Een Haarlemsche martelaar
LAATSTE NIEUWS
ADERISEEREN
m
TREKJES
ZONDAG 20 AUGUSTUS 1939
Burgemeester Quirinus
Talesius
i
In dienst bij Erasmus
*h,
PMm
Desiderius Erasmus, wiens secretaris
Quirinus Talesius geruimen tijd was
LAAT UW AUTOBANDEN
SLIPVRU MAKEN
SHELL SERVICE STATION
PROGRAMMA RADIO
CENTRALE
Maandag 21 Augustus
R.K. Wielrennersver. Achilles
Haarlemsche Postduivenbond
BURGERLIJKE STAND
(Berichten reeds geplaatst in een deel van
onze vorige oplaag)
Nieuwe Italiaansche
luchtvaartbasis
r
j r cF '-fê ip ,FJ
f
S.S. Heimwehr heeft in de nabijheid van Danzig nieuwe barakken betrokken
Hr. Ms. Tromp" naar
Indië vertrokken
Belangstelling grooter dan
ooit tevoren
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Attolico's bezoek
aan Hitier
DALADIER EN BONNET
CONFEREEREN
J. van Gelderen overleden
SCHAKEN
Het tournooï van
Bournemouth
De uitslagen van de zesde ronde
LAW NT EN NIS
België—Nederland
Hopelooze achterstand van
onze ploeg
et meisje van de lunchroom
STAD
EUWS
In het jongste Jaarboek van de Vereeniging
Haerlem is een artikel opgenomen van Mr. J.
Fuchs over Talesius, dien wij gerust een
"aarlemschen martelaar voor het katholieke
Seloof kunnen noemen. Talesius, meermalen
"Urgemeester van Haarlem, was bekend om zijn
ffreng katholiek geloof. Evenals de priesters las
•Jij iederen dag zijn brevier. Toen hij reeds een
®}an op leeftijd was, ging in 1572 de stad
naarlem over naar den Prins van Oranje en
F- belegering van de Spanjaarden dreigde,
lalesius besloot naar Keulen te vluchten, dat
i nog kende uit zijn studententijd. In Nijme-
®eh a.angekomen voelde hij zich echter ziek
en besloot naar Utrecht terug te keeren. Daar
Ontmoette hij den graaf van Bossu, die hem
erweet, de stad in het gevaar te hebben ver
ben, want „elke schipper kan licht een stille
^6 bevaren, maar wanneer een onweer op-
Komt, dan moet een bekwaam man aan het
'°®r staan." Talesius nam den raad ter harte
11 keerde terug naar Haarlem.
Daar had intusschen de strijd reeds ern
stiger vormen aangenomen. Er liepen ge
ruchten van verraad en de regeering besloot
de voornaamste katholieken, waaronder Ta
lesius, in hun huis te doen bewaken. Op 9
Mei werd Antonius van Berckenro gegre
pen op het oogenblik, dat hij wilde over-
'oopen naar den vijand. De volkshaat
brandde los. Op denzelfden dag werden
Verscheidene katholieken, waaronder mees
ter Quirinus Talesius, toen 68 jaar oud
en zijn dochter, de begijn Ursula, gear
resteerd en naar den dievenkelder in de
Barteljorisstraat gebracht. Toen de belege
raars op 27 Mei eenige gevangen gemaak
te Haarlemmers dicht bij de wallen op
hingen, steegs de volkswoede ten top. Men
richtte eenige galgen op den stadsmuur op
en haalde Talesius met eenige gevangenen
bit den dievenkelder. Daar werden de man-
ben zonder eenigen vorm van proces opge
hangen. Ursula begeleidde haar vader naar
de strafplaats en sprak hem moed in, om
Vooral in het Roomsche geloof te blijven
Volharden. Dat verbitterde de soldaten ten
zeerste. Zij vielen na de terechtstelling
Brsula aan en wierpen haar met een an
dere vrouw in de Bakenessergracht, waar
zij jammerlijk verdronk.
Bit de mededeelingen, welke Mr. Fuchs doet
Ver Quirinus Talesius, zou men mogen be
ften, dat Talesius alle vergelijkingen
mank een Haarlemsche Thomas Morus
ts geweest. Hij was zeer geletterd en was ge-
dirnen tijd de secretaris van den grooten Eras
mus.
jOp 21 December 1505 werd Quirinus te
^barlem geboren. Zijn vader heette Theodo-
'cbs van Cispen Pietersz., zijn Moeder Maria
absdochter. Zijn vader was van beroep la-
."bWever, een zeer aanzienlijk vak, dat hem
°ot aanzien in de stad gaf. Erasmus ver-
schte later, zooals in die dagen gebrui-
v -j<v was, den naam van Quirinus en noemde
erb Talesius, wat lakenwever beteekent. Zijn
a bdententijd bracht de jonge Quirinus door
v.b het Bergsche gymnasium te Keulen, waar
1 Zich snpfinn.l f.nplprrrip nn rip stnriip l"an
zich speciaal toelegde op de studie van
rechtsgeleerdheid. Op zestienjarigen leeftijd
fle
Vam.
tr tr°k Quirinus naar Bazel, waar hij in dienst
bij Erasmus als opvolger van Livinuis Al-
j, Bbs. Gedurende een tiental jaren heeft hij
,'asmus trouw gediend en hebben beide land-
Ij booten op den besten voet met elkaar ver-
erd. De eerste maal, dat Erasmus van zijn
{i biblus gewag maakt, is in een brief aan R.
Kac® op 20 Februari 1528. Daarin schrijft
,f bsrnus o.a.; Nu zal ik u niet ophouden door
djh lang verhaal. Dezen Quirinus, mijn vriend,
F Hij met meer liefde dan ieder ander dient
leb j,
°0k
ik wegens bepaalde zaken naar Engeland
otiden." Qurinus kreeg de eervolle, maar
delicate taak, om de kansen voor een be-
1[ eh aan Engeland van Erasmus te onderzoe-
b- Behalve den brief voor Peace nam Qui-
s^bs gok een brief mee naar Londen voor
°bias Morus, en een voor Katharina van
Ah,
"hu,
gallen zult gij vernemen van mijn Quirinus,
jF man van beproefde trouw, dien ik naar
0^§eland gezonden heb om met mijn vrienden te
U'le§gen wat het beste is om te doen." De
tevredenheid van Erasmus over Talesius
JUi- een aanhevelingsschrijven van 23
(j 1 1529 aan Maximiliaan van Bourgondië.
®sius is „een zedig, getrouw en zachtmoedig
q kipan, in het Grieksch en Latijn geleerder
hij wei schijnt, begaafd met zeldzame ne-
a8on. In zijn brief aan Morus schrijft Eras-
s slechts weinig nieuws. „Mijn droeve on-
derigheid, zoodoende heeft hij meer van bin
nen dan hij uiterlijk toont." Nooit heeft Eras
mus iemand gehad die hem beter diende: „bij
zijn arbeid lijkt hij wel staal", waarom Bar-
landus hem den Mariaanschen ezel placht te
noemen.
In den herfst van het jaar 1530 ging Quiri
nus naar Augsburg. Daar ontmoette hij Petrus
Montfoert, en het is deze ontmoeting, die een
radicale wijziging in zijn leven bracht.
Dank zij een brief over deze kwestie van
Montfoert aan Erasmus is de loop van deze
gebeurtenis geheel duidelijk. De brief is geda
teerd 20 September 1530 en is geschreven op
verzoek van Quirinus. „Toen ik onlangs" zco
luidt de brief, „te Haarlem was, heb ik ver
schillende zaken met de magistraten bespro
ken ook o.a. de kwestie over de verkiezing van
pensionaris van de stad. Het blijkt dat degeen,
die nu het ambt vervult, vrij oud is; degene,
die bestemd was voor dat ambt, is overleden en
een andere geschikte candidaat is geestelijke
geworden." „Toen ik," zoo zegt het schrijven
woordelijk, „nu over deze zaak met Quirinus
sprak heb ik begrepen, dat hij zelf dit ambt,
indien het hem zou worden aangeboden, niet
zou afwijzen." Mor Toert beloofde verder uit
voerig alles aan zijn vader te zullen schrijven
en hoopt daarbij een aanbevelingsschrijven van
Erasmus te kunnen voegen.
Op 15 December 1530 schrijft Erasmus aan
Frobenius een kort bericht over het aanstaande
vertrek van Quirinus. „In April stuur ik mijn
Quirinus naar Holland" en in een brief aan
Vlatten schrijft hij op 15 Maart 1531: „Bij mij
kan hij (Quirinus) niet meer groeien." Vóór
half Juni is Quirinus naar Haarlem vertrok
ken.
De heer Gonnet heeft in een artikel, ge
schreven voor de „Bijdragen voor de geschie
denis van het bisdom Haarlem", tallooze bij
zonderheden over Talesius medegedeeld.
In 1531 werd Talesius reeds tot pensionaris
van Haarlem benoemd. Van 1553 tot 1565 was
hij afwisselend vier maal weesmeester, van
1537 tot 1556 was hij zestien maal schepen, en
tenslotte was hij niet minder dan tienmaal
burgemeester en wel in de jaren tusschen 1543
en 1570. Hij opende evenals zijn vader een la
kenwinkel en dreef groothandel in laken, voor
namelijk over zee. Talesius, die door zijn la
kenhandel een werkelijke Talesius geworden
was, huwde met een Haarlemsche weduwe,
Haasje Dircks, die reeds eenige kinderen had en
kreeg nog twee zoons en drie dochters. Daarvan
zijn bekend zijn dochter Ursula, begijntje op
den „Ronden Hoff"; Maritge, die in het hu
welijk trad, doch spoedig' weduwe werd, en zijn
zoon Henricu3 Talesius, pastoor te Spaarn-
dam en later notari- te Haarlem.
De eenig overgebleven brief van Erasmus aan
Talesius gericht, is er een van 31 October 1532,
waarin Erasmus h?n komt gelukwenschen met
zijn huwelijk. „Ik verheug mij," zoo luidt het
begin van dit schrijven, „ten zeerste dat ge
een vrouw van goede familie die naar je zin
is, gekregen hebt; nog gelukkiger schijnt ge
mij te zijn, daar ge wat ge zijt, ook wilt zijn.
Ik wensch echter, dat zooals ge nu een ge
lukkig huwelijk hebt gesloten, zoo ook de go
din der geboorten u moge begunstigen."
Toen Erasmus overleed, was Talesius een man
in den bloei van zijn jaren. Volgens Opmeer
wordt verhaald, dat de groote humanist bij zijn
AMSTEBDAMSCHE VAABT no. 322
TELEFOON 16773 HAARLEM
uitersten wil zijn leerling 400 kronen zou ge
legateerd hebben. Goede vrienden van Eras
mus bleven in briefwisseling met Quirinus en
bezochten zijn huis in de Damstraat. Hij be
hoorde tot den vriendenkring van Schonaeus.
een der Nederlanders, die zich bezig hield met
het schrijven van Latijnsche verzen.
ZotJ verliep het leven van den Haarlemschen
burgemeester als dat van een groot heer, en
niets scheen er op te wijzen, dat het zoo tra
gisch zou eindigen. De geschiedschrijver Op
meer getuigt van hem „dat hij gedurende sijn
levenstijd niet alleen getoond had te sijn een
Man van voortreffelijk Verstand maar van een
wonderlijke Opregtigheid en Standvastigheid
des Gemoeds en vercierd met soodanige gaven
der Ziele als in eenig sterffelijk mensch val
len kan."
j
Programma 1: Hilversum II
Programma 2: Jaarsveld en Hilversum I
Programma 5: 8.007.00 Diversen; 7.008.00
Eigen gramofoonplatenconcert. „In vreemde
werelddeelen." 1. Washington Post, Black Dia
monds Band; 2. Chinesische Strassenserenade,
Symp. Orkest; 3. Sweet Honolulu, L. P. A.
Band; 4. Japanese Sandman, Joe Daniels; 5.
You're in Kentucky, The Krakajax; 6. Silvery
Arizona Moon, Linn Milford; 7. On Miami
Shore, Paradise Island, Trio; 8. An den blauen
Wassern von Hawaii, Symp. Orkest; 9. Eine
Nacht auf Java, Adalbert Lutter; 10. Foxtrot
potp. v. Afrikaansche wijsjes. Vijf vroolijke
kerels; 11. Rio de Janeiro, L. P. A. Band; 12.
Louisiana Hayride, Boswell Sisters; 13. In
Mexico, Meistersextet; 14. Oud Indisch lied nr.
2, Twee Indische meisjes; 15. In einem Chine-
sischen Tempelgarten, Symp Ork. 16. Der Barbier
von Bagdad, H. E. Groh; 17. Een tocht door
Insulinde, Col. orkest met zang; 18. Boston
Commandery, Goldman Band. 8.0012.00 Diver-
sen.
Programma 3: Keulen 8.00, Parijs Radio 10.20,
Radio PTT Nord 12.10, Keulen 2.20, Londen R,
3.20, Keulen 4.20, Brussel Fr. 5.20, Radio PTT
Nord 5.50, Brussel Fr. 6.05, Londen R. 6.20, Keu
len 7.40, Brussel Fr. 8.35, Keulen 9.20, Brussel
Ned. 10.20, Parijs PTT 11.00.
Programma 4: Brussel Ned. 8.00, Radio PTT
Nord 9.20, Luxemburg 9.55, Droitwich 10.35,
Londen Reg. 1.55, Droitwich 2.30, Brussel Ned.
6.50, Brussel Fr. 7.05, Brussel Ned. 7.20, Londen
Reg. 7.50, Droitwich 9.20, Londen Rcg. 9.50,
Pauze 10.00, Droitwich 10.05.
Daar de besprekingen, aangaande de wed
strijden op Heemstede, niet het gewenschte resul
taat hebben opgeleverd, zal daar niet ge
reden worden. Inplaats hiervan vertrekken wij
om 9 uur van de Nagtzaambrug voor een
trainingsrit op den korte-afstand, dit met 't
oog op het Sprint-kampioenschap.
De Haarl. Bond heeft een centrum gevormd
voor het Nationaal parcours van Parkston, uit
geschreven door den Bond v. Zaterdagvliegers.
Het inkorven geschiedt Maandag 21 Aug. 1939
voor een africhting van Maassluis en 24 Aug.
1939 voor de wedvlucht Parkston, s' avonds van
7 tot 8 uur in het gebouw Frankenstraat, alwaar
inkorfstaten verkrijgbaar zijn. Elk georgani
seerd liefhebber kan hieraan deelnemen, bene
vens aan het concours van den Haarl. Bond
Geboren: 17 Aug. L. J. Haverkort—Padberg z;
K. E. van de Reep—Frimont z; 18 Aug. M. M.
SmitHorn d; 19 Aug. J. VeenHoebe d.
Overleden: 17 Aug. C. J. van Leuvenvan
Kimmemaede, 56 j„ Kampersingel; 18 Aug. J. A.
W. BackOrtmann, 75 j„ Stolbergstraat; A„ 7 j„
d. van J. W. H. de Rooij, Caninefatenstraat.
LISSABON, 19 Aug. (Havas) Naar hier
verluidt zou de Italiaansche luchtvaartmaat
schappij „Ala Litoria" een basis vestigen op
de Kaap Verdische Eilanden (Port.) om als
aanlegplaats te dienen voor de lijnen over
het Zuidelijke deel van den Atlantischen
Oceaan.
f-
Onder enorme belangstelling, zoo groot als
nog niet bij het vertrek van een oorlogsbodem
te Nieuwediep is ondervonden, is Zaterdag te
kwart voor elf Hr. Ms. flottieljeleider „Tromp",
onder commando van den kapitein-luitenant
ter-zee J. W. Termijtelen, voor het eerst naar
Nederlandsch Oost-Indië vertrokken,
Reeds geruimen tijd voor het vertrek heersch-
te er aan de buitenhaven een levendige drukte.
Alle parkeerruimte aan het havenplein en het
hoofd was ingenomen door auto's, autobussen
en fietsen. Niet alleen de familieleden van de
talrijke bemanning hielden zich op of in de on
middellijke nabijheid van het schip op, ook tal
van Nieuwediepers en vacantiegangers waren
van het vertrek, dat schitterend zomerweer
begunstigde, getuige.
Aan boord bewogen zich honderden familie
leden van de bemanning op de verschillende
dekken, hetgeen een ongewoon aspect opleverde.
Tegen tien uur moesten de familieleden het
schip verlaten en moest de geheele bemanning
aan boord zijn. De valreep werd op de kade
getrokken en met assistentie van het marine
personeel aan den wal ontmeerde de „Tromp",
om door de sleepboot „Utrecht" langzaam naar
den havenuitgang gesleept te worden. Bij het
passeeren van het wachtschip en het directie
gebouw, werd met vlagvertoon het militaire
saluut gebracht, terwijl de bemanning aan boord
van den flottieljeleider in lange rechte rijen
stond aangetreden. Bij het havenhoofd was de
belangstelling nog grooter dan bij den aanleg
steiger. Het publiek stond dicht opeengepakt
en op het havenplein was geen plaatsje open.
Hier stond ook het muziekcorps van het 21ste
regiment infanterie, onder leiding van majoor
Van der Mey, opgesteld, om, bij afwezigheid
wegens vacantie van de stafmuziek der Konink
lijke Marine, het vertrek op te luisteren.
Op het fort „Louise" zagen wij verschillende
Marine- en Landmachtautoriteiten als gewoon
lijk het vertrek gadeslaan, zooals de Marine
commandant schout-bij-nacht H. Jolles, namens
den chef van den staf der Koninklijke Marine,
de kapitein ter zee J. G. van den Berg, tal van
officieren en verder familieleden van de equi
page. Nauwelijks was de „Tromp" hier aange
komen, of de scheepskapel zette het Wilhelmus
in. Het was een plechtig moment, toen terwijl
het volkslied weerklonk de „Tromp" lang
zaam en statig de haven verliet.
Nauwelijks was het Wilhelmus geëindigd, of
uit den mond van den schout-bij-nacht klonk
de kreet: „Drie hoezee's voor Hr. Ms. „Tromp"
over de hoofden van de duizenden heen, die
luide hiermee instemden.
Aan boord van de „Tromp" weerklonk even
eens een driewerf hoezee en terwijl het muziek
corps van het 21e vroolijke marschmuziek ten
gehoore bracht en een eskader van negen water
vliegtuigen boven den flottieljeleider cirkelde,
wendde de „Tromp" in een groote bocht den
steven naar het Zuiden, om de eerste reis naar
Indië aan te vangen, nagestaard door de talloo-
zen langs den dijk. Op de reede aangekomen,
werden van boord van de „Tromp" dertien sa
luutschoten voor den Marinecommandant van
Willemsoord afgegeven, welk saluut de kustbat-
terij beantwoordde.
BERLIJN, 19 Aug. In aansluiting op het be
richt van Reuter over het bezoek van Attolico
aan Hitier, meldt thans ook Havas, dat de
Italiaansche ambassaaeur, die vier dagen ge
leden naar Rome was geroepen, gisteren te
München geweest is en dat men meent te we
ten, dat hij te Berchtesgaden door Hitler is
ontvangen. Bevoegde Duitsche kringen verkla
ren weliswaar hiervan niets te weten, doch uit
goede bron wordt verzekerd, dat Attolico het
Italiaansche antwoord op de te Salzburg uit
gewerkte voorstellen en plannen bij zich had.
Reuter vermeldt nog, dat Attolico gisteren te
23 uur van München uit 'n telefoongesprek heeft
gehad met kasteel Fuschl, waar von Ribbentrop
verblijft.
PARIJS, 19 Aug. (Havas). Daladier heeft
vanmorgen een onderhoud gehad met den mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Bonnet.
In den ouderdom van 68 jaren is te Boskoop
overleden de heer J. van Gelderen, sedert vele
jaren wethouder van deze gemeente.
De heer van Gelderen, die in boomkweekers-
kringen een bekende persoonlijkheid was, is
voorzitter geweest van den Bond van planten
handelaren, waarvan hij thans nog tweede vooi-
zitter was.
In den gemeenteraad had hij zitting voor de
Liberale Staatspartij. De overledene was ridder
in de orde van Oranje Nassau.
De uitslagen van de partijen, gespeeld in de
zesde ronde van het tornooi te Bournemouth
luiden
König—Landau ]/2; FlohrConde afge
broken; MiesesThomas 10; Euwe—Klein af
gebroken; AitkenWallis afgebroken; Kitto
Abrahams afgebroken.
Tweede ronde: MiesesAbrahams 0—1.
De stand na de 6de ronde luidt: 1. Euwe 41/,
punt plus 1 afgebr. partij; 2. Flohr 4 pt. plus
1 afgebr. partij; 3. Klein 3i/2 pt. plus 2 afgebr.
partijen; 4. Mieses 3% pt.; 5. en 6. König en
Conde, beiden 3 pt. plus 1 afgebr. partij; 7.
Aitken 2'/2 pt. plus 1 afgebr. partij; 8. Landau
21/2 pt.; 9" Wallis 1 pt. plus 2 afgebr. partijen;
10. en 11. Thomas en Abrahams, beiden 1 pt.
plus 1 afgebr. partij; 12. Kitto ]/2 pt. plus 1
afgebr. partij.
In een Catalaansche opening teekenden Ko
ning en Landau na 51 zetten den vrede.
In een dame-Indische partij stond Flohr bij
het afbreken beter dan Conde.
Mieses won in 35 zetten van Thomas in een
Siciliaansche partij, welke Mieses zoo goed kent.
Klein verdedigde zich Nimzo-Indisch tegen
Euwe. Na 34 zetten werd de partij afgebroken in
een stelling, waarin onze landgenoot beter staat.
Aitken—Wallis werd na 36 zetten afgebroken in
gelijke stelling. Het was een Slavische verdedi
ging.
Abrahams verdedigde zich dame-Indisch tegen
Kitto. Ook in deze partij was bij het afbreken
na 34 zetten van eenig voordeel voor een der
beide spelers geen sprake.
Op welk peil het Nederlandsche tennis
staat moge duidelijk blijken uit de resul
taten, welke op den eersten dag van den
wedstrijd tusschen België en Nederland te
Blankenberghe werden verkregen. Slechts
twee van de 17 matches werden door Neder
land gewonnen, beide winstpunten verkreeg
onze ploeg in het damesenkelspel.
De resultaten zijn:
Heerenenkelspel: Nayaertvan Swol 62,
16, 63; Van den EyndeKarsten 64, 62;
GeelhandHughan 64, 61; De Borman
Borren 63, 63; Morreau—Reidt 61, 16,
64; EwbankRinkel 64, 60; Delire—De
Brauw 64, 75; LoiseauLeyenaar 60, 64.
Damesenkelspel: Mevr. de Meulemeester
Mej. Kerckhoff 75, 61; Mej. SoleMej.
Knottenbelt 6—1, 6—1; Mej. Hoyaux—Mej.
Rollin Couquerque 4„—6. 26; Mej. de Borman
—Mej. Mechel 2—6, 1—6.
Gemengd dubbelspel; Mej. de Borman en
NayaertMevr. Jonquiere en van Swol 61,
86; Mej. Adamson en de Borman sl. mej.
Mechel en Reidt 62, 63.
Mevr. de Meulemeester en Mej. de Borman
sl. Mej. Rollin Couquerque en Mej. Knotter-
belt 6—2, 7—5.
Heerendubbelspel: Van den Eynde en Geel
hand sloegen Karsten en van der Heide 36,
63, 64; Delire en Morreau sloegen de Brouw
en Borren 62, 61.
iet Zat In z'n gewone hoekje van een der
»ect lunchrooms in de hoofdstad en was di-
verdiept in een tijdschrift.
(jat°Uder op te kijken zei hij tegen het meisje,
ftQUi^bar z'n tafeltje kwam; „Hetzelfde, juf-
Fai'don, meneer?"
<?eh zag ie pas, dat het 'n nieuwelinge was.
hij'phnee, u weet natuurlijk niet, dat ik
get e'ke dagZeker vandaag pas in dienst
jbien?"
nF'el, meneer....
tiF' keek met meer dan gewone belangstelling
«n kaar knap gezichtje.... ze kreeg 'n kleur
evingerde verlegen haar schortje.
Ion °ubreng me eerst maar 'n kop bouil-
ilt 1^' en de rest weten ze aan 't buffet wel.
,°m hier al 'n paar jaar
jjr'sublieft, meneer."
«ttJ. keek haar nog eens na en bladerde ver-
jj 'cl in 't geïllustreerde blad.
Pbald geroutineerd was ze blijkbaar nog
list en hij 't serveeren van de hors d'oeuvre
vallen.
ho, meisje, denk asjebl
'k Fleer" fluisterde ze angstig „ik
i- Umaakt u geen aanmerking deze
keerals de chef 't merkt't heeft
VaFch al zoo'n moeite gekost, om hier 'n
le te krijsen.... en als ik word opge
zegdIk zal m'n best doen..
nog 'n beetje moeilijk, ziet u
maar 't is
Er lag iets smeekends in haar donkere oogen..
en hij zag, dat ze met moeite iets wegslikte.
„Ohjaik wist natuurlijk niet, dat u
dit werk voor 't eerst deed. Was u vroeger in
'n andere branche?"
,,'t Is m'n eerste betrekking" zei ze wit
jes.... „Ik moet me er doorheen slaan,
want
Ze kneep haar lippen samenverzette nog
iets en ging weg.
Bij 't afrekenen gaf ie 'n paar gulden extra
maar ze wilde hoog-kleurend weigeren.
„Is dit soms uw eerste fooi?" vroeg ie ver
baasd.
„Dat niet, meneermaarzoo véél....
en ik weet niet met welke bedoeling u
„Met 'n goeie bedoeling" klonk 't wat koud
terug „Als u daaraan twijfelt moet u 't niet
aannemen."
„Neemt u 't me niet kwalijk, alstublieft....
't is me nog zoo vreemden ik wil hier op
'n eerlijke manier wat verdienen, om thuis....
Ik dank u vriendelijk
Ze zei dit met veel moeite en accepteerde de
fooiMaar ze was erg bleek geworden nu
„Ik begrijp 't wel" zei hij nu veel milder
„U heeft nog nooit-iets hoeven ehaan
te nemen"Maar daar moet u zich óók door
heen slaanalléén opletten hoe 't gegeven
wordtu woont niet hier in stad, vermoed
ik."
„Nee, meneer, ik kom uit 'n veel kleinere
plaats
„Dat dacht ik wel.... Nou, tot morgen, juf
frouw."
„Meneeren nogmaals
Na twee weken waren ze al heel wat vertrou
welijker gewordenZe wist nu, dat ie Henri
van Doorenstein heette en 'n goede positie had
bij de Zuider-Effectenbank. En hij wist, dat ze
Elly Bronthorp heettedat haar vader no
taris was in 'n kleine stadmaar in zeer
moeilijke omstandigheden verkeerde door on
voorzichtige speculaties't Zou misschien, na
jaren, allemaal nog wel terecht komenmaar
ze móesten heel sobertjes levenVoor de ken
nissen heette het, dat ze hier bij 'n oude „zieke
lijke tante waswant als iemand zou mer
ken, dat ze dit baantje had
Nu begreep hij ook, waarom ze telkens zoo
schichtig omkeek als er nieuwe bezoekers bin
nenkwamen Ze wilde door niemand herkend
worden.
Hij had bewondering voor 't meisje, dat zoo
flink wasen wilde werken om de zorgen
van thuis te verlichtenen hij liet haar dat
ook blijkenzoo was er 'n vriendschap ont
staan, die bovendien van zijn kant iets bescher-
mends had.
Ze keek niet eens erg vreemd toen ie op 'n
keer vroeg, of ze op 'n vrije avond mee wilde
naar 'n concert. En bij 'n volgende gelegenheid
had ie al plaatsbewijzen meegenomen voor de
schouwburgen weer 'n andere keer voor
de opera.
Na afloop van een of ander matinee kwamen
ze aan zijn pension tn hij vroeg of ze 'n oogen
blik mee naar binnen ging, om z'n kamers te
zien. Ze zaten 'n half uurtje gezellig te praten
en Henri liet thee en gebakjes komen.
Eer 't een maand verder was, kwam 't groote
woord er uit.hij wilde met Elly trouwen.
Maar ze zei maar niet zoo direct „ja". O, ze
vond hem heel sympathiek, maar.... tja....
hij moest 't haar niet kwalijk nemen, maar over
zóóiets ernstigs moest ze nog eens nadenken
en ze wist eigenlijk nog maar zoo weinig van
'mWas 't verliefdheid, of echte liefde
nee, nee, daar moest ie niet om lachenhij
moest goed begrijpen waar 't om gingen
hij kon 't misschien overdreven vinden, maar
ze verwachtte van 'n man méér, dan ie moge
lijk dachtZe was zoo half en half verloofd
geweest met de candidaat-notaris van haar va
deren toen die merkte, dat 't met de finan
ciën mis liepenfin, er was 'n verwijdering
gekomen.... en 't ergste was: die candidaat
had gelden uit vrees, dat haar vader hem
misschien vandaag of morgen om hulp zou vra
gen, had ie elders 'n kantoor gezochten met
de liefde was 't uitDat was 'n bittere te
leurstelling voor haar geweesten Henri be
greep nu wellicht beter, waarom ze op dat punt
'n beetje wantrouwig was geworden.
Henri zei dat ie 't beter meende dan die can
didaat.... en dat er later misschien nog wel es
'n gelegenheid zou komen om dat te bewijzen.
Nou, goedze zou naar huis schrijven over
de kennismakingen of ie dan es 'n keer
mocht meekomenMaar ze wilde 't toch lie
ver niet overhaasten en moest er heusch nog 'n
poos ernstig over nadenken.
Haar eerste vrije dag, die in zijn vacantie viel,
hadden ze uitgezocht om naar haar woonplaats
te gaan voor de kennismaking met haar ouders.
Om tien uur zou ze aan zijn pension zijn
Maar ze was er al om half negen.... en toen
ze op zijn kamer kwam, begon ze vreeselijk te
huilen en vertelde snikkend dat er niets van
kon komen. Ze liet 'n brief zien- van haar va
deren daar stond in dat hij die zelfde dag
failliet zou worden verklaardvoor 'n schuld
van tweeduizend gulden.... dat was natuurlijk
die effectenmakelaar, die 't hem al zoo lang had
lastig gemaakt en eigenlijk de eenigste was, die
haar vader zooiets kon aandoende andere
schuldeischers hadden allemaal wel geduld met
■mHij kon natuurlijk nu niet met haar mee
gaandie vreeselijke toestand thuisen
die schande
Henri liet de huilende Elly wat drinken en
dacht eenige oogenblikken na.
En hij zei toch nog wat aarzelend dat ie
nu kon bewijzen, dat ie 't echt met haar meen
dedat z'n liefde tot offers bereid was
„We gaan tóch samen, kindjeen ik neem
die tweeduizend gulden mee
Ze keek heel verbaasdbijna ongeloovig
„Maar jongenhéb jij dan geld?"
Hij knikteen dacht weer even na.
„Maar je moet me één ding belovendat
je er met niemand over spreektIk heb 'n
poos geleden 'n gelukje gehad in 'n buitenland
sche loterij, maar ik heb 't geen mensch verteld,
omdat ik anders van alle kanten zou worden
lastig gevallen door kennissen en collega's
je begrijpt hoe dat gaatals men merkt, dat
je centen hebt
„Ja, ja, maarje hebt dat geld toch niet
bij de hand?"
„Toevallig nog welik zoek nog 'n ge
schikte belegging
„Maar Henri.... dat is toch gevaarlijk....
zooveel geld in huis...."
„Waarom? Niemand weet 't.en 't is zoo
secuur verstopt, dat
Hij keek haar opeens pal in haar gezicht en
ze vroeg verbaasd wat dat beteekendeMaar
direct was er weer z'n vriendelijk lachje
Hij ging naar z'n slaapkamer en kwam na 'n
poosje terug met 'n pakje, waaruit hij twee
briefjes van duizend nam, die hij met 'n elegant
gebaar op tafel deponeerde.
Ze vloog hem dankbaar om z'n hals en begon
uitgelaten met de twee bankbiljetten te zwaaien.
Toen bekeek ze de nummers met kalme aan
dacht en riep hard: „Ja!"
Onmiddellijk kwamen er twee heeren binnen,
die de doodelijk verschrikte Henri van Dooren
stein arresteerden en het pakje bankpapier mèt
de twee briefjes in hun actentasch stopten.
's Avonds stond in de kranten dat het eindelijk
was gelukt de hand te leggen op de dader van
de groote diefstal, die ongeveer 'n half jaar ge
leden was gepleegd aan de Zuider Efi'ectenbank.
Men had wel reeds lang verdenking tegen een
der employé's, H. v. D., doch er was tot nu toe
geen enkele aanwijzing. Men was intusschen zeer
omzichtig' te werk gegaan en had uit niets laten
blijken, dat men v. D. verdacht, 'n Bijzonder
woord van hulde werd gebracht aan mejuffrouw
E. Eikhof, de dochter van de bekende recher
cheur Eikhof. Zij had zich, na overleg met de
directie, verhuurd als dienster bfj de lunchroom
der firma S„ alwaar de verdachte bijna dagelijks
lunchte of dineerde. Door steeds vertrouwelijker
omgang wist zij het zóóver te brengen, dat H.
v. D., die niets vermoedde, het gestolen en al
die tijd veilig verborgen bankpapier, waarvan de
nummers bij de recherche bekend waren, te
voorschijn haalde.
