Geneeskundige hulp bij lucht
aanvallen
DE ST. VINCENTIUS-
BIBLIOTHEKEN
Bridge
Koffie filtreeren
met MELITTA
O
ALLE BANK- EN
EFFECTENZAKEN
Haarlem, 30 Sept.
RADIO
^Demonstratie:
DE ONBEKENDE
in de
kapel
NEDERLANDSCHE
HANDELMAATSCHAPPIJ,N.v.
Leesgeld
2c.p.deel
Inschrijfgeld 10 et.
Catalogus gratis
Voor de uitleentijden,
zie de biljetten aangebracht
in de kerkportalen en andere gebouwen
zijn weer geopend
en met enige
honderden boeken
aangevuld
Distributiestamkaarten
Piano's en Vleugels
N.V. HEES Co.
HANDWIJZER
SUCCESVOL
^Badeifacisstc. 18
9taadem
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1939
Haarlem heeft een perfecte
medische organisatie
SOO medewerkers
Medische posten
Reserves gevraagd
AGENDA
30 September
Bij gasaanvallen
Haarlem en de werk
loosheid
Belangrijke cijfers van een
belangrijken dienst
Onze M.T.S.
Van behelpen en militaire
bezetting
1 October
Bioscopen
2 October
Bioscopen
BURGERLIJKE STAND
Kruideniers vergaderen
OPENING ST. VTNCENTIUS-
BIBLIOTHEKEN
Hagestraat
49
Nwe. Groen
markt 22
Fietsenstall.
Kathedraal
Gen. de la
Reystraat17
Rijksstraat
weg 304
Stadsschouwburg
Apotheekdiensten
HAGEMAN - Ged. Oude Gracht 52
NIEUWS R.K. SPORTBUREAU
Autobus rijdt het Spaarne in
Prijsopdrijving
Doodelijke val
Waarschuwing aan automobilisten
St.
Josephsgezellen Haarlem I
Frans Halsplein 7
GEEN SPRAKE VAN
ftdiL. Es H speelt pas.:
2 weken?
Ja,~. naar ik ke»:
VAN P. H. A. TUIN
Jtaaadaq Dinsdag lüvensdag
van 10-12 en 2-fiaif 6
(Wordt vervolgd)
- r, v
STAD
Een van de belangrijkste onderdeden der
burgerlijke luchtbescherming, de geneeskundig?
hulp en de directe behandeling van slachtof
fers van vliegtuigaanvallen, is in Haarlem vol
maakt georganiseerd. Men heeft op den ge
meentelijken Geneeskundigen Dienst een me
dische machine geconstrueerd, die automatisch
alle deelen van onze langgerekte stad bestrijkt
en die thans reeds bij het eerste sein in dienst
kan worden gesteld. Dit moet een groote ge
ruststelling zijn voor Haarlems bevolking. Deze
geneeskundige luchtbescherming wacht niet op
materiaal; zij heeft wat zij noodig acht, zij be-
- schikt over voldoende personeel, dat geschoold
is en dat wordt ingesteld op deze bijzondere
taak. De geneeskundige luchtbescherming is
klaar.
De voorbereidende werkzaamheden zijn in de
afgeloopen weken door ambtenaren van den
Geneeskundigen Dienst onder leiding van den
ondernemend directeur dr. Maschhaupt, vol
gens het plan en onder leiding van dr. J. J.
Eckhardt tot stand gebracht. Ei moest daarbij
Worden rekening gehouden met het feit, dat de
ziekenhuizen in oorlogstijd niet beschikbaar
zullen zijn.
Door scherven getroffen Haarlemmers dienen
zich te wenden ingeval zij ernstig gewond
zijn zullen anderen de medische posten waar
schuwen tot een van de medische centra,
die over de stad verspreid zijn. Op dezelfde wij
ze als de luchtbescherming' is ook deze medi
sche hulpverleening' verdeeld in vijf vakken en
onderverdeeld in negentien wijken.
Ieder vak heeft een vakpost, iedere wijk een
Wijkpost,
In de vakposten kan alle medische hulp wor
den geboden. Daar is een dokter, daar is een
zuster, daar zijn twee helpsters, die tezamen den
staf vormen en altijd bij verwacht gevaar aan
wezig zullen zijn. Aan iederen vakpost zijn nog
drie ploegen verbonden, om de stad in te trek
ken en gewonden te verzorgen.
Deze ploegen, die zijn uitgerust met staten
brancards, E. H. B. O.-kisten, gasmaskers, enz.,
bestaan uit een gediplomeerd lid van Snelver-
band of van de Reddingsbrigade en twee dra
gers, die een cursus van acht lessen hebben ge
volgd.
In den vakpost zijn alle instrumenten en me
dicamenten in voldoende mate aanwezig.
De menschen, die een vakpasf bedienen wer
ken in twee ploegen en hebben twaaif uur
dienst. Zoolang hun aanwezigheid op het
vakcentrum niet noodzakelijk geacht kan wor
den, zijn zij natuurlijk gewoon bezig. Op het
eerste signaal betrekken zij echter hun post.
In de wijkposten bevinden zich een gediplo
meerd E. H. B. O.-man en twee helpsters, wier
taak bestaat uit het verleenen van steun. Zij
verrichten hun hulp onder leiding van den ge
diplomeerde. Ook staan iederen wijkpost een
tweetal goed geoutilleerde brancardploegen ter
beschikking. Patiënten, die doktershulp behoe
ven, worden met een in ieder vak aanwezigen
auto naar het vakcentrum, vervoerd.
Zoo is de medische organisatie voor getrof
fenen door vallende scherven georganiseerd,
bijna geheel vrijwillig personeel door dr. Eck
hardt over zijn werkzaamheden ingelicht.
Ook met de mogelijkheid, dat er uitvallers
kunnen zijn, heeft men rekening gehouden. Er
is een reserve, die echter nog wel wat uitge
breider kan zijn. Wie zich beschikbaar wil
stellen heeft zich slechts te vervoegen bij den
Geneeskundigen Dienst. Hij of zij zal er een
welkome gast zijn.
Dr. Eckhardt stelde ons in de gelegenheid de
uitrusting te bezichtigen van een vakpost, een
wijkpost en een gaspost. Het materiaal voor eiken
post is met de grootst mogelijke nauwkeurigheid
uitgezocht. Ei' is aan alles gedacht; met alle
eventualiteiten werd rekening gehouden.
Op alle voor de medische luchtbescherming
aangewezen gebouwen zullen in den loop van
de volgende week duidelijke kenleekenen worden
aangebracht, zoodat iedere buurtbewoner spoe
dig zal weten waar hij, in geval van nood, zijn
moet.
De medische luchtbescherming in Haar
lem laat niets te wenschen over. Het is met
voldoening, dat wij dit neerschrijven. Den Ge
neeskundigen Dienst met zijn waarnemend di
recteur, dr. Maschhaupt en den organisator
van deze hulpverleening-in-oorlogstijd, dr.
Eckhardt, en het personeel, dat zijn vrijen tijd
vele malen opofferde, komen hiervoor zeker
woorden van lof toe.
Agentschap HAARLEM
Groote Houtstr./ Groote Markt
Telefoon 13990 (3 lijnen)
Bijkantoor Haarlem-NOORD
Rijksstraatweg 43 - Tel. 20331
Gebouw St. Bavo: Ledenverg. Metaalbewer
kers, 8 uur; R.K. Bevolkingsbureau, 8 uur;
H. G. K„ 8 uur; Schaakclub, 8 uur.
Stadsschouwburg: Geloof en Wetenschap,
8.15 uur.
Hoewel de kans daarop nog geringer is,
heeft men ook rekening gehouden met de
mogelijkheid van gasaanvallen. De vijand
kan hierbij slechts de bedoeling hebben pa
niek te zaaien onder de bevolking. Dit doel
zal hij echter niet kunnen verwezenlijken,
waar een goede organisatie de gevolgen van
zulk een aanval miniseert. Zulk eer. or
ganisatie bezit Haarlem. Ook bij een gas
aanval heeft men zich niet ongerust te ma
ken over de catastrofale gevolgen.
Bij een te verwachten gasaanval worden de
vijf badhuizen bij de medische luchtbescherming
ingeschakeld.
Het Sportfondsenbad, dat zich uit den aard
der zaak speciaal zou leenen voor -dit doel, zal
voor de miltairen dienen.
't Personeel der gasposten voor de afdeeiing'
mannen en die voor vrouwen een zuster met
twee helpsters is in speciale kleeding gestoken
en behandelt onder leiding van een dokter de
getroffen burgers.
Speciaal voor getroffenen bij mosterdgasaan
vallen zijn de badhuizen aan de van Egmond-
straat en die op het Leidschepiein ingericht.
Het personeel, dat voor deze medische hulp
verleening noodig is, omvat 501 man. En opdat
ieder van hen zijn taak in het groote raderwerk
van deze medische machinerie kent, wordt het
Aan het jaarverslag van den gemeentelijken
dienst der werkloosheidsbestrijding te Haarlem
ontleenen wij, dat in 1938 een geringe daling
van het aantal ingeschreven mannelijke werk-
loozen viel te constateeren. Eind 1938 stonden
er 6339 ingeschreven of 150 minder dan een
jaar tevoren. Voor mannelijk en vrouwelijk per
soneel samen bedroeg het aantal aanvragen
8109 (8485), het aantal aanbiedingen 21416
(22914) en het aantal plaatsingen 4969 (5703).
61 personen werden in Duitschland geplaatst, in
de tweede helft van 1938 werd door de arbeids
beurs een bedrag van ruim 12.000 aan loon-
overschotten van in Duitschland werkende 'ar
beiders ontvangen. Emigratie naar Zuid-Afrika
en naar Curacao moest tijdelijk worden stop
gezet.
Het bureau van beroepskeuze verschafte aan
236 personen inlichtingen of adviezen. Uitvoerig
wordti n het verslag ingegaan op de jeugd-
registratie, waar eind '38 stonden ingeschreven
5184 werkenden en 610 werklooze jongemannen.
Van de Centrale Werkplaats in de Spaarn-
wouderstraat maakte 401 jongens gebruik.
Er waren 10.198 leden van toegelaten kassen
binnen de gemeente Haarlem verzekerd.
Aan 4 leden van het veorzieningsfonds voor
kunstenaars werd steun verleend. Van het rijk
werd aan subsidie voor werkloosheidsvoorzie
ning ontvangen 668.786,40 724.874,77). Voor
zoover den dienst der werkloosheid betreft, werd
aan steun verstrekt een bedrag van 935.365,60
1.002.274,29). Onderverdeeld: bouwvakarbei
ders 303.541, metaalbewerkers 181.027,54, fa
briek- en transportarbeiders 207.357,08, rest
verdeeld.
Het aantal spaarders krachtens het Romme-
systeem steeg van 240 tot 387.
Het bestuur van de M.T.S. schrijft ons:
Zooals wij reeds medegedeeld hebben is de
Haarlemsche M.T.S. thans ondergebracht in 2
gebouwen: Kennemerplein no. 1 voor de afdee-
lingen Bouwkunde, Weg- en Waterbouwkunde
en Scheepsbouwkunde in Huize De Rijp, Bloe-
mendaalscheweg 134 voor de afdeelingen Werk
tuigbouwkunde, Electroteehniek en Vliegtuig-
bouwkunde.
In totaal zal in deze beperkte ruimten wor
den les gegeven aan 256 leerlingen, in plaats van
aan 439, die anders plaatsing zouden hebben
verkregen. Hierbij komen nog 120 leerlingen van
het normale practische leerjaar. De verminde
ring van het aantal leerlingen is eensdeels ont
staan, doordat velen voor militairen dienst zijn
opgeroepen, anderdeels doordat leerlingen van
het tweede studiejaar in het practische leer
jaar zijn gezonden in plaats van in het derde
studiejaar.
Hoewel hiermede nog aan een behoorlijk
aantal leerlingen les wordt gegeven, moet toch
worden gezegd, dat deze oplossing niet bevre
digt en het onderwijs aan onze M.T.S. voor een
groot gedeelte gedesorganiseerd blijft. Daarbij
komt, dat wij hopen en verwachten, dat waar
schijnlijk een groot aantal leerlingen, die in
militairen dienst .zijn, zullen mogen terugkomen
om te trachten nog het einddiploma te behalen,
hetgeen in het bijzonder voor a.s. technici voor
den lande en ook voor het leger zelf van groot
belang kan zijn. Voor deze leerlingen moet
nog plaats gezocht worden, dus zou nog een
derde gebouw moeten worden gehuurd. Het is
zeker de vraag of dit nog mogelijk is en niet
tot verdere desorganisatie zal leiden.
Wij blijven hopen, dat de militaire autoritei
ten onze M.T.S. zullen vrij geven, te meer nog
omdat vanzelfsprekend de fraaie gebouwen zeer
veel lijden en ongetwijfeld blijvende schade zul
len opdoen.
Gebouw St. Bavo: Geel Wit, 6.30 uur; ge
wone zittingen. 4 en 7 uur.
St. Joscphkerk: Plechtige Hoogmis, 10.30.
Rembrandt; „Mevrouw als detective" (boven
14 jaar), 2, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema: „De wereld wil bedrogen zijn", „Een
soldaat en een jong meisje" (boven 18 jaar),
2, 5 en 8.15» uur.
Lnxor: „The Drum" (boven 18 jaar), 2. 4.15,
7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Gibraltar" (boven 18 jaar),
2, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Moviac: „Spoken" (alle leeftijden), 2.30, 7.15
11 uur.
Gebouw St. Bavo: Haarlems Zanggenot, 8
uur; Veehouders, 7.30 uur; R.K. Bevolkings
bureau, 8 uur; Haarl. Speeltuinen, 8 uur.
I
Geboren: 30 Sept. C. DreijerHoonhout z.;
27 Sept. A. J. KoppenHofstee d.; 28 Sept.
K. UijlemanTseuschner d.; 30 Sept. G. M
MeijnckensDingenouts 1 z. en ld.; 28 Sept.
R. G. LuijtenKoster 2 d.; 29 Sept. C. K. J.
Michel—van Strien d.M. E. BoksPapenfuss
d.; A. M. W. Jcnckbloedt—Hooij d.; M. A. Veld
huizenvan der Wiel z.; J. RiemsdijkSnoeks
cl.; 30 Sept. Jonkvr. A. A. G. Teding van Berk
hout—van Valkenburg d.; A. HulseggeWigcnert
z.; G. C. BosHeemskerk d.
Overleden: 28 Sept. M. G. Heijblom, 75 j.,
Brederodestraat; C. J. Mets, 48 j., Marsstraat;
29 Sept. E. van der Eijkter Beek, 47 j., van
Nesstraat; A. B. Beenders, 89 j., Hagestraat.
Gehuwd: 29 Sept. W. Hoogeboom en H. de
Jager; 30 Sept. F. j. Lindeman en H. Haroman.
Op Dinsdag 3 October hebben de verschillen
de vakorganisaties van kruideniers en comesti-
bleshandelaren een vergadering belegd, waarop
door deskundigen gesproken zal worden over de
moeilijkheden bij de distributie en de prijsver-
hoogingen. De vergadering wordt gehouden bij
Brinkmann, Groote Markt, en begint om half
negen.
Het bestuur der St. Vincentiusvereeniging
schrijft ons:
Het zal zeer vele katholieken verheugen, dat
de St. Vincentius-bibliotheken in de komende
week weer worden opgengesteld.
Weer zijn alle bibliotheken met een groot aan
tal nieuwe boeken uitgebreid. Veel ontspan
ningslectuur is daarbij; van de bekende en beste
schrijvers op 't gebied van comboy- en detective
o.a. maar ook een uitgezochte collectie van de
beste literaire werken welke den laatsten tijd
verschenen.
Voor iedereen, meer of minder ontwikkeld, is
er dus opnieuw keus te maken, terwijl lezers die
voor het eerst de bibliotheek gaan gebruiken,
versteld zullen staan over de groote verscheiden
heid die er is in de ongeveer 2000 boeken voor
ouderen in elke afdeeiing. De laatste jaren is er
ook veel aandacht besteed aan de uitbreiding
met boeken van populair-wetenschappelijke
waarde als over: het vliegwezen, de spoorwegen,
land- en volkenkunde, de levende natuur, enz.
zoodat ook daarin groote keus mogelijk is.
Natuurlijk ontbreken geen godsdienstige wer
ken en boeiende levensbeschrijvingen van Hei
ligen.
Voor de kinderen en de opgroeiende jeugd zijn
en aparte rubrieken, waar veel nuttigs, boeiens
en moois uit te halen is.
Daarom ouders, zendt uw kinderen naar de
St. Vincentiusbibiiotheek! Dat zij daar leenen is
voor hun leeftijd geschikt!
Uit bovenstaande opsomming moet het trou
wens ieder duidelijk zijn, dat de St. Vincentius-
bibliotheken voor geen enkele ontspannings
bibliotheek onderdoen. Niemand, en zeker geen
katholiek, zal dus, als hij zijn belang begrijpt,
in een neutrale bibliotheek boeken leenen, daar
de St. Vincentiusbibiiotheek ten eerste goed-
kooper is, ten tweede voor katholieken beter. Dit
laatste vooral moet goed worden ingezien. Geloof
en zeden zijn bij het lezen van een boek uit deze
bibliotheek veilig.
Wanneer de uitleentijden in de bibliotheken
zijn, kunt u vinden op de aanplakbiljetten in de
kerkportalen en in de gebouwen.
Dat velen ook dezen winter, druk van de bi
bliotheken gebruik maken is de wensch van het
Bestuur.
Rembrandt; „Mevrouw als detective" (boven
14 jaar), 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema: „De wereld wil bedrogen zijn", „Een
soldaat en een jong meisje" (boven 18 jaar),
2 en 8.15 uur.
Luxor: „The Drum" (boven 18 jaar), 2.30,
7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Gibraltar" (boven 18 jaar),
2.30, 7 en 9.15 uur.
Moviac: „Spoken" (alle leeftijden), 2.30, 7.15
11 uur.
Maandag 2 October, 8.15 uur (voor de Nieu
we Haarl. Kunstkring) Het Nederlandsch Too-
neel: „Mijn Verloofde Vader".
Donderdag 5 October, 8.15 uur Het Ruys-
ensemble: „Schoppen-Aas".
Vrijdag 6 October. 8.15 uur (voor Geloof en
Wetenschap) Het Residentie Tooneel: „Stra
lende Dageraad".
Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69; Grij
seels en van Hees, L. Veerstraat 14; Frans
Halsapotheek, Fr. Halsplein 1.
Steeds geopend zijn: C. E. Schotman, Bin
nenweg 206—208; Elswout-Apotheek. Bloemen-
daalscheweg 341; Apotheek Aerdenhout, Zand-
voortschelaan, tel. 26772; Heemsteedsche Apo
theek, Binnenweg 98, tel. 28197; de Bloemen-
daalsche Apotheek, Bloemendaalscheweg 85, tel.
22181.
PHILIPS en ERRES
Ook in huurkoop
TELEFOON 12762 HAARLEM
R. K. Turnver. F.E.L. Woensdag van 8.30—9.30
uur turnrepetitie voor de dames. Donderdag van
5.15—6.15 uur turnrepetitie voor de kleuters en
aspiranten. Beide repetities in de school aan de
Nic. v. d. Laanstraat.
R. K. Turnver. BlauW-Wit. Maandag van 7.15
—8.15 uur turnrepetitie voor meisjes van 15 en
16 jaar. Donderdag van 56 uur turnrepetitie
voor kleuters van 6—10 jaar. Donderdag van
6.05—7.05 uur repetitie voor meisjes van 11 en
12 jaar; van 7.108.10 uur repetitie voor asp.
dames van 13 en 14 jaar; van 8.309.45 uur re
petitie voor dames.
Alle repetities in de Broederschool Nachtzaam-
plein.
R. K. Zwemver. V.O.Z. afd. dames. Dinsdag
van 9.3010.30 uur zwem-uur voor de dames.
Vrijdag van 6.458.15 uur zwem-uur voor dames
en meisjes. Beide in het Sportfondsenbad.
E. H. R. K. Dames-wandelsportver. „Sportief".
Donderdag van 8.1510 uur trainingstoeht voor
dames en meisjes. Vertrek vanaf Graaf Willem
straat 12 Haarlem-O.
Van de R. K. Turnver. Leonidas en Hercules
kwamen geen berichten der oefen-uren binnen.
Opgaven voor deze rubriek uiterlijk Donder
dagsavonds bij mej. T. Middeldorp, Warmoes
straat 20, Haarlem.
Hedenmorgen om half tien reed door on
bekende oorzaak een Broadwaybus van de
Turfmarkt in het Spaarne. In den bus zat al
leen een dame die, nadat zij eenige benauw
de oogenblikken had doorgemaakt, uit haar
benarde positie bevrijd kon worden. Slechts
met het achterste gedeelte stond de bus nog
op den wal. De achterdeur was echter geslo
ten, zoodat het eenige moeite vergde de inzit
tende te bevrijden.
In den loop der volgende week worden
de bewoners van Haarlemmermeer in de
gelegenheid gesteld, de hun toekomende
distributiestamkaarten af te halen. De
kaarten kunnen tegen overlegging van het
door het gezinshoofd zelf onderteekende
ontvangstbewijs (voor gemobiliseerden door
de echtgenoote) persoonlijk of in zeer bij
zondere gevallen door een schriftelijk ge
machtigd volwassen persoon in ontvangst
worden genomen op de volgende plaatsen
en tijdstippen.
Voor hen, die vallen onder de postbestel
ling: Hoofddorp, Gem. Arbeidsbeurs, Maan
dag' 2 Oct. 48 uur nam.; Nieuw-Vennep:
O. L. school, Dinsdag 3 Oct. 48 uur; Half
weg: Oude school a. d. Zwanenburgerdijk,
Woensdag 4 OCt. 48 uur; Badhoevedorp:
Gasbedrijf, Donderdag 5 Oct. 48 uur:
Vijfhuizen: O.L. school, Vrijdag 6 Oct. 58
uur; Abbenes: O.L. school Maandag 9 Oct.
5—8 uur n.m.Hijk: O.L. school 2, Dinsdag 10
Oct. 58 uur; Aalsmeer; O. L. school 7,
Woensdag 11 Oct. 68 uur nam.
De politie heeft proces-verbaal opgemaakt
tegen een Haarlemschen winkelier die note-
muskaat met ongeveer 60 pet. opsloeg in prijs.
Ruim 2 1/2 kg. is in beslag genomen.
Gisterenavond om half negen fietste een 25-
jarige juffrouw over den Wagenweg. Volgens
getuigen is zij plotseling door onbekende oor
zaak gevallen. Zij bleef liggen. Na behandeling
door den G. D. en dokter werd het slachtof
fer naar het Diaconessenhuis overgebracht,
waar het bij aankomst overleden bleek te zijn,
vermoedelijk tengevolge van een zware hersen
schudding, door den val veroorzaakt.
De politie zal in samenwerking met die van
omliggende genieenten nauwlettend controle
uitoefenen op de naleving van het ministerieel
verbod om des Zondags benzine of benzol te
gebruiken tot het doen rijden van motorrijtui
gen. Overtreding zal worden gestraft met
strenge straffen.
Zondag 1 Oct.: Alg. H. Communie onder de
H. Mis van half 8 in de parochiekerk van de
H.H. Elisabeth en Barbara. Daarna gezamenlijk
ontbijt en gezelschapsspelen.
's Middags geopend van half 3half 6. Des
Avonds opening om half 9 wegens het 40-uren-
gebed in de St. Lidwinaparochie.
Maandag 2 Oct.: 8 uur Damclub „Theorie en
Praktijk".
Dinsdag 3 Oct.: 9 uur Scola Cantorum.
Woensdag: 8.30 uur Mariacongregatie. Gezel-
lenhuis gesloten.
Donderdag 5 Oct.: 9 uur Scola Cantorum.
Vrijdag 6 Oct.: 8.30 uur Paladijnengroep. Te
vens repetitie van de Rederijkerskamer „3t.
Genesius". ;9 Wv
Zaterdag 7 Oct.: Clubavond „Oranje-Zwart".
Repetitie Jazz-band.
Het winterprogramma tot 1 Januari is in druk
verschenen. Bewaart het goed en komt, ook of
de Zondagavonden wanneer er diverse prijs
kampen zijn.
G. F. DE BEER pr„ Praeses.
g zijn nog niet in prijs gj
verhoogd! 5
Verhaast daarom Uw besluit
en vraagt direct de fraai
geïllustreerde catalogus aan;
dit verplicht U tot niets. Op
het oogenblik bieden wij een
prachtige keuze van de
nieuwste piano's en orgels in
onze nieuwe showrooms tegen
d'e laagste prijzen.
Bespeelde instrumenten
reeds vanaf40.
Levering franco door geheel
Nederland
Haarlem - Kruisstraatt 33
Een advertentie behoeft geen
.kapitalen" te kosten. Plaats maar
eens een Omroeper. Rubriceering er.
gelijkvormige zetwijze. Billijk han
delstarief.
NAAR
Hij behandelt juist de KERN van
het spel zoo goed. En als je dat
weet, komt de rest vanzell
Uitgave van de N.V. Drukkerij
„De Tijd" N.Z. Voorburgwal 65-73
Amsterdam Postgiro 22884
Afgehaald aan ons bureau l 0.60
Franco p. post na ontvangst (0.65
Verkrijgbaar in den Boekhandel
£amp
DOOR A. HRUSCHKA
14
Alleen Hardi, Erna en Annie ontbreken.
Erna omdat zij gouvernante is op 'n kasteel
dicht bij de Hongaarsch-Roemeensche grens en
tengevolge van de slechte verbinding niet tijdig
ter plaatse kon aankomen; Annie omdat de
ouders van de haar toevertrouwde kinderen op
reis zijn, en zij met de kinderen bij een lid der
familie verblijvend, ze niet aan de zorg van
anderen mocht overlaten.
Het eenvoudig-fiere optreden van de familie
Eltz maakte indruk. Menigeen, die tot nu toe
getwijfeld heeft, zegt bij 'zich-zelf: „Deze hou
ding zouden ze niet kunnen aannemen, als zij
ook maar in de verste verte aan de schuld van
Eberhard geloofden, 't Is mogelijk, dat de zaak
anders is gelegen dan men gelooft."
De pastoor, die bij het graf een hartelijk
woord spreekt, rept niet van de op Hardi rus
tende verdenking. Hij spreekt integendeel van
den „armen ouden man, die geen behoeftige
zonder steun kon laten en nu door de hand van
een onbekenden moordenaar aan degenen, die
hem liefhadden en erkentelijk waren, plotseling
was ontrukt."
Ook dat maakt indruk; ook dat stemt tot
nadenken
Martin Odörfer en Ida Leitner blijven dicht
bij de familie Eltz. Beiden zijn hevig ontroerd.
Ida schreit en snikt zoo luid, dat zij ieders aan
dacht trekt.
Kolbried heeft Emmi Eltz, die in den beginne
scheen te wankelen, zijn arm gepresenteerd.
Otto geleidt zijn moeder.
Een massa bloemen sieren de kist. Een reus
achtige krans, waaraan eenige meters purper
zijden lint fladderden, wekt de bewondering der
eenvoudige menschen van Vriebusweiler. Op het
lint leest men in gouden letters: „Laatste groe
ten Familie Sochor".
Geen zweem van de gevreesde vijandige
manifestaties tegen de familie Eltz. Zelfs geen
al te nieuwsgierig aankijken
Reeds in de kerk heeft men een vreemden,
in 't zwart gekleeden heer opgemerkt, die 'n
hoogen zijden hoed met breeden rouwband
draagtZonder ook maar even te knikken,
ging hij de familie Eltz voorbij, blijkbaar trach
tend, vóór haar het lijk te volgen.
Eenige menschen, die beweren, hem van
vroegere bezoeken aan „Rozenhof" te kennen,
zeggen, dat het een neef van majoor Winkler
is, makelaar in onroerende goederen te Graz.
Maar, weten ze verder, sinds lang had majoor
Winkler alle betrekkingen met dien persoon
hij heette Sochor afgebroken
Op het kerkhof is de kist neergelaten in
't graf. De doodgraver wil mevrouw Eltz
de schop aangegeven, opdat zij, volgens ge
bruik, drie schoppen aarde in het graf zal
werpen. Zij heeft den steel van de schop reeds
in de hand, maar Sochor komt tusschenbeiden,
werpt mevrouw Eltz een koelen, trotschen blik
toe, waarin zelfs verachting doorstraalt, rukt
haar de schop uit de hand, werpt zelf driemaal
aarde op de kist en gooit dan de schop neer
op den rand van 't graf,instede van ze terug
te geven aan mevrouw Eltz.
Dan verwijdert zich de heer Sochor, trotsch
als een pauw, zonder zelfs den ouden, eerbiea-
waardigen pastoor een groet waardig te keuren.
Slechts eenige personen hebben 't incident
bemerkt, maar die weinigen zeggen bij zichzelf:
„Door die houding heeft Sochor willen pro
testeeren tegen de aanwezigheid van mevrouw
Eltz bij de begrafenis." Notaris Kolbried behoort
tot die weinigen. Hij kan nauwelijks zijn ver
ontwaardiging verbergen en dit is ook het ge
val met Otto Eltz, die beurtelings rood en bleek
wordt en tracht, zijn moeder zoo snel mogelijk
weg te leiden van het grafmaar niet vóór
dat zij en ook hij de traditioneele drie schoppen
aarde op de kist hebben geworpen
Na' de begrafenis begeeft zich de familie
Eltz naar hun woning en Kolbried gaat naar
de zijne, die bestaat uit de gelijkvloers gelegen
vertrekken eener den burgemeester toebehoo-
rende villa achter de Groote Markt.
Otto Eltz, zijn vrouw en Rosa smeeken moeder,
Yvetta, Emmi en Sibylle, onmiddellijk hun kof
fers te pakken en althans voor eenigen tijd bij
hen te Weenen hun intrek te nemen, 't Zou
dwaas zijn, zeggen ze, nu te Vriebusweiler te
blijven, waar zij voor het oogenblik aan allerlei
onaangenaamheden zouden blootstaan en voort
durend aan het gebeurde zouden moeten den
ken. Sibylle kon onmiddellijk verlof krijgen en
zij allen hadden op de eerste plaats behoefte
aan rust en afleiding.
Maar de vier dames weigeren beslist, hoewel
dankbaar voor de goede bedoeling. Zij weten,
dat Otto het goed meent, maar zij kunnen er
niet toe besluiten, Vriesbusweiler te verlaten
zoolang Hardi zich in hechtenis bevindt. Boven
dien jaagt de gedachte aan de drukte te Wee
nen, aan vreemde menschen en een vreemde
omgeving haar juist nu schrik aan. Zij heb
ben behoefte aan stilte, aan kalm nadenken. En
er is geen betere afleiding dan werken. Sibylle
heeft haar school en de jonge dames wilden,
zooals Emmi tot dan toe reeds had gedaan,
arbeiden voor de zaak, die Emmi méér werk op
droeg dan zij afkon.
Maar de voornaamste reden harer weigering
kon worden samengevat in dit ééne woord:
Hardi. Zoolang men hier was kon men veel
doen om hem het lijden te verlichten. En als zij
nu vertrokken, zouden de menschen daar zeker
uit opmaken, dat hun geloof aan Hardi's on-
chuld wankelde, zoo niet geheel verdwenen was.
En dat in geen geval! Want vaster dan ooit
waren ze van zijn onschuld overtuigd, en
onaangenaamheden en krenkende zinspelingen
konden haar geen schrik aanjagen.
Otto en Rosa moesten toegeven.
Margarete, Otto's vrouw, omhelsde haar
schoonmoeder en zei:
Het spijt mij innig, Mama, niet voor u te
mogen zorgen, maar ik begrijp u zoo goed! Ook
mij zou men, als Otto in Hardi's plaats was,
niet wegkrijgen uit Vriebusweiler
De kinderen uit Weenen konden niet lang
blijven, want Otto en Rosa hadden slechts één
dag verlof! Otto riep Yvetta ter zijde en drukte
haar een vrij aanzienlijke som in bankpapier in
de hand.
Hardi en jullie allen, fluisterde hij, moogt
niets te kort komen. Neen, Yvetta, niet tegen
stribbelen; immers, wij kunnen anders niets
voor je doen. Rosa en ik verdienen aardig wat
geld, en Grete heeft eenig vermogen. Gun ons
tenminste de voldoening, je voor gebrek te
mogen bewaren. Is 't geld verbruikt, geneer je
dan niet en schrijf onmiddellijk.
Vervolgens deelde hij haar nog mede, dat
Silas Hempel ten gunste van Hardi zou wer
ken en vroeg, of de detective zich reeds bij de
familie had aangemeld.
Het antwoord luidde ontkennend.
Otto meende den heer Hempel even te heb
ben gezien onder de menschen die de begra
fenis bijwoonden: maar heel zeker was hij er
niet van. In ieder geval zou de beroemde
detective vroeg of laat de familie Eltz en ook
notaris Kolbried een bezoek komen brengen;
't was van 't allerhoogste gewicht, hem dan in
volle oprechtheid al de inlichtingen, die hij
vroeg of die hem by zijn taak van eenig nut
konden zijn, te verschaffen.
Onmiddellijk na de begrafenis was Emil
Sochor naar het gerechtsgebouw gegaan en
had zich aangemeld als erfgenaam van zijn oom,
den heer Winkler, voor het geval, dat deze
„bij uiterste wilsbeschikking geen andere rege
ling getroffen had."
Deze laatste zinsnede klonk als een vraag.
Mr. Lörs zei hem, dat men weliswaar nog
geen testament gevonden had, maar dat de
knecht bleef bij zijn herhaalde en stellige ver
zekering: er bestond een testament en dat
luidde ten gunste van de familie Eltz. 't Sprak
vanzelf, dat niemand in het bezit van de nala
tenschap kon treden, vóórdat dit punt van ge
wicht was opgehelderd. Middelerwijl stond het
den heer Sochor vrij, van zijn erfrecht kennis
te geven.
De heer Sochor deed zulks in den voorge
schreven vorm en keerde vervolgens terug naar
Graz.
Notaris Kolbried hoorde dit alles den vol
genden dag van Mr. Klarmann, toen zij elkaar
toevallig ontmoeten.
Onmiddellijk daarna trof hij den hoofd
onderwijzer, die hem aansprak en verlof vroeg
om hem te vergezellen.
Kolbried, die heel den dag hard gewerkt had,
stemde gaarne toe.
Ik heb dringend behoefte aan frissche
lucht en beweging, zei hij, en uw gezelschap
op een wandeling in de vrije natuur zal me heel
aangenaam zijn.
Het genoegen is wederzijdsch
