Mobilisatie van leger en vloot afgekondigd
29 Aug. eerste opkomstdag
Laatste berichten over den
toestand in Europa
Hitier zou een tweede München
willen
Bootverbinding
stopgezet
Geen nieuwe stap
van Roosevelt
Britsch kabinet
bijeen
Het nieuws van heden
„SINT PETRUS"
ALPH. ELSENBURG
DE BR ITS CHE GEZANT BIJ
Z.H. DEN PAUS
LONDEN WAAGT GEEN
TWEEDE EXPER1MÊNT
DE BAROMETER
l
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1939 - AVONDBLAD
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Most up to date firm
in all TEXTILE GOODS
WHOLESALE ONLY
De Regeeringspersdienst meldt:
Ten einde ten volle voorbereid te zijn op den plicht,
welke op Nederland zou rusten om, in geval dat, tegen
alle nog bestaande hoop in, een gewapend conflict in
het buitenland mocht uitbreken, onze eenzijdigheid
naar alle zijden met alle ter beschikking staande mid
delen te handhaven, heeft de regeering gemeend niet
langer te mogen wachten met het nemen van den
uitersten voorzorgsmaatre gel en is daarom thans het
bevel gegeven tot mobilisa tie van leger en vloot.
De regeering heeft zich rekenschap gegeven van de
groote moeilijkheden voor het Nederlandsche volk,
welke van dezen maatregel het onvermijdelijk gevolg
zijn.
Zij doet een beroep op d e medewerking van alle
ingezetenen, om gemeenschappelijk die moeilijkhe
den zoo goed mogelijk te overwinnen.
Als eerste opkomstdag voor hen, die witte oproepin
gen in hun zakboekjes heb ben, is bepaald de dag van
morgen, 29 Augustus.
Tusschen HarwichHoek
van Holland
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiie
inminimini!
Openbare meening in Amerika
vooral ten gunste van Frank
rijk en Engeland
Britsch-Indië staat
achter Engeland
Keizer van Annam betuigt trouw
aan Frankrijk
Volgens de berichten, die op Zondag en hedenmorgen bin
nenkwamen, begint de Europeesche toestand een iets duidelijker
beeld te vertoonen. De spanning blijft, maar het gevaar lijkt niet
grooter te zijn.
Hitler eisebte in een boodschap aan Daladier eenvoudig over
gave van Danzig en den Poolschen corridor. Daladier wees hier
tegenover op de noodzakelijkheid van geregelde onderhandelingen,
waarop de Führer mededeelde deze voorstellen niet te kunnen aan
vaarden.
Het Britsche kabinet vergaderde Zondagmiddag en komt
beden opnieuw bijeen. Verwacht wordt dat Henderson heden
Londens antwoord naar Berlijn brengt, terwijl dit, samen met de
voorstellen van Hitier, morgenochtend zal worden gepubliceerd.
Intusschen heeft Hitier Zondag aan de Rijksdagleden een
mededeeling gedaan, en zich opnieuw met den Duce in verbinding
gesteld.
Men mag aannemen dat Mussolini zijn invloed ten gunste van
den vrede zal blijven aanwenden. Hierop wijst ook de inhoud der
boodschap, die de Duce aan den Canadeeschen premier deed toe
komen,
Verder heerscht in alle hoofdsteden een diplomatieke activiteit,
die nu wel haar toppunt schijnt te hebben bereikt.
Aan de Duitsch-Poolsche grens is het betrekkelijk rustig, hoe
wel incidenten voorvallen.
Het belangrijkste bericht uit het Verre Oosten is, dat het
kabinet te Tokio aftrad als gevolg van het Duitsch-Russische pact.
De Japanners trekken zich terug uit het gebied om Hongkong,
terwijl de daar dreigende blokkade werd afgewend.
De Middellandsche Zee en de Oostzee werden $p last dér
Britsche admiraliteit voor scheepvaart gesloten.
Engeland: geen concessies, welke
niet geheel en uit vrijen wil
door Polen aanvaard
kunnen worden
De houding van Italië
mobilisatie
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Een prachtige kar, die
men maar half ver
trouw!,
Is als een mooie
schoiel zonder zout
Uw grooisie zorg
zij veiligheid,
hef zoui voor ieder,
die auio rijdi:
FISK SAFTI-FLIGHT
Volmachten voor de
Egyptische regeerïng
BADHOTEL VLIELAND
MALIEBAAN 59 UTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Ankeramit'a Katoenfabrieken. Deventer
Jlarqnisettes Voiles Et amines
Telegram-adres „Facta"
N Z.Voorburgwal 165-167,Tel 32087-49313,A'dam
Fancies Silks Lawns Cretonnes Chintzes
De tekst van de oproepingsbiljetten aan de
telegraafkantoren luidt:
BERICHT
Aan het telegraafkantoor is een tele
gram ontvangen, waarvan hieronder een
uittreksel volgt:
ALGEMEENE MOBILISATIE
Eerste mobilisatiedag 29 Augustus 1939
Vordering paarden en motorrijtuigen.
Men raadplege de in de gemeente
aangeplakte „openbare kennisgevingen".
Men wordt uitgenoodigd aan boven
staand bericht zoo spoedig en zooveel
mogelijk ruchtbaarheid te geven.
De bootverbinding HarwichHoek van Hol
land is, naar wij vernemen, tot nader order
stopgezet. De boot uit Harwich is vanmorgen
niet meer te Hoek van Holland aangekomen.
VOOR HET GEHEELE LAND:
Gedeeltelijk bewolkt, droog, vrij warm weer SE
behoudens geringe kans op onweer; meest ---
zwakke veranderlijke wind.
ES Zon op 6.01 onder 20.01. Licht op 20.31
Maan op 18.58 onder 4.36. V.M. 29 Aug. EE
WASHINGTON, 28 Aug. (Havas). Door
tusschenkomst van een ambtenaar van het
Witte Huis heeft president Roosevelt aan
de pers laten weten, dat hij voor het oogen-
blik geen enkelen nieuwen stap in voor
bereiding heeft.
De ambtenaar verklaarde dat de president,
die den geheelen dag op het Witte Huis had
gewerkt, niet van meening was dat de wit
Europa outvangen berichten een nieuw element
brengen in den toestand.
In militaire kringen van het Witte Huis be
staat de indruk dat de toestand ernstig blijft,
daar Roosevelt vandaag te Washington zal
blijven.
De correspondent te Washington van de
„New York Times" schrijft dat de vereenigde
Staten in geval van een conflict Frankrijk en
Engeland door het zenden van oorlogsmateriaal
zouden steunen.
De correspondent merkt verder op dat het
Duitsch-Russische pact het groote bezwaar van
de tegenstanders van herziening der neutrali-
teitswet heeft doen vervallen: n.l. dat de
Sovjet-Unie van de Amerikaansche hulp zou
profiteeren.
Bij een doorlezen van de bladen krijgt men
den indruk dat de openbare meening voorna
melijk ten gunste van Frankrijk en Engeland
is. Het publiek kan in drie klassen worden
verdeeld
Ten eerste: pen kleine groep isolationisten
Ten tweede: een groep, welke de houding van
Frankrijk en Engeland geheel goedkeurt om
dat zij Hitier beschouwt als het „wereldgevaar".
Ten derde; een groep welke van meening is,
dat nu' de Russische factor is uitgeschakeld de
Amerikanen moeten wennen aan het denkbeeld:
Frankrijk en Engeland helpen staat gelijk met
het verdedigen van de Vereenigde Staten.
Deze laatste categorie meent dat het Congres
Roosevelt zal volgen, wanneer hy vraagt de
neutraliteitswet te wijzigen.
LONDEN, 28 Aug. (Reuter) Het kabinet
is om twaalf uur bijeengeroepen. Greenwood
heeft voor de vergadering een bezoek aan
Downingstreet nummer tien gebracht.
ROME, 28 Aug. (Reuter). Z.H. de Paus
heeft vandaag op Castel Gandolfo den
Britschen gezant bij den Heiligen Stoel
ontvangen.
SIMLA, 28 Aug. (Reuter). Heden is hier
bekend gemaakt dat de vice-koning van de
prominente heerschers in Britsch-Indië
verklaringen van trouw aan den Koning-
Keizer heeft ontvangen en aanbiedingen
om de hulpbronnen hunner staten te zijner
beschikking te stellen. De vice-koning heeft
hamens den Koning-Keizer zijn warmen
dank betuigd.
De Fransche minister van Koloniën heeft
Zondag bezoek ontvangen van den Keizer van
^hnam, die den wensch te kennen gaf, „zich
*°o spoedig mogelijk temidden van zijn volk te
bevinden om zijn gezag in dienst van Frank-
rük te stellen".
Terstond zijn regelingen getroffen voor een
bhmiddellijk vertrek van den Keizer naar An-
hatn.
Sir Nevifte Henderson, de Britsche ambassadeur te Berlijn, verlaat het Foreign
Office te Londen, waar hij zijn regeering op de hoogte stelde van het jongste voor
stel van kanselier Hitier
Onze Londensche correspondent seinde ons
hedenmorgen:
Vrijdag- en Zaterdag waren dagen van
optimisme te Londen. Maar het is twijfel
achtig of dit gevoel wel een oogenblik in
regeeringskringen gedeeld werd. De Zon
dagsbladen, welke hier reeds Zaterdag
avond verkrijgbaar zijn, brachten aan dit
optimisme een zwaren slag toe. Hun be
richten, omtrent de voorstellen, welke Hen
derson uit Berlijn heette meegebracht te
hebben, stemden haast allen met elkaar
overeen en het was duidelijk, dat de voor
stellen volkomen onaanvaardbaar waren.
In den loop van den Zondag werd officieel
medegedeeld, dat de door de pers gegeven le
zing kant noch wal raakte, en aangezien zij
in hooge mate onrustbarend waren geweest gaf
deze tegenspraak weer het aanzien aan eenig
optimisme, dat echter niet gedeeld werd door
degenen, die de verschijnselen hier en in an
dere landen nauwlettend gade sloegen.
Voor zoover men nog van gemotiveerde tee
kenen spreken mag, wordt het als eenigszins
hoopvol beschouwd, dat Henderson niet gis
teren naar Berlijn terugkeerde, doch In den
loop van den dag vertrekken zal. Terwijl van
officieele zijde niets wordt losgelaten, gelooven
wij evenwel, dat in regeeringskringen de opvat
ting ongeveer als volgt is-.
Alle pogingen van Hitier zijn er op ge
richt een tweede „Muenchen" in het leven
te roepen, waarbij de vier groote mogend
heden en Rusland zullen beraadslagen over
het lot van Danzig en den Corridor. Enge
land en Frankrijk zouden Polen dan moe
ten dwingen de beslissing dier mogendhe
den te aanvaarden, Duitschlands vrijheid
van handelen In Oost-Europa zou erkend
moeten worden, terwijl de mogendheden de
aan Polen opgedrongen regeling zouden
garandeeren.
Er is natuurlijk geen sprake van, dat de
Britsche regeering het experiment van Muen
chen herhalen zou en in goed-ingelichte krin
gen neemt men aan, dat Henderson aan Hitier
een antwoprd zal voorleggen, dat steunt op de
volgende beginselen:
1. Geen concessies, welke niet
geheel en uit vrijen wil door Polen
aanvaard kunnen worden.
2. Geen bespreking kan gevoerd
worden onder de dreiging van ge
mobiliseerde legers.
3. Wordt een Poolsch-Duitsche
overeenkomst vrijwillig bereikt, dan
zullen de voorwaarden door Groot
Brittannië gegarandeerd worden.
Men is zich evenwel bewust van den on-
metelijken afstand tusschen dit standpunt en
dat van Hitier. Terwijl heel Engeland hoopt
op vrede, lijdt het niet de minste twijfel, dat
het publiek een tweede „Muenchen" als een
nog grootere ramp beschouwen zal dan oorlog.
Dit wordt niet alleen in de pers verkondigd,
men hoort het ook zeggen door den man in
the 6treet.
Dat Hitler geen oorlog wenscht tegen Enge
land en Frankrijk, hiervan is men algemeen
overtuigd. Men gelooft, dat, sinds hij Vrijdag
Henderson bij zich ontboden heeft, zijn streven
erop gericht is de West-Europeesche mogend
heden er toe over te halen hem de vrije hand
te laten in Oost-Europa.
De diplomatieke medewerker van de Daily
Telegraph schrijft: „De plotselinge mededee
ling door de Duitsche gezanten aan Nederland,
België, Luxemburg en Zwitserland gedaan, dat
in geval van oorlog Duitschland hun neutrali
teit zou eerbiedigen, wordt beschouwd als een
verder middel om Frankrijk en Engeland er
van te overtuigen, dat het gewapend optreden
van het Rijk gericht zal zijn op het Oosten en
niet op het Westen."
Te Berlijn hoopt men blijkbaar, dat Enge
land en Frankrijk de kans, om buiten een con
flict te blijven, niet zullen versmaden, indien
buiten twijfel staat, dat Hitier geen vijandige
bedoelingen heeft tegen hen, doch uitsluitend
zijn bedoelingen in Oost-Europa verwezenlijken
wil. Er is evenwel geen reden om aan te ne
men, dat deze hoop gegrond is.
Zelfs het Engclschc publick acht, in te
genstelling met een jaar geleden, zulk een
prijs voor het behoud van den vrede veel
te hoog.
De Engelsche antwoord-nota zal vandaag
door het kabinet goedgekeurd en onmiddellijk
daarna door Henderson naar Berlijn overge
bracht worden. Men verwacht, dat hij tegen den
avond daar zal aankomen en onmiddellijk door
Hitier ontvangen zal worden. Het is dus hoogst
onwaarschijnlijk, dat voor hedenavond van
Britsche zijde authenthiek nieuws betreffende
de ontwikkeling van den toestand bekend zal
worden gemaakt.
In sommige kringen in Londen gelooft
men, dat het Duitsche publiek eerst thans
begint te beseffen, hoe groot het gevaar van
'n Europeeschen oorlog is en men hoopt, dat
Hitler rekenschap zal hebben te houden
met de gedrukte stemming, welke, naar de
Engelsche pers beweert, te Ekrlijn heerscht.
Sommige berichten betreffende Duitschland
schijnen evenwel eenigszins gekleurd te zijn.
Men neemt de neiging waar den toestand in dat
land als ongunstiger voor te stellen dan hij
vermoedelijk is. Een der ochtendbladen beweert
zelfs, dat Duitschland een oorlog slechts enkele
maanden zou kunnen volhouden. Dit herinnert
sterk aan 1914. Veel aandacht Wordt geschon
ken aan de uitdeeling van levensmiddelen
kaarten In Duitschland.
De negatieve houding van Italië verklaart
men als volgt: Italië heeft zelf geen belang bij
Danzig, maar is officieel volkomen bereid
Duitschland de vrije hand te laten In Oost-
Europa. Zoolang Hitier poogt de Westersche
mogendheden over te halen hem die vrijheid
te gunnen, is Italië dus niet geïnteresseerd bij
het geschil. Het heeft er alle belang bü, dat
Haarlem
Hitier zond een boodschap aan Dala
dier. Deze antwoordt, waarop de Fueh
rer mededeelt Daladier's voorstellen niet
te kunnen aanvaarden.
Hitier heeft Zondag de Rijksdagleden
toegesproken, en opnieuw een boodschap
aan Mussolini gezonden.
Het Britsche kabinet vergaderde Zon
dagmiddag, en komt hedenmiddag op
nieuw bijeen. Henderson vertrekt heden
weer naar Berlijn.
Dinsdagmorgen worden de voorstellen
van Hitier aan Londen en het Britsche
antwoord daarop gepubliceerd.
De Middellandsche Zee werd evenals de
Oostzee op last der Britsche admiraliteit
voor de scheepvaart gesloten.
Het Japansche kabinet is afgetreden.
Bootverbinding HarwichHoek van
Holland stopgezet.
Nabij Amsterdam is een grindtrein op
een stilstaanden trein gereden.
Van heden af rijden geen D-treinen
meer naar Duitschland.
Doodelijk ongeval op onbewaakten over
weg te Gouda.
o
het conflict gelocaliseerd blijft, maar zou in
geval van een vijf-mogendheden-conferentie
zijn eigen eischen tegen Frankrijk ter sprake
brengen.
Van de vele persoonlijkheden, die gisteren
Downingstreet bezochten, heeft de Amerikaan
sche ambassadeur Kennedy bijzonder de aan
dacht getrokken, zoowel van het publiek, dat
hem luide toejuichte als van tie politieke be
oordeelaars. Lord Halifax en Kennedy verlie
ten het Foreign Office gezamenlijk en reden
in denzelfden auto weg. Men vroeg zich af of
de mogelijkheid en wenschelijkheid van een
nieuwen stap van President Roosevelt bespro
ken was. Opgemerkt wordt, dat Kennedy de
eenige neutrale gezant te Londen is, die ge
durende dezen dag een rol gespeeld heeft en
dat, wanneer hij dan beslag kan leggen op den
tijd van Lord Halifax, dit vermoedelijk hier
mede verband houdt, dat Roosevelt's rol als
bemiddelaar niet geheel uitgespeeld is.
CAïRO, 28 Aug. (Havas). De ministerraad
heeft besloten een decreet uit te vaardigen,
waarin aan de regeering buitengewone vol
machten verleend worden om de veiligheid van
Egypte te verzekeren en het land te organisee-
ren in geval van een gewapend conflict.
Modern comfort
Na-seizoensprtfs volledig pension 3.per dag
DIRECTIE D. BRUIN Jr. TELEFOON No- 1
Stand op Maandag 1 uur n.m. 762.3
Vorige stand: 758.9
