De luchtoorlog in West-Europa
00RL0GSRISÏC0
I
De inhoud van het vredesultimatum
Het tegenoffensief
begonnen
Een gouden pen
Stilte voor den storm?
Waarom papier inplaats
Van bommen
DE BESPREKINGEN VAN
RUSLAND MET TURKIJE
Buitenlandsch overzicht
Wie krijgt de hegemonie
over Europa
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1939
Weer pamfletten over
Duitschland
De vliegtuigenexport
uit Amerika
Verdrag met Estland
geratificeerd
Zweedsche scheepvaart
ligt bijna stil
Protest tegen torpedeeren
van de Nyland
Fritz Kuhn wederom
gearresteerd
Duikbooten deze week
minder actief
Turksche delegatie blijft heden
nog te Moskou
ZONDER PREMIE-VERHOGING
INGESLOTEN!
llill
Dat men in Ned.-Indië het verloop der internationale gebeurtenissen niet lijdzaam aanziet, doch op alles voorbereid wil
zijn bewijst bovenstaande foto van een der bomvrije schuilplaatsen, zooals deze op verschillende punten van Batavia
worden opgericht
De mark betaalmiddel
in Polen
De Poolsche oliebronnen
Risicopremie verlaagd
Amendementen op het
neutraliteitsontwerp
DE MAATSCHAPPIJ VOOR
ZIEKTEKOSTENVERZEKERING
J. B. Vesters 50 jaar journalist
Duitsch-Roemeensch
handelsaccoord
Overstrooming in China
BRAND OP DE CALEDONIA
Met regeeringslading
naar Nederland
-• S<y,.M-s*
Het vreemde feit doet zich voor, dat „men" ii.
West-Europa, met name in de oorlogvoerende
landen, teleurgesteld is over de practijk van den
modernen luchtoorlog. In hoeverre sensationeele
berichten en bewuste propaganda de verwach
tingen van de massa hadden opgeschroefd, wil
len we hier in het midden laten. Vast staat dat
het gebeurd is; de groote mogendheden zagen
in de angstdreiging, die bij het luchtwapen, om
dat het van boven komt, uiteraard heviger is.
een prachtig propagandistisch middel tegen de
oorlogsgedachte. En het was zeker niet Duitseh-
land op de laatste plaats, dat tegen iedere oor
logssuggestie aan zijn westelijke grenzen gekant
was!
Inmiddels 'is de teleurstelling van bijzonder
prettigen aard en daarmee zou men de zaak
als afgedaan kunnen beschouwen, ware het niet
dat de toestand van nu weer te ver aan de
andere zijde der mogelijkheden ligt: een uiterst
genoeglijke, maar bedrieglijke kant.
Zoo rustig en stil als het thans in het derde
element boven West Europa is,' zal het onmo
gelijk kunnen blijven, tenzij onverwacht de vre
desduif met gespreide vleugelen neer mocht
komen strijken. En men kijkt daarbij gespannen
haar het Zuiden, vanwaar in het voorjaar ook
die andere symbolische vogel, de ooievaar, naar
onze koele streken komt gevlogen.
Aan den West-Europeeschen hemel bevindt
zich de toestand in labiel evenwicht. In de eerste
weken van den oorlog werd deze toestand ge
schapen door het verlangen van Duitschland
naar rust in het Westen, om de vrije hand in
het Oosten te hebben eenerzijds, en den Engel-
schen opzet, het luchtwapen voorloopig hoofdza
kelijk ter verdediging en bescherming van het
eilandenrijk (home defence) te gebruiken an
derzijds.
Hieraan paarde zich nog een ander streven,
hoewel het uiterst moeilijk is na te gaan in hoe
verre en in welke mate dit door beide partijen
gedeeld werd en ook thans nog wordt. Over dit-
streven om de diplomatie nog een uitweg te doen
vinden voor den pas begonnen oorlog, loopen de
meeningen wel erg uiteen.
Vast staat, dat op het oogenblik vooral
Duitschland de meest geïnteresseerde is in deze
aangelegenheid- En waar thans, na beëindiging
van het groote offensief in polen, het Duitsche
luchtwapeq vonl' een strijd op
het Westfront is vrij gekomen, wordt nu het
labiele evenwicht van luchtgevaar in onze regio
nen wel hoofdzakelijk door diplomatieke over
wegingen, geschapen. En daarmede is ook de
kans op Duitsche luchtraids op Engeland en
Frankrijk tot het uiterste toegespitst, die tevens
onmiddellijke represaille-luchtaanvallen der ge
allieerden boven het Duitsche land ten gevolge
kunnen hebben.
Het kan dus van nut zijn, de diplomatieke
activiteit scherp in het oog te houden. Op het-
moment, dat deze onwrikbaar vast loopt, zai
de Duitsche luchtvloot zijn deei van het aanvals-
initiatief op de vijandelijke mogendheden begin
nen uit te voeren.
Willen we later begrijpelijk kunnen spreken
Over de mogelijkheden van luchtaanvallen van
weerskanten, dan dienen we thans een terug
blik te slaan op de weinige incidenteele voorval
len die in de voorbije korte oorlogsperiode in de
richting van een meer intensieven luchtoorlog
schenen te wijzen. Bij die voorvallen zijn tevens
enkele mj'sterieuze reacties waar te nemen,
waarvoor mogelijk in de toekomst nog eens de
juiste verklaring zal worden gegeven.
De vierde September ging in Engeland rus
tig voorbfj. Het algemeene gevoelen was, dat hoe
eerder de Duitschers raids op Engeland onder
namen, hoe beter het was. Zoodat men tenminste
de sterkte en het effect van de verdediging zou
kunnen zien. Zelfs gingen enkele zoover met te
zeggen, dat zij niet aan pet werk konden gaan
alvorens de verdediging haar kracht had bewezen.
Duidelijk proeft men hieruit het effect van de
propaganda op het volk. Men zag de mogelijk
heid van luchtaanvallen buiten iedere proportie!
In de nachten van drie en vier September
werden de bekende papieraanvallen boven
West-Duitschland ondernomen, die later nog
dikwijls herhaald zijn. In totaal schijnen in
middels reeds een kleine 15 millioen pamflet
ten naar Duitschland te zijn vervoerd. Het met
vele procedures omgeven propagandamiddel uit
den wereldoorlog van 19141918 werd hier
mede opnieuw aangegrepen en in zooverre
bracht het dus niets nieuws. Bevreemdend is
alleen dat die vluchten, die zich weliswaar niet
ver over het vijandelijke land uitstrekten, on
gestoord konden plaats vinden. In geen enkel
geval is melding gemaakt van gevechten of ver
liezen door het afweergeschut.
Van Engelsche zijde werd uit dit feit. reeds
de conclusie getrokken, dat <je Duitsche Verde
diging, zoowei afweergeschut, waarschuwings
dienst als jachtvliegerij weinig doelmatig zou
zijn.
Deze conclusie, welke wij in vakkundige Brit
sche kringen aantroffen, verraadt kennelijk
een propagandistische tendenz. Er bestaat bij
ons geen twijfel over en we denken daarbij
aan Britsche uitlatingen vóór dezen oorlog
dat ook de Engelschen goed zijn ingelicht over
de zéér sterke en goed getrainde jacbtvliegtuig-
afdeeling in Duitschland, welke volgens °ude
tradities van Boelcke, Richthofen en Goering
is opgebouwd. En ook het Duitsche afweerge
schut heeft in Spanje bewezen tot bet meest
moderne te behooren
Veeleer nemen we aan, dat de Engelsche
verkenningsvliegtuigen uiterst zorgvuldig hun
route boven Duitschland hebben gekozen, daar
bij strategische, bus zwaar bewapende punten
en groote steden zorgvuldig vermijdend. En als
men in Engeland werkelijk van de geringere
kwaliteit van het Duitsche verdedigingswapen
overtuigd is, waarom heeft men dan de pa
piertjes niet één keer door bommen vervangen?
Vooral thans, nu de radio gemeengoed van
de massa is geworden, lijkt ons de papieren
oorlog uit de lucht gedoemd, zijn logischen
dood van ondoelmatigheid te sterven. In wezen
komt ons dit pamfletvliegen meer voor als een
uitlaatklep voor een, om Velke reden dan hok,
nog niet aangedurfde gevechtsactie, dan als een'
op zichzelf staand doel van propaganda in het
land van den tegenstander. Men kan nu ten-
mins e het eigen volk op éénige actie van het
modernste en duurste wapen wijzen. En dat het
een prettig houvast blijkt te zijn, getuigen de
Een van Engélands grootste bomvlieg-
tuigen, waarmede luchtraids over langen
afstand kunnen worden ondernomen,
de Handley Page Hampden. Deze ma
chine, die een vliegbereik van 2800 k.m.
heeft, vliegt maximaal 425 k.m. per uur.
De bemanning bestaat uit vier koppen,
de bewapening uit één machinegeweer
in den neus, één machinegeweer boven
in den middenromp en één machinege
weer onder in den middenromp. Duide
lijk zijn de verschillende schietkoepels
op de foto te onderscheiden
vele kolommen, die in de Engelsche pers reeds
aan „Pamphlet Raids" gewijd zijn.
Temidden van die vreedzame actie van recla-
mevliegen staat als eenzaam gevechtsincident
de luchtaanval op Wilhelmshaven en Bruns-
büttel op den 4en September. Over de verliezen
was men het op de gebruikelijke wijze oneens.
De stoutmoedige raid is niet herhaald en men
zou hierin een aanwijzing kunnen zien dat
zoowel het effect als de verliezen den aanvaller
niet zijn meegevallen.
Het tegenovergestelde resultaat zou immers
tot herhaling van deze aanvallen aansporen.
Want wat kan meer effect sorteeren voor En
geland, dan de bases van de kleine Duitsche
vloot door overrompelende steeds herhaalde
luchtaanvallen onklaar te maken?
Het heeft er allen schijn van, dat na den eer
sten proefaanval de calculatie van verlies en
winst is tegengevallen, zoodat men weer tot de
meer indirecte methode van de papierraid, die
in wezen een luchtaanval op de Duitsche cen
suur beteekent, is overgegaan.
De veronderstelling is niet té gewaagd, dat
Engeland, na enkele aarzelende proefnemingen,
de bestemming van zijn luchtvloot, voor zoover
het de gevechtsactie betreft, tot de verdediging
van zijn eilandenrijk heeft beperkt, om dit wa
pen in zijn volle kracht voor de ontvangst van
een Duitschen aanval te reserveeren. Hoogst
waarschijnlijk zal men dus een verlevendiging
van den luchtoorlog in West-Europa eerst door
een grootscheepsch aanvalsinitiatief van he
Duitsche luchtwapen zien aangekondigd.
DOMYN KELLER
BERLIJN, 30 Sept. (Reuter) Volgens het of-
ficieeleDuitsche Nieuwsbureau zijn boven
eenige Noordwestelijke districten van Duitsch
land door vliegtuigen pamfletten uitgeworpen,
waarin de bewering van Knickerbocker, dat lei
ders der nationaal-socialistische partij in het
buitenland groote fortuinen hebben belegd, wordt
herhaald.
WASHINGTON, 30 Sept. (Reuter). De Uit
voer van Amerikaansche vliegtuigen geduren
de Augustus, dus juist voordat krachtens de
neutraliteitswet de verschepingen naar Europa
gestaakt werden, heeft een recordbedrag van
12.136.845 dollar bereikt. Naai Engeland wer
den 44 vliegtuigen en 50 motoren, naar Frank
rijk 57 vliegtuigen en 129 motoren uitgevoerd.
STOCKHOLM, 30 Sept. (Reuter.) Ge
teld wordt dat bijna de geheele Zweedsche
cheepvaart op alle zeeën stil ligt. Een
feeder zeide tegenover Reuter, dat geen ver
standig reeder ook maar een enkel schip
zal laten uitvaren. Men gelooft, dat de
Zweedsche handelsdelegatie te Londen op
een doelmatigen convooistelsel zal aan
dringen.
Verder bericht Havas dat de Zweedsche ge
zant te Berlijn bij de Duitsche regeering gesprc-
testeerd heeft tegen het torpedeeren van het
Zweedsche schip Nyland bij de Noorsche kust.
Hij heeft verklaard dat de Zweedsche regeerin
zich haar recht en dat der eigenaars van scnip
en lading om schadevergoeding te eischen voor
behoudt.
Hij heeft er den nadruk op gelegd, dat de
lading geheel voor België bestemd was en der
halve niet als contrabande beschouwd kon wor
den, zoodat men van meeping moet zijn, dat
het tot zinken brengen van het schip in strijd
met het internationale recht was.
NEW-YORK, 30 Sept. (Reuter) Fritz
Kuhn, de leider van den Duitsch-Amerikaan-
schen bond, is gearresteerd op bevel van den
procureur-generaal Dewey.
aangevuld worden door voltooiing van het con-
vooistelsel en bewapening der koopvaardijsche- j
pen. Reeds vóór den oorlog was die bewapening I
voorbereid en hadden de bemanningen oplei- J
dingscursussen gevolgd. Het aantal kanonnen.
dat aan boord van deze schepen gebracht Is.
werd in den vorigen oorlog nooit bereikt. Na j
een maand van oorlog functionneert het escor- j
testelsel even bevredigend als in 1918, toen het j
een jaar oud was. Volgens de meening van ge-
zaghebbende kringen zal dit stelsel ook doel
treffend zijn tegen luchtaanvallen en aanval-
len van andere oorlogsschepen dan duikbooten
MOSKOU, 30 Sept. (Reuter). Het presi
dium van de Hoogste Sovjet heeft het
RussischEstlandsche verdrag van weder-
zijdschen bijstand Vrijdag geratificeerd.
Molotof heeft, volgens Tass, ter eere van den
Estlandschen minister Selter een maaltijd aan
geboden, waarbij ook de andere leden der Est
landsche delegatie en van Russische zijde Sta
lin, Worosjilof en Potemkin, aanzaten.
MOSKOU, 30 Sept. (D.N.B.). De Turksche
minister van Buitenlandsche Zaken, Sarad-
jogloe, heeft Vrijdag geen nieuwe besprekingen
met de Russische staatslieden gevoerd. De Turk
sche delegatie zal waarschijnlijk ook Zaterdag
nog te Moskou blijven. De Estlandsche minister
van Buitenlandsche Zaken, Selter, bevindt zich
ook nog in de Russische hoofdstad. Men gelojft,
dat nog eenige vraagstukken in verband met
het Russisch-Estlandsche verdrag van wederzijd-
schen bijstand besproken moeten worden.
De vroegere Poolsche ambassadeur en zijn
personeel zullen op 1 October vertrekken. De
Poolsche consulaire ambtenaren uit Leningrad,
Minsk en Kief zijn reeds te Moskou aangeko
men. De Polen zullen zich voorloopig naar Fin'
land begeven.
LONDEN, 30 Sept. (Havas). De marine
medewerker van „Press Association" schrijft, dat
de afgeloopen week is gekenmerkt door een
vermindering van de activiteit der vijandelijke
duikbooten. De oorzaak van deze vermindering
is duister, doch het eskader duikbooten dat
vóór het uitbreken der vijandelijkheden zee had
gekozen, is thans naar zijn basis teruggekeerd
en vervangen door een tweede contingent.
Door dit respijt kunnen de beschermings
maatregelen voor de Engelsche koopvaardijvloot
In Japan staat de voorspelling, zooals in alle
heidensche landen, in hooge eere, zelfs op „we
tenschappelijk" peil. In zooverre de voorspelling
berust op nuchter verstand en niet op inspira-t
tie kan men zoo iets ook wetenschappelijk noe
men. Wanneer een Japansche professor dan ook
voorspeld heeft, dat de Europeesche oorlog 1939
niet lang zal duren, maar dat hij een jaar later
door een nieuwpn, échten oorlog zal worden
gevolgd, dan zal het tweede deel der „voorspel
ling" wel meer aan het analytisch ver
nuft des professors zijn toe te schrijven dan
aan zijn voorspellenden geest. Het is immers
moeilijk in te denken, dat een der partijen in
Europa, welke dan ook-, haar aspiraties om de
hegemonie van ons werelddeel door een enkele
geste zou opgeven. Duitschland heeft thans
het vredesoffensief geopend. Het zal zelf wel
niet de illusie hebben, dat, wanneer zijn vredes
ultimatum zal worden geaccepteerd, dit binnen
een vierentwintig uur zal geschieden. Deze woor-
denaanval op den Engelsch-Franschen vecht
lust zal dus wel eenige weken aanhouden. Doch
indien het thans nog onwaarschijnlijke zou ge
schieden, dat de geallieerden er in toestemmen
zich maar om de groene tafel te scharen,
dan kan Duitschland toch alleen maar bij een
zeer vergaande beoefening van de deugd dei-
zelfverloochening een vrede voor den langen
duur verkrijgen. Deze deugd is echter door geen
enkelen staat, maar zeker niet door Duitsch
land, in groote mate beoefend.
De Duitsche commentaren op het tweede
Russisch-Duitsche verdrag van Moskou be
schouwen de mogelijke resultaten uit tweeërlei
gezichtspunt. De nieuwe, thans meer nauwkeurig
omschreven, Germano-Slavische samenwerking
zou vele voordeelen voor de oorlogvoering ge
ven. De Britsche blokkade zou er door gebroken
worden; de onafzienbare yijkdommen van Rus
land aan granen, ertsen en andere grondstof
fen staan Duitschland ter beschikking om den
oorlog voort te zetten. De pers der geallieerden
heeft hierop prompt geantwoord onder het
motto „Wie zal dat betalen? Want Rusland
levert natuurlijk niet voor niets en de veron
derstelling, dat de productie voor export naar
Rusland in oorlogstijd, nu millioenen van de
beste werkkrachten aan het front staan, kan
worden opgevoerd, is absurd. Zou Rusland dus
op crediet leveren? In den vorigen oorlog heeft
Amerika dit ook aan de geallieerden gedaan,
wat financieel voor Uncle Sam geen succes is
geweest, terwijl de economische verbondenheid
met de geallieerden de Vereenigde Staten in
den oorlog' heeft gevoerd. Zou Rusland deze con
sequenties van een eventueele hulp aanvaard
hebben?
Het andere aspect in de Duitsche commen
taren staat meer boven de dingen van den dag
en gaat boven de oorlogskansen uit. Het is de
practische aanvaarding van wat men de staat
kundige theorie der belangensferen zou kunnen
noemen. Het zelfbeschikkingsrecht der volkeren
als norm van het Europeesch statuut is zelfs in
woorden van de baan en de daden zijn er dia
metraal aan tegenovergesteld. De macht geeft
den grooten staten het recht er vazalstaten op
na te houden; er bestaat een zelfstandige en
een afhankelijke souvereiniteit. En het zijn
vooral de economische belangen, die de vazal
staten aan de grootmacht zullen binden. Zie
daar de theorie van de „levensruimte". Rust en
vredige ontwikkeling voor de kleinere staten,
voor de Baltische landen en voor den Balkan,
maar onder voogdij.
De erkenning van deze theorie zal een der
vredesvoorwaarden zijn; het zou het einde be-
teekenen van het Westersch overwicht over
Europa, Het is wel zeer onwaarschijnlijk, dat
Engeland en Frankrijk hun eeuwenoude politiek,
die voor hen als een zending is geworden, zon
der slag of stoot zouden opgeven. Bovendien,
naast de staatkundige blokvorming houdt dit
tevens de erkenning in van een vrij spel aan
de ideologieën der overheerschende staten in
de vazalstaten. De macht beheerscht dan tevens
ook de idee.
Maar zelfs bij erkenning door het Westen
van dit alternatief van Joachim von Ribben-
trop, dan nog is de macht in Oost-Europa niet
zoo zeker. Welke van de drie belanghebbende
landen, Duitschland, Rusland en Italië, die den
Balkan als een kom omsluiten, zullen uit deze
brij het meest lepelen? Als de Balkan deze
landen in evenwicht zou kunnen houden, zoodat
het zelf een „neutraal" statenblok wordt onder
economischen invloed der drie grootmachten,
dan is het toch maar een zeer labiel evenwicht.
De consequenties voor Duitschland, het sluwe
Rusland in zijn politiek te betrekken, zijn nog
niet te overzien, maar zij geven den juichtoon
en het vredesoffensief wel wat een geforceerd
effect. Wat kan Duitschland er tegen doen als
het zijn handen vol heeft met een oorlog in het
Westen en het een noodzakelijken economischen
steun uit het Oosten krijgt, dat Rusland alleen
in de Balkan-pap blijft roeren. Zal het niet
treuren, zoolang de Russische lepel nog maar
alléén in den brijpot staat?
De West-Europeesche kleine staten hebben
ook de eer genoten om in de Duitsche com
mentaren betrokken te worden. België en Ne
derland zijn tot „niemandsland" verklaard. In
zooverre hier niemand der oorlogvoerende par
tijen iets te vertellen heeft, is deze uitspraak
juist, maar men schijnt in Duitschland even
vergeten te hebben, dat wij hier zelf nog zijn.
Intusschen schijnt deze iet-of-wat simplistische
kwalificatie meer in te houden dat de beide
Nederlanden (België en ons land) een buffer
functie zouden moeten vervullen tusschen West
en Centraal Europa.
Het diplomatieke offensief is thans ingeluid.
Ook van geallieerde zijde zal men zich niet on
betuigd laten. Haar eerste aanval is al ingezet.
De berichten omtrent een spoedige ratificatie
van het Engelsch-Turksche vriendschapsver
drag willen doen bewijzen, dat de Balkan nog
maar niet zoo gemakkelijk uit den Westerschen
invloed is weg te trekken. De Turksche relaties
zijn nog steeds veelzijdig en niet alleen op het
Oosten georiënteerd.
Daar de Engelsche en Fransche pers het
vredes-ultimatum dan ook meer als bluf be
schouwt, de „Times" noemt het zelfs een on
rechtvaardige onbeschaamdheid, zal dan ook
uit de verdere ontwikkeling van dit woorden
offensief nog moeten blijken, of de geallieerden
hun houding zullen wijzigen.
BERLIJN, 30 Sept. (DNB)De opperbevelheb
ber van het leger heeft twee 'verordeningen
uitgevaardigd, krachtens welke in het bezette
Poolsche gebied de Rijksmark als wettig betaal
middel wordt ingevoerd naast den Zloty in een
verhouding van één zloty is 50 pfennig, en
Rijkskredietkassen worden ingesteld. Om een
einde te maken aan het gebrek aan betaalmid
delen zullen de kredietkassen in marken ge
stelde bewijzen afgeven, die in Polen wettig be
taalmiddel zullen zijn. De Rijkskredietkas
treedt in de plaats der opgeheven Poolsche Na
tionale Bank en begint haar werkzaamheden op
2 October.
De' Russisch-Duitsche overeenkomst
brengt naar Reuter uit Moskou verneemt
ongeveer 80 pCt. van de Poolsche olie
bronnen in het bezit van de Sovjet-Unie;
die tevens Lwow krijgt en aan Roemenië en
Hongarije grenzende gebieden.
NEW YORK, 30 Sept. (Reuter). Met het oog
op den rustigen toestand in den Stillen Oceaan
hebben de zee-assuradeurs te New York de pre
mie tegen oorlogsrisico voor schepen van oorlog
voerende staten tot 1 procent verlaagd.
WASHINGTON, 30 Sept. (Reuter). Volgens
een amendement op het neutraliteitsontwerp,
dat door de Senaatscommissie voor Buiten
landsche Zaken is goedgekeurd, zullen Ameri
kaansche schepen en vliegtuigen nog slechts
passagiers en post naar havens van oorlogvoe
rende landen op het Westelijk Halfrond mogen
vervoeren, in het gebied zuidelijk van 30 gra
den N.B. Een ander amendement, dat goedge
keurd is, zou het mogelijk maken, dat Ameri
kaansche vliegtuigen passagiers en post mo
gen vervoeren naar alle bases van oorlogvoe
rende staten in de Stille Zuidzee en de Chi-
neesohe zee.
VERZEKERING VOOR ZI-XTE N.V.
AMSTERDAM - RAADHUISSTRAAT 52
BOEKAREST, 29 Sept. Officieel wordt me
degedeeld, dat de DuitschRoemeensche han
delsbesprekingen, welke twee weken in beslag
genomen hebben, heden zijn beëindigd. Het
oude verdrag van 1938 is vernieuwd in den
vorm, waarin het in November van dat jaar
werd gesloten. De hoeveelheid goederen zou
echter „eenigszins vergroot" kunnen worden.
Aldus meldt United Press aan haar bladen.
Duitschland zal dus wederom den invoer
verkrijgen van ongeveer een derde van de Roe
meensche petroleumindustrie, welke voor uit
voer is bestemd, dus circa 1.3 millioen ton pe
troleum per jaar. Naar vernomen wordt, zal
Duitschland aan Roemenië wapens en vliegtui
gen blijven leveren.
KOENING (Joenan), 30 Sept. (Havas). Naar
schatting zijn meer dan 200 Q00 menschen ten
gevolge van de ernstige overstroomingen in* de
provincie Joenan, die door zwaren regenval ver
oorzaakt zijn, dakloos. De hoofdstad Koening
en dë omstreken worden bedreigd.
LONDEN, 30 Sept. (Havas). Gisteren is
brand uitgebroken aan boord van het stoom
schip „Caledonia" dat als opleidingsschip
dienst doet. Het is de vroegere „Majestic"
(daarvoor de „Bismarck") welke in 1913 door
de Duitschers te Hamburg werd gebouwd.
De brandweer heeft het vuur in den namid
dag gebluscht. Aanzienlijke schade werd aan
gericht.
Officieel wordt verklaard, dat de brand niet
het gevolg is eener daad van vijandelijke sa
botage.
BATAVIA, 30 Sept. (Aneta). Het rn.s.
„Christiaan Huygens" van de Stoomvaart Mij.
Nederland, dat Maandag a.s. naar Nederland
vertrekt, heeft uitsluitend lading van de regee
ring aan boord.
Ook met de volgende schepen zal dit het geval
zijn. Omtrent regeling van de andere lading zijn
nog steeds onderhandelingen gaande.
Een gouden pen steekt tegenwoordig in eiken
vulpenhouder, maar een pen van 't goud, dat
door vijftig' jaar schrijven gepuurd wordt, is
zeldzaam, en als ook dat schrijven zelf de zuiver
heid en de onaantastbaarheid van 18 karaats
goud bezit, dan is zulk een jubileerende pen
niet alleen zeldzaam, maar ook kostbaar en met
eere te vieren.
Morgen, I October, herdenkt de heer J. B.
Vesters den dag, waarop hij, vijftig jaar gele
den. zijn journalistieke loopbaan begon. Tevens
viert hij dien dag zijn vierde lustrum als hoofd
redacteur van de Volkskrant.
Nauwelijks 20 jaar oud werd hij redacteur va:
„Het Huisgezin", waaraan hij vijf en veertig
jaar onafgebroken verbonden bleef. Een jaar na
den wereldoorlog aanvaardde hij bovendien het
hoofdredacteurschap van „De Volkskrant", en
toen deze in 1934 naar Utrecht verhuisde, nam
de heer Vesters afscheid van „Het Huisgezin" e:;
verhuisde mee.
Vesters als journalist is eigenlijk voor nieman
een onbekende, want zijn heldere en bezadigde
artikelen, altijd pittig en met overtuiging ge
schreven, werden en worden nog gaarne in an
dere couranten geciteerd, omdat het ai tijd de
moeite waard is, dat rustige en persoonlijk
verantwoorde oordeel te hooren.
Maar velen kennen hem ook persoonlijk, a
was het maar van de vele vergaderingen, waar
hij, o.a. jarenlang als voorzitter van de R.K.
Journalistenvereniging, een altijd bescheiden
maar ook altijd nuttig en behartigenswaardig
woord meesprak. Zijn kleine gestalte, die wij
langzaam ouder hebben zien worden, maar die
met zeventig jaren nog altijd vitaal en beweeg
lijk is, vertegenwoordigt eenvoud en gezond ver
stand te zamen met een oprechten katholieken
zin en een vurig sociaal gevoel. Zfjn rood aarden
Pijpje, nu en dan uit een aartsvaderlijken punt
zak bijgevuld, is het symbool van dien gemoe
delijken eenvoud, zijn tintelend oog de spiegel
van het gezond verstand, dat zijn oordeel bon
dig en toch zonder scherpte weet te formulee
ren.
De vitaliteit van dezen nestor van de pen is
merkwaardig, en de dagorde van zijn volbezetten
werkdag toont bij alle regelmaat ook een karak
teristieke verachting voor den zonnetijd die den
zeventigjarige uit zijn journalistieke jeugd moet
zijn bijgebleven.
Winter en zomer, goed of slecht weer gaat hij
des morgens om half drie zijn huis uit en wan
delt drie kwartier naar het bureau van zijn
krant. In het nog nachtelijke uur begint hij dan
de grondstof na te zien en te keuren, die de
krant van dien avond moet worden en schrijft
zijn eigen bijdrage, onafgebroken werkend tot 1
uur in den namiddag, en na dezen vroegen negen
urendag wandelt hij weer naar huis, om na
den maaltijd tot vijf uur te rusten, waarna zijn
werkdag weer begint' tot 11 uur 's avonds
Het is een dagorde, die even persoonlijk als
werkdadig is en waarmee de spankracht van
een zeventigjarige antwoordt op de zware eischen
van de krantenmachine.
Zulk een collega wien de eigenaardige, kille
en toch gespannen atmosfeer van den»journa-
listieken nachtdienst biijkbaar tot een voorkeur
geworden is en die in het redactiebureau zijn
„levensruimte" heeft gevonden, spreekt men ook
met zeventig jaren niet van afscheid, hoeveel
dignitas zijn otium ook zou omgeven. Aan onze
hartelijke gelukwenschen voor den jubilaris ver
binden wij veeleer den wensch, dat Vesters zijn
driemaal gouden pen in lengte van dagen (en
nachten) zal mogen blijven voeren, voor zijn
lezers een kloeke en wijze gids, voor zijn collega's
een voorbeeldige veteraan.
licht brengt geluk, ^enot, teleur-
I stelling.
