Spreekt Hitier morgen in den Rijksdag? Vorming van een kleinen Poolschen bufferstaat zou worden aangekondigd Litausche minister naar Moskou MB i Verbazing over Churchill's rede Kleine aanvallen afgeslagen Heden verklaring van Chamberlain Kard. Mundelein overleden Berlijn zet vredesoffensief voort Het nieuws van keden Parijs meldt: Zal Italië verder nog neutraal blijven? VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATE: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DINSDAG 3 OCTOBER 1939 - OCHTENDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22025 Het vertrek van Ciano „Het vredesoffensief is op marsch" Duitsch antwoord op Churchill's rede Romeinsche pers pleit voor vrede ,In de Vergulde Wagen het dorado voor verwende magen Spijzen fijn, prijzen klein Naast Stadt Schanke, Leidscheplein Turksche militaire missie te Londen De mijnenveger „Jan van Gelder" is Maandagmiddag van Terschelling naar Den Helder versleept. De oorlogsbodem na aan komst te Den Helder. Duidelijk ziét men de beschadiging van den achtersteven en de groote ravage, welke aan dek Werd aangericht Verdere besprekingen over Europa's lot. te Berlijn in gesprek met Hitler. Rechts Graaf Ciano op de nieuwe Rijkskanselarij ziet men Rijksminister Von Ribbentrop „Nieuwe regeling der betrekkingen op grond van huidigen toestand" Japansche delegatie te Londen Het Weer De overleden Kardinaal Mundelein tijdens een pontificale H. Mis in den St. Pieter, die hij daar in November van het vorig jaar heeft, opgedragen Aartsbisschop van Chicago en herder van zeldzame gaven en grooten ijver Presidentsverkiezing" voor Slowakije Welwillende houding tegenover Franschen Escorteering voor Zweedsche schepen? Hitier zou morgen in den Rijksdag een rede houden. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 cl Irgez. mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine ermonees „Omroepers" zie de rubriek ROME, Oct. (Reuter). De Berlijnsche correspondent van de „Messagero" meldt, dat Hitier voornemens zou zijn Woensdag een rede in den Rijksdag te houden. Daarin 20u o.a. worden aangekondigd de vorming van een kleinen Poolschen bufferstaat. De correspondent voegt hieraan toe, dat naar men aanneemt het doel van Ciano's bezoek Was, dezen van den nieuwen toestand op de hoogte te brengen, zoodat men zeker was van den Italiaanschen steun. Maandagochtend om elt uur vond een laatste bespreking plaats tusschen rijksminister Von Ribbentrop en graaf Ciano over den Euro- Peeschen toestand. Ciano heeft zich, zooals reeds gemeld, naar Rome teruggegeven om er den Duce verslag uit te brengen over zijn besprekingen te Ber lijn. Naar officieel wordt medegedeeld heeft de rijksminister van Buitenlandsche Zaken graaf Ciano naar het Anhaiter Station vergezeld, Waar ten afscheid aanwezig waren de Italiadki- sche ambassadeur Attolico, leden der rijksre- eeering en van de rijksleiding der N.SD.A.P., Zoomede vooraanstaande autoriteiten van fct.aat, partij en weermacht. Voor het vertrek bracht kolonel-generaal Keitel de groeten over van den Fuehrer. De extra-trein is om twaalf uur vertrokken, hadat de beide ministers van Buitenlandsche ^aken hartelijk afscheid van elkander hadden Genomen. De Duitsche bladen wijzen er - op, dat een Week vol beslissingen is gekomen. Daarbij wordt ®r de nadruk op gelegd, dat de teerling nog niet 'S geworpen en het vredesoffensief nog steeds °P marsch is. De Berlijnsche correspondent van het „Ham burger Fremdenblatt" stelt in het licht, dat in bit grootere verband uiteraard ook de Berlijn sche besprekingen van den Italiaanschen mi nister van Buitenlandsche Zaken gewaardeerd moeten worden. Zij zijn geëindigd met dezelfde snelheid, die voor het diplomatieke succes van uitschland in de laatste weken karakteristiek geworden. De correspondent wijst er verder op, dat een slotcommuniqué ook ditmaal niet oodig was, aangezien de vriendschappelijke bard van de betrekkingen tusschen de verbon en staten iedereen bekend Is en in duurzame erdragen is vastgelegd. Overigens, zoo gaat *U,T verder, zal men van de rechtstreeksche ef- ecten der besprekingen, welker verloop in Ber lin met de grootste tevredenheid beoordeeld ordt, te zijner tijd ook in het buitenland ken nis krijgen. Den tegenwoordigen toestand ziet de corres pondent als bepaald door tweeërlei factoren: oor de gemeenschappelijke pogingen van uitschland en Rusland om den vrede te her ben en door het feit., dat de imperiale in goed van het neutrale Italië eveneens ten gun- van den vrede in de weegschaal geworpen °rdt. Hieruit vloeien, ook onafhankelijk van e Duitsch-Italiaansche belangengemeenschap, ®er belangrijke voorwaarden voort voor een auwe samenwerking tusschen al die kringen, 'elke zich identificeeren met een verlenging h verdieping van den heerschenden oorlogs toestand. Over de pogingen van Churchill om de neu- houding van Italië propagandistisch in ~hgelschen zin uit te buiten kan men aldus correspondent slechts glimlachen. Oe ..Deutsche Allgemeine Zeitung" publiceert oen hoofdartikel, waarin het blad antwoordt op de rede, die Churchill Zondagavond voor de radlo heeft uitgesproken. Het blad schrijft o.m.: „Engeland heeft moeten toezien, hoe tus- chen Duitschland en Rusland een grens der wederzij dsche belangen is overeengekomen, Waarbij de Duitsche invloed nu verder naar i. .Oosten reikt dan de oorspronkelijke afba- ö®aingslijn den Engelschen scheen aan te Engelschen hebben zoo weinig geleerd van ^et resultaat van hun mislukte voorspel in Hoskou, dat zij reeds weer verwachtingen hen- en ten aanzien van Rusland. En wanneer men leest, wat Churchill Zondag het Engelsche Publiek vertelde, komt men uit zijn verbazing Uict meer los. Churchill neemt wederom een historisch mis- e£stand op zijn rekening, want in de Moskou- che verklaring is den Engelschen weliswaar de verantwoordelijkheid over oorlog en vrede n handen gelegd, maar niet de beslissing over 01, erwirrning en nederlaag. Deze oorlog wordt °P grondslag van wederkeerigheid gevoerd en at geldt even goed vPor de methoden als ten slotte ook voor de doelstellingen. Churchill en e Engelsche regeering vergissen zich wanneer Al gelooven, dat zij het doel der vernietiging Vah Duitschland zonder overeenkomstige reac ties in het Engelsche volk ongestraft kunnen afkondigen. Het kan voor Engeland nog zeer veel erger worden. Wanneer de Engelschen het gevaar uit dagen, moeten zij zich niet verbazen over de Eurcpeesche dynamiek, welke zij daar mede losmaken en die geen rekening zullen houden met de tradities der Britsche poli tiek, voor zoover deze in strijd zijn met den zin van onze eeuw- Wil Churchill zbo vraagt het blad tenslotte het continent het oorlogsdoel leveren, dat wij tegen En geland nog niet hebben? De beteekenis van de reis van Ciano naar Berlijn wordt door de Romeinsche avondbladen krachtig in het licht gesteld. „Giornale d'Italia" verklaart: „Deze rede moet niet beschouwd worden als een op zichzelf staande gebeurtenis, maar hoort thuis in het kader van die politiek, welke Duitschland en Italië hebben ontwikkeld met het oog op het algemeene doel van een vrede met rechtvaar digheid. Deze politiek is reeds op vitale pun ten van het vasteland op gelukkige wjjze ten uitvoer gelegd. De vermaningen en tijdige ini tiatieven van Berlijn en Rome zijn echter niet aanvaard en een vrede der rechtvaardigheid is afgewezen. Aldus is een toestand ontstaan, die een deel van Europa in oorlog heeft gestort. Italië heeft zich daardoor echter niet laten ontmoedigen. De actie, die de Duce ter redding van den vrede heeft ondernomen is bekend en door de tegenstanders zoowel als door alle vol keren van Europa gewaardeerd. Ondanks het feit, dat reeds verscheidene weken zijn voorbijgegaan, is nog niets gebeurd, dat niet weer goedgemaakt zou kunnen worden en de gedachte van een pp rechtvaardigheid gegrondvesten vrede, die beantwoordt aan de gerechtvaardige wenschën der volkeren en tege lijkertijd Europ^ een lange periode van veilig heid en van rustigen socialen vooruitgang waar borgt, kan door geen enkele regeering en vooral ook door geen enkel volk afgewezen worden Ook bij de westelijke mogendheden ziet men hier en daar twee stroomingen en men zou willen hopen, dat de gezonde, van hun verant woordelijkheid bewuste krachten eindelijk de overhand kregen op die, welke toestemmen in een rampspoed. PARIJS, 2 Oct. (Havas) Het Fran- sche legerbericht van hedenavond luidt: „Plaatselijke vijandelijke aanvallen wer den afgeslagen ten zuiden van Saarlouis en in het oosten van het Saargebied. In deze laatste streek schoot de vijandeiyke artillerie op de Duitsche plaatsen achter onze linies." LONDEN, 2 Oct. (Reuter). Een Turksche mi litaire missie onder leiding van generaal Orbay wordt Dinsdag in Londen verwacht. De missie, aldus het ministerie voor de Voorlichting, kan verzekerd zijn van een hartelijke ontvangst. KAUNAS, 2 Oct. (D.N.B.). Op uitnoodiging van de Sovjet-regeering begeeft zich de Litau sche minister van Buitenlandsche Zaken, Urb- sys, Dinsdag per vliegtuig' naar Moskou. Zondag en Maandag zijn te Kaunas kabinetszittingen gehouden, waarin besloteh is tot een nieuwe re geling der wederzijdsche betrekkingen op grond van den huidigen Oost-Europeeschen toestand. LONDEN, 2 Oct. (Havas) In plaats van zich naar Neurenberg te begeven, waar hij aanvan kelijk het Partijcongres zou bijwonen, is de Japansche admiraal Oscemi, die een missie heeft vervuld in Italië, met generaal Terautsji en zijn staf te Londen aangekomen, waar hij een particulier bezoek zal brengen. Vrijdag a.s. zal hij1 naar Japan vertrekken. H VERWACHTING: I H In het Noorden plaatselijk eenige buien, H overigens overwegend droog, gedeeltelijk bewolkt, zelfde temperatuur als gisteren, meest matige Noord-Oostelijke wind. Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii LONDEN, 2 Oct. (Reuter). In het Lager huis antwoordde Chamberlain hedenmiddag op een vraag van Attlee, of hij eenige ver klaring had af te leggen in verband met de Duitsch-Russische overeenkomst. „Het zal mij verheugen wanneer het Huis de verklaring wil afwachten, die ik morgen zal afleggen." Chamberlain antwoordde in ontkennenden zin op een andere vraag of hij opdracht wilde geven, dat in officieele aanduidingen van den vijand het woord nazi's zou worden gebruikt in plaats van Duitschers, „ter onderscheiding van degenen in Duitschland, die aan onze zijde staan." In het Lagerhuis heeft Chamberlain verder nog medegedeeld, dat hij ook over het ministerie van Voorlichting morgen een verklaring denkt af te leggen. NEW YORK, 2 Oct. (Reuter). Kardinaal Mundelein, Aartsbisschop van Chicago, is heden op 67-jari- gen leeftijd overleden. Zijne Eminentie Kardinaal George Mundelein werd geboren te New York op 2 Juli 1872. Na zijn voorbereidende studiën te hebben verricht in het Manhattan College en vervolgens in het Sint Vincentius-Seminarie te Beatty, kwam hij naar Rome om daar zijn theologische studies te voltooien en priester te worden gewijd in het jaar 1895. In zijn vaderland teruggekeerd werd hij belast met de zielzorg te Williamsburg, om spoedig daarna een benoeming te ontvangen als secretaris van het bisdom Brooklyn, welke functie hij vervulde tot 1909. Intusschen was hij door den H. Stoel benoemd tot huisprelaat en werd in laatstgenoemd jaar coadjutor van Mgr. den bis schop van Brooklyn met den titel van bisschop van Lorima. Zes jaren later werd hij overge plaatst op den aartsbisschoppelijken zetel van Chicago. In deze waardigheid ontwikkelde Mgr. Mundelein op bewonderenswaardige wijze zijn zeldzame gaven als herder vol apostolische" ijver voor de geestelijke belangen zijner priesters en leeken-geloovigen en zijn buitengewone gaven als organisator. Vooral op sociaal gebied zag hij scherp en ver vooruit en wist met groote geestkracht en prac- tisch Amerikaansch inzicht te ijveren voor het ,alles herstellen in Christus" op een wijze die hem de hoogachting en eerbied deed verwerven óók van alle niet-katholieken. Sinds 25 Maart 1924 maakte de prelaat deel uit van het H. Col lege van Kardinalen, waarin hij werd opgeno men tegelijk met Mgr. Hayes, aartsbisschop van New York. Het levendig temperament van den over leden kardinaal deed hem de laatste jaren herhaalde malen woorden uiten tegen Duit sche politieke methoden. Men zal zich verder nog herinneren, hoe Z. Em. het vorige jaar in November Italië bezocht en met veel eer bewijzen door de Italiaansche regeering te Napels werd ontvangen. PRESBURG, 2 Oct. (D.N.B.). Het minister presidium van Slowakije heeft de verkiezing van een nieuw hoofd der Slowaaksche Repu bliek bepaald op 26 October a.s. Onze Berlijnsche correspondent seinde heden nacht: In afwachting van de rede van Hitier wordt hier het vredesoffensief voortgezet. Van bevoegde zijde deelde men. ons heden avond naar aanleiding van het bezoek van den Italiaanschen minister van Buiten landsche Zaken, Graaf Ciano, aan de Rijks hoofdstad mede: De besprekingen die Hitier en Von Ribben trop met Ciano voerden hadden op de eerste plaats tot onderwerp den door 't Duitsch-Rus sische verdrag geschapen toestand in Oost- Europa. Hoewel de besprekingen zich niet tot Polen beperkten is van een nieuwe ordening in Zuid-Oost-Europa niet gerept, aangezien de politieke constellaties in deze gebieden niets te wenschen zouden overlaten. Door het Duitsch- Russische accoord zijn de Italiaansche belangen in den Balkan op geenerlei wijze in het gedrang gebracht, en er bestaat niet de minste aanlei ding om combinaties te maken omtrent een wijziging van den status quo in die gebieden. Hitier en Ciano hebben echter niet alleen ge sproken over de dingen die in het verleden liggen, maar ook over de dingen die zullen of zouden kunnen gebeuren. Over de mogelijkhe den van den vrede in Europa, de gevolgen die een voortzetting van den oorlog voor de ge meenschappelijke Duitsch-Italiaansche politiek zou moeten hebben. Men vestigt er hier sterk de aandacht op, dat de neutrale houding, die Italië tot dusver aannam, bepaald werd door het stre ven, het Europeesche conflict zcoveel mo gelijk te localiseeren en den vrede te her stellen. Mochten IVIussolini's vredespogingen echter vruchteloos blijken te zijn, dan zal Italië zijn hcuding moeten herzien en zou den de spil-mogendheden opnieuw overleg met elkander moeten plegen over de dan te nemen maatregelen. Men staat hier op het standpunt, dat de vredesboodschap van Von Ribbentrop reeds dezelfde waarde heeft als een voorstel langs diplomatieken weg. Men heeft echter alle reden om aan te nemen, dat Hitler in zijn rede, die hij vermoedelijk Donderdag in den Rijksdag zal houden, nog uitvoeriger op het Duitsche standpunt inzake den vrede in zal gaan. Politieke kringen te Berlijn komen echter met klem op tegen de door het Engelsche ministerie van propaganda rondgestrooide denkbeelden, dat het Duit sche vredesaanbod op zwakheid zou berus ten. De Westersche mogendheden zouden moeten begrijpen, dat het Duitschland, Rusland en Ita lië thans niet te doen is om het sluiten van een compromis of om het behalen van een tijdelijk voordeel, maar om een werkelijken, duurzamen vrede, gegrond op de erkenning van elkanders belangensfeer. Het koloniale vraagstuk is, naar men hier STOCKHOLM, 2 Oct. (Reuter). Het dagblad .Allehanda" verklaart op grond van gegevens van gezaghebbende zijde, dat binnenkort vloot- eskortes gegeven zullen worden aan schepen in de Zweedsche territoriale wateren. Dit besluit is genomen als gevolg van de recente inbreuken op de neutraliteitsbepalingen, waarbij o.m. ge poogd is Zweedsche schepen te dwingen de ter ritoriale wateren te verlaten. De escortes zullen bestaan uit torpedobootjagers en andere oor logsschepen. De schepen zijn gewaarschuwd, dat zij geen hulp moeten verwachten wanneer zij buiten de territoriale limieten komen. zegt, niet actueel. De teruggave van zijn koloniën is voor Duitschland nooit een casus belli geweest, hoewel men om rede nen van recht en eer dezen eisch nimmer zal laten varen. De koloniën op zich zajn voor Duitschland dan ook geen reden om den oorlog voort te zetten. De Duitsche pers staat eveneens in het tee- ken van het bezoek van den Italiaanschen mi- 'r. is ter van Buitenlandsche Zaken aan Berlijn. De „Berliner Boersenzeitung" acht het bewijs, dat de spil nog onverzwakt is gebleven, weer geleverd. Alle bladen slaan nog steeds een feilen toon aan tegen Engeland, waarbij vooral Win ston Churchill het zwaar te verantwoorden heeft. Frankrijk wordt overal veel meer ont zien. Gisteren nog, toen de Duitsche radio een „Wunsclikonzert" gaf, werd op het verzoek van „eenige soldaten uit de Maginot-linie" het be kende Fransche liedje „Parlez moi d'amour" ten gehoore gebracht. Maar ook ten opzichte van 'Engeland laat men, ondanks alle onvriendelijkheden, door schemeren, dat, nu de nieuwe ordening in Oost- Europa eenmaal een feit is geworden, er geen reden voor voortzetting van de vijandelijkheden meer bestaat. Nog in zijn laatste rede heeft Hitier zijn bewondering geuit ten aanzien van het Britsche wereldrijk. Ondanks de heftige aanvallen is het wel zeker, dat men hier graag 'n vriendschappelijke verhouding tus schen Engeland en Duitschland zou zien, maar op die voorwaarde dan, dat Engeland de machtspositie van Duitschland in Mid den-Europa niet probeert aan te tasten. Chamberlain zal heden een verklaring afleggen over het Duitsch-Russische pact. Kardinaal Mundelein, Aartsbisschop van Chicago, overleden. Wetsontwerp ingediend tot heffing van opcenten op de gemeentefondsbelasting. Bezwaren in betreffende kringen tegen de regeeringspolitiek in zake den land bouw. New-Yorksche beurs: terugloopende koersen: slot gedrukt. Gedenken wij de gevallenen Weer heeft een ernstig ongeluk op een Nederlandschen mijnenveger het memento mori" neergeschreven: Ge denk te sterven. Dit is de oorlogsbij- drage der neutralen. We willen geen oorlog en spannen alle krachten in om eervol buiten den wereldbrand te blijven. Daarvoor zijn noodig een pa raat leger en een actieve vloot. Onze marine is actief. Wat van haar ge vraagd wordt is zeer verantwoorde lijk werk en gevaarlijke arbeid. Kort na elkander wordt Nederland door twee zware ongevallen op onze mij nenvegers in rouw gedompeld. Ander maal gedenken we mannen in de kracht huns levens die hun leven ga ven om in ons aller belang land en volk te beveiligen. Laten wij hen eer biedvol, óók met een gebed, gedenken. Laten we de achterblijvenden niet vergeten. Zij vervulden hun plicht en stierven bij de vervulling daarvan. Het is een schoone dood: te sterven terwijl men zijn plicht vervult. Zóó moesten ive allen willen sterven! Ge denken wij hen in onze beden; ge denken wij de achtergeblevenen door onze hulp.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1