Mobilisatiedag verliep naar
wensch
ECHT 'N MAN
Vraagrubriek per
radio
Faciliteiten voor
forensen
Uitbreiding van
uitvoerverboden
Instelling van
Rijksbureaux
Het militaire
vervoer
BEWONDERENSWAARDIGE
KALMTE
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1939
Het aangeven van de paarden
bracht veel leven en
drukte mee
Stilte langs de grens
Officieel antwoord van bevoegde
instantie
P.T.T.-kantoren op
Koninginnedag
Normale openstelling
POLITIERECHTERS
Voor den tijd van twee jaren
aangewezen
VERKEERSVOORSCHRIFTEN
Voor militaire bestuurders
Vischprijzen gedaald
Gevolg van de onmogelijkheid
tot vervoeren
PROF. SLOTEMAKER
DE BRUÏNE
Oud-minister keert terug in de
Tweede Kamer
De „Dempo" vroeger thuis
Spoorwegabonnementen ook
geldig op tramlijnen
GIFT VAN HET PRINSELIJK
PAAR
AANVRAGEN OM PERSONEEL
Opwekking zich tot Arbeids
beurzen te wenden
O.a. voor benzine, hout en
manufacturen
Vrijwillige burgerlijke
dienstverleening
Oproep van de Interdiocesane
Jeugdcommissie
Voor geneesmiddelen, papier,
katoen en jute, wol, smeer
oliën en vetten
De contact-commissie
voor de arbeidsmarkt
Misverstand omtrent haar taak
Mr. J. VAN DE MORTEL
EERSTE KAMERLID
Gouden jubileum
Geen audiëntie
„Aan alle vervoerseischen hebben
de Spoorwegen volledig
kunnen voldoen"
Geen goederenvervoer
GEMEENTEBEGROOTING VAN
DEN HAAG
Verhooging aantal opcenten op
fondsbelasting?
Pater N. van Rijn O. P.
herstellende
UIT DE STAATSCOURANT
Luchtvaartdienst
P.T.T.
Landbouwhoogeschool
DOOR IAN HAY
<Van onzen specialen verslaggever)
In den lande, 29 Aug
De eerste dag van de mobilisatie is heel
rustig verloopen. Althans in de stad waar
wij op het oogenblik vertoeven en waar wij
opgesloten hebben gezeten. Van vroeg in
den morgen af is het een drukte geweest
van militairen, die per bus en tram uit de
omgeving werden aangevoerd en die op net
station stonden te wachten tot er een trein
zou komen, waarmee zij zouden kunnen ver
trekken. De perrons waren vol. Extra lange
treinen kwamen langs, geheel gevuld met
soldaten. Steeds weer gingen groote groepen
weg, tot op het eind van den voormiddag de
grootste drukte begon te luwen.
Om ongeveer elf uur vervoerden de bussen
weer burgers en daarna begon het kleine
interlocale verkeer weer zijn gewoon karakter
aan te nemen. Van tijd tot tijd kwamen nog
kleine groepen soldaten aan, bepakt en met
koffers, maar het trekken der militairen was
toen niet grooter meer dan men den laat-
sten tijd voortdurend heeft kunnen zien.
Het was voor de burgers natuurlijk een on
gewoon schouwspel en men zou verwachten dat
het rondom het station zwart van de menschen
zou zijn. Doch dit viel nogal mee. Er waren
wel wat groepjes belangstellenden, maar over
druk was het nergens. Veelal waren het vrou
wen, die mee waren gekomen om afscheid te
nemen van haar man. Zij hielden zich flink en
rustig, bijna allen zonder uitzondering.
Op de wegen, die naar de grens voeren, was
van de mobilisatie al heel weinig te merken.
De versperringen zijn al geen ongewoon gezicht
meer; boomen, voorzien van springstoffen, ai
evenmin en schildwachten heeft men op deze
wegen al maanden kunnen zien. Het eenige
nieuwe is, dat men overal inderhaast de weg
wijzers van den A.N.W.B. afbreekt, een gewone
mobilisatiemaatregel, die echter wel vreemd
aandoet. Het is een van de dingen, waaraan
men kan zien, dat de toestand toch niet heele-
maal normaal is.
Iets wat wel veel leven en drukte meebrengt,
was het aangeven van de paarden. Langs een
groot veld waren touwen gespannen; er was een
afgesloten ruimte waar de dieren gekeurd wer
den en waar zij al dan niet het certificaat van
geschiktheid verkregen. Van des morgens zeven
uur af trokken van de dorpen rondom de boe
ren met hun paarden naar de stad. In de stra
ten rondom het afgesloten terrein stonden hon
derden dieren te wachten tot laat op den mor
gen en in den middag trokken de boeren
met hun paarden weer terug naar hun dorpen.
Sommige paarden hebben een label aan hun
halster bevestigd, andere niet. Het is het tee-
ken van hun goedkeuring.
Ook de wagens moeten aangebracht worden
en op het terrein, waar dit geschiedt, is het niet
minder druk, maar wel minder levendig dan bij
de paarden. Er is tengevolge daarvan moeilijk
aan een wagen te komen. Alles wat 's morgens
nog vrij was, was daags te voren al verhuurd
aan hen, die in de morgenuren geen gebruik
konden maken van de bussen en die toch nood
zakelijk op reis moesten, hetzij de gewone da-
gelijksche reis naar hun werk in een plaats in
de omgeving, hetzij een verdere reis.
Toen wij eindelijk laat in den voormiddag
een auto konden krijgen, hebben wij een
tocht gemaakt langs de grens. Daar was
heelemaal niets te zien of te beleven. Het
eenige opvallende was de stilte. Er reden
bijna geen auto's en de groote internatio
nale verbindingswegen waren even stil als
in Amsterdam de grachten op Zondag
middag. Niet omdat de wegen afgesloten
waren, want overal waar wij kwamen kon
den wij nog passeeren, maar het schijnt,
dat in deze spanning niemand er iets voor
voelt om ver van huis te gaan.
Maar dat men geïsoleerd zat, merkte men
Uinsdag overdag pas goed, als men interio-
caal wilde telefoneeren. Voor een gesprek
daarop men anders slechts tien minuten of
een kwartier behoeft te wachten, had men nu
Uren noodig. Alle militair verkeer gaat op de
telefoonlijnen voor en dat men daarom enkele
Uren op een verbinding moest wachten, was
biet ongewoon. Dat zijn zoo van die kleine din-
Sen, die het leven onaangenaam maken, maar
Uien accepteert het rustig, omdat er nu een-
hiaal toch niets aan te doen is.
Men aanvaardt dit alles met dezelfde rust en
kalmte, waarmee iedereen alles accepteert. Dit
ts waarschijnlijk wel de beste wijze, waarop
men de stemming overal kan omschrijven. Er
heerscht een bewonderenswaardige kalmte, die
het meest tot uiting komt in het ontbreken van
den overmoed, welken men anders vaak kan
waarnemen als teeken van verborgen onrust.
Hier in de grensstreken is de stemming ai
heel gelijkmoedig. Als men er naar vraagt,
krijgt men ten antwoord: och, wij zijn er on
derhand aan gewend en wij trekken er ons
maar niets meer van aan.
Wat niet wegneemt, dat de zorg om den in
ternationalen toestand blijft bestaan en dat
elke poging, om den vrede te behouden, met
vreugde wordt begroet.
In verband met de talrijke vragen om in
lichtingen, welke in deze dagen op militair
gebied aan de betrokken autoriteiten gesteld
worden, is besloten, dat op vragen, waarvan de
beantwoording in breeden kring belangstelling
heeft, in aansluiting op de nieuwsberichten
van het A.N.P. het officieele antwoord gege
ven zal worden.
Vragen, welke voor beantwoording langs
dezen weg in aanmerking komen, kunnen ge
richt worden aan het secretariaat van de
radio-omroep-contröle-commissie, Maurifaskade
17 te 's Gravenhage, dat zich terzake met de
bevoegde militaire autoriteiten in verbinding
zal "stellen en voor doorgifte van de officieele
beantwoording aan het A.N.P. zorg zal dragen.
In verband met den bijzonderen toestand zul
len de P.T.T.-kantoren op 31 Augustus as
gewoon, als op eiken werkdag, zijn opengesteld.
Het publiek kan op dien dag dus op de kan
toren voor alle post, telegraaf- en telefoon
zaken, enz. normaal terecht.
Ook de administratieve bureelen, zooals die
der inspecties, der telefoondistricten en van het
hoofdbestuur zullen dien dag, evenals de tech
nische dienst van het bedrijf, normaal func-
tionneeren.
In verband met de buitenlandsche omstan
digheden is bepaald, dat de sluiting van het
Centrale Girokantoor te 's-Gravenhage op den
verjaardag van H. M. de Koningin niet door
gaat. De dienst zal op dien dag worden uitge
voerd als op gewone werkdagen.
De minister van Justitie heeft voor den tijd
van twee jaren aangewezen, met ingang van
1 September 1939 tbt leden in de enkelvoudige
kamer voor de vereenvoudigde behandeling van
strafzaken bij de Arrondissementsrechtbank te
's-Hertogenboschmr. A. W. Kleinenhammans;
Breda: mr. J. P. B. J. Godding; Maastricht:
mr. C. J. J. M. Petit; Roermond: mr. H. Diep-
huis; Arnhem: mr. J. F. van Beeck Calkoen;
Zutphen: mr. A. H. van der Giesen; Zwolle:
mr. A. J. M. van Heijst; Almeloo: jhr. mr. G.
W. Mollerus; 's-Gravenhage: mr. F. J- de Jong;
Rotterdam: mr. dr. J. M. de Mobr; Dordrecht:
mr. J. Bentfort van Valkenburg; Middelburg:
mr. Th. Portheine; Amsterdam: mr. dr. N.
Muller; Alkmaar: mr. J. Krabbe; Haarlem: mr.
E. J. W. Top; Utrecht: mr. J. J. Plugge; Leeu
warden: mr. E. J. baron van Imhoff; Gronin
gen: mr. B. P. Enklaar: Assen: mr. A. J. E.
Terwindt, rechter.
De chef van den generalen staf heeft be
paald:
le. Dat de militaire bestuurders de verkeers-
voorschriften, met uitzondering van die voor
schriften, welke aan ander verkeer te hunnen
opzichte voorrang geven, moeten blijven opvol
gen, voorzoover zulks met de belangen van hun
dienst strookt.
Zoo zullen zij rechts moeten houden, niet
rechts mogen inhalen, maximumsnelheden in
acht moeten nemen en verkeersteekenen moeten
opvolgen.
2e. Dat de militaire bestuurders geen voor
rang behoeven te verleenen aan ander verkeer,
doch ten opzichte van dat andere verkeer niet
zullen mogen doorrijden, dan met in acht ne
ming van een groote mate van zorgvuldigheid
in het bijzonder t.o.v. verkeer dat ingevolge de
normale verkeersvoorschriften voorrang zou
hebben, opdat de kans op aanrijdingen zooveel
doenlijk worden beperkt.
Het vorenstaande geldt niet ten opzichte van
het verkeer op voorrangswegen, aan welk ver
keer onder alle omstandigheden den voorrang
moet worden gelaten.
3e. Dat als militaire bestuurders in den zin
van deze order slechts worden aangemerkt, de
bestuurders van vierwielige motorrijtuigen,
voorzien van het rood-wit-blauw-kenteeken,
alsmede de bestuurders van tweewielige motor
rijtuigen, voorzoover deze laatste bestuurders
door de terzake bevoegde militaire bevelhebbers
voorzien worden van een breeden rood-wit-blau-
wen band om den linker arm.
De onverwachte maatregel van de Nederland-
sche Spoorwegen, om voorloopig geen goederen
te verzenden, heeft ook op den vischhandel een
nadeeligen invloed uitgeoefend. Met dit uitzicht
voor oogen hebben tal van handelaren er van
afgezien in te koopen en bleven de orders van
daag onuitgevoerd. Het gevolg hiervan was, dat
de prijzen voor vele vischsoorten sterk daalden,
vooral van kabeljauw. Slechts een aantal han
delaren kocht partijen visch op, welke voorna
melijk per auto naar België werden verzonden
of in het koelhuis zijn opgeslagen. Het bestuur
van de IJmuider Vischhandelarenvereeniging
zal trachten de vischvoorziening in Nederland
met een aantal vrachtauto's zoo goed mogelijk
te regelen. Voorts vernemen wij nog, dat tal van
reeders van visschersvaartuigen en trawlers op
zee langs radiografischen weg opdracht hebben
gegeven, zoolang mogelijk op zee te blijven, als
hun kolen en proviand het toelaten.
Prof dr. J. R. Slotemaker de Bruine, oud-mi
nister van Onderwijs,, die in de vacature-De
Geer is benoemd tot lid van de Tweede Ka
mer, heeft die benoeming aangenomen.
Het m.s Dempo" van de Rotterdamsche
Lloyd, dat oorspronkelijk Donderdagmorgen om
zeven' uur uit Indië te Rotterdam zou aankomen,
wordt hedenmiddag om vier uur te Rotterdam
verwacht.
Aan reizigers wordt 't volgende medegedeeld:
Algemeene abonnementskaarten en weekkaar
ten zijn tot nader order zonder bepaling geldig
op de lijnen van de Noordi-Zuidhollandsche
Tramwegmaatschappij, vcor zoover deze lijnen
aan de spoorwegtrajecten evenwijdig loopen. Het
vorenvermelde geldt niet ten opzichte van:
a. de tramlijn HaarlemHeemstede en de
autobuslijnen te Haarlem en omgeving.
b. de stadslijnen te Leiden.
c. de locaaldienst ScheveningenVoorburg.
Houders van alle soorten abonnementskaarten
Nederlandsche Spoorwegen, geldig tusschen Hi'-
versum en Amsterdam en tusschen Naarden-
Bussum en Amsterdam, kunnen tot nader order
op vertoon van hun abonnementskaart zonder
betaling met de Gooische tram naar en van
Amsterdam reizen, voor zoover deze plaatsruimte
beschikbaar heeft en voor zoover zij in verband
met de beperkte dienstregeling Nederlandsche
Spoorwegen geen gelegenheid krijgen om per
spoor te reizen.
De directie der Nederlandsche Spoorwegen
deelt nog mede, dat inlichtingen omtrent het
rijden van aanvullende busdiensten worden
verstrekt door de stations.
Men verzoekt ons mede te deelen dat de
reeds door ons vermelde gift van 10.000
van H. K. H. Prinses Juliana voor ontwik
keling en ontspanning van militairen niet
is een gift van H. K. H. Prinses Juliana
alleen maar van H. K. H. Prinses Juliana
en Z. K. H. Prins Bernhard tezamen.
De Regeeringspersdienst deelt ons mede, dat
de directeur van den Rijksdienst der Werkloos
heidsverzekering en arbeidsbemiddeling in over
leg met de contactcommissie voor de arbeids
markt, waaromtrent in de bladen reeds mede-
deelingen werden opgenomen, aan de directeu
ren der districtsarbeidsbeurzen heeft opgedragen,
cm, in verband met de tegenwoordige buitenge
wone omstandigheden, er voor zorg te dragen,
dat alle aanvragen van werkgevers om personeel,
waarin de arbeidsbeurzen ter plaatse of uit het
district niet kunnen voorzien, eiken dag aan hem
doorgezonden worden.
Deze aanvragen worden dan in het dagelijk-
sche bericht aan de andere arbeidsbeurzen
doorgezonden, opdat zoo spoedig mogelijk de el-
De regeering' heeft het noodig geoordeeld de
reeds bekend gemaakte verboden van uitvoer
voor bepaalde goederen aan te vullen met de
volgende uitvoerverboden:
Benzine, petroleum, gasolie, stookolie, ruwj
aardoliën en andere derivaten, distillaten en
residu's hiervan.
Minerale smearoliën, consistentvet, parafine,
aardwas en ceresine, vaseline.
Wol in eiken vorm.
Ruw phosphaat.
Gecalcineerde soda, kristalsoda, dubbclkooi-
zure soda, bijtende soda en natronloog.
Beenderen, lijmvleesch en beenzwart.
Dierlijke organen en ander slachtafval.
Bleek- of volaarde.
Lucifers.
Boven- en ondërkleeding.
Garens van kunstzijde of van katoen met
kunstzijde, alsmede afvallen van kunstzijden
garens en' stapelvezels van kunstzijde.
Manufacturen, stoffen en weefsels van wol
of van wol met andere stoffen vermengd,
uitgezonderd laken.
Manufacturen, stoffen en weefsels van ka
toen, tafel- en servetgoed, handdoeken en ander
huishoudgoed, beddelakens en sloopen, zakdoe
ken, dweilen en poetskatoen.
Manufacturen, stoffen en weefsels met rub
focr
Manufacturen, stoffen en weefsels (geen tri
cot) van echte zijde en kunstzijde, al dan niet
tezamen of met andere stoffen dan wol, tricot
aan het stuk of in al dan niet afgepaste stuk
ken.
Houtcellulose.
Hout van alle soorten, heipalen, steigerhout.
telegraafpalen en dwarsliggers hieronder be
grepen.
Triplex en multiplex.
Houtslijp.
Kogels- en rollenlagers, zoomede hiervoor te
bezigen kogels en rollen.
Gist.
Harde, zachte en vloeibare zeep, zeeppoeder,
-vlokken en -schilfers en waschpoeder.
Zijden builgaas en de uit of met zoodanig
gaas geheel of hoofdzakelijk samengestelde
builkleeden en builzakken.
Leder en alle daarvan geheel of hoofdzakelijk
vervaardigde artikelen.
Ook ten aanzien van deze goederen zullen
indien de hier te lande aanwezige voorraaer.
zulks toelaten, dispensaties kunnen worden ver
leend. Ter verkrijging' daarvan wende men zich
tot het Crisis Uitvoer Bureau, Piet Heinplein 6,
's Gravenhage.
De Interdiocesane Jeugdcommissie, de cen
trale van het katholieke jeugdwerk in Neder
land, dringt er bij de haar aangesloten vereeni-
gingen en instanties op aan, gevolg te geven aan
het verzoek van den regeeringscommissaris voor
vrijwillige burgerlijke dienstverleening en zich
vrijwillig beschikbaar te stellen voor het verrich
ten van diensten in buitengewone omstandighe
den en ten spoedigste daarvan mededeeling te
doen. De Interdiocesane Jeugdcommissie heeft
te dien einde aan de topbesturen van de ka
tholieke jeugdvereenigingen en diocesane in
stanties een circulaire gezonden, waarin aan de
bij haar aangesloten vereenigingen en-instanties
dringend wordt verzocht, aan den oproep van
den regeeringscommissaris voor de vrijwillige
burgerlijke dienstneming gevolg te geven.
ders in het land beschikbare arbeidskrachten
kunnen worden aangeboden. Hierdoor ontstaat
de mogelijkheid, om zeer snel zoo goed mogelijk
in de behoeften van het bedrijfsleven te voor
zien. Den werkgevers wordt aangeraden, zich
thans meer dan ooit om personeel tot de orga
nen der arbeidsbemiddeling (arbeidsbeurzen en
-agentschappen) te wenden. Veei stagnatie in
de bedrijven kan hierdoor voorkomen of zeer
snel opgeheven worden.
Als onderdeel van de verschillende voorzorgs
maatregelen, die door de huidige omstandig
heden geboden worden, maakt de minister van
Economische Zaken gebruik van de bevoegd
heid, welke hem bij de wet van 24 Juni 1939,
no. 633, de z.g. distributiewet 1939, is verleend.
Op grond van de bepalingen van de art. 4
tot en met 8 van deze wet, alsmede van het
distributieheffingsbesluit 1939, zijn bij beschik
king van 28 Augustus 1939 eenige rijksbureaux
ingesteld en wel voor genees- en verbandmid
delen, voor papier, voor katoen en jute, voor
wol, alsmede een bureau voor smeeroliën en
vetten.
Directeur van de eerstgenoemde vier bureaux
zijn de heeren: dr. J. W. Birza, mr. F. H.
A. de Graaff, J. A. Panhuyzen, mr. B. J
M. van Spaendonck.
Het rijksbureau voor genees- en verband
middelen is gevestigd Vondelstraat 9 te Am
sterdam, voor papier Schotersingel 9 te Haar
lem, voor wol Willem 2-straat 47-49, te Tilburg
en voor katoen en jute. Velperplein 1 te Arnhem
Het bureau voor smeeroliën en vetten is voor
loopig ondergebracht bij de directie van Han
del en Nijverheid van het ministerie van Eco
nomische Zaken, Bezuidenhout 30 te 's Gra
venhage.
Volledige bijzonderheden zullen in de dag
bladen van heden worden opgenomen, terwijl
overigens de Kamers van Koophandel en Fa
brieken geheel op de hoogte zijn. De bijzondere
aandacht wordt erop gevestigd, dat in de be
treffende beschikkingen een bepaling is opge
nomen, waarbij voorloopig voor een termijn
van 14 dagen dispensatie wordt verleend ten
aanzien van diverse verbodsbepalingen, hetgeen
het bedrijfsleven de gelegenheid zal geven zich
aan de bijzondere omstandigheden aan te
passen.
Omtrent de taak van de dezer dagen ingestel
de contact-commissie voor de arbeidsmarkt
blijkt eenig misverstand te bestaan.
De commissie brengt daarom ter algemeene
kennis, dat zij geen personeel in dienst neemt
en dat het derhalve geen zin heeft sollicitatie
brieven tot haar te richten.
Evenmin verleent zij tusschenkomst om indi-
vidueele personen aan een betrekking elders te
helpen.
Verzoeken daartoe dienen tot het plaatselijk
orgaan der arbeidsbemiddeling te worden ge
richt.
Mr. J. C. A. M. van de Mortel te Tilburg,
lid der Provinciale Staten van Noord-Brabant,
die tot Eerste Kamerlid is benoemd in de va
cature, ontstaan door het overlijden van Jhr.
mr. A. F. O. van Sasse van IJsselt, heeft deze
benoeming aangenomen.
Op 31 Augustus zal het vijftig jaar geleden
zijn, dat de heer P. J. Janssen te Rotterdam
verbonden werd aan de stoombootonderneming
H. Janssen, waarvan veertig jaar als directeur
te Rotterdam. Onder zijn directie is dit be
drijf uitgegroeid tot een der grootste particu
liere vervoerbedrijven hier te lande.
De jubilaris is een bekende persoonlijkheid
in het vereenigingsleven van de beurtvaart.
De gewone audiëntie van den minister van
Justitie zal Vrijdag 1 September niet gehou
den worden.
Reeds vóór drie uur, het tijdstip, dat men
berekend had, waarop het normale reizigers
verkeer weer voortgang kon vinden, was het
groote vervoer van militairen Dinsdagmid
dag afgeloopen, zoodat om ongeveer half
drie de treinen weer voor het gewone pu
bliek opengesteld konden worden.
Geruimen tijd te voren bevonden zich voor de
loketten aan het station te Utrecht, waar we
het militaire vervoer vrijwel den geheelen dag
hebben gadegeslagen, echter reeds reizigers, die
reikhalzend naar het oogenblik uitzagen, waar
op zij konden vertrekken. Groot was dit parti
culiere vervoer uiteraard des middags en des
avonds niet, omdat de meesten reeds daags te
voren op reis waren gegaan om hun woon
plaatsen te bereiken, doch er waren nog genoeg
menschen, die noodzakelijk op reis moesten. De
loketten waren alleen opengesteld voor het af
stempelen van de vervoerbiljetten der militairen
en eerst toen de treinenloop voor het publiek
weer normaal werd, kon men kaartjes koopen.
Toch zag men ook na drie uur nog militairen
arriveeren, maar niet meer in zulke groote groe
pen en het station verkreeg weer spoedig zijn
gewone aanzien.
De heer J. S. Admiraal, de hoofdstations
chef, deelde ons mede, dat alles vlot en ge
regeld over het geheele land verloopen is,
behoudens enkele vertragingen. Aan alle ver
voerseischen hebben de Spoorwegen volledig
kunnen voldoen. Bij geen enkelen trein be
hoefde een militair achter te blijven en zoo
konden allen op den vastgestelden tijd de
plaats van hun bestemming bereiken.
Het goederenvervoer is stopgezet en Dinsdag
zijn geen stukgoederen en wagenladingen van
burgers meer aangenomen, omdat de wagons
voor militairen beschikbaar moeten blijven.
De in den nacht van Maandag op Dinsdag
aangekomen goederen zijn Dinsdag echter ge
woon besteld. De nachtsneligoederentreinen, bij
het publiek meer bekend als posttreinen, zullen
evenmin rijden.
B. en W. van 's Gravenhage hebben de be
grooting voor 1940 bij den raad ingediend.
Het totaalcijfer voor den gewonen dienst be
draagt f 68.609.812.80 zonder saldo, tegenover
f 68.530.218.50 (eveneens zónder saldo) op de
begrooting voor 1939. Belastingverhooging wordt
niet voorgesteld. B. en W. behouden zich echter
voor om vóór Mei na te gaan of een verbooging
van het aantal opcenten op de gemeentefonds-
belasting van 67 tot 70 noodig is.
Wij vernemen, dat Pater N. van Rijn OP.,
die onlangs op den Apeldoornschen weg bij Arn-
nem het slachtoffer werd van een botsing met
een vrachtauto, goed vooruitgaat.
Met ingang van 1 September 1939 is tot com
mies in tjjdeltjken dienst- bij den luchtvaart
dienst te 's-Gravenhage benoemd de tijdelijk
ambtenaar op arbeidscontract mr. H. J. Span
jaard.
Met ingang van 1 September 1939 is aange
wezen als' adjunct-hoofd t.d. van het telefoon
district 's-Gravenhage de ingenieur der telegra
fie en telefonie, ir. F. O. Bloembergen, thans
aangewezen als adjunct-hoofd van het telefoon
district te Zwolle, als adjunct-hoofd a.d. van het
telefoondistrict te 's-Gravenhage de referen
daris der posterijen, telegrafie en telefonie R. de
Boer te 's-Gravenhage (tflefoondfctrictsbureel)
en als adjunct-hoofd van het telefoondistrict
te Zwolle de hoofdingenieur der telegrafie en te
lefonie ir. W. C. de Vries, thans te 's-Graven
hage (directie td, tc).
Voor het tijdvak van 1 September 1939 tot 1
Augustus 1940 is benoemd tot tijdelijk tuinbaas
aan de Landbouwhoogeschool te Wageningen,
J. Bötzel te Elden (gemeente Eist)
36
HOOFDSTUK XVII
Hughie mist zijn trein
Met een verdrietig zuchtje legde de tandarts
aiJn boor neer en begon iets, dat op een cirkel-
?aa6je geleek, aan zijn electrische boormachine
bevestigen. Hughie, achterover in den stoel
l'Sgend, hield zich zelf voor den geest, dat dit
"(ijkbaar een noodzakelijkheid was, voelde met
aün tong naar het gat in zijn kies en dacht,
at het nu wel binnen een paar minuten klaar
*°u zijn.
-.Het is bijna ongelooflijk," zei de tandarts,
'■dat er in acht jaar niets aan uw gebit gedaan
Een beetje wijder open, alstublieft!"
Hughie begreep daaruit, dat hij voor een leu
genaar werd uitgemaakt, maar op dat oogen-
phk begon de drilboor op volle kracht te wer-
*en en hij moest de leuningen van den stoel
astgrijPen.
..Iedereen," vervolgde de tandarts, den boor
Wegnemend en de holte met ijskoud water uit
joelend, „moest eigenlijk zijn tanden elk hall
laar laten nazien; een vrouw elke drie maan
den."
"Een man," zei Hughie, denkend, dat het bo
ren nu afgeloopen was, „moet zijn tanden laten
nazien, als hij er de gelegenheid toe heeft. Dat
is te zeggen," voegde hij er haastig aan toe,
toen hij zag, dat de tandarts een nieuw boortje
in zijn toestel stak, „ik ben acht jaar in het
buitenland geweest."
„In onbeschaafde streken misschien?" voeg
de de tandarts, zijn hand op den onderkaak van
Hughie steunend, om houvast te hebben.
„Juist!" hijgde Hughie, wiens hoofd op dat
oogenblik bijna platgedrukt werd tegen de vest-
knoopjes van zijn operateur.
„In dat geval kan ik u het niet al te kwa
lijk nemen," zei de tandarts beslist zachtmoe
diger van toon. „Uw tong omlaag, alstublieft."
Hij voltooide zijn bewerkingen en begon den
mond van zijn slachtoffer inte smeren met een
goedje, dat naar oude, halfvergane sponzen-
zakjes, smaakte.
„Uw tanden zijn op onbegrijpelijke manier
gezond en gaaf gebleven," vervolgde hij als een
verongelijkte rechtvaardige, die de beleediging
niet kwalijk wil nemen. „Daar zit nog een klein
gaatje, maar anders is er niets te vinden."
Hü begon een geheimzinnig mengsel, dat op
cement geleek, te maken.
„U moet bijzonder voorzichtig met uw dieet
zijn geweest."
„Geen zoetigheid." zei Hughie lakoniek. „En
dan heb ik nog al vaak mijn vleesch zoo van
het been afgekloven. Dat houdt je tanden blank,
is het zoo niet?"
De tandarts zette het cement neer en keek
boos. Geen beul kan een grapje van den ver
oordeelde. die eeradbraakt wordt, velen. Maar
Hughie lag achterover met zijn oogen dicht en
keek heelemaal niet grappig. Toch kon de tand
arts niet dulden, dat zooiets zich herhalen zou.
Dus stopte hij hem een soort rubber wig tus
schen zijn kiezen, zoodat Hughie niet anders
dan ongearticuleerde geluiden kon voortbren
gen. Daarna begon hü met zijn cement te wer
ken
„Bent u misschien bij onze tegenvoeters ge
weest?"
„Uch, uch, uch," kreunde Hughie moeizaam.
„Och zoo! Dat moet wel interessant zijn ge
weest. Hebt u gelegenheid gehad, de kwestie
van koloniale preferentie met de vooraanstaan
de lui daar te bespreken?"
„Uch!" kreeg hij ten antwoord.
„Jammer. Maar misschien hebt u uzelf eenig
idee kunnen vormen over de algemeene Austra
lische opvatting omtrent dat vraagstuk."
„G-r-r-r-! uch! tjk, tjk."
„Ik voor mij," vervolgde de tandarts, het
amalgaan tusschen duim en voorvinger rollend,
„ik ben een aanhanger van de beginselen van
den onsterfelijken Richard Cobden. En u?"
Hughie wilde antwoorden, maar juist op dat
oogenblik blies de tandarts heete lucht in de
te vullen holte en Hughie kreunde van pün.
Twintig minuten later stond Hughie op straat
en wist niet, wat hij zou beginnen. Eigenlijk
had hij nu met Lance Gaymer moeten gaan
lunchen. Maar deze had geen gehoor gegeven
aan zijn schriftelijke invitatie en was niet op
de afgesproken plaats verschenen. Hij had Joan
echter beloofd, naar den welstand van haar
broer te informeeren. En nu de berg niet naar
Mohammed was gekomen, moest Mohammed
wel naar den berg gaan.
Hij riep dus een taxi aan en was juist bezig,
den chauffeur het adres van Lance op te geven
toen er iets eigenaardigs gebeurde. Eigenlek
was het een beschikking van de voorzienigheid.
Want als Hughie er niet op gestaan had, dat
de tandarts ook het kleine gaatje nog had ge
vuld, hoewel die menschlievende man het tot
een andere gelegenheid had willen uitstellen,
dan had hij die taxi twintig minuten eerder
noodig gehad en was hij zijn belooning misge-
loopen.
Mevrouw Lance Gaymer kwam namelijk
juist op dat oogenblik den hoek van een stille
straat om en stak vlak voor de taxi de straat
over. Hughie sprong eruit en begroette haar.
„Nee maar," riep mevrouw Gaymer uit, „dat
is warempel mijnheer Marrable zelf." En ze
glimlachte zoo betooverend tegen Hughie, dat
de chauffeur waarschuwend kuchte. „Stel je
nou toch voor, dat ik u moet ontmoeten!" riep
ze luid over straat.
„Weet u soms, mevrouw Gaymr, ofe uw man
gisteren een brief van me gekregen heeft?"
Neen, mevrouw wist wel zeker van niet. De
arme jongen lag al een week tebed met de griep
en zijn vrouw had al zijn correspondentie ver
zorgd. Misschien dat Hughie den brief naar
Maide Vale, haar vorig adres had gestuurd. Ja,
dat was hét geval.
„Daar heb je het!" riep mevrouw Gaymer uit,
„we zijn zes weken geleden verhuisd. We wo
nen nu in Balham."
'Hughie kende de buitenwijken niet goed ge
noeg om te kunnen beoordeelen of dit een
vooruitgang beteekende en hij zei dus slechts,
dat hij hoopte, Lance spoedig hersteld te zien.
„Ik zou hem graag komen bezoeken, als ik
mag. Ik had hem gevraagd, met me te gaan
lunchen, maar dat zal nu wel niet gaan."
„Daar hebt u gelijk in. Hü is heelemaal niet
in orde. Hij ontvangt niemand," zei mevrouw
Gaymer omzichtig.
„Ik zou niet lang blijven," verzekerde Hughie
haar.
„Gaat het over zaken?" vroeg mevrouw Gay
mer, ietwat vüandig.
„Ja," antwoordde Hughie.
Mevrouw Gaymer nam hem nieuwsgierig op.
Tegen de meesten zou ze botweg gelogen heb
ben, dat haar man niemand ontving, want ze
had er haar reden voor, iedereen zooveel moge
lijk uit Balham weg te houden. Maar ze had
altüd een zeker zwak gevoeld voor Hughie. Hij
behandelde haar net als anderen, met ouder-
wetsche hoffelükheid, die zijn gewone kennissen
soms een beetje verveelde, maar waarvan
iemand als mevrouw Gaymer oprecht genoot.
„Zoudt u morgen kunnen komen?" vroeg ze
tenslotte.
„Ik moet vanavond naar huis terug," ant
woordde Hughie, „mag ik dan in den namiddag
naar hem toekomen? Of nog beter, wilt u mis
schien met me ergens gaan lunchen, om daar
na samen naar huis te rijden? Of moet u
soms naar den zieke terug?"
Mevrouw Gaymer zei, dat ze daartoe gaarne
bereid was, maar wilde toch graag, dat Hughie
haar een uurtje vooruit liet gaan omdat er
thuis nog zooveel „op te redderen" viel.
Hughie brcht haar naar een gelegenheid,
waar hij niet graag met zijn kennissen zou ge
komen zijn. maar die in de oogen van mevr.
Gaymer allicht deftig genoeg zou wezen. Toen
mevrouw Gaymer eindelijk haar pogingen, om
haar gastheer te toonen, dat ze een dergelüke
omgeving wel gewend was, opgaf, werd ze ge
zellig genoeg. Ze sprak den kellner met „John
ny" aan en wisselde een paar woordjes met den
gérant, toen deze voorbij hun tafeltje kwam.
Ze rookte tien sigaretten en prees de champag
ne, door Hughie op de wünlijst herkend als het
zoetste en strooperigste brouwsel, dat ooit van
kruisbessen gemaakt was. Maar mevrouw Gay
mer vond het goedje verrukkelük en voor het
eerst in zijn leven besefte Hughie het nut van
een universitaire opvoeding.
Plotseling vroeg mevrouw Gaymer:
„Ken je soms een paar theaterdirecteuren,
beste jongen?"
„Ja, hoe dat zoo?" vroeg Hughie, die er wel
eens eentje ontmoet had.
„Wel, je hebt me altüd als een mensch be
handeld, wat ik van je meeste familieleden niet
kan zeggen. Dus zal ik je dat vertellen. Op
slot van zaken heb ik toch nog eergevoel en
„Ja. maar die theaterdirecteuren?" vroeg
Hughie tactvol.
„O, ja. Zou een van die lui me soms een
baantje kunnen geven? In het koor zou me al
mooi genoeg zün. Daar ben ik vroeger ook in
gewéést."
(Wordt vervolgd).
