rranschen nemen in het Westen weer het initiatief Hevig kanonvuur over den Rijn i Fransche aanval op Friedrichshafen? LUCHTGEVECHTENboven DE DUITSCHE LINIES Fransch schip tot zinken gebracht Uit het Britsche hoofdkwartier Het nieuws van heden VEREENIGDE katholieke pers wm Uit Vaticaanstad >UrEAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884 DINSDAG 26 SEPTEMBER 1939 - OCHTENDBLAD Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal '^•25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22013 De verliezen Het Fransche legerbericht Het Weer De toestand ïn de haven van Antwerpen HEDEN MINISTERRAAD IN FRANKRIJK Onbekende vliegtuigen boven Zwitsersch gebied gesignaleerd Demobilisatie in Litauen Arbeidsdienst voor Duitsche meisjes Twee lichtingen jonge vrouwen opgeroepen Spion in Engeland veroordeeld Te Londen verdwijnen ter bescherming tegen luchtaanvallen langzamerhand alle gedenkteekenen onder zandzakken De Engelsche „Raad van Tien" Beslag op Finsche schepen Zweedsch schip getorpedeerd Komt er rust ïn het Verre Oosten Minder gespannen verhouding tus schen Tokio en Tsjoengking Saradjogloe in Moskou Selters reis naar Moskou Het bevindt zich ergens in Frankrijk" Het pamfletten-offensief Plan tot wijziging der neutraliteitswet Samenvatting van de voorstellen der regeering „Slowakije wordt zwaar beproefd" Verklaring van den Slowaakschen consul in Londen Civiele luchtvloot in Italië aan den staat De Osservatore over de bombarde' menten op Warschau Gouden projessiejeest van Pater LedochoWski S. RUSSISCHE AMBASSADEUR OP DEN QUAI D' ORSAY NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voot de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek PARIJS, 25 Sept. (Reuter). Na een week van betrekkelijke werke loosheid hebben de Franschen aan Let Westelijk front weer het initia- tief genomen. De laatste operaties Hadden, ondanks de levendige Duit sche reacties, tot gevolg een ver werking der posities en het bezetten van eenige goede observatiepunten. De Duitschers onthouden zich 'Lans van verdere tegenaanvallen en bepalen zich tot artillerievuur in het Sebied ten Zuid-Oosten van Zwei- brücken. Vandaag hebben zich de eerste ernstige Oraties voorgedaan aan het front tusschen Straatsburg en Bazel en wel in den vorm van bngdurige, hevige kanonnades over den Rijn. Le luchtgevechten boven de strijdende linies hebben niet alleen de superioriteit bewezen van "e Fransche gevechtstoesteüen, maar hebben aangetoond, dat de Fransche bombarde mentsvliegtuigen het in snelheid winnen van de bitsche gevechtsvliegtuigen. Fransche waar nemers zagen verscheidene Duitsche toestellen naar beneden storten. Over de luchtgevechten, welke gistermiddag JJ'erden geleverd boven de Duitsche linies aan j net Westelijk front seint Havas nog nader, dat eze gevechten werden gekenmerkt door suc- t-essen van de Fransche luchtmacht. De hemel *as helder, met eenige lichte wolkjes. Het na- Jaarszonnetje gaf het terrein relief. Verken ningsvliegtuigen waren opgestegen. Zij vlogen 0ven de Duitsche linies, beschermd door Jagers. Volgens welingelichte militaire kringen te arijs hebben ook bommenwerpers aan deze ®Peraties deelgenomen. Zöödra de aanwezig- e'd der Fransche vliegtuigen in de lucht werd Gesignaleerd, stegen ook Duitsche jachtvlieg tuigen op, waarbij het tot een treffen kwam. Boven de Duitsche linies werden eenige lucht gevechten geleverd. Deze gevechten hebben in staat gesteld de kwaliteiten van snelheid en kracht te bewijzen niet alleen van de Fransche jagers, doch ook van de bommenwerpers, die de snelheid van de Duitsche jachtvliegtuigen wisten te bereiken. Ten aanzien van de verliezen aan beide zijden verklaarde men in welingelichte militaire krin gen, dat de Duitsche verliezen minstens gelijk zijn aan die van de Franschen. Daar het ge vecht werd geleverd boven de Duitsche linies weigert het Fransche opperbevel, overeen komstig zijn opvatting, slechts mededeelingen te doen over binnen de Fransche linies neer gehaalde vijandelijke toestellen, aantallen te noemen. Men geeft slechts te kennen, dat men in tal van gevallen duidelijk vijandelijke toestellen heeft zien omlaag schieten en achter de heuvel- linies zien verdwijnen. In zekere andere geval len bestaan er, met het oog op waarnemingen van Fransche vliegers, meer dan vermoedens, dat de vliegtuigen vernietigd zijn. Men heeit brand waargenomen en ontploffingen van ben zinetanks gehoord. Doch ook voor deze gevallen geeft het Fransche opperbevel geen cijfers. Het Fransche oorlogscommuniqué van Maandagavond luidt als volgt: Bedrijvigheid van onze vooruitge schoven infanterie-elementen ten Oosten van de Saar. Krachtig op- treden der vijandelijke artillerie in hetzelfde gebied. Tijdens luchtgevechten, die ge leverd werden aan het front in den loop van 24 September, hebben onze jachtpatrouilles tweemaal den strijd aangebonden met vijandelijke luchtstrijdkrachten, die in grooter aantal waren. Verscheidene Duit sche jachttoestellen werden neerge haald, twee kwamen op ons gebied In Italië is het gebruik van auto's sterk beperkt. Hoog ere leden van de fascisti sche partij maken thans gebruik van rijwielen V IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIilillllllllllllMIIIIUIIIi: VOOR HET GEHEELE LAND: p plaatselijk ochtendmist, overigens ge- deelteiijk bewolkt, geen regen van betee- kenis, weinig verandering in temperatuur, zwakke tot matige, Noordelijke tot Wes- teiijke wind. MllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllli BRUSSEL, 25 Sept. (Havas) De Antwerpsche correspondent van de „Libre Belgique" schrijft, dat de toestand in de haven van Antwerpen beter wordt. Tusschen Zaterdag en Maandag zijn 24 schepen in de haven binnengekomen, waarvan drie in Engeland werden vastgehouden voor controle. Verscheidene schepen zijn geladen met graan, andere zijn kleine schepen van de geregelde lijnen. Vanochtend lagen in de haven van Antwerpen 81 schepen, hetgeen dus een belangrijke ver betering is. Talrijke havenarbeiders konden het werk hervatten. PARIJS, 25 Sept. (Havas) Dinsdagmiddag om 17 uur zullen de Fransche ministers onder voor zitterschap van president Lebrun bijeenkomen BERN, 25 Sept. (Havas) De Zwitsersche ?eherale staf deelt mede, dat Zondagmiddag te vijf een buitenlandsch vliegtuig den Rijn af *am gevlogen en bij Schaffhausen boven Zwit- ®fscii gebied is gekomen. Het toestel werd ^middellijk door de grenswacht onder vuur Genomen. Verder wordt gemeld, dat Zondagavond na negen uur een vliegtuigaanval is gedaan, "elke klaarblijkelijk de zeppelin-fabrieken te Friedrichshafen ten doel had. Men hoorde Let ontploffen van de bommen en de scho ten van de luchtdoelartillerie. Ook heeft men I lichtsignalen gezien. Later op den avond tusschen negen uur en fÜiMernacht werd van Verschillende Zwitsersche Grensplaatsen gemeld, dat men het geronk van "egtuigen hoorde. Een onderzoek wordt inge- 'eid om na te gaan, of Zwitsersch gebied door leemde vliegtuigen is geschonden, v particuliere zijde te Bern wordt nog ver- aornen, dat Zondagavond drie vliegtuigaanvallen 'Jh gedaan op de zeppelinfabrieken te Frie- ^tichshafen. Te Schaffhausen heeft men het Geronk gehoord van de vliegtuigen, die op groote •joogtp vlogen en in het Zwitsersche dorp Arbon, Jat tegenover Friedrichshafen ligt, kon men de Jan va Hen nauwkeurig volgen, hoewel nog geen JJbchtingen over de aangerichte schade konden orden verkregen. Tn aansluiting op bovenstaand bericht geven Jj de volgende mededeeling van het Duitsche 'cuwsbureau: In verband met de mededeeling van het op- y?rbevel der Duitsche weermacht, dat acht "'an.sche vliegtuigen neergeschoten werden, 0''dt nog vernomen, dat het daarbij ook gaat {«i vliegtuigen, die Zondag boven Friedrichsha- aan het Bodenmeer verschenen en bescho- C1 werden. De vliegtuigen, die overigens geen Obinien uitwierpen en aan Duitsche zijde geen jjnade hebben aangericht, aldus gaat het ■N.B. verder, hebben, naar vaststaat, hun weg *°2en over Zwitsersch gebied. Len Havasbericht uit Parijs spreekt deze q ededeeling van het D.N.B. tegen en verklaart, v niet acht Fransche toestellen in den loop Zondag werden neergeschoten, doch slechts l"ee bil machines. Bovendien kon een der twee t °ten met een valscherm dalen en zich bij zijn £,°eP voegen. De bestuurders van twee op l8hseh gebied gevallen Duitsche toestellen 6rden gevangen genomen. y ^AUIgAS, 25 Sept. (Havas) Het opperbevel s;'t Litausche leger is van oordeel, dat de toe- ®«d in Oost-Europa opgehelderd schijnt en Jh onmiddellijk gevaar oplevert voor Litauen. la, rhalve ls besloten de in het midden des t hds geconcentreerde troepen te demobiliseeren, hi^einde de manschappen in staat te stellen hun dagelij kschen arbeid terug te keeren. Een kijkje bij een der posten, die Ier beveiliging van het Belgische grondgebied langs de grenzen gelegerd zijn BERLIJN, 25 Sept. (DNB) In de eerstvol gende dagen worden overal in Duitschland twee uitgelezen lichtingen jonge vrouwen voor arbeidsdienst opgeroepen voor het verrichten van arbeidsdienst. Honderdduizenden z.g. „ar- beidsmeisjes" zullen bij boerinnen moeten wer ken. Van de „arbeidsmeisjes" tusschen 17 en 25 jaar wordt echter vooreerst slechts een deel opgeroepen. Voor ruim 60.000 nieuwe arbeids meisjes zijn de laatste weken nieuwe kampen ingericht. Terwijl des morgens het arbeidsmeisje op de boerderij practisch werk moet verrichten en hier moet inspringen als vervangster voor den ontbrekenden man, houdt des middags het kamp de arbeidsmeisjes bijeen. Vooral wordt dan sport beoefend, gelijk de voorschriften voor de gezondheidsverzorging in de arbeids dienstkampen aangeven. Politiek en practisch onderricht in huishoudkunde en landbouw worden afwisselend gegeven. LONDEN, 25 Sept. (Reuter) Donald Adams, een man van 56 jaar, die zich journalist van paardenraces noemde, is veroordeeld tot zeven jaar dwangarbeid wegens het verkoopen van ge heimen aan Duitschland. Uit de verhooren was komen vast te staan, dat Adams contact had gezocht met Duitsche agenten van de spionnage-centrale tijdens een bezoek aan Duitschland en dat hij van dien tijd af een betaald agent is geweest van die organi satie. Onder de onderwerpen, waarin hij belang stelde, bevindt zich de ballonversperring LONDEN, 25 Sept. (Havas). Morgen zal ader voorzitterschap van Burgin, den minister an de Munitie, de eerste vergadering van den Raad van Tien" tot controle van de munitie bijeen komen. De raad bestaat uit financiers en bekende zakenlieden. LONDEN 25 Sept. (Reuter). Ooggetuigen op een punt aan de Engelsche kust hebben waargenomen, hoe een Fransch stoomschip, de Phyrne, metende 2660 ton, tot zinken werd gebracht door een duikboot. De uit 24 koppen bestaande bemanning, van wie twee leden gewond werden, werd aan boord ge nomen van een van de kust uitgevaren red dingsboot. Twee Britse he torpedojagers kwamen korten tyd later ter plaatse. De bemanning verklaarde, dat het schip geen waarschu wing had gekregen, alvorens het tot zin ken werd gebracht. De National Zeitung te Bazel verneemt uit Berlijn, dat de Duitsche autoriteiten twee Fin sche schepen, die met hout geladen in Ham burg lagen, in beslag hebber» genomen. Men heeft zich hierbij beroepen op het Britsche standpunt, dat hout wordt beschouwd als oor- logscontrafcande. De Poolsche onderzeeër Sbik heeft een toe vlucht gezocht in de Zweedsche wateren en is geïnterneerd. Het schip was door een torpedo getroffen, doch niet ernstig beschadigd. De bemanning bestaat uit vijftig koppen 300dat thans in totaal 170 Polen in Zweden zijn geïnterneerd. Maandagmiddag is het Zweedsche s.s. „Sile sia", dat 2850 ton meet en met een lading hout op weg was van Gothenburg naar Huil, ter hoogte van Stavanqer getorpedeerd. De uit 19 koppen bestaande bemanning is door het Zweedsche stoomschip „Suecia" gered. SJANGHAI, 25 Sept. (Havas) De verhou ding tusschen I okio en Tsjoengking zou minder gespannen zijn tengevolge van den druk, welke door Moskou op Tsjoengking zou zjjn uitgeoefend om vrede te sluiten en door de officieus door Tokio te kennen ge geven mogelijkheid om terug te komen op het besluit in geen geval te onderhandelen met Tsjang Kai Sjek. In algemeen welingelichte kringen acht men het niet waarschijnlijk, dat Wang Tsjing Wei er in slagen zal voor 10 October in China een nieuwe regeering te vormen, welke zou staan onder Japansche controle. De schijnbare moei lijkheid hierbij zou de verdeeling van de partijen in de nieuwe regeering zijn, doch de ware reden zou zijn gelegen in het feit, dat onderhandelin gen worden gevoerd tusschen Tsjoengking—Nan king en Tokio tot een herstel van den vrede. MOSKOU, 25 Sept. (D.N.B.) Maandag avond om 21 uur 30 is dc Turksche minister van Buitenlandsche Zaken, Saradjogloc, op het Kiewstation te Moskou aangekomen. Te zijner verwelkoming waren de eerste plaatsvervanger van den commissaris van Bui tenlandsche Zaken, Potemkin, de plaatsvervan gende commissaris van Buitenlandsche Zaken, Dekanossow, de chef van het protocol. Barkow, en de stedelijke commandant van Moskou. Soeworof, verschenen. Voorts waren op her station aanwezig de Turksche ambassadeur in Moskou en de Perzische en Afghaansche am bassadeurs, benevens de Moskousche gezanten der Balkanstaten. MOSKOU, 25 Sept. (D. N. B.) De Estlandsche minister van Buitenlandsche Zaken, Selter. die een bezoek heeft gebracht aan Moskou, is reedt hedenochtend weer uit Moskou vertrokken om terug te keeren naar Tallinn. In den nacht van Zondag op Maandag was hij door Molotof om vangen. Naar men van welingelichte zijde verneemt, zouden bij deze besprekingen de belangrijkste problemen der politieke betrekkingen tusschen de Sovjet-Unie en Estland op openhartig' wijze besproken zijn. De besprekingen zullen waarschijnlijk op een later tijdstip hervat wor den. LONDEN, 25 Sept. (Reuter). Een ooggetuige seint uit „ergens in Frankrijk" het volgende: Het Britsche hoofdkwartier wordt bewaakt door luchtafweergeschut, dat in het landschap is verborgen rondom een oud Fransch kasteel, Tot dusverre is er nog geen alarm geweest, maai de kanonniers staan voortdurend op wacht. De Britsche troepen zijn onopvallend onderge bracht in dorpjes, boerderijen en kasteelen. Zij zijn zoo goed verdeeld, dat geen ongebruikelijke concentratie van soldaten opgemerkt kan wor den. Een Britsche generaal zeide; „Voor het oogenblik is het volkomen rustig aan het Brit sche front en wij moeten niet vooruitloopen op de toekomst." Het Britsche ministerie voor Voorlichting heeft de vertaling van het laatste door Brit sche vliegers boven Duitschland uitgeworpen vlugschrift gepubliceerd. In dit vlugschrift wordt onder meer gezegd. „Duitschers, weet, dat ondanks het in den Poolschen oorlog vergoten Duitsche bloed, de hoop van uw regeering op een geslaagden bliksemoorlog vernietigd is door het besluit van het Britsche oorlogskabinet zich op een oorlog van drie jaar voor te bereiden. In het Westen staan de Britsche troepen reeds schouder aan schouder met de Fransche bondgenooten. De Britsche en Fransche vloten hebben de Duit sche koopvaardijschepen van de zeeën verdre ven. Nacht op nacht heeft de Britsche lucht macht haar kracht getoond door vluchten tot ver op Duitsch gebied." WASHINGTON, 25 Sept. Omtrent de ver klaringen van Pittman, den voorzitter der Ame- rikaansche Senaatscommissie voor Buitenland sche Zaken, over de voorstellen der regeering ten aanzien van de neutraliteitswetgeving, meldt Reuter, dat deze als volgt samengevat kunnen worden 1. Amerikaansche schepen mogen geen pas sagiers of goederen vervoeren naar oorlogvoe rende landen. 2. Overtredingen van deze bepaling kunnen gestraft worden met een boete van hoogstens 50.000 dollar of vijf jaar gevangenisstraf. 3. Oorlogvoerende mogendheden, die goederen in de Vereenigde Staten koopen, moeten bezit nemen van die goederen, alvorens zij ver scheept worden. 4. Verliezen, die geleden worden door Ame rikaansche verzekeringsmaatschappijen op oor logsladingen, kunnen geen grondslag vormen voor eischen tegen de regeering. 5. De president zou „gevechtsgebieden" kun nen aangeven en Amerikaanschen burgers oi schepen kunnen verbieden, die gebieden binnen te gaan. 6. Amerikanen mogen niet reizen op schepen van oorlogvoerenden, uitgezonderd, wanneer dit geschiedt in overeenstemming met de door den president voor te schrijven regels. 7. Roode Kruis-personeel en gecharlerde schepen zullen vrijgesteld zijn van de restric ties op Amerikaansche reizen. 8. Amerikaansche koopvaardijschepen mogen slechts kleine wapens vervoeren, welke noodig zijn voor de discipline aan boord. 9. Oorlogvoerende regeeringen mogen geen staatspapieren in de Vereenigde Staten verkoo pen. 10. Oorlogvoerenden zouden de gewone han- delscredieten kunnen krijgen voor een termijn, niet langer dan negentig dagen. 11. Roosevelt zal om de zes maanden rapport uitbrengen over het bedrag aan credieten op korten termijn, dat is verleend. 12. Om de zes maanden moet rapport uitge bracht worden over de hoeveelheid oorlogsma teriaal, die door oorlogvoerenden in de Ver eenigde Staten is aangekocht. 13. Het verwerven van fondsen voor oorlog voerenden zal in de Vereenigde Staten verbo den zijn. 14. De president is gemachtigd het gebruik van Amerikaansche havens door duikbooten oi gewapende koopvaardijschepen van oorlogvoe renden te beperken. LONDEN, 25 Sept. (Reuter). Het Britsche ministerie voor de Voorlichting deelt mede, dat de Slowaaksche consul in Londen de vol gende verklaring ter kennis van het departe ment van Buitenlandsche Zaken heeft ge bracht. „Geheel Slowakije is bezet door de nationaal socialistische gewapende strijdkrachten en de stem van het Slowaaksche volk is tijdelijk tot zwijgen gebracht door de meedoogenlooze opheffing 'van alle verdragen en overeenkom sten. Uit naam van Slowakije protesteer ik plechtig tegen dit schandelijke verraad en ver klaar ik, dat het doel en de idealen van Groot Brittanië en Frankrijk identiek zijn aan die van mijn zwaarbeproefde volk." ROME, 25 Sept. (Stefani) De Italiaansche Staatscourant publiceert een decreet waarbij de minister van Financiën gemachtigd wordt het totale aandeelen-kapitaal van de maatschappij van de Italiaansche transcontinentale luchtver- bindingen, welke haar zetel heeft te Rome, op te koopen. Dit kapitaal bedraagt 500.000 lire. De minister van Financiën wordt gemachtigd dit kapitaal te verhoogen tot veertig millioen. Het Fransche leger herneemt aan het Westelijk front het initiatief. Fransch schip door een duikboot tot zinken gebracht. Fransche vliegers zouden de zeppelin- fabrieken te Friedrichshafen gebombar deerd hebben. Pastoor A. J. Bekkering van Schiebroek te Amsterdam overleden. Inschrijvingsbeschikkingen voor vracht auto's, tractoren, sleepbooten en binnen schepen. Onze gezant te Berlijn zal stappen doen in verband met het vliegen boven Gel derland door een Duitsch vliegtuig. Stand der clearing met Duitschland per 23 September. Beurs van New York: Onregelmatige stemming. Het grootste gebod Wanneer ooit een evangelie actueel is dan is het wel het gewijd verhaal dezen Zondag ons van den kansel voorgelezen. In deze dagen van broe derstrijd en oorlogsverdwazing houdt de Kerk, evenals ieder jaar, ons dit verhaal van Mattheus voor den geest. Een Pharizeër, een wetgeleerde, trachtte Christus op de proef te stel len. „Meester, was is het grootste ge bod?" En Jezus antwoordde onmid dellijk hem: „Gij zult den Heer uw God beminnen uit geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand, dat is het grootste en eerste gebod. En het tweede, daaraan gelijk, is: gij zult uw naaste beminnen zoo als u zelf. Op deze twee geboden be rusten de geheele Wet en de profe ten." Aldus antwoordde Christus. De meest gezagvolle leeraar leerde ons: „Op deze twee geboden berust de geheele wet!" Negentien eeuwen zijn voorbij ge gaan. Zijn leer bleef. De noodzaak van deze leer wordt nog immer door een strijdende wereld gevoeld: „gij zult den heer uw God beminnen ge zult uw naasten liefhebben." Onze Romeinsche correspondent seint ons Maandagavond: De Osservatore Romano van hedenavond vindt in de van meerdere zijden bevestigde berichten omtrent de bombardementen op Warschau, waarbij de burgerbevolking zwaar getroffen werd, aanleiding om op te merken, dat men Warschau kan beschouwen als een fort, dat bloot staat aan alle oorlogsconsequenties, maar dat dit niets afdoet aan de droevige realiteit, dat het getal weerlooze slachtoffers steeds stijgt, hetgeen een gevoel van eindeloos medelijden en verschrik king' teweeg brengt. De Osservatore meent, dat bij den gegeven stand van zaken een dergelijk catastrofaal op treden door de militaire doeleinden niet gevergd wordt. Het moet speciaal voor het luchtwapen mogelijk zijn om de objecten van de aanvallen te beperken. Zij, die hulde gebracht hebben aan den heldenmoed der Poolsche strijders en ver klaard hebben, dat zij hun doel reeds bereikt hebben, kunnen niet ongevoelig blijven voor de bede, dat zulks gebeure. Gisteren hebben de Paters Jezuïeten te Rome in alle soberheid, die door de tragiek van deze tijden gevergd wordt, het feit herdacht, dat de generaal der Sociëteit. Pater Wladimir Ledo- chowski, voor vijftig jaar in de orde trad. Zijne Heiligheid de Paus heeft den jubilaris een eigen handig geschreven gelukwensch doen toekomen. PARIJS, 25 Sept. (Havas) Champetier de Ribes, de Fransche onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Zaken, heeft vanochtend Soeritz, den ambassadeur der Sovjet-Unie ontvangen. Stand op Dinsdag 1 uur v.m. 767.! Vorige stand 770.2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1