van Haarlem jubileert in goud „Voor God en Kerk, Vorstin en Land" Nog vele jaren! 50 jaar organisatie- even Dankbaarheid De sociëteit „St. Bavo" Vijftig jaren noeste arbeid ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1939 Zijne Hoogwaardige Excellentie Mgr. J. P. Huibers Het St. Bavogebouw in de. Smedestraat Viering in eenvoud DE R. K. VOLKSBOND tll> 111111] 111MII111111II1111IIII111 1111 li III nII lllli III IIII111111111111111 n 111 li II1IIIII11III KI Hl MIIIIM Hl 11II1111MIII11111IIH MII1IHIIII >41 [III 1111141II tin 111111HIIII1111III Hl 111111IHI MlflIM 1111! IIIIII11IIUI Ml III11II Ml 1111IIIII111II1111111 lil 111 n 111111111II11 11 i 11111111MI11 n n IIIII1111III III III III III III 111 II De onderlinge waardeering van R. K. Volks bond en „Nieuwe Haarlemsche Courant" heeft in de afgeloopen halve eeuw niets te wenschen overgelaten. Zonder den R. K. Volksbond het zij in groote dankbaarheid erkend. zou de „Nieuwe Haarlemsche Courant" wellicht een groote schaar van trouwe, toegewijde lezers en lezeres sen hebben gemist; zonder de „Nieuwe Haar lemsche Courant" zou ongetwijfeld de R. K. Volksbond moeilijker geworden zijn, wat hij op dit oogenblik is. De „Nieuwe Haarlemsche Courant" heeft de leden van den R. K. Volksbond steeds kunnen prijzen als oersterke, principieele katholieken, in wie het zouavenvuur gloeide en als het ge slacht, dat de prachtige zouaven heeft voort gebracht; anderzijds hebben de leden van den Volksbond altijd geweten wat zij aan hun ka tholieke krant hadden, dat zij er op konden rekenen, dat zij er op konden bouwen en dat zij haar konden volgen als een betrouwbare gids. Volksbond en katholieke krant in Haarlem hebben, evenals zulks in vele plaatsen het ge val is geweest, in de afgeloopen vijf decennia bewezen, dat zij op elkaar zijn aangewezen. Het is daarom, dat de „Nieuwe Haarlemsche Courant" nu met zooveel voldoening deelt in de stralende jubileumvreugde, welke onze Haar lemsche oudste standsorganisatie omluistert. Niet minder groot dan de waardeering der ge wone leden van den Volksbond was de goede onderlinge verstandhouding tusschen de redac tie en de opvolgende besturen. Of wij denken aan den tijd, dat de heeren de Jong, van Dam, Laurey of Guskens den voor zittershamer hanteerden of dat wij aan het moderner tijdsgewricht van de heeren de Lobel en Castricum herinneren, altijd is het kenmerk van den omgang tusschen redactie en bestuurs leden van den R. K. Volksbond buiten gewoon groote hartelijkheid geweest. Een poging om daarin verandering te brengen, was steeds bij voorbaat tot mislukking gedoemd. Voor de vriendschap, voor de jarenlange trouw brengen wij het huidige bestuur gaarne onzen dank. Reeds enkele malen hebben wij in den loop van dit jaar gelegenheid gehad te wijzen op de ontzaglijke verdiensten van den R. K. Volksbond voor het katholieke leven in Haarlem. De beste daarvoor te brengen hulde kan slechts zijn de wensch, dat het de organisatie gegeven moge zijn, onder de kranige en kundige leiding van haar huidig bestuur op dezen weg door te gaan. Wij zijn er daarom zeker van namens alle Haarlemsche katholieken te spreken, als wij den R. K. Volksbond, bij de aanbieding van onze ge- lukwenschen, een leven tot in lengte van eeuwen toebidden. De grootsche wijze waarop wij 10 jaar gele den ons 40-jarig jubileum herdachten, is in de onzekere tijdsomstandigheden waarin wij thans leven achterwege gebleven, maar toch moeten wij, zij het dan op bescheiden wijze, uiting geven aan de gevoelens die. ons bezielen na 50 jaar organisatieleven. Vooral zal het geestelijk ele ment in dezen zorgvollen tijd domineéren; alleen door Gods hulp kan een gelukkiger tijd aan breken. Bij de viering van dit feest gaan allereerst onze gedachten naar de pioniers, die in de hitte van den dag gewerkt hebben, in een tijd toen het lidmaatschap van een katholieke orga nisatie heel wat meer offers vroeg dan thans het geval is. Mannen als De Jong, Hulschebosch, van Dam, Laurey, Guskens en De Lobel met hun medewerkers hebben veel tot stand gebracht, waar wij thans de vruchten van plukken. Een eeresaluut aan deze werkers, die wij zeer erken telijk zijn voor alles in ons belang gedaan. Al moge het karakter van onzen Volksbond wel eenigszins veranderd zijn in den loop der 50 jaren toch vindt men ook nu weer een drietal elementen terug, die het geheel van ons pro gramma karakteriseeren. Op de allereerste plaats onze commissie voor geestelijke belangen. Het is vooral deze com missie, die onder leiding van een zeer actieven voorzitter en een zeer actief bestuur alles in het werk stelt om de godsdienstige en zede lijke belangen van onze leden zoo hoog mogelijk op te voeren. Een gioot gedeelte van het programma is al reeds door haar voorbereid en tot stand geko men; wij denken o.m. aan de grootsche Maria- hulde, de uitstekend geslaagde retraites de gees telijke oefeningen als: triduum, aanbiddings- feest, doodenherdenking, enz. Op de tweede plaats volgen onze commissies en comité's voor charitatieve en cultureele aan gelegenheden, welke onderverdeeld met eigen voorzitter en bestuur, veel arbeid in 't algemeen belang voor de leden van onze organisatie ver richten. Zoo o.m. ons zeer actief comité „Win terhulp", dat reeds jaren lang veel leed heeft verzacht' en nog steeds actief werkzaam is om meer zon in de huisgezinnen te brengen; „Her wonnen Levenskracht", de sympathieke onder- afdeeling, die steeds weer nieuwe financieele bronnen weet aan te boren, om maar steeds Het huidige bestuur van den jubileerenden R.K. Volksbond, af deeling Haarlem. Van links naar rechts zittend: G. Scholte, kapelaan P. Poppen, J. Ph. H. Castricum en H. Leeuw. Staande van links naar ree hts: A. v. d. Veldt, N. de Bie, Th. E. Puts, P. Dekker en J. A. Veering Werd verleden jaar in onze stad op plechtige en stemmige wijze het gouden feest gevierd van den diocesanen Haarlemschen R.K. Volksbond, thans gaan wij hetzelfde jubileum vieren van de plaatselijke afdeeling van den R.K. Volks bond. Zullen de mannen, die hier den Volks bond hebben opgericht, er eenig vermoeden van hebben gehad, dat de R. K. Volksbond, welken zij oprichtten, zou uitgroeien tot een afdeeling boven de twee duizend leden? Zullen zij er ooit aan gedacht hebben, dat hun bond een vereeniging van naam zou worden in onze stad en zou werken op een wijze, zopals zij dat nu doet? Wij zullen maar niet probeeren daarop een antwoord te geven. Bij ons gouden feest past het ons een woord van dank te schrij ven aan de mannen, die toen vijftig jaar geleden een Volksbond durfden stichten en wel een R. K. Volksbond in een tijd toen het vereenigingsleven feitelijk iets nieuws was en vooral voor de ka tholieken, die hun schuchterheid toen nog lang niet hadden afgelegd. In dien tijd was er zeker moed voor noodig een vereeniging op te richten op R. K. grond slag. Daarvoor mogen en moeten wij hun zeker dankbaar zijn. Dat zij overtuigde katholieken waren, bleek toen in Meimaand 1891 de magistrale Encycliek van Paus Leo XIII verscheen „Rerum Novarum". Daarin werd gewaarschuwd tegen de dwalingen, daarin werden de Pauselijke richtlijnen gegeven, volgens welke zij moesten werken. En het strekt hun tot eer, dat zij daaraan in alle omstandig heden hebben vastgehouden, hoe groot misschien ook soms de verleiding was. Zoo groeide de R.K. Volksbond uit tot de standsorganisatie van de R. K. werklieden, met een groot aantal onder- afdeelingen, de vakafdeelingen, welke de vak belangen der leden behartigen. Dankbaar moeten wij den oprichters van onzen Volksbond zijn voor het heerlijke voorbeeld van katholiek geloof, dat zij ons gegeven hebbenhet is onze heiligste plicht, dat te toonen door er voor te werken, dat onze Bond zeker in leden aantal toeneemt, maar meer nog dat de leden hun R. K. geloof inderdaad beleven. Weer is het de Opperherder der Kerk zelf, die ook ons den weg wijst, evenals vijftig jaar ge leden. De arbeiders van toen vonden hun werk program aangegeven in „Rerum Novarum", die ook nog voor ons geldt. Maar Paus Pius XI gaf ons „Quadragesimo Anno", waarin wij kunnen vinden wat van ons gevraagd wordt. „De apos- j telen van de R. K. werklieden moeten voort komen uit de R. K. werklieden zelf." Ziedaar ons program. Ziedaar wat de Paus van ons verlangt. Apostel zijn en meewerken aan het herstel der christelijke maatschappij voor ons zoo heerlijk uitgebeeld in de actie voor de Nieuwe Gemeen schap. Mogen onze ruim twee duizend leden toch be- De weleerw. heer P. Poppen, geestelijke adviseur van den R.K. Volksbond, afd. Haarlem grijpen, welke eereplicht op hen rust door met alle kracht mee te werken aan de verwezenlijking van deze schoone plannen. Dat is de manier, waarop wij onze dankbaarheid moeten toonen aan God, Die ons werk in die vijftig jaren zegen de, alsook aan de mannen, die gedurende deze vijftig jaren hun arbeid en tijd gegeven hebben voor onze afdeeling. Zelf katholiek niet alleen in naam, maar ook in daad, apostel voor onze medemenschen om de wereld, die God vergeten heeft, tot God terug te brengen, de rechtvaardigheid en de naasten liefde beoefenen in ons dagelijksch leven. Wanneer alle leden dat doen, kunnen wij met blijdschap de toekomst tegemoet zien. Een vol gend jubileum zullen wij dan met nog grooter dankbaarheid vieren, omdat wij vertrouwen met Gods hulp in de komende jaren zeer veel te •nnen doen voor God en Kerk, vorstin en land. Denkt aan de woorden uit het Bondslied: „Voor God! of in vermeetle nijd Het ongeloof Hem hoon' En hel en wereldvorst ten spijt. Volhardend in den heil'gen strijd. Hem hebben we onzen dienst gewijd: Van Hem ons eeuwig loon." Dat zal ons programma zijn tot het volgend jubileum. P. POPPEN, geest. adv. Beschermheer van den R.K. Volksbond in het Bisdom Haarlem meer patiënten, die op de wachtlijst staan, naar de sanatoria te kunnen brengen; onze uitmun tende Rederijkerskamer Alb. Thijm met haar eminente leiders Herm. Moerkerk, Gerard Nie- len en een staf van bekwame medewerksters en medewerkers; de zangvereeniging ,,St. Caecilia" en de Harmonie Utile Dulci, die onder bekwa me leiding van directeur en bestuur steeds een grootere plaats gaan innemen in de cultureele ontwikkeling en een werkzaam aandeel hebben in de uitvoering van ons programma bij de vie ring van het 50-jarig jubileum. Op de derde plaats zijn er onze vak- en onder - afdeelingen, die elk voor zich in wedloop ijveren om de geestelijke, cultureele en stoffelijke be langen van hunne leden tot hoogen bloei te brengen, te verhoogen en vooral in deze moei lijke tijden met bovenmenschelijke inspanning de zorgen van de aangesloten leden en hunne gezinnen verlichten en hunne belangen op alle mogelijke wijze behartigen. Met een zoo uitgelezen corps van medewerk sters en medewerkers, gesteund door onzen gees telijken adviseur, kon veel bereikt worden en is ook ontzaglijk veel gedaan in deze afgeloopen 50 jaren. Maar meer dan ooit zal in de komende zeer moeilijke tijden een grootere en nog nauwere samenwerking noodig zijn tusschen stands- en vakorganisaties om het ideaal van een „nieuwe gemeenschap" zoo volkomen mogelijk door te voeren, een „nieuwe gemeenschap", die tot zegen zal strekken van de geheele samenleving. Want nog altijd is het zoo waar, dat onze organisatie in haar doelstelling zich niet beperkt tot de arbeidersklasse alleen, maar als zoodanig een hechte steun is voor de geheele samenleving. Wij hebben in dit opzicht maar te herinneren aan 1918; zonder R. K. vakorganisatie, ons va derland zou een geheel ander beeld vertoonen en wellicht zouden de afgeloopen jaren niet zoo rustig zijn verloopen. Dat dit door onze hoogste kerkelijke overheid ten zeerste werd gewaar deerd, bewijst wel het schrijven dat wij bij ge legenheid van ons 40-jarig jubileum van Z.H.E. Mgr. Aengenent z.g. mochten ontvangen en het welk luidt als volgt: „Van harte wenschen wij de afdeeling Haar lem van den Nederl. Roomsch Katholieken Volksbond geluk met haar veertig-jarig bestaan en met den zegenrijken arbeid, die door haar in het belang der arbeiders en daardoor tevens in het algemeen belang der geheele maatschap pij is verricht. En terwijl Wij haar volgaarne Gods rijksten zegen toewenschen voor de toekomst, spreken wij tevens den wensch uit, dat de katholieke ar beiders van Haarlem weldra allen zonder uit zondering lid van den Bond mogen zijn. Dit zal strekken niet alleen tot hun eigen wel zijn, maar ook tot den bloei een°r ordelijke maatschappelijke samenleving." En gelukkig mogen wij vaststellen, dat het ons aan dezen zegen niet heeft ontbroken. Dank zij de ..artelijke medewerking van onze Zeer Eerw. Heeren Pastoors en Geestelijken, on zen geestelijken adviseur, kapelaan Poppen en de geestelijke adviseurs der vak- en onderaf- deelingen, onzen rechtskundigen adviseur, een administratie, die er eén levenstaak van gemaakt heeft om onze zaak tot steeds grooteren bloei te brengen, een corps van bestuurders, vertrou wensmannen, propagandisten en actieve leden en vooral de katholieke pers, is het ons gelukt het ledental, dat in 1919 nog geen 2000 bedroeg, op te voeren tot pl.m. 2500. Wij zijn er evenwel nog niet! Haarlem kan minstens 3000 katholieke leden van den Volksbond tellen, wanneer alle ver keerd of niet-georganiseerden zich bij ons aan sluiten. Met Gods hulp en groot vertrouwen 1 Oct. daarom ons dankgebed en onze hulp gevraagd voor de toekomst. J. PH. H. CASTRICUM, Voorzitter. De heer J. Ph. H. Castricumvoorzitter van den R.K. Volksbond, afd. Haarlem De heer G. Scholte, de sympathieke en energieke beheerder van het St. Bavo- gebouzo Het is de groote verdienste van den heer de Lobel z. g. geweest, dat de financiën van den Volksbond en die van het gebouw „St. Bavo" voor ongeveer 22 jaar geleden zijn geschei den, waardoor van dat tijdstip af een beter overzicht over de afzonderlijke exploitatie kon plaats vinden. Wanneer in dien tijd gesproken werd over „St. Bavo", dan w°rd in een adem de naam ge noemd van den heer de Lobel, die als het ware dag en nacht daar te vinden was. Dat deze toestand niet bestendigd kon wor den, bleek al spoedig uit het besluit, genomen door het bestuur van den Volksbond, een administrateur aan te stellen, die de vele werk zaamheden èn van de directie van „St. Bavo" èn van den voorzitter van den Volksbond ge deeltelijk kon verlichten. Voorwaar een belang rijke zaak en opdracht om daarvoor den juisten man op de juiste plaats te kiezen. Met groote eenstemmigheid werd spoedig daarop nu ongeveer 20 jaar geleden de heer G. Scholte, de tegenwoordige administrateur, aangenomen. Van dit oogenblik af is het met de exploitatie van het gebouw „St. Bavo" steeds in opgaande lijn gegaan. Al spoedig werd de groote potkachel in zaal 3, die wel de omzittenden verwarmde, maar hen, die er eenige meters van af waren liet be vriezen, vervangen door centrale verwarming. De groote zaal 3 kreeg een nieuwen vloer, die de jaren kon trotseeren. Aangebracht werd een cabine voor bioscoop voorstellingen. Onder architectonisch toezicht werd de groote zaal 3 geheel gerestaureerd en de witte marmeren vloer in de gang door een nieuwe bedekking vervangen. Nieuwe fauteuils werden aangeschaft, kleedkamer aangebracht, geluidsversterkers en schijnwerpers verhoogden de aantrekkelijkheid van deze zaal, die in het winterseizoen bijna iederen avond weer een an der gezelschap bevat. Behalve het vele werk aan deze exploitatie verbonden, werd de heer Scholte direct benoemd tot lid van het hoofdbestuur, omdat deze functie de algemeene zaak ten goede kwam. Vooral ook in deze functie kwam de buitengewone gave van organisatie en leiding tot zijn recht. De duizenden inwoners van Haarlem, die hem in deze hoedanigheid hebben leeren kennen, zullen begrijpen van welk een geweldige betee- kenis zijn arbeid voor onzen Volksbond is ge weest. Want naast de exploitatie van het gebouw „St. Bavo" is hij penningmeester van den Volksbond, voert hij de administratie van de coöperatie „Arbeid Adelt", de Spaarkas „St. Nicolaas", de R. K. Begrafenisvereeniging, de werkloozenkas voor ongeorganiseerden en staat nog tal van anderen ten dienste en is de vraagbaak van duizenden. Het is voor het bestuur van den Volksbond en zeer zeker voor den voorzitter een zegen een zoo hulpvaardig en intelligent bestuurder in zijn midden te hebben. In samenwerking met den heer Stevens, mede gesteund door diens echtgenoote mevr. Stevens, die ook al op een bijna 20-jarigen dienst staat kunnen maken, wordt ons gebouw op zeer gun stige wijze geëxploiteerd. Bij dit 50-jarig jubilé daarom een woord van hartelijken dank aan allen, die op directe of indirecte wijze hebben medegewerkt, om onze zaak op zoo voortreffelijke wijze te exploiteeren. Moge de goede verstandhouding tusschen per soneel, leden en bestuurders steeds in denzelf den goeden geest bewaard blijven, opdat de ko mende jaren dezelfde goede resultaten bereikt mogen worden. J. PH. H. CASTRICUM, Voorzitter. Deken H. C. J. Sandaal De R.K. Volksbond te Haarlem viert zijn gouden feest, ons Katholieke dagblad wil dit op passende wijze gedenken en mij is gevraagd daartoe een bijdrage te leveren. Aan dit verzoek wil ik gaarne voldoen. En wel op de eerste plaats om een geluk- Wensch te richten tot bestuur en leden van de jubileerende vereeniging. Vijftig jaren lang heeft de R.K. Volksbond de belangen van zijn leden trouw en goed gediend, vijftig jaren lang heeft hij door de woeling der tijden heen zijn leden in ongebroken trouw aan onze groote be ginselen naar lotsverbetering helpen voeren, hen samenbrengend in vriendschap, hen steu nend in hunne nooden. Het zou mij te ver voeren hier in details te treden over de vele verdiensten, door den R.K. Volksbond en zijn vele onderafdeelingen in de afgeloopen halve eeuw verworven en bovendien zullen deze'elders in dit blad wel nader worden belicht. Zelf behoud ik de beste herinnering aan de vele uitstekende mannen van den R.K. Volksbond, die ik in mijn reeds veeljarige loopbaan in Haarlem heb leeren kennen en hoogachten. Mijn oprechte hulde aan hen allen voor alles, wat zij voor God en Kerk, Vorstin en land hebben tot stand gebracht, beschermd, verdedigd en behouden. Thans zou ik kunnen besluiten met den jubi leerenden bond mijn beste wenschen voor de toekomst aan te bieden, en de hoop uit te spre ken, dat hij zijn vruchtbaar werk steeds onge stoord kan blijven voortzetten. De tijd, waarin wij leven en dit jubileum moeten en ook mogen vieren, vraagt echter méér. Want wanneer wij, na met gerechtvaardigde voldoening' teruggezien te hebben op hetgeen in een halve eeuw onder Gods zegen is tot stand gekomen, weer voorwaarts blikken, dan zien wij voor ons een toekomst, zóó onzeker, een wereld zóó van God afgeweken, een taak tot opbouw van een nieuwe gemeenschap zóó zwaar, dat zelfs de sterken wankelmoedig zou den kunnen worden. Terwijl wij voorwaarts willen gaan in gerechtigheid en vrede vinden wij het meest brute onrecht, feilen haat en een verschrikkelijken oorlog als geweldige versper ringen op onzen weg naar een betere toekomst, als een vreeselijke bedreiging van alles wat wij met moeite en zorg hebben opgebouwd. Wat zal de naaste toekomst brengen? Wij weten het niet, God weet hetMaar dit wil ik u heden zeggen, mannen van den Roomschen Volksbond, blijft vast aaneengesloten staan en maakt u sterk! Maakt u zelf en uw organisatie sterk door in die organisatie de solidariteit niet alleen naar de letter, maar ook naar den geest te beoefenen, door meer nog dan tot nu toe het beginsel en niet de materieele voordeelen voorop te stellen bij al uw strevingen. In onze dagen is samenwerking van alle rangen en stan den van ons Katholieke volk meer dan ooit noodig. Als wij deze samenwerking inderdaad tot stand willen brengen, dan zal een werk gever weer patroon en een werkne mer weer knecht moeten en willen zijn. Want voor mij zijn patroon en knecht door alle tijden heen en vaak ondanks alles wat hen scheidde inniger samen verbonden dan de voortbrengselen van de moderne organisatie techniek: de werkgever en de werknemer. Het gevoel van saamhoorigheid moet weef levend worden in de harten van alle Katholieken en alle organisaties moeten en kunnen hiertoe de middelen zijn. En om hiertoe in staat te zijn moeten de leden dier organisaties dus ook gij, Katho lieke Volksbond'ers de geestelijke hulp, die de Kerk u biedt, gaarne aanvaarden. In ver band hiermede juich ik het zoo van harte toe, dat uw bestuur dit steeds goed inziet en dit ook nu weer door de vrijwel uitsluitend kerke lijke viering van het jubileum toont te heb ben begrepen. Tenslotte is immers al ons orga nisatie-werk slechts menschenwerk en ligt de toekomst tot onzen grooten troost in deze som bere dagen in de handen van Hem, Die ons zegt: Vreest niet, Ik heb de wereld overwonnen! Houdt deze gedachten voor oogen en viert dan uw feest, dankbaar voor wat volbracht is, bereidvaardig om de lasten van dezen tijd te dragen en vertrouwend op een betere toekomst, waarvan wij als God het wil het ochtend gloren nog hopen te aanschouwen. H. C. J. SONDAAL, Deken van Haarlem De afdeeling Haarlem van den Nederland- schen R.K. Volksbond viert haar gouden jubi leum. En het is een nieuw bewijs van den fris- schen geest in het bestuur, dat dit zich door de hachelijke tijdsomstandigheden niet heeft laten weerhouden, het overigens sobere feest programma af te werken. De beste manier im mers om mede te helpen, den huidigen droeven tijd door te worstelen, is gehoor te geven aan de raadgeving van onze geëerbiedigde Koningin, ons zelf te zijn, ons eigen leven te leven en ons niet van de wijs te laten brengen door de or kanen, die andere volken ontketenen. Met vreugde neemt de redactie van de „Nieuwe Haarlemsche Courant" aan deze feestviering deel door een deel van de krant van vandaag aan het jubileum te wijden. Met vreugde, omdat zij de afdeeling Haarlem van den R. K. Volksbond heeft helpen oprichten en groot worden, omdat zij zoo dikwijls van den R. K. Volksbond uitgaande acties heeft mogen steunen, omdat zij meent in de afgeloopen vijf tig jaar naar best vermogen haar plicht te heb ben gedaan ten opzichte van den Volksbond, omdat zij den Volksbond beschouwt als een der krachtigste loten aan den stam der in vollen wasdom staande katholieke actie in Haarlem.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 9