Laatste Nieuws
Zoekt gij betrouwbaar j
Personeel?
I Plaats dan een „Omroeper" j
voor 90.000 gezinnen
O
Teveel marktlieden in manufacturen
Prinsjesdag in
Den Haag
Meer dan 100 kramen
geteld
GEEN HEFTIGE STRIJD
IN HET WESTEN
BRITSCH MINISTERIE
OVER HITLER'S REDE
|iii!iiiii!iiiiiiiii!iin!i!iiiniinninniimnnnt!iiiiniiiiiiiiinnniiiH!iiiiiiiiiiitiiiiiiininfiiiirflniiiiiii!miiiiitm!§
«ïjiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiiiiuiiiiiiiiiiiiiuiiiutiütiiiiuiiuiiiiiiiiumiiiiiiiuiiiiiiiiimiiiiiiiiumiiiiiiiiiin
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1939
V rouwenarbeid
Verkiezing
Supplement Telefoongids
Rapport inzake marktonderzoek
manu facturen-kooplieden
Prijsver hooging
Sympathie
St. Henricus Mulo-
school te Heemstede
Voor wandelsportliefhebbers
(sters)!
KON. NED. MIJ. VOOR TUIN
BOUW EN PLANTKUNDE
De heer H. Carles besprak de
nieuwe dahlia-variéteiten
Feest voor de soldaten
Cabaretavond in Gebouw St. Bavo
Een koperen jubileum
Lustrum-Inlui K.J.M.V.
Concert voor de militairen
Faillissementen
(Berichten reeds geplaatst in een deel van
onze vorige oplaag)
Op het Binnenhof
In de Ridderzaal
De Koningin
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
De Temps spreekt over neutrali
teit" van Moskou
Engelsche boodschap
aan Warschau
raan®
Ns i
Nno#
Nie
to,
?laa-
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimtiiiiiniiiiiiiiia
STAD
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
kwam gisterenavond in openbare vergadering
bijeen in het gebouw aan het Nassauplein.
De voorzitter, de heer J. Swens wees aller
eerst op de blijde geboorte van prinses Irene.
Daarna bleef hij even stilstaan bij de economi
sche gevolgen van de mobilisatie en van de
oorlogsgevaren. Spr. wenschte den leden de
kracht om de moeilijkheden het hoofd te bie
den en zoo noodig te overwinnen.
Bij de mededeelingen troffen wij aan de reeds
door ons gepubliceerde capitulatie van de Ned.
Spoorwegen ten aanzien van de verplaatsing
van het goederenstation te Haarlem. Er zal
thans medewerking worden verleend.
Door tóedoen der Kamer werd een belangrijke
verbetering van den weg Sloterdijk-Fordhaven-
Velsen verkregen.
Van de papierfabrieken der fa. van Gelder
werd terzake een dankbetuiging ontvangen
De heer v. d. Burg verzocht indertijd een
onderzoek naar de arbeidsschuwheid bij vrou
welijke arbeidskrachten gedurende het seizoen
in de conservefabriek. De K. v. K. van Tiel
wilde daartoe een schrijven aan den Minister
zenden. Het Bureau was uit een onderzoek ge
bleken, dat het hier een uitermate ingewikkeld
probleem betreft, zoodat een schrijven niet
noodzakelijk werd geacht. Aldus werd besloten.
De voorzitter en leden der Bevrachtingscom
missie werden herbenoemd
De verkiezing van leden der Kamer werd
vastgesteld op Vrijdag 3 November 1939.
De verslagen der commissie onderwijscursus-
sen, vestigingswet en uitverkoopen werden goed
gekeurd. Eveneens werd bekrachtigd het sub
sidie aan het comité Hildebrand-Spoorwegfees-
ten te Haarlem.
Indertijd stelde de heer E. Voet de vraag, of
het Bureau der Kamer zou willen nagaan of
de mogelijkheid bestond, de bekende supple
menten op den telefoongids weder ingevoerd
te krijgen.
Na een ingesteld onderzoek is gebleken, dat
de wederinvoer niet van overwegend belang ge
acht moet worden, temeer, daar de informatie
dienst van de P.T.T. alle inlichtingen geeft.
Het Bureau wil dan ook geen verdere stappen
doen.
De heer v. d. Burg iou opneming van de
nieuwe nummers in de plaatselijke dagbladen
mogelijk achten.
De voorzitter zou eens informeeren.
Besloten werd aan B. en W. van Haarlem het
volgende schrijven te zenden:
De Kamer veroorlooft zich Uw college te wij
zen op het in Haarlem geldende doorvaartta-
rief, hetwelk naar hare meening een beletsel
vormt voor een opleving van het scheepvaart
verkeer. Alhoewel haar voldoende bekend is,
dat de finantieele toestand er stadsfinanciën
allerminst gunstig genoemd mag worden en dat
derving van bepaalde inkomsten het bestaande
deficit misschien zou kunnen verhoogen, meent
zij toch in het belang van industrie en handel
te moeten aandringen op een verlaging dezer
tarieven, aangezien de vermeerdering van de
aantallen schepen, welke Haarlem zullen aan
doen, dit deficit zeker tot een minimum zal
beperken en in de toekomst ongetwijfeld tot een
vermeerdering van inkomsten zal leiden.
De statistische cijfers zijn het bewijs, dat
een ingrijpen noodzakelijk is en dat een laten
voortbestaan der huidige situatie wel oorzaak
zou kunnen zijn, dat Haarlem voor dit verkeer
blijvend uitgeschakeld zou worden. Juist in
verband met het feit, dat binnen afzienbaren
tijd zeer belangrijke werken tot stand zullen
komen, die voor de ontwikkeling van het han
delsverkeer van niet te onderschatten betee-
kenis zijn, is het voor de gemeente Haarlem
van overwegend belang een zoo groot mogelijk
gedeelte van het verloren gegane binnenscheep-
vaartverkeer weder terug te winnen.
Verlaging van het doorvaarttarief zou daar
toe de eerste stap kunnen zijn en in verband
daarmede nemen wij de vrijheid U te verzoeken
bij het vaststellen der conceptgemeentebegroo-
ting 1940 daarmede zoo eenigszins mogelijk
rekening te willen houden.
In de vergadering der Kamer van 16 Mei 1939
heeft de heer J. J. Brinkman de aandacht ge
vestigd op het feit, dat op de z.g. Maandagmarkt,
welke wordt gehouden op de Ged. Oude Gracht
en Botermarkt het aantal manufacturen-koop-
lieden, hetwelk een standplaats inneemt, te groot
is en ongetwijfeld te veel schade berokkent aan
de hier gevestigde manufacturen-winkeliers.
Nadat de voorzitter een onderzoek had
toegezegd en deze zaak in handen had ge
steld van de Commissie voor het Marktwezen,
heeft een der leden dier Commissie te zamen
met den secretaris der Kamer een telling
gehouden en geconstateerd, dat van de onge
veer 200 aanwezige marktkramen er 109 wa
ren. die wollen stoffen (stuk-goed), witte
flanellen stoffen (onderkleeding), textiel-
goederen of artikelen voor kleeding of ligging
verkochten.
De rapporteurs zeggen: Deze tellingen zijn
drie Maandagen achtereen gehouden en telkens
troffen wij iets meer dan 100 kramen aan, waar
goederen verkocht werden die in elke manu-
facturen-zaak verkrijgbaar zijn.
Het Bureau der Kamer heeft over deze aange
legenheid gecorrespondeerd met het College van
B„ en W. alhier ter verkrijging van het aantal
kooplieden, de namen en woonplaatsen dezer
kooplieden en het aantal afgegeven markt-
abonnementen. In het antwoord van B. en W.
wordt medegedeeld, dat het aantal kooplieden
35 bedraagt, waarvan 6 ingezetenen der ge
meente Haarlem. Vier dezer kooplieden nemen
slechts een enkele maal een standplaats in. Hoe
wel het zeer goed mogelijk is, dat er ongeveer
35 kooplieden uitsluitend en alleen wollen stof
fen (stukgoed) te koop aanbieden is hiermede
niet voldaan aan ons verzoek om officieel te
weten het aantal manufacturen-kooplieden en
kooplieden, welke artikelen uit de manufacturen-
branche verkoopen. Onze telling wijst dit trou
wens duidelijk uit.
Hoewel de Commissie op het standpunt staat,
dat een markt voor een gemeente ontegenzegge
lijk voordeelen biedt, meent zij toch, dat bij het
geven van plaatsruimten op een markt rekening
moet worden gehouden met de verschillende
branches. Zij is van oordeel, dat hier van een
teveel aan kooplieden met artikelen uit de ma-
nufacturenbranche gesproken kan worden en
stelt voor aan B. en W. te verzoeken dit aantal
vooral niet verder uit te breiden en het daar
heen te willen leiden, dat het getal 100 in de
toekomst niet meer overschreden zal worden.
De Commissie stelt zich, in verband met de
nieuwe rijksregeling voor het marktwezen, voor
t.z.t. een onderzoek in te stellen naar het geheele
marktwezen te Haarlem en dan te onderzoeken:
a. hoeveel kramen er op de markt voorkomen;
b. hoe deze onderverdeeld zijn;
c. hoeveel houders uit de gemeente Haarlem
zijn en hoeveel van elders;
d. de kostprijs per M2 standruimte;
e. een vergelijking van huurprijzen met ge
lijksoortige gemeenten.
De heer BRINKMAN was zeer erkentelijk
voor dit onderzoek. Jammer, dat de gemeente
niet meer inlichtingen kon geven. Er is hier
sprake van een euvel, omdat zeer veel geld
iederen Maandag uit Haarlem gaat. Het aantal
kramen mag zeker niet verhoogd worden. Spr.
bracht hulde aan de commissie voor het markt
wezen en vereenigde zich voorloopig met de
conclusie.
Bij de rondvraag besprak de heer LAS-
SCHUIT de hamsterwet, prijsopdrijving' en ver
hoogde prijzen. Hij wilde nadrukkelijk vaststel
len, dat vele artikelen wel degelijk in prijs om
hoog moeten gaan, wil er een normaal zaken
leven blijven bestaan. Een redelijke prijsver-
hooging moet getolereerd worden.
De heer BRINKMAN was het er volkomen
mee eens. De winkelier moet vechten tegen de
publieke opinie. Het is niet waar, dat geen en
kelen prijs hooger mag worden, het is niet
waar, dat de winkelier oorlogswinst wil maken.
De man moet straks veel duurder inkoopen en
daartoe geld hebben. De Kamer diene den Mi
nister op een en ander te wijzen.
De heer KLEIN SCHIPHORST, voorzitter
van het Kleinbedrijf zeide, dat deze aangele
genheid ook in de middenstandsbonden is be
sproken. Het publiek is in vele gevallen on
billijk gebleken.
De Minister heeft reeds oor voor deze kwestie.
De heer MATHOT vroeg of ook bij de fabri
kanten een onderzoek is ingesteld.
De voorzitter: Inderdaad. Ook de fabrikanten
zijn naar Economische Zaken gestapt. Laat de
Kamer even afwachten. Dit zal geschieden.
De heer BRINKMAN zeide, dat vooral in de
buitengemeenten veldwachters rigoureus zijn
opgetreden. Er moet vlug gehandeld worden,
De heer KLEIN SCHIPHORST: Er zijn veld
wachters, die bij het publiek in het gevlei wil
len komen en zeggen; „pik, ik heb je!" Dat is
niet langer te tolereeren.
De Voorzitter: Ik geloof, dat deze zaak ook
van groot belang is voor de fabrikanten.
De heer TEDING VAN BERKHOUT wensch
te een brief van sympathie en medeleven te zen
den aan de organisaties op bloembollenterrein
en visscherij, welke bedrijven zoo zwaar getrof
fen zijn door de huidige omstandigheden.
De Kamer was het daar volkomen mee eens.
De heer BRINKMAN vroeg of de Kamer kan
aandringen op zakenverlof voor zelfstandigen,
wiens zaken dreigen te verslappen, omdat ze
gemobiliseerd zijn.
De Voorzitter meende, dat dit een landelijk
belang is. Een adres zou geen succes hebben.
De heer LASSCHUIT deelde mede, dat de
Middenstandscentrale de kwestie al ter hand
heeft genomen. De winkeliers meldden zich
echter niet, wellicht uit concurrentie-overwe-
gingen.
De heer BRINKMAN: Dan moet de Kamer
dus juist iets doen. In 1914 zijn ook zakenver-
loven van een week of langer gegeven.
Aan de Middenstandsorganisaties zal gevraagd
worden of ze de diensten van de Kamer noodig
hebben.
De heer KOSTER wees op den noodtoestand
in het visscherijbedrijf, dat practisch geheel
stil ligt. Spr. wilde het bureau er reeds op wij
zen, dat steunverleening niet zal kunnen uit
blijven. De sympathie-betuiging van de Kamer
juichte spr. intusschen toe. In de besloten zit
ting zou hij op die steunverleening nader ingaan.
De vergadering werd daarop besloten.
Gisteren ontvingen wij bericht, dat de
militaire overheid de St. Henricussehool
NIET in beslag neemt.
Alle leerlingen worden daarom Woens
dagmorgen op den gewonen tijd verwacht
bij het schoolgebouw aan den Heerenweg.
Men- schrijft ons:
Voor den één korter voor den ander lan
ger maar voor de meesten ligt de vacantie
toch al weer achter een rug en wel allen heb
ben geprofiteerd van de buitenlucht en den
mooien zomer en hebben weer intens genoten
van de heerlijke zomernatuur.
Zoo heeft ieder seizoen iets geheel eigens en
ook de herfst, die zich zoo hier en en daar al
even meldt door een vroeg-bruine kastanje, een
vallend blad, heeft z'n eigen sfeer.
We gaan ons daarom al zijn de tijden roe
rig voorbereiden op een stevigen marsch
door de herfstwereld en wel: op 1 October a.s.
Vertrek 12 uur vanaf Graalhuis, Leeghwater-
straat 4. Omtrent deelname-kosten voor leden
van Katholieke Jeugd- en Sportorganisaties en
voor buitenstaanders wende men zich tot een
der hieronder genoemde adressen. Men ontvangt
een diploma of op zijn oorkonde het lakstempei:
„Herfsttocht".
Met het oog op een vlot verloop van de orga
nisatie van dezen dag, wordt verzocht, dat men
zich vóór 27 September opgeeft. Voor opgaven
na dien datum wordt extra berekend.
In Haarlem wordt de tocht geregeld door me
juffrouw I. Middeldorp, Warmoesstr. 20 en B.
Fielage, Joh. v. Vlietstraat 76, waar men alle
verdere gegevens kan ontvangen.
Een prettige en sportieve tocht!
In de kleine zaal van Hotel Lion d'Or
vergaderde gisterenavond de afdeeling
Haarlem der Kon. Ned. Mij. voor Tuin
bouw- en Plantkunde, onder voorzitterschap
van den heer J. L. Bouwer.
In zijn openingswoord besprak de voorzitter
de ernstige omstandigheden, waaronder deze
eerste vergadering van het seizoen werd gehou
den. Hij spoorde de leden aan, niettegenstaande
de ernstige gevolgen, die de toestand voor den
tuinbouw met zich zal brengen, den moed niet
te laten zakken. Een tuinder laat het hoofd niet
hangen, dat behoort niet bij zijn vak; zijn vak,
dat een vak van liefde is, verdraagt geen pes
simisme. De Maatschappij zal het seizoen met
vernieuwden moed ingaan.
Bij de mededeelingen werd den leden gezegd,
dat op 24 October a.s. de bekende kleuren-
rozenfilm in de groote zaal van Lion d'Or zal
worden gedraaid.
Het ledental is gestegen tot 163, wat het
hoogste aantal is, sinds de afdeeling Haarlem
alleen staat en geen bij-afdeelingen meer heeft.
De heer H. Carlee besprak de nieuwe dahlia's,
die in het afgeloopen seizoen waren opge
vallen.
Hij belichtte even de felle teleurstelling, die
in tuinderskringen heerschte, nu gebleken was,
dat de zoo duurzaam schijnende vrede van 1938
het nog geen jaar heeft kunnen uithouden. Het
uitbreken van den oorlog is oorzaak geweest
van het feit, dat spr. niet veel buitenlandsche
dahlia's kon bespreken; hij zou zich moeten
beperken tot wat hier te lande en in Amerika
en in Australië gekweekt was.
Het afgeloopen jaar, aldus spr., is een
succesvol jaar voor de dahliakweekers ge
weest. Hij noemde het een verheugend tee-
ken, dat de belangstelling en liefhebberij
voor planten, in het bijzonder voor dahlia's,
hier te lande nog steeds toeneemt.
De beplanting met dahlia's in het Vondel
park. verricht door de Nederlandsche Dah
lia-vereeniging is een zeer groot succes ge
worden. Dit was ook wel te verwachten,
omdat de omgeving zich bijzonder voor
massabeplanting leent en de kleureffecten
er zeer goed tot hun recht kunnen komen.
Dit jaar is de dahlia-wisselbeker gewonnen
door een dahlia van de fa. Bruidegom, de Pink
Giant, die een rose kleur heeft. De heer Carlee
besprak deze dahlia zeer uitvoerig en stelde de
goede eigenschappen ervan in het licht.
De twee favorieten van het vorige jaar, Scar
let Leader en Peer Gynt, hebben dit jaar ge
toond, wat zij waard waren. Jammer is het, dat
men moet constateeren, dat Peer Gynt het niet
heeft kunnen bolwerken. Deze dahlia zal wel
spoedig van het tooneel verdwenen zijn. Scar
let Leader daarentegen gaat een goede toe
komst tegemoet. Deze plant heeft geheel be
antwoord aan de verwachtingen, die men ten
opzichte ervan koesterde. Een interessant over
zicht van de in het zaaltje geëxposeerde dah
lia's gaf de heer Carlee met betrekking tot
plantgeschiktheid, nut als snijbloemen, vorm
schoonheid, kleur, tuin- en perkbeplanting.
Hij besprak de kweekmoeilijkheden en de
groeiverschijnselen van de planten en bezag de
geschiktheid voor ons land van buitenlandsche
dahlia's.
De heer J. L. Bouwer sprak na de causerie
een dankwoord tot den heer Carlee. Hij voegde
er den wensch aan toe, dat de traditioneele
causerie volgend jaar onder gunstiger omstan
digheden gehouden zou kunnen worden.
Er waren heel veel factoren, die er toe mede
werkten om het feest, dat door de commissie
Ontwikkeling en Ontspanning van het I8e
Depot Bataljon georganiseerd werd voor de mi
litairen volkomen te doen slagen. Daar was in
de eerste plaats de stemming onder de sol
daten, die tegen acht uur in colonnes naar het
gebouw St. Bavo marcheerden en daar waren
vervolgens de leden van het Bernard's Revue
gezelschap Haarlem, het Dameskoor „De Veld
viooltjes" en het muziekensemble-Nibbering,
die in vereeniging een avond vol afwisseling bo
den, gewijd aan zang, bekende liedjes en een
groote dosis humor.
De reserve le luitenant C. M. Nachtegaal
sprak, na kapitein Koopman en zijn staf wel
kom te hebben geheeten, de in de zaal verza
melde manschappen toe. De commissie voor
Ontwikkeling en Ontspanning heeft gemeend
haar arbeid te moeten beginnen met een avond
van ontspanning', ook al om den velen arbeid
in deze eerste mobilisatiedagen zoo te beloonen.
Hij bracht dank aan het bestuur van gebouw
St. Bavo, dat de zaal gratis ter beschikking had
gesteld, aan de belangelooze medewerking van
de artisten en ten slotte aan hen, die financiee-
len steun verleenden.
Het woord was vervolgens het was in den
loop van den avond vele malen aan hem
aan den conférencier, een dienstplichtig ser
geant, die met zijn geslaagde grappen en zijn
pittige aankondigingen al direct een applaus
je in ontvangst had te nemen.
Het programma van den avond was uitge
breid. Het begon met een luidruchtig meege
zongen soldatenlied van Lou Marty, waarvan
het refrein door de zaal daverde. Groot succes
oogstte de heer J. Schrama, die als muzikale
clown liederen ontlokte aan eertijds gevulde
wijnflesschen en bewondering wekte door het
kunststukje met een opengeslagen krant te ba-
lanceeren. Een stormachtig applaus mochten
de veldviooltjes in ontvangst nemen; ook voor
hun zang verdienden zij dat. De heer Hoek,
tenor, zong „Ik hou van Holland" en een 11-
jarig knaapje bewees een toekomstig trekhar-
monicavirtuoos te zijn. Er was nog meer. Een
groepje acrobaten vertoonde toeren, waarvan
zelfs de meest gespierden en lenigen onder de
soldaten in de zaal stil werden, en er waren
girls in de kleeding van paradesoldaatjes, die
groot succes oogsten. De heer Marty kwam nog
eens terug als pienter matroos en de heer
Schrama als een fuifnummer. En hier hooren
nog tal van enzoovoorten achter. Een woord
van hulde voor het ensemble-Nibbering, dat
in zeer uitgebreide bezetting de entre-actemu-
ziek verzorgde, is nier zeker op zijn plaats.
Het soldatenpubliek bleek in hooge mate het
gebodene te kunnen waardeeren. Men zal dat
begrijpen als men weet, dat de mesten van hen
met tintelende handen naar het nachtkwartier
liepen.
Het is een goede gewoonte aan koperen ju
bilea weinig of geen aandacht te schenken,
maar 't is een even goede gewoonte, in bepaalde
gevallen van die gewoonte af te wijken en wan
neer een parochie 12% jaar lang bestaat, mag
dit feit wel onder de rubriek „bepaalde geval
len" worden geplaatst.
De parochie O. L. Vrouwe Hemelvaart te
Heemstede bestaat 12% jaar en dat wil dus
zeggen, dat gedurende een achtste eeuw de zeer
fraaie, modern gebouwde kerk op het Valken
burgerplein een toeverlaat is geweest voor de
parochianen. Dat direct na het jubileum de kerk
wordt genoemd, spreekt vanzelf; de kerk toch
is het centrum van het godsdienstig leven eener
parochie en zij behoort dus niet alleen in het
midden van de parochie te staan, maar moet
ook het verzamelpunt zijn waar de geloovigen
bijeenkomen en deze moeten niet alleen zich-
zelve sterken met het Levend Brood, maar dat
ook anderen doen door hun voorbeeld.
Het stichten van deze parochie in het jaar
1927 is feitelijk een waagstuk geweest van den
eersten rang, want juist in dat jaar was het
voornaamste deel van Heemstede geannexeerd
door Haarlem en de bevolking daardoor terug-
geloopen van 17071 tot 12179 zielen. Aanvanke-
De Bond van Katholieke Jonge Midden
stands Vereenigingen in het bisdom Haar
lem heeft zijn lustrum-inlui onder groote
belangstelling te Den Haag gevierd. Toen de
mobilisatie uitbrak, vroegen de leiders zich
af of het niet goed zou zijn den feestelijken
inzet uit te stellen. Toen men echter aldra
tot de conclusie kwam, dat juist de K.J.M.
V. in dezen mobilisatie-tijd een groote en
speciale rol heeft te vervullen en daaren
boven vaststelde, dat de herdenking wel
feestelijk, maar vooral waardig en aanpas
send aan het winterprogramma zou zijn
besloot men den inlul doorgang te doen
vinden.
In de kapel Groenestein aan den Loosduin-
schen Weg te Den Haag droeg de bondsmodera-
tor, rector L. Beune, een H. Mis van dankbaar
heid op. In gebouw Custodia vereenigde men
zich daarna aan de koffietafel, waarna een
korte bondsbijeenkomst werd gehouden. De
voorzitter, dr. W. Dysselbloem, gaf een uiteen
zetting van het winterprogram, dat als motto
draagt: Naar een nieuwe gemeenschap, vooi
een hernieuwd familieleven, en dat in alle af-
deelingen van het land zal worden uitgewerkt
er. beleefd.
Indertijd hebben wij reeds een en ander ovei
de onderdeelen van dezen opzet medegedeeld.
Het was werkelijk een grootsche onderneming
om het gebouw van Kunsten en Wetenschappen
te Den Haag te reserveeren voor een bijeen
komst van K.J.M.V.-ers uit alle deelen van hel
bisdom, andere jeugdvereenigingen en ouders.
De bedoeling was de ouders in nauwer con
tact met de beweging te brengen als inzet van
het program, dat toch van een familieleven io
den breedsten zin van he,t woord gewaagt.
Het is ongetwijfeld een krachttoer geweest
in deze dagen 1500 menschen, nog wel op een
mooien nazomerschen dag, bijeen te brengen.
Het pogen was echter de moeite waard, want
juist in de groote steden krijgt de K.J.M.V. nog
niet voldoende vat op den katholieken jonge
man. Door de ouders en door de andere familiè
leden hoopt men de noodzakelijke brug tot be
tere resultaten te verkrijgen.
De bondsvoorzitter nam dan ook de gelegen
heid te baat om temidden van dit groote gezel
schap een pittig woordje te spreken. Hij heette
den talrijken autoriteiten, waaronder de hoog-
eerw. heer deken van Den Haag, directeuren
van katholieke jeugdvereenigingen, van de
Hanze, van den L.T.B. en den vertegenwoordiger
van Leger en Vloot, welkom, en uitte zijn vreug
de over het tot stand gekomen contact in de
residentie.
Rector Beune concludeerde in zijn toespraak
dat de K.J.M.V. het herstel in Christus wil doer
beginnen in haarzelve: bétere zoons ,en broers
thuis, bétere werkers in het beroepsleven, bétere
vaderlanders, bétere kinderen van onze H. Kerk.
Het ideaal is en blijft; een K.J.M.V.-er is een
man van karakter en een katholiek van de daad.
Door een speciale gunst van de „Vereenigde
Haagsche Spelers" werd voor éénmaal het op-
vceringsrecht afgestaan van Wim Snitker's „Het
spel van den kelk".
Het spel van den kelk behandelt zeer sober
het offer, dat de sociale priester Ariëns als ka
pelaan te Enschede bracht, toen hij zijn dier
baarste bezit verkocht: den kelk, dien zijn
ouders hem bij zijn priesterwijding hadden ge
schonken.
Het is opgebouwd uit drie bedrijven en een
naspel.
Het eerste bedrijf draagt als titel het eerste
woord van de H. Mis: Introibo: ik zal opgaan
tot het altaar. Het geelt 'n kijkje op den och
tend van een der eerste dagen, dat Ariëns in
de praktijk geplaatst was en speelt in de sacris
tie van de St. Jacobusparochie te Enschede.
Het tweede bedrijf wordt gedragen door de
gedachte, uitgedrukt in het gebed van de offe
rande van brood: Suscipe, aanvaard, Heilige
Vader, dit offer. In dit bedrijf stormen de hard
heid en de ruwheid van het rechte- en liefde-
looze leven de werkkamer van Ariëns binnen.
Tegen het onrecht en de liefdeloosheid zal
Ariëns de kracht stellen van het offer der on
beperkte liefde.
Het derde bedrijf brengt in den smartelijken
verkoop van zijn kelk het hoogtepunt in dit
offerspel en draagt daarom den titel van Offe-
rimus et calicem, de beginwoorden van het ge
bed bij'de Offerande van den wijn. hier ook in
letterlijken zin van den kelk. Het naspel brengt
de symboliek van Ariëns triomf.
Het is hier thans niet de plaats om op den
inhoud, den opzet en de uitwerking' van het spel
in te gaan. Het kan ook geenszins de bedoeling
zijn om de tekortkomingen ten opzichte van
het beroepstooneel aan te wijzen.
Liever wijzen wij op het Ic-ffelijke streven
het leekenspel te schenken aan ruim 1500
goedwillende menschen, waaronder meer
dan duizend ouders.
Natuurlijk moet men aan de vertolkers
van het leekenspel eischen stellen, natuur
lijk moeten zij kritiek kunnen verdragen.
Maar wanneer 't spel de vereischte gemeen-
schapsgedachte tusschen spelers en toehoor
ders recht doet wedervaren, mag er, onge
acht de tekortkomingen aan de vertolking
verbonden, van een slagen gesproken wor
den.
De K.J.M.V. mag met de opvoering van
„Het spel van den Kelk" onder leiding van
Anton Sweers die tevens de rol van Dr.
Ariëns speelde tevreden zijn. Het contact
tusschen tooneel en zaal was volkomen aan
wezig', waardoor de offergedachte, die in
het spel domineert verder zal worden voort-
gedragen. Dat is de bedoeling geweest. De
leiding van de K.J.M.V. kan van een ge-
slagden inlui spreken.
lijk waren er plannen geweest om in de omge
ving' van de Blauwe Brug een nieuwe kerk te
bouwen, doch zoowel de annexatie als de in het
Zuidelijk deel van de gemeente wonende arbei
dersbevolking, die zer zeker moreelen en gods-
dienstigen steun noodig hadden tegen allerlei
moderne geestesstrcomingen, waren- oorzaak,
dat besloten werd, de nieuwe kerk op het Val
kenburgerplein te doen verrijzen. Tot bouwpas
toor werd benoemd pastoor P. J. Nieuwenhuis
die met grooten ijver aan het werk toog en al
lerlei moeilijkheden wist te overwinnen.
De bouw van deze kerk, architect was Jos
Cuypers, heeft niet alleen geestelijk voordeei
gebracht voor de parochianen, doch bleek voor
geheel Heemstede een aanwinst te zijn.
Doordat welgestelde Katholieken zich hier
kwamen vestigen, werd als vanzelf de omgeving
van de kerk fraaier en zoo is thans het Valken
burgerplein een van de mooiste pleinen van
Heemstede.
Over de wijze waarop dit jubileum gevierd zal
worden, kan hier gevoeglijk gezwegen worden
Op twee punten moet echter de aandacht wor
den gevestigd, de financieele toestand van de
parochie die nog steeds te wenschen overlaat
en het gemis van een eigen parochiehuis. Vooral
ten aanzien van dit laatste, zou het veel aan
beveling verdienen, indien plannen werden be
raamd om binnen niet al te langen tijd 'n eigen
parochiehuis te bezitten.
Voor een bloeiend parochieleven, dat in al
zijn schakeeringen tot uiting wil komen, is een
parochiehuis onontbeerlijk, vooral in een pa
rochie als deze, die een staalkaart is van alle
bewoners uit de Nederlandsche provincies
Maast het feestgeschenk dat den tegenwoordiger
pastoor A. F. v. Noort zal worden aangeboden
is dit misschien voor eenige ondernemende pa
rochianen aanleiding een commissie te vormer,
die deze dringende aangelegenheid ter hand
neemt. S.
Behoudens goedkeuring van B. en W. zal
Harmonie „Crescendo" vanavond om half negen
een concert voor militairen op de Gr. Markt
geven.
Op 19 September 1939 is door de Haarlemsche
Rechtbank, failliet verklaard:
L. Aardenburg, handelaar in fruit, wonende
te Beverwijk, Arendsweg no. 139; curator mr. J.
O. Baron te Beverwijk; rechter-commissaris
mr. C. G. Bijleveld te Haarlem.
Op 14 September 1939 is in het faillissement
van W. van Dongen, aardappelhandelaar, wo
nende te Hillegom, in plaats van mr. M. van
Toulon van der Koog te Haarlem benoemd tot
curator mr. J. H. Ekering te Haarlem.
Dinsdagmiddag kwart over één naderde de
kop van den stoet het Binnenhof.
Achter vier marechaussee te paard reed een
eere-escorte van huzaren. De mannen dragen den
helm en zijn in het veldgrijs. Dan volgen de
galakoetsen en precies tien minuten voor half
twee rijdt de gouden koets voor. Stram staat
de eerewacht in de houding en plechtig en ge
dragen speelt de kapel het volkslied.
Eerst stapt de Koningin uit, diep buigend
voor het vaandel, dat de vaandeldrager doet
neigen, dan de Prinses, die ook het vaandel
groet en tenslotte de Prins, die het militaire
saluut brengt.
Twintig minuten later rijdt weer de gouden
koets voor en onder de tonen van het Wilhel
mus nemen de Koningin, de Prinses en de
Prins plaats.
Langzaam rijdt de koets het Binnenhof om.
Overal juichen de menschen, op straat en voor
de geopende ramen de Koninklijke Familie toe.
De zon, die slechts af en toe schuil ging, gaf
een warmen gloed aan dit altijd indrukwekkende
tafereel van kleuren.
Reeds voor twaalf uur begonnen de auto
riteiten en genoodigden de statige middel-
eeuwsche Ridderzaal te vullen. Tal van
kroonluchters gaven de oude Gothische ha.1
een feestelijk aanzien, dat nog vermeerderd
werd door vele in gala gekleede hoogwaar-
digheidsbekleeders, die zich in bonte men
geling door elkander bewogen en elkaar
begroetten.
In de unifbrm van outf-minister waren de
Kamerleden Bongaerts en Terpstra; in gene
raalsuniform de heer Duymaer van Twist en
in de uniform van Indisch generaal-majoor de
heer Bajetto, terwijl de heeren Tilanus en
Schaepman verschenen in de uniform van ma
joor. De professoren De Zwaan en Kranenburg
waren in toga gehuld, terwijl pater Beaufort
O.F.M. in gekleede jas verscheen. De heer
Kersten droeg als veldprediker dc uniform van
majoor. De overige Kamerleden verschenen of
wel in ambtsgewaad, ofwel in rok, jacquet of
colbert.
De leden der communistische fractie waren
afwezig.
Onder de autoriteiten, die achter in de zaal
een plaats hadden, werden behalve tal van op
per- en vlagofficieren o.m. opgemerkt de opper
bevelhebber generaal I. H. Reijnders, de oud-
ministers Damme en De Wilde, de ministers van
staat Colijn, Fock en Van Karnebeek; mr. Ber
ger, procureur-generaal bij den Hoogen Raad;
mr. Visser, president van den Hoogen Raad en
vele andere hoogwaardigheidsbekleeders. De
diplomaten waren met hunne dames in grooten
getale aanwezig.
Ongeveer een uur traden de leden van den
Raad van State binnen, eenige oogenblikken
daarna gevolgd door de ministers. Na den voor
zitter te hebben begroet, mengden zij zich on
der de aanwezigen.
Ongeveer vijf over een gaf de voorzitter door
een hamerklop het teeken, dat de Koningin in
aantocht was. Dit was tevens het sein voor de
aanwezigen om hun plaatsen in te nemen. Op
de eerste rij voor den voorzitterszetel tegenover
den troon namen de leden van het kabinet
plaats, daar achter de leden van den Raad van
State.
De voorzitter van de Tweede Kamer, mr. J.
R. H. van Schaik, nam zijn traditioneele plaats
in op de eerste rij stoelen ter rechterzijde van
den troon.
Door het opheffen van zijn staf gaf de op-
perceremoniemeester aan den kamerheer-cere-
Onze Parijsche correspondent seinde he
dennacht
In het Westen kan men niet spreken over
strijd op een aaneengesloten front. Er vin
den slechts verspreide gevechten plaats, die
vaak aan een guerilla doen denken. De ope
raties dragen nog steeds een beperkt karak
ter, en het is overdreven te spreken over een
krachtigen druk der Fransche troepen over
het geheele front langs Rijn en Moezel. Toch
blijft de militaire activiteit voortduren.
Verschillende militaire deskundigen sporen in
de pers aan tot geduld. Een grooter geheimhou
ding over de operaties welke plaatsvinden dient
volgens hen in acht te worden genomen. Onnoo-
dige offers aan soldatenlevens dienen te worden
vermeden. „Langzaam maar zeker" moet het pa
rool zijn. De grootere waarde van het materiaal
der geallieerden zal hun zoo zegt men een
militair succes bezorgen.
Verder is men hier van meening, dat de Rus
sische agressie in volkomen overeenstemming
met Berlijn plaats vond, maar men weet niet
hoe de toestand zich verder zal ontwikkelen.
Misschien bestaan er nog verder gaande afspra
ken. misschien ook zullen thans moeilijkheden
tusschen de beide aanvallende staten oprijzen.
In elk geval moet Duitschland vele troepen in
Polen houden.
De „Temps" neemt een zeer voorzichtige hou
ding aan. Het blad toont eenige neiging om de
nieuwe en verwonderlijke stelling over Ruslands
neutraliteit te aanvaarden. Men moet de ver
dere practische toepassing hiervan afwachten.
Rusland zal in een politiek spel op de eene 0'
de andere wijze kunnen handelen, juist zooals
zijn eigen belang dit voorschrijft.
Hier werd geen enkele inlichting uit officieel®
Poolsche bron ontvangen. Men veronderstelt dat
Warschau zich nog steeds verzet.
LONDEN, 19 Sept. (Reuter). Het ministerie
voor de Voorlichting publiceert een communique
waarin gezegd wordt, dat de rede van Hitier ve
is met de grove onjuiste voorstellingen, die ge"
woonlijk uit zijn mc-nd komen en waaraan de
wereld thans gewend raakt. Over de mishande
ling van Poolsche minderheden sedert den dood
van Pilsoedski heeft de wereld gezwegen, om
dat Hitier al dien tijd zijn betrekkingen mep
polen als uitstekend heeft voorgesteld. Het mi
nisterie haalt vervolgens ter staving hiervan
passages uit vroegere redevoeringen van Hitl®'
aan. Wat Hitler's rede van heden betreft, waar
in hij vraagt in wat voor geestestoestand de
Poolsche regeering verkeerde, toen zij zijn vot>1"
stellen verwierp, merkt het ministerie op: „He
antwoord daarop is, dat de Poolsche regeering
voor oogen had het schandelijke verraad var-
de plechtige verzekering, die door de Duitsch
regeering te Muenchen was gegeven".
De Poolsche regeering wist, dat deze
eischen slechts een inleiding vormden op
verdere eischen. Dat Duitschland geen ver
dere territoriale ambities in Europa meer
zou hebben was een belofte, die te vaak te
flagrant is gebroken. Hitler kan nauwelijks
verwachten, dat Engeland gelooft, dat de
Duitsche aspiraties begrensd zijn en Duitsch
land geen verdere aspiraties heeft in het
Westen.
Het communiqué vergelijkt dan hetgeen Hit'
Ier ditmaal over Rusland zeide met zijn vroege'
uitlatingen daaromtrent, wijst er dan verder °v
dat er geen sprake van is, dat Groot-Brittan
nië, zooals Hitler zegt, den oorlog voert teg®_'
va"
Duitsche vrouwen en kinderen. Het verslag
Hitler over de omstandigheden, die leidden t0
het uitbreken van den oorlog tenslotte is ®en
travestie van de feiten. Hitler was vastbeslot®'t
tot den oorlog en hoopte tot het laatste,
Engeland zijn verplichtingen jegens Polen hl®
zou nakomen. Eerst twee dagen na den inval 1
Polen, toen geen antwoord was ontvangen °jj
re Britsche mededeelingen, werd een ultimate1'
tot de Duitsche regeering gericht.
LONDEN, 19 Sept. (Reuter) De B.BC.
heeft Dinsdagavond een Engelsche boodsch"jj
aan de stad Warschau uitgezonden. Hierin we"
gezegd: „De geheele wereld bewondert uw mo®
Opnieuw is Polen ten slachtoffer gevallen
de agressieve plannen van zijn buren, en
nieuw is het door zijn heldhaftig trotseeren
op-
va"
den invaller de drager van de banier der EU"0'
,te"
peesche vrijheid geworden. Uw bondgenoo'
zijn voornemens den strijd voor het herstel v"
uw vrijheden voort te zetten. Antwoordt indi®
het u mogelijk is."
Kort daarna kwam het antwoord reeds
nen. Een Poolsch militair spreker las de Eng®^
sche boodschap voor de microfoon te Warsch"
voor en voegde er aan toe, dat het den
een eer was in zoo goed gezelschap te strijd®
moniemeester het teeken, dat deze de kol"
van de Koningin kon aankondigen met
traditioneele woorden: de Koningin....
Hierop rezen de aanwezigen van hun zet"' e
De in het gangpad opgestelde stoet ze
zich thans in beweging om H. M. de KoninP
die vergezeld was van H. K. H. Prinses Julia0ii
en Z. K. H. Prins Bernhard, naar den tro
te geleiden.
De Koningin werd begeleid door den
zitter van de commissie van in- en uitgel®1
liet Eerste Kamerlid mr. W. M. van Lansen
de Prinses en de Prins resp. door de leden d
commissie, Tilanus en Janssen.
i"1
et
De Koningin was gekleed in een robe - tc
een sleep van bruingrijs fluweel, met ingeze
banen van zilvergrijze kant en lange zllv
grijze handschoenen. Hare Majesteit droeg
bruingrijzen hoed met zilvergrijze banen
bruine aigrette.
De Prinses was gekleed in een zeegroene i
pon van velours-chiffon met bruinen we
schijn en een bandeau van geel en groene b^1
den op het hoofd, terwijl de Prins gekleed f
in het galatenue van luitenant ter zee
eerste klasse, met de gouden nestels van e
judant in buitengewonen dienst van H. NL-
Koningin.
Zoowel de Koningin als de Prinses en
Prins droegen het breede lint van het ®rLgjj
kruis in de orde vin den Nederlandse'1
Leeuw.
.Aid ui
^«ölij
Ter
h62en
^tto-;
h-
d'
v!
tVa
