Inval der Sovjettroepen in
Oost-Polen
Hardnekkige strijd tusschen
Polen en Russen
Molotof poogt zich
te rechtvaardigen
Het nieuws van heden
Bomaanslag in
Berlijn
Roemenië paraat
Het vlootrapport
gereed
Rust aan het
Westfront
FISK SAFTI-FLIGHT
Saradjogloe naar
Moskou
w
VEREENIGDE katholieke pers
WARSCHAU TOT ONDER
HANDELEN BEREID?
Poseh
UMO Tv
r" Slowakije
Dr. H. NANNING's
Zetpillen tegen Aambeien
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1939 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22000
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingei
mededeellngen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
**eneraal-veldmaarschalk Goering bracht een bezoek, aan het 1ront in Galicië. Op
een stafkaart bestudeert hij de militaire situatie
Toegang tot het Duitsche ministerie
van Luchtvaart vernield
KOPENHAGEN, 17 Sept. (Reu
ter). Volgens den Berlijnschen cor
respondent van Politiken is de ge
heele ingang van het Duitsche minis
terie van Luchtvaart in de Leipziger-
strasse te Berlijn verwoest, vermoe
delijk door een bom. Alle ruiten
aan de zijde van het gebouw, welke
uitziet op de Leipzigerstrasse zijn,
naar verklaard wordt, vernield. De
ontploffing heeft ook de vensters
vernield van een groot tegenover
het ministerie gelegen warenhuis.
HITLERS ADJUDANT
PLOTSELING OVERLEDEN
Het WeeriiiiiiiijiiMiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim^
Zondagmorgen om zes uur Moskouschen tijd zijn de Sovjettroepen
over de geheele Poolsche Oostgrens, van Polozk in het Noorden
tot Kamnez-Podolsk in het Zuiden, gelijktijdig Polen binnen
gerukt. De Polen boden over het geheele gebied hardnekkig
Veerstand aan den Russischen inval.
Men verwacht, dat de Sovjettroepen heden de Duitschers bij
Brest-Litovsk zullen ontmoeten.
De situatie van het Pool
sche leger
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Poolsche regeering aan de
Roemeensche grens
Otto Wels overleden
Na een heldhaftige verdediging was de Poolsche commandant van de havenplaats
Gdingen genoodzaakt voor de overmacht der Duitsche troepen te eapituleeren.
Pnze foto toont de overgave van de stad aan de Duitsche bezetting
Sovjet-Rusland blijft toch
neutraal!
Russen te Wilna
Niet geantwoord
De nieuwe flottieljeleider „Jacob van Heemskerck" is Zaterdag te Amsterdam
te water gelaten. Het schip glijdt in zijn element
Russen aan de grens van
Roemenië
Nieuw verdrag tusschen Turkije
en Rusland?
WILNA,
ki>yNW
H&Anjlx
PBUiSeN
llOiRSCHAU
•fceoDNO
■BSOrtSl
o»t«aw# Bj£l_OS~ro»<
PUUANV
fc.^ucru<»< ^gm
AEBQi
tRAHOVK;
,VLöCLAWCK
SApzvam^*
WARSCHAU
J>*US2Kx»
Bftfisr ^HTpV$Ki
k vnja,
RMMC'
PAWi d'
&*toDet<
CUOtM
J-U 8 Ui
klELCi
•TiCMÊN/STOCA AL>
O02*w^p
«AWA KU-Sk'^J
-LE/neeRó
WPW-tp«
A pooouSi
OOSTZEE
«vtstii <vj*i
kAU&Z
8RE5iau\ j
ICATTO w i-rzy'"
^•'tcRAk.AU
SiEurz.
TASNOW
KgO&N
ti 3AWEX
*?ANtrt<
JjreEMv*^^
"W. "-\gAM
- 4 .V
stan.
PftHSOv'
werken pijnstillend en genezen in
korten tijd de ontstoken slijmvliezen.
maakt het in
brengen ge
makkelijk.
Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten
a II. 1.50 per doosje van 12 stuks
Dr. H. NANNING's Pbarm. Cbem. Fabriek, N V., DEN HAAG.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De inval der Sovjet-troepen in Oost-
Polen.
De Sovjet-Russische troepen hebben derhal
ve de Sovjet-Russische grens, zooals die tot
dusverre bestond, overschreden om het leven
en eigendom der bevolking van de westelijke
Oekraine en het westelijke Wit-Rusland onder
hun bescherming te nemen.
Bovendien zou de Sovjet-regeering steeds be
reid zijn het Poolsche volk te helpen om te
ontkomen aan de vreeselijke catastrophe, waar
in het geraakt is door de avontuurlijke en ge-
wetenlooze politiek van zijn regeering.
Het roode leger, zoo ging Molotof verder,
staat thans voor een eervolle taak en de Sov
jet-regeering is er zeker van, dat het leger
deze taak in volle discipline ten uitvoer zal
leggen. De bevolking van de Sovjet-Unie wordt
opgeroepen om het leger bij deze taak door
eerlijken en opofferenden arbeid van iederen
enkeling te steunen. De regeering is niet voor
nemens de voorziening van de bevolking met le
vensmiddelen of andere waren aan beperkingen
te onderwerpen. De geheele bevolking der Sov
jet-Unie staat, zoo besloot Molotof, in deze
uren achter de regeering en kan nieuwe, weer-
galooze successen op het gebied van den vreed-
zamen opbouw van haar industrie en landbouw
tegemoet zien
Bomaanslag bij het ministerie van Lucht
vaart te Berlijn.
Duitsche druk op de Fransche troepen bij
Zweibrücken; de strijd in het gebied van
Moezel en Blies.
Warschau volgens Duitsche berichten be
reid te onderhandelen over de overgave
van de stad.
De Turksche minister van Buitenlandsche
Zaken, Saradjogloe, naar Moskou.
Extra treinen voor van verlof terug-
keerende militairen.
De bekende musicus Cornelis Dopper te
Amsterdam overleden.
Het vlootrapport is gereed gekomen en
aan den minister van Defensie aange
boden.
Zeelieden-conflict in de Amsterdamsche
haven.
Uit Berlijn wordt over dezen bomaanslag ge
meld aan Belga: Gisteravond heeft zich in een
magazijn in de Leipzigerstrasse tegenover het
ministerie van Luchtvaart een ontploffing voor
gedaan.
Van Duitsche zijde zegt men, dat de pleger
van den aanslag weldra zal worden gearres
teerd en dat men tot nog toe geen enkele ver
klaring over deze gebeurtenis kan geven. Het is
niet mogelyk zich met zekerheid een oordeel te
vormen over den omvang van de ontploffing,
daar het verkeer door de politie werd verlegd.
Men merkte slechts op, dat de ruiten in ver
scheiden vensters vernield waren.
LONDEN, 17 Sept. (Reuter) Uit Duitschland
wordt gemeld, dat de dood van Ernst Bahls, een
van Hitiers adjudanten, aanleiding heeft gege
ven tot vele gissingen. Behalve dat hij plotseling
overleed, terwijl hij met Hitier aan het front
was, hebben de berichten van zijn dood geen bij
zonderheden medegedeeld. Bahls stond in nauw
contact met Hitier.
=jj VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
Gedeeltelijk bewolkt, droog weer, weinig |j
verandering in temperatuur, meest mati-
H ge Noordoostelijke wind.
Zon op 6.37 onder 19.12. Licht op 19.42.
5= Maan op 12.53 onder 21.49. E.K. 20 Sept. =5
De volgende dramatische gebeurtenissen gingen aan dezen inval vooraf:
Zondagmorgen om vier uur ontbood Molotof den Poolschen gezant bij
Zich. Toen de gezant kwam wilde Molotof hem de Russische nota overhan
digen, waarin van dèn opmarsch kennis gegeven werd. De gezant Grzybowski
Peigerde evenwel deze nota in ontvangst te nemen.
In den loop van den Zondagmorgen heeft de Sovjet-regeering aan alle
tij haar geaccrediteerde regeeringen nota's laten overhandigen, waarin van
baar invalsbesluit kennis wordt gegeven. Moskou zegt in deze nota, dat het
den Poolschen staat als niet meer bestaand beschouwt en dat dus verdragen
Tiet Polen vervallen zijn. Voorts, dat de Sovjet-regeering haar neutraliteit
in het huidige conflict handhaaft, maar niet neutraal kan blijven tegenover
de gebeurtenissen in Polen.
Van Duitsche, Italiaansche en Russische zijde wordt gemeld, dat de
Poolsche regeering zou zijn gevlucht, doch van deze berichten is geen beves
tiging te krijgen. Zij worden van Poolsche zijde categorisch tegengesproken.
®e voorzitter van den Sovjet-Russischen
van volkscommissarissen en volks-
^Hmissaris van Buitenlandsche Zaken,
Molotof, heeft Zondagmorgen een door
®t'e Sovjetzenders uitgezonden radiorede
Uitgesproken, waarin hij mededeeling deed
Vah den hedenmorgen voltrokken opmarsch
*ah het roode leger in Oost-Polen en deze
^a®d poogt te rechtvaardigen.
Na een korte schets van den door een snel
len opmarsch der Duitsche troepen in Oost-
Europa ontstanen nieuwen toestand en van het
ingetreden bankroet van den Poolschen staats
vorm, zooals hij tot dusverre bestond, ver
klaarde Molotof, dat de ineenstorting van Polen
een voor de Sovjet-Unie als nabuurstaat in toe
nemende mate dreigend karakter had aangeno
men. Desondanks was de Sovjet-Unie tot het
laatste oogenblik neutraal gebleven. Zij kon
echter niet verder werkeloos toezien bij de ont
wikkeling. Bovendien kon niemand van de Mos-
kousche regeering verlangen, dat zij onver
schillig stond tegenover het lot van de onder
drukte en door de Polen van haar rechten be
roofde Wit-Russische en Oekrainsche bevol
king in Oost-Polen.
De Moskousche regeering acht het veeleer
haar plicht de hand tot hulpverleening te rei
ken aan de stam- en bloedverwante bevolking
van de westelijke Oekraine en het westelijke
Wit-Rusland.
Bij Terschelling is een Noorsch schip op
een mijn geloopen. 1 7 personen worden
nog vermist.
O
BOEKAREST, 18 September. (Reuter)
Met klem wordt te Boekarest verklaard, dat
Roemenië vastbesloten is zijn grenzen tegen
iedereen te verdedigen en dat alle noodige
voorzorgsmaatregelen worden genomen. Po
len heeft geen beroep op Roemenië gedaan
door den Roemeenschen bijstand in te roe
pen op grond van het Roemeensch-Pool-
sche verdrag.
Uit Boekarest wordt gemeld, dat de Roe
meensche regeering formeele vergunning heeft
gegeven aan de leden der Poolsche regeering,
het land binnen te komen. De ministers be
vinden zich, volgens dit bericht, aan de Roe
meensche grens, in afwachting van de komst
van Moscicki.
Naar Havas uit Czernowitz meldt, is Moscicki
in gezelschap van de geheele Poolsche regee-
ring te Kutz (aan de Roemeensche grens) aan
gekomen.
Naar wij vernemen is het rapport van de
commissie voor de versterking van de vloot
in verband met de maritieme verdediging
van Ned.-IndSc gereedgekomen. Dit rapport
werd een dezer dagen aan den minister van
Defensie aangeboden.
PARIJS, 18 September (Havas). Het socia
listische dagblad „Populaire" meldt, dat de
oud-voorzitter van de Duitsche sociaal-demo
cratische partij, Otto Wels, te Parijs is over
leden.
Een prachtige kar die men maar
half vertrouwt
Is als een mooie schotel
zonder zout
Uw grootste zorg zij veiligheid
het zout voor ieder die auto rydt
Stefani meldt, dat de Russische troepen
Zondagavond Zaleszczyki bezet hebben en
in contact met de Roemeensche grens-
autoriteiten zün gekomen.
De Poolsche ambassade té Londen verklaart;
Op 17 September om vier uur 's ochtends zijn
Sovjet-troepen de grens van Polen op vele pun
ten overgetrokken. Zij ontmoetten er direct
krachtigen tegenstand van de zijde van het
Poolsche nationale leger.
Het voorwendsel der Sovjetregeering voor de
rechtvaardiging van deze flagrante daad van
directe agressie is, dat de Poolsche regeering
heeft opgehouden te bestaan en het grondge
bied van Polen heeft verlaten, aldus de Pool
sche bevolking in het gebied buiten de
zone van den oorlog met Duitschland zonder
bescherming achterlatend.
De Poolsche regeering kan niet in discussie
treden over het voorwendsel, dat de Sovjet
regeering heeft verzonnen om de schending
der Poolsche grens te rechtvaardigen. De Pool
sche regeering is verantwooroelijk jegens den
President der Republiek en het op behoorlijke
wijze gekozen nationale parlement. Zij werkt op
Poolsch grondgebied en zet den oorlog tegen
de Duitsche aanvallers met alle middelen, welks
in haar vermogen liggen, voort.
Door de daad van directe agressie, Zondag
ochtend door de Sovjetregeering gepleegd, is
het Foolsch-Russische niet-aanvalspact, dat op
25 Juli 1932 te Moskou is gesloten en waarbij
beide partijen zich wederzijds verplichtten zich
te onthouden van iedere agressieve actie of
aanval jegens elkander, op flagrante wijze ge
schonden. Bovendien werd op 5 Mei 1934 bij te
Moskou onderteekend protocol bovengenoemd
pact verlengd tot 31 December 1945. Bij over
eenkomst op 3 Juli 1933 te Londen gesloten
kwamen Sovjet-Rusland en Polen tot overeen
stemming over de definitie voor agressie.
Door haar thans begane daad van moedwil
lige agressie heeft de Sovjet-regeering zich
daarom zelf als schender veroordeeld van haar
internationale verplichtingen. Zij is aldus opge
treden in strijd met alle moreele beginselen
waarop Sovjet-Rusland beweerde zijn buiten
landsche politiek te baseeren sedert het tot
den Volkenbond was toegetreden.
Het telegraaf-agentschap der Sovjet-Unie
meldt:
De tekst der nota, welke de regeering der Sov
jet-Unie in den ochtend van den 17en Septem
ber aan de ambassadeurs en gezanten der staten,
welke diplomatieke betrekkingen onderhouden
met de Sovjet-regeering, heeft overhandigd,
luidt:
Mijnheer de ambassadeur. Ingesloten doe ik
u een afschrift toekomen van de nota der
Sovjetregeering van 17 September 1939 aan den
Poolschen ambassadeur te Moskou.
Ik heb de eer u in opdracht van mijn. regee
ring er van in kennis te stellen, dat Sovjet-
Rusland een politiek van neutraliteit zal voort
zetten in de betrekkingen tusschen Sovjet-Rus
land en uw land.
Ik heb de eer te zijn enz.
Deze tekst is overhandigd aan de diplomatieke
vertegenwoordigers van Duitschland, Italië, Iran,
China, Japan, Groot-Brittannië, Frankrijk,
Afghanistan, Vereenigde Staten, Turkije, Fin
land, Bulgarije, Letland, Mongoolsche volks
republiek, Denemarken, Estland, Zweden, Grie
kenland, België, Roemenië, Litauen, Noorwegen
en Hongarije.
Aan Nederland werd geen nota gezonden, daar
zooals men weet de Nederlandsche regeering
geen diplomatieke betrekkingen met de Sovjets
onderhoudt.
Naar uit Riga wordt gemeld, hebben de
Sovjet-troepen Wilna bereikt.
ANKARA, 17 Sept. (Reuter). Als gevolg
van een besluit van het Turksche kabinet
zal de minister van Buitenlandsche Zaken,
Saradjogloe, zoo spoedig mogelijk op uit-
noodiging van de Sovjet-regeering naar
Moskou vertrekken. Er loopen hardnekkige
geruchten, dat Turkije een nieuw verdrag
met de Sovjet-Unie zal sluiten, hetwelk ten
doel heeft de banden der Russisch-Turksche
vriendschap te versterken.
PARIJS, 18 Sept. (Havas). Het
Fransche legerbericht van Maandag
morgen luidt:
„Kalme nacht aan het geheele
front. Plaatselijk eenige activiteit
der contactelementen.''
BERLIJN, 17 Sept. Het Duitsche
Nieuwsbureau meldt: Nadat de comman
dant van Warschau nog Zaterdag had ge
weigerd een naar de stad gezonden Duit-
schen onderhandelaar te ontvangen, heeft
hij Zondag door de radio het opperbevel van
het Duitsche leger vex-zocht oen Poolschen
onderhandelaar te willen ontvangen. Van
Duitsche zijde werd daarop den comman
dant van Warschau dc bereidwilligheid me
degedeeld een Poolschen onderhandelaar te
ontvangen.
Zondagavond te 18.06 uur is door den Deutsch-
landsender in het Duitsch en het Poolsch het
Duitsche antwoord op het door een parlemen
tair overgebracht voorstel aan den comman
dant te Warschau medegedeeld.
In dit antwoord wordt gezegd, dat de parle
mentair voor de ontruiming van Warschau
door de bevolking en de vertegenwoordiger van
het diplomatieke korps voor de evacuatie van
dit korps en de buitenlandsche kolonies ver
wacht worden in twee auto's op 17 September
te 22 uur aan den straatweg Praga—Minsk -Ma-
zowiecki, ter hoogte van de Duitsche voorpos
ten. De auto's moeten voorzien zijn van verlich
te witte vlaggen. Deze door het Duitscne op-
rerbevel opgestelde mededeeling moet omgaand
door Warschau bevestigd worden op 1'790 k.h.
In tegenstelling met bovenstaande berichten
van Duitsche zijde meldt Havas uit Czerno
witz: De termijn, genoemd in het Duitsche ul
timatum, waarin de overgave van Warschau
werd geëischt, was vanochtend om drie uur
verstreken.
De Poolsche hoofdstad heeft niet geant
woord, doch men weet nog niet of de Duit
schers hun bedreiging, de stad plat te schieten,
hebben ten uitvoer gelegd.
Naar de meening van Poolsche kringen te
Moskou is de Russische agressie te karakteris
tieker, omdat het oprukken der roode troepen
den terugtocht der Poolsche strijdkrachten, die
zich nog bij Wilna bevinden en die naar Roe
menië trachten terug te trekken, wel moet af
snijden. Deze Poolsche troepen zullen dus ge
dwongen zijn met de Russen slag te leveren om
te probeeren zich een weg te banen. De Polen
te Moskou rekenden er dan ook op, dat hun
regeering Fransche en Engelsche hulp tegen de
Russische agressie zou vragen op grond van de
bestaande verdragen. Hoe het zij, de algemeene
meening is, dat iedere Poolsche weerstand on
mogelijk wordt. In het diplomatieke corps
heeft de opwinding haar hoogtepunt bereikt.
De vertegenwoordigers der randstaten toonen
zich meer en meer ongerust. Niemand twijfelt
er aan, dat de Russische inval plaats grijpt
krachtens een voorafgaand accoord met Duitsch
land en men vraagt zich af of dit accoord be
perkt blijft tot de berooving van Polen. De
Russen, die ongetwijfeld verrast zijn door de
snelheid van den Duitschen opmarsch, hebben
zich gehaast de hun beloofde gebieden te be
zetten, voor het te laat was. In ieder geval is
men van meening, dat Duitschland de distric
ten in Oost-Galicië, waar zich de petroleum-
bronnen bevinden voor zich zal reserveeren,
onverschillig of de bevolking Oekrainsch is of
niet.
