New-Yorksche Bears
UITGEBREID OVERLEG
MET DOMINIONS
DONDERDAG 5 OCTOBER 1939
Zullen documenten over verhou
ding tot Moskou worden
gepubliceerd?
Gebruik van gassen
en bacteriën
De H. Vader op 16 Oct.
naar het Vaticaan
Ver. Staten koopen
329 nieuwe tanks
Amerikaansche motie
voor wapenstilstand
VON UNRUH IN DUITSCHE
KRIJGSGEVANGENSCHAP
VATICAAN EN MEXICO
Geschenk van Mexicaansche
katholieken aan den H. Vader
Mond van het Juliana-
kanaal
Een groote voorhaven in wording
BOEK EN BLAD
Stemming onregelmatig.
ieo%
WISSELKOERSEN
AMERIK. GOEDERENMARKT
Militaire goederen
gestolen
De daders aangehouden
AMSTERDAMSCHE BEURS
Nabeurskoersen van 4 October
Academische examens
Landbouwhoogeschool
Machinistenexamen
Apothekersassistent
Clearingkoersen
FAILLISSEMENTEN
Mei... 30% 38% I
LONDEN, 4 Oct. (Reuter) In het La
gerhuis heeft minister Eden verklaard, dat
de regeeringen van Canada, Australië,
Nieuw Zeeland en ZJuid-Afrika bezig zijn
regelingen te treffen om elk een lid van
het kabinet naar Groot Brittannië te zen
den, ten einde met de Britsche regeering
zoo spoedig als uitvoerbaar is, overleg te
plegen. Deze stap wordt genomen tot aan
vulling van de bestaande regelingen voor
samenwerking tusschen de regeeringen van
het Britsche gemeenebest en de regeering
in het Vereenigd Koninkrijk,
De ministers der Dominions zullen in Londen
confereeren met de ministers, met het doel te
komen tot een coördinatie, welke het beste
profijt zal opleveren van de bijdragen, die elk
leveren kan voor de gemeenschappelijke zaak.
Eden voegde hieraan toe: „Wij vertrouwen,
dat wij hier ten zeerste zullen profiteeren van
de gevarieerde kennis, die wij op deze wijze
zullen verkrijgen van de problemen en plannen
der Dominionregeeringen".
De bijeenkomsten zullen zoo spoedig mogelijk
gehouden worden, maar een datum kon nog
niet worden bepaald.
Naar Butler in het Lagerhuis verklaarde,
heeft de Duitsche regeering door tusschen-
komst van den Zwitserschen gezant in Londen
de Britsche regeering de verzekering gegeven,
dat Duitschland zich zal houden aan het pro
tocol van Genève van 1925, hetwelk het gebruik
van gas en bacteriologische methoden in den
oorlog verbiedt, daarbij uitgaande van de ver
onderstelling, dat ook de Britsche regeering dit
protocol in acht zal nemen.
Doen Henderson, lid der arbeidersoppositie,
hierop vroeg, of er bewijzen waren, dat de
Duitschers in Polen gasbommen gebruikt had
den, antwoordde Butler, dat hij deze vraag lie
ver schriftelijk gesteld zag.
Verder heeft Butler verklaard dat de mi
nister van Buitenlandsche Zaken, lord
Halifax, een door leden van het Lagerhuis
ingediend verzoek bestudeert betreffende
publicatie van documenten over de betrek
kingen van Groot-Brittannië met de Sov
jet-Unie in de periode Augustus 1938 tot
September 1939, met inbegrip van de docu
menten welke betrekking hebben op de re
laties met andere regeeringen. Butler voeg
de hieraan toe, dat dit verzoek verschillende
belangrijke overwegingen doet opkomen.
VATICAANSTAD, 4 Oct. (Havas). Z. H.
de Paus zal op 16 October zijn zomer-resi-
dentie Castel Gandolfo verlaten om naar
het Vaticaan terug te keeren.
WASHINGTON. 4 Oct. (Reuter). Het leger
der Vereenigde Staten heeft, volgens de „New
York Times" opdracht gegeven tot aankoop van
329 nieuwe tanks tot een bedrag van bijna zes
millioen dollar.
WASHINGTON, 4 Oct. (Reuter) Tijdens de
neutraliteitsdebatten in den Senaat heeft sena
tor Edwin Johnson een resolutie ingediend,
waarin president Roosevelt verzocht wordt zich
aan te sluiten bij andere neutralen om aan te
dringen op een onmiddellijken wapenstilstand
in Europa.
BERLIJN, 4 Oct. (D.N.B.). Een buitenland
sche zender heeft gemeld dat de Poolsche
schout-bij-iiacht Von Unruh van het schier
eiland Hela naar Zweden was gevlucht. Van
bevoegde zijde wordt verklaard, dat deze be
wering onjuist is. Von Unruh bevindt zich in
Duitsche krijgsgevangenschap.
Enkele dagen geleden is in de Vaticaansche
tuinen een beeld van O. L. Vrouw van Guade
loupe onthuld, een geschenk van de Mexicaan
sche katholieken aan den H. Vader.
Een medewerker, wiens brief ons met vertra
ging bereikte, meldt ons hierover het volgende:
Een van de pijnlijkste bladzijden uit het Pon
tificaat van Pius XI was zeker de vervolging
der katholieken in Mexico.
Deze vervolging was heftig en er zijn ver
schillende martelaren gevallen, maar men is er
niet in geslaagd de Mexicaansche katholieken
van den H. Stoel af te trekken. Getrouw tot in
het heldhaftige wilden zij aan den H. Vader
een bewijs geven van hun genegenheid, en zij
vroegen aan Pius XI verlof, om in de Vaticaan
sche tuinen e enbeeld te mogen oprichten van
de Patrones van Mexico, O. L. VrouW van Gua
deloupe. Zijne Heiligheid Pius XI heeft hierop
een bevestigend antwoord gegeven, maar het
was hem niet mogelijk zelf de hulde der Mexi
caansche katholieken in ontvangst te nemen.
Pius XII heeft zijn plaats ingenomen. Een
afgevaardigde van Mexicaansche katholieken
w'as naar Rome gekomen, om tegenwoordig te
zijn bjj de inwijding van het monument. Aan
het hoofd van de delegatie stonden Mgr. Garibi
Rivera, aartsbisschop van Guadalajara, en
Mgr. Tritschler, bisschop van San Louis Potosi.
Zij worden door den H. Vader in audiëntie
ontvangen in Castel Gandolfa, evenals enkele
Mexicaansche kloosterlingen, die in Rome woon
achtig zijn, en de Mexicaansche leerlingen van
het College van Latijnsch Amerika.
Bij deze gelegenheid heeft de H. Vader in de
Spaansche taal een toespraak gehouden, waarin
hij zijn blijdschap uitte, dat hij de vertegen
woordigers van een volk ontvangen mocht, het
welk op zulk een lofwaardige wijze zijn aan
hankelijkheid aan het H. Geloof heeft betoond
Ongetwijfeld zal deze getrouwheid door Christus
Koning honderdvoudig beloond worden. Pius XII
dankte de Mexicaansche katholieken voor hun
geschenk en tot Onze Lieve Vrouw van Guade
loupe richtte hij het gebed, om hun vaderland
te zegenen.
Op den dag na de audiëntie werd het mo
nument in de Vaticaansche tuinen onthuld. De
plechtigheid Werd voorgezeten door Kardinaal
Canali, de voorzitter van de Pauselijke Com
missie voor de Vaticaansche Stad. In opdracht
van den H. Vader werd het beeld door hem
gewijd. Het monument bestaat uit een marme
ren groep van 3 Meter hoogte, geplaatst op een
voetstuk van 3 meter. Het monument stelt voor
de verschijning van de H. Maagd op een mantel
van den Herder San Diego, terwijl deze aan den
bisschop Zumarrega verlof vraagt, om een kerk
te bouwen ter eere van de H. Maagd. De af
beelding van de H. Maagd op den mantel is
van mozaïek. Op het voetstuk staat het Pau
selijke wapen afgebeeld en een Latijnsche ins
criptie, waarop vermeld staat, dat dit beeld in
naam der Mexicaansche katholieken aan
Paus Pius XII werd geschonken. Het monument
verheft zich op den Vaticaanschen heuvel en
wordt geflankeerd door palmboomen, die aan
het Mexicaansche landschap herinneren.
Bij de inwijding van het monument werd een
toespraak gehouden door den aartsbisschop van
Guadalajara, die de beteekenis van dit monu
ment schetste. Hij zeide o.m.: „Wanneer toe
komstige geslachten zullen vragen, wat dit mar
meren monument beteekent, dan zal men hun
zeggen: het is een bewijs van de liefde van
Maria voor Mexico, en een bewijs van cfe toe
genegenheid van Mexico jegens den H. Stoel.
In de toespraak, die door Kardinaal Canali
gehouden werd, zeide deze onder meer: „Moge
de H. Maagd de geloovigen van Mexico en La
tijnsch Amerika zegenen en hen verre houden
van den oorlog, zoodat datgene wat door den
oorlog in de Oude Wereld der christelijke be
schaving vernietigd zal worden, moge blijven in
de Nieuwe Wereld om de onverwtoestbaarheid
van de rots van Petrus te bewijzen. Moge
Christus heerschen over de wereld!"
Na de inwijding van het monument gaf Kar
dinaal Canali aan alle aanwezigen den Apos-
tolischen Zegen.
Een onzer correspondenten schrijft ons:
Vanaf de opening van het Julianakanaal in
1934 tot op heden is de monding van het Ka
naal in de Maas en de rivier zelve tusschen
Maasbracht en Wissen een der drukst bevaren
punten van de waterwegen in Limburg geweest.
Toen het Julianakanaal nog niet voltooid was,
stond te Maasbracht reeds een groote kolentip,
die millioenen tonnen van het zwarte goud uit
den Limburgschen bodem oversloeg in de
groote Rijnaken voor Duitschland, in de Kem
penaars voor België en Frankrijk en ook in
vele schepen, die voeren naar de groote cen
trales in Rotterdam, Amsterdam, enz. In den
nauwen sluismond en verder stroomafwaarts
op de wispelturige Maas, lagen ze bij honder
den tegelijk, wachtend op lading. Dat waren
de gloriedagen van Maasbracht, de dagen van
hoogconjunctuur. Er was een tekort aan wo
ningen, maar in een ommezien werden ze ge
bouwd woonhuizen, winkelhuizen, café's en
kantoren voor bevrachters. Er was steeds leven
en vertier rond deze havenwijk.
Maar er kwamen ook stillere dagen. De ha
vens van Born en Stein kwamen gereed. Hun
enorme overlaadinrichtingen, de machtige kra
nen en kostbare „Kieperkatzenbrücke" wachtten
op arbeid en de vervulling hunner taak. De
spoorlijnen vanaf de mijnen rond Heerlen wa
ren klaar. En toen dween de groote tip te
Maasbracht. En de drukke schippersbeurs al
daar werd gelaveerd. De schepen boven de
500 ton gingen naar Born en van 500 ton en
daar beneden naar Roermond. Dat was een
slag voor Maasbracht. Maar toch lagen er nog
steeds vele schepen. Zij voeren op tot Nier en
was het druk met schutten in de sluis, dan
Jachtten ze hier hun beurt af, want ze lagen
graag te Maasbracht en had het aan de schip
pers gelegen, wellicht was de beurs er nooit
weggegaan.
Intusschen nam de vaart op de Maas en het
Julianakanaal jaar op jaar toe en de sluizen
kregen druk, zeer druk werk. Zoo zelfs, dat er
plannen in de maak zijn om het aantal slui
zen te verdubbelen. Ook op het oogenblik is
het weer zeer druk. Zoo liggen er thans een
50—60 stuks sleepers. Als gevolg van de stag
natie in de Rijnvaart, in verband met den oor
log, varen vele schippers de Maas op en naar
Bom om hier emplooi te vinden. Er zijn groote
kasten onder van 2000 ton, wier aantal anders
op de Maas zoo heel-groot niet was. De havens
van Stein en Bom liggen tjokvol, zoodat er
niets meer bjj kan. De sleepers wachten nu bij
de monding van het Kanaal om straks, als de
schepen geladen afkomen, ze weer mee te ne
men stroomafwaarts. Zoodoende is er weer
leven en vertier te Maasbracht.
Deze drukte toont weer eens duidelijk aan,
dat de voorhaven van het Julianakanaal veel
te klein is. Aan de verbetering daarvan is sinds
twee jaar gewerkt. De monding van het Julia
nakanaal 'igt juist aan den buitenkant van
een groote bocht van de Maas. Deze bocht
heeft men afgesneden. Er is een nieuwe rivier
bedding gegraven en de aldus ontstane doode
Maasarm zal tot voorhaven worden uitgebouwd.
De overgang van dezen kanaalmond naar de
Maas was voor de schipperij niet ideaal, vooral
niet in herfst en winter als er veel stroom
stond. De schepen kwamen vrij plotseling uit
den kanaalmond in den sterken stroom. Vooral
met een langen sleep was het zeer lastig ma
noeuvreeren. Heel wat schepen zijn op de
oeververdediging gebracht, of er brak wel eens
een tros en was de sleeper er dan niet vlug bij,
dan ging 1 :t schip met groote snelheid stroom
afwaarts naar de stuw te Linne. En tegen de
pijlers hebben ook verscheidene schepen hun
einde gevonden. Dat is nu anders geworden. Bij
een bezoek, dat we dezer dagen aan de uitge
voerde werken brachten, constateerden we, dat
de nieuwe Maasarm reeds zoo goed als klaar
is. Men was nog bezig met de beschoeiing van
den dam, waar deze de oude bedding afsluit,
en met de overzijde, die aan zal sluiten op den
kanaald De werken aan de nieuwe ri-
vierkom worden 1 November opgeleverd.
De nieuwe situatie zal er ongeveer als volgt
uitzien. De samenkomst van den nieuwen rivier
arm met de oude bedding valt ongeveer 600 M.
boven Wessem en eindigt op de z.g. Domein
plaat. De invalshoek heeft een mooi geleidelijk
verloop, hetgeen de vaart zeer zal vergemak
kelijken. De nieuwe arm heeft een lengte van
ongeveer 1700 M. Op ongeveer 800 M. boven-
strooms van de Maasbrachter haven bij K.M.-
paal 63 is de rivier in de nieuwe bedding ge
komen. De bodembreedte dezer bedding be
draagt 60 M. en de vaardiepte der geul zal pl.m.
4 M. bedragen. Daarmee zijn ook de grootste
schepen geriefd. De watervrije dam van den
nieuwen rivleraxm wordt in aansluiting ge-
bracht met den hoogen dijk van het Juliana
kanaal. Al wat er aan ruimte ligt tusschen
dezen dam en den oever van den ouden rivier
arm langs Maasbracht kon gebruikt worden
voor de uitbreiding der haven van het Juliana
kanaal. Aldus verkrijgt men een rustig bekken
van ruim een K.M. lengte en 150—200 M. breed
te. Een ideale voorhaven, waar pl.m 500 sche
pen veilig tegen stroom en ijs ligplaats kunnen
vinden. Bij den kanaalmond zal dit bekken het
breedst z- i en smaller toeloopen naar de aan
sluiting op de Maas bij Wessem. Een tweetal
landtongen zal nog afgegraven worden.
Naar we vernemen zal op de eene, n.l. die ont
staan is tusschen ouden en nieuwen Maasarm,
een grinderij opgericht worden, ongeveer in
den trant zooals te Linne.
Heel deze boschafsnijding is geschied in
werkverruiming, althans het grondwerk boven
de waterlinie. Begonnen werd in April 1937
Behalve in de tijden dat er hoog water stond,
hebben 100200 arbeiders uit de omliggende
gemeenten hier werk gevonden en er een be
hoorlijke boterham verdiend. Het werk ge
schiedde onder leiding van de Ned. Heidemij.
SCHOOLOPVOEDING EN JODEN
DOM (Katholieke houding), door
G. Banis. Uitg.: R. K. Jongens-
Weeshuis, Tilburg.
Nummer 106 van de Opvoedkundige Brochu-
renreeks onder leiding van Fr. Rombouts. De
bedoeling en het groote nut van dit werkje kan
niet duidelijker worden aangegeven dan door
hetgeen in een inleidend woord werd geschre
ven door P. Constantinus O.M.C., voorzitter van
de „Commissie van Israël", een onderdeel van
de Apologetische Vereeniging „Petrus Dani
sms". Z.eerw. schrijft o.a.:
„Verblijdend is het, dat onze Roomsche jeugd
zoo innig is betrokken bij het Missie-apostolaat,
maar aan het aankweeken eener apostolische
liefde voor Israël is nog weinig gedacht. En dit
apostolaat is in onze dagen zoo noodig, zoo
uiterst actueel. We verheugen er ons over, dat
onze oproep in „Verbum" beantwoord is met
deze brochure. Ze is een eersteling op dit ge
bied, doch de klare theoretische uiteenzetting
en de practische aanwijzingen geven mij de ge
gronde hoop, dat schrijvers collega's allen ze
tot hun apostolische levens- en onderrichts-
praktijk zullen maken."
Na een algemeene beschouwing over „Jodenbe-
keering in 't geheel der Wereldbekeering" vol
gen drie interessante hoofdstukken: Houding
van den opvoeder tegenover het Apostolaat on
der de Joden De feitelijke en de gewenschte
houding, van het kind tegenover dit probleem
Uitoefening van ons Apostolaat voor de jeugd.
Een aandachtige lezing dezer hoofdstukken
moge aan alle Kath. opvoeders ten zeerste wor
den aanbevolen: het resultaat moge zijn, dat de
gegronde hoop, door P. Constantinus in het voor
woord uitgesproken, in vervulling ga.
G. J
SCHEIKUNDE, voor het Midd. en
Gymn. Onderwijs, door Dr. 4. L.
W. de Gee. Uitg.: J. B. Walters,
Groningen.
Het zeer belangrijke doch zware studievak
scheikunde is in dit werk voor de leerlingen van
Middelbare Scholen en Gymnasia duidelijks en
aantrekkelijk behandeld. Het is aan de schrij
vers want Dr. De Gee is in de samenstelling
van zijn studieboeken bijgestaan door Ir. Evers-
mann gelukt, in eenvoudige taal hun uiteen
zettingen te geven. En het toepassen van de
inductieve methode: eerst voorbeelden en proe
ven, meest uit het gewone leven, daarna ver-
algemeening, en tenslotte de theorieën en wet
ten, uit het voorgaande afgeleid maakt deze
uitgave tot een waardevolle studie voor de ge
noemde leerlingen. Dat we hier geen werk voor
zelfstudie hebben, en de leeraar dus dapper
moet meewerken, om den zwaren kost er in te
krijgen, spreekt vanzelf.
De vier deelen behandelen achtereenvolgens
de eerste beginselen de Algemeene en de
Anorgische Scheikunde de Organische en de
Analytische Scheikunde; vele duidelijke il
lustraties en meerdere fraaie foto's van chemi
sche instrumenten,, apparaten, installaties, enz.
brengen het werk nog op hooger plan.
G. J.
OVERZICHT VAN DE BIJ3EL-
SCHE GESCHIEDENIS, in Lessen
en Vragen, door C. Biemans.
Uitg.: L. C. G. Malmberg, Den
Bosch.
Twee deeltjes, resp. voor het 5e en voor
het 6e en 7e leerjaar der L.S., bevatten
de korte lesjes in overzichtelijken vorm,
gevolgd door een stel vragen ter beantwoording.
De schrijver wijst er in zijn „Woord vooraf" uit
drukkelijk op, dat de werkjes niet zijn bedoeld
als leerboekjes, doch alleen als een opfrissching
van het geheugen niet bedoeld dus om het
levende woord te vervangen, doch om te ge
bruiken na de vertelling van onderwijzer of
onderwijzeres, na de lectuur uit een der ver
schillende degelijke werken, die als leerboeken
zijn verschenen. Na de vertelling of het stuk
lectuur moeten de leerlingen op hun beurt het
beluisterde of gelezene weergeven: de vragen
reeksen in B.'s werkjes willen in hoofdzaak
aanleiding geven, dat de leerling van zijn kant
aan het vertellen kan gaan. Op die wijze wil
schrijver er toe bijdragen, dat „de kinderen
later ten volle hun voordeel kunnen doen met
het voorlezen van het Evangelie in de kerk, met
de katechese van den kansel, die zoo vaak haar
voorbeelden aan den Bijbel ontleent."
Ongetwijfeld zullen de beide boekjes veel nut
stichten, en zal de samensteller zijn streven,
om „de vrucht van de lessen in de Bijbelsche
Geschiedenis te bestendigen", met het ge
wenschte succes bekroond zien. G. J.
KATHOLIEK FAMILIELEVEN,
dor Dr. A. W. Hoegen. Uitg.: L.
C. G. Malmberg, Den Bosch.
Op het jaarprogram der Kath. Jeugdvereeni-
gingen plaatste de Interdiocesane Jeugdcommis
sie voor het jaar '39 het onderwerp „Katholiek
Familieleven". Ze stelde de K.J.V. voor, op eigen
wijze een jaar van vorming te wijden aan het
gezin: „het eerste natuurlijke en noodzaxelijke
milieu der opvoeding". Tot het verstrekken van
de juiste inzichten betreffende het Kath. gezins
leven werd nu bvenstaande brochure uitgege
ven. Het zijn een 7-tal schitterende hoofdstuk
ken, welke deze brochure bevat: op de meest
volledige en duidelijke wijze behandelt de des
kundige Rector Dr. Hoegen doel en waardig
heid van het gezin structuur van het gezin
de verhouding van het gezin tot andere op
voedingsinstituten taak en plichten der ge
zinsleden het gezinsleven de hedendaag-
sche ontwrichting van het gezin herstel van
het Katholieke gezinsleven.
De aard van het onderwerp brengt natuurlijk
mee, dat men het werkje maar niet voetstoots
kan uitdeelen. In zijn „Ter Inleiding" merkt de
eerw. schrijver op: „Hetgeen hier ter bestudee
ring wordt aangeboden, is niet bestemd om
zonder meer aan de jeugdigen te worden voor
gezet. Er worden verschillende vraagstukken
behandeld, welke allereerst den ouders aangaan
doch voor een goed begrip van het proces der
beïnvloeding was het noodig, dat zij aan de
medewerkers der natuurlijke opvoeders ter over
denking werden voorgehouden."
Wordt met deze restrictie goed rekening ge
houding, dan is men een prachtig hulpmiddel
ter vorming en veredeling van de jeugd rijker
geworden. G. J.
DIE BUNTE WELT, von H. V. d. Leek
und J. .v Weeren. Uitg. W. J.
Thieme Co., Zutphen.
Een der prachtnummers uit de „Duitsche Leer
gang" (onder redactie van Dr. P. Kieft), waar
van we in vorige nummers van dit blad een gun
stige beoordeeling plaatsten. Het hier betref
fende deel III is een leesboek met degelijke
lectuur en fraaie illustraties „für die untern
Klassen".
G. J.
NEW-YORK, 4 Oct. (Part.). Nieuwe gezichts
punten hadden zich vandaag niet geopend en
dientengevolge volhardde Wallstreet in zijn on-
gedecideerde houding, terwijl de handel weder
om van matigen omvang was. Over de vraag:
voortduring van den oorlog of vrede bestaat nog
altijd geen klaarheid, nu ook de rede van Cham
berlain daaromtrent nog geen definitieve op
heldering heeft verschaft. Het wachten is thans
weer op wat de Fransche minister-president
Daladier vandaag en Hitier vermoedelijk a.s.
Zaterdag zullen zeggen in hun alsdan te hou
den redevoeringen. Intusschen blijft de ont
wikkeling van het bedrijfsleven over het al
gemeen bevredigend, hoewel uit de staalindus
trie een verlangzaming van het tempo der bin
nenkomende orders wordt gemeld. Het is moei'
'lijk te zeggen, of dit van tijdelijken of van lang
duriger aard zal zijn. Voorloopig zal de staal
industrie zonder groote nieuwe orders wel op
het huidige hooge peil der bedrijvigheid kun
nen doorwerken en dan is er altijd nog de kans.
dat uit Europa groote orders zullen worden
ontvangen, vooral wanneer het wapenembargo
wordt opgeheven, hetgeen men nog altijd in
meerderheid verwacht.
Zou echter in Europa vrede worden gesloten,
dan zal de staalindustrie deze orders moeten
missen, maar dan zou aan een voortzetting van
het conjunctuurherstel tegelijkertijd eigenlijk ook
niets meer in den weg staan en zou in elk geval
moeten blijken, of het herstel zich op eigen
kracht kan doorzetten, of dat het inderdaad,
zooals velen meenen, toch in belangrijke mate
gegrondvest is op de oorlogsomstandigheden in
Europa en de als gevolg daarvan te verwachten
bestellingen op tal van artikelen en producten.
Hoe het zij, staalwaarden lagen meerendeels ge
drukt in de markt, hoewel de verliezen niet van
groote afmetingen waren. Ook elders waren de
afwijkingen trouwens niet groot en onregelma
tig, doch in doorsnee kon de markt wel prijs
houdend worden genoemd. In het verdere ver
loop bleef de stemming onregelmatig, terwijl de
handel verder inkromp. Voor de staalwaarden
trad eenig herstel in, doch vliegtuigfondsen wa
ren eerder wat lager. Er schijnt eenige onge
rustheid te bestaan, dat extra belastingen op
bewapeningswinsten zullen worden ingesteld en
daarvan zou de vliegtuigindustrie natuurlijk de
dupe worden, maar het ligt meer voor de hand,
om, indien de oorlog tenminste voortduurt, al
gemeene oorlogswinstbelastingen te verwachten
en niet een speciale belasting voor een of meer
speciale takken van bedrijf. Desondanks veroor
zaakte een en ander wel eenige terughoudend
heid, hoewel de betreffende geruchten tot nu
toe geen bevestiging vonden. In het tweede, uur
werd de stemming geleidelijk aan wat zwakker
doordat er wat meer aanbod kwam, dat moeilijk
geplaatst kon worden. De markt bleef echter
zeer kalm. De omzetten bedroegen in het eerste
uur 250.000 shares en in het tweede uur 300.000
shares.
Ook in de tweede beurshelft bewogen de no
teeringen zich aanvankelijk nog in beneden-
waartsche richting, waarbij de voornaamste oor
logsfondsen 1 a IS punt inzakten (met uitzon
dering van automobielwaarden, die eerder een
neiging vertoonden tot verder oploopen), doch
later in den middag verkreeg de vraag weer
de overhand en konden voor de meeste fondsen
de verliezen geheel of grootendeels worden inge
haald. Het slot was onregelmatig, waarbij er
enkele fondsen waren, die verliezen en enkele die
winsten te zien gaven van 1 a IV2 punt. Staalw.
verlieten de markt in onregelmatige houding. U.
S. Steel, National Steel en Republic Steel en
Youngstown moesten fractioneele verliezen boe
ken, terwijl Bethlehem Steel iets konden aan
trekken. Het slot voor dit fonds kwam 214 bo
ven het laagste punt van den dag te liggen.
Voor U. S. Steel was het verschil tusschen laag-
sten koers en slot 1% punt. De bedrijvigheid in
de staalindustrie werd geschat op 8714 pCt. tegen
de vorige week 84 pCt. Evenals het overige
nieuws uit het bedrijfsleven, oefende ook deze
toeneming der bedrijvigheid geen invloed uit.
Ook rubbers, koperwaarden (de prijsbeweging
van koper was eenigszins onregelmatig; voor de
termijnmarkt kwamen de noteeringen iets hoo
ger af, terwijl loco-koper iets inzakte.
Hier tegenover stond echter, dat één der pro
ducenten den prijs voor binnenlandsch koper
kon verhoogen met een halven dollarcent, doch
het wordt betwijfeld, of anderen dit voorbeeld
zullen of willen volgen), warenhuisfondsen,
luchtvaartwaarden, public-utilities en aan-
deelen in fabrieken van electrische apparaten
lagen verdeeld bij het slot, evenals sporen en
oliewaarden. Voor deze beide rubrieken viel
WAT HEEFT DE GODSDIENST
ONS TE ZEGGEN?, door Dr. H.
Faber. Uitg.: Van Holkema
Warendorf, Amsterdam.
Dit werk is een samenvatting van de radio
lezingen, door den schrijver in het najaar van
1938 gehouden. Het heet te zijn geïnspireerd
door de belangstelling, die zich uitte in de cor
respondenties, welke tijdens het' geven van den
cursus met verschillende luisteraars van aller
lei gezindten gevoerd werden. In het „Woord
vooraf" lezen we nog: „Mijn ervaring in en
buiten mijn eigenlijke predikantswerk leert mij,
dat er in onzen tijd behoefte is aan objectieve
voorlichting over de centrale gedachten van het
geloof. Ik hoop, dat dit boek aan deze behoefte
tegemoet zal kunen komen".
Tegenover deze hoop stellen wij hier onzen
twijfel, of de tallooze diepzinnige beschouwin
gen en wijsgeerige bespiegelingen in de achter
eenvolgende hoofdstukken over het Oude en
Nieuwe Testament, het Katholicisme, Protes
tantisme, de „centrale gedachten" van 't Chris
tendom enz. onder de twijfelende en zoekende
schare eenige „bekeeringen" zullen bewerken.
De schrijver heeft het wel eerlijk gemeend met
zijn voornemen om objectief te zijn in zijn voor
lichtingen, doch de zaken worden beschouwd
van een standpunt, waaromtrent hij ronduit
verklaart, dat hij Vrijzinnig-Protestant is. Al
degenen,die reeds een vaste godsdienstige over
tuiging bezitten, kunnen het boek gerust onge
lezen laten. En voor ons, Katholieken, is het
„heelemaal niets gedaan": wij zoeken niet
en vragen niet en twijfelen niet, wij weten
en gelooven. G. J.
KERN VAN DE DUITSCHE
SPRAAKKUNST, door L. T. v. Bree
en P. W. Burger. Uitg.: W. J.
Thieme Co., Zutphen.
Dit werk, bestemd voor de leerlingen van
H.B.S., Gymn., Kweekscholen en Handelsdag
en avondscholen, is wel uitermate geschikt om
de studeerenden te brengen tot het goed en
degelijk leeren van de Duitsche taal. Kort en
bondig, in duidelijk geformuleerde regels en
met sprekende voorbeelden, bezorgen de schrij
vers het noodige studiemateriaal.
Het werk is in hét Duitsch geschreven en
behandelt ook verschillende moeilijkheden, die
zich bij het praktisch gebruik der taal vaak
voordoen en welke volgens de auteurs in de
bestaande schoolgrammatica's niet voldoende
aan de orde worden gesteld.
Dit leerboek noodt niet alleen, maar dwingt
als het ware ook de gebruikers tot ernstige
studie —ook om die reden is het dus een aan
winst voor de genoemde onderwijsinrichtingen.,
G. J,
hier en daar echter een grooter nadeelig ver-
schil op te teekenen dan bij de meeste overige
waarden; Union Pacific zakten VA en Phillips
Oil 1 1/8 Punt in. Mijnen en kunstzijde-aan-
ëeelen lagen eerder gedrukt in d« markt, ter
wijl chemische waarden geleidelijk aan inzak
ten en voor Allied Chemical en Du Pont 1 y,
dollar in reactie verkeerden. Equipmentshares
en amusementswaarden betoonden zich prijs
houdend. Vast gestemd waren van de automo
bielwaarden Chrysler. Dit fonds kon ruim 1.'/,
dollar aantrekken als gevolg van de gunstige
beoordeelingen der verkoopen van de nieuwe
modellen. Dit fonds verliet de markt op plm.
het hoogste punt van den dag. General Motors
vertoonden een wat kleiner winst, waarbij te
gen het slot een lichte reactie viel te regis-
treeren. Ook Amer. Tel. Tel. en Amer. To
bacco B. ontmoetten goede vraag, hetgeen
resulteerde in een winst van VA punt. De om
zetten bleven beperkt; in het vierde uur be
droeg de affaire slechts 100.000 shares en het
totaal kwam op 970.000 stuks terecht.
Laatst gedane koersen
Oct.
A'lied Chemical
\merican Can Co.
Am. Car K dry
Ain. Roliiniz Mills
Am. Smelt Re£.
Am. Tel. iel.
Am. Tcbacco B.
Am. Waterworks
Anaconda Co. per
Atchison Topeke
Baltimore Ohio
Bethlehem Steel
Canadian Pacific
Case Treshing
Chase National B
Ches. Ohio
Chicago Rock Isl.
Chrysler Motor
Cities Service
Consol Oas N Y.
Continental Oil
7 Dawesl.
5 'A Young
Deleware Huds.
Douglas Aircrait
Dupont de Nem.
Eastman Kodak
£i. Bond Sh.
General Electric
General Motors
Good Year
Hudson Mc.or
Illinois Central
Intern. Harvester
intern. Nickel
Intern. Tel. Tel.
Kennecott Copper
Missouri Pacitic
Idem pref.
Montgomery Ward
Nat. City Bank
Nat. Dairy Prod.
New York Centra)
North Am. Av.
North. Amer. n.a.
Norfolk Western
Pennsylvania
Phillips Oil
Proctor Camblc
Publ. Serv. N. J.
Radio Corporation
Rep. Steel
Sears Roebuck
Shell Union Oi'
Socony Vu, -urn
Southern Pacitic
Southern Railway
Standard Brands
Stand. Oil of N.-J.
Tidewater Ass.. Oil
Union Pacific
United Aircraft
United Corp A.
U. S. Leather
U. S. Rubber
U. S. Steel
Western Union
Westingh. Electr.
Wool worth Building
8 ex cuviaena
4- nieuwe aandeeien
gedaan en laten t bieden
4
3
2
184
1 5%
85
113%
112
114
37%
37
38
10
203/8
20%
54%
53
56%
J62
161%
78
76%
75%
3%
'3%
13%
33
33
333/8
31
31%
31%
7%
7 V8
8
88%
88
90%
5%
5%
5%
S3
84
84
33%
36%
37
43
43%
44%
9
89%
90 V2
6%
6V4
6%
3-
30
30%
18%
2y%
29%
13%
11%
11%
11%
9-3/8
9
24%
25%
7
75%
76
179
180%
183
152
152%
152%
9'/8
y 3/8
y%
40 -/ï
40%
413/8
4
53%
54 1/2
28
28%
29
6%
61/2
6%
15%
15%
15%
65
t6%
67
38%
38
38
53/8
3 3/s
5%
40%
40%
41
1
1
1
1
1%
2
53%
53%
53%
29%
3c
3G%
,6
15%
15%
21
21%
21
2(
20%
21
2 21/2
22%
22%
102
207
208
15%
25%
26
44
451/8
45%
62%
61
61
38
38%
38%
53/4
5%
6
25%
26-3/8
26%
77%
76%
77
14
14%
14%
14
14
14
16%
17%
171/4
|9%
-9 3/8
20%
6Vs
6%
b%
43%
48%
48%
12%
12%
12%
101 1/2
K2%
1(4
42%
42%
43
3
2%
2%
42%
42%
43
74%
75%
76%
32%
33
33%
117%
117
1 19%
38%
36%
38 3/s
ex coupon.
NEW YORK, 4 Oct.
Slotkoersen Oct. 4
3
2
Brussel
16.82
16.80
16.86
Rome
5.05
5.(5
5.C5
Bern
22 47
22.45
22.55
Madrid
Oslo
22.75
22,75
22.75
A'dam
53,25
53.26
53.28
Londen
4.04%
4.023/8
4.01%
Parijs
2.29%
2.28'/a
2.28
Berlijn
40 10
40.10
40.10
4 Oct
Katoen
Oct. 9.109.14Mrt.
Dec. 8 80-82 6.82Mei
Jan. 8.66-— 8.66Juli
Rubber
Standaard
Juli Mrt.
Oct. 19.15 19 45-— Mei
Dec. 19.(019.-5Juli
Jan. 18.05 i8.25- 1 Sept.
Koffie
(Rio - Nieuw contract)
4.15 4.15Dec.
4, -04.30- Mrt.
4.32-— 4.32Mei
4.34-— 4.34-— Juli
NEW YORK, 4 Oct.
3 Oct. 4 Oct. 3 Oct.
8.52-53 8.52-53
8.36-37 6.33-
8.158,13
17.7517,90
17 50- 17.61
17.5017.55
7.50 17.55
Dec.
Mrt
Mei
Juli
Sept. -
Suiker
Nov 209-
Dec.
Jan
Mrt.
Tin
Loco 55.(0
(Santos)
6.256.26-
6.336.31
6.366.35-
6.396.39-
Sept. -
2.12—
2. 4
2.18
2.17
Mei 2.22
Juli 2.2b
Sept. 2.31
Juii
2.23
2.281
2.33
2,371
-.— Termijn 48 00
CHICAGO, 4 Oct.
4 Oct. 3
Oct.
4 Oct.
3 Oct.
Tarwe
Haver
Dec 81 -'A
80Vs-%
Dec.
32
31%
Mei 613/4 5/g
81 -1/4
Mei
32-y8
32%
Juli 80%-
79Vs-%
Juli
31%-
30%
Maïs
Rogge
Dec 491/4 -
49
Dec
52%.-
52%
Mei 521/4
51%
Mel
541/4
53%
Juli 63%
52%
Juli
541/s
53%
Reuzel
Oct 6.37
6.37%
Jan.
6.57
6.57%
'ae c 6.47%
6.471/2
Mrt.
7.05
7.05
WINNIPEG, 4 Oct.
4 Oct. 3
Oct.
4 Oct.
3 Oct.
Tarwe
Gerst
Oct. 69 3/s
68
Oct
42%
41%--
Dec. 7 13/g
70%
Dec.
42%
42%
Mei 76%-
5 5/8
Mei
43
42%--
Rogge
Lijnzaad
Oct ;e%-
Dec 54%-
Mei 55%
Haver
Oct. 31% 39', g
Pec. 30% 37%
37%--
34%-
55%-
OCI
Dec
Mei
1 6
168%
167%
176
168
167
Begin September j.l. deed de militaire overheid
bij de politie te Zeist aangifte van vermissing
van reserve-autowielen met nieuwe banden, ont
vreemd van meerdere militaire vrachtauto's.
Blijkbaar hadden de daders in de eerste dagen
der mobilisatie misbruik gemaakt van het feit
dat nog niet alle materialen voldoende geregis
treerd waren.
Door politie-troepen en de gemeenterecherche
werden ijverige nasporingen gedaan, welke zich
zelfs tot boven Alkmaar uitstrekten en ten slotte
tot resultaat hadden, dat thans tot arrestatie
van 4 daders n.l. 2 burgers en 2 militairen kon
worden overgegaan.
De twee burgers werden op telegrafisch ver
zoek van den commissaris van politie te Zeist, te
Alkmaar en te St. Pancras aangehouden en naar
Zeist overgebracht
De burgers waren met een auto naar Zeist ge
komen en maakten met de soldaten een afspraak
om hun het gestolene te leveren tegen geldelijke
belooning.
Alle vier zullen voor de Utrechtsche recht
bank terecht staan. Ook de soldaten, wijl zij in
vereeniging met de burgers dit misdrijf ge
pleegd hebben.
Alle vier hebben bekend. Bij het verhoor bleek,
dat ook een dekzeil was ontvreemd, terwijl te
vens aan het licht kwam, dat de militairen in
verschillende plaatsen van Noord- en Zuid-
Holland eveneens autobanden hadden ontvreemd.
(Medegedeeld door Simoons en Co.,
A. van Vliet en Zn. en L. Slijper)
Van 3.304.30 uur
Kon. Olie 284—283
Anaconda 26 1/8
Ned. Scheepv. Unie 116
Beth. Steel 67 3/8
Rep. Steel 20 15/16
Shell Union 11 5/8
North. Am. Aviat. 15 1/2
Van 4.305 uur
Philips
Anaconda
U. S. Steel
Beth. Steel
Rep. Steel
Shell Union
Gew. Marine
Interc. Rubber 1
134
26 3/8—26 1/2
55 7/8—56 1/4
67 1/8—67 3/4
20 3/4—2i
11 13/16
7 1/8—7 1/4
4 1/16
UTRECHT. Geslaagd voor het doet. ex. phar-
macie mej. G. H. van Haselen, mej. J. M. van
Zanten.
Cand. ex. geneeskunde P. Schaap, B. van
Aken, H. A. J. Starmans, mej. P. H. Enden
burg, mej. G. L. J. Kromsigt, A. van Rossum,
A. Franken, H. F. Vlietstra, L. Kepper, J. Hulk,
A. A. Breukers, A. W. van Brakel, W. Treffers,
A. P. Nolen, F. Doeleman.
LEIDEN. Geslaagd candidaatsexamen ge
neeskunde: de dames C. S. A. M. Ides (Den
Haag), L. E. Douwes Dekker (Den Haag) en
de heeren G. van Baren (Zevenhoven), P. G.
de Lint (Zevenbergsche Hoek)J. P. C. Beyst
(Den Haag), A. A. Botter (Haarlem) en W.
Nieuwenhuyzen (Dieren)
LEIDEN. Geslaagd voor het doctoraal
examen rechten de heeren A. W. Kist, Leiden;
W. L. Schorer, Den Haag en D. Eikelenboom,
Rotterdam.
WAGENINGEN. Geslaagd voor het candi
daatsexamen tuinbouw de heeren M. F. Ange-
lino, G. de Bakker en W. van Soest.
Geslaagd voor het candidaatsexamen koloni
ale landbouw de heer Th. H. Etty.
's-GRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma A
de heeren: j. Pilie, Nieuw-Helvoet; P. F. Ra
telband, West-Souburg; K. H. Boot, Alkmaar;
W. Provoost, Domburg en J. Kusse, Ame-
muiden.
AMSTERDAM Geslaagd de dames J. van
Gooien, Amsterdam; M. Meijst, Heemstede en
F. Stork, Haarlem.
Koersen voor stortingen op 5 October 1939
tegen verplichtingen, luidende in; Reichsmar-
ken 75.49, Lires 9.55.
Opgegeven door v. d. Graaf era Co. N.V.
Afd. Handelsinformaties
Uitgesproken:
4 Oct.: A. L. v. d. Lijn, wonende te Amsterdam,
Bilderdijkstraat no. 158 II, zaak drijvende aldaar
Kinkerst'raat 120. R.c. mr. P. F. Swagerman,
curator mr. H. Boekei, Niouwe Spiegelstraat 23,
Amsterdam.
Opgeheven wegens gebrek aan actief:
26 Sept. J. C. van Stiphout, handelende on
der den firmanaam Algemeen Assuranttekantior
het Zuiden. Breda.
2 Oct.: A. \an Harmeien, Den Haag.
De nalatenschap vam J. C. Nassy, Den
Haag.
A. J. H. van Baarle, Delft.
3 Oct.: A. de Valois, B'iesbosch (Ganzewei), te
Drimmelen.
Leo van der Meijden, Tilburg.
P. C. v. d. Bergh, Wouw.
H. Blommaert, Haralem.
M. J. A. Artz. Haarlem.
Gedeponeerde uitdeelingslijsten
2 Oct.: H. Stam, Tilburg. Geëindigd door het
verbindend worden der uitdeelingslijst. Uitk.
nihil.
J. van Ierland, Tilburg. Idem. Uitk. f 40.36
op een bedrag aan concurrente vorderingen van
f 8080.68. L. Jopma, h. o. de Firma De Ster. Alk
maar. Geëindigd door het verbindend wordeni der
eenige uitdeelingslijst;.
J. A. de Haas, Hilversum. Idem.
...zooda!
and eren
uun bocht ver
keerd moeten
nemen en het uit
zicht belemmerd
wordt?... NOOIT!
10
V
