^oolsche steden werden in
puinhoopen veranderd
«u
HDZ
P
vereenigde katholieke pers
Duitsche aanval
afgeslagen
Verlofregeling
Wapenstilstand in
Mandsjoekwo
Belegering van een
reuzenfort
Duitschers nemen
Przemysl
Het nieuws van heden
RESTAURANT „DEN HOUT"
M !i
- Y"'
Verdediging te Warschau houdt stand, terwijl ook te
Gdynia en op Hela nog tegenstand
wordt geboden
ÜUITSCHE LUCHTMACHT
NOG ZEER ACTIEF
Het Westfront
mm
Het Oostfront
GEEN AFLEVERINGSBON
MEER NOODIG
AUL MULDER'S
ICCADILLY
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1939 - AVORDILAD
Wilt gij in Den Haag
eens iracteeren,
a dan in den Hout dineeren
Aparie zalen vóór Diners
BEZUIDENHOUT 13
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
„Fijne Oude Genever"
Merk „OLIFANT"
J. J. Melchers Wzn.
SCHIEDAM
A**-
transportvliegtuigen worden ten beh oeve van Duiische infanterie rijwielen
^ar het Poolsche front vervoerd. De aa nkomst van een vliegtuig op een der
vliegvelden
De luchtaanvallen
en.
Het leven te Warschau
Poolsche regeering
naar Roemenië?
^Qrdinaal Hlond te Boekarest
De hertog van Windsor
te Londen
Ook vredesbemiddelaar?
De laatste Poolsche
duikboot geïnterneerd
Het Weer
Fransche troepen maakten eenige
vorderingen ten Oosten
van de Moezel
Bijgaande kaartjes illustreeren duide
lijk waar de Fransche troepen de Duit
sche grens hebben overschreden (met
zwarte pijltjes aangegeven). De Fran-
schen melden successen bij Sierck (zie
het kaartje „de strijd aan de Moezel").
De Siegfriedlinie is hier ongeveer 9 a 12
K.M. van de grens verwijderd (zie het
eerste kaartje). De beide kaartjes geven
5 Fransche aanvalsrichtingen weer, wel
ke alleen ten doel hebben de juiste lig
ging van de Siegfriedlinie te verkennen,
om zoodoende tot grootere operaties
over te kunnen gaan
Ook voor de lichting 1939
.1.
Langs de kust patrouilleeren militairen, om losgeraakte mijneii, die aanspoelen,
terstond onschadelijk te kunnen maken. Een patrouille bij het wrak van een Duit-
schen torpedojager, dat sinds den groote n wereldoorlog 19141918 nog steeds op
tiet strand ligt
Grens tusschen Mandsjoekwo en
Buiten-Mongolië wordt
opnieuw bepaald
Een Japansche verklaring
Stormaanval der Duitsche lucht
macht op Fransche stellingen
aan het Westfront
Lijk geïdentificeerd
Hitier bracht opnieuw een bezoek aan het Poolsche front, waar hij zich van de
strategische vorderingen op de hoogte liet stellen
Om Lemberg en de citadel van
Brest-Litowsk is de strijd gaande
In het Westen
Wijziging van de Hamster
beschikking 1939
Koningszoon treedt in
Franschen dienst
635TE JAARGANG No. 21998
16 Maart
1827
16 September
1939
GROOTE JUBILEUMPRIJSVRAAG!
TOTAAL f. 1500.- AAN PRIJZEN!
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HET NIEUWE CENTRUM
VAN DEN HAAG
RESTAURANT TAVERN
HOEK HOFWEG - LANGE POTEN
Staatsspoor DEN" HAAG
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
N.V. Distilleerderij van
WETTIG GED.
v'if'..
WARSCHAU, 16 Sept. (Havas). In zijn
"tagoverzicht van gisteren meldt het Pool-
sehe Telegraafagentschap, dat de Duitsche
luchtmacht vooral actief is geweest in
Noord-p0ienj waar Wilna, Baranowicze en
Oenige andere steden gebombardeerd wer-
dei>. Te Wilna zijn er veel slachtoffers onder
''e burgerbevolking gevallen. De Poolsche
'ichtrnacht heeft met succes Duitsche mili
taire objecten gebombardeerd. In den sector
Warschau ontwikkelt de verdediging zich
kunstig.
Vijandelijke aanvallen in het noorden en oos-
tie1 -Werden tot staan gebracht. De Duitsche ac-
0 hl de richting van Bialystok en Brzesc stuit
tachtigen tegenstand der Poolsche detache-
lanten' In dezen sector is de toestand de beide
atste dagen niet noemenswaardig veranderd.
Pe Poolsche troepen te Gaynia en op het
"pniereiland Hela blijven verwoeden tegen
stand bieden. Bij Lowicz en Skierniewice
'°rdt verwoed gevochten. De Poolsche troe-
t®11 brengen den vijand hier zware verliezen
toe.
e Krzemieniec werd volgens Havas officieel
^edegedeeld, dat de steden Siedlce, Lublin en
sJestotsjowa nog slechts puinhoopen zijn. Het
'ltlhuis en de groote schouwburg te Warschau
door brand vernield. Vele steden zijn vol-
^■hen verwoest. De lijken fcijn zoo talrijk, dat
n ze begraaft in parken en op het veld. De
'tsche luchtmacht richt de machinegeweren
P ri
- e Wegen, die vol vluchtende burgers zijn. De
Ul'schc autoriteiten kondigen officieel aan, dat
°Pen
*ord(
steden zonder erbarming gebombardeerd
y°lgens een Pat-bericht uit Warschau
®ht de Duitsche luchtmacht haar aanval-
b vooral op groepen vluchtelingen, evacua-
Qeti"einen en Roode Kruis-colonnes, die niet
v®r afweermiddelen beschikken.
Vr^e' Duitsche luchtmachtcommando deelde
wjy?ae mede: Ondanks het ongunstige weer
tocj^n de Duitsche luchteskaders den terug
zet
der Polen buitengewoon bemoeilijkt door
opnieuw onderbreken van spoorlijnen en
Ve beschadiging van verscheidene stations.
atldaag heeft de vijand in totaal 31 vliegtui
gen' 'b hoofdzaak jagers, verloren. De toch reeds
bje'nSe vijandelijke jagersactie is daardoor op-
aanzienlijk verzwakt.
StJ,avas verneemt uit Zaleczyki, een Poolsche
biet .aan de Roemeensche grens, dat Warschau
8®er a!leen VS in handen van de Polen is, maar
Sche doeltreffend weerstand biedt, hoewel Duit-
te^.. gepantserde eenheden ér in geslaagd zijn
bjf,''5 be vorige week Vrijdag de ouitenwijken
Stil ?n te dringen. Warschau wordt niet crn-
bedreigd.
e oorlog heeft het uiterlijk van het leven in
t, Boekarest, 16 Sept. (d.n.b.). Te cer-
p0, in Roemenië zijn weer diplomaten uit
der T aan§ckc"nen, o.m. het geheele personeel
karit Urksche ambassade en het Egyptische ge-
schap.
dlireSSChen de grens en Cernautzi zijn voort
liep'1^ Poolsche militaire auto's onderweg. Men
ïiaa,u aan. dat zij de archieven en ander mate-
^oe naar Roemenië brengen. In Crisciatec, de
varirbfensche grensplaats aan den rechteroever
beur ■Dn-'estr' zÜn de Roemeensche ambassa-
v:(tl 'e Warschau en de onderstaatssecretaris
ï}a Politie, generaal Marinescu, aangekomen.
Sank Verluidb treffen zij maatregelen voor de
tW^st van den Poolschen president en de
lTe gC regeering, die te Zalescyki verblijft.
Harri°ekarest is de Primaat der Kerk in Polen,
baal Hlond, aangekomen.
de hoofdstad niet' gewijzigd: de trams rijden,
de winkels worden geregeld van voorraden
voorzien en de artikelen van dagelijksch gebruik
mankeeren niet, al zijn ze gerantsoeneerd. De
luchtaanvallen en bombardementen maken
thans deel uit van het dagelijksch leven der
bevolking. Wanneer een bombardement begint
wordt de orde in de straten verzekerd door een
goed georganiseerden dienst, dank zij de koel
bloedigheid der bevolking, die zich nooit heeft
verloochend. De loopgraven en collectieve on
derkomens, met welker aanleg men half Juli
was begonnen, zijn thans gereed en geven den
bewoners tenminste een betrekkelijke veiligheid.
Toch maken de bombardementen slachtoffers
in de industrieele buitenwijken. Op 14 Septem
ber ondergingen de wijken in het centrum van
Warschau voor de eerste maal een massaal
bombardement dat talrijke slachtoffers maakte.
Tegelijkertijd wordt de Duitsche propaganda
verhevigd: vliegtuigen werpen vlugschriften uit
met uitnoodigingen aan de bevolking om zich
over te geven. Sinds verscheidene dagen maken
Duitsche zenders gebruik van de golflengte van
Poolsche zenders om in het Poolsch defaitisti
sche berichten uit te zenden.
Ook werpen de Duitsche vliegtuigen pakken
vervalscht Poolsch geld omlaag om de Poolsche
munt te deprecieeren.
(Van een bijzonderen correspondent)
Te Londen gaan geruchten, dat de hertog van
Windsor niet alleen ter aanvaarding van een
militaire functie naar Engeland is teruggekeerd,
maar dat zijn terugkomst ook verband houdt met
de vredes- of bemiddelingspogingen, die men
hardnekkig aan Mussolini blijft toeschrijven.
Het is bekend, dat de hertog van Windsor
vroeger bijzondere betrekkingen onderhield tot
de kringen, die hierbij betrokken kunnen zijn.
Men herinnert zich dat de hertog van Windsor
korten tijd voor het uitbreken van den oorlog
nog een beroep heeft gedaan op den koning
van Italië om den vrede te redden.
De hertog van Windsor heeft eergisteren
voor het eerst den koning, zijn broer, na drie
jaar weergezien en heeft gisteren een bezoek
gebracht aan den Britschen minister-president
Neville Chamberlain in Downingstreet.
BERLIJN, 16 Sept. (D. N. B.) De laatste
Poolsche duikboot heeft op de reede van Tal-
llinn (Estland) het anker uitgeworpen om zich
daar te laten intemeeren.
Volgens een bericht van United Press aan
haar bladen is deze duikboot de „Orzel". Het
vaartuig zou wegens brandstofgebrek naar
Tallinn zijn gevaren. De uit 60 man bestaande
equipage was volkomen uitgeput.
De Orzel werd in Nederland gebouwd en liep
verleden jaar van stapel.
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
Gedeelnelijk bewolkt. Droog weer. Iets
H warmer. Plaatselijk ochtendmist. Zwakke
tot matige Noordoostelijke tot Oostelijke
wind.
PARIJS, 16 Sept. (Havas) Het com
muniqué van den ochtend van 16 Septem
ber luidt: Op tal van deelcn van het front
was het vannacht rustig. In de streek ten
zuiden van Saarbrücken was een zeer ster
ke actie der vijandelijke artillerie. Ten
oosten van de Moezel hebben onze troe
pen eenige vorderingen gemaakt. De
krachtige tegenaanval van den vijand,
welke door artillerie was voorbereid, werd
afgeslagen in de streek die grenst aan het
benedendal van de Nied.
DE STRIJD AAN DE MOEZEL
GROOT
HERTOGDOM
OBEhBILLIG
GREVEN®
MACHER
NITTEL
DUITJjSCHL.D
SAARBURG
WINCHE-
RINGEN
PALZEM^ptrasse
IfcVo.s-»-
:sinz
BESCH
LUXEMBURG
WORMELDANG
REMICH
vVEITEN
ORG j
VSCHEN
"v«&EN
*A.
MERZKS
V* PERL V.BUDINGE
SERCK
LAUNSDOBF
FRANKRIJK n-
f3987) VW
DE_ STRIJD AAN DE BLIES
SIEGFRIEDLINIE
5
10 km
HOMBURG
T 5 C H LAND
ZWEIBRÜCKEN
BREITFURT
■^STEINHSN
PIRMASENi
VINNINGEN
f RUL BEN
(3988)
AB^IRCHEN
MENDELSWEIM
"V
FRANK RIJK
Naar wij vernemen hebben de mi
litaire autoriteiten thans een verlof
regeling voor de lichting 1939 in
overweging. Het ligt in de bedoeling
de jonge recruten, die nog geen 6
maanden onder de wapenen zijn, in
de gelegenheid te stellen van tijd tot
tijd een kort verlof te genieten.
- -
:T'
MOSKOU, 15 Sept. (Tass). Onderhande
lingen, die de laatste dagen gevoerd zijn
door den Japanschen ambassadeur Togo en
den volkscommissaris van Buitenlandsche
Zaken Molotof, hebben geleid tot de volgen
de overeenkomst tusschen Japan en
Mandsjoekwo eenerzijds en de Sovjet-Unie
en Buiten-Mongolië anderzijds:
le. De Japansch-Mandsjoerijsche en
Russisch-Mongoolsche troepen staken alle
vijandelijkheden op 16 September te
twee uur Moskouschen tijd.
2e. De Japansch-Mandsjoerijsche cn Rus
sisch-Mongoolsche troepen blijven in de linies,
die zij bezetten op 15 September te 13 uur.
3e. De vertegenwoordigers der troepen aan
beide zijden gaan onverwijld over tot de tenuit
voerlegging van de artikelen 1 en 2 der over
eenkomst.
4e. De krijgsgevangenen en gesneuvelden aan
beide zijden zullen worden uitgewisseld: de ver
tegenwoordigers der troepen zullen zich te dezen
aanzien onmiddellijk verstaan en tot de tenuit
voerlegging dezer bepaling overgaan.
Bovendien zijn Togo en Molotof overeenge
komen dat zoo spoedig mogelijk een commissie,
bestaande uit twee vertegenwoordigers van Rus
sisch-Mongoolsche en twee van Japansch-
Mandsjoerijsche zijde, zal worden ingesteld voor
de nauwkeurige vaststelling van de grenslijn
tusschen de Mongoolsche Volksrepubliek en
Mandsjoekwo in het gebied waar het tot een
conflict was gekomen. Deze commissie zal haar
arbeid aanvangen zoodra zij gevormd is.
De woordvoerder van het ministerie van Bui
tenlandsche Zaken te Tokio heeft verklaard:
De Japansche regeering heeft haar krachten
ingespannen voor een regeling van verscheiden
tusschen Japan en Sovjet-Rusland hangende
kwesiaes.
Zoowel de regeering van Japan als die der
Sovjet-Unie hebben erkend, dat een «oplossing
van het geschil in het district Nomonhan langs
de grens tusschen Mandsjoekwo en Buiten-
Mongolië de onbehaaglijke atmosfeer zou weg
nemen, welke tusschen de beide landen bestaat
en zou bijdragen tot een herstel der Japansch-
Russische betrekkingen tot een normalen staat.
Derhalve hebben Togo, de Japansche ambassa
deur te Moskou, en Molotof, de volkscommissa
ris van Buitenlandsche Zaken der Sovjet-Unie,
onlangs met dit doel verscheiden besprekingen
gevoerd. A's resultaat daarvan is een overeen
komst gesloten t<tf. staking der vijandelijkheden
tusschen de beideHanden.
PARIJS, 16 Sept. (Havas). Gelijk het Vrij
dagavond door den gr00ten generalen staf uit
gegeven communiqué aanduidt, is de verstre
ken dag gebruikt voor consolideering van de
veroverde stellingen. Na tien dagen van lang
zaam, maar gestadig oprukken was het noo-
dig over te gaan tot. een in orde brengen van
het aldus bezette terrein, ten einde het te be
veiligen tegen ieder krachtig' tegenoffensief der
Duitsche troepen. Getrouw aan de beginselen
der militaire leer, volgens welke een sterkte
meer vóór de #mren moet worden verdedigd
dan bij die muren, stellen de commandanten
van het reusachtige fort der Siegfriedlinie, dat
de Fransche troepen thans op methodische
wijze belegeren, zich niet tevreden met een be
lemmering van den Franschen aanval door een
geschutbombardement op de achterhoede, maar
gaan zij onophoudelijk tot tegenaanvallen over,
ten einde te trachten de Fransche troepen te
verjagen uit de nieuwe, veroverde stellingen,
welke nog op onvolkomen wijze zijn georgani
seerd.
De inrichting van de bezette verdedigings
werken is inderdaad speciaal uitgedacht voor
een verdediging in de richting van een vijan
delijken aanval en er is tijd noodig om die in
richting om te keeren en aldus te organiseeren,
dat zij kan dienen tot bescherming van dege
nen, die zich er meester van gemaakt hebben.
Deze organisatie kost tijd en duurt te langer,
daar het werk gehinderd wordt door vijande
lijke tegenaanvallen.
In den loop van den dag is zoo'n tegenaanval
ingezet in een der sectoren vaïi het front. Hij
werd met verliezen voor den vijand afgeslagen.
In dit verband moet. vermeld worden, dat
voor de eerste maal de Fransche troepen
aangevallen werden door de vijandelijke
luchtmacht, die optrad ais „stormlucht-
macht" evenals aan het einde van den
vorigen oorlog en in het bijzonder tijdens
het offensief in Vlaanderen. De vliegtuigen
vielen laag vliegende, ondanks het bewolkte
weer, de Fransche voorste linie aan. Deze
Duitsche poging wekte onmiddellijk reactje
van de Fransche jachttoestellen, die den
strijd aanbonden met. de Duitsche vliegtui
gen en hen dwongen los te laten.
Het feit, dat de Duitschers steeds talrijker en
gevarieerder afleidingsmanoeuvres in het werk
stellen, zooals dagelijksche tegenaanvallen
spervuur van zware artillerie en luchtaanvallen
van geringe hoogte, schijnt er op te wijzen,
dat de Fransche druk langs de werken der
Siegfriedlinie steeds gevaarlijker en bezwaar
lijker wordt voor de verdedigers.
Gebleken is, dat de verdronkene wiens lijk
Donderdagmiddag te 's-Hertogenbosch uit het
water werd gehaald, genaamd is P. V., ongeveer
60 jaar oud, die woonachtig was daar ter stede.
BERLIJN, 16 Sept. (D.N.B.) Het op
perbevel van de weermacht maakt bekend:
De zuidelijke groep van het Duitsche
leger in het oosten heeft ook op IS Sep
tember de uit elkander geslagen deelen van
het Poolsche zuidelijke leger voor zich uit
gedreven. Er wordt nog gestreden voor de
poorten van Lemberg cn aan de 'Tanew bij
Bilgoraj. Przemysl werd bezet. Verder oost
waarts hebben gemotoriseerde troepen Slod-
ziinierz bereikt. Met inzet van nieuwe Duit
sche strijdkrachten werd de ring rond het
bij Kutno ingesloten Poolsche leger, ver
sterkt en bij den aanval vernauwd. De
Duitsche troepen hebben na afweer der
vijandelijke doorbraakpogingen ten zuidoos
ten van Warschau 8000 gevangenen ge
maakt; 126 stukken geschut zijn in hun
handen gevallen. Zü staan thans dicht bij
Praga. Bialystok werd genomen. De strijd
om de citadel van Brest is nog gaande.
Het luchtwapen heeft de poging der laat
ste Poolsche transportbcwegingen in de
richting van de oostelijke grens verijdeld.
Bedrijvigheid der vijandelijke artillerie bij
Saarbruecken. Plaatselijke acties van den vij
and werden met zware verliezen voor den vijand
afgewezen.
Er zijn geen luchtaanvallen voorgekomen op
het Duitsche rijksgebied.
De minister van Economische Zaken maakt
het volgende bekend:
De Hamsterbeschikking 1939 bepaalde tot
dusverre, dat een afleveringsbewijs in duplo be
hoorde te worden uitgeschreven voor het afle
veren, het vervoeren en het voorhanden of in
voorraad hebben van rijst, bloem, havermout,
erwten, boonen, suiker, slaolie, margarine, kof
fie, thee, cacao, zeep, kaarsen, petroleum, vet,
enz.
Aangezien thans blijkt, dat het publiek
het doel van den maatregel, welke 't ham
steren na 29 Augustus 1939 tegengaat, vol
komen begrepen heeft en daaraan alge
meen medewerking heeft verleend, heeft de
minister van Economische Zaken gemeend
te kunnen goedkeuren, dat voorloopig ten
aanzien van alle bovengenoemde en nader
in de hamsterbeschikking 1939 op te nemen
goederen het voorgeschreven afleveringsbe
wijs komt te vervallen.
Mocht het evenwel noodig blijken, dan zullen
onverwijld de thans ingetrokken bepalingen
betreffende de afleveringsbewijzen wederom in
werking worden gesteld.
Dit beteekent dus, dat de winkelier niet
meer een afleveringsbon in tweevoud behoeft
te schrijven, waarvan een exemplaar bij het af
leveren van de waren aan den klant moet wor
den gegeven.
Dit bonnenstelsel verdwijnt dus voorloopig
weer.
Volledigheidshalve wordt er nogmaals op ge
wezen, dat van alle bovengenoemde goederen
het aan ieder verboden blijft zich binnen een
kalenderweek meer te verschaffen dan hij, of
de groep van personen, voor welke hij gewoon
is zich die goederen te verschaffen, daarvan
gedurende een week pleegt te gebruiken. Aan
deze lijst van goederen worden thans nog toe
gevoegd: tarwegriesmeel, bak- en puddingpoe
ders, sagokorrels, custard, zelfrijzend bakmeel,
griesmeel van rijst en boekweitgrutten.
PARIJS, 16 Sept. (Havas) De minister van
Koloniën Mandel heeft prins Sisowath Moni-
vong, den jongsten zoon van den Koning van
Cambodja, ontvangen, die dienst kwam nemen
bij het Fransche leger voor den duur der vijan
delijkheden.
HDZ jubileert! H2V2 Jaar goudsmidskunst,
opgevoerd tot hoog en voornaam karakter!
Ziet de nobel gevormde, fijnzinnig bewerkte
HDZ-artikelen in het jubileumboekje, dat als
verrassing een prijsvraag bevat. Voor deze
aardige prijsvraag zijn beschikbaar 40 kostbare
sieraden van 14 Karaat goud en 260 waarde
volle troostprijzen van gewaarborgd zilver.
Inlichtingen en deelnameformulieren (voor
dames en heeren) in het fraaie jubileumboekje
dat, zoolang de beperkte oplage strekt, gratis
en zonder verplichting verkrijgbaar is bij goede
goudsmidszaken. Deelname is geheel vrij
Het HDZ-meestcrteeken naast het Rqks-waar-
borgteeken in Uw gouden sieraden geeft U
volstrekte zekerheid omtrent de zuiverheid van
het goud en de volwaardigheid van het gehalte.
Tusschen Mandsjoekwo en Buiten-Mon
golië werd een wapenstilstand gesloten.
De Duitsche luchtmacht bombardeerde
verschillende Poolsche steden.
Aan het Westfront werd een Duitsche
aanval door de Franschen afgeslagen.
Deze maakten eenige vorderingen.
H.H. Wijdingen in het bisdom Roer
mond.
Massa-ontslag van Nedevlandsche arbei
ders in Duitschland.
Vragen van Eerste Kamerlid over het
vliegtuig-incident bij Ameland.
Zitting der Staten-Generaal gesloten.
Verlofregeling voor de miliciens der lich
ting 1939 in voorbereiding.
Geen afleveringsbonnen meer noodig
voor rijst enz.
Stand op Zaterdag 1 uur nan.: 763.8
Vorige stand: 763.5
