DUITSCHERS ONTMOETEN DE RUSSEN
TE BREST-LITOWSK
Ug&ÓI
K?Si
Tokio zegt zich tot China
te willen beperken
Roemeensche grens
afgesneden
Bemanning weigert
te monsteren
l
Be strijd bij Warschau werd gisteren hervat,
nadat geen Poolsche onderhandelaar
was verschenen
Wilna door de
Russen bezet?
Duitsche troepen
naar het Westen
Artillerievuur bij
Saarbruecken
Bastianini te
Londen benoemd
Wordt Estland ook
bedreigd
Kolenvoorziening
van ons
land
Engeland en de
inval der Russen
Het nieuws van heden
BETEEKENIS VAN DEN
WAPENSTILSTAND
DE BAROMETER
VEREENIGDE katholieke pers
Het Westfront
ÏUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 •- TEL 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
^3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1939 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22001
SmiglyRydz in Roemenië?
De Russische opmarsch
°J>m;
Naar
Polen vluchten naar Letland
en Litauen
Poolsche duikboot in Zweden
geïnterneerd
Voorloopig geen radicale wijziging
in politiek der Britsche en
Fransche regeeringen
De opperbevelhebber van het Duitsche
aan de troepen,
wmm
Duitsche onderzeeër werd met
succes aangevallen door
de Fransche marine
Ook België heeft langs zijn grenzen en toegangswegen uitgebreide voorzorgsmaat
regelen genomen
Japan toch een wapen
tegen Engeland?
Besprekingen tusschen Japan
ners en Russen
Berlijn, Moskou en Tokio
Nieuwe Italiaansche ambassadeur
zal goede verstandhouding
zeker weten te bevorderen
Zwitserland versterkt
opnieuw het leger
De ondergang van de
Courageous
leger, von Brauchitsch, bracht een bezoek
die in Polen strijden
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiu
Voorshands levert zij geen ernstige
moeilijkheden op
Roemenië blijft strikt
neutraal
Engelsch vrachtschip
getorpedeerd
Vertrek der Nieuw-Amsterdam
moest worden uitgesteld
De ontploffing in het
Berlijnsche ministerie
Verliest den moed niet
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez
mededeetingen 50 cent; Idem op peg. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
BERLIJN, 18 Sept. (Reuter).
Een telegram uit Moskou aan het
Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de Russische en de Duitsche troe
pen elkander te Brest Litowsk heb
ben ontmoet. De officieren begroet
ten elkander.
Verder deelt het Duitsche Nieuwsbureau
•bede, dat de rechtervleugel van het in
Zuid-Polen opereerende Duitsche leger
baandag van Sambor naar het Zuid-Oos
ten trekkend, Drohobycz hebben genomen.
Hiermede is de voornaamste plaats van het
Petroleumgebied in Duitsche handen ge-
vallen.
De strijd bij Warschau ia hervat aange
ven een Poolsche onderhaudclaar zich niet
heeft gemeld, ondanks de verlenging van
het verleende uitstel.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht uit
Hoekafest, dat volgens een nog niet beves-
'igde mededeeling ook maarschalk Smigiy-
Hydz op Roemeenschen bodem zou zijn
aangekomen.
In Boekarest is de omgeving van het
koninklijke slot streng afgezet. Een villa,
welke naast het slot ligt, zou uitgekozen
2Ün tot voorloopige verblijfplaats van den
Hoolschen president.
Het D. N. B. bericht verder dat de Roemeen
se regeering overweegt of de Poolsche re
dering voor korten tijd een verblijfplaats moei
orden aangewezen en dan naar een neutraal
*hc) zal moeten vertrekken, dan wel of zij
hl
loo
Roemenië moet worden vastgehouden
Bovendien bericht het D. N. B. dat in den
op van den dag ongeveer 250 Pooische vlieg
dagen, meest militaire toestellen, te Czerno-
t2 zijn aangekomen. Aangezien het vlieg-
W te klein is, staan de weilanden in de om-
^irig bezaaid met vliegtuigen.
fiev611 Hoemeensche commissie werkt onophou-
hjk aan het overnemen van de toestellen, en
ke bemanning wordt doorgezonden naar in-
Jbseringskampen in het centrum van het
fdd' Zes gewonde Poolsche piloten zijn in het
'utaire hospitaal van Czernowitz opgenomen,
e-k zijn Maandagochtend afdeelingen tanks
batterijen luchtdoelartillerie van het Pool-
tten leger te Czernowitz aangekomen. Zij wer-
W .boor de Roemeensche militaire autoritei-
p„v in beslag genomen, en de bemanning werd
ltlterneerd.
éigens een Havas-bericht uit Cemauti is
i'oolsch-Rocmeenschc grens aan de Roe-
biei
s5ei
ehsche zijde volkomen afgesloten. Zonder
c'ale toestemming mag men niet op den af-
'lc' van minder dan 7 kilometer van de grens
is lriei1' cn °P 3 kilometer afstand van de grens
een sterke troepenmacht geconcentreerd.
He speciale correspondent van Stefani te
erhauti bericht, dat de Russische troc-
in westelijke richting oprukken langs
srens tusschen Polen en Roemenië. De
verti
hit
larsch werd in den afgeloopen nacht
'aagd door het slechte weer, doch in
heel van het land hebben de Polen en
üsscn geen bloedigcn slag geleverd.
hal"1'1 H°olsche zijde woi-dt medegedeeld
vj ('e Hussen voortrukken met grootc witte
VfMSCn Cn verk'aren, dat zij de bevolking
e en rust komen brengen.
t)e pl lahi«bericht uit Moskou meldt verder dat
>0hd Uss*s°He troepen Maandagmorgen Wilna
,'r tegenstand te ontmoeten hebben bezet
te- °'Wng zou de troepen met gejuich heb-
°ht vangen.
Hut uter bericht wordt van Poolsche zijde
k(' Sov- Verk!aard, dat, indien de regeering vai?
f6k iet-Unie zich beklaagd heeft over ge-
'°Ut jjf-11 contact met de Poolsche regeering. de
u sSaüp haarzelf ligt, want de Russische am-
i eie rur Heeft Polen verlaten, terwijl het ge-
1)1 cout btomatieke corps zonder onderbreken
act bleef met de Poolsche regeering.
nit Kaunas en Riga ontvangen be-
J.'-roojjjg aldus meldt Reuter uit Londen
'bgeïl b Poolsche civiele en militaire vluchte-
,abti. Ver de grenzen naar Litauen en Let-
riSa meldt, dat een aantal Poolsche
jïebie<j be wijk heeft genomen op Letlandsch
n geïnterneerd is. Tot 12 uur heden-
(Waren ongeveer 60 Poolsche vliegtuigen
ct Utlas 6 Daugavpils in Zuidoost Letland. Uit
°rbt bericht, dat verscheidene hon-
«- burr
gers uit 't district van Wilna Maan-
»j. uiowicu van wiJiid iviad
^aunn de §rens zijn gepasseerd. Andere
g^sche T ontvangen berichten melden, dat de
Matris 0lldng 111 wllna een militie heeft
eerb tot handhaving van de orde in
1 de stad. Voorts wordt gemeld, dat de Poolsehe
grenstroepen van de Litausche grens zijn terug
getrokken.
In een radiouitzending in de Russische
taal van Zaterdag j.l. is uit Moskou gemeld,
dat 20.000 burgers gedood waren door een
Duitsch bombardement op Lemberg en dar
de Duitschers met mitrailleurs vuurden op
de vluchtelingen uit Lublin.
Volgens een Havas-bericht uit Stockholm,
heeft de Poolsche onderzeeër Rys, een toe
vlucht gezocht in de Zweedsche wateren
bij Sandhamn. De duikboot is in beslag
genomen en de bemanning geïnterneerd.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht ten aan
zien van de verklaring van Poolsche zijde, dat
nabij Skiernietwitsj niet-militaire doelen zou
den zijn gebombardeerd, dat de Duitsche lucht
macht zich steeds streng heeft gehouden aan
de bevelen van den Führer, slechts militaire
objecten te bombardeeren. Hiertoe behooren
cok spoorwegstations, welke meestal zijn be
veiligd door luchtdoelartillerie.
Verder wordt de juistheid der nSededeeling in
het Poolsche legerbericht, dat de Poolsch lucht
macht een Duitsche vliegtuigbasis in Posen
zou hebben vernield, ontkend. De Poolsche
luchtmacht heeft in het geheel geen aanval in
Posen gedaan.
PARIJS, 18 Sept. (Reuter). Dc Duitschers
brengen groote versterkingen, troepen en
luchtstrijdkrachten, uit Polen naar het wes
telijk front en voeren strategische terugtoch
ten uit om hun linie recht te trekken. De
ontruimde dorpen worden opgeblazen om te
verhinderen dat zjj als dekking worden ge
bruikt.
De Fransche troepen hebbe.n thans vasten
voet gekregen in het bosch Bienwald, dat zich
over 15 mijl uitstrekt tusschen Wissemburg en
den Rijn. Militaire waarnemers gelooven, dat het
doel der Duitsche terugtochten is een zoo goed
mogelijk gebruik te kunnen maken van de ar
tillerie, die de Siegfriedlinie verdedigt. Een gor
dijn van spervuur, bestaande uit een linie van
voortdurend voor de oprukkende troepen ontplof
fende granaten, is het doeltreffendst, wanneer
de linie recht is en van te voren nauwkeurig in
kaart gebracht. Men is van oordeel, dat de
Franschen thans de limiet hebben bereikt, voor
bij welke de Duitschers zich niet in staat achten
meer terrein af te staan.
De Fransche en Britsche regeeringen hebben
heden nauw contact gehouden in verband met
den Russischen inval in Polen. Waarnemers zijn
van oordeel dat voor het oogenblik geen radicale
wijziging in de Engelsch-Fransche politiek ver
wacht mag worden, of ten minste niet vóór vol
ledige rapporten zijn ontvangen van de ambas
sadeurs in Moskou.
Wat ook de consequenties mogen zijn van
het optreden der Sovjets, de Fransche mee
ning blijft standvastig, dat de toestand de
positie der beide democratieën niet raakt en
dat niets minder dan de totale overwinning
in overweging kan worden genomen.
L
PARIJS, 18 Sept. (Havas) Het Fran
sche legerbericht van hedenavond luidt als
volgt:
Activiteit van de artillerie op verscheidene
punten aan het front, in het bijzonder ten
zuiden van Saarbrücken. Onze strijdkrach
ten ter zee hebben met succes een vijandc-
lijken onderzeeër aangevallen.
TOKIO, 18 Sept. (Reuter). De woord
voerder van de Japansche regeering heeft
verklaard, dat Japan al zijn inspanning zal
concentreeren voor een regeling der Chi-
neesche aangelegenheid en het daarom
bereid is met ieder vreemd land, met in
begrip van de Sovjet-Unie, ten aanzien
van alle hangende kwesties tot overeen
stemming te komen. Er wordt echter niet
overwogen een niet-aanvalspact met Rus
land te sluiten. Er zijn met de Sovjet-Unie
nog te veel kwesties hangende.
Omtrent den wapenstilstand tusschen
Japan en Rusland meldt Domei uit Tokio
dat deze niets heeft te maken met den
Europeeschen toestand. Evenmin is hij ge
sloten door Duitsche bemiddeling, doch men
hoopt, dat hij een goed effect zal hebben
op de regeling van andere tusschen de bei
de landen hangende kwesties.
Volgens Domei-bericht uit Nankir> is de
tweede preliminaire ontmoeting tusschen de
Japansche en Russische parlementairen ter be
spreking van de details van de wapenstilstands
overeenkomst geschied halverwege de Japan
sche en Russische stellingen, of om juister te
zijn op anderhalven kilometer van beide stel
lingen. De bijeenkomst begon Zondagavond te
gen zes uur.
De ontmoeting duurde veertien minuten. De
parlementairen drukten bij het afscheid elkaar
de hand.
Na de beide preliminaire ontmoetingen op
Zaterdag en Zondag werd besloten de formeele
besnreking der parlementairen Maandagmiddag
om vier uur te doen aanvangen op een punt
halverwege de Japansche en Russische linies.
Politieke kringen te Rome hechten geloof
aan de berichten, dat Hitier onderhandelingen
met de regeering te Moskou aanknoopt met het
doel te komen tot een stopzetting van de hulp
verleening aan het regiem van Tsjang Kaï
Sjek.
Hoewel een bevestiging van deze mededeeling
ontbreekt, aldus meldt de „Japan Times" uit
Rome, gelooft men aldaar, dat de Japansch-
Russische wapenstilstand zeer zeker het voor
spel vormt voor een niet-aanvalsverdrag, dat
automatisch zou leiden tot een stopzetting der
politieke, militaire en economische steunverlee-
ning door de Sovjet-Unie aan Tsjang Kai
Sjek.
Het schijnt duidelijk dat Duitschland er bij
geïnteresseerd is Rusland gewikkeld te zien in
den Europeeschen oorlog, uitsluitend omdat
het zijn uiterste best doet en wil doen om
Moskou te overreden het groote gevaar te
ontgaan van Japan te provoceeren door voor;
te gaan met hulpverleening aan Tsjang Kai
Sjek.
In Italië gelooft men algemeen dat
Duitschland beoogt Japan te laten optre
den als moker tegenover Engeland en
Frankrijk in Azië. Vandaar dat het pogin
gen doet Japan voor dat noel vrij te ma
ken. De mededeeling zegt, dat dit alleen
bereikt kan worden door een Japansch-
Russische toenadering. Een bevestiging
hiervoor wordt gezien in de uitnoodiging
aan generaal Terautsji voor een ontmoe
ting met Hitler en von Ribbentrop.
Men gelooft, dat Terautsji op de terugreis
naar Tokio (via Siberië) Moskou zou kunnen
aandoen om er te confereeren met Stalin en
Molotof, aldus „Japan Times".
TOKIO, 16 Sept. (Domei) De Japansche troe
pen hebben nieuwe militaire operaties geopend
in de provincie Kiangsi.- De uiterste rechter
vleugel der Japanners heeft Sjangfoetsjen be
reikt, vanwaar hij een zuidwaartsche richting
genomen heeft. Japansche marinevliegtuigen
dekken den Japansehen opmarsch. Het leger
bericht meldt, dat de Japansche troepen na een
welverdiende rust genomen te hebben, wegens
de bezetting van Nantsjang, de hoofdstad der
provincie Kiangsi, op 13 September de krijgsver
richtingen hervat hebben en opgetrokken zijn in
de richting oostwest en zuid.
ROME, 18 Sept. (Stefani) De onder
secretaris voor Buitenlandsche Zaken,
Bastianini, is benoemd tot ambassadeur in
Londen.
Het feit dezer benoeming beteekent,aooal
'teen verbetering, dan toch zeker een goede
instandhouding der ItaliaanschBritsche be
trekkingen. De nieuwe ambassadeur is een van
Rome's bekwaamste diplomaten, en dit wijst
er op, dat men in Italië Lonc'en nog steeds a'.s
een belangrijk centrum van buitenlandsche
relates beschouwt. Men mag deze benoeming
ook zien als uiting van het streven, met de
Westersche mogendheden in goede verstand
houding te leven. (Red.).
TOKIO, 18 Sept (Domei) Dc „Japan
Times" verneemt uit Londen, dat de Rus
sische militaire autoriteiten voornemens
zijn de troepen op te laten rukken naar
Estland en Finland. Er zijn troepen in deze
richting gezonden, alsook munitie. Men is
algemeen van oordeel, dat de Sovjet-Unie
een actie zal ondernemen tegen Estland,
dat een strategische positie ten aanzien van
Leningrad inneemt.
BERN, 18 Sept. (Havas). De Federale Raad
heeft den opperbevelhebber van het Zwitser-
sche leger gemachtigd de recruteering een jaar
te vervroegen en de leeftijdsgrens voor de re-
crutenscholen te bepalen op 19 jaar. Volgens
dit besluit kan de lichting 1921 reeds het vol
gend jaar worden opgeroepen en de lichting
1920 reeds dit jaar.
Verder wordt gemeld, dat de Zwitsersche
scheepvaart op het meer van Konstanz naar
den Duitschen oever beperkt zal worden in ver
band met den oorlog.
LONDEN, 18 Sptember (Reuter) Vermoede
lijk was het aantal personen, dat zich aan boord
van het vliegtuigmoederschip „Courageous"
bevond toen het schip werd getorpedeerd, aan
merkelijk minder dan de volledige bemanning,
welke bestaat uit 1200 officieren en minderen,
hierbij inbegrepen de vliegers.
Met den bouw van het schip werd begonnen
in 1915. Het schip was bedoeld om als kruiser
dienst te doen in de Oostzee. In 1924/28 werd
het schiD omgebouwd tot vliegtuimoederschin.
VOOR HET GEHEELE LAND:
Gedeeltelijk bewolkt, droog weer, weinig
jE verandering in temperatuur, meest matige
HE Noord-Oostelijke wind.
illllliiillllliliillllllillllllllllllliiilliilllllllllllllilllilllliiiiiiiilllilllillrË
In de vergadering van de Con
tactcommissie voor het mijnbedrijf,
welke Maandag te Heerlen gehou
den is, hebben de directies als haar
meening te kennen gegeven, dat,
althans voorshands, de kolenvoor
ziening van het land geen ernstige
moeilijkheden zal opleveren.
LONDEN, 18 Sept. (Reuter). Met betrek
king tot den aanval cër Sovjets op Polen wordt
officieel verklaard:
„Niets van wat gebeurd is heeft verschil uit
gemaakt voor de vastbeslotenheid der Britsche
regeering om met volledigen steun van het
land haar verplichting jegens Polen ten uitvoer
te leggen."
Via het ministerie .van Voorlichting is he
denavond een gezaghebbende verklaring uitge
geven, welke als volgt luidt;
„De Britsche regeering heeft den toe
stand bestudeerd, die ontstaan is door der
aanval op Polen, waartoe bevel is gegeven
door de Sovjet-regeering. Deze aanval, die
gepleegd is op den eigen bondgenoot van
Engeland, op een oogenblik, waarop hij
neergeworpen ligt tegenover overweldigen
de strijdkrachten, die door Duitschland te
gen hem in het veld zijn gebracht, kan naar
de meening der Britsche regeering niet
worden gerechtvaardigd door de argumen
ten die door de Sovjct-regeering naar vo
ren zijn gebracht."
BELGRADO, 18 Sept. (Havas). De zen
der te Belgrado meldt uit Boedapest, dat
de Sovjet-troepen aan de Hongaarsche
grens zijn aangekomen.
BOEKAREST, 18 Sept. (Havas). Het bu
reau van den minister-president heeft te ken
nen gegeven, dat de bijzondere omstandighe
den, waarin zich de gebeurtenissen van den 17en
September hebben afgespeeld, Roemenië slechts
kunnen sterken in zijn houding van strikte
neutraliteit jegens de oorlogvoerenc/en en in
zijn besluit om met de grootste vaderlandsliefde
te waken bij zijn grenzen. Dat geldt ook voor
de gastvrijheid, die de regeering eventueel het
Poolsche staatshoofd en de Poolsche regeering
zal hebben te verleenen.
NEW YORK, 18 Sept. (D. N. B.) Het
rassagiersschip American Farmer heeft draad
cos medegedeeld, 129 opvarenden van he;
Engelsche vrachtschip Kafirstan, dat door een
Duitsche duikboot tot zinken is gebracht, op
300 mijl ten westen van Ierland aan boord te
hebben genomen.
Duitsche en Russische troepen ontmoeten
elkaar te Brest-Litowsk.
De strijd om Warschau werd hervat.
Wilna zou door de Russen zijn bezet.
Bastianini werd benoemd tot Italiaansch
ambassadeur te Londen.
Vertrek der „Nieuw-Amsterdam" uitge
steld, daar de bemanning geweigerd
heeft te monsteren.
Een halve ton is geschonken voor de
verdediging van Den Haag.
Felle brand in houtloodsen te 's-Herto-
genbosch.
Nederlandsche voorlichtingsmaatregelen
getroffen inzake het mijnengevaar voor
de visscherij.
De kolenvoorziening van ons land zal
althans voorshands geen ernstige moei
lijkheden opleveren.
New-Yorksche beurs: flauwe stemming
met scherpe koersdalingen.
Het vertrek van de „Nieuw-
Amsterdam" naar Amerika, dat
aanvankelijk op Maandagavond be
paald was, is tot nader aankondiging
uitgesteld.
Dit uitstel vindt zijn oorzaak in de om
standigheid, dat de bemanning geweigerd
heeft te monsteren.
De monstering werd opengesteld op
voorwaarden, besproken tusschen de werk
nemers- en werkgeversbonden, doch waar
omtrent nog geen definitieve overeenkomst
was vastgesteld. Het personeel wenschte
evenwel op deze voorwaarden niet in te
gaan.
Voor deze reis hadden 1200 passagiers ge
boekt.
BERN, 18 Sept. (Havas) De „Basler Nach-
richten" verneemt uit Berlijn, dat tengevolge
van de ontploffing bij het ministerie van Lucht
vaart op Zaterdagavond alle vensters van het
gebouw tbt op de vierde verdieping werden
vernield, evenals de vensters van de belenden
de perceelen. Een persoon werd gewond.
Paulus heeft zoo'n bemoedigend
woord óók voor ons, voor onze dagen,
geschreven toen hij den Ephesiërs den
raad gaf den moed niet te verliezen.
Het Zondagsepistel geeft zijne woor
den aan: „broeders, ik bid u, dat gij
niet den moed verliest om wille van
de wederwaardigheden die ik voor u
verduur
Wij moeten den moed niet verlie
zen. Hoe donker ook de hemel en hoe
zwaar de beproeving is, hoe drukkend
de tijdsomstandigheden mogen zijn en
hoe moeilijk de toekomst lijkt: nooit
den moed verliezen. „Broeders ik bid
u dat gij den moed niet verliest."
„Moed verloren, al verloren" zegt
zen oud-Hollandsch spreekwoord.
Daarom moeten we immer een zekere
blijmoedigheid bewaren om zelf
krachtig te blijven en bij anderen den
moed er in te houden. „Aan Hem, Die
bij machte is om door de kracht,
welke in ons werkt veel meer tot
stand te brengen, dan wij kunnen
vragen of begrijpen, aan Hem zij de
eer!"
Paulus bidt ons allen nu nog toe:
dat gij naar den inwendigen mensch
krachtig wordt gesterkt door Zijn
geest en dat Christus woont in uw
harten door het geloof."
Ir-J i c ^uuuuinnniiii) m D)/1JgZ
Stand op Dinsdag 1 uür vjn. 767.6
Vorige stand 767-3
