Dankwoord van Mgr. Huibers
WIE HEEFT DE WERELDREVOLUTIE GERED?
Britsche schepen
varen niet meer
GETROFFEN DOOR DE
VELE BELANGSTELLING
GEEN EXTRA SUBSIDIE
VOOR K.N.I.L.M.
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1939
PHILIPS
LAMPEN
Moge de tijd nimmer komen, dat
elk uitstralend licht een doelwit
zal zijn voor vijandelijke vliegers!
NU REEDS is het zaak, Philips
„Protector" lampen aan te schaf
fen. Deze lampen geven vol
doende licht in huis, zonder dat
eenig schijnsel van uit een vlieg
tuig zichtbaar is.
Vraagt Uwen handelaar!
Engelsch persbericht
tegengesproken
Britsche controle op
de koopvaardij
Tolk van Hitier te
Londen aangekomen
R.K. Middenstandsbond
Het congres te Arnhem
gaat niet door
Gebeden voor den
Vrede
Luchtvaart-moties
VERTRAGINGEN INZAKE
GOEDERENVERVOER
Spoorwegen niet verantwoordelijk
voor de schade
BENOEMINGEN
In het bisdom Haarlem
Onderscheiding voor prof. dr.
J. Waterink
Middellandsche Zee en Oostzee
gesloten
Air France staakt eenige
diensten
Vrijwillige burgerlijke
dienstverleening
Betreffende motie in den Volks
raad verworpen
Na drie eeuwen
Geen tweede luchtlijn
op Australië?
Sinds 1600 wederom een H. Mis
in Huizen (N.-H.)
AUTOTOCHTJE VAN PRINSES
JULIANA
TYPE II VOOR BINNENVERLICHTING F. 1.65
VOOR WERKPLAATSEN, FABRIEKEN,
WiNKELS, MAGAZIJNEN EN KANTOREN,
waar het werk moet
kunnen doorgaan,
maakt de toepas
sing van Philips
„Protector"lampen
voortgang van den
arbeid mogelijk,
zonder dat uit de
lucht eenig licht waarneembaar is.
Het bolsjewistische Sovjet-Rusland
heeft ondanks al .zijn democra
tisch vertoon met een schijn-
grondwet, met een heropwekking van
nationale gevoelens en aanwakkering
van een zekere burgerlijkheid nimmer
zijn principieel ideaal van een bolsje
wistische wereldrevolutie laten varen.
Het heeft voor de verwezenlijking van
dat ideaal de Komintern opgericht, een
officieel niet-officieele organisatie, thans
onder leiding van den beruchten Bul
gaar Dimitrof, die indertijd niet zonder
moed terecht stond in het zonderlinge
proces naar aanleiding van den zonder
lingen brand in het Rijksdaggebouw op
den vooravond van de nationaal-socia-
listische revolutie in Duitschland. Deze
centraal georganiseerde Komintern, ze
telend in het hart van het bolsjewisti
sche Rusland, oefent overal haar heil-
loozen invloed uit, waar troebele toestan
den haar veelbelovend vischwater
schijnen te bieden. Wij herinneren
slechts aan de gevaarlijke en aansteke
lijke Volksfront-epidemie in Frankrijk
en aan de rol, die de Komintern
gespeeld heeft in Spanje. Deze Komin
tern werd door het nationaal-socialisti-
sche Duitschland zulk een gevaar voor
de wereld en voor zichzelf geacht, dat
het het initiatief nam tot het anti-
Kominternverdrag, waaraan successie
velijk Italië, Japan, Spanje en Hongarije
hebben deelgenomen. Zoo was het tot
voor kort, maar thans is alles anders.
Het niet-aanvalsverdrag tusschen het
Rijk van Hitier en het Rijk van Stalin,
dat volgens de eigen woorden van den
Duitschen minister van Buitenlandsche
Zaken Von Ribbentrop opgevat moet
worden als het sluiten van „vriendschap"
tusschen deze beide dictatoriale, maar
ideologisch diametraal tegenover elkan
der staande mogendheden, heeft den
bodem uit het anti-Kominternpact ge
slagen. Japan heeft Herr Hitier den rug
toegekeerd en Franco, die twee jaar lang
bloedig gevochten heeft tegen de ver
derfelijke actie van de Komintern in zijn
land, heeft zich van Duitschland en
Italië gedistantieerd tot een volstrekte
neutraliteit in geval van een Europeesch
conflict. Frankrijk, dat door een bond
genootschap met Sovjet-Rusland was
verbonden en bijna ten offer was ge
vallen aan zijn Russische vriendschap,
treedt thans krachtig op tegen de com
munisten en hun pers. Zoo is met één
slag alles veranderd.
Maar wie heeft nu de mogelijkheid
van een bolsjewistische wereld
revolutie gered? Deze vraag
wordt door Het Nationale Dagblad
beantwoord. Dit Mussert-blad schreef
naar aanleiding van het bericht over
een Duitsch-Russisch niet-aanVUlsver-
drag o.m. het volgende:
„De democraten, die op het bolsjewisme
bouwden om het gehate nationaal-socialisme
voor hen te onderwerpen, blijken zich mis
rekend te hebben. Zij meenden het hun
geestverwante bolsjewisme aan hun zijde te
zullen vinden; zij hebben buiten het Russi
sche realisme gerekend. Men blijkt in Rus
land niet van plan, voor anderen de kastan
jes uit het vuur te halen en daarbij zelf den
nek te breken. Zóó communistisch is men er
niet, of mer. stelt eigen belang boven de be
langen van Frankrijk en Engeland! Van
communistisch standpunt is dit zeer juist
gezien. Rusland is het eenige steunpunt, dat
het communisme bezit. Willen de communis
ten zelfs het denkbeeld van een communis-
tische wereldrevolutie niet in rook zien
opgaan, dan is het noodig, dat dit steunpunt
gehandhaafd blijft. Aangezien de staat Rus
land geen oorlog kan wagen, zou intrede van
Rusland in het democratisch front een vrij
zekere kans op vernietiging van de eenige
schuilplaats der Komintern beteekenen. In
dit licht gezien, is het van de Russische
machthebbers een daad van zelfbehoud, dat
zij bereid zijn met Duitschland tot een niet-
aanvalsverdrag te komen. Dit verdrag be-
teekent dan ook, dat het wereldbolsjevAsme
zÜn toekomstplannen niet denkt op te geven.
"Wie de toekomst niet wil verliezen, moet
Immers zorgen in het heden in den zadel te
blijven."
e
„Het Nationale Dagblad" constateert
dus, dat Rusland het eenige steun
punt is, dat het communisme bezit. Dat
hét nationaal-socialistische Duitschland
het behoud van dit steunpunt, door in te
Baan op een niet-aanvalsverdrag met
Sovjet-Rusland, heeft mogelijk gemaakt
en een vrij zekere kans op vernietiging
van de eenige schuilplaats der Komin
tern heeft verijdeld, en dat het tusschen
Hitler en Stalin gesloten verdrag betee-
kent, dat het wereldbolsjewisme er niet
aan denkt zijn wereldrevolutie-plannen
op te geven.
Dit alles -prijst „Het Nationale Dag
blad" van den anti-communist.ischen
heer Mussert als prachtige anti-demo
cratische en realistische vredespolitiek.
Het redden van de anti-Komintern en
het bolsjewistische wereldrevolutie-ideaal
is dus volgens de N.S.B. in Nederland
bevordering van den vrede. Wordt het
geen tijd, dat op het voorbeeld van hun
groote voorbeelden de heeren Mussert en
Lou de Visser ook een niet-aanvalspact
sluiten, dat als een bewijs van vriend
schap dient opgevat te worden? Hun
pers zegt wel, dat zij ideologisch doods
vijanden blijven, maar in werkelijkheid
staan zij ideologisch heel wat dichter bij
elkaar, dan b.v. het democratische
Frankrijk, dat eindelijk paal en perk
stelt aan het gestook en gewroet der
communisten, en Sovjet-Rusland.
De N.S.B. en het nationaal-socialisme
hebben eindelijk zóóveel werkelijkheids
zin gekregen, dat zij tot het inzicht zijn
gekomen, hoe weinig communisme en
nationaal-socialisme in hun uiterste
practische consequenties van elkander
verschillen, iets wat de democraten
altijd hebben beweerd, maar dat toen van
die zijde steeds als een lasterlijke leugen
werd gebrandmerkt. Wij zullen ons een
en ander voor gezegd houden en daar
wij niet alleen met den mond, maar ook
in ons hart- en in onze diepste en heilig
ste overtuiging radicaal tegen het god-
looze bolsjewisme zijn en moeten zijn,
gebiedt de nuchtere werkelijkheidszin
op grond van het eigen getuigenis van
het Mussert-orgaan ons gelijkelijk te
verzetten tegen de verkondigers van het
bolsjewistische wereldrevolutie-ideaal en
hen, die de mogelijkheid van de verwe
zenlijking van dat ideaal hebben gered.
Dat is een principieel en practisch
consequente houding. De houding ook
der democratische Nederlandsche regee
ring, die niet alleen geen verdragen met
Sovjet-Rusland sloot, maar zelfs weiger
de het Sovjet-régime officieel te erken
nen, ook toen de Sovjet-Unie lid werd
van den Volkenbond.
BERLIJN, 26 Aug. Het Duitsche Nieuws
bureau spreekt het Daily-Express-bericht om
trent het geheime protocol van het niet-aan-
vals-verdrag met Rusland tegen, zeggende, dat
het hier een manoeuvre betreft om in den te-
genwoordigen toestand 'bij de neutrale landen
onrust en verwarring te stichten.
LONDEN, 28 Aug. (Reuter). De Britsche
admiraliteit heeft de controle over de koop
vaardij overgenomen. Deze is Zaterdag
nacht om twaalf uur in werking getreden.
Naar verluidt beteekent dit, dat koop
vaardijschepen thans alle instructies der
admiraliteit moeten opvolgen met inbegrip
van iedere koerswijziging, welke de Britsche
vlootautoriteiten noodig mochten achten.
De meeste trawlerschippers uit Boulogne
hebben, volgens Havas, medegedeeld, dat enke
len van hen op de Noordzee zijn gepraaid door
Duitsche oorlogsbodems.
Een plaatselijk Amerikaansch radiostation
deelt mede, een bericht uit Europa te hebben
opgevangen, waarin in het Duttsch aan een
vijftigtal Duitsche schepen, die zich op zee be
vinden, opdracht wordt gegeven „overeenkom
stig hun geheime instructies te handelen".
LONDEN, 28 Aug. Alhier wordt bericht, dat
Zondagmiddag een geheimzinnig Duitscher per
vliegtuig is aangekomen.
Dit bezoek werd met de grootste geheim
houding omgeven en niemand werd bij de aan
komst op Croydon toegelaten.
Naar United Press aan haar bladen meldt,
werd bij navraag te Londen de bevestiging ont
vangen, dat de persoonlijke tolk van den Fueh
rer, dr. Schmidt, als diens afgezant te Londen
De afkondiging van den
mobilisatietoestand en
het reguireeren van
vaarden en voertuigen
veroorzaakte in België
op vele plaatsen een
groote drukte
Engelschen keeren uit alle streken naar hun land terug. De drukte op het
Liverpoplstation te Londen
Zeer binnenkort zal door de burgemeesters,
voor hen, die buiten organisatorisch verband
zich wenschen aan te melden voor in beginsel
belangelooze vrijwillige dienst- en hulpverlee
ning, de gelegenheid daartoe worden openge
steld. Geen aanmeldingen worden ingewacht
van hen, die militaire verplichtingen hebben of
die een functie vervullen bij luchtbeschermings
diensten, vrijwillige burgerwachten of andere
daarmee gelijk te stellen organisaties.
Het ligt in de bedoeling binnenkort een soort
gelijken oproep te doen uitgaan in de gemeenten
met minder dan 20.000 zielen.
Het Congres van den Ned. R.K. Middenstands
bond, dat Dinsdag en Woensdag te Arnhem
gehouden zou Worden, gaat in verband met den
internationalen toestand niet door.
De data, waarop het congres doorgang zal
kunnen vinden, hoopt men zoo spoedig mogelij k
te kunnen mcdedeelen.
Alle uitnoodigingcn, aanmeldingen en resei-
veeringen voor en in verband met het congres
Voorschrift in het bisdom Haarlem
Wij sporen geestelijkheid en geloovigen
aan veel te bidden en andere goede werken
te verrichten voor den vrede.
Tot nadere aankondiging schrijven wij
voor, dat:
le. in iedere H. Mis, waarin de rubrieken
dit toestaan, het gebed uit de Mis voor den
vrede „Deus a quo sancta desideria" worde
ingevoegd als „imperata pro re gravi"; in
dezen tijd komen andere voorgeschreven
imperata te vervallen.
2e. na iedere H. Mis en in de avond-
oefeningen na de gewone gebeden driemaal
de aanroeping worde herhaald: „O Maria,
Koningin van den Vrede, bid voor ons".
Gegeven te Haarlem, 25 Augustus 1939.
t JOANNES PETRUS,
Bisschop van Haarlem
De hiermee verband houdende motie om er
bij den Nederlandschen begrootingswetgever op
aan te dringen, het exploitatieverlies van een
der diensten van de KNILM naar Australië ten
laste te doen brengen van de Rijksbegrooting,
trokken de voorstellers in.
Hierna werd de begrooting van het departe
ment van verkeer en waterstaat zonder hoofde
lijke stemming .aangenomen.
De heeren Soetardjo (Inh. B. B.-ambtenaren),
Wirjopranoto (Nat. Fractie) en Loa Sek hie
(ChungHwa Hwui) dienen een motie in, waarin
er op wordt aangedrongen om bij het opper
bestuur stappen te doen, ten einde de kosten
voor een twee-maal-per-week dienst, te verzor
gen door de KNILM, geheel door het Rijk te
laten dragen.
Verder dienen de heeren Van Helsdingen
(CSP), Rehatta (Partijloos) en Leunissen (IEV)
een motie in, waarin er op wordt aangedrongen
het volgend inzicht bij het opperbestuur bekend
te stellen en daarmede bij de vaststelling van
richtlijn bij de ontwikkeling van het luchtver
keer in en om Nederlandsch-Indië rekening te
willen houden:
1. Het is meer de bijzondere taak van de In
dische regeering, de richtlijnen vast te stellen
voor de ontwikkeling van het luchtverkeer in en
om Nederlandsch-Indië.
2. Een gezonde en krachtige ontwikkeling van
de Indische luchtvaart is alleen dan behoorlijk
gewaarborgd indien de'luchtverbindingen binnen
deze gewesten en met de naburige landen uit
sluitend aan de KNILM worden voorbehouden.
3. De behartiging van groot-Nederlandsche
belangen, voor zoover deze bij bedoelde verbin
dingen met de naburige landen betrokken zijn
kan veilig aan de KNILM worden toevertrouwd,
welke maatschappij voor deze taak voldoende
berekend is.
4. De verzorging van bedoelde Pacific-verbin-
tiingen maken steun van de Nederlandsche re
geering noodig.
Groepsgemeenschappen
De Volksraad verwierp ten slotte met 30 stem
men tegen en 23 voor de ontwerp-ordonnantie
tot instelling van de groepsgemeenschap Palem-
bang en de daarmee verband houdende ontwer
pen. (Destijds heeft de gemeenteraad van Pa-
lembang verzocht een groepsgemeenschap Pa-
lembang niet te willen instellen).
In verband met den internationalen toe
stand is het te verwachten, dat de zendingen
Zondag is in de kerken en kapellen van het
Bisdom Haarlem het volgende dankschrijven
van Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers voorgele'
zen:
JOANNES PETRUS HUIBERS,
DOOR DE GENADE GODS EN DE GUNST
VAN DEN APOSTOLISCHEN STOEL
BISSCHOP VAN HAARLEM
ZALIGHEID IN DEN HEER!
Beminde Geloovigen,
Diep getroffen door de over-talrijke bewijzen
van deelname aan Ons veertigjarig Priester
feest zouden Wij gaarne ieder persoonlijk een
blijk willen geven van Onze hooge waardeering
en oprechte dankbaarheid. Daar Wij echter
door uw aller deelneming ook de schuldenaar
van allen geworden zijn, voelen Wij ons ge
dwongen in een gemeenschappelijk schrijven
allen priesters en kloosterlingen, organisaties
en geloovigen, grooten en kleinen zonder uit
zondering hartelijk dank te zeggen. Dank voor
uwe goede wenschen, Ons persoonlijk gebracht
of toegezonden, dank voor uwe gebeden, uwe
H.H. Missen, uwe H.H. Communiën, uwe geeste-'
lijke offers. Dank ook voor iedere bijdrage,
groote en kleine, die te zamen zulk een belang
rijk bedrag hebben gevormd tot schulddelging
van de arme parochies en tot steun voor den
bouw van nieuwe kerken.
Uw hartelijk medeleven, uw groote mildda
digheid heeft Onze verwachting ver overtrof
fen.
Wij kunnen niet anders doen dan ootmoedig
Gods rijksten zegen afsmeeken over al Onze
weldoeners en al hun geestelijke en stoffelijke
belangen.
In het bijzonder vragen Wij, wat gij allen en
vooral wat de jeugd zoo dringend heeft afge
smeekt „om te behouden wat St. Willibrora
bouwde", het behoud van Ons heilig Geloof en
onze goede Christelijke zeden. Daarvoor willen
Wij ook leven en strijden met al onze krachten.
Moge de Hemelsche Moedermaagd Onze ge
beden opdragen aan Haar Goddelijken Zoon en
Onze pogingen steunen en aan ieder van U
Haar machtigen bijstand verleenen.
Als onderpand van dit alles schenken Wij U
van harte Onzen Bisschoppelijken zegen.
Gegeven te Haarlem, 22 Augustus 1939.
t J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. H. Excellentie,
H. W. AGTEROF,
Secretaris.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd
tot pastoor te Waarland den weleerw. heer W.
P. Nijssen, thans kapelaan te Haarlem (H. Li-
duina).
Tot kapelaan de volgende weleerw. heeren;
te Haarlem (H. Jozef) C. J. van der Knaap:
te Heiloo: H. G. C. Wensveen;
te Halfweg: C. H. M. Nolet (neom.)
te Haarlem (Kathedraal St. Bavo) P. E. J.
Bottelier:
te Rotterdam (H. Familie) W. A. Nicolaas;
te Lisse (H. Agatha) F. S. P. van Buchem;
te Weesp W. G. H. Kamerbeek (neom.);
te 's-Gravenhage (H. Jozef) C. C. Standen-
meijer;
te Amsterdam (H. Maria-Magd.) N. J. de
Ruyter;
te Naaldwijk W. G. Vet;
te Diemen B. G. H. Keijer, thans kapelaan te
Muiden
te 's-Gravenhage (H.H. Martelaren van Gor-
cum) A. M. van Nobelen;
te Zaandam A. A. M. Wentholt;
te Leidschendam F. L. Kok;
te Haastrecht J. Th. J. Drost (neom.);
te Nieuwveer. J. G. van der Kleij (neom.)
Prof. dr. J. Waterink, buitengewoon hoog
leeraar in de catechetiek aan de Vrije Univer
siteit te Amsterdam, is benoemd tot officier in
de Kroonorde van België.
is aangekomen. De komst van dit speciale Duit
sche vliegtuig wordt als een van de redenen
beschouwd, waarom de bijeenkomst van het
Britsche kabinet tot Zondagmiddag drie uur
werd uitgesteld.
LONDEN, 28 Aug. (Reuter). De Middel
landsche Zee is tijdelijk voor de Britsche
scheepvaart gesloten, aldus verneemt Reu
ter van de admiraliteit.
Verder heeft de Britsche admiraliteit
verklaard, dat alle Britsche schepAi de op
dracht hebben gekregen de Oostzee te ver
laten.
PARIJS, 28 Aug. (Reuter.) De Air France
heeft de diensten van Lenden op Cannes, Ge-
nève, Zuerich, Bazel en Midden-Europa ge
staakt, doch de diensten van Londen naar» Parijs,
Marseille en het Westen gaan gewoon door,
evenals de diensten op Hongkong, West-Afrika
en Zuid-Amerika.
Oproep aan landelijke of ge
westelijke georganiseerde
vereenigingen
De Regeeringpersdienst meldt:
De regeeringscommissaris voor de vrijwillige
burgerlijke dienstverleening verzoekt alle lan
delijke of gewestelijke georganiseerde vereeni
gingen, die bereid zijn zich vrijwillig beschikbaar
te stellen voor het verrichten van diensten in
butengewone omstandigheden, ten spoedigste
daarvan aan hem mededeeling te doen. Het re-
geeringscommisariaat is tijdelijkk gevestigd in
het gebouw van het departement van Binnén-
landsche Zaken, Binnenhof 19, te s Gravenhage.
Plaatselijke organisaties gelieven zich met een
gelijke mededeeling te wenden tbt de door de
burgemeesters van hare gemeenten bij open
bare bekendmaking aangewezen instanties.
Voorloopig dienen uit practische overwegingen
deze opgaven beperkt te blijven tot de provin
ciale hoofdsteden en de overige gemeenten met
meer dan 20 000 inwoners.
Naar aanleiding van de meening, als zou
de Nederlandsche regeering aan de KNILM
de noodige middelen moeten verschaffen
voor een tweede verbinding met Australië,
merkte de heer Van Haeften op, dat andere
groote nationale luchtvaartbelangen zoo
groote offers vragen, dat deze de draag
kracht reeds te boven gaa.n. De verbinding
met West-Indië baart groote zorgen en het
is verre van zeker of daartoe de benoodigde
middelen kunnen worden gevonden.
Een opvoering van de frequentie is op de lij,n
naar Australië, hoewel dit gewenscht wordt,
i's niet van zoodanig belang dat daaraan de
Nederlandsche regeering boven andere, meer
noodzakelijke maatregelen in het belang van de
nationale luchtvaart, den voorrang zou moeten
geven.
Hierna volgde een uitvoerig debat.
Vervolgens verwierp de Volksraad met 31
stemmen tegen en 20 voor het amendement-
Leunissen tot verhooging van den post voor
de burgerluchtvaart in Nederlandsch-Indië
met f 300.000.met welk amendement het
onmiddellijk herstel van de tweede lucht-
verbinding met Australië werd beoogd.
Een groote menschenmenigte stroomde Zondag te Parijs naar de H. Hart-basiliek
op Montmartre om daar te bidden voor het behoud van den vrede
naar en van het buitenland langer dan nor
maal onderweg zijn, terwijl het zelfs niet uit
gesloten is, dat zij haar bestemming niet zullen
bereiken.
Onder deze omstandigheden wordt de aan
dacht er op gevestigd, dat de Spoorwegen, op
grond van de bepalingen van de Berner Con
ventie, voor de schade, welke uit een en ander
ontstaat, niet verantwoordelijk zijn.
BATAVIA, 28 Aug. (Aneta) Heden werd
het antwoord der regeering op de opmerkingen,
in tweeden termijn geuit, naar aanleiding van
de begrooting van Verkeer en Waterstaat, uit
gesproken.
De regeeringsgemachtigde, ir. van Haeften,
directeur van Verkeer en Waterstaat, zette nog
maals uiteen, dat het onderhouden van het
luchtverkeer binnen den Archipel dient be
schouwd te worden als de eigenlijke taak van de
KNILM, waarbij geen aanleiding bestaat, aan
een andere maatschappij op dit terrein emplooi
te verschaffen.
De verbindingen met de naburige landen daar
entegen moeten niet beschouwd worden als uit
sluitend te behooren tot de taak van de K.N.I.
L.M.
Wel acht de regeering het gewenscht, dat de
KNILM deze verbindingen verzorgt, indien zij
ten deele samenvallen met de bestaande KNI
LM-lijnen of indien zij voor een belangrijk deel
over den Indischen Archipel voeren.
Het is onjuist, indien i,n Indië een grief tegen
de KLM zou ontstaan, daar de verdiensten van
cieze maatschappij, ook voor Nederlandsch-Indië,
onweerlegbaar zijn.
Zondag is in Huizen (N.H.), voor de eerste
maal sedert 1600, wederom het H. Misoffer
opgedragen.
De zeereerw. heer B, Jongerius, pastoor te
Blaricum, verrichtte de heilige handelingen in
een der openbare gebouwen ten behoeve van
de in de gemeente gelegerde katholieke mili
tairen.
Zondagmiddag ongeveer vijf uur maakte H. K.
H. Prinses Juliana in gezelschap van Prinses
Beatrix en een hofdame het eerste autotochtje
na de blijde gebeurtenis. Een talrijk publiek
juichte H. K. H, hartelijk toe.
