Dijkvak Lemmer-Urk gesloten
N
Het auto-ongeluk
te Schalkwijk
RFENIS VAN EEN
L 3 ZONDERLING
URK THANS GEEN
EILAND MEER
WOENSDAG 4 OCTOBER 1939
Burgemeesters reiken
elkaar de hand
Langs onze Zuidgrens
Kaartende douaniers in België
MEISJE OVERLEDEN AAN
CYAANKALIVERGIFTIGING
DE N. L. S. MAG WEER
VLIEGEN
ONDERNEMERSOVEREEN
KOMSTEN
Memorie van Antwoord inzake
verbindend verklaren
BESCHIKKINGEN INZAKE
VER VOERMIDDELEN
Hervatting passagiersdienst
RotterdamHuil
Motorrijder botst tegen vrachtauto
Nieuwe uitvoer
verboden
Thans o.m. ook garens en papier
RIJKSBUREAU VOOR
METALEN
TWEEDE KAMER
Opschorting uitvoerrecht
op Javatabak
COMMANDANT VAN DE
WACHT GING SLAPEN....
DUURTETOESLAG GEVRAAGD
VOOR DE MIJNWERKERS
STATENDAM- EN TABIAN-
PASSAGIERS KOMEN THUIS
LEIDENS ONTZET HERDACHT
UIT DE STAATSCOURANT
Landmacht
Raadsadviseur
Rechterlijke macht
2 weken gevangenisstraf geëischt
tegen autobestuurder
Geestelijke aangereden
Rechtbank te Almelo
Begrafenis slachtoffer
Gelder"
.Jan
van
FEUILLETON
ÏOOR WILLY WATERMAN
Op Dinsdag 3 October 1939 des middags
2 uur 43 nam de grijper nog een flinken
hap keileem uit den bok, zwaaide er mee
baar den dijk en vulde het laatste spleetje
dat nog open was in den dijk UrkLem
mer.
Urk was na een duizendjarig bestaan als
eiland verbonden met het vaste land.. Een
historisch gebeuren waaraan min of meer
een officieel karakter werd verleend door
de ontmoeting van de burgemeesters van
Urk en Lemmer op de keileembonken, die
de aansluiting tot stand brachten.
Een groot en zeer gemengd gezelschap was
midden op het IJselmeer tien kilometer ten
hoorden van Urk samen gekomen. Tusschen
bewoners van Urk en Lemmer bewogen zich
het Kamerlid J. M. Krijger, oud-minister dr.
J- J. C. van Dijk en een groot aantal journa
listen.
Op enkele kilometers afstand werd de ver
zamelplaats reeds opgemerkt, want een groot
aantal kranen, sleepbooten en bokken met
Uaggen getooid had ligplaats gekozen nabij de
ien meter breede geul, waardoor nu nog het
ater uit den toekomstigen Noord-Oost polder
t °or den Oostenwind werd opgestuwd. Rijks-
vaterstaat had verstek laten gaan, doch Urk
Lemmer hadden in de historische gebeur-
®his aanleiding gevonden een eenvoudige
Plechtigheid te enseeneeren.
Toen om tien voor half drie gezagvoerder
Uerkulens een fluitsein gaf begonnen twee grij
pers 't keileem over te brengen naar den Meer-
mjk. De klonten klotsten in het onrustige
^ater, dat hoog opspatte en den al te nieuwsgie
rigen een stortbad bezorgde. De spanning steeg
iedere minuut; de geul werd een geultje, daar-
na een smal spleetje en toen om 2.43 uur met
een laatsten greep leem de Meerdijk werd ge
sloten, klonk een luid applaus op, dat werd
overstemd door het loeien van sirenes en het
gillen van stoomfluiten.
Burgemeester G. Keijzer van Urk en mr.
M. Krijger, burgemeester van Lemster-
land trachtten elkaar over de nieuwe ver
binding te bereiken, doch de wandeling
over het glibberige leem zou een halsbre
kende toer zijn geworden, indien niet hulp
vaardige handen loopplankeh hadden ge
legd. Beide magistraten begroetten elkaar
op dit historisch stukje grond als burge
meesters van buurgemeenten.
Een Urker jongedame, niet minder stout
moedig, plaatste zich tusschen beide burge
meesters in en plantte er de nationale drie
kleur, daarmee symboliseerend de verinni
ging van Urk met de natie. Kostelijke momen
ten speelden zich hier af. Bejaarde Urker vis-
schers wilde met eigen voeten ervaren, dat
hun eeuwenlang gesloten gemeenschap uit haar
isolement was verlost. Zij vergisten zich in de
draagkracht van het leem en zakten er tot
hun knieën in.
De burgemeester van Urk herinnerde aan
de tot stand gekomen verbinding met Lem
mer, doch hij wenschte rekening te houden
met de mogelijkheid, dat weldra weer een schei
ding zal volgen. Deze aangelegenheid, aldus
spr„ kunnen we rustig ter beslissing aan de
Regeering overlaten. Hoewel de kracht van
Urk lag in zijn isolement, mogen wij niet
blind zijn voor de nadeelen van een gesloten
gemeenschap, welke nadeel-en nu gaan ver
dwijnen. De stroomingen, welke van buiten af
Urk zullen bereiken, zullen het voormalige
eiland nieuwe levenskracht schenken. Dank zij
den Zuiderzeewerken is over Urk een zekere
welvaart gekomen. Er zijn geen werkloozen
meer en de rekening van 1938 sluit met een
batig saldo van 27.000. Het toekomstbeeld
van Urk, aldus spr., krijgt nieuwe kleur.
De burgemeester van Lemsterland verwacht
te, dat een goede nabuurschap met Urk zal
groeien. Wij, Friezen, aldus de heer Krijger,
hopen, dat een belangrijk deel van den polder
aan Friesland zal worden toegevoegd.
Hiermede was de plechtigheid ten einde en
togen de honderden belangstellenden in Oos
telijke, Noordelijke en Westelijke richting huis
waarts.
Deze gebeurtenis kon, dank zij den voor-
bpoedigen gang van zaken en de goede weers
omstandigheden, zes weken vroeger geschie
den dan was berekend, toen met den aanleg
van den dijk in Mei 1938 werd begonnen. De
directieleden van het Hollands Aannemersbe
drijf Zanen Verstoep N.V.,' dat het werk heeft
uitgevoerd, werden van alle zijden geluk ge-
wenscht met deze prestatie.
Men schrijft ons van de Brabantsche grens:
Het Brabantsche landschap ligt te stralen in
een weldoende najaarszon. Van de boomen vai--
en reeds de eerste bladeren, die de kille wind
over de verlaten landwegen doet dwarrelen.
Verlatenl Neen, eigenlijk niet, tenminste niet
de wegen, die zich door het heerlijke Brabant
sche natuurschoon naarde grens slingeren. Er
aeerscht een groote militaire bedrijvigheid. Er
rijden groote vracht-auto's af en aan, kleine
militaire colonnes trekken zwaar stappend
over de keien voorbij en gerequireerde auto's
Ulden officieren en manschappen van en naai
de verscheidene posten.
Maar het drukke grensverkeer, dat we hier
in normalen tijd konden gadeslaan, is ontijdig
oeeindigd. In dezen tijd van het jaar immers,
mi we nog zacht weer kunnen meemaken, kon
men altijd nog, vooral op de Zaterdagen en
Zondagen, talloozen per rijwiel of auto over de
grens zien gaan, België in. Daar heeft men im
mers zijn familie en kennissen wonen, daar
heeft men zakenbelangen te behartigen. En op
he Zondagen lokten de vele „estaminée's", de
oafétjes, die hun bestaan alleen kondan danken
aan het drukke bezoek van de „Ollanders", die
daar een „witten pater" of een „bokske" gingen
Pakken. „Voor eenen pint ier hebt ge d'r twee
m d'n Bels" en dat is waar. Nu is die trek over
onze landgrens voorbij. In de Belgische grens
plaatsen als Esschen, Baarle-Nassau, Turnhout,
om er maar enkele te noemen, wonen duizenden
Nederlanders, die daar van hun pensioentje of
spaarcenten veel royaler kunnen leven dan in
iet eigen land. Of het nu wel erg vaderlands
lievend is, om aldus zijn' duiten, in 's lands
dienst vaak verdiend, te verteren, zullen we bui
en discussie laten. Maar dat zij nu in moeilijke
omstandigheden zijn komen te verkeeren, is ons
gebleken uit de feiten, die wij dezer dagen
m de grensstreek te hooren kregen. Terwijl
tten vroeger ongestoord even de grens kon
■.overwippen", om een familielid te gaan bezoe
ken, om bij een getrouwde dochter 'n kopje thee
e gaan drinken, moet men nu voorzien zijn
an een geldig paspoort en die kost „pieken",
uleen voor arbeiders, die in België hun brood
^i'dienen of voor Belgische arbeiders, die in ons
and hun werk hebben, is een uitzonderings-
aatregel getroffen. Met een bewijsje, dat zij
un arbeid in het nabuurland hebben, kunnen
J de strenge grensbewaking passeeren. Voor de
Wen bestaan er echter altijd nog talrijke
niOfilijkheden.
zijn, zooals in ieder grensgebied; ook
hgs het Brabantsche, vele z.g. binnenweggetjes,
-j eger kon men hierlangs ongestoord het land
innen trekken. Voor de smokkelaars een bui-
hkansje, (ver brachten zij 't echter gewoonlijk
®t. Want in deze gebieden werd dag en nacht
ruk gepatrouilleerd door de kommiezen). Nu
er voor de smokkelaars heelemaal geen kans
°ei-, langs deze paadjes het land te verla-
eP of binnen te "komen, laat staan voor de
*»en, die hun land vaak voor een belangrijk
Bfdeelte op Belgisch gebied hebben liggen en
him kar of ploegslee ovei de landpaadjes
aarheen trokken. Deze wegjes zijn nu ge-
neel afgesloten met prikkeldraad of met grootere
barricades als boerenkarren, gevelde boomen,
diepe kuilen. De boeren klagen steen en been,
zoowel de Nederlandsche als de Belgische, want
zij hebben beiden hun akkers buiten de vader-
landsche grenzen, die vaak zoo ontzaglijk
grillig zijn, dat zelfs een grensbeambte er geen
wijs uit kan. Daarom ziet men het ook op
vele plaatsen, dat de grens op een ruimen af
stand is gebarricadeerd zoodat er een flinke
strook „niemandsland" tusschen beide grensver-
sperringen ligt.
Opvallend is het, dat de bewaking aan onze
grenzen veel nauwkeuriger en consequenter is,
dan aan de Belgische. Tenminste de laatste da
gen. Want terwijl men aan de hoofdwegen eerst
na een nauwkeurig onderzoek van paspoort,
bagage en eventueele andere identiteitsbewij
zen het Belgenland kan binnentrekken, zijn de
kleinere bewakingsposten aan de Belgische
zijde vaak „spoorloos" verdwenen. Men wringt
zich zonder veel moeite door de kleine openin
gen, die weer in de barricades, zijn aangebracht,
men kan er zelfs met zijn rijwiel tusschendoor
en dankan men vrij het land verder ingaan.
En dan moet het niet verwonderen, wij beleef
den dit zelf, wanneer er in een cafétje een luid
gekrakeel klinkt van kaartende.... douaniers
die, als zij niet al te fel spelen, je voorbij zien
schieten op je fiets en dan kalmpjes eens even
naar buiten loopen, om te kijken, wie dat eigen
lijk wel wasBelgische gemoedelijkheid. Wij
Brabanders kennen die van zoovele andere
feiten en kunnen haar waardeeren, minstens
goed begrijpen ofschoon het een „boven-Moer-
dijker", die de Belgische menteliteit niet kent,
wel zeer vreemd moet toeschijnen.
Intusschen zijn er nog vele problemen voor
de grensstreken op te lossen en, al waardeeren
wij hooglijk de perfecte bewaking van onze
grenzen, het is toch te hopen, dat er spoedig
aan beide zijden wat meer soepelheid zal kunnen
gebracht worden in de starheid en gestreng
heid der voorschriften.
Maandagmiddag was in de chemische was-
scherij van de firma Stegehuis te Maastricht
de 19-jarige mej. C. Jansen bezig met het ont-
vlekken van een stof. Zij gebruikte daarvoor
cyaankali, het aangewezen middel, om zooge
naamde oxydeervlekken te behandelen. Waar
schijnlijk zijn daarbij eenige korrels van het
gevaarlijke goedje in aanraking gekomen met
haar handen. Later heeft zij wellicht met haar
hand langs haar mond gestreken, zoodat zij
iets van het vergiftige zuur naar binnen heeft
gekregen. Direct daarop werd het meisje on
wel en na eenige aanvallen van hevige braak
neigingen is de ongelukkige overleden.
De N.V. Nationale Luchtvaartschool be
richt ons, dat zij haar bedrijf beperkt heeft
mogen heropenen. De minister van Water
staat heeft in overleg met den minister van
Defensie ontheffing verleend van het ver
bod om te vliegen, hetgeen echter voor de
N.L.S. beperkt blijft tot het vliegveld Ypen-
burg.
Gevlogen mag worden binnen een afstand
van 2 K.M. van het vliegveld en op een hoogte
van minder dan 500 M. met zicht op den grond.
De onderzijde van de vleugels en van de romp
moet oranje geschilderd zijn. Daar de vlieg
tuigen van de N.L.S. reeds een geheel oranje
romp hebben, verhoogt dit stellig de zichtbaar
heid. Er zijn drie categorieën van leerlingen
die les mogen ontvangen, n.l. de leerlingen van
de rijksopleiding tot bestuurder van verkeers
vliegtuigen, van de opleiding' der M-vliegers van
het luchtverdedigingsfonds en van de opleiding
der M-vliegers bestemd voor liet Koninklijk Ne-
derlandsch-Indisch leger.
Al deze categorieën vormen een militair be
lang, daar zij bestemd zijn om later ook tot
militair vlieger te worden opgeleid. Op het vlieg
veld Schiphol zal de K.L.M. aan de oudere jaar
klasse van de rijksopleiding tot bestuurder van
verkeersvliegtuigen instructie mogen geven.
Aan de memorie van antwoord aan de Tweede"
Kamer op het wetsontwerp tot wijziging van de
wet op het algemeen verbindend en onverbindend
verklaren van ondernemersovereenkomsten 1935
is het volgende ontleend:
De mogelijkheid van twijfel of bepalingen om
trent betaling van uitvoerings- en contrölekosten
wel betrekking hebben op „economische verhou
dingen" en of daarom deze bepalingen bij de
tot nog toe bestaande wetsredactie wel voor ver
bindend-verklaring in aanmerking komen, vormt
een der redenen voor het onderhavige wijzigings
voorstel.
Het ligt geenszins in de bedoeling om, met ge
bruikmaking van de bedoelde bepaling, verplich
tingen, welke het kader van een door het alge
meen belang vereischte ordening te buiten gaan,
op te leggen.
In antwoord op de vraag, hoeveel ongeveer de
kosten van de commissie, bedoeld in artikel 12
der wet, in de naaste toekomst zullen bedragen
en welke sommen de gezamenlijke ondernemers,
die bij verbindendverklaringen zijn betrokken,
voor dit doel zullen moeten opbrengen, deelt de
minister mede, dat de bedragen, benoodigd voor
het toezicht van deze commissie, op de thans
verbindend verklaarde en op eventueel in de
nabije toekomst nog algemeen verbindend te
verklaren overeenkomsten, voor het loopende
jaar op ten hoogste 60.000 worden geschat. In
het algemeen bedragen zij nog niet 10/00 van
den omzet der betrokken bedrijfstakken.
De minister van Waterstaat heeft bepaald dat
houders van ingevolge de wet gebruik vervoer
middelen 1939 voor inschrijving aangewezen ver
voermiddelen, die hun vervoermiddelen in strijd
met gebruik en gewoonte, niet of niet dan tegen
opgedreven prijzen of afwijkende voorwaarden
beschikbaar stellen voor vrachtvervoer, verplicht
zijn de aanwijzingen van of vanwege den Rijks
inspecteur van het verkeer, binnen wiens district
van de Rijksverkeersinspectie voor het goederen
vervoer hun vervoermiddelen zich bevinden of
wel hun bedrijf gevestigd is, op te volgen.
Houders van schepen die weigeren een door
tusschenkomst van de bevrachtingscommissie
aangeboden reis tegen den door die commissie
vastgestelden prijs en voorwaarden te aanvaar
den en wier weigering naar het oordeel van den
Rijksinspecteur niet op gegronde bezwaren be
rust, worden geacht hun schip, in strijd met het
gebruik en gewoonte, niet of niet dan tegen op
gedreven prijzen of afwijkende voorwaarden be
schikbaar te stellen.
De minister van Waterstaat heeft bepaald, dat
houders van schepen, aangewezen bij de In
schrijvingsbeschikking Binnenschepen I 1939,
aan wie een bevrachtingsboekje is uitgereikt,
verplicht zijn, tenzij zij voor vervoer met de des
betreffende schepen in het bezit zijn van een
bewijs van goedkeuring, ontheffing of verklaring,
hun schepen ter inschrijving in het register zoo
spoedig mogelijk aan te melden, telkens wan
neer de schepen na het volbrengen van een reis
voor bevrachting gereed en geschikt zijn en de
houders geen verdere verplichtingen tot het ge
bruik of de bevrachting dezer schepen hebben
aangegaan.
Naar de N.V. Vereenigde Humber Agenturen
te Rotterdam mededeelt, zal de passagiers-
dienst Rotterdam—Hull voorloopig met één af
vaart per week worden hervat.
Op den Napoleonsweg onder de gemeente
Haelen is Dinsdagmiddag de 28-jarige slager
A. Schoenmakers uit Buggenum met zyn mo
torfiets in botsing gekomen met een zwaren
vrachtauto uit Weert. S. kwam uit een zijweg
en wilde den Napoleonsweg, een voorrangsweg,
oprijden.
De botsing was zoo hevig, dat het motor
rijwiel volkomen werd vernield. S. werd om
streeks dertig meter door den vrachtwagen mee
gesleurd. Hij liep verscheidene wonden aan
hoofd en ledematen op en kreeg bovendien een
schedelbreuk. Twintig minuten na het ongeluk
is hij ter plaatse overleden. Het stoffelijk over
schot is naar het lijkenhuisje te Haelen ver
voerd.
De regeering heeft het noodig geoordeeld de
reeds bekend gemaakte verboden van uitvoer
voor bepaalde goederen aan te vullen met de
volgende uitvoerverboden:
Papier en Karton van alle soorten: cellulose-
hyaraatfolien, prespaan, vulcan fibre, pertinax
en dergelijke hieronder begrepen, uitgezonderd
stroobord. Blikwerk; metalen kranen, afsluiters,
veiligheden, manometers, peilgiastoestellen en
dergelijke appendages; bijzondere staallegee-
ringen, sneldraaïstaal, magueetstaal, veerenstaai
en dergelijke, in bewerkten of onbewerkten
vorm. Gereedschappen en werktuigen vooi
houtbewerking. Filmafval, zoomede onbelichte
lichtgevoelige films, platen en papier voor foto
grafische doeleinden. Duigen en bodems van
hout, zoowel nieuwe als gebruikte, kist- vaat-
en kuipwerk, voorzoover niet gevuld, deuren,
ramen, ander timmerwerk en profielhout voor
het bouwbedrijf, fineerhout. Cylinders en fles-
schen voor gecomprimeerde gassen, al dan niet
gevuld. Glas van alle soorten. Stroocellulose.
Alle ertsen. Wijn. Voorwerpen van rubber, ba
lata en gutta-percha; machines voor de be
werking van rubber of de vervaardiging van
rubberartikelen, alsmede onderdeelen daarvan.
Electriciteitsgeleidingen en accumulatoren voor
electriciteit. Azijn en azijnzuur en houtzuur,
geelblauwzure kali, geelblauwzure natron, zwa
velkoolstof, houtgeest en methylalcohol, zink-
oxyde, benzoezure natron, borax, waterglas,
vast en vloeibaar, bitterzout, nikkelsulfaat en
nikkelammoniumsulfaat, aluminiumsulfaat, ko
persulfaat, zoutzuur, salmiak of zoutzure am
moniak, saccharine, celluloid in blokken, pla
ten, bladen, reepen, staven of buizen, citroen
zuur wijnsteenzuur, gommen, magnesia. Dierlijk
haar en garens van dierlijk haar. Veeren, geen
modewaren zijnde, bedveeren en dons, watten,
waaronder ook kleermakerswatten, kapok, ge
kaard en ongekaard, zeegras, plantenhaar en
afvallen daarvan, vischnetten en andere netten,
passementswerk Lint, band en veters, waar
onder begrepen letter-, cijfer- en etiketten-
band, elastiekband en koordelastiek en jalou-
aieband. Tapijten, tapijtgoed, karpetten, loo-
pers, kleedjes en matten, ongeacht de grond
stof. Kleermakerslinnen, boekbinderslinnen,
schilderslinnen, calqueerlinnen, copieerlinnen,
transparantlinnen. Wasdoek, kousen en sokken,
modewaren, uit elastiek vervaardigd. Geweven
drijfriemen en transportbanden, borstelwerk,
verfkwasten, penseelen en dergelijke, alsmede
halffabrikaten hiervan. Linnen en katoenen
knoopen, treksluitingen. Garens van echte zijde
of kunstzijde. Manufacturen van vlas. hennep
of halflinnen, dekens, ongeacht de grondstof,
afval van weefsels en garens, spinstof voor
kunstzijde, brandspuitslangen van hennep of
linnen. Voorwerpen geheel of hoofdzakelijk uit
manufacturen, stoffen en weefsels.
Ook ten aanzien van deze artikelen kunnen,
indien hier te lande aanwezige voorraden zulks
toelaten, dispensaties worden verleend. Ter ver
krijging daarvan wende men zich tot het crisis
uitvoerbureau, Piet Heinplein 6 te 's Graven-
hage.
De minister van Economische Zaken deelt
ons mede, dat bij zijn beschikking van 3 Oct.
eenige wijzigingen zijn aangebracht in den
tekst der Metaalbeschikking 1939.
Deze wijzigingen hebben onder meer betrek
king op de omschrijving van het begrip „on
derneming", waardoor eenerzijds de onderne
mingen, welke metalen voor eigen bedrijf ver
werken, als ondernemingen in den zin der be
schikking zullen worden beschouwd en ander
zijds eenige bepaalde soorten van ondernemin
gen zijn uitgezonderd.
De minister heeft voorts medegedeeld, dat de
directeur van het Rijksbureau voor metalen
heeft besloten de tot dusver geldende alge-
meene dispensatie van het verbod niet te ver
lengen.
De directeur zal evenwel onverwijld aan on
dernemingen, welke bij het Rijksbureau voor
metalen zijn ingeschreven, tot wederopzegging
toe een vergunning verleenen tot het verrich
ten van de in het tweede lid van artikel 6 der
vorengenoemde beschikking bedoelde handelin
gen, onder bepaalde voorwaarden.
Ingediend is een wetsontwerp strekkende tot
bekrachtiging van een door den gouverneur-
generaal van Nederlandsch Indië vastgestelde
ordonnantie (gedeeltelijke opschorting van het
uitvoerrecht op Java-tabak).
De gewoon dienstplichtige sergeant F. H. bij
het luchtvaartregiment te Soesterberg was in
den nacht van 4 op 5 Juli als commandant van
de wacht in een geparkeerd staand motorrij
tuig gaan slapen en heeft de wacht aan een
ander overgelaten.
De Krijgsraad legde hem daarvoor een voor
waardelijke gevangenisstraf van een maand op,
met verlaging tot den stand van soldaat. Voor
al tegen deze laatste straf had hij bezwaar en
hij teekende hooger beroep aan.
De advocaat-fiscaal bij het Hoog Militair Ge
rechtshof achtte beklaagde mede in verband
met zijn overig militair strafregister, niet ge
schikt voor een verantwoordelijke positie en
vorderde bevestiging van het vonnis van den
Krijgsraad in zijn geheel.
Mr. Tj. Mobach, de verdediging voerend,
meende, dat de bijkomende straf te zwaar was
uitgevallen, te meer daar beklaagde zich heeft
opgegeven voor de opleiding voor vlieger.
De uitspraak volgt later.
De Alg. Ned. Mijnwerkersbond heeft een
brief aan de contactcommissie gezonden, waar
in o.a. het volgende wordt gezegd:
Spoediger dan verwacht werd stijgen de on
derhoudskosten ten gevolge van prijsstijgin
gen, welke ook met regeeringsmaatregelen niet
kunnen worden belet. Alhoewel nog niet met
stellige nauwkeurigheid kan worden aangege
ven hoe groot het percentage der stijging is,
kan toch al wel worden aangegeven, dat thee.
schoeisel, wollen en katoenen stoffen en
vleeschwaren met meer dan 10 procent in prijs
zijn gestegen.
Het hoofdbestuur van genoemden bond meent,
dat het voor industrie, mijnwerkers en streek
noodzakelijk is, de inkomsten van de mijn
werkers te verhoogen. Deze verhooging kan b.v
in den vorm van duurtetceslag. zooals ook in
de jaren 1919-1920 werd verstrekt, worden be
reikt.
De directie der HollandAmerika Liin maakt
bekend, dat van het s.s. „Statendam", dat 16
September j.l. van New York vertrokken is, on
geveer 75 passagiers die met de Batavierlijn
Engeland verlaten hebben, Woensdag 4 October
tusschen vier en vijf uur n.m. te Rotterdam ver
wacht kunnen worden. De overige passagiers
zullen Woensdag a.s. per Stoomvaart Maat
schappij „Zeeland" uit Engeland vertrekken. Hun
aankomst kan op Donderdag 5 October tusschen
twee en drie uur n.m. te Vlissingen worden te
gemoet gezien.
De Stoomvaart Maatschappij „Nederland"
deelt mede, dat, blijkens uit Londen ontvangen
bericht, de passagiers die per m.s. „Tabian" uit
Indië vertrokken zijn, thans per Maatschappij
„Zeeland" van Engeland naar Nederland over
komen.
De „Zeeland"-boot met de passagiers van de
„Tabian" wordt, onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, Donderdagmiddag verwacht.
De viering van den herdenkingsdag van Lei-
dens ontzet heeft Dinsdag in de sleutelstad
in verband met de tijdsomstandigheden, een
weinig feestelijk karakter gedragen. Het be
stuur der 3 Octcber-vereeniging had vrijwel alle
feestelijkheden afgelast en alleen de ernstiger
onderdeelen van het programma, zooals de ko
raalzang in het .Van der Werffpark en de tra-
ditioneele uitdeeling van de gebruikelijke feest
gaven van haring en wittebrood in het oude
waaggebouw, doorgang doen vinden.
De feestgave werd ditmaal aan circa 1200
personen uitgereikt. Het vorig jaar bedroeg dit
aantal ruim 2000.
Benoemd bij de infanterie, ter nadere indee
ling door of vanwege den minister van Defen
sie, tot reserve-majoor, de res.-kapitein J.'s Jon-
gers, van het 20e reg. inf.
Benoemd bij de cavalerie, tot luitenant-kolo
nel, de majoor C. L. Hollertt, van dat wapen.
Ir. F. A. Begemann is benoemd tot raadadvi
seur, niet bij een afdeeling werkzaam, in vasten
dienst bij het departement van Defensie.
De arr. rechtbank te Freda heeft ter ver
vulling van een vacature van rechter in haar
college opgemaakt de navolgende alphabetische
lijst van aanbeveling: mr. G. L. W. G'ratama,
rechter-pl.verv. in de arr.-rechtbank te Rotter
dam en adv.-proc. aldaar; mr. F. A. Hollman,
subst.-griffier bij de arr.-rechtbank te Amster
dam; mr.. J. H. Marinus, rechter-pl.verv. in de
arr.-rechtbank te 's Gravenhage en adv.-proc.
aldaar; mr. C. Star Nauta Carstén, rechter-pl.
verv. in de arr.-rechtbank te Arnhem, is met
het lot afgevallen tegen een van bovengenoem
de candidaten.
Aan mr. L. M. Rollin Couquerque is eervol
ontslag verleend als pl.verv. voorzitter van den
raad van beroep (S.V.) te 's Gravenhage, on
der dankbetuiging.
Benoemd tot vice-president van de arr.-recht
bank te Maastricht mr. A. E. W. Hustinx, thans
rechter in gem. rechtbank.
Benoemd tot rechter-pl.verv. in de arr.-recht
bank te Assen, mr. N. G. Servatius, oud-grif-
fier van gem. rechtbank.
Met 1 Oct. is benoemd tot inspecteur der tele
grafie en telefonie F. A. van Breen, thans refe
rendaris bfj het hoofdbestuur der P.T.T.
Toegekend de aan de orde van Oranje-Nassau
verbonden eere-medaille, in zilver, aan H. H.
ter Brugge, baas bij P. J. Blom N.V., te En
schede.
De Meervoudige Kamer der Utrechtsche
Rechtbank behandelde Dinsdagmiddag de zaak
tegen den 32-jarigen koopman C. G. R., te
Benschop, wien ten laste werd gelegd het ver
oorzaken van zwaar lichamelijk letsel door
schuld ten aanzien van de vier gebroeders B.
en zijn eigen broer A. R.
Het betrof hier de aanrijding van een vracht
auto door den electrischen trein, welke om 3.10
uur uit Utrecht naar 's Bosch vertrok, op den
onbewaakten overweg bij Schalkwijk aan den
Noordelijken berm van het Amsterdam-Rijn
kanaal, waardoor de 3 gebroeders B. zoodanig
gewond werden, dat zij op slag gedood werden,
terwijl een vierde lid der familie, een neef der
gebroeders B., later aan de gevolgen van zijn
verwonding is overleden. De broer van ver
dachte werd gewond, doch niet levensgevaar
lijk.
Pleiter in deze zaak, mr. G-erlings. merkte op,
dat het hier een der ergste ongelukken op een
onbewaakten overweg betrof, daar hier 4 van
de 6 inzittenden van den auto het leven heb
ben verloren.
Verdachte deelde ter zitting mede, dat hij
van een verpachting terug kwam, en dat met
hem nog 3 andere personen in de cabine zaten
en 2 in den laadbak. Verdachte was ter plaatse
wel bekend; hij wist, dat er een onbewaakte
overweg was, doch heeft niet hard gereden,
hoogstens 10 a 15 K.M. Of de inzittenden heb
ben gepraat bij het naderen van den overweg
kon hij zich niet precies meer herinneren. Vol
gens verdachte was 't uitzicht niet geheel vrij.
„Dan hadt u toch juist heel goed moeten
uitkijken", merkte de president op. „Wat nu
gebeurd is, is toch wel zeer ernstig. Hebt u
niet gehoord, dat een man u nog iets toeriep?"
Verdachte heeft dien man niet gezien.
„U hebt toch erg onvoorzichtig gehandeld."
Verdachte kan zich niet veel meer van de
situatie herinneren.
Een 28-jarige arts, verbonden aan het G". en
A.-ziekenhuis, verstrekte daarna eenige des
kundige verklaringen over den aard van de
verwondingen en hare gevolgen.
De 56-jarige spoorwegarbeider v. d. V., uit
Schalkwijk, deelde mede, dat hij den trein had
hooren fluiten. Hij had de handen omhoog ge
stoken, toen hij den trein zag. De auto was
toen echter niet ver meer van den overweg en
oogenblikkelijk daarna gebeurde het ongeluk,
waarop getuige, die voor de veiligheid van zijn
mede-arbeiders moest zorgen, maatregelen trof,
dat de andere trein zoo gauw mogelyk zou
stoppen.
De 40-jarige A. R„ een broer van verdachte,
verklaarde, dat vlak bij den overweg niet ge
sproken was en dat de inzittenden ook geen
signalen van den trein hebben gehoord. Get.
rijdt vaak met zijn broer en kan wel zeggen,
dat deze altijd goed uitkijkt en voorzichtig is.
Het O.M. stelde vast, dat verdachte niet heeft
opgelet en het feit dat de ruiten niet voldoen
de schoon gewischt waren, wees er op, dat een
arbeider nog zijn hand heeft opgestoken en
dat een signaal is gegeven.
Alles had voorkomen kunnen worden, in
dien verdachte uitgekeken en gestopt had.
Het ten laste gelegde achtte de officier
wettig en overtuigend bewezen en hij eischt-
te 2 weken gevangenisstraf.
De verdediger erkende, dat de gevolgen van
dit ongeluk ontzettend zijn geweest, doch wees
er ook op, dat de vaart van den trein ontstel
lend was. Men kan tegen autobestuurders wel
zeggen: „Je moet maar dit of datmaar
de vraag is: „Hoe is 't gegaan? en onder welke
omstandigheden?" Al had verdachte den trein
moeten kunnen zien, een feit is, meent spr.,
dat hij hem niet kon zien. Spr. noodigde de
rechtbank uit, zich ter plaatse met hem te
oriënteeren, en bleef er bij, dat verdachte niet
schuldig kon worden genoemd.
Uitspraak 17 October.
De zeereerw. Kruisheer Bik te Uden is op
weg naar de kapel der zusters Brigitinessen la-
daar om de H. Mis te lezen, aangereden. De
gewonde is in het St. Jansgasthuis te Uden
opgenomen.
Het ligt in het voornemen van de regeering
over te gaan tot de benoeming van een sub
stituut-officier van justitie bij de ariondis.se-
ments-rechtbank te Almelo.
Aan H. M. de Koningin te richten verzoek
schriften om benoeming tot dat ambt worden
ingewacht.
De teraardebestelling van den korporaal
konstabel C. Goortjans, een der slachtoffers
van de „Jan van Gelder" is nader bepaald op
Donderdag as. Het vertrek uit Souburg is thans
vastgesteld op 13.30 uur.
iemand kan twee heeren dienen.
Alle heeren moeten God dienen.
een 001 me> 5° seen stap meer binnen
zmt straal van tien kilometer van mijn huis
'ijk n!" zei John langzaam en zeer duide-
"Jk beloof het," piepte het konijn.
ik"v 01 llet P'ec'rtig!" bulderde John, want
waaei2ek« je, dat ik, als ik je er toch aantref,
je ket ook is, al is het in het politiebureau,
staat i een pak slaag geef' dat 'e niet meer in
les "ent, die tien kilometerzone op eigen ge-
e'd uit te komen! Begrepen?"
nletIJ 'iet den kerel los en deze bewoog zich
lan onbegrijpelijke snelheid den ,weg, waar-
c,s hij gekomen was, terug.
'^schudde van het lachen en keek hem
Zir>hfna> tot het duister hem aan het ge-
onttrok:
beloof ?egr'jP ahéen niet, dat hij zoo dadelijk
ide, nooit meer terug te komen in de buurt
van mijn huis!" zei hij tegen den garagehou
der.
„Ik snap het best!" antwoordde die, „hij weet
drommels goed, dat hij dat pak slaag krijgt, als
hij gezien wordt!"
John dacht nog even na en haalde dan de
schouders op. „Ik heb hem in elk geval tot een
tam konijn gemaakt," zei hij, „hy zal wel een
beetje op zijn tellen passen voortaan! ik ben
werkelijk benieuwd, of ik hem nog in de buurt
zie!"
Hij klom in Pete's wagentje, reed het terzijde
van den weg, en nam den contactsleutel er dit
maal zorgvuldig uit.
De garagehouder zette zich weer eens achter
zijn stuur en ditmaal trokken ze zonder stoor
nis den wagen uit de sloot. Het was een verhef
fend schouwspel. De geheele voorkant zat on
der de grijze en zwarte modder, zelfs de be
kleeding van de binnenzittingen was ermee
doortrokken.
„U kunt er zoo niet in gaan zitten, om hem
te sturen!" zei de garagehouder, „ik zal hern
met de voorwielen aan den kraan hyschen en
zoo meesleepen."
Dat werkje was spoedig gedaan en met hun
tweeën weer vóór in den kraanwagen, reden ze
langzaam terug naar de garage. Toen ze de
breede deuren indraaiden met hun vrachtje,
brak de eerste ochtendschemering aan en John
geeuwde, bekeek zijn smerige kleeren en mom
pelde:
„Ik wou, dat ik een sigaret had!"
De garagehouder lachte:
i ,,'t Beste is, dat u mee naar binnen gaat, dan
zet ik even wat sterke koffie en u kunt een si
garet rooken en uw handen wasschen. Die din
gen kunnen we alle twee goed gebruiken."
John was het er roerend mee eens, en toen
hij tien minuten later zijn tweede kop koffie
achterover goot en een nieuwe sigaret opstak,
voelde hij zich in de grijze ochtendschemering
wel een beetje raar, maar toch uiterst tevre
den met den gang van zaken. En die tevreden
heid duurde, tot het oogenblik, dat de telefoon
ging en de garagehouder hem aan het toestel
riep:
„Mijnheer Croftshier is uw zuster aan de
telefoon."
John nam den hoorn aan, en zei „Hallo!"
En de eerste woorden, die hem bereikten, en
zijn goed humeur met één slag in het niets de
den verdwijnen, waren:
„John! ben je daar eindelijkze hebben
onze lijst gestolen!"
HOOFDSTUK V
De jacht op de lijst
Toen Pete en Lois het verdwijnen van de
lijst der voorwerpen hadden bemerkt, was hun
eerste gewaarwording, dat zy over alle fronten
waren verslagen.
Lois liet zich in een stoel vallen en Pete been
de de kamer rond, woorden mompelend, die hij
niet hardop durfde te zeggen.
„Ik geloof, dat dit het einde is!" zei Lois,
en stak een sigaret op. Pete staarde haar een
beetje afwezig aan. Zijn gedachten wervelden
in het rond en werktuigelyk greep hy zyn si
garettenkoker en trok er een sigaret uit. Hij
wandelde weer door de kamer, groote rookwol
ken uitblazend. Om de een of andere reden kon
hij altijd beter denken, als hij rookende rond-
ijsbeerde.
Lois volgde hem peinzend met haar blik.
„Hij behoeft maar één blik op de lijst te
slaan, om het voor ons totaal te bederven," zei
ze. „Als hij ook maar één van de voorwerpen
telegrafeert naar zijn opdrachtgever, dan is
onze kans verkeken. Die kan dan al zijn krach
ten wijden aan het bemachtigen van dat eene
voorwerp, terwijl wij niet eens weten, welk van
de zeven dat is, en hen dus ook niet vóór kun
nen zijn!"
Ze zuchtte en liet zich in haar stoel achter
over vallen.
En toen keerde Pete zich met een ruk om:
„De zaken staan nog zoo kwaad niet als het
lijkt!" merkte hij op, „we hebben op die lijsi
niet de dingen doorgestreept, die we al- hebben,
jij wou daar juist mee beginnen, toen die kerel
ons het huis uitlokte met het lawaai van jouw
auto. Hij weet niet, welke dingen we hebben en
er is dus groote kans, een kans van acht en
twintig tegen zeven, dat hij een ding bij den
kop pakt, of overtelegrafeert, dat we allang in
de wacht hebben gesleept!"
Lois schudde het hoofd:
„Uitstel van executieHij zal wel met den
eersten trein naar Londen vertrekken, of er da
delijk met zijn auto heen gaan, en de geheele
lijst overgeven! Dan is het een kwestie van en
kele dagen, of we zijn geklopt. Desnoods zet
onze concurrent een heel detectivebureau aan
het werk om de voorwerpen op te snorren, daar
kunnen we met zijn drieën niet tegen op!"
Pete schudde het hoofd en ijsbeerde nog
steeds rond. Hij wilde niet opgeven; het leven
had hem geleerd, dat zelfs uit de raarste ge
vallen altyd een weg is, die naar een oplossing
leidt.
„Ik zal eens zien, of John nog bij Perkms
is!" zei Lois en Pete knikte. Hij hoorde de stem
van Lois aan de telefoon, pratend tegen de cen
trale, en even later kwam ze terug.
„Ik krijg geen gehoor er is zeker nog nie
mand terug."
„Hij heeft lang werk!" bromde Pete en stak
een nieuwe sigaret op. En toen het vlammetje
van de lucifer doofde, overzag hij ineens de ge
heele situatie:
„Telegrafeeren of telefoneeren kan de dief
hier niét, het postkantoor is gesloten, dus als
hij dat doen wil, moet hij naar zijn huis gaan,
of wachten, tot het kantoor morgen vroeg om
negen uur wordt geopend. Dus er is groote
kans, dat hij naar zijn huis gaatIk ga er
heen, op hoop van zegen, jij blijft hier om John
op te bellen, en hem te zeggen, het station in
de gaten te houden. Hoe laat vertrekt de eerste
trein naar Londen? Morgenvroeg?"
Lois dacht even na en fronste haar voor
hoofd:
„Zeven uurdertien!" zei ze dan.
Pete grinnikte en rekte zich snel uit:
„Voor dien tijd kun je makkelijk John per
telefoon hebben bereikt en hem alles verteld
hebben. Ik ga kijken, of cr iets te vinden is bij
het hol van onzen vriend.... tusschen twee
haakjes, hoe heet die kerel, en waar woont
hij?"
Lois glimlachte evén:
„Hij heet Bealie en woont in een huis boven
op een heuvel, aan den anderen kant van het
dorp; als je den grooten weg afrijdt en den
tweeden weg rechts inslaat, is heteven kij
ken het zesde huis."
„Rechts of links?" informeerde Pete.
.Links."
Pete herhaalde de instructies:
„Ik bewaak dus zijn huis en omgeving. John
neemt het station voor zijn rekening, en jij
blijft hier in huis op post, om de verbinding
tusschen ons tweeën te bewaren. We moeten
steeds iemand hebben, waarvan we weten, dat
hij te bereiken is."
Onder het luisteren door had Lois een whis-
ky-soda ingeschonken, en reikte deze aan Pe.e
over.
„Die zul je wel kunnen gebruiken, na al die
emoties," zei ze.
Pete zag haar met dankbaren blik aan, knip
oogde door den bodem van het glas en zette het
weer neer:
„Het ziet er anders niet naar uit, dat we nog
veel rust zullen krijgen, voorloopig!"
Hij opende de tuindeuren en stapte over het
terras weg. Maar voor hij het grasveld had be
reikt, hoorde hij siappen achter zich en, zich
omkeerend. zag hy Lois.
„Neen dit mee!" zei ze en reikte hem haar
revolver over ,.en succes!"
Wordt vervolgd.
