De neutraliteitsproclamatie
We luisteren naar
FINANCIEN
E.
Tal van bepalingen
Dagfilm
MAANDAG 4 SEPTEMBER 1939
Wie worden geïnterneerd?
Neutraliteit ter zee
Neutraliteit in de lucht
Beperking benzine
verbruik
Beroep op de houders van
motorrijtuigen
Postauto over den kop'
Schiphol in rust
Koerier der Duitsche Regeering
naar Brussel en Den Haag
PRINS BERNHARD BEZOCHT
IJMUIDEN EN HAARLEM
Belangstelling voor militaire
werkzaamheden
DEN BOSCH BEZINT ZICH
Bij het zwemmen verdronken
Dinsdag 5 September
Minister doet beroep
op bedrijfsleven
Men onthoude zich van abnormale
fransacties
Boerderij door den bliksem
getroffen
MARKTEN
481ste STAATSLOTERIJ
De neutraliteitsproclamatie, die Zondagmid
dag in de buitengewone Nederlandsche Staats
courant is verschenen, bevat de volgende be
paling:
Art 1, lid 1. In het rechtsgebied van het Ko
ninkrijk der Nederlanden, omvattende het
grondgebied en watergebied van Nederland,
Nederlandsch-Indië, Suriname en Curasao, de
territoriale zee en de boven dit grondgebied,
dit watergebied en deze territoriale zee zich
bevindende luchtruimte, worden geenerlei vijan
delijkheden toegelaten. Dit gebied mag door
geen der oorlogvoerenden als basis voor ope-
ratiën tegen den vijand worden gebruikt.
Art, I lid 2, Onder territoriale zee wordt ver
staan de kustzee tot op een afstand van drie
zeemijlen van zestig in den breedtegraad, gere
kend van de laagwaterlijn. Met betrekking tot
baaien wordt die afstand van drie zeemijlen ge
meten van een rechte lün af, dwars door de
opening van de baai getrokken. Indien de ope
ning van de baai meer dan tien zeemijlen be
draagt, zal die lij.n worden getrokken zoo dicht
mogelijk bij den ingang op het eerste punt, waar
de breedte de tien zeemijlen .niet overschrijdt.
De reeden, waarvan de grenzen door de regee-
nng zijn vastgesteld, zijn begrepen in de terri
toriale zee al mochten deze grenzen zich verder
dan drie zeemijlen van de laagwaterlijn uitstrek
ken.
Art. 2. Aan de oorlogvoerenden is verboden:
1. Het bezetten van eenig deel van het
rechtsgebied door hunne strijdkrachten;
2. het binnenkomen in- of het doortrekken
van dit gebied door troepen of onderdeelen
daarvan, benevens door convooiën. Onder con-
vooien worden verstaan transporten ander mi
litair geleide en bovendien transporten zonder
militair geleide, die het karakter dragen van
etappenvervoer
3. het binnenkomen in- of het doortrekken
van dit gebied met:
a. oorlogsschepen en troepentransportsche-
pen;
b. koopvaardijschepen onder de vlag van een
der oorlogvoerenden, welker bouw, uitrusting of
bemanning reden geeft te vermoeden, dat zii in
een onmiddellijk voorafgaande periode als oor
logsschip, mijnenlegger of troepentransportschip
zijn gebruikt, dan wel in een onmiddellijk vol
gende periode daartoe zullen worden gebruikt;
c. koopvaardijschepen onder de vlag van een
der oorlogvoerende partijen, die van geladen mij
nen zijn voorzien;
d. koopvaardijschepen onder de vlag van een
der oorlogvoerende partijen, die militaire lucht
vaartuigen in gebruiksklaren toestand aan boord
hebben;
4. het binnenkomen in- of het doortrekken
van dit gebied met militaire luchtvaartuigen,
luchtvaartuigen voor troepentransport of lucht
vaartuigen, die in een toestand verkeeren, die
hen in staat stelt tot een onmiddellijken aan
val.
Artikel 3. Koopvaardijschepen, voorzien van
een geschutbewapening voor de defensie doelein
den. worden, na voldaan te hebben aan de door
de plaatselijke autoriteiten in het belang der
veiligheid te stellen eischen in de havens en
reeden slechts toegelaten tot een door de plaat
selijke overheid in verband met 's lands veilig
heid vast te stellen aantal en mits het aantal
stukken geschut boven 8 c.m. niet meer dan
twee en hun kaliber minder dan 16 c.m. be
draagt en de grootte hunner bemanning de
normale sterkte voor handelsdoeleinden niet
aanmerkelijk overtreft.
Artikel 4 lid 1. Troepen of onderdeelen daar
van behoorende tot de oorlogvoerenden komen
de in het rechtsgebied, worden ontwapend en ge
ïnterneerd.
Lid 2. Oorlogsschepen of daarmede in art. 2
onder 3. gelijkgestelde vaartuigen van oorlog
voerenden, welke handelen in strijd met de
bepalingen van art. 2 of 8, worden met hunne
bemanningen en de militaire opvarenden ge
ïnterneerd.
Lid 3. Militaire of daarmede in art. 2 onder 4,
gelijkgestelde luchtvaartuigen van de oorlogvoe
renden, komende binnen het rechtsgebied, wor
den met hunne bemanningen en de militaire
opvarenden geïnterneerd. Zij zullen daartoe
worden gedwongen te landen of op het water
neer te strijken, zoo zij zulks niet reeds vrij
willig doen. Wanneer zulke luchtvaartuigen zich
bij het afkondigen van de neutraliteitsproclama
tie binnen het rechtsgebied bevinden, worden zij
geïnterneerd.
Lid 4. Luchtvaartuigen, opgesteld aan boord
van oorlogsschepen (vliegtuigschepen of ande
re) of daarmede in art. 2 onder 3, gelijkgestelde
vaartuigen zullen worden beschouwd als deel
uit te maken van zulke schepen op voorwaarde,
dat zij gedurende het verblijf in het rechts
gebied 'artikelen 6 of 8), in den toestand van
rust blijven. Bij niet-naleving van deze voor
waarde worden zij behandeld als militaire lucht
vaartuigen.
Art. 5. In afwijking van art, 4 worden niet
geïnterneerd:
1. Schipbreukelingen die het land bereiken
of door een handelsvaartuig dan wel niet-
militair luchtvaartuig uit zee worden aange
bracht, benevens zieken en gewonden door zoo
danig vaartuig op zee overgenomen en aan land
gebracht, tenzij tegenover de wederpartij eenige
verbintenis ter zake van interneering is aange
gaan en tenzij de schipbreuk, resp. de over
neming der zieken en gewofiden, binnen het
rechtsgebied is geschied en de binnenkomst al
daar van het vaartuig krachtens de regelen
dezer proclamatie rriet geoorloofd was.
2. de militaire opvarenden van een koopvaar
dijschip, niet vallende onder de bepalingen van
art. 2 hetwelk uitsluitend voor het aanloopen
van een haven of reede binnen het rechtsge
bied komt.
Eveneens worden niet geïnterneerd:
3. Ontvluchte krijgsgevangenen
4. deserteurs.
Art. 6. Het bepaalde in art. 2 onder 3 en art.
4, leden 2 en 3 is niet van toepassing op:
1. Oorlogsschepen of daarmede in art. 2 onder
3 gelijkgestelde vaartuigen, welke aannemelijk
maken, dat zij wegens averij of wegens de ge
steldheid der zee genoodzaakt zijn een der ha
vens of reeden van den staat binnen te loopen,
mits zulks niet geschiedt tijdens een achtervol
ging door den vijand.
Deze schepen zullen hunne averijen onver
schillig door welke oorzaak ontstaan in de
aangeloopen haven mogen herstellen, voor zoo
ver zulks voor de zeewaardigheid onmisbaar is
en zonder overigens op eenigërlei wijze hun
strijdkracht te vermeerderen. Zjj zullen moeten
vertrekken, zoodra de omstandigheden, welke
het binnenloopen noodzakelijk maakten, heb
ben opgehouden te bestaan. De regeering kan
een termijn stellen, bij overschrijding waarvan
de interneering van schip, bemanning en mili
taire opvarenden zal volgen. Leden der beman
ning en militaire opvarenden, die bij het ver
trek vdn het vaartuig achterblijven, worden ge
in temeerd;
2. oorlogsschepen of daarmede in art. 2 onder
3. gelijkgestelde vaartuigen van oorlogvoeren
den, welke kunnen bewijzen, dat hunne komst
binnen het rechtsgebied volstrekt onopzettelijk
is geschied en ondanks de omstandigheid, dat
de uiterste voorzorgsmaatregelen waren geno
men tot vermijding van de binnenkomst;
3. oorlogsschepen of daarmede in art. 2 on
der 3. gelijkgestelde vaartuigen alsmede militaire
luchtvaartuigen of daarmede in art. 2 onder 3
en 4 gelijkgestelde vaartuigen van oorlogvoeren
den, welke uitsluitend gebezigd worden voor een
godsdienstige, wetenschappelijke of mensch-
lievende zending.
Art. 7. Van de geheel in Nederlandsch rechts
gebied gelegen zeestraten, is de doorvaart door
Straat Soenda aan de oorlogsvaartuigen of de
in art. 2 onder 3 daarmede gelijkgestelde vaar
tuigen van een oorlogvoerende toegestaan, mits
de bevelhebbers der schepen vooraf den wensch
hiertoe kenbaar maken aan de ter plaatse aan
wezige bewakingsvaartuigen en zich stipt ge
dragen naar het voorschrift van art. 1 en naar
de voorschriften der betrokken autoriteiten.
Art. 8. Een oorlogsschip of daarmede in art.
2 onder 3 gelijkgesteld vaartuig van een oorlog
voerende, dat zich bij het uitbreken van den
oorlog in het rechtsgebied mocht bevinden, moet
binnen den door de plaatselijke autoriteiten
voorgeschreven termijn vertrekken.
Art. 9. (1) Wanneer oorlogsschepen of daar
mede in art. 2 onder 3 gelijkgestelde vaartui
gen van tegen elkaar oorlogvoerende partijen,
welke onder art. 6 of 8 vallen, zich gelijktijdig
in elkanders nabijheid binnen het rechtsgebied
bevinden, moeten er minstens 24 uur verloopen
tusschen het vertrek van aan elkander vijandi
ge schepen. De orde van het vertrek wordt, be»-
houdens bijzondere omstandigheden, bepaald
door de orde van aankomst.
(2) Een oorlogsschip of een daarmede in art.
2 onder 3 gelijkgesteld vaartuig van een der oor
logvoerende partijen kan dezelfde of een nabij
gelegen haven of reede niet verlaten binnen 24
uur na vertrek van een handelsvaartuig, dat de
vlag vap zijn tegenpartij voert.
Art. 10. (1) Wanneer een oorlogsschip of daar
mede in art. 2 onder 3 gelijkgesteld vaartuig
van een oorlogvoerende bij het uitbreken van
den oorlog in het rechtsgebied vertoeft, kan
worden toegestaan, levensmiddelen en water
aan te vullen tot den normalen voorraad en de
brandstof tot een hoeveelheid noodig om, met
inbegrip van den aan boord nog aanwezigen
voorraad, de naast eigen haven of die van een
bondgenoot te bereiken.
(2) Schepen, die overeenkomstig art. 6 onder
1 wegens averij of wegens gesteldheid der zee
in het rechtsgebied worden toegelaten, mogen
hunne levensmiddelen, water en brandstof aan
vullen voor zoover benoodigd voor het gebruik
gedurende het verblijf.
Art. 11. Prijzen worden niet in het rechtsge-
boed toegelaten. Komt een prijs in het rechts
gebied, dan wordt hij met de opvarenden 'vrij
gemaakt. De prijsbemanning wordt geïnter
neerd, tenzij de binnenkomst noodzakelijk was
tengevolge van averij of gesteldheid der zee.
Art. 12. Oorlogsmateriaal, dat uit zee aan 's
lands kusten is aangespoeld of in zee is aange
troffen en binnengebracht, wordt geïnterneerd
of, indien de openbare veiligheid dit noodzake
lijk maakt, vernietigd
Art. 13. Het is verboden in het rechtsgebied
ten behoeve der oorlogvoerenden strijderscorp
sen te vormen of aanwervingsbureaux te ope
nen.
Art. 14. Het is verboden in het rechtsgebied
op oorlogsschepen of daarmede in art. 2 onder
3 gelijkgestelde vaartuigen van de oorlogvoeren
den dienst te nemen.
Art. 15. Het is verboden in het rechtsgebied
ten behoeve van een der oorlogvoerende vaar
tuigen voor militaire doeleinden bestemd, uit
te rusten, te bewapenen of te bemannen, of
zoodanige vaartuigen aan een oorlogvoerende
toe te voeren of te verschaffen.
Art. 16. Het is verboden in het rechtsgebied
aan oorlogsschepen of daarmede in art. 2 onder
3 gelijkgestelde vaartuigen van een oorlogvoe
rende wapenen of munitiën te verstrekken, als
ook om hun op eenigerlei wijze behulpzaam te
zijn in de meerdering hunner bemanning of
uitrusting.
Art. 17. Het is verboden in het rechtsgebied
zonder voorafgaande machtiging der bevoegde
autoriteiten ter plaatse, aan de oorlogsschepen
df daarmede in art. 2 onder 3 gelijkgestelde
vaartuigen van de oorlogvoerenden herstellin
gen aan te brengen en herstellingsmaterialen,
gereedschappen, levensmiddelen, water of brand
stof te verstrekken.
Art. 18: Lid 1. Het is verboden wapenen, mu
nitie, herstellingsmaterialen, gereedschappen,
brandstoffen en alle voor oorlogvoering benoo-
digde materialen binnen het rechtsgebied in
voorraad te houden met het kennelijk doel om
de gelegenheid af te wachten deze in de nabij
heid van het rechtsgebied aan de zeestrijd
krachten van een der oorlogvoerenden over te
geven.
Lid 2. Het is eveneens verboden wapenen,
munitie, herstellingsmaterialen, gereedschap
pen, brandstoffen en alle voor de oorlogvoering
benoodigde materialen vanuit het rechtsgebied
rechtstreeks aan de in de nabijheid daarvan
vertoevende zeestrijdkrachten der oorlogvoeren
den toe te voeren.
Art. 19: Lid 1. Het verlaten van het rechts
gebied is verboden voor ieder luchtvaartuig:
1. Dat binnen het rechtsgebied in een toe
stand is gebracht, die het in staat stelt een
vijandelijken aanval uit te voeren.
2. Dat toestoellen of materialen bezit of ver
voert, waarvan de opstelling of het gebruik het
in staat stelt een vijandelijken aanval uit te
voeren.
3. Waarvan er reden is aan te nemen, dat het
bestemd is om gedurende de reis tegen een der
oorlogvoerenden te worden gebruikt.
4. Tot welks bemanning een lid van de strijd
macht van een der oorlogvoerenden behoort.
Lid 2. Het bepaalde in het eerste lid van dit
artikel is niet van toepassing op neutrale mili
taire luchtvaartuigen, die na het uitbreken van
den oorlog met toestemming van de regeering
hinnen het rechtsgebied zijn gekomen.
Lid 3. Het is verboden eenigen arbeid te ver
richten aan een luchtvaartuig, waarvan het
doel is het gereed te maken voor vertrek in
strijd met het doel van dit artikel.
Art. 20. Het is verboden in het rechtsgebied
met luchtvaartuigen van welken aard ook
waarnemingen in de lucht uit te voeren van
de bewegingen, operatiën of verdedigingsmidde
len van een der oorlogvoerenden, met het doel
hierover den anderen oorlogvoerende in te
lichten.
Art. 21. Het is verboden in het rechtsgebied
radiostations of andere middelen van bericht
geving op te richten of te exploiteeren ten dien
ste van een oorlogvoerende mogendheid.
Art. 22. Lid 1. Het is verboden in het rechts
gebied gebruik te maken van radiostations voor
het uitzenden van inlichtingen over de buiten-
het rechtsgebied aanwezige militaire strijd
krachten.
2. Schepen of luchtvaartuigen in het rechts
gebied mogen geen gebruik maken van hun ra
diostation anders dan voor noodseinen, voor
seinen noodig voor de navigatie en voor me
teorologische doeleinden.
Art. 23. Lid 1. verder wordt de aandacht ge
vestigd op artt- 100, onder 1 en 205 van het
Nederlandsch wetboek1'van strafrecht, artt. 122,
onder 1, en 238 van het Indische wetboek van
strafrecht, de artt. 106, onder 1, en 211 van het
Surinaamsche wetboek van strafrecht, de artt.
106, onder 1, en 211 van het Curagaosche wet
boek van strafrecht, op art. 7, onder 4, der
wet op het Nederlanderschap en het ingezeten
schap van 1892 (laatstelijk bekendgemaakt in
het Nederlandsch Staatsblad van 1937, No. 206).
op art. 2, le lid, onder 3, van de wet op het
Nederlandsch Onderdaanschap van 10 Februari
1910 (Nederlandsch Staatsblad van 1910, No. 55,
Indisch Staatsblad van 1910, No. 206, gouver
nementsblad van 1910, No. 15, publicatieblad
van 1910 No. 14) laatstelijk gewijzigd bij de wet
van 21 December 1936 (Nederlandsch Staats
blad van 1936, No- 913, Indisch Staatsblad van
1937, Nos. 389 en 392, Gouvernementsblad van
1937, Nos. 68 en 71, publicatieblad van 1937,
Nos. 68 en 71, publicatieblad van 1937, Nos. 64
en 66).
Lid 2. Mede werdt de aandacht van scheeps
bevelhebbers, reeders, bestuurders of lucht
vaartuigen, luchtvaartdirectiën en inladers van
schepen of luchtvaartuigen gevestigd op het
gevaar en de nadeelen, waaraan zij zich zouden
blootstellen door een werkelijke blokkade
der oorlogvoerenden niet te eerbiedigen, dan
wel oorlogscontrabande of militaire depêches
(tenzij in den regelmatigen postdienst) voor de
oorlogvoerenden te vervoeren of diensten in
strijd met de onzijdigheid voor hen te ver
richten.
Voor het behoud van een goeden gang van za
ken in de tegenwoordige omstandigheden vestigt
het ministerie vs>i Economische Zaken de aan
dacht op het volgende:
Op het oogenblik wordt de laatste hand ge
legd aan een regeling, welke een redelijke voor
ziening van de verschillende behoeften aan ben
zine in de naaste toekomst kan verzekeren. De
houders van motorrijtuigen kunnen er intus-
schen op belangrijke wijze aan medewerken om
ingrijpende maatregelen te voorkomen, Deze
medewerking kunnen zij verleenen door het be
trachten van groote zuinigheid. Op deze categorie
van benzineverbruikers wordt daarom net be
roep gedaan, om elk niet noodzakelijk gebruik,
ongeacht voor zaken- of privé-doeleinden, van
hun auto of motorrijwiel achterwege te laten.
Ook moeten geen onnoodige eischen worden ge
steld aan anderen, b.v. aan leveranciers, waar
door gebruik van het motorrijtuig moet worden
gemaakt.
Indien binnen eenige dagen zou blijken, dat
deze oproep niet het gewenschte ret. „eeft,
zal op korten termijn tot het nemen van ingrij
pende maatregelen moeten worden overgegaan.
Op den Terheydenscheweg nabij Breda,
onder de gemeente Teteringen is Zondag
ochtend een auto-ongeluk gebeurd, waarbij
één persoon werd gedood.
Op genoemden weg reden twee postauto's, ko
mende uit Roosendaal en op weg naar Rotter
dam, met groote snelheid achter elkaar.
De achterpostauto, bestuurd door den 33-
jarigen gehuwden B., uit Rotterdam, trachtte in
razende vaart den voor hem rijdenden auto in
te halen. Toen deze den eersten auto wilde snijden
gebeurde dit op twee wielen. Het volgende
oogenBlik zwenkte de passeerende auto naar
links, sloeg driemaal over den kop en bleef
rechts van den weg liggen.-
B. werd uit den auto geslingerd en is onmiddel
lijk naar het St. Ignatius ziekenhuis te Breda
overgebracht, waar hij een half uur na aan
komst is overleden. Beide auto's werden totaal
vernield. Bij de manoeuvres van den passeeren-
den auto kon de voorste auto stoppen, zoodat
een aanrijding vermeden kon worden.
Ondanks de oorlogsverklaringen heeft de K.
L M. Zondag nog enkele vliegdiensten kun
nen handhaven, n.l. op Londen en Kopenha
gen, welke men, indien de omstandigheden dit
mogelijk maken, de komende dagen hoopt te
blijven voortzetten.
Tengevolge van dit weinige luchtverkeer
maakte Schiphol Zondag een doodschen indruk.
In den namiddag te kwart voor vijf kwam
echter een JU 52 van de Deutsche Luft
hansa op de Amsterdamsche luchthaven
landen. Het was een speciale machine, die
uit Brussel kwam met vijf personen aan
boord onder leiding van dr Ritter, een
specialen koerier van de Duitsche Rijksre-
geering, die Donderdag j.l. met dezelfde
machine uit Berlijn op Waalhaven aan
kwam, waarna dr. Ritter zich met een spe
ciale opdracht voor het overhandigen van
een mededeeling naar Den Haag begaf.
Het toestel vloog naar Schiphol, vanwaar de
Duitsche vertegenwoordiger zijn reis voortzette
naar Brussel, waar hij eveneens een opdracht
te vervullen had en vanwaar hij heden via
Schiphol naar Berlijn terugkeerde.
Het vliegtuig had op Schiphol een oponthoud
van twintig minuten om benzine te tanken. De
inzittenden werden begroet door den Duitschen
consul-generaal te Amsterdam.
Vanochtend vernamen wij, dat de beide vlieg
tuigen, die de verbinding met Kopenhagen on
derhouden, vertrokken waren, evenals de beide
vliegtuigen {lie dit traject in tegenovergestelde
richting vliegen.
Naar Londen, Parijs en Oslo was geen machine
vertrokken, omdat de vereischte toestemming
aan de K.L.M. nog niet was verleend.
Tenslotte deelde men ons mede, dat pogin
gen worden aangewend om de verbinding met
Indië langs een andere route te hervatten.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Zondagmiddag
omstreeks kwart voor drie namens H. M. de
Koningin een onverwacht bezoek aan IJmuiden
gebracht.
De hooge gast begaf zich over het spoorweg
emplacement naar den daar opgestelden troep
en volgde met belangstelling het ontladen der
paarden, geestdriftig begroet door de veie IJmui-
denaren.
Na een oponthoud van een half uur verliet de
Prins weder per auto IJmuiden.
Daarna heeft de Prins nog een bezoek aan
Haarlem gebracht, waar hij eveneens bij het
uitladen van een bataljon infanterie tegenwoor
dig is geweest.
Van' gemeentewege wordt medegedeeld, dat
de kermis te 's-Hertogenbosch, die van 1013
September zou worden gehouden, in verband
met den ernstigen internationalen toestand
niet doorgaat.
Zondagmiddag waren in de Vliet te Leid-
schendam een aantal jongens, onder wie de
18-jarige H. van Meggelen, uit Den Haag aan
HILVERSUM I, 1875 en 414.4 M.
8.00 Gramofoonmuziek.
Ca. 8.15 Berichten.
10.15 Gewijde muziek (gr.pl.).
10.35 AVRO-Amusementsorkest (opn.).
11.10 Huishoudelijke wenken.
11.35 Het Sylvestre-Trio.
12.15 Berichten.
12.17 Gramofoonmuziek.
1.00 De Romancers en soliste.
2.00 Omroeporkest.
2.45 Bert van Dinteren's ensemble en
„The Hodlars".
4.30 Kinderkoor.
5.00 Kinderhalfuur.
5.30 Bram Kwist's Hawaiian-ensemble.
6.00 Orgelspel.
6.15 AVRO-Amusementsorkest en solist.
Ca. 6.25 Berichten.
7.00 De Staalmeesters.
7.45 Causerie „De 41e Jaarbeurs te
Utrecht".
8.00 Berichten ANP, radiojournaal.
8.30 Omroeporkest en solist.
10.20 Het Renova-septet.
10.50 Hans Fcith's dansorkest.
11.00—11.10 Berichten ANP.
11.20 Zie Droitwich.
11.5012.00 Orgelspel.
HILVERSUM II, 301.5 M.
KRO-Uitzending
8.009.15 Gramofoonmuziek.
Ca. 8.15 Berichten.
10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
3.00 Gramofoonmuziek.
4.00 Russisch koor en Balalaika-orkest. In
de pauze: Gramofoonmuziek.
5.00 KRO-Melodisten en solist.
5.456.05 Pelicitatiebezoek en ca. 6.20 ber.
6.35 Sportpraatje.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie „Huwelijksprocessen: Schan
daal of laster".
7.35 Gramofoonmuziek
8.00 Berichten ANP. mededeeüngen.
8.15 KRO-orkest
9.00 Gramofoonmuziek.
9.20 KRO-Kamerorkest.
10.00 Gramofoonmuziek.
10.30 Berichten ANP.
10.40 KRO-Boys en solist.
11 0011.10 Gramofoonmuziek.
11.3012.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH, 1500 M.
11.20 Gramofoonmuziek.
11.50 Harry Fryer's orkest.
12.50 Viool en piano.
1.20 Het Alan Holmes swing-sextet.
1 35 Gramofoonmuziek
1 50 BBC-Northern Ireland-orkest en sol.
2.50 BBC-Schotsche Zangers (mannen-
st.mmen) en BBC-Schotsch orkest.
3.20 Gramofoonmuziek.
4.00 Orgelspel.
4.20 Erie Winstone's accordeonkwintet en
solist.
4.35 Het Hirsch-strijkkwartet.
5 2C „The Slavonic Four".
5.40 Eugene Pint's Tango-orkest en soliste.
7.05 Zang en piano.
8.20 „Glückllche Reise", operette.
10.10 BBC-Variété-orkest en solist.
10 50 Zie het AVRO-programma (Hilver
sum I).
11.20 Billy Merrin en zijn Commanders en
solisten.
11.50 Gramofoonmuziek.
RADIO-PARIS, 1648 M.
9.009.20 en 9.30 Gramofoonmuziek.
12.35 Zang.
1.05 Grrmofconmuziek.
3.504.05 Zang
5.25 Gramofoonmuziek.
6,35 Pianovoordracht.
7.20 Derveaux-orkest.
8.25 Gramofoonmuziek.
8.35 Cellovoordracht.
10.5011.20 Ortambert-kwartet en solisten.
KEULEN, 456 M.
6.50 en 7.35 Gramofoonmuziek.
8.509.50 Het Omroepschrammelensemble
en solist.
12.20 Het Omroeporkest.
2 30 Populair concert.
4.20 Het Omroeporkest en -koor en solis
ten
5.205.30 Gramofoonmuziek.
7 00 Piancvoordracht.
7 35 Gramofoonmuziek.
8.50 Leo Eysoldt's orkest, soliste, pianoduo
en het vroolijk instrumentaal kwin
tet.
11.0012.20 Het Omroepklelnorkest en pia
noduo.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.
12.20 Gramofoonmuziek.
12.50 Omroepdansorkest.
1.502.20. 5.20, 6.50, 7.20 en 8.20 Gramo
foonmuziek.
9.20 Omroepsymphonie-orkest, Desclin-
kwartet en soliste.
10.3011 20 Gramofoonmuziek.
484 M.
I
12.20 en 1.302.20 Gramofoonmuziek
5.20 Lejeune-kwartet.
5.55 Dansmuziek (gr.pl.).
6.35 Zang.
7.05 en 7 35 Gramofoonmuziek.
8 20 Omroepkoor (met toelichtin"'
8.55 Gramofoonmuziek met muzi"!
10.30 Pianovoordracht.
11.0011.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
10.55 Gramofoonmuziek.
11.2012.20 Zie Keulen om 11.00.
het zwemmen. Daarbij zonk van M. na eenigen
tijd om niet meer beven te komen.
Na ruim een uur dreggen werd het lichaam
opgehaald.
Bij het zwemmen in de Lek onder de ge
meente Nieuwpoort is de 14-jarige C. O. uit
Nieuwpoort verdronken.
Toen O. plotseling' in de diepte verdween, heb
ben twee vrienden, die met hem zwommen, te
vergeefs getracht hulp te verleenen.
Zondagmiddag is de 17-jarige E. uit Hengeloo
bij het zwemmen in het Kleigat „De Houtmaat"
onder Weerseloo verdronken.
De minister van Economische Zaken brengt
het volgende ter kennis van het bedrijfsleven.
De thans ingetreden internationale toestand zal
de reeds bestaande moeilijkheden voor het be
drijfsleven ongetwijfeld vergrooten. Zooals be
kend, is gedurende de laatste weken reeds een
complex van maatregelen getroffen, dat er op
gericht is aan den toestand het hoofd te bieden.
Er wordt door de betrokken instanties onafge
broken gewerkt aan het verder aanvullen van
deze regelingen, teneinde een zoo goed moge
lijk functionneeren van de volkshuishouding in
al haar gjeledingen te verzekeren. Men kan
evenwel niet verwachten, dat aanstonds aan
alle moeilijkheden kar. worden tegemoet geko
men. Om de werkzaamheden van het reeds
zwaar belaste ambtelijke apparaat niet te be
moeilijken, wordt met nadruk verzocht in ieder
g'eval de eerst komende dagen het telefonisch
telegrafisch en schriftelijk contact met het de
partement tot het uiterste te beperken.
Het is voorts dringend gewenscht, dat hel
bedrijfsleven zich, in afwachting van nog ver
dere door de regeering te treffen maatregelen,
van elke abnormale transactie en van transacties
tegen hoogere dan tot dusverre geldende prij
zen onthoudt. De minister zal niet aarzelen de
gevolgen van al dergelijke transacties, welke
schadelijk zijn voor het algemeen belang, met
behulp van de ter beschikking van de regeering
staande wettelijke bevoegdheden ongedaan te
maken.
Tijdens een onweersbui is Zondagavond te
zeven uur de bliksem geslagen in een boerderij
te Leeuwarden. In een oogwenk stond de schuur,
welke gevuld was met hooi, geheel in vlammen
De brandweer bestreed het vuur met vijf stralen
doch kon niet verhinderen, dat de boerderij en
het woonhuis zoo goed als geheel uitbrandden.
Een deel van den inboedel kon worden gered.
Verzekering dekt de schade.
ROERMOND. 4 Sept. Eicrenvcilüjg. Aanvoer
0.050.000 eieren. Kipcieren kleine 2.703.50, idem
groote 3.804.20. eendeieren 2.403.
BROEK OP LANGENDIJK, 4 Sept. 3600 kg.
Roode kool 1—1.20, 2600 kg. Uien 3.10—3.30.
drielingen 1.501.60, nep 1.102.30. 29800 kg.
aardappelen; bonken 1.90—2, Drielingen 1.20
1.70, Eigenheimers 2.602.70, Blauwe Eigenhei
mers 2.60—2.90, 44700 kg. vroege Witte kool 80—
90 cent, 4000 kg. Slaboonen 615.30.
AMSTERDAM, 4 Sept. (Amsterdamsche vee
markt) Ter Veemarkt waren heden aange
voerd: 531 vette koeien, waarvan de prijzen
waren: le kW. 7280, 2e kw. 6470, 3e kw. 56
62 per kg. slachtgewieht; 18 stieren 6070 per
kg. slachtgewieht; 85 melk- en kalfkoeien 170
—250 per stuk; 93 vette varkens: 2e kw. 50—60,
3e kw. 4050 per kg. levendgewicht; 110 nuch
tere kalveren 1013 per stuk; 75 schapen en
lammeren 1225 per stuk: vleeschvarkens, we
gende van 90—110 kg. 67—69 (enkele hooger)
per kg. slachtgewieht.
Overzicht: slachtrunderen ruime aanvoer,
handel stug, prijzen hooger.
Melkkoeien: matige aanvoer, weinig handel.
Vette kalveren: behoorlijke aanvoer, stugge
handel, prijzen hooger.
Nuchtere kalveren: matige aanvoer, handel
vlug, prijzen hooger.
Schapen en lammeren: aanvoer matig, stugge
handel, prijzen hooger.
Varkens: zeer matige aanvoer, handel traag,
prijzen hooger.
ALKMAAR, 4 Sept. Veemarkt. Aangevoerd:
92 vette koeien f 150200, handel goed; 37 grasl
kalveren f 32—62; 53 nuchtere kalveren slacht
f 616 per stuk; 67 vette schapen f 1826:
320 vette varkens f 0 550,60 per Kg. handel
goed.
BROEK OP LANGENDIJK, 4 Sept. Aanvoer:
21000 Kg. roode kool f 11.40; 1000 Kg. gele
kool f 1.40; 3600 Kg. uien f 3.103.40, grove
uien f 3.30—3.50; 750 Kg. bieten f 0.80—2.10:
bloemkool f 1.50—2.10; 2100 Kg. aardappelen:
Bevelanders f 2.102.20, eigenheimers f 2.60
2.90, blauwe idem f 2.90—3.30; 30000 Kg. vroege
Witte kool f 0.80: 70 Kg. Snijboonen f 6.10—7;
260 Kg. slaboonen f 611.
OUDEWATER, 4 Sept. Kaasmarkt. Aange
voerd 39 partijen 1755 stuks, 8775 kg. met R.M.
le kwal. 23.00—25, 2e kwal. 20.00—22. Handel
matig.
ROTTERDAM, 4 Sept. Veemarkt. Totaal
aangevoerd 2306 stuks, t.w. 919 vette runderen,
264 vette kalveren, 10 nuchtere kalveren, 499
schapen en lammeren, 611 varkens, 7 biggen
en 2 bokken en geiten. Prijzen per kg. Vette
koeien le kw. 80, 2e kw. 66, 3e kw. 4054, vet
te ossen le kw. 68, 2e kw. 64, 3e kw. 4254,
vette kalveren le kw. 95, 2e kw. 80, 3e kw. 55
—65, varkens (levend gewicht) le kw. 58, 2e
kw. 57, 3e kw. 56; schapen le kw. 48, 2e kw. 42,
3e kw. 37; lammeren le kw. 52, 2e kw. 47, 3e
kw. 42. Prijzen per stuk: Schapen le kw. 22, 2e
kw. 20, 3e kw. 18, lammeren le kw. 15.50, 2e
kw. 13, 3e kw. 10.
Overzicht: Vette koelen en ossen: aanvoer
zeer groot, handel kalm, prijzen als vorige
week Dinsdag, prima koe tot 82, prima os tot
74 ct. Vette kalveren: aanvoer iets ruimer,
handel matig, prijzen iets hooger, prima 1.05.
Schapen en lammeren: aanvoer kleiner, han
del tamelijk, prijzen iets hooger. Varkens:
aanvoer iets grooter, handel vlot, prijzen hoo
ger, prima tot 59 ct.
ROTTERDAM, 4 Sept. Aardappelen. Briel-
sche Eigenheimers 1.75—3.10, idem drielingen
1.702.10, Zeeuwsche Eigenheimers 2.502.80,
idem bonte 3.804.20, idem blauwe 3.804.20,
Eigenheimers blauwe 2.803.20, Westlandsche
ronde zand 2.502.80, idem drielingen 22.50,
idem eerstelingen 2.50—3. Aanvoer redelijk.
Meer vraag.
ROTTERDAM, 4 Sept. Vlasmarkt. Aange
voerd werd 900 kg. dauwroot 5060 ct. Er
was wat meer belangstelling, iets vaster, alles
werd verkocht.
HOORN, 2 September Veemarkt geen
aanvoer.
LEIDEN, 2 Sept. Botermarkt. Prima fabrieksboter
(contr.) 1.35, prima boerenboter 1.201.37'/o per
kg. Aanvoer 820 kg. Handel matig.
LEIDEN. Turfmarkt van 28 Aug.2 Sept. Geen
aanvoer. Prijzen 6.008 per 1000 stuks.
De oorlogsrisico-premies in Engeland voor
verschepingen naar Engeland wordenin'
gaande heden, berekend met een toeslag van
50 pet. op de thans geldende tarieven.
De uitvoer van goud door Engeland in de
drie dagen per 31 Augustus bedroeg 19-22
mill., waarvan 14.16 mill, iverd verscheept
naar de Vereen. Staten en 2.9 mill, naar
Canada.
De staalproductie m het Pittsburgh-
district wordt thans op 60 pet. der capaci
teit geraamd, tegen 57 pet. de vorige week
en in het Youngstown-district op 57 pct-i
tegen 55 pet.
De Federal Reserve Bank te Boston heeft
het disconto van 1 Yi pet. tot 1 pet. verlaagd
Montgomery Ward boekte in het kwar
taal per einde Juli een netto-winst van
5.89 mill, of 1.06 per aandeel, tegen
3.03 mill, of 0.52 p.a. in dezelfde periode
van 1938.
Het disconto, waartegen de wekelijksche
schatkistwissels te New York worden ge
plaatst, bedraagt thans, in verband met de
stijvere geldmarkt, als gevolg van den ocV'
logstoestand, 0.108 pet., tegen 0.076 pet. de
vorige week.
De American Enka keert een dividend
uit van 0.50 per aandeel.
De Pacific Public Service boekte in het
tweede kwartaal een bedrijfswinst van
1.48 mill., tegen 1.44 mill, in het tweede
kwartaal 1938. De netto-winst bedroep
343.223, of 0.73 per le Pref. aandeel, te
gen S 389.775, of 0.96 per pref. aandeel-
In het eerste half jaar 696.171 of 1.49
tegen 762.206 of 1.88 per pref. aandeel in
het overeenkomstig tijdvak van het vorip
jaar.
De sluiting van de petroleumbronnen in
Oklahoma, Kansas en N\euw Mexico is
thans opgeheven. In Nieuw Texas zal de
productie waarschijnlijk met 15 pet. worden
verminderd.
Verschillende petroleummijen in de Ver-
Staten hebben de oude ruw-olieprijzen her
steld.
De Intern. Hydro Electric boekte in het
tweede kwartaal een netto-bedrijfswinst
van S 8.36 mill., tegen 7.57 mill, in het
tweede kwartaal 1938; een netto-winst van
297.000 tegen een verlies van 242.000.
(Niet officieel)
4de klasse, 1ste lijst
Trekking van Maandag 4 September 1939
Hooge Prijzen
5000.— 4105
1500.— 11036
1000.— 21052
400.— 2161 3899 8653
200.— 2633 18933
100.— 5273 10242. 11479 19920
Prijzen van
55.2"'
"iiJVi
1007
1011
1026
1044
1080
1082
1128
1141*"
1164
1188
1191
1218
1231
1235
1292
1329"'
1402
1415
1451
1481
1514
1539
1559
1604
1621
1664
1694
1738
1740
1741
1744
1775
1776
1826
1829
1841
1844
1861
1864
1868
1921
1926
1932
1937
1951
1981
1982
1992
1993
2028
2048
2068
2120
2242
2270
2271
2278
2291
2325
2331
2376
2394
2411
2450
2461
2497
2587
2601
2604
2629
2650
2678
2704
2744
2757
2773
2793
2856
2865
2879
2895
2898
3009
3024
3046
3061
3103
3116
3151
3157
3170
3188
3211
3243
3247
3285
3326
3346
3429
3452
3496
3500
3519
3524
3526
3542
3559
3594
3629
3642
3676
3685
3693
3701
3734
3740
3756
3799
3836
3859
3866
3867
3894
3915
3917
3936
3941
3949
3999
4056
4070
4110
4153
4158
4172
4315
4320
4323
4339
4382
4399
4444
4479
4538
4560
4568
4587
4606
4640
4665
4731
4732,
4777
4870
4871
4967
4973
5011
5092
5105
5191
5222
5280
5307
5357
5456
5462
5482
5484
5543
5561
5686
5716
5725
5740
5790
5805
5831
5838
5865
5946
5984
6005
6023
6043
6116
6125
6162
6172
6174
6191
6238
6257
6282
6326
6339
6384
6435
6439
6452
6523
6541
6559
6591
6594
6612
6616
6662
6680
6699
6733
6763
6771
6832
6954
7002
7120
7160
7173
7181
7197
7202
7217
7245
7249
7250
7287
7298
7415
7431
7439
7492
7579
7669
7685
7699
7702
7703
7706
7707
7755
7767
7779
7798
7803
7810
7842
7848
7917
7957
7959
8008
8075
8080
8101
8134
8236
8237
8299
8306
8325
8347
8438
8446
8479
8480
8514
8528
8554
8571
8579
8584
8603
8608
8613
8618
8671
8749
8750
8762
8775
8897
8921
8972
8978
9022
9051
9168
9175
9180
9183
9209
9212
9220
9232
9338
9367
9376
9385
9411
9430
9431
9444
9534
9567
9633
9651
9664
9747
9749
9766
9775
9783
9786
9813
9823
9900
9917
10034
10071
10125
10126
10142
10192
10218
10231
10258
10265
10389
10406
10413
10473
10477
10523
10579
10622
10655
10661
10700
10707
10722
10726
10729
10733
10734
10759
10881
10893
10923
10966
11025
11027
11107
11199
11244
11261
11263
11272
11309
11347
11351
11374
11416
11425
11468
11475
11514
11529
11595
11667
11702
11703
11751
11763
11831
11887 11899
11915
11919
11923
11945
11961
12006
12041
12058
12071
12124
12143
12144
12150
12178
12188
12223
12266
12273
12297
12325
12348
12465
12537
12544
12578
12698
12732
12755
12759
12799
12816
12839
12897
12919
12941
12964
13040
13103
13118
13132
13164
13172
13190
13211
13218
13226
13235
13270
13303
13309
13318
13322'
13344
13392
13402
13485
13494
13578
13653
13698
13701
13778
13861
14013
14068
14107
14112
14114
14171
14194
14269
14295
14298
14317
14327
14364
14396
14440
14445
14449
14500
14525
14604
14630
14665
14685
14715
14716
14738
14768
14794
14795
14826
14877
14942
14961
14964
14981
15070
15083
15089
15131
15153
15253
15270
15275
15287
15314
15414
15487
15614
15623
15678
15748
15828
15833
15835
15844
15850
15862
15878
15897
15941
15966
15968
15980
16010
16014
16021
16025
16047
16068
16107
16133
16166
16203
16215
16231
16237
16246
16264
16267
16270
16278
16299
16301
16326
16343
16439
16453
16476
16484
16486
16498
16509
16535
16588
16589
16606
16635
16638
16673
16693
16698
16721
16754
16772
16802
16838
16879
16884
16911
16942
16961
17011
17091
17111
17128
17162
17202
17204
17207
17209
17213
17245
17316
17354
17361
17362
17402
17413
17441
17445
17471
17521
17526
17527
17537
17551
17559
17579
17616
17623
17692
17694
17699
17701
17704
17791
17809
17814
17824
17839
17873
17900
17906
17935
18046
18080
18166
18172
18183
i8184
18191
18206
18220
18231
18262
18269
18285
18286
18314
18331
18415
18456
18490
18534
18546
18547
18634
18649
18682
18706
18753
18755
18851
18865
18878
18881
18899
18921
18953
19012
19129
19133
19160
19177
19182
19185
19226
19240
19242
19246
19259
19290
19297
19342
19345
19355
19357
19441
19456
19466
19473
19533
19542
19625
19645
19657
19665
19673
19674
19707
19725
19775
19776
19822
19823
19831
19834
19849
19859
19860
19902
19955
19960
20004
20109
20146
20150
20173
20201
20232
20329
20331
20338
20365
20403
20445
20457
20477
20536
20547
20593
20594
20713
20726
20911
20950
20968
21021
21034
21039
21055
21099
21111
21172
21190 21220 21232
21242
21260
21274
21329
21341
21420
21434
21449
21470
21556
21560
21586
21587
21678
21700
21702
21708
21740
21775
21777
21799
21808
21850 21852
21878
21890
21942
21964
21973
ie»
