„Vriendschap met de Sovjets thans definitief" Duitsch-Russische doelstellingen m Geen wijziging in de houding van Engeland Onze regeering uit bezwaren te Londen 1 Berlijns vredesoffensief wordt ingeluid Aanval op Duitsche vloot afgeslagen Von Ribbentrop verklaart: Het offensief aan de Moezel Vredesaanbod van Hitier verwacht Stadt SchSnke „Als Londen Polen wil helpen, neme het plaats achter de groene tafel" Moskou blijft neutraal" Het nieuws van heden VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS P. G.C.HAJENIUS In de Oost-Europeesche vraagstukken zullen beide stuten geen inmenging meer toeluten Het doel vun de Britsche politiek blijft Europu te verlossen vun de vrees voor een Duitsche ugressie ONZE EISCHEN ZULLEN BESCHEIDEN ZIJN Berlijn meldt: Muisky verkluurde: ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1939 - OCHTENDBLAD Grooie sorieering Hollandsche sigaren, geïmporteerde Havana, Braziel, Manila en Tenerife sigaren Cigareiien Tabak DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22021 Gaat Molotof naar Berlijn? Een „neutrale Balkan" Langzaam maar gestadig vorderen de Fransche troepen Granaten kwamen neer in Luxemburg België en Nederland De spoorbrug bij Arlon (België), die door een springstof-explosie werd vernield de Blonde Zigeunerin Lebrun naar het front Tegen het weghalen van post van Nederlandsche schepen In Bulgarije wordt een uitgebreid wegennet aangelegd. Ruim dertig duizend Kilometer is reeds door den Arbeidsdienst opgeleverd Parijs over het „vredes- ultimatum" KROATISCHE GENDARMERIE „Engeland en Frankrijk moeten thans beslissen" De Britsche lezing De weg naar vrede „De weg naar den vrede zal moeilijk zijn," heeft een staatsman verklaard. Is hij niet immer moeilijk? Ook in het gewone maatschappelijke leven? We breken meer dan eens goede vriendschap onberaden af, we verkla ren ons vijanden van elkaar en dan is er o zoo veel zelfoverwinning voor noodig om elkander de hand weer te reiken! Waarom maken we het ons toch in het leven zoo moeilijk! Waar om zorgen we er niet uiterst angst vallig voor geen „kwade vrindente ivorden. En als we het eenmaal zijn om een vergissing vaak! waar om dan niet spoedig de hand der ver broedering weer gereikt. Maar niet in hoogmoed doch in zelfoverwinning! Onrecht moeten we goed maken, eer schennis herstellen, booze woorden terug nemen. Kom,-laat ons althans in het gewone leven den weg naar den vrede niet zoo moeilijk maken. Die weg moet integendeel gemakke lijk zijn. We mogen niet blijven mok ken, niet blijven nakaarten, we moe ten elkander weer groeten en over alle geschillen heen elkaar weer vinden. „Laat uw offer daar aan het altaar en ga u eerst met uw broeder verzoe nen," sprak de Christus. OPGERICHT 1826 AMSTERDAM 'S-GBAVENHAGE NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Ingez. mededeellngen 50 cent; Idem op peg één 65 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers* zie de rubriek BERLIJN, 29 Sept. (DNB) De rijks minister van Buitenlandsche Zaken, Von Ribbentrop, is Vrijdagmiddag laat per vliegtuig uit Moskou te Berlijn aange komen. Hij begaf zich onmiddellijk naar Hitier, wien hij rapport uitbracht. Voor zijn vertrek uit Moskou heeft Von Rib bentrop aan de vertegenwoordigers van de pers de volgende verklaring afgelegd: „Mijn verblijf te Moskou is wederom kort geweest, helaas te kort. Een volgenden keer hoop ik langer hier te blijven. Toch hebben wij deze twee dagen goed gebruikt. De vol gende punten werden opgehelderd: 1) De Duitsch-Sovjet-Russische vriend schap is thans definitief gestabiliseerd. 2) In de Oost-Europeesche vraagstukken zullen beide staten geen inmenging meer toelaten. 3). Beide staten wenschen, dat de vrede hersteld wordt en dat Engeland en Frank rijk den volkomen zinloozen strijd zonder kans op succes opgeven. 4. Zouden de oorlogshitsers in deze landen toch de overhand houden, dan Zullen Duitschland en Sovjet-Rusland weten hoe ze tegemoet te treden." De minister sprak vervolgens over de groote economische plannen, waarover overeenstem ming is bereikt, welke beide landen voordeel zullen brengen. Tenslotte zeide Von Ribbentrop, dat de on derhandelingen in een bijzonder vriendschap- pelijken geest zijn gevoerd en in het bijzonder verklaarde hij dankbaar te zijn voor de harte lijke ontvangst welke hem door de heeren Stalin en Molotof ten deel was gevallen. De Zwitsersche „Natiohal Zeitung" verneemt, dat Molotof in den loop van October naar Ber lijn zal gaan. Ook de ministers van Buitenlandsche Zaken yan de Oost-Europeesche landen zouden bij deze gelegenheid te Berlijn bijeenkomen voor een conferentie van het Balkan-blok. Onder het opschrift „De Duitsch-Russische doelstellingen" publiceert de Essener National PARIJS, 29 Sept. (Havas). Het Fransche legerbericht van Vrijdag avond luidt: Vuur van de vijandelijke artillerie in het gebied ten Oosten van de Saar, in het bijzonder ten Zuiden van Zweibrücken en Pirmasens. Activiteit van de verkenners in de lucht aan beide zijden. Toen Fransche soldaten na een vreeselijk bombardement op een klein bosch in de streek van de Moezel tot den aanval overgingen, be vonden zij, dat het bosch door de verdedigers was verlaten. De vijand had zijn stellingen ont ruimd en al zijn gewonden achtergelaten, welke allen getroffen waren door granaatsplinters. Hiermede is de stelling: ..De artillerie verovert het terrein en de infanterie bezet het" be wezen. De geallieerde luchtstrijdkrachten onderne men nog steeds verkenningsvluchten vaak tot ver achter de Siegfriedlinie. Aan het succes van deze vluchten wordt ten zeerste bijgedragen door het prachtige weer en het volmaakte zicht zoowel des nachts als overdag. Ondanks de po gingen der Duitsche vliegtuigen om de geal lieerde vliegers tegen te houden, zijn deze naar hun bases teruggekeerd met veel nuttige in lichtingen over troepenbewegingen. In Fran sche luchtvaartkringen wordt de aandacht ge vestigd op het schitterende materiaal der ge allieerde vliegtuigen, die steeds superieur schij nen te zijn aan een gelijk aantal Duitsche toe stellen. Tijdens luchtgevechten zijn verscheide ne Duitsche vliegtuigen neergehaald. Het juiste aantal zal later worden bekend gemaakt. Tijdens den Franschen aanval Donderdag middag langs den rechteroever van de Moezel is een twintigtal granaten op Luxemburgsch gebied ontploft tusschen Wintrange en Elvan- 1 Zeitung een artikel van een diplomatieken me dewerker, dat volgens het D.N.B. beschouwd kan worden als de Duitsche houding aange vende. In dit artikel wordt o.m. gezegd: Duitschlands belang in het Zuidoosten bestaat hierin, dat de natuurlijke betrekkingen van deze ruimte met haar natuurlijke partners, die reeds heden een bijna definitieven vorm hébben, be houden en beveiligd blijven. Daarom is een neutrale Balkanruimte met een beveiligde eco nomische stabiliteit en verhoudingen, die vrij zijn van conflictstof, tusschen het Duitsche rijk en zijn vrienden het doel van Duitschland. Ook Rusland, dat in nieuwe en natuurlijke vriend schap met Duitschland is verbonden, geeft in alle duidelijkheid te kennen, dat het denzelf den wensch heeft. Daarmede is de nachtmerrie van een Duitsch-Russische vijandschap, waar van Engeland trachtte te profiteeren, van deze volkeren weggenomen. De tusschen Duitschland, Rusland en Italië als natuurlijke partners in de Balkarfruimte gemeenschappelijk afgestemde politiek tegen over den Balkan laat geen plaats over voor vreemde belangen. De neutraliteit van België en Nederland en de respecteering daarvan door Duitschland en Frankrijk is een historische voorwaarde gewor den voor een naast elkander leven tusschen Frankrijk en Duitschland. De vernietiging van dit „niemandsland" zou het geheele probleem der Duitsch-Fransche nabuurschap in alle kracht en in alle historische en psychologische diepte weer ter tafel brengen. Duitschland weet dat en Frankrijk moge dat bedenken, wanneer de misleidende influisteringen van Engeland iets anders mochten aanraden. Duitschland eerbiedigt het Fransche en tenslotte ook het Engelsche beginsel, dat België en de Nederlan den aan geen partij mogen toevallen. Duitsch land doet dat om wille van de Belgen en de Nederlanders, maar ook om wille van de daar door vergemakkelijkte houding der pacificatie tusschen Frankrijk en Duitschland, die steeds het doel is geweest van de Duitsche politiek. De Scandinavische landen hebben in hun ge schiedenis en in hun aardrijkskundige data ge noeg reden en recht om de reeds tot politieke bestemming geworden neutraliteit met alle scherpte te handhaven. Nadat nu tusschen Duitschland en Rusland een natuurlijke en duurzame wending in de vorming hunner betrekkingen is geschied, welke door de gemeenschappelijke oplossing van de Poolsche kwestie haar beproeving en tenuit voerlegging heeft gekregen, is de eisch tot een duurzaam verwijderd houden van vreemde be langen en belanghebbenden uit de Baltische ruimte tot een belangrijk Duitsch-Russisch doel geworden. Het js derhalve een gebod van het oogenblik om langs den weg van overeen komst tusschen Duitschland en Rusland het probleem der Baltische landen te brengen tot de voor den Europeeschen vrede alleen bevor derlijke, voor de groote mogendheden natuur lijke en voor de volkeren gelukkige oplossing. «iil LONDEN, 29 Sept. (Reuter) In wel ingelichte Britsche kringen wordt gezegd, dat de toestand na het Duitsch-Russische verdrag geenszins als veranderd wordt be schouwd ten opzichte van een maand ge leden en dat het niet waarschijnlijk is, dat de Russisch-Duitsche verklaring de poli tiek der Britsche regeering zal wijzigen. Van economisch standpunt bezien is er, naar verzekerd wordt, geen reden te veronderstellen dat het waarschijnlijk is, dat Duitschland meer grondstoffen zal krijgen op grond van de nieu we overeenkomst met Rusland dan het reeds op grond van het oorspronkelijke niet-aanvals- pact zou hebben ontvangen. De op 26 September door Chamberlain afgelegde verklaring, waarin hij zeide: „Ons algemeene deel is Europa te verlossen van de voortdurende en steeds terugkeerende vrees voor een Duitsche agressie" wordt nog steeds beschouwd den toestand weer te geven, zooals hy vandaag bestaat. In drie opzichten is de laatste bedrijvigheid in Moskou zeer belangrijk, aangezien daaruit blijkt, dat de nauwe samenwerking tusschen nazi's en sovjets niet zoo van ganseher harte LEIDSCHEPLELNT 5-9 - A'DAM - TEL. 33072 Vanaf 1 October iederen middag en avond met haar Puzta-meisjes Charme Temperament Zang en Dans ge. De granaten kwamen terecht op een veld, waar landbouwers werkten. Een paard werd ge dood. President Lebrun heeft zich naar een deel van het Noord-Westelijk front begeven om een bezoek te brengen aan de generale staven en de legercorpsen. Hij bezocht de troepen in hun kantonnement en in de verdedigingswerken en decoreerde een officier en twee onderofficieren, die in den afgeloopen nacht gewond werden. De president constateerde, dat overal bevol king en leger moedig en vastbesloten waren en bezield waren met den wil te overwinnen. Vrijdagmorgen werd in Parijs luchtalarm gegeven. De reden voor dit alarm was, dat Duit sche verkenningsvliegtuigen verschenen, op zeer groote hoogte vliegende, doch duidelijk her kenbaar. Naar wij vernemen heeft Hr. Ms. gezant te Londen dezer dagen op dracht ontvangen, aan de Britsche regeering de bezwaren der Neder landsche regeering kenbaar te ma ken, welke bij haar gerezen zijn tegen het weghalen van de brieven post aan boord van het stoomschip .Nieuw Amsterdam" en van andere Nederlandsche schepen door Britsche marine-autoriteiten. en volledig is als op het eerste gezicht zou lij ken, aldus de diplomatieke correspondent van Reuter. Ten eerste voorziet de Russisch-Duit sche overeenkomst niet in automatischen bij stand in geval van een voortzetting van den oorlog, doch spreekt alleen van beraadslaging over de noodige maatregelen. Ten tweede gaat juist op het oogenblik van de onderteekening van de Russisch-Duitsche overeenkomst de U.S.S.R. een vorm van militair bondgenootscnap met Estland aan, die uitsluitend tegen Duitsch land gericht is. Ten derde heeft de U.S.S.R. af gezien van een groot deel van den buit, dien 't door Duitschland was aangeboden bijj^ie eerste preliminaire deeling van Polen, naar het schijnt hoofdzakelijk, omdat dat deel door Polen wordt bewoond. Door deze daad, zoo vervolgt de diplo matieke oorrespondent van Reuter, geeft de Ü.S.SR. een bevolking van drie millioen Polen op, ten einde de ethnlsche grens van Wit-Rus- land en de Oekraïne te houden. Het gebaar is veelbeteekend omdat 't een belangrijk onder scheid maakt tusschen de houding der U.S.S.R en van Duitschland. Door de bewoordingen van de overeenkomst stellen de Duitschers zich ver antwoordelijk voor de politieke regeling ten westen van de grensafbakeningslijn, terwijl de Sovjets een gelijke verantwoordelijkheid op zich nemen voor de gebieden ten oosten van de lijn. De diplomatieke correspondent voegt hieraan toe: Het feit, dat geen annexatie is geprocla meerd in het bijzonder door Duitschland, doet. naar in welingelichte kringen geloofd wordt, het denkbeeld aan de hand, dat Duitschland wel licht zijn vredesaanbod aanlokkelijk zal maken met een voorstel betreffende een onafhankelij- ken Poolschen staat onder den een of anderen vorm van Duitsche hegemonie. Het is onnoodig er op te wijzen, dat de Duit schers de geallieerde psychologie volkomen ver keerd zullen hebben begrepen, wanneer zij zich inbeelden, dat een dergelijk" voorstel eenige kans op succes heeft. Een commentator, aldus Reuter, heeft op humoristische wijze opgemerkt, dat de si' latie na het pact thans is, dat Rusland de baas is op de Oostzee, Groot-Brittannië od de Noordzee en Duitschland in het Kanaal van Kiel. In Fransche diplomatieke kringen hebben de Duitsch-Russische overeenkomsten geen enkele verrassing gewekt. Reeds gisteren gaf men er te verstaan, dat Hitier, door von Ribbentrop voor den tweeden keer naar Moskou te zenaen, tot iederen prijs den Sovjetsteun wilde verkre gen, in de eerste plaats om aan het vredes- ultimatum, dat hy voorbereidt, het karakter van sensationeele intimidatie te geven en m de tweede plaats om zich van de knelling van de I'ransch-Britsche blokkade te ontdoen. De overeenkomsten van Moskou beantwoor den geheel aan deze beide voorspellingen. Sov jet-Rusland sluit zich aan bij het vredes- ultimatum, waartoe overigens ook andere mo gendheden worden uitgenoodigd. Dit blijkt uit de gemeenschappelijke Duitsch-Russische ver klaring. Deze verklaring voorziet in een ge meenschappelijk politiek initiatief. Zij preci seert niet, dat er een militair bondgenoot schap bestaat tusschen Moskou en Berlijn. In geval van een mislukken van dit gemeenschap pelijk initiatief zouden belde regeeringen „el kander raadplegen over de noodzakelijke maat regelen". Deze formule is vaag. De politieke overeen stemming wordt uitgebuit als militair veroond teneinde een maximaal psychologisch effect te bereiken, doch de verklaring van gisteren pre ciseert niet of deze entente inderdaad bestaat. Deze onnauwkeurigheid is het eigenlijke van de intimidatiemanoeuvre. In de tweede plaats bevestigt de Duitsch- Russische economische overeenkomst, welke stipuleert dat Sovjet-Rusland Duitschland grondstoffen zal verschaffen tegen betaling op langen termijn en tot een omvang, gelijk aar, den maximalen uitvoer van Rusland naar Duitschland in het verleden bereikt, ten veile dat de voornaamste voor Duitschland op te lossen kwestie die der voorzieningen is, welks door de blokkade reeds uitgeput raken. Te Parijs is men van meening, dat dit het voornaamste punt is van de overeenkomst van Moskou en het meest beteekenend voo- de werkelijke positie van Duitschland. ZAGREB, 29 Sept. (Havas) Onder commando van generaal Tartaglia is een autonoom Kroa- tisch gendarmerie-corps gevormd. Deze maat regel is genomen overeenkomstig het Servisch- Kroatische compromis van 26 Augustus jJ. Onze correspondent te Berlijn seint ons d.d. 29 Sept.- Te Berlijn beschouwt men de Duitsch Russische overeenkomst als een vredes- ultimatum. Indien Engeland vredesonder handelingen weigert, zal Duitschland het offensief nemen. Hedenavond legde de perschef van het Minis terie van Buitenlandsche Zaken, dr. Schmidt, naar aanleiding van de Duitsch-Russische over eenkomst een verklaring af, die op het volgende neerkwam: „Volgens de eerste berichten, die ons uit Frankrijk en Engeland bereiken, zouden deze staten in de DuitschRussische verklaring geen reden zien, om een tot dusver aangenomen houding te wijzigen. Deze berichten kunnen echter niet au sérieux genomen worden, aan gezien geen regeering deze vredesvoorstellen, zonder ze vooraf grondig bestudeerd te hebben, zou kunnen afslaan. De Duitsche territoriale eischen zullen zeer bescheiden zijn. De in Moskou vast gelegde grens is een grens van belangen sferen en het beteekent geenszins, dat de bezette gebieden zullen worden ingelijfd. Het lot van het binnen de Duitsche belan gensfeer vallende deel van Polen staat nog niet vast en het ligt nog niet in de be doeling om deze streken te germanisecren Toen Engeland en Frankrijk ten strijde trok ken, dachten zij, dat Rusland op den duur aan hun zijde zou komen te staan. Er neerscht thans volstrekte overeenstemming tusschen Duitschland en Rusland, hetgeen de voortzet ting beteekent van een oude traditioneele po litiek, terwijl de achter ons liggende periode van vervreemding slechts een episode vormt. De vriendschap tusschen beide staten zal aan leiding geven tot een nauwe economische sa menwerking. Deze zal van langen duur zijn, aangezien daarvoor slechts noodig was de li quidatie van den Poolschen staat en de afba kening van de wederzijdsche belangensferen, hetgeen thans is geschied. Speculaties op een vertroebeling der Duitsch Russische betrekkingen zijn thans niet meer mo gelijk. Sedert het afsluiten van een non-agressie pact hebben deze twee staten voortdurend m contact gestaan. Alle Duitsche operaties in Polen hebben plaats gevonden met voorkennis en volledige goedkeu ring der Sovjet-Unie. De Duitsch-Russische overeenkomst; zal niet worden aangegrepen als een gelegenheid om triomphantelijke of hatelijke opmerkingen aan het adres der Westersche mogendheden te plaatsen. Zij stelt veeleer een laatste mogelijk heid voor over de vraag: oorlog of vrede. Wan neer Engeland thans, nu het geen vliegtuigen en mitrailleurs naar Polen gezonden heeft, dit land wil helpen, dan kan 't dat 't beste doen door achter de groene tafel plaats te nemen. Mocht Engeland den oorlog toch willen voortzetten dan zal Duitschland in den rug gedekt zijn door een bevriend Rusland en zijn verdedigen de houding laten varen en met alle ten dien ste staande middelen het offensief nemen om ziin tegenstander te overwinnen." De Berlijnsche bladen van vandaag hebben dezelfde strekking als deze door Hitler, die thans in Berlijn vertoeft, geïnspireerde verkla ring. Met groote koppen als: „De vrede in Oost-Europa is verzekerd" en „Engeland en Frankrijk moeten thans beslissen" maken de bladen melding van het nieuws uit Moskou en van den indruk dien de overeenkomst in de neutrale landen gemaakt heeft. Men wijst voorts op de symbolieke beteekenis van de ge vechten, die zich tusschen de Duitsche lucht macht en de Engelsche oorlogsschepen hebben afgespeeld en men is van meening, dat de stelling, dat de Engelsche vloot niet door lucht aanvallen bedreigd zou kunnen worden, thans is weerlegd Door de resultaten in de Noordzee en aan de Schotsche kust meent men aange toond te hebben, dat de Engelsche hegemonie ter zee door het Duitsche luchtwapen gebroken zal kunnen worden. BERLIJN 29 Sept. (DNB) Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede: Hedenmorgen hebben zes Britsche ge vechtsvliegtuigen Duitsche zeestrijdkrach- ten bij Helgoland aangevallen zonder eenig resultaat. Bij hun vertrek naar het Westen werden zij door Duitsche jagers aangeval len. Bij een kort luchtgevecht werden vijf Britsche vliegtuigen neergeschoten. Zij zijn boven zee neergestort. LONDEN, 29 Sept. Eenheden van de Royai Air Force hebben heden, naar het ministerie voor de Voorlichting mededeelt, aanvallen on dernomen op schepen van de Duitsche vloot in de baai van Helgoland. Ondanks het geweldige luchtafweervuur werden de aanvallen van ge ringe hoogte ten uitvoer gelegd. Eenige toe stellen zijn nog niet teruggekeerd. 99 LONDEN, 29 Sept. Van bevoegde Sovjet-zijde te Londen verneemt de diplomatieke medewer ker van Reuter, dat de Sovjet-ambassadeur Maisky den Britschen minister van Buiten landsche Zaken, lord Halifax, Woensdag j.l. de volgende mededeeling gedaan heeft: lo. De Sovjet-Unie is van plan haar poli tiek van neutraliteit in den oorlog tusschen Duitschland, Groot-Brittannië en Frank rijk te handhaven. 2o. De Sovjet-Unie is bereid de Britsche voorstellen te aanvaarden tot het beginnen van handelsbesprekingen, zooals beoogd was bij het bezoek aan Moskou van den Britschen minister van Overzeeschen Han del, Hudson. In dezelfde kringen wordt verklaard, dat deze gezaghebbende verklaring ten doel heeft een einde te maken aan bepaalde onjuiste berich ten en veronderstellingen, die in eenige bladen verschenen zijn. Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinitiiiiiiiiiiiiiiiij VOOR HET GEHEELE LAND: 1 gedeeltelijk bewolkt, overwegend droog EE weer, weinig verandering in temperatuur, EE EE zwakke tot matige wind uit uiteenloopende richtingen. ^Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllll Von Ribbentrop in Berlijn terug: de Duitsch-Russische doelstellingen. Het Duitsch-Russische pact brengt geen wijziging in de Britsche politiek. Ned. Regeering uit bezwaren te Londen tegen het weghalen van post van Neder landsche schepen door Britsche auto riteiten. Beurs van New York Afbrokkelende koersen; slot gedrukt. O

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1