I
K
u
I
wWm
Verkenning in Frankrijk
HET LAND DER
SCHILDERS
WASSCHERIJ „KLEVERPARK
D
NATIONALE LOTERIJ
y
y
y
DE OCEAAN POST
ALFIT'
CRAMA i
SM^RW
WERK
FOTO-ENGEL
EXPEDITIE P. J. BOS
r
V-
Joh. van Wunnik
MATRASSENHUIS
ZORGT NU REEDS VOOR
DE WINTER
HELPT onze
onafhankelijkheid
HANDHAVEN
LuchtVerdediqings Por
RADIO-HOLLAND
ZONDAG 3 SEPTEMBER 1939
voo, rt/
Wen
vuu
Op de Horse Guards Parade te Londen worden de
verschillende kostbare attributen in veiligheid gebracht
Vele grootc gebouwen te Londen worden
in staat van bescherming gesteld
De hop-pluk is aangevangen. Een tweetal snapshots in
de omgeving van Vlijmen. Jong en oud helpt mede en
de oogst geeft velen handen werk
w
De berm van de nieuws verkeersbrug te Broek in Waterland in
den provincialen weg AmsterdamLeeuwarden
Ook de Engelsche stations staan
onder militaire bewaking
Kunstschatten der Brusselsche musea Jeugdige ingezetenen uit Bunschoten toonen hun belangstelling voor de levende have der kinderboerderij
worden in veiligheid gebracht
in den Amsterdaimschen dierentuin
Objectief gezien
99
VOOR HET
BEHANDELEN
VAN UW
JAPONNEN
SHIRTS
PANTALONS
I VOOR
SPAARNWOUDERSTR.13 8
KLEVERPARKWEG 7
HAARLEMS
van DE GRAAFF
Opmaken van matrassen
NU f 1.50 en f 2.—
Verzendt Uw goederen
naar AMSTERDAM per
PRIJS PER LOT 25 CENT
AS BEST-CEMENl
•,<)X tui PRODUCTEN
zijn concurreerend. De platen zijn mooi vaO
kleur en zuiver haaksch op de 4 kanteö
F. C. MISSET JR. - houthandel
Wordt begunstiger van het
LUCHTVERDEDIGINGSFONDS.
Geeft een jaarlijksche bij
drage op giro 320.000 van
het Luchtverdedigingsfonds,
t. n. v. d. Vereen, v. Nat.
Veiligheid, den Haag, of
schrijft aan het Centr. Prop.
Comité, Heerengracht 7 8,
Amsterdam.
Wij vragen duizenden be-
gunstigersl
EEN
SCHEEPSKRANT!
N.V. STOOMVAART MIJ.
„NEDERLAND"
N.V. „ROTTERD. LLOYD"
VOOR CHEMISCH REINIGEN- KIEST MEN
AMSTERDAM
BnrlettrMt 19
Talcloon 2 7 368
DEN HAAG
11168 8
itiUfoon 336610
HAARLEM
Pl.in 2
Telefoon 16761
HILVERSUM
(tmnlinjukniif W
Telefoon 8704
BEVERWIJK
8reestraat 3
Telefoon 36/3
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VLUG EN ALS NIEUW TERUG
e'fceo
ge*°n<lenft Üd,
a's *°o
O
kus
de
talr
eeu
onb
blai
stip
Wel;
van
stil.
opg
bee:
TV a
li
de 1
het
het
den
en
enk
het
Ami
naa
en
geh
ned
duii
gast
Pen,
de
zoel
geei
pier
vooi
mer
lacl
is 1
kim
gezi
Wai
schi
bovi
gij
het
veri
dor]
in i
pel
Arg
van
geh
is
Woo
het
zou
ten
klei
Bevi
Wor
eige
baa
ker
bovi
Ook
de
ovei
digi
lam
zich
best
zegt
scht
hoe
hoe
G
dag
gij
late
I korr
Plai
in i
een
Pen
hun
zacl
ste
Het
kalr
ster
ven
*el<
Ovei
dan
•.nti
met
Ziet
hou
de
een:
Zijzt
V
te i
spe]
drij
aan
met
blij]
hiei
en
Bïei
*e?
°vei
hew
dez<
Het
aan
gro<
hiet
regt
öez
drai
in i
de,
stei:
hiat
dui,
Stel,
Wer
enk
m
Om goed over de Provence te schrijven, zou
men eigenlijk misschien schilder moeten wezen.
Ik kan mij voorstellen dat het voor bepaalde
schilders een ideaal object moet zijn, een ge
geven dat onovertrefbaar is. Want het is een
landschap waar de zon baas is als algeweldig
hoofdpersoon. De zon is er dan ook alles en
maakt er alles goed. Wie het anders zien mocht
kent het niet eens. Maar wie het aanschouwt
in de volle glorie van het meridionale zonne
licht, zal het niet herkennen als hij het van
te voren anders gezien heeft. In zich zelf 1s
het maar stramien, grijs-blauw en nuchter: de
zon borduurt er de kleuren op. Dit land is een
onbespeeld instrument wanneer de zon er niet
zijn mocht: de zon doet dit land dan ook zin
gen en klaroenen. Doof er het gouden licht:
er blijft niet veel meer dan leegte over. Maar
mét de zon is het een schaal van barnsteen
vol glans en tintelingen. Mét de zon wordt er
ook zün hemel bezield. Mét de zon schuimt dit
landschap zelf als was het èen goud-blonde
champagne. Mét de zon proeft gij, drinkt gij
er gerijpte vreugde: een blond en biy geluk.
De Provence is Romeinsche, is Latijnsche
bodem. Gij hoeft er zijn antieke relieken en
antikwiteiten maar op te teilen, om er u
van te gewissen. Maar nu heeft zich won
derlijk genoeg in dit Romeinsche land,
en wel in onze dagen, herhaald, wat in
oude tijden plaats vond in het klassieke
Griekenland. Daar hebben de Hellenen het
klaar gespeeld, dat zy de wereld betoover-
den en begoochelden met hun liefde voor
Hellas. Zy hebben het gedaan gekregen,
om ons hun land Achaia en Attika, hun
Thessalië en Tempe, en hoe de streken
heeten mogen, zoo mooi voor te stellen, dat
iedereen dat heeft geloofd en nagezegd. Zij
hebben er in woorden en geschriften zulk
een ophef van gemaakt, dat de klank daar-
-van nog heden voortleeft in ons oor en in
ons hart. De klassieke wereld kreeg afme
tingen in onze verbeelding, die zij in waar
heid niet gehad heeft. De tempelruïnes zyn
er om te getuigen van deze waarheid- Het
moet een kleine, nauwe wereld geweest zyn,
waarvan de schynbare weidschheid verstild
ligt in de klassieke literatuur. De steenen
biyven spreken, welsprekend genoeg. Maar
wy zelf blijven by onzen droom, tegen alle
beter weten in.
Zoo werd om het oude Hellas heen een le
gende geweven, die schoone waan en dichter
lijkheid, maar per slot niet anders dan leugen
was. De Helleensche leugen, om iets anders
te zeggen voor: dichterlijke overdrijving; een
geïdealiseerde kijk door het vergrootglas van de
verbeelding. En die is er nog. Die blijft. Die
kan niet vernietigd worden. Wij willen Hellas
eenvoudig enorm.
Wat schrijvers en dichters nu voor het klas
sieke land der Grieken deden, dat deed een
schaar en school van schilders voor de Pro
vence. Het was inderdaad een ideaal land voor
hun bizondere penseelen. De zon doet er won
deren. zooals ik reeds zeide. Nergens laat zij
de „valeurs" van het landschap zoo spreken.
Zij plaatst er alles in een bizondere sfeer, laat
er het minst en geringst detail gelden. Zij zet
er schaduwen aan. zelf weer met tinten door-
vloeid. Zij geeft er een ongewoon reliëf aan
alle plastiek, aan alle vormen. In het licht der
zon wordt alles er ongemeen, onvergetelijk, on
vergelijkelijk. Zóó vond een bepaalde schilders
groep er een wereld om voor te knielen, inspi
reerend. nieuw, onverbruikt en als onversleten.
Daarbij kwam dit landschap op hen toe in den
bonten luister van zijn folkloristische eigen
aardigheid.
Maar wie niet schilder is, de man van de
pen en niet van het penseel, bekijkt dit land
met heel andere oogen. Toeristen zoeken er
het pittoreske landschap naar hun eigen op
vatting, minder het bizondere, dan het over-
treffend-mooie, het gestoffeerde, het mach
tigeDat wat wij, prozamenschen, „schil
derachtig" noemen en wat cfan een zekere
schamelheid allicht vooruitzet.
Wanneer wij mooie landen willen bezoeken,
verwachten wij, plattelanders als we zijn, van
zelf al bergen.
Nu bezit de Provence echter geen bergen voor
eerst, hoogstens maar heuvels, over het land
uitgelijnd in rimpels en reven. Bosschen ook
niet, nog gezwegen van wouden- En mooie, in
steenen kantwerk gesluierde, gebeeldhouwde
steden, zooals we die in Duitsche gouwen vin
den, al evenmin.
Wie zich daaraan vergapen wil in een streek
als de Provence, komt natuurlijk bekaaid van
de reis. Want die stadjes zijn in geenen deeie
fraai en franjig, zoo min als het Provengaalsche
landschap fraai is. In zooverre is de roem van
de Provence dan ook overdreven.
Wat het dan wel is?
Het is bizonder. Het is ongewoon. Ongewoon
als het is, wordt het voor ons interessant. Het
is bevreemdend in zijn eigendommelijkheid.
De Provence heeft iets zeer eigens. En verder
ongetwijfeld iets bizonder liefs. Die landstreek
neemt ons in. Er is daar iets onzeglijk aan
trekkelijks in. Wie zal dat onder woorden bren
gen? Dat bizondere verlokt en lacht u toe.
Niemand zal er aan weerstaan: het bekoort.
Het boeit en betoovert.
Er ligt een bepaalde blijdschap in dit land
uitgedrukt, als was het bedoeld als de onmis
kenbare vertolking van een gevoelen. Het heeft
iets feestelijks ookEn soms is het werkelijk
heel mooi. Mooier en gaver nog dan Avignons
omwalling, is er die van Aigues Mortes. Won
dermooi zijn de tuin van Petrarca en de fontein
van Vaucluse. Een fantastisch, grillig, onbere
kenbaar bergencomplex is les Beaux, dat als
een hoekig eiland opstaat uit de zee-vlakke
strakheid van het land. Een hoekje van in
tieme, vreemd-wilde schoonheid is de Pont de
Gap, op den weg van Avignon naar Nïmes.
Maar ook zonder deze hoofdletters, die een
bonte verluchting vormen van het geheel, is de
doodgewone tekst van het alledaagsche land
schap der Provence lief en fijn en prettig-
stemmend; we winnen er ontzettend bij. dat
we in dezen tijd nu hier auto's ter beschikking
hebben, die naar al de verschillende aspecten
van het uitgestrekt gebied brengen, als regen
ze kralen aan een snoer.
Hoe feestelijk zoo'n laan, in rechte lijn,
van niets dan platanen! Die doorsnijden het
land in heel zijn lengte en breedte. Nooit
rijd ik door zoo'n platanenlaan, zonder het
gevoel te hebben: hier gaat de feestzaal
open. Heel het veld is er met wijnplantin
gen overdekt. Dat geeft al een gevoel van
weelde en overvloed. In pluimige bossen
staan stoere rietstengels langs den weg te
wuiven. Zij worden afgesneden en gebun
deld, saamgebonden om tot staf en 'steunsel
te dienen voor den lagen wingerd. Cypressen
werden er tot dichte, donkere hagen naast
elkaar geplant, om den wreeden wind, den
bijtenden Mistral, te weren van den veld-
oogst, van bloemkool en artisjokken. En
deze donkergroene harpeggio's geven aan het
landschap kernachtigheid en karakter. Dan
lacht dit weer eens van louter vruchtbaar
heid; dón is het stug en stil en heideachtig.
Armtierig vegeteert er dan de schrale wijn
stok, als groeide hij op zand en sintel. Dan
boscht weer slaghout en struweel tot groene
loovergolven op. En zoo is het nu eens als
een herinnering aan een uitgevreten en ver
weerd Palestina, dan weer aandoend als
blij gezegend en- gelukkig land, dat zwelt
van overvloed en kleurige vruchtbaarheid.
Maar gij moogt en kunt dit alles niet zien
zonder de vroolijke, witte huizen daarin, met
hun warm-gloeiende, roode daken: die villaatjes
met hun groene omgeving, hun trappenopgan-
gen buitenlangs, met bloempotten en planten,
die het geheel iets eigens geven en telkens
motieven zijn voor een klein, intiem paneel.
En gij moogt dit alles nog minder scheiden
van den grooten, open, blauwen hemel, die dat
alles omvademt en het heele landschap in al
zijn wijdte omvat houdt in azuren cirkel; die
het koestert in zijn warmen, gulden glans; die
het overstroomt en overstraalt met zon en licht
en zomersche weligheid, als ware het met een
kleur en geur van blonden wijn.
Hier is een tastbare vreugde aanwezig, zich
uitsprekend in de felle kleuren, in de scherpe
contrasten, in de strakke bestendigheid van
altijd blauw en goud, van altijd zonlicht en
azuur, die ons, verregende Noorderlingen, nu
eenmaal altijd weer opnieuw opvoert tot ver
rukkingen van 'n zevenden hemel.
Maar ga ik nu eindigen met wat u een dwaas
heid lijken zal en dat ik toch verdedigen wil
tegen alwie het niet met me eens is? In het
algemeen ontleent het Fransche landschap zyn
groote bekoorlijkheid aan het Fransche volk
zelf, en de Provence zou minder boeiend zyn,
als er toevallig geen Provencalen woonden.
Dr. FELIX RUITEN
TENNIS
STAAT MUMMER j
r ontwikkelen
Vergrooten
Camera's v.a. 2.50
Afdrukkén
e optimist is een beter hervormer
dan de pessimist.
SPECIAAL
ADRES voor MATRASSEN en BEDDEN
SCHAGCHELSTRAAT 13 - TEL. 10286
Repareeren en Bijvullen van Bedden
en Matrassen in één dag retour.
Wij maken veerenbedden 3 - d e e 1 i g
GR. HOUTSTRAAT 103 TEL 11485
IN 1 DAG RETOUR
Opgericht 1855
SPAARNWOUDERSTRAAT 30 - TELEF. 11726
DE DEKENCENTRALE, IEPEN STRAAT 3
bij het Schoterboschplein. levert een
prima zuivere wollen oj gewatt. deken, te
betalen in termijnen d 50 cent per week
te houden door de R.K. Vereniging tot bestrijding der tuber
culose Herwonnen Levenskracht" te Utrecht
Goedgek. bij Ministeriële besch. d.d. 25 Maart 1939. No. 1196
120.000 loten
75 HOOFDPRIJZEN TER WAARDE FAN f 3000.—
10 prijzen elk ter waarde van f ÏOO
TO hm n h 9. 75.—
ÏO H rr tt tr rr f 50.—
20 ft tt n h rr 9 25.—
25 rr rr rr tr tt 9 10.—
voor de aankoop van luxe- of huishoudelijke artikelen ter
keuze van den winnaar, alsmede tal van andere fraaie prijzen
in totaal 1200 stuks
Een loterij die ts aangepast aan de behoefte van de tijd.
De winnaar kiest zelf en koopt zelf,
TREKKING VÓÓR 1 SEPTEMBER 1939
Loten verkrijgbaar in het gebouw St. Bavo, bij den admini
strateur den heer G. Soholte en verder bij de heeren B. Reijn-
ders, Zomervaart 134; A. J. Lommers, Amsterdamstraat 74;
J, W. de Graat, Grebberstraat 2; J. Reinerie, Teylerplein 25;
L. van Kessel, Kruistochtstraat 60; S. v/d Landen, Dennen-
straat 12 en J. Bockel, Lotterstraat 8. HET BESTUUR
SCHALKWIJKERSTRAAT 1 - TEL. 10241
Ut
J
I
WAARIN HET DAGELIJKSCHE
NIEUWS, VERSCHIJNT TIJDENS
DE REIS OP DE MAILSCHEPEN
VAN:
EN
MET ADVERTEEREN BEREIKT
MEN ALLE VERLOFGANGERS,
REPATRIEERENDEN -EN
TOERISTEN
Vraagt proefnummer en tarieven
Keizersgracht 56Z Amsterdam-O.
