Engeland en Frankrijk in oorlog met Duitschland
Doel van den strijd: vernietiging
van het nazi-regime
Vreemde vliegtuigen
boven ons land
Nederland vastbesloten
onzijdig te blijven
Duitschers torpedeeren
een Britsch schip
Groote beroering in
de Ver. Staten
De „Bremen" buit
gemaakt
Neutraliteitsproclamatie in een buiten
gewone Staatscourant
De Athenia met 1400 passagiers,
deels Amerikanen en Canadeezen
aan boord, is snel zinkende
FISK SAFTI-FLIGHT
'C
NIEUW ROOD
De Fransche oorlogsverklaring
Ambassadeurs vragen hun
paspoort
NIEUWE REGEERING IN
BELGIË
VOOR SLECHTS 1a CENT
HERSTEL van Uw HAARGROEI
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 4 SEPTEMBER 1939 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Engeland en Frankrijk bevinden zich in oorlog
niet Duitschland.
De staat van oorlog, waarin Groot-Brittannië zich
niet Duitschland bevindt, is effectief geworden Zon
dagochtend te 11.15 uur, toen Dunbar, de chef van
de afdeeling verdragen van het Foreign Office, den
Duitschen zaakgelastigde dr. Kordt mededeelde, dat
van 11 uur Engelschen zomertijd af de staat van
oorlog tusschen Engeland en Duitschland bestond.
Om 10.20 uur Zondagmorgen is over de Engelsche
zenders de mededeeling gepubliceerd, inhoudende,
dat om negen uur de Britsche ambassadeur in Ber
lijn de Duitsche regeering heeft doen weten, dat,
tenzij om elf uur Zondagmorgen van Duitschland
'n gunstig antwoord was ontvangen ten aanzien van
de gestelde eischen. betreffende de staking van de
vijandelijkheden in Polen, Engeland zich in staat
van oorlog zou achten met Duitschland.
Toen op den vastgestelden tijd geen antwoord
van Berlijn was ontvangen, ging de staat van oorlog
tusschen Engeland en Duitschland in.
Te 11.35 uur Zondagochtend deelde de Britsche
ministerpresident Chamberlain voor de radio mede,
dat te elf uur (11.20 Amsterd. tijd) van Duitschland
geen gunstig antwoord op het gestelde ultimatum
Was ontvangen en dat dientengevolge Engeland zich
van dit moment af met Duitschland in staat van
oorlog beschouwt.
De staat van oorlog tusschen Frankrijk en Duitsch
land ging in Zondagmiddag om vijf uur.
Aan den Franschen ambassadeur te Berlijn,
Coulondre, was opgedragen Duitschland mede te
deelen, dat wanneer het niet, of negatief zou ant
woorden op de mededeeling van de Fransche regeering
van 1 September, Frankrijk na Zondagmiddag om
vijf uur de verplichtingen ten uitvoer zal leggen,
die het jegens Polen op zich heeft genomen.
Coulondre werd om half één Zondagmiddag ontvangen door
den Duitschen rijksminister van Buitenlandsche Zaken Von Rib-
bentrop. Hij vroeg hem of hij in staat was een bevredigend ant
woord te geven op de mededeeling van 1 September.
Von Ribbentrop heeft hierop ontkennend geantwoord.
Vervolgens heeft Coulondre, na een laatste maal te hebben
herinnerd aan de zware verantwoordelijkheid, welke het rijk op
zich heeft genomen door zonder oorlogsverklaring vijandelijkheden
te beginnen tegen Polen en geen gevolg te hebben gegeven aan de
suggestie der regeeringen van Frankrijk en Groot-Brittannië, doen
weten, dat de Fransche regeering zich verplicht zag met ingang van
Zondag 3 September, des namiddags te 5 uur, haar verplichtingen,
jegens Polen aangegaan, welke verplichtingen der Duitsche regee
ring bekend zijn, na te komen.
Na deze démarche heeft Coulondre door een secretaris in de
Wilhelmstrasse zijn paspoort laten vragen.
Te Parijs en te Londen hebben de leden der Duitsche ambas
sade eveneens hun paspoorten gevraagd.
Onze Regeering vraagt beiden par
tijen onverwijld onderzoek
in te stellen
Generaal Gort
Opperbevelhebber van het
Engelsche leger
Het schip volgens Radio-Paris
naar een Engelsche haven
opgebracht
De buitengewone Nederlandsche Staatscourant, No. 171 d.,
Zondagmiddag uitgekomen, bevat de volgende verklaring:
NEUTRALITEITSPROCLAMATIE
De ministers van Algemeene Zaken a.i., van Buitenlandsche
Zaken, van Justitie, van Defensie en van Koloniën, daartoe door
Hare Majesteit de Koningin gemachtigd, brengen ter kennis van
een ieder, wien zulks aangaat, dat de Nederlandsche regeering
ter zake van den oorlogstoestand, die is ontstaan tusschen eenige
vreemde mogendheden, volstrekte onzijdigheid zal in acht nemen
en dat ter handhaving van die onzijdigheid de volgende be
palingen zijn vastgestel.
Art. 1: (lid 1). In het rechtsgebied van het Koninkrijk der
Nederlanden, omvattende het grondgebied en watergebied van
Nederland, Nederlandsch-Indië, Suriname en Curagao, de terri
toriale zee en de boven dit grondgebied, dit watergebied en deze
territoriale zee zich bevindende luchtruimte, worden geenerlei
vijandelijkheden toegelaten. Dit gebied mag door geen der oorlog
voerenden als basis voor operatiën tegen den vijand worden
gebruikt.
Voor de overige artikelen zie men elders in dit blad.
Gezondheid
is de grooisie schat;
Eersi als men ziek: is
besefi men dai.
Zoo«is het ook
mei veiligheid
Voorkomt gevaar
Bessen-aperitief
fL 2.85 p. literflesch^^
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VEERTIGSTE JAARCANG No. 17137
Advertentieprijzen: Per lossen regel 90 et., Inge*,
mededeeltngen 50 cent; Idem op peg. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De regeeringspersdienst meldt
Hedennacht zijn vreemde vlieg
tuigen boven ons land gesignaleerd.
De nationaliteit dier vliegtuigen kon
niet worden vastgesteld. Aangezien
meestentijds boven de wolken werd
gevlogen, was het niet mogelijk de
vliegtuigen onder vuur te nemen.
De Nederlandsche regeering zal
beden elk van beide partijen, onder
verwijzing naar den ernst van deze
schending onzer door beider beloften
uitdrukkelijk erkende onzijdigheid,
uitnoodigen onverwijld een onder
zoek in te stellen naar de vraag, of
hare strijdkrachten deze inbreuk heb
ben veroorzaakt en bij bevestigende
beantwoording alle maatregelen te
nemen om herhaling te voorkomen.
Werkliedenpartij deelneming aan de regee
ring aangeboden.
In een spoedvergadering heeft het bestuur
der werkliedenpartij besloten dit aanbod te
aanvaarden.
In de nieuwe regeering hebben de volgende
ministers zitting:
Minister-president zonder portefeuille: Pierlot;
Verkeer: Marck; Landbouw: d'Aspremont Lijn
den; Economische Zaken: Sap; Ravitailleering:
Delfosse; Koloniën: De Vleeschhauwer, allen
Katholiek. Minister zonder portefeuille: De Man;
Buitenlandsche Zaken: Spaak; Justitie; Sou
dan; Arbeid en Sociale Zaken: Balthazar; Pro
paganda: Wauters, allen socialist; Minister zon
der portefeuille Janson; Binnenlandsche Zaken:
Devèze; Openbare werken en Werkloosheidsbe
strijding: Vanderpoorten; Volksgezondheid: Jas-
par, allen liberaal; Technische ministers: Na
tionale Verdediging: luit.-generaal Denis;' Fi
nanciën: Gutt; Onderwijs: Duesberg.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). De Koning
heeft tot opperbevelhebber van het Britsche
veldleger benoemd generaal Gort; tot chef
van den imperialen gencralen staf generaal
Ironside en van de strijdmachten in Enge
land generaal Kirke.
Het Fransche radiostation Radio-Paris
deelde gisteravond mede, dat de Duitsche
occaanstoomer „Bremen" van de Hamburg-
Amertka-Lün, die deze week eenigen tijd
door de Amerikaansche douane is opge
houden en daarna zonder passagiers op te
nemen naar Duitschland terugkeerde, on
derweg zou zijn opgevangen door Britsche
oorlogsschepen en naar een Engelsche haven
zou zijn gebracht. Reeds eerder waren be
richten ontvangen, dat de „Bremen" op
haar terugreis naar Europa door een Engel
schen kruiser werd achtervolgd.
Havas meldt uit Washington, dat de Duit
sche schepen, die zich op het oogenblik in
de Stille Zuidzee bevinden, zich naar Mexi-
caansche havens spoeden.
BRUSSEL, 4 Sept, (BcigaJ Met het oog
op de ontwikkeling der internationale ge
beurtenissen heeft minister-president Pierlot
in naam van den Koning de Belgische
Generaal Gort, de opperbevelhebber
van het Britsche leger
Het getorpodeerde Britsche stoomschip Athenia
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). Het
Britsche ministerie van Voorlichting
deelt mede, dat het stoomschip
„Athenia", van de Donaldson Line
uit Glasgow, metende ruim 13000
ton, met 1400 passagiers aan boord
in den Atlantischen Oceaan, twee
honderd mijl ten Westen der
Hebriden-eilanden aan de Schotsche
kust, is getorpedeerd.
Volgens de laatste door de Brit
sche admiraliteit ontvangen berich
ten is het getorpedeerde stoomschip
Athenia snel zinkende.
Stephen Early, de secretaris van Roosevelt,
heeft verklaard, dat de passagiers van de Athenia
volgens te Washington ontvangen berichten in
hoofdzaak Canadeezen en Amerikanen waren.
De president der Ver. Staten heeft een offi
cieel telegram ontvangen, waarin van deze tor
pedeering melding werd gemaakt.
Early voegde hieraan toe: Ik wensch te doen
uitkomen, dat het schip volgens de* officieele
inlichtingen uit Glasgow kwam en via Liver
pool met vluchtelingen op weg was naar Canada.
Ik wensch daarop te wijzen, aldus Early», om
aan te toonen, dat er geen enkele mogelijkheid
bestaat, dat het munitie vervoerde.
De Athenia meet 13580 ton en behoort toe
aan de Donaldson Atlantic Line Ltd. Het schip
was op weg naar Montreal.
De door de torpedeering van de Athenia
in de Vereenigde Staten gewekte beroering
is aanzienlijk. Men herinnert aan de torpe
deering van de Lusitania, doch voegt hier
aan toe, dat deze torpedeering nog minder
te verontschuldigen valt wegens het feit,
dat de Athenia aan boord noen wapens,
noch munitie had, doch Amerikaansche en
Canadeesche vluchtelingen, die uit verschil
lende punten van Europa kwamen.
Men stelt reeds de vraag of de Duitsche re
geering besloten heeft tot een oorlog zonder ge
nade, waarmede in den vorigen oorlog de Keizer
Amerika bedreigde, zelfs nog voor de Ver
eenigde Staten zich aan de zijde der geallieer
den schaarden. De gevolgen van de torpedee
ring kunnen ernstig zijn, en zelfs direct.
Zekere kringen achten het mogelijk, zoo niet
waarschijnlijk, dat Roosevelt vandaag of mor
gen het Congres in een buitengewone zitting
zal bijeenroepen, hetgeen hem volgens de be
woordingen van de grondwet zou veroorloven
begin volgende week acht dagen na de bij
eenroeping door den president te vergaderen.
Kennedy, de ambassadeur der Vereenigc»
Staten te Londen, heeft het Britsche departe
ment van Buitenlandsche Zaken laten weten,
dat zich aan boord van de Athenia 200 Ameri
kaansche passagiers bevonden, toen dit schip
Belfast aandeed. Te Belfast werden nog eenige
Amerikaansche passagiers aan boord genomen.
De Athenia was Vrijdagmiddag uit Glasgow
vertrokken en had Liverpool aangedaan, van
waar het schip Zaterdagmiddag om 4 uur onder
bevel van kapitein James Reid naar Montreal
was vertrokken.
De reederij heeft verklaard, dat 't totaal aan
tal personen aan boord van het schip, beman
ning en passagiers, 1400 bedraagt.
Een groot aantal hunner waren lieden, die
wegens de crisis naar Amerika terugkeerden.
In de reddingsbooten van de Athenia was
plaats voor in het geheel 1830 passagiers.
Het schip had een lading van duizend ton
ingenomen te Liverpool.
noodig om doze annonce uitgeknipt in open
envelop als drukwerk aan ons op te zenden,
ontvangt U uitvoerige brochures over bet
Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde
(V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan:
Dr.H. Manning's Phann. Fabr. N.V., Den Haag