u
if
m
z
AGENDA
fflm
üflB
BREDERODE-DUIN
FRANKEN'S Broodfabrieken
Tunnel onder spoorbaan
nabij Orion weg?
mm
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1939
P. Strijbos beleefde
een avontuur
^ODEWIJK VAN DEYSSEL
75 JAAR
HET ADRES
Als iets Uw aandacht waard is,
Zal het het daaglijks Brood wel zijn!
De Franken's klanten kozen 't beste,
Want iedre kenner noemt dat: fijn!
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
Henri de Greeve voor
den R. K. Middenstand
VERKOOPINGEN
Bebouwing Kijkduinstraat
Ned. Nat. Hist. Vereeniging
..WELDADIGHEID NAAR
VERMOGEN"
FEESTCONCERT R. K. HAR
MONIE UTILE DU LCI"
TEGELTABLEAU OP HET
STATION ONTHULD
Prof. ir. Goudriaan verrichtte
de plechtigheid
m
Ui
lil
■ism
üsPp
VI
PM
-kaxiMki wï Kjl/ -f rt
De gemeentebegrooting
1938
VUesruf
[0/t?ict£n\
CijEXStxcocUs 2J
Zaterdag 23 September
Bioscopen
Stadsschouwburg
Apotheekdiensten
VROOLIJKE AVOND VOOR
DE MILITAIREN
HUURAUTO EN TAXI
Commissie van Samenwerking
Bijzondere Nooden
Aanbesteding
M
EEN GULDEN IS DE PRUS,
DIE OP DE LOTEN STAAT.
KOMT, KOOPT EEN LOT EN
DOET DAARMEE VANDAAG
UW GOEDE DAAD!
VERLOTING
.FEEST'
Het Bouwmeester-schouwspel
in Haarlem
STAD
StrnLmijn reis naar Spitsbergen, aldus Jan
Erint in de lezinS. die hü gisteravond in
teu ann hield voor de Haarlemsche Ama-
^ografenvereeniging, js een jeugddroom
10 ^rvulling gegaan.
jj, —o
(nep ondanks de minder prettige dagen die ik
bjj tnaaltte kan ik zeggen dat Ik van Spits-
k f®n heb genoten. Ik hoop er nog eens terug
komen".
W°°Kdat aan het verhaal van zijn avon-
«ilanrt 0n gaf Strijbos een overzicht van het
door Trdat niet kooals dikwijls wordt beweerd,
Vpj «eilanders is ontdekt, doch door Vikings,
eeuwen daarvoor,
koi? 1925 werd Spitsbergen Noorsch bezit. Er
en 1800 Russen en 500 Noren.
Set klimaat is er buitengewoon aangenaam,
bi iyS 6r k°ud maar zonnig en er is geen wind
Una geen neerslag.
Vloert a~Vi0lette stralen hebben een grooten in-
ücht Cn maken' dat een foto spoedig overbe-
deStriihos verbleef in het noordelijkste deel van
VanWereld, het Noordpoolhotel in Ny-Alesund.
ja daanuit maakten hij en zijn jonge vriend
v P Mees kampeertochtea per vouwboot. De
t van Strijbos had een buitenboordmotor,
klei r^dos beschreef het rijke vogelleven op de
lochj6 eilandjes in de baaien. Op een van de
t„_, ,n> die Strijbos alleen ondernam, trok de
trekker
zijn vouwboot op het strand. Doordat
®fbrai'ing een enorm sluk Üs van een 8'letscher
kano
,/brak ontstond er een zeer hooge golf, die de
kebh» avonturen, die Strijbos daarna maakte,
blari n Wii reeds eenigen tijd geleden in ons
een 8ePubliceerd. Met zijn peddel sloeg hij
Et, meeuw dood, waarvan Strijbos vier dagen
v'er nachten leefde!
dagen en vier nachten zonder ander
#tUkkè*' zonder kleeding, zonder uitrusting-
na vier dagen werd ik gered, al-
w Jan Strijbos. De boot had reeds lang naar
Sesocht, en ik had de zoekers al eerder ge-
maar ze zagen mij niet.
V die vier dagen ben ik acht pond afge-
mijn vrouw thuis viel tien pond af
venar 'laap Mees, die in het hotel was geble-
kwam tien pond aan
til ri Z'jn iezing vertoonde Strijbos de plaatjes
Wkt ïilms' d'e hij van Spitsbergen had ge-
Sreep en van het strand *trok.
Vier
^°dewijk van Deyssel, pseudoniem voor dr. K.
kiüiri- A' Alhetdingk Thijm, de bekende letter-
bdige, viert vandaag zijn 75-sten verjaardag
groote belangstelling uit litteraire krin-
kiilen van de vereenigingen, aan welke Dode-
ij Van Deyssel zijn krachten wijdde.
]jj*et huldigingscomité, dat hem een portret-
blrf ^eeit aangeboden, deed hedenmorgen een
jj ei*tstuk bezorgen aan zijn woning, Dreef 4, te
arlem, waar de schrijver sinds jaren woont,
iw c°mité hadden zitting dr. P. H. Schroder,
j>e 'ban Moerkerk, J. D. Voskuil, mevr. H. Din-
Hj/ians—Numans, Heyme Vis, de initiatiefne-
t6l,r' 'Jac. p. v. d. Bosch en H. F. Boot, voorat
en Kunst zij ons Doel.
tigjV directeur van het Frans Halsmuseum, de
W r G. D. Gratama, kwam persoonlijk zijn ge-
'venschen aanbieden, evenals o.m. de heer G.
^aUveur, consulaire agent van Frankrijk, dr.
W Ritter Jr., mevrouw Jeanne KloosRey-
e Van Stuwe. Afgevaardigden van de P. E.
kis? waarvan de jarige eerelid is, van „De
ev.aWe Gids" en talrijke litteratoren kwamen
jb^ns ter felicitatie,
feli l. s'room van telegrammen en schriftelijke
^kwenschen bleef den ganschen dag aan-
- ^at Lode wijk Van Deyssel werkelijk te zeg-
^ad"hij heeft het nooit gezegd en de
hp te kans van onze eeuw gaat als een ge-
tien*1 yerl°ren", zoo luidt een uitspraak van
dichter M. Nijhoff, die kbrt geleden haai
d 8 vond naar een letterkundig handboek voor
6e Raderlandsche schooljeugd. Zij dreigt aldus
historische meening te worden, en daarvoor
ijj _Zlj toch te zeer een karakteristieke boutade
antwbord op het superieure comediespel, dat
L. Alberdingk Thijm zoo vaak in de wer-
2j. Van Lodewijk van Deyssel heeft gespeeld,
va bev/eert eigenlijk maar. dat de diepste zin
het levensdilettantisme, in zijn verschei-
JL® vormen door Lodewijk van Deyssel ver-
V8,. d- te weinig zakelijk of zedelijk door hem
tWatd"Woord werd in die schrifturen en dat
lip geniale „homb ludens" van de nieuwere
Ijj^mtuurgeschiedenis, spijts verscheidene be-
„jveri'Esen „tot een levensleer" waaronder
V6r Weg naar het goede leven" door den schrij-
w van dit handboek, Gerard Knuvelder. niet
opSemerkt zoo betrekkelijk weinig ge-
heeft, dat inhoud of richting aan het
h^schelijk bestaan kan bieden. De historie
Ojj t in hem dfen meester erkend. Doch een
6L kbare kritiek is gaan vragen, waarin hij
.,'seblii
yQ, 'hjk een meester was, en kwam tot de
„som, dat hij als wegwijzer des levens is blij -
^eken in het zoogenaamd „heroïsch indivi-
'isme", dat weinig meer biedt dan illusies,
'tin bet in wezen zoo bitter weinig verplich-
j|en oplegt.
W ea heeft dit „heroïsch individualisme" in
opzicht „.praefascïstisch" genoemd, omdat
tip 'n menig geval de krachten ontwikkelen zal.
lri het zoogenaamde heerscherstype sch'ui-
ds R®t vertoont ook eenige overeenkomst met
ïjj Vensleer, of liever de levenshouding van
!5a, 2sche, die zich alleen nbg gemakkelijker
overnemen, omdat een ietwat vlot isrietzsche-
li8 b16, zooals men het tegenwoordig bij aller-
twjd® Sevoelsmenschen, vooral van het aesthe-
Iw'2 'vpe, waarnemen kan, totaal geen eischen
',Zelfs niet aan het eenvoudigste verstand,
Va„2lch met napraten, ja met letterlijk citeeren
hen Duitschen meester tevreden stellen
en het in de practijk ook daarbij laat, om
"tpr, ine moeilijkheden van den dagelijkschen
met andere lieden te ontveinzen in een
eur"döende menschen- en wereldverach-
beschouwing van de waarde der werken
bodewijk van Deyssel zal hen tijdelijk doen
lJSen
v^r
tt»u,e heden, maar zij miskent er enkele grond
N van.
tftfo 18 in Lodewijk van Deyssel een sterk oor-
l3tebkelijk spiritualisme, dat hem nooit ver-
W? beeft, en dat ook nooit door hem ver-
d werd. Het, kwam den laatsten tijd
fefti en zeer stellig, tot uitdrukking in
tfc 86 korte proza-stukken, die hij bijdroeg aan
in de appreciatie van weinig beginsel-
'n jjV'euwe Gids, en die er op wijzen, dat zich
V bejaarden, maar nog volop levenskrach-
ll», *1 SpVimJ;..nnAlfUnwlrArmiMO1
V°hr ,Scbrijver een proces van zelfherkenning
fe ,ekt. De kans, die Nijhoff verlbrfen waan-
S hog open, en lijkt ons nader bij haar
bhg dan ooit, want juist in zijn jongste
aihi ften boudt Va,n Deyssel zich bij her-
dig^ 8 met de verantwoording zijner werkda-
bezig en toont hij zich bewust van het
«eu b'ijk-geestelijke karakter dezer werkdadig-
omtrent de proza-kunst behoeft niet meer te
worden geschetst, zijn idee omtrent het woord
en deszelfs vermogen is diep doorgedrongen,
zelfs in de louter wetenschappelijke beschou
wing der litteratuur, zijn vager, maar toch
onderkenbare opvatting over het geheimzinnige
gebeuren, dat wij de dichterlijke inspiratie
noemen, is in menig Onderdeel door het onder
zoek bevestigd. Al wat hij dankte aan de in
tuïtie, kon hij veilig uitleveren aan de studie,
want zijn intuïtie was zuiver en betrouwbaat,
al geldt voor een groot deel van zijn critisch
werk wat Busken Huet over Beets schreef: „het
is te vreemd aan inzichten, waarin men alleen
door de wetenschap wordt ingewijd". De letter
kundige wetenschap dankt meer aan Van Deys-
sei dan hij aan haar: ze erkende dien dank
door hem met den doctorstitel te vereeren.
Doch behalve deze strikt aesthetische verdien
sten, ten vblle erkend en door de wetenschap
aanvaard, zijn er de geestelijke waarden, die
minder helder, dunkt ons, tot klaarheid kwamen
bij de bewonderaars van den meester.
Een tijdlang is het gebruikelijk geweest, erop
te wijzen, dat van Deyssel geen boek heeft ge
schonken aan zijn volk, even klassiek als de
Camera, de Havelaar, de Florence, de Kleine
Johannes of de Mei, en hiermede de beteekenis
van den auteur als afgedaan te beschouwen.
Daarna is men er toe gekomen, de „legende"
of de „mythe" van Tachtig als een geschenk te
accepteeren en Van Deyssel zijn plaats te gun
nen als een zeer heldere ster in een Nederland-
sehe Pléjade, wier beeld den samenhang niet
missen kan. Het schijnt, dat men vbor een
zelfstandige beschouwing van Lodewijk van
Deyssel's werk terugschrikte, als vreesde men
er dingen in te ontwaren, die tot onprettige
consequenties dwingen.
Om te beginnen is dit werk in beginsel on
verzoenlijk met ieder materialisme, van welken
aard het ook weze. Oppervlakkig gezien scheen
de woord-verheerlijk'ing, begeleid door de ver
werping van de zoogenaamde idee, zoomede de
geestdrift vbor zola, tamelijk wel in overeen
stemming met bepaalde materialistische tijd
geest-illusies, maar het woord, als materie be
schouwd, was bij Van Deyssel altijd geladen
materie, bezielde materie. Het woord hééft een
ziel. Die ziel is méér dan zijn strikt verstande
lijk vastgestelde beteekenis. Het is zijn algemeen
geestelijk vermogen tot evocatie, waardoor het
zijn mystieke verwantschap met het scheppende
Woord blijft belijden. Toen Van Deyssel den
eersten bundel zijner Verzamelde Opstellen
opende met het motto: ,.In den beginne was
het Woord", is dit vbor godslastering aangezien.
De bedoeling was het zeker niet. In ieder woord
is iets van de kracht van het scheppende
Woord, dat was in den beginne. Ieder woord
„schept."
Het erkennen van deze verwantschap had
kunnen leiden tot een nader inzicht in de mys
tieke verhouding tusschen woord en wet. Het
scheppende Woord is meteen de bepalende
wet. Doch het opstel „Tot een Levensleer",
waarin Van Deyssel zich lbs maakte van het.
naturalisme, kwam niet tot deze erkenning
Het opende andere mogelijkheden. De schrijver
cursiveerde de woorden: „Geef u niet over".
Nochtans streefde dit stuk naar de absolute
werkelijkheids-ervaring, die het wezen der mys
tiek is. Men kan slechts zeggen, dat het de
wetten van de mystiek miskende. En hiervan
was het „heroïsch individualisme" het gevolg.
Dit individualisme is als levensleer onvoldben-
de, zooals beseft wordt in „De Weg naar het
Goede Leven", een even duidelijke ..herroeping"
van het „individualisme" als destijds „Tot een
Levensleer" geweest was ten opzichte van het
naturalisme.
Men spreekt van de tragiek in Van Deyssel.
Noch in zijn werk, noch in de figuren, die
hij schetste, toont Van Deyssel een tragische
gedaante Hij is een van licht vervulde, een
primitief gelukkige natuur, altijd geweest en
gebleven. Niets van de verbeten somberheid der
levenshaters was hem ooit eigen. Als zoon van
Thijm gebbren antipuritein, niet in theorie of
op papier, maar in de heerlijkheid des levens,
was en bleef hij een dienaar van het geluk.
Hij zocht in de scheppingskracht van het woord
het opperste geluk. Hij getuigde van het geluk,
dat hij vond. Ook wanneer dit vergankelijk was,
als het geluk van „Caesar" den waan van het
heroïsme werd het vergaan niet als tragisch
geteekend. Het is wellicht zelfs een tekortko
ming van dit meesterwerk, dat het niet de ont
wikkeling van den waan weergeeft, doch alleen
den luister schetst, en dan abrupt eindigt in
ironie.
Maar wat er tragisch kan genoemd wbrden,
is uitgedrukt in „De weg naar het Goede
Leven":
,Dit is wel het ergste: het besef te hebben
verloren van het geleden verlies. Dit is het
ergste: als gij het Hoogste Goed hebt verloren,
alleen vaag te wéten, maar eigenlijk heel en al
niet te gevóélen, dat gij iets verloren hebt."
Om het bezit van het Hoogste Goed, om het
opperste geluk, en wel om den essentieel mys
tieken staat van het opperste geluk, bewoog
zich, levenslang, de belangstelling van Lodewijk
van Deyssel.
Het „heroïsch individualisme" is niet zijn
laatste woord geweest, ook „De weg naar het
Goede Leven" is niet zijn laatste woord ge
weest. Het woord, dat Nijhoff verwachtte, werd
in enkele schetsen aangekondigd. Het kan
slechts het mystieke, gelukscheppende woord
lijn. Er is geen ander.
'd beslissende invloed op bnze opvattingen
hardnekkige en volhardende studie zullen zijn
weggewerkt, zal het ensemble dat over het
algemeen zuiver van samenklank is er zeker
nog veel bij winnen. Wé hadden in alle wer
ken die we hoorden ook wel. graag wat sterkere
dynamische contrasten opgemerkt, wat voor 'n
harmoniecorps op een betrekkelijk klein podi
um een eerste vereischte is, maar over het ge
heel genomen kunnen we toch zeer tevreden
zijn over hetgeen ten gehoore werd gebracht.
Er zat gang in en pittigheid en we twijfelen
er niet aan, of dirigent Nieman zal er in sla
gen het ensemble in dien geest te blijven lei
den, tot steeds grooter succes.
Het duo Gerritsen, dat op Marimba, Vibra-
phoon en Xylophoon eenige vlotte nummers
ten gehoore bracht, kenmerkte zich door bij
zonder sterke rhythmische instelling op elkaar,
en vormde een harmonisch uitstekend afgewo
gen ensemble. Instrumenten als de xylophoon
vooral leiden er nog wel eens toe, dat het tem
po te veel wordt opgejaagd en te snel genomen
wordt. Een enkele maal meenden we ook dit
euvel bij het duo Gerritsen te constateeren.
Aan het succes dat beiden behaalden en dat
zeer groot was en welverdiend deed het ove
rigens weinig af.
We gelooven dan ook wel, dat alle medewer
kenden aan dezen avond, welke door een sym
pathiek inleidend woord van voorzitter J. Ph.
Castricum werd geopend, met genoegen hierop
kunnen terugzien.
De wintercampagne van de Haarlemsche R.
K. Middenstandsvereeniging staat in het tee-
ken van de tijdsomstandigheden. „Juist nu
moeten wij elkander helpen en steunen"
schrijft het bestuur. Niemand weet voor welke
moeilijkheden en vraagstukken wij nog ge
plaatst zullen worden. Zorgt er voor, dat wij,
wanneer de moeilijkheden komen, een aaneen
gesloten front vormen."
Op de algemeene ledenvergadering, die
Woensdag 27 September om 8.15 uur bij Brink-
mann gehouden wordt, zal de Z.Eerw. heer
Henri de Greeve een rede houden over: De
ernstige tijden waarin wij leven.
Daarna volgt een korte vergadering, waarin
o.a. drie bestuursleden gekozen moeten worden,
door het bedanken van de heeren Walop en
Habraken en het overlijden van den heer
Lamp.
Verder zullen eenige in deze dagen veel ge
stelde vragen behandeld worden, zooals: Hoe
künnen middenstanders, die door mobilisatie
moeilijkheden zijn getroffen, geholpen worden?
Is een matige prijsverhooging in dezen tijd
geoorloofd?
In het verkooplokaal Notarishuis te Haarlem
werden gisteravond de volgende panden geveild:
woonhuis met winkel en bakkerij, annex auto
matiek, aan Kleverparkweg 21e met winkelruimte
aan de Velserstraat la en een winkelhuis met
bovenwoning aan den Kleverparkweg 21 d,
f 22950, E. E. Stoel qq; perceel Pieter de Hoogh-
straat. 13 te Heemstede f 5500, De de Vries qq;
perceel professor van Vlotenweg 10 te
Bloemendaal f 5450, D. de Vries qq.;
perceel Westerhoutstraat 28 f 5450, C. Kromhout
qq; perceel de Witstraat 19 f 4025, J. Molen
kamp; perceel naast de Witstraat 19 f1000, J.
Molenkamp; perceelen Jacobnijestraat 8 en 10
zijn niet geveild en het perceel tuingrond aan
de Teslastraat en Munterslaan is opgehouden.
B. en W. ^tellen voor, een wijziging te bren
gen in het uitbreidingsplan, dat het Zuidelijk
einde van de Ki.ikduinstraat beslaat. De wijzi
ging bestaat in het veranderen van de bestem
ming van bebouwing met ééngezinswoningen
in die van bebouwing met een beneden- en
bovenhuis.
B. en W. schrijven aan den raad:
Nu het uitbreidingsplan voor de gronden ten
noorden van den ontworpen Orionweg en ten
westen van de Delft is ingetrokken en voor die
gronden een nieuw uitbreidingsplan is vastge
steld, zijn de in dat plan begrepen gronden
niet meer voor bebouwing, doch voor sportter
rein aangewezen. Het gevolg hiervan is, dat
de ten zuiden van genoemden ontworpen weg
geprojecteerde bebouwing niet langer deel meer
zal uitmaken van een zich naar het noorden
uitstrekkend bebouwingscomplex, doch thans
een eindbebouwing zal moeten vormen. Boven
dien zal niet meer als vaststaand mogen wor
den aangenomen, dat de spoorbaan Haarlem
Velsen omhooggebracht zal worden, zoodat
met de mogelijkheid van ondertunneling van
de spoorbaan bij den Orionweg rekening moet
worden gehouden. Om deze redenen is het
noodig het uitbreidingsplan voor de gronden
ten westen van de Delft en ten zuiden van den
ontworpen Orionweg te herzien.
Wij stellen u voor bedoeld ontwerp-plan met
bebouwingsvoorschriften vast te stellen.
De in dit plan begrepen gronden zijn gelegen
ten noorden van de Cornells van der Lijnlaan,
ten oosten van de spoorbaan Haarlem—Velsen,
ten zuiden van de in het „Uitbreidingsplan in
hoofdzaak" ontworpen sportterreinen en ten
westen van de Delft.
De in vergelijking met het oorspronkelijk
plan aangebrachte wijzigingen komen in hoofd
zaak op het volgende neer;
le. De bebouwing is zoodanig ontwor
pen, dat daarmede aan de woonwijk tus
schen de spoorbaan en de Delft een be
ëindiging gegeven is.
2e. Voor den verkeersweg in het ver
lengde van den Orionweg is zooveel terrein
gereserveerd, dat een ondertunneling van
de spoorbaan mogelijk is.
3e. De met den achterkant naar de
spoorlijn geprojecteerde huizen zijn ver
vangen door een plantsoenstrook en een
straat, zoodat de voorgevels der aan die
straat te bouwen huizen naar de spoorlijn
gericht zuller. zijn
4e. Eén der Bloemendaalsche kanovij
vers is in verbinding gebracht met de Delft,
door middel van een watering aan de
noordzijde van den verkeersweg, waardoor
tevens een goede afscheiding van de toe
komstige sportterreinen wordt verkregen.
Het tracee van den verkeersweg in het ver
lengde van den Orionweg is hetzelfde gebleven
en is in overeenstemming met het schema van
hoofdverkeerswegen, voorkomende op het „Uit
breidingsplan in hoofdzaak".
De in het plan geprojecteerde bebouwing is
er een van middenstandswoningen, overeen
komstig die van het oorspronkelijk plan.
De ontwatering van het in het plan begre
pen gebied alsmede de afvoer van huishoud-
water en faecaliën zal geschieden door middel
van een enkelvoudig rioolstelsel, dat op de
centrale rioleering zal worden aangesloten. Bij
zwaren regenval zal via een nooduitlaat ge
deeltelijk op de Delft geloosd worden.
In de bijbehoorende bebouwingsvoorschriften
is de aard der bebouwing nader gersgeld.
oproep tot alle inwoners van Haarlem, Bloemen
daal, en Heemstede:
„De winter staat weer voor de deur, en reeds
nu stroomen de aanvragen binnen om kleeding,
huishoudgoed, enz.
Wij zouden U allen dringend willen vragen,
(bij het opbergen van de zomerkleeding en het
te voorschijn halen van de winterkleeding) ons
wat U maar eenigszins kunt missen, te willen
toezeggen.
Telkens weer moeten wij U raden: „geeft toch
vooral niet aan de deur". U weet immers niets
van die menschen die aan Uw deur komen
vragen? Laat dit uiterst verantwoordelijk werk
over aan een vereeniging, die daarmede bekend
is, waardoor alle aanvragen nauwkeurig wor
den onderzocht, en die dan ook als het noo
dig blijkt te zijn zooveel mogelijk helpt.
Ook meubelen, dekens, kachels, matrassen enz.
kunnen wij goed gebruiken. Er is zoo heel veel
noodig, de gezinnen raken, wat kleeding, bed-
degoed enz. betreft., totaal uitgeput.
Als U ons Uw adres geeft, laten wij alles
gaarne afhalen."
„Weldadigheid naar Vermogen", Sophiastraat
2d, telefoon 12255, postgiro 212793.
De afdeeling Haarlem en omstreken van de
Ned. Nat. Hist. Vereeniging maakt op Zondag
24 September een ochtendexcursie naar het
„Vinkenduin", de familie Kaars Sijpestein te
Vogelenzang.
Op Zaterdag 30 September gaat de vereeni
ging naar de Heerenduinen bij Velsen.
Op Zondag 1 October maakt men een dag
tocht naar het Pinetum Blijdensteijn te Hil
versum. In den namiddag trekt men naar
Soest, waar Rinke Tolman leiding geeft bij* de
excursie.
Op Donderdag 5 October houdt Jan P. Strij
bos voor de vereeniging een lezing over zijn
omzwervingen op Spitsbergen.
Het bestuur der vereeniging „Weldadigheid
naar Vermogen" richt zich met onderstaanden
De R.K. Volksbond van Haarlem bestaat een
halve eeuw en dit jubileum wordt met ver
schillende feestelijkheden gevierd. Ook het
jongste zusje in den familiekring, de Harmo
nie „Utile Dulci" wilde zich bij deze gelegen
heid niet onbetuigd laten. Gisterenavond bood
zij den belangstellenden, en die waren er heel
wat, want de groote zaal was voor vier vijfde
gedeelte bezet, een muzikaal feestbouquet aan
met medewerking van het duo Gerritsen, xylo-
phonisten.
We zullen het jeugdige publiek het onop
houdelijk luid gepraat en gelach maar verge
ven, al was het bij wijlen zeer hinderlijk, en al
moet het voor het optredende corps en zijn di
rigent, de heer Adr. Nieman, nog al eens irri
teerend zijn geweest, in de hoop dat ook het
jongere publiek op een feestconcert als dit zal
mogen leeren, ook op een ernstiger concert alle
aandacht op het gepresteerde te vestigen.
We moeten zeggen, dat hetgeen we op dit
concert hebben gehoord ons bijzonder is mee
gevallen. De onderlinge stemming der instru
mentengroepen was zeer goed; er werd een
goede ensembleklank verkregen en ook het
rhythmisch element was goed verzorgd. Het
viel op, dat de metriek ook in de vulstemmen
en in de begeleidingsmotieven accuraat en be
scheiden gehouden werd, wat veel bijdroeg' tot
den goeden indruk van het geheel. Vanzelfspre
kend zoo zouden we zeggen ontbrak er
nog wel een en ander aan de uitvoering, dóch
het bleek wel zeer duidelijk, dat er toch met
animo gestudeerd was. Een enkele overgang
van de eene toonsoort in een andere bracht
enkele instrumentalisten nog wel eens van de
wijs, zoodat we valsche accoorden te hooren
kregen. Ook in de snelle overgangsmaten en in
het passagespel ontbrak de noodige raakheid
en accuratesse aan de „loopjes" van hout en
klein koper. Wanneer deze kleine feilen door
Hoewel het spoorwegfeest in verband met
den internationalen toestand danig op
„dood spoor" is gereden, was er vanmorgen
op het Haarlemsche station een feestelijke
plechtigheid, waarbij het groot gebeuren
van honderd jaar geleden herdacht werd!
Tegen half één arriveerde de feestelijk ver
sierde directietrein uit Utrecht. De locomotief,
een 6100-type, was aardig omhangen door groen
en bloemen, terwijl op het voorstuk de natio
nale vlag en de Haarlemsche tweekleur wap
perden. Het verguld gevleugelde spoorwegwiel
werd geflankeerd door de in dezen tijd zoo be
kende jaartallen 18391939.
Nadat de directie door de stationsautoritei
ten ontvangen was begaf men zich naar het
achter een doek verscholen tegeltableau, een
geschenk van de gepensionneerden, dat met
eenig ceremonieel onthuld zou worden. Vele
leden van het personeel met of zonder echtge-
noote waren daar saamgekomen.
De voorzitter van het huldigingscomité der
gepensionneerden, de heer K. Kruizinga, sprak
een woord van welkom en herdacht de op
komst, de groote opkomst, der Spoorwegen,
vooral in de laatste jaren. Spr. herdacht het
driemanschap, dat een eeuw geleden de eerste
spoorlijn aanlegde. Vol energie zijn die mannen
het groote werk begonnen en nu staan weer
drie mannen hier spr. doelde op de tegen
woordige directie der N.S. die aan de glorie
van dit verkeersinstituut arbeiden.
Daarna werd aan prof. Goudriaan gelegenheid
gegeven om het tegeltableau te onthullen. De
directeur verrichtte deze ceremonie, waarna hij
een kort woord tot de spoorwegmannen richtte,
waarin hij hen vooral dankte voor de eigen
versiering door eigen kapitaal en eigen arbeid
tot stand gebracht.
Voor het gereed maken van de stationsver-
siering is door het Haarlemsche personeel
2238 bijeengebracht. Meer dan 2000 meter
vlaggedoek is gekocht, waarvan door de om
standigheden slechts 700 M. gebruikt kon wor
den. Aan het gereedmaken van de versiering,
die er, zooals wij schreven, in meer dan een
opzicht zijn mag, werden door het personeel
2600 uren besteed.
Prof. Goudriaan eindigde zijn rede met een
driewerf „hoera" voor de tegenwoordige spoor
wegmannen met wie hij welgemoed de nieuwe
eeuw betrad. Op het stationsplein heeft de
directie tenslotte de versiering in oogenschouw
genomen. Zij toonde er haar bewondering voor.
Kon. bij de eerste suppletoire begrooting
voor 1938 aan verschillende bedenkingen van
Ged. Staten worden tegemoet gekomen, er ble
ven nog enkele punten over, waaromtrent B
en W. met Ged. Staten nader in briefwisseling
zijn getreden. Daartoe behoorden enkele posten
ten aanzien waarvan het verschil van stand
punt een min of meer principieel karakter
droeg. Ged. Staten waren met name van oor
deel: dat de raming wegens ontvangst van
secretarie-leges met f 5000 kon worden ver
hoogd; dat wegens rente van kasgeld, waarvoor
f 150.000 was uitgetrokken, met f 100.000 zou
kunnen worden volstaan en dat de onderschei'
dent ramingen der schoolgelden, in verband met
de nieuwe, op 1 September 1937 ln werking g<
treden schoolgeldverordeningen, zich behoorden
te richten naar de vermoedelijKe opbrengsten
voor den cursus 1937/38. Toen bleek, dat de ont
vangsten uit dezen hoofde waarschijnlijk f 22.225
beneden de ramingen zouden blijven, meenden
Ged. Staten dat de begrooting dienovereenkom
stig behoorde te worden herzien,
Naar Ged. Staten mededeelden is van eenige
afwijking van hun standpunt geen sprake. Vol
gens hen zou de zienswijze var. B. en W. geen
voldoende ruimte laten voor de mogelijkheid
dat de instanties, die de begrooting ter beoor
deeling ontvangen, een raming, die afwijkt van
die van het gemeentebestuur, gewenscht achten.
Naast de genoemde behooren naar het ooi-
deel van Ged. Staten, c.q. de Regeeringscom
missie, nog de volgende wijzigingen in de be
grooting te worden gebracht: a. de subsidie ten
behoeve van de Commissie voor Kindervoeding
dient te worden verlaagd met f 2500. Hiertegen
behoeft geen bezwaar te bestaan, aangezien de
gewijzigde regeling der schoolvoeding tot een
voldoende besparing van uitgaven heeft geleid-
b. de onderhoudsuitgaven van Openbare Wer
ken dienen voor zooveel mogelijk nog te worden
verminderd. B. en W. koesteren de verwachting
dat Gedeputeerde Staten op grond van de om
standigheid, dat het dienstjaar 1938 reeds is
verstreken, geen bedenkingen zullen maken
indien de verlaging dezer uitgaven tot f 2500
wordt beperkt; c. de subsidie ad f 50 voor de
Esperantokindercursussen behoort te worden
geschrapt.
B. en W. zijn tot de conclusie gekomen, dat
verder verweer tegen de gevraagde herzieningen
in dit stadium niet geraden is, omdat eenige po
sitief resultaat daarvan niet meer kan worden
verwacht.
De extra- en belastingbijdrage, welke bij de
suppletoire begrooting reeds was teruggebracht
tot f 864.995, zal worden beperkt tot f 827.170.
TEI. 167 6»
tEVERT ALlE Z. FONDSEri
Gebouw St. Bavo: Geel Wit 6.30; gewone zit
tingen 4 en 7 uur.
Gem. Concertgebouw: Buziau's Revue „Feest"
8 uur.
Brinkmann, Gr. Markt: Soirée Bloemendaal-
sche Kunstkring 8.15 uur.
Rembrandt: „De drie musketiers" (boven
veertien jaar), 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema: „De zwarte extase" en „Mr. Moto op
het eiland des doods", (boven 14 jaar), 2 en
8.15 uur.
Luxor: „De citadel" (boven 18 jaar), 2.30, 7 en
9.15 uur.
Frans Hals: „The Lambeth Walk" (alle leef
tijden) 2.30, 7 en 9.15 uur.
Mo viae: „Spoken" (alle leeftijden) 2.30, 7.15
en 11 uur.
Dinsdag 26 September 1939 8.15 uur: Impre
sario Ernst Krauss, „Het Bali-Java Theater".
Donderdag 28, Vrijdag 29 en Zaterdag 30 Sep
tember 8 uur: „De Spoorwegrevue" (Voor de
Nederl. Spoorwegen).
De avonddiensten der apotheken zullen tot
en met Vrijdagavond worden waargeno
men door Bosch- en Vaart-apotheek, B. en
V. straat 26; H. Remmers, Kruisstraat 6; Noor-
dér Apotheek, Jan Gijzenkade 181.
Steeds geopend zijn: C. E. Schotman, Bin
nenweg 206208; Elswout-Apotheek, Bloemen-
daalscheweg 341; Apotheek Aerdenhout, Zand-
voortschelaan, tel. 26772; Heemsteedsche Apo
theek, Binnenweg 98, tel. 28197; de Bloemen-
daalsche Apotheek Bloemendaalscheweg 85,
tel. 22181.
In samenwerking met de politie-muziekver-
eeniging heeft de directie van het Palace-
Familie-Cinema eenigen honderden van de in
Haarlem gelegerde militairen een vroolijken
avond bereid.
Het programma was van een hoog gehalte en
opende met pittige marschmuziek van de Po-
litie-muziekvereeniging. Ook het Cinema-orgel
weerde zich uitstekend. Na kluchtige teeken
films en eenacters was het woord aan den hu
morist Kees Pruis, die met zijn grappen en grol
len de zaal deed daveren.
Een bijzonder geslaagde avond.
Nu de Wet Autovervoer Personen in werking
is getreden, moet de gemeente een nieuwe ver
ordening voor huurauto's samenstellen.
De gemeenteraad heeft de bevoegdheid met
betrekking tot het vervoer van personen met
huurauto's regelen te stellen, omtrent punten,
waarin de wet niet voorziet. Om het „snorren"
tegen te gaan, is het gewenscht van die be
voegdheid gebruik te maken en het op straat
opnemen van personen alleen toe te staan voor
taxi's. Tevens wenschen B. en W. vast te leg
gen de voorwaarden, die zullen gelden voor
houders van vergunningen voor vervoer van
personen met huurauto's. De nieuwe verorde
ning brengt over het algemeen niet veel wij
zigingen in den bestaanden toestand.
Gistermiddag werd door den burgemeester
dr. E. J. baron de Vos van Steenwijk, op het
stadhuis de commissie van samenwerking voor
Bijzondere Nooden geïnstalleerd.
De commissie is samengesteld als volgt; mr.
dr. W. P. Vis, voorzitter; J. F. Boegbom, mevr.
A. del BaereJiskoot, P. A. Dijkema, D. van
Egmond, W. J. B. van Liemt, A. J. M. van Os,
jhr. J. van Reigersberg Versluys en mr. P. E.
Barbas, secretaris.
Hedenmorgen Is aanbesteed het uitbreiden
van de gebouwen der N.V. Stoomwasscherij en
Strijkinrichting v.h. J. Feeperkorn en Zn. te
Heemstede.
Ingekomen waren 10 biljetten. Ingeschreven
werd als volgt;
Fa. Kranenburg, Delft, f 44.800.Philips'
Bouwbedrijf, Haarlem, f 47.245.fa. Erika,
Noordwijk, f 49.200.Gebrs. v. d. Putten,
Heemstede, f 49.677.A. J. v. Sambeek, Heem
stede, f 51.145.W. Thunissen, Haarlem,
f 51.650.N. Cobelens Zn., Haarlem,
f 52.100.fa. Wernink, Leiden, f 52.170.
fa. Nollen, Den Haag, f 53.975.N.V. Bouw
Mij. „Nijverheid" te Oegstgeest f 55.900.
aBOHMH
Gedurende enkele dagen zal voor duizenden
menschen de druk der tijden plaats maken
voor het genot van een schaterenden lach, voor
het stralen der oogen om het vele moois, dat
zij in zich opnemen. Want het is feest in het
Gemeentelijk Concertgebouw, omdat „Feest" er
is, een revue van nationaal karakter, een festijn
van kleur en beweging, van klank en vroolijk-
heid.
De eerste avond die van Donderdag was
voor de gemobiliseerde militairen bestemd. We
gens de reductie op de toegangsprijzen een
traktatie voor den soldaat, al of niet met ster
ren of strepen. De directie had dus wel op een
volle zaal mogen rekenen maar er is ook
nog zooiets als „dienst", om niet te spreken
van andere redenen, die den landsverdediger
buiten de tooneelzaal kunnen houden. Maar in
den loop van den avond werd bekend gemaakt,
dat ook bij de volgende voorstellingen voor de
militairen gekorte prijzen zullen gelden, zoo
lang de voorraad strekt.
„Feest" heeft'een stralenden inzet, die ook
nog interessant is, omdat hij ons terugvoert
naar de Kroningsfeesten van 1898, toen heel
Amsterdam een groote jubelpartij was met de
levendigheid van nationale geestdrift en de
uitbundigheid van een ouderwetsche kermis.
Het beeld hiervan blijft in onze concertzaal be
perkt, omdat de outillage van het tooneel er
niet naar is, om er al de beweeglijkheid vol
gens het opgezette plan uit te vieren. Dat is
trouwens hier regelmatig een belemmering, zoo
dat men in Haarlem de uitvoeringen van het
voornaamste revue-gezelschap des lands nooit
in hun volle ontplooiing ziet.
Daarmee mag evenwel niet gezegd zijn, dat
dit geen prachtig „Feest" was. De schittering
der costuums, de bekoorlijkheid der dansen, de
pret der grappenmakerij, de vreugde der mu
ziek en het laatste niet het minst de hu
mor van Joh. Buziau en Joh. Kaart worden
niet gemist.
Daar genoten we bijzonder van in de eerste
groote scènes, waarvan het tooneeltje op de
tribune van het Frederiksplein niet het minste
was. Daar hadden de onvergelijkelijke Buus en
eijn komische metgezel, uitstekend geassisteerd
door Aaf Bouber die ook de fijne trekjes
in het spel te verzorgen krijgt met nog an
deren gelegenheid om den lach los te prikkelen
en tevens voor de fantasie den voorbijtrekken-
den stoet op te roepen. Schoone groepeeringen
kregen we daarna te zien bij de huldiging van
de jonge koningin door de verschillende landen
en méér nog bij de uitvoering van het Javaan-
sehe en het Balineesche ballet, gevolgd door
de verschijning van de Gouden Koets.
Het is niet mogelijk, alle oogverrukkende ta-
fereelen en lachwekkende scènes in een enkel
verslag te vermelden. Alleen door de groote
pauze onderbroken zetten die zich tot den laten
avond voort en al is er veel afwisseling in, ze
zijn stuk voor stuk zóó rijk van aankleeding of
zóó komisch van uitwerking, dat het moeilijk
valt de voorkeur voor een onderdeel van dat
prachtige geheel aan te geven.
We denken daarbij aan het uitvoerige ballet
aan het hof van den Oosterschen koning met
Anna Rimskaja als buitengewoon lenige en ex
pressieve solo-danseres, geassisteerd door Lola
Prechner en Peter Leoneff. Maar niet minder
streelend voor het oog was de uitbeelding van
Winter en Zomer door de Weensche Dansgroep
en het Bouwmeesterballet, terwijl Magda van
Donk het lied der sneeuwkoningin zong. Merk
waardig daarnaast en boeiend door de licht
effecten was de voorstelling van een Ooster-
sche legende.
De grappige tooneeltjes, waarin Joh. Kaart
zich een voortreffelijk karakterkomiek toont,
H. Bood zijn leuke travesti's levert, Buziau zijn
veelzijdigheid toont en Aaf Bouber haar be
schaafden humor biedt, zijn van het van ouds
bekende slag. Méér doen ons werkelijk de mo
nologen van Buus, die met zijn eenigen clowns-
kop, zijn alles-omvattende stem en zijn hans
worstenleden talrijke komische levensbeelden
schetst en ook niet nalaat nu en dan diepere
lijnen te trekken. Treffend was zijn nachtwa
ker, kostelijk zijn gelegenheidsdichter. Dan
raakt hij, wat er in de menschen omgaat, voor
al in dezen tijd.
De Bouwmeester-revue is voornamelijk een
schouwspel geworden en als zoodanig verdient
zij grooten lof. Eén schaduwkantje zit er aan:
het vroolijke contact met het publiek is nu veel
losser. Het is zoo aardig als op een luchtigen
uitgaansavond „de zaal" haar deel krijgt in het
te zamen gezongen lustige lied. Maar men kan
niet alles verlangen, en dit is zeker: „Feest"
geeft naar zijn aard onnoemelijk veel!
H. B. r. d. S.
