Berlijn meldt: 60.000 Polen
geven zich over
Groote oorlogsbuit behaald, terwijl
bij Kutno andere Poolsche divisies
omsingeld worden
Duitschers in
Gdynia
P
Ring om Warschau
verder gesloten
Artillerievuur in
het Westen
Vredespoging te
verwachten?
Nederl. vliegtuig
vergaan
Het nieuws van heden
vereenigde katholieke pers
PARIJS VOLDAAN OVER
OORLOGSKABINET
AUL MULDER'S
ICCADILLY
DE BAROMETER
N-V NEDERL.VERZ.MU.
Nog steeds sterke
Duitsche luchtactie
Parijs meldt:
1
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1939 - AVONDBLAD
cATHARIJNESINGEL4ÖUTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21994
Halifax spreekt over
luchtoorlog in Polen
)Luxe/nsoRO
DUITSCHLANC
Woensdagochtend hébben de Duitschers
den spoorweg Trier—Metz op Duitsch
gebied opgeblazen
Franschen blijven aanvallen in
het gebied van Saarbruecken
en Hornbach
Het Duitsche legerbericht meldt:
„Diplomatieke taak zeker even
moeilijk als de militaire"
Lof voor het kabinet
Duitsche bases in
Zuid-Amerika
Duitsche duikbooten
worden afgelost
He aankqmst te Berlijn van het eerste transport gewonde soldaten uit Polen
Noorsche credieten
voor de neutraliteit
Het Weer
Formeel beroep op Frankrijk en
bemiddelende rol van Italië
worden tegemoet gezien
Duitsch vliegtuig heeft het
aangevallen en tot daling
gedwongen
Fransche pers over
strijd in het Westen
Saarbruecken zou onmiddellijk
bedreigd worden
Roosevelt rekent op
Congres-meerderheid
Rede van Teleki over
Hongaarsche politiek
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
CAFE-RESTAURANT „W E B E R"
UTRECHT
Nieuwe grensgevechten
in Mandsjoekwo
Graan voor Slowakije?
HET NIEUWE CENTRUM
VAN DEN HAAG
RESTAURANT TAVERN
HOEK HOFWEG - LANGE POTEN
^"ZEKERINGEN TOT EIK BEDRAG Y
S Vertegenwoordigers gevraagd J|
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 el., IngeL
uededeellngen 50 cent; Idem op pag één 55 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
®ERLIJN, 14 Sept. (D.N.B.) Het op-
be vel van het Duitsche leger deelt mede.
at de operaties in Zuid-Polen op slechts
kcring-en tegenstand stuiten. De Duitsche
r°epen rukken snel op in Oostelijke rich-
InS. Sterke afdeelingen hebben den straat-
LublinLemberg nabij Rawa-Ruska
Tomasow bereikt. Ten Noorden van
aiidoniierz is de Weichsel op verscheidene
aatsen overschreden.
Het voorloopige resultaat van de ver-
Ji'etigingssiag bij Radom is 60.000
_r'igsgevangenen, waaronder verschei-
ene generaals, 143 kanonnen en 38
PAntserwagens.
p omsingelende aanval tegen de
Q°Ische divisies bij Kutno wordt voort
zet.
He ring oni de Poolsche hoofdstad
erd gisteren ook in het Oosten geslo
ten.
n Oosten van Modlin, over de Narew trek-
haderen de Duitsche troepen de stad ook
,1^ het Noord-Westen. De Duitsche troepen,
°Ver den straatweg WarschauSïellce op-
•Ukk,
eh, hebben zich vE>or een deel naar het
^-Westen en Westen gekeerd.
e achttiende Poolsche divisie heeft gisteren
h'oordèn van Ostrwo Mazowieka de wapens
de Zesduizend gevangenen, waaronder
^'visiestaf en dertig stukken geschut, werden
Ult smaakt.
^Uits°he troepen, die oprukken naar Brest-
6ch nac'eren de stad snel. De Oost-Pruisi-
6 troepen hebben gisteren de laatste Poolsche
«vesting Ossowiec ingenomen.
lettegenstaande het ongunstige weer heeft
tbchtmacht met succes geopereerd aan den
v rahd van Warschau en boven de P<x>lsche
'hdingswegen naar het achterland. Twee
^bdelijke vliegtuigen werden omlaag gescho-
I^LIJN, 14 Sept. (DNB) Het Duitsche
WepJwapen had ook Woensdag, bij ongunstig1
"Gr l
Sfitj 101 taak het verkeersnet achter de vij-
linies te desorganiseeren en den terug-
te^ der Poolsche strijdkrachten te verhinde-
He aanvalsobjecten worden steeds verder
het oosten verplaatst. Zoo zijn de spoor-
bij^eri WolkowiskTsjeremssja, PoelawyLoe
ft^ ~~Kowel en LoeblinLwow aangevallen en
toj rthalen verbroken. Transporttreinen werden
i0e? 'lstand gebracht. De stations Kowel, Siedlce
W.,?w en Wlodawa zijn door voltreffers zwaar
OWJgd, de spoorbanen vernield. Het station
vaq cz is Selleel verwoest. Op een groot deel
tij het spoorwegnet achter de Poolsche linie
j, spoorwegtransporten niet meer mogelijk.
°e veelzijdig, de actie van het luchtwapen
Yi T°rht bewezen door het feit, dat gisteren
keten van transportvliegtuigen een Duitsche
^btsei'de divisie, die tot Kaloezin was door-
^,,Yngen, van de lucht uit van brandstof en
tY, 'e heeft voorzien. De Verkenningsvlieg-
vliegen dagelijks over het geheele ope-
W^bied. De vijandelijke lucht acties en de
afweer waren buitengewoon zwak. Of-
VjeY°h de Duitsche vliegtuigen soms van slechts
ï»0j honderd meter hoogte aanvielen, boden de
nergens krachtigen tegenstand door
Ij Het staatsdepartement te Washington
eft volgens Reuter een telegram gepubli
ceerd van den Amerikaanschen ambassa
deur in Polen, waarin verklaard wordt, dat
de Duitsche luchtstrijdkrachten van iedere
gelegenheid gebruik maken, zonder rekening
te houden met gevaar voor de burgerbevol
king, dat zou kunnen ontstaan. Naar het
telegram, dat den datum 8 September draagt,
hieraan toevoegt, is het ook duidelijk, dat
de Duitsche bommenwerpers hun bommen
laten vallen, zelfs wanneer zij twijfelen
over de identiteit van hun doelen.
De Amerikaansche ambassadeur heeft nog een
tweede telegram gezonden aan het Staatsdepar
tement, dat heden ontvangen is uit de Poolsche
stad, waar de Amerikaansche ambassadeur thans
verblijf houdt. In dit telegram wordt een be
schrijving gegeven van een luchtaanval door de
Duitschers, waarbij bommen vielen binnen de
300 M. van de ambassade. Het telegram zegt:
deze plaats, een onverdedigd, open dorp, werd
heden om 11 uur gebombardeerd door vier
Duitsche bommenwerpers, maar ook in de
hoofdstraat op nog geen driehonderd meter van
de ambassade, evenals van het departement van
Buitenlandsche Zaken, dat hier gevestigd is.
Onder de vastgestelde slachtoffers bevinden zich
11 dooden en 40 ernstig gewonden, terwijl veie
eigendommen beschadigd zijn. De bevolking was
ontzet door het plotselinge en onverwachte van
den aanval.
LONDEN, 14 Sept. Lord Halifax heeft
Woensdag in het Hoogerhuis verklaard, dat de
Engelsche regeering nog geen officieele beves
tiging had ontvangen van het voornemen van
het Duitsche opperbevel, over te gaan tot een
rneedoogenloos bombardeeren van open steden
en dorpen in Polen. De beperkingen, die de
Britsche regeering heeft opgelegd aan de ope
raties van haar eigen strijdkrachten, waren ge
baseerd op de veronderstelling, dat de tegen
standers eer. dergelijke beperking in acht zou
den nemen.
De regeering moet zich echter haar vrijheid
van handelen voorbehouden voor het geval een
dergelijke beperking door den tegenstander niet
wordt in acht genomen. Zij zal dan optreden op
een wijze, die haar gepast zal voorkomen. (Le-
véndlge toejuichingen).
Weliswaar is het maken van het oude onder
scheid tusschen strijders en niet-strijdende be
volking door de ontwikkeling der oorlogstech
niek veel moeilijker geworden, maar de verkla
ring van 3 September inzake het sparen van de
burgerbevolking vormt toch de weloverwo
gen politiek der Fransche en Britsche regeerin
gen. De verwachting, dat de Duitsche regeering
eenzelfde houding zou aannemen was gebaseerd
op Hitler's verklaring tijdens de laatste Rijks
dagrede. Het Duitsche antwoord aan Roosevelt
had, naar Halifax meende, uitsluitend betrek
king op den gasoorlog.
HUSK
PARIJS, 14 Sept. (Havas.) Het Fransche
legerbericht van 14 September des ochtends
bericht, dat de zware artillerie van den
vijand de hoogten ten zuiden van Saar
bruecken krachtig onder vuur houdt.
Aan het westelijk front zijn in het tus
schen Saarbruecken en Hornbach ver voor
den Westwal vooruitspringende Duitsche
gebied sterkere Fransche strijdkrachten dan
tot nu toe tegen de Duitsche voorposten op
gerukt. Zij bleven evenwel liggen in de mij
nenvelden en het Duitsche afweervuur.
Onze Parijsche correspondent seint Don
derdagmorgen:
Het nieuwe Oorlogskabinet, waarvan de
samenstelling gisteravond bekend werd,
evenals het bericht over een nieuwe bijeen
komst van den Oppersten Raad werd hier
met grooten bijval ontvangen. Men is ook
voldaan en tevens verrast over het feit, dat
de samenwerking der Geallieerden ditmaal
van het begin af beter was voorbereid.
De gehouden bijeenkomst van den Oppersten
Raad bewijst aldus zegt men hier dat
Londen en Parijs tegenover Duitschland een
volkomen eensgezinde houding aannemen.
Het leven te Parijs wordt langzamerhand
weer druk&er. Verschillende bedrijven worden
heropend. Bioscopen zijn tot tien uur open.
De Temps schreef gisterenavond dat men,
nog afgezien van het Poolsche vraagstuk, moet
streven naar bevrijding van Bohemen, Moravië,
Slowakije en Oostenrijk. Zeker is, dat de diplo
matieke taak, welke in de toekomst voor ons
ligt, even moeilijk is als de militaire taak. Elke
tactische fout kan fataal worden voor de toe
komst van Europa.
Ten aanzien,van de nieuwe regeering schrijft
Bidault in de „Aube", dat, niettegenstaan
de de persoonlijke teleurstellingen en verras
singen, welke in een dergelijK geval niet te ver
mijden zijn, het nieuwe ministerie uit het goede
hout is gesneden. Men kan op de menschen re
kenen, dat zij met alle kracht voor het alge
meen welzijn zullen werken en dat is het voor
naamste. De leider van de regeering heeft de
openbare meening achter zich en beschikt over
eerlijke en vastberaden medewerkers.
De „Epoque" stelt vast, dat nu Daladier be
halve Defensie ook Buitenlandsche Zaken op
zich heeft genomen, eenheid van beslissing en
snelheid van uitvoering tot stand is gekomen op
militair en diplomatiek terrein.
De „Matin" brengt hulde aan Daladier, die de
verantwoordelijkheid niet vreest. Hij toont
Frankrijk tot de definitieve en totale overwin
ning te willen voeren.
LONDEN, 14 Sept. (Reuter) Naar het Mi
nisterie van Voorlichting mededeelt, heeft de
•regeering, daar zij reden heeft te gelooven,
dat de. vijand wellicht zal trachten duikboot- en
luchtbases te vestigen langs de kust van Zuid-
Amerikaansche landen, besloten, haar diploma-
tieken vertegenwoordigers in deze staten op te
dragen, dat zij de regeeringen in kwestie uit-
noodigen de noodige stappen te doen om schen
ding der neutraliteit te voorkomen.
LONDEN, 14 Sept. (Havas). De scheep
vaart-redacteur van de „Daily Express" heeft
vernomen, dat een tweede groep Duitsche on
derzeeërs op weg is naar den Atlantischen
Oceaan om de eerste groep duikbooten af te
lossen, die den eersten aanval hebben gedaan
op de koopvaardijschepen.
De redacteur veronderstelt, dat de eerste
groep tusschen 20 en 28 Augustus uit Kiel en
Wilhelmshafen is vertrokken, hoewel men naar
aanleiding van Duitsche radioberichten had
kunnen veronderstellen, dat eenige duikboo
ten reeds begin Augustus op weg waren naar
de Westkust van Ierland om de Britsche re-
servevloot in het oog te houden, en vervolgens
speciale oefeningen te maken.
OSLO, 14 Sept. (Havas). De Storting heeft
een crediet van veertig millioen kronen toege
staan voor de noodzakelijke maatregelen ter
handhaving van de neutraliteit van Noorwegen.
Bovendien werd goedgekeurd, dat de reeds toe
gestane leening van 100 millioen wordt verhoogd
tot 150 millioen.
Een schrijnende ontmoeting. Auto's met gevangen Polen ontmoetten Hitier op zijn
tocht naar het front. Rechts ziet men een der volgauto's, die, uitgerust met af
weergeschut, den auto van den Führer beschermen
iiiiliiiiiiiliiiiiimiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiliii^
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
Zwaar tot half bewolkt. Enkele regenbuien.
Zwakke to) matige wind uit Westelijke
richtingen. Weinig verandering in tempe-
ratuur. Hier en daar ochtendmist.
Zon op 6.30 onder 19.21. Licht op 19.51. EE
EE Maan op 7.49 onder 19.31. E.K. 20 Sept. h
BERLIJN, 14 Sept. In goed ingelichte
nationaal-socialistische kringen wordt ge
zegd, dat Italië mogelijkerwijze in den loop
van de volgende week een direct en formeel
beroep op Frankrijk zal doen en daar
bij zijn goede diensten zal aanbieden, om
de vredesonderhandelingen te heropenen.
Aldus bericht United Press aan haar
bladen.
Dit aanbod verwacht men als het directe re
sultaat van de intense. Italiaansche diploma
tieke activiteit, die dit land gedurende de
laatste weken aan f r dag gelegd heeft.
De Italiaansche ambassadeur te Berlijn,
Attolico, die bijna dagelijks met von Ribben-
trop en Goering heeft geconfereerd, is naar
Rome vertrekken, om aan Mussolini en Ciano
verslag uit te brengen omtrent Bcrlijns hou
ding met betrekking tot de Italiaansche vredes
pogingen.
Volgens doorgaans goed ingelichte kringen
heeft de Italiaansche ambassadeur niet alleen
mondelinge rapporten, maar ook geschreven
boodschappen van Berlijn mee naar Rome ge
nomen.
De Duitsche ambassadeur von Mackensen
heeft te Rome sedert Zaterdag j.l. eveneens
dagelijks met Mussolini en Ciano geconfereerd.
Tenslotte is de Fransche ambassadeur te
Rome, Frangois-Poncet, onlangs naar Parijs
vertrokken, naar men veronderstelt, om de
Fransche regeering op de hoogte te brengen
omtrent de Italiaansche vredesplannen.
Goed ingelichte nationaal-socialistische krin
gen geven toe, dat zelfs indien Frankrijk in
dergelijke onderhandelingen toestemt het onge
twijfeld zeer moeilijk zou zijn, een begin
te maken met besprekingen over een accoord,
aangezien Frankrijk de laatste dagen weinig
neiging getoond heeft, noch tot onderhandelen
noch tot een regeling met Duitschland.
Volgens berichten, die uit Katholieke krin
gen alhier stammen, zou het Vaticaan zich
aan de zijde van de Italiaansche regeering
scharen bij de door deze te ondernemen vredes
pogingen. Genoemde kringen gewagen van de
mogelijkheid, dat Z. H. de Paus een Franschen
kardinaal zou benoemen, om als afgezant deze
pogingen te ondernemen. Andere berichten,
waarvan echter evenmin tot nu toe bevestiging
kon worden verkregen, melden nog, dat Z. H.
de Paus mogelijkerwijze een bijeenkomst zou
voorstellen van vertegenwoordigers van de
oorlogvoerende landen in een neutraal land,
wellicht ergens in Scandinavië.
Volgens de Deensche pers zou een eventueele
vredesconferentie misschien te verwachten zijn
te Stockholm of te Kopenhagen.
De regeeringspersdienst meldt:
Woensdagmiddag is benoorden de
Waddeneilanden het Nederlandsche ma
rinevliegtuig R5, waarvan in verband met
de gegeven strikte instructies moet wor
den aangenomen, dat het zich binnen
Nederlandsch rechtsgebied bevond, door
een Duitsch militair vliegtuig aangevallen
én, na tot daling te zijn gedwongen, ver
gaan.
De. vier man* Nederlandsche beman
ning, van wie er twee licht gewond zijn.
zijn naar Norderney overgebracht en kee-
ren zoo spoedig mogelijk naar Delfzijl
terug.
De Duitsche gezant heeft hedenoch
tend op het departement van Buitenland
sche Zaken het leedwezen zijner regee
ring uitgesproken en het aanbod overge
bracht, om het vliegtuig te vervangen.
Indien bij het verhoor der Nederland
sche vliegers bijzonderheden komen vast
te staan, die tot juist begrip van het
voorgevallene van belang zijn, zal een
nadere mededeeling worden gedaan.
Naar wij nader na informatie bij den Regea
nngspersdienst vernemen, wordt tevens onder
zocht in hoeverre er verband bestaat tusscnen
dit incident en de interneering van het Duitsche
watervliegtuig bij Ameland, waarover aanvan
kelijk bericht werd. Ofschoon daaromtrent nog
niets met zekerheid te zeggen valt, is het geens
zins uitgesloten, dat er tusschen deze twee feiten
inderdaad relatie bestaat. Volgens Duitsche be
richten is een Duitsch vliegtuig gedaald naast
het verongelukte Nederlandsche vliegtuig on.
aan de bemanning van dit laatste hulp te bieden,
doch door de ruwe zee zou het Duitsche toestei
zijn omgeslagen. Hierna werd het naar he
strand van Ameland gesleept, waarbij de be
manning dan geïnterneerd zou zijn.
Qf deze lezing juist is, daarover kon de Re
geeringspersdienst ons nog geen inlichtingen
verstrekken, zoolang de bemanning van hei
vergane Nederlandsche vliegtuig nog niet ge
hoord is. Deze keert zoo spoedig mogeljjk van
Norderney naar ons land terug, doch het zal,
zoo deelde men ons mede, op zijn vroegst in den
namiddag worden voor men met de Nederland
sche vliegers in contact kan komen.
PARIJS, 14 September (Havas) Over den
strijd aan het westelijk front schrijft de „Jour
nal", dat de Fransche troepen eergisteren aan
het front tusschen Bitche en Sarreguemines zijn
opgerukt. Gisteren is de opmarsch voortgezet. Aan
beide zijden is de artillerie zeer actief. Gisteren
werd melding gemaakt van een Duitsch offen
sief in het gebied van Sierck; bij een tegen
aanval zijn de Duitsche troepen tot achter hun
uitgangsstellingen teruggeworpen.
„Le Jour" schrijft, dat niettegenstaande de
Duitsche tegenaanvallen de Fransche troepen
methodisch en voorzichtig oprukken ten oosten
van de Saar in de richting van Volklingen en
Klarenthals. Hierdoor wordt Saarbruecken on
middellijk bedreigd.
WASHINGTON, 14 Sept. (Reuter). Men
verneemt, dat het plotselinge besluit van
Roosevelt tot het bijeenroepen van het Con
gres is voorafgegaan door een behoedzaam
polsen van de meening van vrijwel alle leden.
Het resultaat van dit polsen heeft den presi
dent er blijkbaar van overtuigd, dat hij in het
Huis van Afgevaardigden een goede meerderheid
zou kunnen vinden voor de opheffing van het
wapenembargo en ook in den Senaat een behoor
lijke kans zou hebben.
In regeeringskringen is verder verrassing ge
wekt door de houding van den senator Vanden-
berg, die verklaard heeft, dat hij zich tegen
iedere wijziging van de neutraliteitswet zou
verzetten.
BOEDAPEST, 14 September (Havas). Te
leki heeft gisteren in een vergadering van de
regeeringspartij een rede gehouden, waarin hij
heeft gezegd, dat de Hongaarsche natie in deze,
op buitenlandsch-politiek terrein zoo moeilijke
tijden, kalm is gebleven. Er is geen verande
ring gekomen in de gedragslijn, welke door den
rijksregent bij de opening van het parlement
uiteen is gezet. De politiek van Hongarije is
rustig te werken in landbouw, industrie en
handel. Niettegenstaande deze kalmte zijn even
wel maatregelen genomen in verband met den
internationalen toestand, zooals landen, die
vefder van het conflict verwijderd zijn, even
eens hebben gedaan.
Duitsch vliegtuig heeft Nederlandsch
vliegtuig aangevallen en tot daling ge
dwongen; ons vliegtuig is vergaan.
Het artilleriedueL aan het Westfront duurt
voort.
Een vredespoging van Italiaansche zijde
zou in de volgende week kunnen plaats
vinden.
De Duitsche luchtmacht vernielde vele
stations en spoorlijnen in Polen.
De Duitsche troepen zijn hedenochtend
Gdynia binnengerukt.
Het Duitsche leger in Polen maakte
60.000 krijgsgevangenen en behaalde be
langrijken buit. Andere Poolsche divisies
werden omsingeld.
De ring der Duitsche troepen om War
schau werd verder gesloten.
Te Rome overleed op 72-jarigen leeftijd
Kardinaal Angelo Maria Dolci.
Over het doorbetaalde loon behoeft de
werkgever geen premie voor de Onge
vallenwet te betalen.
Verschillende schepen zijn bevracht voor
het vervoer van graan naar Nederland.
Voor verblijf van eventueele oorlogs
vluchtelingen zullen worden aangewezen
Schouwen en Duiveland, Tholen en
Zuid-Beveland.
Telefoon 13234 Vredenburg 'Js
DAAR LET GOED
DAAR DRINKT U EEN FIJN GLAS BIER
DAAR BITTERT GEZELLIG
BERLIJN, 14 Sept. Het Duitsche
Nieuwsbureau bericht, dat vanoch
tend te kwart over tien de Duitsche
troepen Gdynia zijn binnengerukt.
Ten noorden van Gdynia wordt
nog gestreden.
PEIPING. 14 Sept. (Reuter) Betrouwbare
berichten uit buitenlandsche bron. die uit
Mandsjoekwo binnenkomen, melden dat eenige
dagen geleden de Russen het Japansche cen
trum aan het front van Nomonhan in Mon
golië hebben doorbroken.
Volgens deze berichten hebben betrouwbare
Japansche bronnen te Hsinking medegedeeld,
dat de Russen vijf kilometer oprukten over een
front van bijna dertig kilometer. Men verwacht
een hernieuwde Japansche actie tot herstel van
de grens van Mandsjoekwo.
BELGRADO, 14 Sept. (Havas) Op het oogen-
blik verblijven hier twee gedelegeerden der
Slowaaksche regeering om te onderhandelen over
den aankoop van een aanzienlijke hoeveelheid
Joego-Slavisch graan. Dit feit is, aldus Havas,
te meer interessant, daar tot dusverre volgens
de Slowaaksche statistieken Slowakije over vol
doende graan beschikte en zelfs nog kon uit
voeren.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 752.9
Vorige stand 752.5