Economische maatregelen
LUCHTBESCHERMING
DUITSCHLANDS OORLOGSKANSEN
Geneeskunde en
muziek
Kolenvoorzienlng
gewaarborgd
DIENSTPLICHT VOOR
GEHEEL INDIË
Sport en spel
OLYMPISCHE SPELEN
GAAN DOOR
ZONDAG 3 SEPTEMBER 1939
Aflevering van zaden en
voedingsmiddelen
Over Luchtaanvallen en
L uch t bescherm ing
Regeling vervoer zaaigranen
Rijksbureaux voor steen
kolen en hout
Uitvoerverbod voor natrium
bisulfiet
Rubberbureau verplaatst
Invoer prijsverschil rogge
Telefoonverkeer met
Engeland geschorst
Beperkingen in het Britsche
telegraaf verkeer
HAMSTER GEEN VET
Onnoodig en ongewenscht
Vrije doortocht voor
burgerautomobielerr
Gebruikt ten dienste van landsver
dediging of volkshuishouding
Het rijtijdenbesluit
Tijdelijke wijziging
De veldpost
Zorg voor volledige en juiste
adresseering
Spoedbehandeling door college
van gedelegeerden
Aanmelding Indische
dienstplichtigen
ONBEWAAKTE OVERWEGEN
Commissie ageert voor afschaffing
DE NIEUWE SCHOUWBURG
TE UTRECHT
VAN EEN MUUR GEVALLEN
Een verklaring van Finland en hel
Internationaal Olympisch Comité
VOETBAL IN ENGELAND
UIT DE STAATSCOURANT
Rechterlijke macht
Amsterdam, 2 september 1939.
Amstelkade 165.
IJzeren zandbakken met onbrandbare schoppen
worden geleverd door de firma
H. L. Granaat, O. Schans II, A'dam, Tel. 47274-44525
Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat het
vervoer en de aflevering van suikerbietenzaad.
voederbieten, mangel- en wortelzaad, radijs
zaad, spinaziezaad, graszaad, klaverzaad, lucer
ne, spurrie, knolzaad, wortelzaad (incl. zaad van
tuinbouwwortelen), met ingang van 1 Septem
ber geheel vrij zijn.
Aflevering en vervoer van partijen maizena.
bak- en puddingpoeders, custard en dergelijke,
sago (korrels), ongedenatureerde glucose (blanke
stroop), keukenstroop, zwarte stroop en rietsui
kerstroop, massee, dextrine, dextrose, plantaar
dige lijm, boekweitgrutten, zoomede griesmeei
van rijst (gekleurd en ongekleurd), bestemd
voor wederverkoopers, zijn, eveneens met in
gang van 1 September, van het afleverings- en
vervoerverbod vrijgesteld, mits het normale noe-
veelheden betreft, bestemd voor gebruikelijke
afnemers.
Behoudens de bepalingen krachtens de Prijs-
opdrijvings- en hamsterwet 1939, houdende on
der meer het verbod om zich in een week meer
te verschaffen dan men in een week pleegt te
verbruiken, zijn in het algemeen aflevering aan
en vervoer naar den uiteindelijken verbruiker
van z.g. consumptiegoederen van het afleve
rings- en vervoersverbod vrijgesteld. Een uitzon
dering hierop vormen vnl. de volgende artike
len, waarvoor geldt, dat aflevering aan en ver
voer naar den uiteindelijken verbruiker slechts
is toegestaan voor hoeveelheden, welke het bij
elk product of elke eroep producten vermelde
kwantum niet te boven gaan.
Deze artikelen zijn:
Paddi of voerrijst 5 K.G.; tarwegriesmeel, bak
en puddingpoeders, custard, alsmede gerste-
bloem, tezamen tot een hoeveelheid van 1 K.G.;
griesmeei van rijst (gekl. of ongekl.) 1 K.G.;
stijfsel en stijfselpoeder, tezamen 1 K.G.; ge
mengde koekjes, brokjes, meel, opfokvoeders.
ochtendvoer en kippenvoer, tezamen tot een
hoeveelheid van 5 K.G.; ondermelk- en melk
poeder, tezamen tot een hoeveelheid van 25
K.G.; kippen-, honden- en kattenbrood, teza
men tot een hoeveelheid van 5 K.G.; stropen en
bijproducten der suikerbereiding, tezamen tot
een hoeveelheid van 2 K.G.; honing en kunst-
honing 2 K.G.; aardappelmeel 1 K.G.; sago
(korrels) 1 K.G.; boekweitgrutten 1 K.G.
De in deze opsomming vermelde hoeveelheden
gelden niet, voor zoover vervoer en aflevering
van daarin vermelde producten plaats vindt
met betrekking tot meer dan een adres en deze
producten verpakt zijn op een wijze, welke het
aannemelijk maakt, dat elke aflevering de voor
elk der laatstbedoelde producten vastgestelde
hoeveelheden niet te boven gaat.
Voor de goede orde wordt er de aandacht op
gevestigd, dat voor ongerepeld, gerepeld, ge
root en gezwingeld vlas (vlaslint) alsmede voor
gezwingelde lokken en snuit geen be- en ver
werkingsverbod geldt en hiervoor evenmin een
verbod van aflevering en vervoer is afgekon
digd.
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat in
verband met het geldende vervoerverbod voor
granen, een regeling is getroffen om het ver
voer van wintertarwe, winterrogge en winter-
gerst, bestemd voor den uitzaai, zooveel mogelijk
doorgang te doen vinden.
Het vervoer van deze zaaigranen naar schoo-
ningsinrichtingen en opslagplaatsen en het ver
voer dezer granen van die inrichtingen en op-
opslagplaatsen naar de boerderij terug, kan ge
schieden op door de controleurs der geweste
lijke keuringsdiensten van den Nederlandschen
algemeenen keuringsdienst te Wageningen af
te geven vervoerbewijzen. Tot de afgifte dier
bewijzen hebben de provinciale voedselcom-
missarissen aan de bedoelde controleurs mach
tiging verleend. Van deze regeling is slechts
uitgezonderd de niet te velde goedgekeurde
zaairogge.
De teler, die zaaigranen wenscht te betrekken,
dient zich bij den plaatselijken bureauhouder
van het district, waarin hij woonachtig is, te
voorzien van een bestelbon. De door hem' aan
gevraagde hoeveelheid zaaigranen, moet in
overeenstemming zijn met de grootte en den
aard van zijn bedrijf. De teler geeft den be
stelbon af aan dengene, van wien hij de zaai
granen betrekt, die op zijn beurt tegen afgifte
van dien bon 'n vervoerbewijs bij den plaatselij
ken bureauhouder van zijn district kan ver
krijgen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de
teler of kweeker alleen zaaigranen zal mogen
betrekken van een anderen teler of kweeker
van goedgekeurde zaden en alleen van een
handelaar of coöperatie, waarmee de Neder-
landsche akkerbouwcentrale te 's Gravenhage
een overeenkomst heeft aangegaan.
De handelaren of coöperaties zullen echter
alleen geplombeerde granen mogen afleveren.
Behalve de reeds bestaande plombe van den
N.A.K. zal dan ook voor de niet te velde goed
gekeurde zaaigranen een speciale plombe, een
zoogenaamde V.V.O.-plombe, worden ingesteld,
welke eveneens door de controleurs van der.
Nederlandschen algemeenen keuringsdienst zal
worden aangebracht.
De handelaren of coöperaties zullen zich voor
de aanschaffing van zaaigranen dienen te
voorzien van aankoopmachtigingen, welke wor
den verstrekt door of namens de provinciale
voedselcommissarissen, die deze machtigingen
alleen zullen afgeven aan die handelaren of
coöperaties, die een overeenkomst, als boven
bedoeld, met de Nederlandsche akkerbouwcen
trale hebben aangegaan.
Voorts ligt het in de bedoeling, het vervoer
van monsterzendingen, tot een hoeveelheid van
ten hoogste 3 kg, aan de gewestelijke keurings
diensten van den Nederlandschen algemeenen
keuringsdienst, het rijks-proefstation voor zaad-
contróle te Wageningen, den plantenziekten-
kundigen dienst te Wageningen en het secre
tariaat van den Nederlandschen algemeenen
keuringsdienst te Wageningen, vrij te laten.
Ten slotte wordt nog medegedeeld, dat de
importeur zich voor ingevoerde partijen moet
tvenden tot den voedselcommissaris zijner pro
vincie, teneinde een vervoerbewijs te verkrijgen
Teneinde ook ten aanzien van de voorzie
ning met vaste brandstoffen en met hout voor
verschillende doeleinden op alle mogelijkhede:
te zijn voorbereid, is de minister van Econo
mische Zaken, gebruik makende van de hem
verleende wettelijke bevoegdheden, overgegaan
tot het instellen van een rijkskolenbureau vooi
steenkolen en een rijksbureau voor hout.
Het rijkskolenbureau voor steenkolen is ge
vestigd: Carnegielaan 12 te 's Gravenhage (tele
foon 390122). Tot directeur is benoemd de heer
J G. Fh. Looman. Het rijksbureau voor hout
staat onder leiding van den heer F. B. J. Gips
en is gevestigd te 's Gravenhage, Oranjestraat
9 (telefoon 117224),
De beide bureaux hebben in de eerste plaats to*
taak de positie ten aanzien van de voorziening
met vaste brandstoffen en hout te onderzoeken,
met name door het inventariseeren der voor
re den.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de
instelling van genoemde bureaux voorshands
nog niet gepaard gaat met eenigerlei distributie
regeling.
De regeering heeft het noodig geoordeeld de
reeds bekend gemaakte verboden van uitvoer
voor bepaaide goederen aan te vullen met eer.
uitvoerverbod voor natrium bisulfiet.
Ook ten aanzien van dit artikel zullen, indien
de hier te lande aanwezige voorraden zulks toe
laten, dispensaties kunnen worden verleend.
Ter verkrijging daarvan wende men zich tot
het Crisis Uitvoer Bureau, Piet Heinplein 6
's Gravenhage.
Van de zijde van het ministerie van Econo
mische Zaken wordt medegedeeld, dat 't rijks
bureau voor rubber met ingang van 4 Septem
ber niet meer gevestigd zal zijn Bezuidenhout-
scheweg 30 te 's-Gravenhage, doch zal zijn
verplaatst naar Amsterdam, Heerengracht 182,
telefcon 49424..
Alle aanvragen om vergunning voor de ver
werking, den verkoop, de aflevering of het ver
voer van rubber en voor den verkoop, aflevering
of het vervoer van oude en nieuwe autcbanaen
dienen dus te worden gericht tot dit nieuwe
adres.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het
invoerprifsverschil op rogge en roggemeel voor
het tijdvak van 3 tot en met 9 September 1939,
behoudens tusschentijdsche wijziging, is vast
gesteld op 4.85 per 100 Kg.
D'e denaturatiesteun vcor rogge, gedenatu
reerd op 28 Augustus 1939, bedraag 1.45 per
100 Kg.
Zcoals coeds werd bekendgemaakt, is de de-
naturatie met ingang van 29 Augustus tot nader
bericht opgeschort.
Het radiotelefoonverkeer met het Britsche rijk
en met via het Britsche rijk te bereiken bestem
mingen is geschorst.
De volgende beperkende bepalingen gelden
voor telegrammen en radiotelegrammen, be
stemd voor het Britsche Rijk, inbegrepen de
koloniën, mandaatsgebieden en protectoraten en
tevens voor alle radiotelegrammen, bestemd voor
schepen op zee en luchtvaartuigen.
Deze telegrammen moeten gesteld zijn in ver
staanbaar Engelsch of Fransch en worden slechts
doorgegeven op risico der afzenders. Zij zijn aan
censuur onderworpen en kunnen naar goeddun
ken der autoriteiten worden behandeld, aange
houden of vertraagd, zonder dat daarvan aan
de afzenders kennisgeving geschiedt. Klachten
hierover en verzoeken om terugbetaling kunnen
niet in behandeling worden genomen.
Dringende overbrenging dezer telegrammen is
niet toegelaten. Onderteekening met naam af-'
zender is verplicht. Verkorte of overeengekomen
adressen zijn noch in adres noch in onderteeke
ning toegelaten.
Het bureau van den Ned. Slagershond wijst
het publiek erop, dat het zelf medehelpt, de
prijzen van het rundvet te verhoogen door
extra-voorraden in te slaan.
Er is niet de minste reden om zich over
de vetvobrziening zorg te maken.
De bond adviseert dan ook aan de slagers, niet
meer vet te verkoopen dan voor normaal gebruik
noodig is.
Wanneer men gesmolten reuzel in plaats van
versch rundvet zou gebruiken, zou de schaarsehte
van het oogenblik verminderen.
Ongesmolten rundvet en reuzel vallen niet
onder het Bak- en braadvetdistributiebesluit.
Van bevoegde zijde meldt men ons:
Door het algemeen hoofdkwartier worden be
wijzen van vrijen doortocht volgens vastgesteld
model afgegeven ten behoeve van burger-auto
mobielen, waarvan in opdracht van de betrok
ken regeeringsinstantie gebruik wordt gemaakt
ten dienste der landsverdediging ofde volks
huishouding.
Deze bewijzen worden uitgereikt met de be
doeling, dat daarmede voorziene wagens nun
bestemming kunnen bereiken en niet door mi
litaire posten worden tegengehouden.
Eenig recht van voorrang kan de automobi
list aan zulk een bewijs niet ontleenen, terwijl
hij tevens gehouden blijft zich te gedragen naai
de algemeen geldende verkeersvoorschriften van
overheidswege.
Het blijft tenslotte aan het oordeel van ter
plaatse commandeerende officieren overgelaten
om de automobielen voorzien van een bewijs
van vrijen doortocht niettemin den doortocht te
weigeren, indien naar het inzicht van den be
trokken officier, die doortocht ten eenenmale
niet vereenigbaar is met de belangen van 's lands
verdediging en de mogelijkheid bestaat, dat de
automobiel langs een anderen weg haar bestem
ming kan bereiken.
De minister van Sociale Zaken heeft bepaald
voor alle bestuurders van vrachtauto's in alle
gemeenten des Rijks, dat van 3 tot en met 16
September a.s. ontheffing wordt verleend van
het bepaalde bij de artikelen 25, 26, 29, 30 en
32 van het rijtijdenbesluit, zoodat
le. een werktijd niet meer dan 14 uren;
2e. de gezamenlijke duur van de in een
week vallende werktijden en gedeelten van
werktijden, niet meer dan 72 uren;
3e. een diensttijd niet meer dan 16 uren mag
bedragen;
4e. dat een tusschen twee opeenvolgende
diensttijden gelegen rusttijd ten minste 10 uren
moet bedragen.
Met betrekking tot de werking van de veld-
pst wordt medegedeeld, dat nog steeds post
stukken bestemd voor militairen onvolledig of
onjuist zijn geadresseerd, waardoor noodelooze
vertraging ontstaat. Zoo is gebleken, dat c]4
poststukken bestemd voor militairen, ingedeeld
bij de depots, als adres wordt vermeld: Veld
leger. Dit is onjuist. De depots behooren niet
tot het veldleger. Op de adressen moet behalve
de compagnie, de batterij of het escadron, zoo
mede het bataljon of de afdeeling, het nummer
van het depot worden vermeld.
Bijvoorbeeld: 2e compagnie, 15e depotbataljon,
lie depot infanterie.
BATAVIA, 2 Sept. (Aneta). Op 5 September
„al aan het college van gedelegeerden worden
voorgesteld de verklaring om het dienstplicht
besluit voor geheel Indië van toepassing te
doen zijn, in het openbaar te behandelen, ook
a' zou de regeeringsgemachtigde niet aanwezig
kunnen zijn en ook al zou daarom nog geen
antwoord kunnen worden gegeven op enkele
opmerkingen, in het voorloopig verslag van het
college van gedelegeerden genoemd.
Het dringeo karakter van de onderhande
aangelegenheid maakt een zeer spoedige afhan
deling noodzakelijk.
In een brief van den secretaris van het col
lege wordt het bovenstaande aan de leden
medegedeeld.
(Ter toelichting diene dat de regeeringsge
machtigde voor de behandeling van dit ont
werp cje legercommandant is, die vermoedelijk
geen gelegenheid zal hebben, bij de behan
deling aanwezig te zijn).
Personen die in Nederlandseh-Indië dienst-
of reservepliclitig zijn en in Europa verblijf
houden, behoeven tot het vervullen van hun
dienst- of reserveplicht bij mobilisatie in Ne-
derlandsch-Indië voorloopig niet daarheen te
rug te keeren. Wel moeten zij alsnog gevolg
geven aan het bepaalde in hun zakboekje ten
aanzien van aanmelding bij den burgemeester
hunner woonplaats dan wel bij de Ned. consu
laire ambtenaren in het buitenland.
Op het gebied van luchtverdediging en lucht
bescherming heeft de voorlichting van de bur
gerij nog al wat te wenschen overgelaten. Wij
hebben herhaaldelijk op die leemte gewezen,
omdat vlj overtuigd zijn, dat de beste manier
om bij gevaar of bij dreigend gevaar een paniek
te voorkomen en de meest efficiente onderlinge
hulpverleening te verkrijgen, is, dat de burgerij
precies weet wat zij bij 't eventueelen lucht
aanval te vreezen heeft en wat niet. Als ver
zachtende omstandigheid kon gelden, dat men
de burgerij niet noodeloos ongerust moet maken
en dat een degelijke voorlichting eigenlijk pas
goed tot haar recht komt als de nood aan den
man is.
Zoo is het ook wel en wij zijn overtuigd, daf
enkele mededeelingen over gevaren, welke in
geval van oorlog de burgerij uit de lucht kunnen
bedreigen, thans met meer belangstelling zullen
worden gelezen dan eenige weken geleden het
geval zou zijn geweest.
Luchtaanvallen worden uitgevoerd door
zoogenaamde bommenwerpers, die overdag
op een hoogte van 3000 tot 6000 meter vlie
gen en des nachts op een hoogte van 1000
tot 2000 meter. Speciale omstandigheden als
mist, zwaar bew'olkte luchten enz. laten wij
buiten beschouwing.
De werkingssfeer van een bombardements
vliegtuig is duizend kilometer, wat zeggen
wil, dat deze vliegtuigen van een op duizend
kilometer afstand gelegen vliegveld of vlieg
tuigmoederschip kunnen komen. Dat is zoo,
om de gedachte te bepalen, b.v. uit het Zui
den van Frankrijk.
De bommenlast van een bombardements
vliegtuig kan bestaan uit brisantbommen,
uit brandbommen en uit gasbommen en nu
is het duidelijk, dat de afweer verschillend
is al naar gelang het een bombardement met
brandbommen of een met brisantbommen
of een met gasbommen betreft.
Brisantbommen, die het meest .overeenkomen
Met dit opschrift bedoel ik niet, dat er zoo
nu en dan een toevallig en oppervlakkig ver
band bestaat tusschen geneeskunde en muziek.
Immers het spreekt vanzelf, dat er zulk een
verband bestaat; het zou al heel vreemd zijn,
indien geneeskunde en muziek nooit waren
samengekomen. Dit was b.v. het geval met Hec
tor Berlioz, die geneeskunde studeerde, maar
er spoedig mee ophield, om zich geheel aan de
muziek te wijden. En een meer dan toevallig
verband tusschen geneeskunde en muziek be
stond er ook niet in het leven van den be
roemden Russischen componist Borodin (1833
1887). Borodin was een echt geleerde, die vooral
belangrijke scheikundige onderzoekingen deed.
Hij heeft met vier andere Russen, César Cui,
Balakirev, Moussorgsky en Rimsky-Korsakov een
nationale Russische muziek tot aanzijn ge
bracht, en merkwaardig mag het heeten, dat
al deze vijf componisten wetenschappelijke
mannen waren. Overigens noemde Borodin
zichzelf een Zondagsmusicus; ongeveer de helft
zijner werken werden na zijn dood "gepubli
ceerd, want hij zocht de beroemdheid niet. Hij
is de eenige componist van beteekenis, die naar
mijn weten tegelijkertijd de geneeskunde be
oefende. Er zijn meer namen bekend van ge
neeskundigen, die in de dichtkunst hebben Uit
gemunt, zooals Angelus Silesius, Albrecht von
Haller, en bij ons Antonides en dr. Coster, de
stichter van den schouwburg. Veel meer groote
namen van geneeskundigen zijn aan de wijs
begeerte verbonden; en de vader van de ge-
neesklunde, Hippocrates, heeft reeds gezegd:
een arts. die tegelijk wijsgeer is, is aan een
god gelijk.
Maar is er nu ook nog een dieper verband
tusschen geneeskunde en muziek? Is muziek
geneeskunde? Is geneeskunde muziek? De vra
gen schijnen nog al dwaas; maar toch mag
men de eersie vraag in zekeren zin bevestigend
beantwoorden. Inderdaad is de beoefening der
muziek voor de gezondheid van groote waarde.
Dit geldt het meeste voor de meest natuurlijke
muziek, n 1. den zang. In de eerste plaats heeft
het zingen een uitstekenden invloed op de
ademhaling, op de spanning der buikspieren,
en op de bloed-circulatie. Niet alsof de adem
haling geheel en al regelmatig zou zijn bij den
zang, maar dat is ook niet noodig. Ten eerste
is de ademhaling diep, gaat gepaard met een
weldoende uitzetting van de borstkas en door
de inademing en uitademing krijgen ook de
buikspieren een groote elasticiteit en betere
spanning. Even belangrijk is het zingen voor
de gezondheid van den geest; vooral voor ner
veuze menschen kan het zingen zeer heilzaam
zijn en in den regel ziet men dan ook, dat het
iemand, wanneer hij begint te zingen, reeds
beter gaat. Het zingen vooral (en elke kunst
min of meer) is een spel der emoties; wij zijn
in het zingen niet meer de gevangene van
het gevoel, maar wij spelen met de emoties, en
daarom zijn die gezangen, waarin alle gevoelens
doorloopen worden, lieflijke, weemoedige, pa
thetische, vertroostende, opwekkende, verhe
vene en heroïsche gevoelens, de schoonste en
ook de meest geliefde. Evenals de kinderen al
spelende leeren, zoo kan de volwassene in ze
keren zin al zingende meester blijven over zijr.
emoties; en het is dan ook geen wonder, dat
dit spel van den dan juist bij uitstek vrijen
mensch, waarin hij vrijelijk beschikt over zijn
meest innerlijk gemoed, bij voorkeur aan God
wordt opgedragen.
Is het zingen, en ook andere soorten van
muziek, zoodoende al reeds bevorderlijk voor de
geestelijke gezondheid, nog meer geldt dit voor
den gemeenschappelijken zang. Daarin immers
komt het sociale karakter van den mensch tot
uiting; en het behoeft thans niet meer gezegd
te worden, dat een sociaal en gemeenschappelijk
ingesteld gemoed noodzakelijk is voor de gees
telijke gezondheid. In den gemeenschappelijken
zang zijn dan de twee groote factoren van de
geestelijke gezondheid aanwezig: het vrije spel,
d.w.z. de vrijheid en het meesterschap en tege
lijk de sociale binding. Wanneer een dezer fac
toren te veel overheerscht, gaat zoowel het
goede effect als de schoonheid verloren: wan
neer het een plichtmatig dreunen op comman
do wordt, is de vrijheid in het spel verdwenen;
wanneer integendeel iedereen solo wil zingen,
is de gemeenschappelijke zang eerder een bron
van tweedracht.
Voor den enkeling, die zingt, gaat daarvan
een voortreffelijke invloed uit op de rust en
de beheersching van het lichaam, want doordat
het gansche gemoed zich vrijwillig en met plei-
zier in den zang uit, verdwijnt daardoor de
nerveuze druk van onbewuste of bewuste con
flicten op hart en ademhaling. Deze spanning
wordt daardoor los gemaakt, men haalt dieper
adem en dit geeft een gevoel van verlichting
en vrijheid, en is ook de uitdrukking van die
gevoelens. Nu zou men ook de andere vraag
kunnen stellen: is geneeskunde muzielf? Beter
zou de vraag zijn, of gezondheid muziek is. In
derdaad spreekt men van de melodie des le
vens en van het levensrhythme. Op het eerste
gezicht zou men dit een nietszeggende beeld
spraak noemen, maar oudere menschen komen
hoe langer hoe meer tot het besef, dat het le
ven zich in den tijd ontwikkelt, d.w.z. dat er
voor een bepaalde verandering, zoowel van het
lichamelijke als van het geestelijke leven, een
zekere tijd noodig is. Dit is ook het geval met
een melodie, en daarmee is het leven beter te
vergelijken dan met een toon. Inderdaad zijn
er menschen, die zouden willen, dat hun leven
op één toon geleek, liefst een heel hoogen of
een heel lagen. Dat zijn de menschen, die van
datgene houden, wat men „intens" noemt. Zul-
ken zouden altijd hoog willen zweven, of altijd
somber zijn, of steeds in hoogspanning leven.
En dan kiezen ze meestal ook nog iets, wat
hun niet afgaat, zoodat Chesterton gelijk had,
toen hij zeide, dat „intens" beteekende: één
ding tegelijk en dat verkeerd.
Maar een melodie verandert, want ook de
mensch verandert: immers hij is eindig en
sterfelijk. Het behoort dan tot de gezondheid,
om de levensmelodie netjes af te spelen. Maar
ook het rhythme is van groot belang: de zucht
van kinderen om het rhythme te versnellen
en terstond groot te zijn, moet soms worden te
gengegaan; en de zucht van volwassenen, om
het rhythme te vertragen, moet eveneens om
wille der gezondheid tegengegaan worden: ge
zond is alleen de natuurlijke en ongedwongen
afloop van de melodie in het goede rhythme
zoodat alle deelen van het leven in de juiste
verhouding komen. Behalve het rhythme is er
ook het tempo, waarover mevrouw Frischersin
Kohier een ooek heeft geschreven: Das per-
sönliche Tempo. Ouders, die meerdere kinderen
hebben, weten het best, dat het eene kind een
ander tempo heeft dan het andere; en iemand,
die van nature een langzaam tempo heeft,
moet niet probeeren om iemand met een vlug
tempo te evenaren. Haast u langzaam, moet
zijn spreuk zijn.
Ten laatste gelijkt de gezondheid op een stuk
muziek in de meerstemmigheid, waarin ver
schillende melodieën samenklinken, de melodie
van den lichamelijken groei, de melodie vari het
huwelijk en huisgezin, de melodie van het be
roep, de melodie van de sociale stelling.
In dit opzicht zijn de levens der menschen
verschillend. De een heeft een vlakke melodie
van familieleven en een bewogen melodie van
beroep, een ander omgekeerd. Maar belangrijk
is ten eerste dat er altijd beweging blijft, en
dat vooral de grondtoon van den godsdienst
de steun blijft van de meerstemmigheid. En
belangrijk is anöerszijds ook, dat de vele stem
men samenkiinken; iemand, op wien het
spreekwoord van toepassing is: „een straat
engel is een huisbengel", heeft geen schoonen
samenklank in de meerstemmige melodie zijns
levens.
De vergelijking van het leven met muziek
gaat daarom zoover op, omdat het leven in ze
keren zin een kunstwerk is gelijk de muziek,
of beter nog, omdat de kunst de meest typische
en volkomen levensuiting is van den mensch:
wanneer men kunst gelijk zet met spel. Zoo
spreekt dan ook de wijsheid zelve, in de H.
Schrift, van zichzelf, dat zij speelt op de
ruimte der wereld, speelt in het aanzijn der
menschen. Dan is de vergelijking ook van het
hoogste en schoonste leven met een spel een
niet onwaardige vergelijking.
DR, TH. H. SCHLICHTING
met granaten, zijn van verschillend gewicht en
kunnen tot duizend kilogram per bom wegen
Zij zijn onderverdeeld in scherfbommen, welke
aangewend worden tegen levende doelen, dus
om menschen of paarden te dooden. en in ex-
plosiebommen tegen objecten, om belangrijke
gebouwen te vernielen b.v. een electrische cen
trale. Een scherfbom van 12 kilogram geeft zoo
ongeveer duizend s"ringstukken met een wer
kingssfeer van tweehonderd meter en een ex-
plosiefbom van 300 K.G. slaat in den bodem
een trechter van 3 meter diep en tien meter
diameter.
Brandbommen zijn van één tot 5 kilogram
zwaar' en onderverdeeld in thermietbommen,
phosphorbommen en benzolbommen. Zij hebben
uitsluitend ten doel brand te stichten. De tem
peratuur van een thermietbom na de explosie
varieert van 2000 tot 3000 graden Celsius.
De gasbommen, welke door vliegtuigen kun
nen worden geworpen, wtegen tot 1000 K.G. en
kunnen gevuld zijn met traangas, met prikke
lende gassen, met verstikkende gassen, met gif
gassen of met blaartrekkende gassen. In den
loop der laatste jaren is zelfs geschreven over
de mogelijkheid door middel van vliegtuigen in
een vijandelijk land epidemische ziekten te ver
spreiden door er buisjes of bommen met bacil
len van cholera, pest, typhus enz. te laten val
len. Wij vinden deze gedachte zoo gemeen, zoo
afschuwelijk, zoo beestachtig, dat wij er slechts
terloops melding van maken en weigeren te
gelooven, dat er één mensch op de wereld is
hij zij dan Duitscher, Engelschman, Fransch-
man, Amerikaan of wat ook die een dergelijke
verantwoordelijkheid op zich zou durven nemen.
Tegen brisantbommen en gasbommen kan
men zich gedeeltelijk beschermen door in een
gas- en scherfvrij vertrek plaats te nemen. Ge
deeltelijk, want tegen een zoogenaamden vol
treffer is geen bescherming mogelijk. Wie op zijn
huis een bom van 300 K.G. krijgt en er op dat
moment in verblijft, is vrij zeker een oorlogs
slachtoffer, hij en al degenen, die bij hem in
dat huis zijn. Maar als het geen voltreffer is,
dan heeft men kans den dans te ontspringen.
Men dient daarom van te voren na te gaan
welk gedeelte van zijn woning als scherfvrij
vertrek kan worden ingericht. Het best daar
voor geschikt zullen zijn kelders, gangen, trap
penhuizen enz. Ook dient men na te gaan waar
eventueel schuilloopgraven kunnen worden ge
graven.
Men dient ook te zorgen, dat zijn huisapo
theek in orde is. Een dezer dagen is van over
heidswege medegedeeld, wat er in 'n doos voor
eerste hulpverleening moet zitten, n.l. twee snel-
verbanden, w'atten, twee hydrophile zwachtels,
vier hydrophiele gaasjes, veiligheidsspelden, een
meter pleister, antimosterdgaspoeder en als men
dit niet heeft, is bleekpoeder uitstekend,
hansaplast, Hoffmansdruppels, jodiumtinctuur
enz. Tegen gasbommen is natuurlijk een gas
masker een goed beschermingsmiddel, maar
ook is het mogelijk en gewenscht de schuil
plaatsen gasvrij af te sluiten. Wanneer men gas
waarneemt (een geur als in een apotheek) doet
men goed een natten doek om neus en monjj
te doen. Men doet het best in zoo'n geval niet
met den wind mee te loopen, doch schuin tegen
den wind in. Niet rennen, maar den adem zoo
veel mogelijk inhouden. Wij kunnen natuurlijk
niet garandeeren, dat wie deze voorschriften
opvolgt, geen nadeelige gevolgen van een gas
aanval zal ondervinden. Daarvoor verschillen de
omstandigheden te veel. Spatten van gas, vooral
van mosterdgas, moet men niet afvegen, doch
afbetten met een doekje, dat weggesmeten
wordt op een plek, waar het geen kwaad meer
kan doen. Vooral ook niet in de oogen wrijven.
Het beste reinigingsmiddel is chloor.
Tegen brandbommen wordt aanbevolen per
verdieping in een huis twee emmers water ge
reed te houden; op zolder een teil met droog
zand om de brandbom, die daar gevallen mocht
zijn, in te leggen; een schop en een hark om
de biandbom op te scheppen, een bak met zand
om een begin van brand te blusschen, een
overall, een paar handschoenen, een donkere
bril, een metalen hoofddeksel, een schop, een
houweel, een bijl, enz., alles ten behoeve van de
brandblussching en brandblusschers.
Resumeerende herhalen wij, dat een lucht
aanval plaats heeft door bommenwerpers, dus
niet door jachtvliegtuigen, verkenners enz., en
dat er door bommenwerpers drie soorten bom
men kunnen w'orden geworpen: brisantbommen,
brandbommen en gasbommen.
Het is niet ,onze schuld, dat in den jare
Onzes Heeren 1939 het schrijven van een voor
lichtingsartikel éls dit nuttig kan zijn voor onze
lezers. Maar een schande voor en een aanklacht
tegen het menschdom is het' wel!
Vrijdag kwam de Commissie tot afschaffing
van onbewaakte spoorwegovergangen in het
Carlton Hotel te Amsterdam bijeen. In zijn ope
ningswoord deelde de voorzitter mede, dat het
hoofdbestuur als volgt is samengesteld;
Dr. W. J. Prud'homme van Reine te Zaan
dam, voorzitter; G. Lampetje Bzn. te Amster
dam, secretaris; dr. J. Verhoeff te Huizen, pen
ningmeester; J. G. van Doorn te Amsterdam;
Joh. Gregoor te Vlijmen; mr. Hugo Hijmans te
Arnhem; mr. P. A. Louwers te Venlo; J. San
ders te Amstex'dam en J. W. Wiggers te Breda.
Onder de ingekomen stukken bevonden zich
zeer vele adhaesiebetuigingen en een schrijven
van den Minister van Waterstaat.
Besloten werd tot het oprichten van Provin
ciale commissies, waarna de propaganda op ver
schillende wijzen ter hand genomen zal wor
den. Enkele plannen werden besproken en zul
len in studie worden genomen. Het groote aan
tal slachtoffers, dat dé onbewaakte overwegen
reeds vergden, mag niet grooter worden. Hoewel
het aantal ontvangen adhaesiebetuigingen reeds
vrij groot is, worden meerdere nog gaarne in
gewacht aan het secretariaat: Van Eeghenstraat
43 te Amsterdam-Z.
Door architect Wz. M. Dudok te Hilversum
zijn namens den raad van bestuur de electri
sche installaties ten behoeve van den in aan
bouw zijnden nieuwen Schouwburg te Utrecht
opgedragen aan de laagste inschrijfster, de fa.
H. C. van Leeuwen, te 's-Gravenhage, voor de
somma van 25.980.
Ten aanzien van het vervoer van steen
kolen kan worden medegedeeld, dat het
wagenpark van de Spoorwegen geheel ten
dienste is gebleven van de Nederlandsche
Spoc-rwegen, daar dit wagentype niet ge
schikt is voor militaire doeleinden.
Daar de productie van onze mijnen vrij
wel gelijk is met het binnenlandsch ver
bruik geeft dit den waarborg voor den ko
menden winter, dat alle dan voorhanden,
voorraden brandstoffen door het geheele
land per spoor kunnen worden aangevoerd.
Hedenmorgen omstreeks acht uur is de
der P. uit Vianen bij het sloopwerk aan scno"
Puntenburg van een muur gevallen, waardo
hij een zeer ernstige hoofdwonde bekwam, zw
dat hij naar het ziekenhuis moest worden ovei
gebracht.
Het spreekt wel vanzelf, dat bij het or®a"L
satiecomité der plympische spelen de laai_
dagen verscheidene verzoeken zijn binneng
men om inlichtingen in verband met de in
nationale situatie.
Het organisatiecomité is Zaterdagmiddag
eengekomen en heeft den tekst samenges
van een verklaring, welke telefonisch de 8°
keuring heeft gekregen van den president v
het internationaal Olympisch comité, graa
Baillet Latour.
In deze verklaring wordt nadrukkelijk Se'
zegd, dat de spelen van 1940 doorgang zulle»
vinden, als het noodzakelijk mocht zijn ook
in een kleineren omvang. De bouwwerken
staan er, de organisatie is gereed en Fin
land is bereid als haard van den vrede zij»
gasten te ontvangen.
President Rangell en de vertegenwoordig®*
van Helsinki in het organisatiecomité, vo
Frerickell, hebben nogmaals verklaard, dat
voorbereiding voor de spelen in onverande
tempo verder zal gaan, in de eerste plaats ^a
het de bouwwerken betreft, omdat men aJ^.
meen de hoop koestert, dat de internationa
moeilijkheden spoedig uit den weg zullen zo
geruime!.
Zelfs in het geval, dat enkele landen
tijde der Olympische spelen nog in politiek
verwikkelingen zijn, zullen de équipes der neu
trale landen en in het bijzonder der Scandina
vische landen, bij een romp-Olympiade sterk
vertegenwoordigd kunnen zijn.
De uitslagen van de Zaterdag gespeelde lea
guewedstrijden luiden:
Eerste afdeeling
Blackburn Rovers—Everton
BlackpoolWolverhampton Wanderers
Bolton WanderersPortsmouth
BrentfordHuddersfield Town.
Charlton AthleticManchester United
Derby CountyAston Villa
Grimsby TownPreston North End
Leeds UnitedSheffield United
LiverpoolChelsea
Middlesbrough—Stoke City
Tweede afdeeling:
Birmingham—Burnley
BradfordMillwall
Coventry City—Barnsley
Manchester City—Chesterfield
Newcastle United—Swansea Town
Nottingham ForestNewport County
Sheffield Wednesday—Plymouth Argyle
SouthamptonBury
West Bromwich Alb.—Tottenh. Hotspur
West Ham United—Leicester City
2—2
2—1 j
2—1
1-0
2-0
1—0 I
2—0
0-1
1-0
2-2
2—0
2-2
42
2—0
8—1
2—1
0—1
3—0
3—4
0—2
Bij K. B. zijn benoemd tot rechter-plaatsver-
vanger in de arrondissements-rechtbank te Rot
terdam, mr. J. Coert Sr., advocaat en procureur
en mr. J. J. van Walsem, rijks-advocaat en
advocaat en procureur, beiden te Rotterdam.
Een blij bericht in dezen tijd.
Geboren:
MATTHIJS MARIA
VVILLEBRORD
JOP en MIEP POLLMANN
GALL.
Een opzienbarend boek, waarin Miles (schuilnaam va,n een Hongaarech
Professor in het Staatsrecht) op voor ieder begrijpelijke wijze de schiei
onoverkomelijke technische en moreele moeilijkheden schetst, waar
mede Duitschland bij een oorlog zal hebben te kampen. Na een verkoop
binnen enkele dagen van 80.000 ex. werd dit werk in Hongarije verboden.
Thans verschijnen vertalingen in VEERTIEN LANDEN! De Hollandsche
vertaling van deze uitstekende documentatie 160 blz.) kunt U dezer
dagen ontvangen door toezending van 1.90 per postw. of giro san
N.V. Boek- en Kunsthandel H. Nelisscn, Prinsengracht 627, Amsterdam,
Giro 60092.
