GELEZEN COURANTEN
w;
de S rfenis van een
W„
Lb ZONDERLING
PETROLEUMBESCHIKKING
MINDER D00DELIJKE
ONGEVALLEN
DONDERDAG 5 OCTOBER 1939
MEN ZAL ER U DANKBAAR VOOR ZIJN
Regeling zal gelden als distributie
ingaat
DIENSTPLICHTIGEN blijven
ONDER DE WAPENEN
Wetsontwerp als uitvloeisel van
art. 193 der Grondwet
ST. WILLIBRORD-MONUMENT
TE UTRECHT
INVOERRECHT op zinkwit
Expeditie in Nieuw-
Guinea
Bevolking van het Kema-dal
zeer welwillend
KINDJE DOODGEREDEN
Onvoorzichtig wielrijdster veroor
zaakte verkeersongeval
VERHOOGING KAPITAAL-
DIENST DEFENSIEFONDS 1938
MILITAIR MOTORRIJDER
ERNSTIG GEWOND
Inschakeling vakcentrales
Officieel antwoord op
gestelde vragen
OOGST VERLOREN GEGAAN
BIJ BOERERIJBRAND
HARING NAAR DE VER.
STATEN EN CANADA
LISSABON EINDPUNT INDIË-
REIS DER „MARNIX"
JP. Coen" brengt passagiers
derwaarts
PRIESTERMISSIEBOND
BISDOM HAARLEM
Mt U op een eenvou
dige wijze medewerken den
militairen in Uw woonplaats
een groot plezier te doen?
^Jeeft dan dit blad na
lezing aan de kazerne, het
militairentehuis of andere
verblijfplaats van militairen
in Uw nabijheid.
Terugbetaling van
collegegelden
Noodwetje ingediend om dit
mogelijk te maken
DOOR DRIJFRIEM GEGREPEN
EN GEDOOD
Verkeersveiligheid in Juli
Uitvoerverbod voor
brandstoffen
PRESIDENTEN KRIJGSRADEN
UIT DE STAATSCOURANT
Indische Rekenkamer
Gevangeniswezen
Hooge Raad van Arbeid
Rijksverzekeringsbank
Onderwijs
j FEUILLETON
dOOR WILLY WATERMAN
lo
De minister van Economische Zaken heeft
thans de „Petroleum beschikking 1939 no. 2"
vastgesteld, waarbij is bepaald, dat met in
gang van een nader te bepalen dag petroleum
hiet mag worden gekocht, verkocht en afgele
verd dan met inachtneming van de vastge
stelde distributieregeling.
De distributiedienst van eiken distributie
kring verstrekt op een desbetreffende aanvrage
San ieder gezinshoofd voor zoover verbruiker
Van petroleum voor huishoudelijke doeleinden,
°f diens gemachtigde, een petroleumdistributie-
kaart, voorzien van doorloopend genummerde
bonnen.
Zij, die niet aangesloten zijn op een gaslei
ding, kunnen nog maximaal twee petroleum-
«Jistributiékaarten krijgen.
Bestaat het gezin uit meer dan vier perso-
hen, dan wordt den betrokkene, aan wien reeds
2 of 3 petroleumdistributiekaarten zijn uitge
mikt, een extra-petroleumdistributiekaart uit
gereikt.
De bonnen geven recht op het koopen van
Petroleum. De hoeveelheid petroleum, welke op
grond van een bon mag worden gekocht, wordt
vastgesteld op 1 liter, totdat de directeur zulks
anders bepaalt.
De bonnen hebben een geldigheidsduur van
Seven achtereenvolgende dagen.
Aflevering van petroleum tegen linievering
yan een lossen bon is verboden. De bon moet
tegenwoordigheid van den leverancier van
de distributiekaart worden afgescheurd.
De distributiedienst verstrekt tegenover in
geleverde bonnen den handelaar of kleinhan
delaar een gewaarmerkten bestelbon, recht ge
vend op het koopen van een hoeveelheid petro
leum, gelijk aan de hoeveelheid, vertegenwoor
digd door de bonnen, welke werden ingeleverd.
Aan den bestelbon wordt een geldigheidsduur
Verleend van dertig dagen.
- De directeur kan zoowel aan den verbruiker
Van petroleum voor industrieeie doeleinden als,
'h bijzondere gevallen, aan den verbruiker van
Petroleum voor huishoudelijke doeleinden op
diens aanvrage schriftelijk vergunning verlee-
Pen tot het koopen van petroleum.
De bepalingen van de beschikking zijn niet
Van toepassing op het koopen door of het ver-
koopen en afleveren aan bevoegde militaire
autoriteiten en instanties.
■^gediend is een ontwerp van wet tot het
'P'd.er de wapenen blijven van dienstplichtigen.
.•id de memorie van toelichting zegt de mi-
Bister van Defensie:
Na het voltooien van de mobilisatie en de
concentratie is het verkeer, o.m. verband hou
dende met den aan- en afvoerdienst van het
leger, dermate toegenomen, dat maatregelen
moeten worden getroffen om de wegen in het
bijzonder die, waarover in normale tijden wei-
Big verkeer is in behoorlijken staat te hou
den. Het werd daarom noodig geacht een aan-
tai buitengewone dienstplichtigen (pl.m. 700
man), die ervaring bezitten in het onderhoud
Van wegen en uit dien hoofde bestemd waren
Voor de wegentroepen, bij Koninklijk Besluit
van 5 September 1939 in werkelijken dienst te
roepen.
Het thans aangeboden ontwerp van wet is
Cen uitvloeisel van art. 193 der Grondwet, het
welk voorschrijft, dat het onder de wapenen
blijven van buitengewoon opgeroepen dienst-
Püchtigen bij de wet zooveel noodig moet wor
den bepaald.
Voorgesteld wordt, deze wet in werking te
doen treden met ingang van den dag na dien
barer afkondiging.
Naar -wij vernemen heeft de Beoordeelings-
commissie van de ingekomen ontwerpen voor
^b St. Willibrord-monument te Utrecht Maan-
a§ daarover vergaderd en reeds een beslissing
Gnomen.
Hezer dagen zal de kunstenaar, aan wien de
Pdracht gegeven is, bekend worden gemaakt.
®p waren dertien inzendingen, die binnenkort
~T het Museum van Moderne Religieuze Kunst
01'den tentoongesteld.
Aan een nota naar aanleiding van het ver-
aë van de Tweede Kamer over het wetsont
werp tot goedkeuring van het Koninklijk Be-
Sluit van 22 Februari 1939, tot heffing van een
blvoerrecht op zinkwit, lithopone en andere
bmt gink bereide witte verfstoffen is het vol-
Beude ontleend:
Wat betreft de vraag omtrent de ontwikke-
ng van den export diene, dat inderdaad kan
gorden geconstateerd, dat de export van de
Nederlandsche zinkwitindustrie een minder
Bunstig verloop heeft vertoond, ten deele moet
dit worden toegeschreven aan het loonniveau
B een paar importlanden, waar de levensstan-
daard aanmerkelijk lager is dan hier. Boven
in echter maken enkele landen inderdaad
Bebruik van dumping en andere abnormale
coiicurrentiemethoden, welke den Nederland-
®chen afzet in het buitenland zeer bemoeilijken.
®er kan nog worden gewezen op het feit, dat
eze onzen export belemmerende maatregelen
Tont bij de jaarljjksche inzameling
voor de katholieke Universiteit dat
gij in liefde voor een der edelste
Cultuurgoederen, de wetenschap, bij nie
mand wilt ten achter blijven en dat gij
in geloofsijver allen wilt overtreffen.
Het Hoogwaardig Episcopaat bij het
eerste lustrum der Kath. Universiteit
reeds vóór het instellen van het bijzondere in
voerrecht hier te lande bestonden, zoodat ze
derhalve bezwaarlijk als représaille-maatrege
len kunnen worden beschouwd.
BATAVIA, 4 Oct. (Aneta). De leider van de
expeditie van het Koninklijk Aardrijkskundig
Genootschap meldt, dat hij met een anthropo-
loog, een arts, een luitenant-ter-zee, een astro
noom, een plaatsbepaler en een fotograaf op
13 September in het midden van het Kema-dal
is aangekomen en wel op drie graden 44 mi
nuten Zuider-breedte en 126 graden 45 minu
ten Ooster-lengte. De dalen zijn dicht bevolkt
en de bevolking is zeer welwillend tot aan den
boven-Rouffaer toe. In het zware hooggebergte
heeft men veel last van regen.
De Kema-rivier, zoo is gebleken, komt van
de Carstensz- en Idenburgtoppen. Het is een
fraai wetenschappelijk arbeidsveld voor alle on
derzoekers.
Men heeft hoop dat. ondanks het klein aan
tal dragers, het stroomgebied van den boven-
Rouffaer kan worden bereikt.
De onvoorzichtigheid van een wielrijdster is
Woensdagmiddag oorzaak geweest van een
ernstig ongeluk in het centrum van Breda.
Deze tot nog toe onbekende wielrijdster stapte
in de Ginnekenstraat op haar fiets en stak on
verwacht den weg over, juist toen een gemeen
tebus naderde. De bestuurder moest, om een
aanrijding te voorkomen, het stuur naar rechts
wenden en was niet in staat den zwaren auto
bus tijdig tot stilstand te brengen, waardoor
het gevaarte het trottoir opreed.
Daar wandelde het dienstmeisje van den
tandarts dr. Van Oirschot met diens driejarig
dochtertje in een wagentje. De autobus greep
dit wagentje en het. raakte bekneld tusschen
het voertuig en de pui van een winkel. Het
kindje was onder den autobus geraakt en had
een zware schedelbasisfractuur gekregen. In
hopeloozen toestand werd het meisje naar het
St. Ignatius Ziekenhuis overgebracht, waar het
later is overleden. Het dienstmeisje had slechts
enkele onbeteekenende verwondingen opge-
loopen.
In een suppletoire begrooting voor het De
fensiefonds voor het dienstjaar 1938 stelt de
minister van Defensie voor, artikel 11 van den
kapitaaldienstr (bijdrage aan den gewonen
dienst) met f 12.797-867 te verhoogen.
Ten aanzien van de reden, welke geleid heeft
tot het aanvragen van deze verhooging merkt
de minister op:
In 1936 was genoemd artikel van den kapi-
taaldienst niet aangewezen voor toepassing van
artikel 24 der Comptabiliteitswet 1927, zoodat
het restant niet aan een volgend dienstjaar kon
worden toegevoegd. In verband hiermede is het
noodzakelijk dit bedrag, hetwelk uitsluitend be
stemd is voor dekking van de uitgaven op den
gewonen dienst welke laatste bij dit wets
ontwerp geen wijziging ondergaat thans
weder aan te vragen.
Tevens is artikel 11 aangewezen voor toe
passing van artikel 24 der Comptabiliteitswet
1927, waardoor voorkomen wordt, dat de in het
dienstjaar 1938 op dit artikel overblijvende
gelden in volgende jaren opnieuw zouden moe
ten worden aangevraagd-
Dinsdagavond is in de kom van Voorthuizen
een militaire motorrijder in volle vaart tegen
een personenauto gereden. Hij vloog over den
wagen heen en kwam ongeveer vier meter ver
der op straat terecht. Het bleek, dat de pols
slagader was doorgesneden, een arm gebroken
en het linkerbeen verbrijzeld. Bovendien had
de man hoofdwonden opgeloopen en een her
senschudding. In levensgevaarlijken toestand is
het slachtoffer, vermoedelijk uit Apeldoorn af
komstig, naar het militair hospitaal te Amers
foort vervoerd.
De besturen van de arbeidersvakcentrales had
den zich gewend tot den minister van Econo-
mische Zaken met het verzoek, ingeschakeld te
worden, zoowel bij den arbeid van de rijks-
bureaux voor de industrieeie grondstoffenvoor-
ziening als bij den arbeid van het centrale
distributieorgaan voor de voedselvoorziening.
De arbeidersvakcentrales hebben in dezen thans
van den minister een schrijven ontvangen,
waarin hü mededeelt, dat aan het geuite ver
langen tegemoet zal worden gekomen.
Vraag: Dezer dagen-"'is bekend gemaakt, dat
men aanspraak kan maken op ontheffing van
inkomstenbelasting, indien het inkomen door
het staken van een beroep beneden een bepaald
bedrag daalt en dat met het staken van een
beroep wordt gelijk gesteld het ophouden van
inkomen, wanneer men gemobiliseerd is.
Kan men dus deze ontheffing krijgen, als
men gemobiliseerd is en van zijn werkgever
geen loon ontvangt, maar niet is ontslagen,
d.w.z. den waarborg heeft, terug te kunnen
komen?
Antwoord: Ja, in het gestelde geval kan men
ontheffing krijgen, tenzij de betrekking binnen
3 maanden zou worden hervat.
Vraag: Eenige inzenders hebben gevraagd,
welke beteekenis het verbod van rijden met
motorrijtuigen op Zondag heeft voor een even-
tueele ontheffing van motorrijtuigenbelasting
of van personeele belasting.
Antwoord: Noch de motorrijtuigenbelasting
wet, noch de wet op de personeele belasting
bevat een bepaling, welke recht geeft op ont
heffing, nu door het verbod van rijden met
motorrijtuigen op Zondag het gebruik van een
motorrijtuig eenigermate wordt beperkt.
Vraag: Van verschillende universiteiten en
hoogescholen in ons land is wetenschappelijk,
technisch en administratief personeel onder de
wapenen geroepen. Onder hen zijn er die reeds
verschillende jaren op arbeidscontract werk
zaam waren. Worden deze personen onder
wie gehuwden zijn na afloop van de mobi
lisatie weer in hun oude functie door het Rijk
teruggenomen, of dreigt hun dan broodeloos
heid?
Antwoord: Tenzij bijzondere omstandigheden
buiten het militair dienstverband leiden tot be
ëindiging van eenige functie, blijven gemobili-
seerden, die als arbeidscontractanten in 's Rijks
dienst zijn, in hun positie gehandhaafd.
Vraag: Is iemand verplicht schoolgeld te be
talen, wanneer militairen de school bezet heb
ben en het onderwijs geen voortgang vindt?
Antwoord: De beslissing omtrent het al dan
niet betalen van schoolgeld berust bij het be
trokken gemeentebestuur.
In het gehucht Arendsnest ondetr de ge
meente Boekei (N.-Br.) is Woensdagavond een
kapitale boerderij van den landbouwer K. van
Hout in de asch' gelegd. De brand is omstreeks
half acht op onbekende wijze ontstaan. Aange
wakkerd door den feilen Oostenwind, breidde
het vuur zich snel uit en weldra stond het ge-
heele complex, waarin een groote voorraad hooi
en stroo geborgen was, in volle vlam. De brand
weer rukte niet uit, aangezien aan blusschen
niet te denken viel.
Nagenoeg de geheele inboedel, de geheele
oogst en inventaris gingen verloren, terwijl een
klein gedeelte van den veestapel den vuurdood
vond. Het overige vee kon nog bijtijds worden
losgemaakt en in de weide gejaagd.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen, is de
Etichting AMCA (ter bevordering van den
export van haring naar de Ver. Staten van
Amerika en Canada), Stationsweg 147 te
's-Gravenhage, wederom aangewezen als orga
nisatie, welke voor den uitvoer van haring naar
de Ver. Staten van Amerika en Canada jit-
voercertificaten kan afgeven.
Met ingang van 6 October zal de uitvoer van
haring naar genoemde landen zonder een der
gelijk certificaat niet zijn toegestaan.
Het uitvoermoncpolie van de Nederlandsche
Visscherijdentrale blijft gewoon gehandhaafd,
zoodat voor den uitvoer, voorzoover deze kan
worden toegestaan, ook de gebruikelijke mach
tigingen tot uitvoer zijn vereischt.
ISMÉËSi
Vader „Heb je nooit gehoord van dien
jongen, die in een vraagteeken verander
de, omdat hij te veel vroeg
Jantje „In een vraagteeken
Vader „Ja".
Jantje „In een echt vraagteeken t"
Vader „Ja, natuurlijk
Jantje„Vader, hoe heeft de jongen
dan de punt onder zich vastgehouden
De N.V. Stoomvaart Maatschappij „Neder
land" deelt mede, dat zij voornemens is het
thans thuisvarende M.S. „Marnix van St. Alde-
gonde" niet naar Amsterdam te laten komen,
doch haar thuisreis te laten eindigen in Lis
sabon.
Van Lissabon af zal de nieuwe uitreis be
ginnen. De daarvoor geboekte passagiers zullen
naar Lissabon vervoerd worden met het s.s.
„J. P. Coen" Aangezien de passagierscapaci
teit van de „J. P. Coen" kleiner is dan die
van de „Marnix" zal de „J. P. Coen" de „Mar-
nix"-passagiers in twee reizen naar Lissabon
moeten brengen.
De eerste maal vertrekt de „J. P. Coen" op
11 October as. van Amsterdam. Inscheping der
passagiers des avonds van acht tot tien uur
aan de Javakade.
Het schip kan dan op 15 October te Lissabon
arriveeren. Dc passagiers gaan over op de
„Marnix" en de „J. P. Coen" keert terug naar
Amsterdam met de thuisvarende passagiers van
de „Marnix" en arriveert vermoedelijk 20 Oc
tober te Amsterdam.
De „Marnix" blijft te Lissabon wachten op de
rest der uitgaande passagiers.
De tweede maal vertrekt de „J. P. Coen" 21
Oêtober van Amsterdam. Aankomst Lissabon
25 October, waar ook deze tweede groep passa
giers zich inscheept op de „Marnix", die daar
na de reis naar Indië rond Kaap de Goede Hoop
aanvangt.
Het ligt in de bedoeling, de lading aan boord
van de „Marnix", welke geheel voor Amster
dam bestemd is, in Lissabon over te schepen
hoofdzakelijk op het s.s. „J. P. Coen" op zijn
tweede reis en het restant eventueel naar een
nog nader aan te wijzen schip.
Woensdagmiddag heeft de Priestermissiebond
in het Bisdom Haarlem ter gelegenheid van de
A.M.O.R.-missieweek in Krasnapolsky te Am
sterdam zijn jaarlijksch congres gehouden, dat
ter deele werd bijgewoond door Z. H. Exc. Mgr.
J. P. Huibers, Bisschop van Haarlem-
Onder de aanwezigen bevond zich 0.m. het
vrijwel voltallige bestuur van het Diocesaan
Missiecomité in het Bisdom Haarlem. Wij merk
ten op den voorzitter van het comité, dr. C. J-
Henning, regent van het seminarie Hageveld;
den penningmeester, Mgr. J. H. Niekel, direc
teur van het philosophicum te Warmond; Mgr.
H. J. M. Taskin; Mgr. Th. M. P. Bekkers,
secretaris van den Priestermissiebond en Mgr.
P. G. Groenen, directeur van het Centraal Ka
tholiek Koloniaal Bureau.
Nadat dr. C. J. Henning het openingswoord
had gesproken, wekte Mgr. Huibers de leden
van den Priestermissiebond op tot gebed en
offer voor de Missie. Voorts wees de Bisschop
op de noodzakelijkheid, belangstelling op tc
wekken voor het Pauselijk Liefdewerk van den
H. Petrus, waarvan dezen morgen het gouden
feest plechtig was gevierd.
Als spreker was uitgenoodigd de zeereerw.
heer F. Feron, President van het Bisschoppe
lijk Seminarie te Roermond, die de noodzakelijk
heid in alle bisdommen parochiale Missie-co-
mité's te stichten besprak en daarbij een in
zicht gaf in de Limburgsche missie-propa
ganda.
Er is één waarheid, die wij goed voor oogen
moeten houden, dat de wereld niet te verlossen
is zonder onze medewerking. De toestand in
Europa is nog ontstellend erg te noemen. Rela
tief gaan de Katholieken zelfs achteruit. Het
geboorte-overschot der niet-katholieken over
treft zelfs dat der katholieken en dit feit wordt
niet verhinderd door talrijke bekeeringen
en door het onvermoeide werk van meer dan
250-000 menschen in de missiën.
Toch zou het missiewerk een nog veel grooter
vlucht kunnen nemen. In de missiê van Mgr.
Bouter zijn nog 70 millioen paria's, van welke
er zeker 60 millioen zouden kunnen worden be
keerd, indien er geld genoeg beschikbaar zou
zijn.
Het moet mogelijk zijn hulp te vinden. Om
de hulpverleening te stimuleeren is de oprich
ting van parochiale missie-comité's een krach
tig middel, omdat daardoor een beroep wordt
gedaan op aller medewerking. Door de parochi
ale missie-comité's moet in de eerste plaats
kennis van de missie en liefde voor de missie
worden aangekweekt. De idee van gebed en
offer moet overal ingang vinden en men dient
er van doordrongen te worden, dat deze beide
noodzakelijker -zijn dan financieele hulp. De
missie-actie dient te worden gepropageerd op
school, in de jeugdbeweging, in organisaties, enz.
In Limburg steeg de belangstelling voor de
missie op plaatsen, waar parochiale missie-
comité's werden opgericht, in een jaar met
meer dan honderd procent.
In het bisdom Haarlem werd met de nieuwe
missie-actie voor eenige weken een aanvang
gemaakt door de opening van het Diocesaan
Missiebureau te Katwijk aan den Rijn.
De zeereerw. pater L. Rijckevorsel S.J. ver
telde tenslotte een en ander over de oprichting
van een seminarie voor de opleiding van in-
landsche saeculiere geestelijken in het Vicari
aat op Midden-Java. Spr. riep den financieelen
steun van de leden van den priesterbond in
voor de instandhouding van dit seminarie.
Na deze inleidingen werd de vergadering door
dr. Henning gesloten.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft een noodwetje inge
diend tot tijdelijke afwijking van enkele
bepalingen der Hooger-Onderwijswet. Het
eenige artikel van het ontwerp luidt:
„Onze minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen is gemachtigd, in afwij
king van de artikelen 51, derde lid, en 98.
derde lid, der Hooger-Onderwijswet het voor
het onderwijs der hoogleeraren en lectoren
aan de rijksuniversiteiten en aan de techni
sche hoogeschool gestorte collegegeld ge
heel of gedeeltelijk terug te betalen aan
studenten, die gedurende het desbetreffende
I studiejaar wegens de tegenwoordige bui
tengewone omstandigheden onder de wape
nen worden geroepen.
Deze wet treedt in werking met ingang
van den dag. volgende op dien harer afkon
diging."
De memorie van toelichting zegt:
Volgens de artikelen 51, derde lid, en 98, derde
lid, der Hooger-Onderwijswet is terugbetaling
van collegegeld alleen mogelijk, indien van geen
der lessen, waarvoor .de betaling is geschied,
gebruik gemaakt is kunnen worden. Indien dus
studenten opgeroepen worden voor den militai
ren dienst, kan het door hen gestort collegegeld
slechts terugbetaald worden, indien geen colle
ges gevolgd zijn. Zijn wel colleges gevolgd, dan
is het alleen mogelijk, hierin tegemoet te ko
men, door toe te zeggen, dat belanghebbenden
bij hervatting hunner studies voor één studie
jaar met toepassing van de artikelen 54, eerste
lid, en 101, eerste lid, der wet worden aange
wezen als bevoegd, de lessen kosteloos bij te
wonen. Ofschoon meerdere malen bekend ge
maakt is, dat de minister deze gedragslijn zal
volgen, blijkt dat velen, die mogelijk in dit stu
diejaar in werkelijken dienst opgeroepen kun
nen worden, aarzelen zich als student te laten
inschrijven. De minister acht dit een onbevre-
aigenden toestand en geeft in overweging de
mogelijkheid te openen, in de tegenwoordige
buitengewone omstandigheden het collegegeld,
ook al zijn colleges gevolgd, geheel of gedeelte
lijk terug te betalen. In hoever he billijk is tot
terugbetaling over te gaan en tot welk bedrag,
zal steeds in overleg met het college van cura
toren worden beslist.
In een strookartonfabriek te Midwolda heeft
zich Woensdag een ernstig ongeluk voorge
daan, waarbij de 23-jarige arbeider Oeseburg
uit Scheemda den dood heeft gevonden. Door
tot nog toe onbekende oorzaak is de man ge
grepen door een drijfriem van de machine
waarbij hij werkzaam was. Voor iemand hulp
kon bieden, was het slachtoffer reeds naar de
machine getrokken en doodelijk gewond.
De door het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek verzamelde gegevens betreffende het
aantal verkeersslachtoffers vertoonen over de
eerste 7 maanden het volgende beeld, schrijft
de K. N. A. C. Tusschen haakjes de overeen
komstige cijfers voor het voorafgaande jaar.
personen
personen gedood ernstig gewond
Januari 42 (52) 326 (303)
Februari 46 (39/ 314 (287)
Maart 43 (42) 361 (331)
April 58 (69) 413 (348)
Mei 65 (49 500 (387)
Juni 77 (66) 452 (384)
Juli 54 (71) 461 (401)
Niettegenstaande blijkens de verkeerstellingen
van den Rijkswaterstaat op 12 verschillende
punten het erkeer op werkdagen in Juli 1939
drukker was dan in Juli 1 18, was het aantal
gedoode slachtoffers in Jv van dit jaar bedui
dend lager dan vorig jaar. Desondanks zal ieder
moeten medewerken de ongevallencijfers verder
om1 ag te krijgen. Voor de komende maanden
van vroegere duisternis zij ten behoeve van de
al,-emeene verkeersveiligheid nogmaals gewezen
op het nut de verlichting der voertuigen (ook
de achterlichtjes der rijwielen) vroegtijdig te
ontsteken. Juist in de lance schemeringsuren
vallen onverlichte voertuigen voor de andere
weggebruikers onvoldoende op om snelheden te
schatten en daarnaar hun eigen gedragingen
op den weg te bepalen. Vooral bij bewolkte
luch', is het door de wet bepaalde tijdstip om
de verlichting te ontsteken (een half uur na
zonsondergang) voor de verkeersveiligheid dik
wijls te laat te achten. Vooral dus tijdig licht
op! Het is zoo'n kleine moeite voor u.
De regeering heeft het noodig geoordeeld,
de reeds bekend gemaakte verboden van uit
voer voor bepaalde goederen aan te vullen met
een uitvoerverbod voor steenkolen, cokes, steen
koolbriketten, bruinkolen, bruinkoolbriketten,
turf en turfbriketten.
Ook ten aanzien van deze artikelen kunnen,
indien de hier te lande aanwezige voorraden
zulks toelaten, dispensaties worden verleend.
Ter verkrijging daarvan wende men zich tot
het Crisis Uitvoer Bureau, Piet Heinplein 6. te
's-Gravenhage.
Op het ontwerp van wet „Nadere voorzie
ningen betreffende de militaire justitie" heeft
het R.K. Tweede Kamerlid Schaepman twee
amendementen ingediend, de strekking hebben
de, vt>or de benoeming tot president van den
krijgsraad ook in aanmerking te doen komen
meesters in het Indisch recht, doctoren in de
rechtsgeleerdheid, die de vrije studierichting
hebben gevolgd, doctoren honoris causa en te
vens degenen, die een universitaire opleiding
hebben gevolgd voor meer uitgebreide rechts
kennis voor officieren, ingesteld bij Koninklijk
Besluit van 20 Mei 1921.
Benoemd tot lid van de Algemeene Reken
kamer in Nederlandsch-Indië de heeren: H.
Muusze, thans tijd. lid van dat college en
J. Ramaer, thans 1ste secretaris van het gou
vernement van Ned.-Indië.
Benoemd tot lid van het college van regen
ten over de gevangenissen te 's Gravenhage,
mr. W. G. F. Borgerhoff Mulder, rechter in de
arr. rechtbank te 's Gravenhage.
lenoemd tot leden van den Hoogen Raad
van Arbeid de heeren prof. mr. M. G. Leven-
bach te Amsterdam, prof. mr. C. P. M. Romme
te Overveen, C. Smeek te Arnhem, prof. dr. G.
M. Verrijn Stuart te Utrecht en W. H. Vliegen
te 's Gravenhage.
Met 1 Februari 1940 is aan G. J Lans op ver
zoek eervol ontslag verleend als hoofdcommies
bij de Rijksverzekeringsbank.
Aan mr. D. W. de Roos, commies bij den On
derwijsraad, is met 1 October op verzoek eer
vol ontslag verleend.
Tijdelijk benoemd tot leeraar aan de RH.B.S.
te Winterswijk Th. A. J. de Wit. wonende te
Wijk-bij-Duurstede.
Voor het tijdvak van 1 September 1939 tot 1
September 1940 is benoemd tot assistente aan
de landbouwhoogeschool te Wageningen mej. E.
Krijthe aldaar.
<e zich over zijn geloof schaamt,
schaamt zich over God. Wie zich
over God schaamt over dien zal
God zich schamen.
®en enkel oogenblik stonden ze onbeweeglijk
B het terras in het vage licht dat door de
Biiideuren naar buiten scheen.
L>an stak Lois haar hand uit en keek hem in
e oogen:
>.Succes!" herhaalde ze, drukte zijn hand,
6erde zich om en schoot naar binnen,
f'ete stak het kleine revolvertje in zijn zak,
'B het gewicht van het ding daar gaf hem een
wettig gevoel. Hij liep snel den tuin door, en
ppk omhoog naar de lucht. Een vage bleeke
?cllijn in het Oosten deed hem op zijn horloge
dijken.
Het wees even over vieren, en hij lachte, ter
wijl hij in zijn gehuurde racewagentje klom.
Ais het geluk met hem was, en de kerel was
BWerdaad nog in het inlichtingenbureau
Het wagentje startte en reed weg, alsof het
^>et enthousiasme deelnam aan de komende
Jacht.
Pete reed, zooals hij nog nooit had gereden.
Als de kerel de lijst dóór telefoneerde naar
Londen, of een tweede er deelgenoot van maak
te, waren alle kansen verkeken.
Het besef, dat het eenige, wat hen op het
oogenblik redden kon, het overrompelen van
Bealie was, deed hem het gaspedaal bijna tot
den bodem indrukken. Het eenige, wat er op
den weg te zien was, zoo vroeg in den morgen,
waren karren, beladen met groenten en vracht
auto's met melkbussen. Hij maakte een pracht-
snelheid en twaalf minuten na zijn vertrek
stopte hij zijn wagentje een eindje voorbij het
kleine huis op den heuvel, waar Bealie moest
wonen.
Het was op dat oogenblik al tamelijk licht
geworden: een lichte damp was overgebleven
na den regen van den nacht, maar een vaag
blauw in de lucht wees er op, dat het een
prachtige dag zou worden.
Maar Pete had geen oog voor dat vage blauw.
Op hem rustte een belangrijk deel van de taak,
de lijst weer in handen te krijgen en hij ver
zuimde geen seconde. Hij sprong de droge sloot
langs den weg over, en rende door de bosschen
naar den achterkant van het huis. Er stond
nergens een autonoch voor, noch achter
het huis; de blinden waren alle open, de deuren
gesloten. Het huis maakte een verlaten in
druk. Pete aarzelde even en wandelde toen
recht op de achterdeur af. Als de kerel binnen
was, zou hij toch gauw genoeg zijn komst be
merken.
Tot zijn stomme verbazing was de achter
deur niet gesloten, maar alleen dichtgetrokken
en bij den eersten ruk, die hij gaf, ging ze pie
pend open. Pete trad binnen, trok de deur
weer achter zich aan en doorzocht snel het
huis. Het geluk bleek met hem te zijn! De ke
rel was niet hier geweest, niet sinds den vori-
gen dag. toen het licht was, want alle blinden
stonden open en de resten van een middagmaal
stonden nog op tafel.
Pete ging in een leunstoel liggen, zoo, dat hij
door het raam den weg in de gaten kon hou
den en peinsde. Als die Bealie hier was geweest,
nadat hij de lijst had gegapt, dan had hij zeker
wat gegeten, en de blinden dicht gedaan.
Pete bemerkte aan zijn eigen maag," dat de
gebeurtenissen van dien nacht in geen geval
ongunstig op zijn eetlust hadden gewerkt, en
peinzend sneed hij een paar sneden brood en
besmeerde ze.
Dus Bealie was óók niet naar Londen ver
trokkenals hij dat gedaan had, zou hij
hier gekomen zijn, om zijn huis af te sluiten,
en wat reisbenoodigdheden in te pakken. Pete
voelde zich met eiken hap, die hij van zijn
brood met marmelade nam. opgewekter worden.
De ellendeling zou dus hierheen moeten ko
menwat hij ook wilde doen. Als hij op wil
de bellen, in het geheim, of telegrafeeren en
per telefoon zijn telegram opgeven, hij moest
het in zijn huis doen,... hij zou niets riskee-
ren. Je kunt niet in een café in een telefoon
gaan staan blaffen, dat je dat en dat hebt ge
gapt, bedacht Pete.
Was hij van plan, de lijst in hoogst eigen
persoon naar Londen te vervoeren, dan zou hij
beslist eerst naar huis komen, of hij nu per
trein ging of per autoen met deze genoeg
lijke overweging deed hij de laatste hap van
zijn geimproviseerd ontbijt verdwijnen en visch-
te een sigaret uit zijn koker.
Maar de sigaret bereikte zijn lippen niet,
want toen hij naar zijn lucifers zocht, viel zijn
blik uit het raamen hij vloog op, vol boos
aardige vreugde. Over het pad, dat van den weg
naar het huis leidde, sjokte langzaam en klaar
blijkelijk vermoeid de gestalte van Bealie, een
trek van woede op zijn gelaat.
Pete verloor geen tijd met peinzen over de
oorzaak van dien trek op het weinig aantrek
kelijk gezicht van Bealie; hij keek de kamer
rond en zag een muurkast, waarvan de deur
een weinig openstond. Het was het werk van
een oogenblik, er in te duiken en de deur ach
ter zich aan te trekken.
Hij had juist den tijd, Lois' revolver uit zijn
zak te halen en de zekering er af te schuiven,
voor hij de voordeur hoorde open gaan. En
toen volgden de gebeurtenissen elkar snel op.
Bealie kwam de kamer binnen, vloekte iets
en viel in een stoel neer. Toen klonk een zacht
gepiep en het volgend oogenblik vloog hij
schichtig overeind, om in den loop van een re
volver te staren.
„Morgen, kameraad Bealie!" merkte Pete op
„een onverwacht genoegen, is het niet?"
De blik op kameraad Bealie's aanschijn ver
ried ten duidelijkste, dat het genoegen niet aan
beide zijden was.
„Met je?" gromde hij.
Pete glimlachte.
„Ik kon nauwelijks verwachten, dat je ze
nuwen tegen een schok als die van daarnet be
stand zouden zijnhet komt me voor, dat
je niet een van 's werelds super-menschen
bent; maar toch
Bealie knipperde met zijn oogen, die roode
randjes vertoonden.
„Klets niet zooveel!" steunde hij.
Pete vond dit woorden naar zijn hart. Niets
leek hem op dit oogenblik beter dan handélen.
„Ook goed!" viel hij bij, „kom eens hierheen,
broeder."
De broeder kwam, maar er was in het ge
heel niets broederlijks in zijn gelaat.
„Keer je om," beval Pete.
De broeder deed, gelijk hem gezegd werd.
Pete grinnikte in stilte: het uur van zijn succes
was daar.
Hij liet zijn revolver tegen het midden van
de wervelkolom van den ander rusten, en tastte
eerst diens jas- en broekzakken na. Hij vond
daar niets wat hem interesseerde. Hij boog
zich een weinig voorover, om zijn hand in den
binnenzak van Bealie's jas te steken en achtte
het niet meer dan menschlievend, de waar
schuwing te geven, die hemzelf in een soortge
lijke situatie den afgeloopen nacht had be
reikt:
„Haal geen grapjes uit, of dit pistool geeft
een knal!"
Het volgend moment logenstrafte zijn woor
den. Bealie haalde wel degelijk grapjes uit; hij
trapte met zijn eene been achteruit en omhoog,
op deskundige wijze en Pete schoot naar achter,
op één been, draaide een pirouette en plofte op
den grond. Hij lag nog niet goed en wel, of hij
was weer overeind, maar dit korte oogenblik
was voor Bealie voldoende geweest, om de deur
uit te schieten, die die achter zich dicht te
trekken.
Pete vloog naar het raam, rukte het open en
sprong eruit. Toen hij den grond raakte, zag hij
Bealie over een grasveld rennen.
Hij lachtehief zijn pistool en mikte bo
ven hem in de boomen. Hij haalde den haan
over.... er gebeurde nietstotaal niets. Hij
mikte iets minder zorgvuldig en trok weer af.
De slagpen klikte, geen schot klonk.
Op dat oogenblik was Bealie in de struiken
verdwenen en Pete zag in, dat het onmogelijk
zijn zou. hem daar nog te pakken te krijgen.
Hij gebruikte woorden, die niemand hem ooit
had hooren gebruiken en waarvan hij zelf niet
eens wist, dat hij ze kende en trok het maga
zijn uit het pistool.
Het magazijn was leeg!
Pete staarde langen tijd naar het leege sta
len raam en vroeg zich af, hoe Lois het in haar
hoofd had gehaald, hem een leege revolver mee
te geven. Hij maakte een snuivend geluid: echt
iets voor een vrouw, met een leeg pistool rond
te dazen!
En toen herinnerde hij zich met een schok,
dat ze met patronen in het magazijn had zit
ten spelen, toen ze zat te praten bij de safe!
De heele waarheid flitste door zijn hoofd.
(Wordt vervolgd)
