Kritieke spanningen,
maar nog geen strijd
Vredeskansen een weinig
versterkt
De ontwikkeling in
het Verre Oosten
De autoriteiten te Danzig alle
Poolsche goederentreinen op het
gebied der Vrije Stad
Nieuwe decreten
in Frankrijk
Duitsche schepen
huiswaarts
Kabinetsraad in
België
DE NEUTRALITEIT
SPANJE
VAN
Buitenlandsch Overzicht
NAAR HERZIENING DER
NEUTRALITEITS WET
Voor het Duitsche weder
woord op Henderson's
boodschap
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1939
Maandagavond kwam de Britsche ambassadeur Sir Neville Henderson met het
antwoord van de Britsche regeering op de boodschap van Rijkskanselier Hitier op
het vliegveld Tempelhof bij Berlijn aan. Hij iverd op het vliegveld door den legatie
secretaris Strack begroet
Openbare meening in Portugal
aan de zijde van Engeland
en bondgenooten
Vele vrijwilligers
in Canada
De houding van Portugal
„Pas de methode van
Zuid-Tirol toe"
Duitschers hopen op vrede
BELGIË BIDT VOOR VREDE
Bij een oorlog heeft het niets te
winnen en alles te verliezen
Amerikaansche schepen doen
Duitsche havens niet aan
De Bremen opgehouden
te New-York
Republikeinsche leiders willen in
geval van oorlog Roosevelt's
politiek steunen
Congres kan dadelijk
bijeenkomen
Een verklaring van Huil
Litauen trekt alle
verloven in
Het vliegen boven Belgisch grond
gebied verboden
Nederlandsche gezant
bij Pierlot
Socialisten breken met
de communisten
Belgen uit Frankrijk
teruggeroepen
Hongaarsch voorstel
aan Roemenië
Pact ter bescherming der
minderheden
Horthy pleegt overleg
Voorzorgsmaatregelen
voor scheepvaart
De afgeloopen uren brachten
slechts weinig positieve berichten in
verband met de internationale span
ningen. Dit is geen ongunstig teeken,
hoewel de toestand kritiek blijft.
Meer licht zal worden gebracht
door de verklaring van Chamber
lain voor het Britsche parlement.
WARSCHAU, 29 Aug. (Havas). De
autoriteiten te Danzig requireeren alle
Poolsche goederentreinen, die zich naar
Danzig begeven of de stad passeeren, waar
door een nieuwe inbreuk wordt gemaakt
op den status quo der Vrije Stad.
Welingelichte kringen zijn van meening
dat het beknotten der Poolsche rechten
volgens weloverwogen plan geschiedt.
Het Fransche Staatsblad publiceert drie de
creten van het ministerie van Landsverdedi
ging en Oorlog waarbij de dienst voor tele
graaf-, telefoon-radiotelcgrafis'ch en radio-
telefoonverkeer voor tijd van oorlog wordt ge
regeld.
Volgens Reuter duiden alle aanwijzingen te
Lissabon op het feit dat de geheele openbare
meening krachtig ten gunste is van Groot Brit-
tannië en zijn bondgenooten. Hitler's pact niet
Sovjet-Rusland heeft alle mogelijken wrok in
verband met den Spaanschen burgeroorlog ver
nietigd en het werk van de Duitsche propagan
da teniet gedaan, welke langen tijd hier actief
werkzaam is geweest. De dagbladen oefenen
felle critiek uit op Hitler's recente daden. Be
weerd wordt dat Salazar twee vredes-zones
heeft ingesteld, één op het schiereiland door 't
Portugeesch-Spaansche niet-aanvalspact en één
in Afrika door het Engelsch-Portugeesche bond
genootschap. Algemeen gelooft men hier, dat
Spanje neutraal zal blijven..
Volgens Havas zet de Canadeesche regeering
in overleg met de regeering te Londen haar
militaire voorzorgsmaatregelen voort. De bevol
king staat haar daarbij terzijde.
Het aantal aanvragen voor vrijwillige dienst
neming was zoo groot dat het getal vrijwilligers
tot 10.000 beperkt moest worden. Op grond
hiervan neemt men aan dat het aantal der
Canadeezen, die in het Engelsche leger zouden
strijden, zeer aanzienlijk zou zijn, indien niet
een speciaal Canadeesch legercorps gevormd
zou Worden.
Na te hebben opgemerkt, dat Lebensraum
niets anders is dan modern Duitsch voor „ver
overing", zegt de Times, dat indien de behande
ling der Duitsche minderheden in Polen een
werkelijke grief zou zijn. het een eenvoudige
zaak zou zijn deze naar Duitschland over te
brengen.
De uitwisseling van bevolkingen is een me
thode, welke politieke en rasgrenzen doet sa
menvallen. Deze methode is in andere deelen
van Europa op de meest succesrijke wijze toege
past. Zij zou duurzaam deze bron voor grieven
wegnemen, maar, aldus de „Times", misschien
zou juist die overweging de oplossing onwelkom
doen zijn voor een regime, dat tot nu toe op
grieven heeft gedreven en één of twee crises
per jaar noodig heeft om zich in het land staan
de te houden.
De „News Chronicle" brengt een overeenkom
stig voorstel naar voren. Het blad zegt, dat in
dien Hitier bereid is te praten over een oplossing
Va,n het minderhedenprobleem door een me
thode van uitwisseling van bevolkingen, zooals
met succes is geschied in het Grieksch-Turk-
sche geval en thans in Zuid-Tirol wordt ge
probeerd, daarover zeker gesproken zou kunnen
worden als onderdeel van een algemeene rege
ling.
Men schrijft ons uit Berlijn d.d. 28 Aug.:
Een grooten indruk maakte in Duitschland
de briefwisseling, welke tusschen Hitier en
Daladier heeft plaats gevonden. Klaarblijkelijk
's men in officieele kringen te Berlijn zeer
°ntstemd over het feit, dat Daladier aan de
Pers te Parijs wél een verslag heeft uitge
bracht over deze streng geheim gehouden cor-
respondentie, maar niét den volledigen tekst
daarbij ter beschikking heeft gesteld. Want
^aarom zou men anders dit feit met dikke let-
ers vaststellen om dan vervolgens beide brie
fen volledig te publiceeren? Niettemin heeft
deze publicatie ook een gunstig effect bij de
Duitsche bevolking. Zoolang er nog gecorres
pondeerd wordt zoo hoort men zeggen en
2clfs op vriendschappelijke wijze, schijnt er nog
a'tijd kans te bestaan op een vreedzame
dplossing.
Inmiddels heeft men over heel Duitschland
jPet voorbeeldige snelheid reeds alle maatrege-
genomen, welke met een eventueel conflict
®Kening houden. Reeds Zondagmiddag kwam de
uw van onzen huisbaas ons met een roos
kleurige „Ausweiskarte" verrassen. En hoewel
deze kaarten nadrukkelijk vermelden dat brood,
eieren, cacao, aardappelen en meel voortaan
ook gedistribueerd worden, blijkt uit latere
mededeelingen, dat bovengenoemde artikelen
tot nader order nog vrij blijven.... voorzoo
ver ze verkrijgbaar zijn. Andere levensmidde
len zijn daarentegen gerantsoeneerd. Schoenen
en „geweven en gesponnen stoffen" voor-
loopig schijnt men daar vooral de kleeding-
stukken mee te bedoelen kunnen slechts op
vertoon van een speciale vergunning ingekocht
worden. Reeds zagen we aan de deur van
schoenwinkels een papiertje hangen, waarop te
lezen staat, dat nieuwe schoenen slechts met
een speciale vergunning worden verstrekt. Maar
bedoelde vergunning heeft nog geen sterveling
in zijn bezit. Bij wijze van proef brachten we
vanmorgen een paar schoenen ter eventueele
bezoling naar onzen schoenmaker en tot onze
geruststelling werd deze opdracht met voor
komendheid aanvaard. Nadrukkelijk wordt
meegedeeld, dat al deze maatregelen geenszins
op een tekort aan bepaalde dingen wijzen,
maar dat men slechts het hamsteren van
vroeger wil voorkomen. Rijksminister Darré
zeide woordelijk: „Wat de volksvoeding betreft,
we zullen geen herhaling beleven van de situ
atie, zooals die tijdens den vorigen oorlog was.
De Führer heeft er voor gezorgd, dat het volk
op een geregelde voedselvoorziening kan reke
nen. Het is met trots, dat ik dit feit vaststel."
Deze kalmeerende verzekering verandert
niets aan het feit, dat de bevolking in on
zekerheid verkeert. De stemming is heel
anders dan in Augustus 1914, toen de meer
derheid der bevolking gemotiveerdheid van
een oorlog openlijk erkende. Thans heerscht
er een gedeprimeerde stemming en ieder
een hoopt, dat men op het laatste nip
pertje nog tot een minnelijke schikking zal
komen.
Met spanning ziet men den terugkeer van Ne
ville Henderson uit Londen tegemoet, want
dat is als het ware de laatste hoop, waaraan
men zich vastklampt. Toen we Zondagnacht
eenige Berlijnsche stations bezochten, kregen
we een treffend beeld te zien van de alge
meene nervositeit. Aan den Bahnhof Frie-
drichstrasse was de aandrang zoo sterk, dat de
politie het geraden achtte alle perrons te
ontruimen.
Aan het station Anhalter Bahnhof zaten
vrouwen met kinderen uren lang geduldig te
wachten op een trein, die ze weer naar huis
zou transporteeren.
Zoo vraagt zich iedere Duitscher met be
zorgdheid af, wat de eerstvolgende dagen voor
nieuwe verrassingen zullen brengen. En in zijn
hart koestert hij nog de vage hoop, dat het
misschien toch nog zonder een oorlog zal gaan.
BRUSSEL, 29 Aug. Namens het Hoogwaar
dig Belgisch Episcopaat heeft kardinaal van
Roey, Primaat van België, een herderlijk schrij
ven uitgevaardigd, waarin de geloovigen worden
aangespoord om te bidden, opdat de wereld en
speciaal het Belgische land van den oorlogs
gruwel gespaard moge blijven. De Kardinaal
N
vermaant allen om hun godsdienstplichten
trouw 'te vervullen en indien zij deze verwaar
loosd zouden hebben, zich weer met God te ver
zoenen.
De kerken moeten den geheelen dag geopend
blijven en tot nader aankondiging zal iederen
avond het Allerheiligste worden uitgesteld en
zullen openbare gebeden worden verricht.. Ten
slotte vermaant de kardinaal alle burgers om
hun plicht te doen jegens het vaderland, be
reidwillig de gevraagde offers te brengen, eens
gezind te zijn en alle- vertrouwen te stellen in
den Koning.
BURGOS, 28 Aug. (Reuter). In vooraan
staande kringen te Burgos is men van opvat
ting, dat Spanje alles te winnen heeft bij een
strikte neutraliteit en alles te verliezen, wan
neer het betrokken raakt in een Europeeschen
oorlog. Het land blijft de ontwikkeling van den
toestand objectief volgen, doch met toenemen
de ongerustheid.
Naar verluidt is de internationale toestand
Maandag besproken tijdens een beleefdheids
bezoek van den Duitschen ambassadeur, von
Stohrer, die juist teruggekeerd is van verlof,
aan den minister van Buitenlandsche Zaken,
Beigbeder.
NEW-YORK, 28 Aug. (Reuter)Het Duit
sche mailschip „New-York" is Maandag uit
New-York naar Duitschland vertrokken.
Het had Zondag zijn uitklaringspapteren
voor onmiddellijk vertrek zonder passagiers
gekregen.
Het Duitsche schip „Europa" is Maandag
ochtend Southampton voorbijgevaren. Het schip
begaf zich onmiddellijk naar Bremen. Een veer
tigtal Engelschen en Amerikanen, die naar hun
land wilden terugkeeren, bevonden zich aan
boord. Hiertegenover staat, dat een gelijk aan
tal Duitschers te Southampton op het schip
wachtte om mee naar Duitschland te worden
genomen.
De vertegenwoordiger van den Norddeutschei
Lloyd te Southampton heeft medegedeeld, dat
het schip ook niet te Cherbourg zou aanlegggen
en hij raadde den Duitschers te Southampton
aan, zich tot de Duitsche ambassade te Londen
te wenden.
De Amerikaansche scheepvaartcommissie
heeft heden bekend gemaakt, dat de reeders
van schepen der United States Lines" en der
American Scantic Line besloten hebben
Duitsche havens niet aan te doen. Deze
maatregel, die van tijdelijken aard is, is naar
de commissie verklaart, genomen om het
mogelijk te maken Amerikaansche burgers
uit havens aan het Kanaal naar de Ver-
eenigde Staten te transporteeren.
Het Italiaansche mailschip conté Biancaman,
dat op weg is naar het Verre Oosten en
Maandagmorgen om tien uur te Bombay had
moeten aankomen, is niet gearriveerd en er is
geen boodschap van het schip ontvangen. Er
bevinden zich ongeveer zevenhonderd passagiers
aan boord, onder wie 150, die op weg waren
naar Indië.
Het Duitsche mailschip „Bremen" heeft be
vel gekregen om zonder passagiers binnen 24
uur koers te gaan zetten naar Duitschland.
NEW-YORK, 29 Aug. (Reuter). Het Duitsche
Oceaanschip Bremen, dat bevel had ontvangen
zonder passagiers naar Duitschland terug te
keeren, heeft dit vertrek moeten opschorten,
daar de autoriteiten geweigerd hebben de uit-
klaringspapieren af te geven vóór het schip
door de douane zal zijn geïnspecteerd.
De oorlogstoebereidselen gaan intusschen on
verminderd voort. De grens tusschen Duitsch
land en Frankrijk is gesloten. De intocht van
Duitsche troepen in Slowakije, op verzoek van
Tiso, kan ook daartoe gerekend worden; merk
waardig is het bericht over den doortocht van
Britsch marinepersoneel door Frankrijk, om
zich in de Middellandsche-Zeehavens in te
schepen.
In het Verre Oosten gaat de terugslag van
het Duitsch-Russische accoord verder voort. Aan
de nieuwe regeering, die Japans politiek op
nieuw zal moeten opbouwen, worden zelfs vre
desplannen met China toegeschreven. De for
mateur Noboejoeki Abe schijnt tot de gematig
de richting in het leger te behooren, en tot mi
nister van Buitenlandsche Zaken zou de Ja-
pansche ambassadeur te Londen uitverkoren
zijn.
Deze ontwikkeling in het Oosten zal niet zon
der effect blijven op de houding van Rusland,
dat naar het schijnt een slag om den arm tracht
te houden en geen groote haast maakt met de
ratificatie van het Duitsch-Russische pact. De
gemelde terugtrekking van de laatste Russische
troepen aan Polens grens wijst ook op een om
zichtige politiek van Moskou.
In de Vereenigde Staten heeft het Duitsch-
Russische accoord de uitwerking gehad, dat het
den tegenstand der isolationisten tegen de her
ziening der neutraliteitswtetten heeft geschokt.
Roosevelt's bemiddelingsactie zal, wat zij ook
in Europa bereikt, waarschijnlijk in het binnen
land vasteren bodem geven aan de op onder
steuning van Engeland en Frankrijk gerichte
politiek van den president.
Het Duitsch-Russische nonagressiepact, dat
een week geleden als een bom in de Europeesche
situatie 4 viel, heeft per saldo niet het effect ge
had, dat Hitier er waarschijnlijk van verhoopte:
de oogenblikkelijke liquidatie van den Poolschen
weerstand. Nadien is de nawerking' van het pact
eerder gunstig geweest voor de wederpartij, met
name voor Engeland. Of dit diplomatieke ge
wrocht genoeg beteekenis heeft, om de Euro
peesche verhoudingen te beheerschen, zal moe
ten worden afgewacht. Het is, behalve in zijn
uitwerking in het Verre Oosten, voorloopig
vooral van belang in zooverre het de tegenstel
ling der twee ideologische fronten dictatoren en
democratieën, agressoren en vredesfront, anti-
komintern en anti-fascisme, heeft doorbroken
en wellicht voor goed van de baan gebracht.
De nationalismen zijn dan hun ideologischen
dekmantel kwijt en kunnen toonen, of zij tot
een redelijke samenwerking op realistischen
grondslag in staat zijn.
WASHINGTON, 29 Aug. (Reuter). Voor
aanstaande leden van het republikeinsch-
demccratische „isolatieblok", dat in de laat
ste zitting van het Congres de neutraliteits-
wet van Roosevelt verwierp, hebben besloten
aldus 'n bericht van den correspondent
van de „New York Herald Tribune" te
Washington in geval van een oorlog hun
besluit te herzien.
t
Deze leden zouden dan een embargo op den
uitvoer van wapenen willen zien vervallen, en
in dien zin hun stem uitbrengen. Deze leiders,
die momenteel anoniem willen blijven, zeggen
dat zij hun standpunt herzien hebben, omdat
het geheele volk zulk een actie wenscht.
Volgens Havas is de tekst voor de bijeen
roeping van het Congres in buitengewone
zitting reeds gereed. Men wacht nog slechts
op de onderteekening ervan door Roose
velt, die daartoe het oogenblik zal afwach
ten, waarop een conflict tamelijk zeker zou
zijn.
De meening wordt versterkt, dat het congres
den president zal volgen en Frankrijk en Groot-
Brittannië tot een maximum zal helpen en
daarbij toch de Vereenigde Staten buiten een
oorlog zullen houden. Toch zal de ontwikke
ling van den toestand in Europa een beslissen-
den factor vormen. Men heeft thans den in
druk dat de regeering der Vereenigde Staten
zou willen zien stemmen over een neutraliteits-
wet in den geest van het ontwerp van Bloom,
dat door Roosevelt werd goedgekeurd.
Roosevelt vraagt den Amerikanen niet „neu
traal te zijn in woorden en zelfs in gedachten",
zooals in 1914, doch denkt er vooral aan een
duurzamen vrede voor de Vereenigde Staten
te verzekeren.
In een persconferentie heeft de minister van
Buitenlandsche Zaken Huil verklaard, dat hij
niet in staat was veel bijzonderheden mede te
deelen over den toestand in Europa of in het
Verre Oosten.
Het ministerie wordt voortdurend op de
hoogte gehouden van den toestand.
Verder zeide Huil dat, indien een der presi
denten van de Zuid-Amerikaansche republie
ken zou besluiten een gelijk gebaar te maken
als Roosevelt, dit door de Vereenigde Staten
zeer gunstig zou worden ontvangen.
Naar Havas uit Washington bericht
maakt het departement van Oorlog bekend,
dat het de bedoeling heeft het leger voor
de verdediging van de Panama-zone op
24.000 man te brengen.
KAUNAS, 28 Aug. (Havas). Alle verloven
in het Litausche leger zijn ingetrokken. De of
ficieren, die zich met verlof bevonden zi^n te
ruggeroepen.
BRUSSEL, 28 Aug. (Havas). De leden
der Belgische regeering hebben van tien
uur 's morgens tot half een vergaderd onder
voorzitterschap van Pierlot.
Na afloop der vergadering werd het volgende
communiqué uitgegeven;
De eerste minister en minister van Buiten
landsche Zaken heeft rapport uitgebracht over
den internationalen toestand. Hij gaf een uit
eenzetting van de tot vandaag genomen veilig
heidsmaatregelen door de mobilisatie van een
zeker aantal eenheden.
De ten uitvoerlegging dezer maatregelen ge
schiedt thans.
De ministers van Landbouw, Landsverdediging
en Economische Zaken zullen de noodige maat
regelen nemen om het binnenhalen van den
oogst te vergemakkelijken. De minister van
Arbeid heeft een uiteenzetting gegeven van
een ontwerp-decreet, waarbij de voorschriften
van de wet op de betaalde vacanties in speciale
gevallen, welke de landsverdediging en de ra
vitailleering der bevolking betreffen, worden
opgeschort. De minister van Onderwijs bracht
verslag uit over de middelen, welke hij zich
voorstelt te nemen voor de bescherming van
kunstwerken en nationale musea.
Maandagavond werd opnieuw een kabinets
vergadering gehouden ter voorbereiding van de
begrooting.
Het Belgische ministerie van Landsverdedi
ging deelt verder nog mede:
Er zijn eenige nieuwe oproepingen gelast,
welke fase B van het mobilisatieplan vormen
en thans worden ten uitvoer gelegd.
Deze oproepingen beoogen de in fase A ge
nomen maatregelen te completeeren. Deze
maatregelen zijn genomen om de veiligheid en
de bewaking der grenzen, zoomede de lucht-
wacht te verzekeren. De waarnemersposten zijn
bezet. De garnizoenen der groote plaatsen zijn
merkbaar versterkt. Men houdt zich bij alle
eenheden actief bezig met de hervatting van de
instructie der opgeroepenen.
Het vliegen boven Belgisch grondgebied en de
territoriale wateren is voor alle Belgische en
vreemde particuliere vliegtuigen verboden. Deze
maatregel is direct van kracht verklaard.
Zij is niet van toepassing op de vliegtuigen
van de geregelde lijnen, noch voor hen, die van
de regeering toestemming hebben verkregen.
Er zijn aan de officieren, beiast met de requi-
sities, instructies gegeven om in samenwerking
met de gemeentebesturen te handelen.
De Nederlandsche gezant te Brussel, Baron
van Harinxma thoe Slooten, heeft Maandag
een bezoek gebracht aan den Belgischen pre
mier en minister van Buitenlandsche Zaken.
Pierlot.
Het bureau van de socialistische Belgische
werkliedenpartij heeft goedkeuring gehecht aan
twee verklaringen. De eerste betuigt volledige
adhaesie der partij met den oproep van den
Koning ten gunste van den vrede en doet een
beroep op de partijleden om volledige mede
werking aan de regeering te verleenen.
De tweede spreekt over het schandelijk ver
raad, gepleegd door het pact van Moskou en
bevestigt „dat iedere band of betrekking tus
schen de socialistische en communistische partij
beschouwd moet worden als in strijd met de
eer van het socialisme.
De Belgische ambassade te Parijs heeft den
in Frankrijk wonenden Belgen aangeraden, zon
der verwijl naar België terug te keeren, zoo zij
voornemens zijn dit te doen, ten einde nog
gebruik te maken van de huidige normale ver-
keersmogelijkheden.
BOEDAPEST, 28 Aug. (Reuter). Naar ver
luidt heeft de Hongaarsche regeering nieuwe
voorstellen gedaan aan Roemenië, in verband
met de recente weigering van Hongarije tot af
sluiting van een niet-aanvalspact met Roeme
nië.
Hongarije stelt thans voor een pact te sluiten
betreffende de bescherming van de nationale
minderheden, welk pact naar Hongaarsche mee
ning een eind ver in de richting zou komen van
verbetering van de betrekkingen tusschen beide
landen.
Rijksbestuurder Horthy heeft den chef van
den generalen staf ontvangen, met wien hij be
raadslaagde over de in buitengewone omstandig
heden te nemen defensieve maatregelen
BOEKAREST, 29 Aug. (Reuter) De
Duitsche en Italiaansche schepen in de Roe-
meensche havens, aan de Zwarte Zee en aan
den Donau. hebben bevel gekregen naar hun
land terug te keeren.
De Noorsche regeering heeft besloten de kust
wacht op versterkten oorlogsvoet te brengen.
Onder deze maatregelen vallen ook de eerste
divisie torpedobootjagers, de vierde en vijfde di
visie torpedobooten en het eerste en tweede
luchteskader.
De radiorede, die H. M. Koningin Wil-
helmina gisteravond tot het Nederland
sche volk heeft gericht, was geheel ver
vuld .van den ernst der internationale situatie.
De mobilisatie ten onzent en in Zwitserland en
de vrijwel overeenkomstige maatregelen in Bel
gië getuigen ervan, dat de oorlogsverschrikking
dreigend nabij geacht wordt.
Toch heeft de aandachtige waarnemer den
indruk, dat de vredeskansen de laatste 24 uur
eerder zijn gegroeid dan afgenomen. De lange
tiid, dien de Britsche regeering besteed heeft
aan de bestudeering van Hitler's „mededeelin
gen", heeft niet alleen op zichzelf een zekere
kalmeerende werking gehad, maar kan ook ge
tuigen van de aanwezigheid van althans eenig
practisch vooruitzicht.
Henderson is gisteravond te Berlijn met zeer
groote hoffelijkheid ontvangen. Omtrent Hitler's
voorloopig antwoord is nog niets bekend, het
gerucht wil, dat dit antwoord geen volstrekt
neen- geweest is.
De Duitsche perscampagne over Poolsche
gruweldaden toont een zekere verflauwing; of
dit een symptoom van rustiger stemming dan
wel slechts een gevolg van het vertraagde tempo
der ontwikkeling is, laat zich moeilijk beoor-
deelen.
Eerst hedennamiddag wordt de publicatie ver- i
wacht, die de Britsche regeering heeft aange- I
kondigd, van Hitler's mededeelingen en het En
gelsche antwoord. Eerst dan zal men eenigszins
kunnen oordeelen over de reëele mogelijkheid
van een overbrugging der tot op heden onver
zoenlijk schijnende tegenstelling. In elk geval
schijnt het Britsche antwoord zóó gesteld te
zijn, dat daarop een wederwoord van Hitier kan
worden afgewacht.
Naast deze directe BritschDuitsche verhan
delingen zijn nog allerlei bemiddelingspogingen
in gang. Rome is zeer actief en geeft nog steeds
blijk van geloof in de mogelijkheid van een
vreedzame oplossing. Ook al zou het Britsche
antwoord voor Hitier niet bevredigend zijn, zoo
verklaart men te Home, dan heeft Mussolini
nog andere vredespijlen op zijn boog. De positie
van Italië vertoont een sterke gelijkenis met
die van September 1938; men kan echter niet
zeggen, dat de geheele situatie zich in de rich
ting van een nieuw (en beter) München ontwik
kelt: de positie der Westersche mogendheden is
sindsdien sterk gewijzigd en Polen neemt een
geheel andere positie in dan destijds Tsjecho-
Slowakije.
Italië tracht waarschijnlijk de besprekingen
te stuwen in de richting van een algemeene
regeling, waarbij de Duitsche eischen tegelijk
met de Italiaansche ter tafel gebracht worden.
In Hitler's schrijven aan Daladier was, zooals
men weet, alleen van de Duitsche eischen t.o.v.
Polen sprake en werd bijv. ook de koloniale
kwestie niet aangeroerd. Is deze tusschen Ber
lijn en Londen wel op het tapijt gekomen? Een
Europeesche conferentie, die het geheele com
plex der internationale twistvragen zou behan
delen, lijkt heden eerder een vrome wensch dan
een practische mogelijkheid en zou in elk geval
een soort van langdurigen wapenstilstand ver
onderstellen.
Naast Italië, dat tevens partij is, schijnt ook
België een bemiddelende functie te vervullen,
waarbij men het niet onwaarschijnlijk acht, dat
deze pogingen evenwijdig loopen met. die van
den H. Stoel. In elk geval is de diplomatieke
activiteit in Brussel zeer levendig.
