HET NIEUWE STADHUIS TE LEIDEN NADERT DE VOLTOOIING
PANAMA
I
I
FOTO-ENGEL
WASSCHERIJ „KLEVERPARK"
PRIMA VERKOOPSTER
K.R.O.-STUDIO's
I
EXPEDITIE P. J. BOS
HAARL. POLITIECURSUS
MATRASSENHUIS
Er is goed nieuws
HAARSNy-
MACHINE
ZORGT NU REEDS VOOR
DE WINTER
Joh. van Wunnik
VOLLEDIGE VOEDING
"NUTRICIA", ZOETERMEER
ZONDAG 20 AUGUSTUS 1939
De br"S over den Halvemaansteeg te Amsterdam wordt afgebroken, om door een
J. F. PHILIPS JR.'S BOUWBEDRIJF
DE GROOT - GROOTE HOUTSTRAAT 98
HAARLEMS
van DE GRAAFT
Opmaken van matrassen
NU f 1.50 en >2
OVERTOLLIGE DIKTE OF
VET-AANZETTING
f 3.30 per tube
DROGISTERIJ
HENRI BENDE
Op veelvuldig verzoek bezichtiging v/d
TE HILVERSUM
OP ZONDAG 3 SEPTEMBER A.S.
in de advertenties vandaag.
SCHRIFTVERBETERING
SPAARNWOUDERSTR.13 8
KLEVERPARKWEC 7
HET IS ALTyD EEN BESTE
VOOR HET
BEHANDELEN
VAN UW
SHIRTS
PANTALON^
Verzendt Uw goederen
naar AMSTERDAM per
F. C. MISSET JR. - houthand^
als Glutenbrood, -beschuit, -meel,
-havervlokken, -biscuits, suikerarme
Melk, -Room, Jams enz.
Vraagt prospectus aan
VLUG EN ALS NIEUW TERUG
VOOR CHEMISCH REINIGEN-KIEST MEN
AMSTERDAM
v. 19
Telefoon 27368
OEN HAAG
L Heettotewl IM I
T«le»oon 336610
NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT
Een viertal foto's van den bouw van het nieuwe stadhuis te Leiden, dat zijn voltooiing nadert. V.l.n.r. Een overzicht van net gebouw vanaf de Vischmarkt;
de laatste werkzaamheden aan een der beelden naast den hoofdinganghet historische „Schandstoepje"waarop in vroeger jaren degenen, die voor
kleine vergrijpen veroordeeld waren, te kijk gesteld werden, wordt in eere hersteld; marmerplaten worden aangedragen voor de verfraaiing van 't interieur
touringcar van het onvergetelijke panorama geniet IliCUWC VeWCMgetl t6 WOVdCYl.
HAARLEM SANTPOORT
TWIJN DERSLAAN 9 - Wü STEL A AN 87
SPROOKJES-LANDHUISBOU W
Als er groote financieele moeilijkheden van
een of ander groot bankhuis of een financieele
zwendel zijn te constateeren, dan duikt stee
vast het woord Panama op, hetwelk even stee
vast de ontstemming en ergernis opwekt van
den midden-Amerikaanschen staat Panama, die
namelij). niets heeft uit te staan met de ge
beurtenissen, welke men als complex met het
woord Panama aanduidt en kenschetst. Wat om
het woord Panama wordt gegroepeerd, is de
ineenstorting der Panama-maatschappij, die in
de jaren '70'80 van de vorige eeuw begonnen
was met den bouw van het Panamakanaal.
Deze dingen zijn in vergetelheid geraakt en
het tegenwoordige geslacht weet er nog maar
weinig van. Een vergelijking der affaires uit
onze tijden met het groote Panama-schandaal,
dat de geschiedenis is van het „Menschliche
Allzumenschliche", gaat wel niet op, maar men
kan in dit verband wijzen op de groote actuali
teit van een een paar jaar verschenen boek
van een zekeren Dr. Bruna Weil: „Panama".
Als goed Duitscher onderzoekt de auteur in
dit boek alles wat aan het Panama-schandaal
los en vast zit. Als goed Duitsch auteur ver
deelt hij zijn boek in drie „erschöpfende" dee-
len de groote onderneming, het schandaal, de
voltooiing. De plannen van Ferdinand de Les-
seps, den bouwer van het Suez-kanaal, worden
behandeld, dan komen de opsommingen der mil-
lioenen, die in de onderneming werden belegd
schilderingen van den reusachtigen krach, der
onderzoekingen, der fel bewogen debatten in 't
Fransche parlement, der scènes voor het gerecht,
van het ingrijpen van Amerika, van het vrij
sprekende vonnis en tenslotte komt dan het
groote en algemeene zwijgen, dat aan heel
den enormen zwendel werd toegedaan.
Voor onze oogen wordt een stichtingsperiode
zichtbaar, die in omvang zonder voorbeeld is
en die wij niet meer kunnen begrijpen, ook wij
niet. die toch Ivar Kreuger, Insult en Stavisky
beleefden en zagen, hoe gemakkelijk toch men-
schen zijn te bedriegen, die beweren, de wetten
der economie, van het fatsoen en van wijze
voorzichtigheid te kennen. Terwijl echter bij
zulke avontuurlijke en gewetenlooze onderne
mingen tenslotte alles in rook opgaat, is bij
het Panama-schandaal het werk overgebleven,
dat natuurlijk in hoofdzaak vaf geheel andere
zijde ten einde werd gevoerd. Gebleven is het
kanaal en het is de waarheid, dat dit bouwwerk,
wat de verkeerscijfers betreft, er veel gunstiger
voorstaat dan De Lesseps het had berekend. De
roem, dien deze geniale man verworven had met
het aanleggen van het Suez-kanaal, is ook ver
bonden met het Panama-kanaal. Men moet deze
twee gigantische waterbouwwerken in verbin
ding met elkander zien. Dan zal men moeten
constateeren, dat zij geheel op het conto moeten
worden geschreven van de enorme scheppende
energie van Ferdinand de Lesseps. Geen mensch
kan natuurlijk bestrijden, dat de begrooting van
het kanaal verschillende malen is overschreden
en geen mensch zal beweren, dat, wanneer men
al het geld optelt, hetwelk voor het kanaal is
uitgegeven, men kan spreken van rendabiliteit
van het kanaal in den eigenlijken zin. Maar het
werk bestaat en zal blijven voortbestaan als het
trotsche monument van menschelijk vernuft en
werkkracht en als een getuigenis van wereld
omspannend verkeef. Het Panama-schandaal
werd in Frankrijk voorloopig zóó gelikwideerd,
als dat in Frankrijk pleegt te geschieden, wan
neer het nationale prestige op het spel staat. Wel
werden eenige persoonlijkheden aan den schand
paal gezet en ook Ferdinand de Lesseps en zijn
zoon Walter werden pijnlijk getroffen. Maar la
ter eindigde alles met vrijspraak en de Georges
Clemenceau van den Panama-tijd werd in 1929
als „le père Victoire" onder de eere-salvo's der
Fransche armée ter aarde besteld.
Achter het Stavisky-schandaal van eenige ja
ren geleden stond niet het grootsche plan van de
splitsing van het Amerikaansche continent en
het scheppen van een verkeersweg, die duizen
den kilometers voor de scheepvaart uitspaart. Bij
Stavisky ging het om een grof bedrog. Het Fran
sche volk eischte strenge bestraffing der schuldi
gen. Het stelde zich met recht op het standpunt,
dat de groote dieven evenzeer bestraft dienen te
worden als de kleine en het was van meening, dat
het recht en de staat schade lijden, wanneer men
een jongmensch, dat zich vergrijpt aan de post-
zegelkas, of een jong ambtenaar, die een geringe
Het Katholicisme kan zijn goddelijke
zending in deze wereld niet vol
ledig ontplooien zonder Universi
teiten. Het is daarom plicht van lederen
katholiek zijn eigen Universiteit naar ver
mogen te steunen.
verduistering pleegt, jarenlang in het gevang
werpt, maar mensehen, die millioenen hebben
weggegoocheld uit de zakken hunner lieve naas
ten en waarde tijdgenooten, er nog al schappelijk
laat afkomen. Het Fransche volk dacht er niet
aan, avonturiers te verontschuldigen, die toome-
loos graaiden in de spaarduiten der bescheidenen
des levens.
Zoowel bij het Panama-schandaal als bij alle
latere financieele schandalen rees altijd de vraag,
hoe het mogelijk is, dat de Franschman, die
toch een solied, ijverig spaarder is, altijd weer
bij allerlei avonturen er in loopt. ij vonden in
het Panamaboek van Weil daarop een treffend
antwoord: „De psychologie der kleine spaarders
en kapitalistjes, waaraan De Lesseps en zijn ge-
nooten op de eerste plaats denken, is in alle
landen een bijzondere wetenschap. Maar wellicht
bestaat zij nergens in grootere contrasten dan in
Frankrijk, waar de spaarzaamheid, de drang naar
het behoud van het bestaande, naar ophooping
van vermogen, dat van den vader op den zoon
en den kleinzoon overgaat, spreekwoordelijk
is. Onder alle regeeringsvormen is de grond
slag der economie altijd te vinden geweest bij
de kleine bourgeoisie en de boeren. Daar wordt
iedere sou tweemaal omgedraaid. Over het
opverven van een boerderij wordt in het ge
zin jarenlang breeduit beraadslaagd. Het aan
schaffen van een nieuwe machine gebeurt slechts
na veel overleg. De vernieuwing van een slaap
kamer wordt van jaar tot jaar verschoven.
Maar wanneer de agenten verschijnen van de
een of andere financieele onderneming, die wil
gaan werken in Turkije of ver weg in Afrika
of Azië, wanneer er kans is op een hoogere
rente inplaats van de soliede drie of vier pro
cent, wanneer met gloeiende woorden het pro
ject van een kopermijn of van een groot ka
naal of van nieuwe spoorwegen in Hondoeras
of het opgraven van verborgen schatten wordt
geschilderd, dan worden die „kleine luyden"
wild, dan slaat plots de stemming van gere
serveerdheid, van schrielheid en sparen in het
tegendeel om. Dan overwint de fantasie van den
Galliër over de nuchterheid van den Romein,
eigenschappen, die in het Fransche volk con
trasteeren. En dit rijke, verstandige volk.
dat zoo goed kan huishouden, opent wijd de
handen, om het resultaat van den arbeid van
generaties van vlijtige menschen te doen vlie
den naar Rusland of naar Egypte, naar Pana
ma of de hemel weet waarheen nog meer
Heel goed gezegd. Trouwens met variaties
ook toe te passen op inwoners van andere lan
den, niet het minst op die van de „pays bas" aan
de zee.
Gevraagd voor 1 September
Soil, alleen schriftelijk. Brieven met opgaaf van waar en hoelang
in betrekking geweest.
Aanmelding van leerlingen voor den nieuwen cursus ter verkrijging van
het politie-diploma, ingesteld door den R.K. Politiebond „St. Michael", op
Dinsdag a.s. tuss. 8 en 9 uur n.m. Geb. „De Nijverheid", Jansstraat 85.
GR HOUTSTRAAT 103 TEL L1485
IN I DAG R E T O U B
GEHEEL WEGGENOMEN
Uitwendige behandeling
Succes gegarandeerd
Attesten ter inzage
Zijlstraat 84 - Tel. 10543 - Haarlem
met een schitterende toer door 't Gooi en wijde omgeving
Vertr.ek 10.uur v.m. Aankomst te Haarlem 10 uur n.m.
Inlichtingen en plaatsbespreken bij den heer G. Schoite,
St. Bavo, Smedestraat, Haarlem.
Opgericht 1899
Kleine Houtweg 8 - Tel. 17655 - Haarlem
O, ik schaam me zoo voor m'n handschrift,
wat zal men er wel van zeggen? Waarom
volgt U niet aan een speciaal adres een
Cursus in SCHRIFTVERBETERING?!
Succes op eiken leeftyd gegarandeerd.
Ontwikkelen Afdrukkèn
Vergrooten
Camera's v.a. f 2.50
ALS ER CRAMA 0P STAAT
TENNISJAPONNEN
DE DEKENCENTRALE IEPENSTRAAT 3
bij het Schoterboschplein leven U een
prima zuivere wollen of gewatt. deken, te
betalen in termijnen d 50 cent per week
Opgericht 1855
SPAARNWOUDERSTRAAT 30 - TELEF. 11720
k A S B E S X-C E M E N
„ALr 11 PRODUCTEN
zijn concurreerend. De platen zijn mooi
kleur en zuiver haaksch op de 4 kahte
SCHALKWIJKERSTRAAT 1 - TEL. 1°2
SPECIAAL
ADRES voor MATRASSEN en BfcDD^
SCHAGCHELSTRAAT 13 - TEL. I02sfc
Repareeren en Bijvullen van Bedden eC
Matrassen ln één dag retour
Wij maken veerenbedden 3-0 e e Up
