Algemeen Steuncomité 1939
geïnstalleerd
ST. PETERSBURGER
ZEITUNG
De „heilige" van
Jasnaja Poljana
FINANCIEN
Wij luisteren naar...
Prinses Juliana houdt
een rede
Dagfilm
W at er sta n den
DONDERDAG 5 OCTOBER 1939
Staatsraad Kan doet een beroep
op de offervaardigheid
van ons volk
DOSTOJEWSKIANA
Bescherming van kunstschatten
te Maastricht
Katholieke pers in Frankrijk
Katholieke actie in Australië
Prelaat Indewey bediend
Willibrorduskerkje en -toren
te Waalre
Vrijdag 6 October
EEN SPELLINGBESTAND
Onbetrouwbare loopknecht
MARKTEN
481e STAATSLOTERIJ
POSTVLUCHTEN
CABARET-AVOND TE
MAASTRICHT
o.co
oco
o.co
0
0
3 95
2 93
In de groote vergaderzaal van Het
departement van Binnenlandsche
Zaken te Den Haag is hedenmiddag
te drie uur het Algemeen Steun
comité 1 939 geïnstalleerd.
De eere-presidente van het comité,
H. K. H. Prinses Juliana, verrichtte
de plechtigheid der installatie door
het uitspreken van de volgende rede:
Dames en heeren,
Ik heb het voorrecht u allen hier hartelijk
welkom te heeten en u dank te betuigen,
omdat u van dit te vormen comité deel wilt
uitmaken met uw veelzijdige gaven. Ook be
groet ik hier met erkentelijkheid de inter
departementale commissie, die bij onzen
arbeid het onontbeerlijk contact met de re
geering zal onderhouden.
Wü allen zitten hier, omdat wU door
drongen zijn van het belang van de nood
zaak van de urgentie om tegemoet te
komen aan velen in ons vaderland, die in
nood verkeeren, tengevolge van de tragische
huidige omstandigheden. Ons is door de re
giering een belangrijke -taak van coördi
neering en eventueele aanvulling van steun-
verleening opgedragen.
Met groote erkentelijkheid zien wij hier
ae figuur van staatsraad mr. J. B. Kan in
de zoo verantwoordelijke voorzittersfunctie.
Onder zijn leiding zullen zoo dadelijk de te
bespreken vraagstukken worden aangeroerd.
Met den wensch, dat dit werk voor velen
tot hulp en tot zegen mag worden, installeer
ik u tot leden van dit Algemeen Steun
comité 1939.
De voorzitter van het comité, staatsraad mr.
J. B. Kan, hield vervolgens de volgende rede-
Koninklijke Hoogheid.
Naar het bekende woord van een beroemd
Rcmeinsch redenaar zijn er deugden die men in
een slaaf waardeert en deugden, di'e een vorst
sieren. Het moge van pas zijn dit woord te de
zer plaatse in herinnering te brengen, nu U.K
H. wederom getuigenis aflegt van uw medeleven
iin het wel en wee van het Nederiandsche Volk.
Het zou in den lande zelfs eenige verwondering
wekken, indien een comité als het onze moest
arbeiden zonder Prinses Juliana zijn eere-pre
sidente te mogen noemen.
Met de instelling van het algemeen steunco
mité 1939 beoogt de regeering te coördineeren,
min of meer te overkoepelen de steunmaatrege
len, welke uitgaan van het Nationale Fonds voor
Bijzondere Nooden, de Koninklijke Vereeniging
tot steun aan miliciens en andere organen. Ne
vens het bevorderen van eenheid bij het verlee-
nen van tegemoetkomingen, zal in zoo ruim
mogelijke mate steun zijn te verleenen. hetzij
door bemiddeling van bestaande lichamen, hetzij
rechtstreeks.
In bange, droeve dagen komt meer dan ooit
tot uitdrukking, hoezeer 't Nederiandsche volk
zich één gevoelt, hoezeer de nooden van ande
ren ook de onze zijn. De groote meerderheid der
genen, die nog iets te verliezen hebben, erkent
een moreelen alimentatieplicht.
Hoeveel er ook gevergd wordt van hen, die
men de bezittende klasse pleegt te noemen, wij
wagen het te vertrouwen, dat onze geldelijke
zorgen niet weinig zullen verlicht worden door
de offervaardigheid onzer medeburgers.
In dit vertrouwen aanvaarden wij de moeite
volle taak, die de regeering op onze schouders
legde, gesterkt door de gevoelvolle woerden,
welke U.K.H. ter installatie van ons Comité wel
heeft willen spreken.
Paul Edward von Kügelgen is de laatste uit
gever van de St. Petersburger Zeitung geweest.
Hij was als zoodanig zijn vader en grootvader
opgevolgd. De Kügelgens stamden uit een adel
lijke Duitsch-Russische familie. Hun „Staats-
angehörigkeit" was Russisch, maar hun men
taliteit was Duitsch.
Een interessante courant, deze St. Petersbur
ger Zeitung. Het was een Russisch blad, dat in
de Duitsche taal werd geschreven, jarenlang
een der meest gelezen Russische bladen was en
gedurende de 18e en de eerste helft van de 19e
eeuw ook het invloedrijkste Russische blad kon
worden genoemd. Het was de oudste courant
van Rusland en tevens een der oudste dag
bladen, die „überhaupt" in het Duitsch ver
schenen. In 1727, onder Tsaar Peter den Groote,
werd deze courant opgericht. Deze Tsaar wilde
ook door de dagbladpers Rusland de Wester-
sche beschaving bijbrengen. Russische typogra
fen waren er toen nog niet. Er waren ook geen
Russische lettergieterijen. En Russische journa
listen waren ook niet opeens uit den grond te
s'ampen. Russische lezers zouden er waarschijn
lijk ook niet in groot aantal zijn geweest. Het
intellect bediende zich van de Duitsche of
Fransche taal. Tsaar Peter hac uit Duitschland
een apotheker laten komen, die den welluiden-
den naam van Blumentrost had. Deze apotheker
was van vele markten thuis. Hij moest bij
voorbeeld fungeeren als voorzitter van de pas
opgerichte Russische Academie van Weten
schappen. De Tsaar zag in hem eveneens een
geschikten hoofdredacteur voor het nieuwe
blad. De apotheker stelde het in hem gestelde
vertrouwen niet te leur. De St. Petersburger
Zeitung werd weldra in alle diplomatieke cen
tra van Europa nauwkeurig gelezen.
De drukpers schijnt in 1727 niet al te ge
smeerd te zijn geweest. Uit een bewaard ge
bleven eerste nummer van de courant blijkt al
thans, dat de koers van den Nederlandschen
gulden, die de belangrijkste mededeeling van de
rubriek „Financiën en Economie" vormde, er
met een ganzeveer was ingekrabbeld.
Herr von Kügelgen vertelde eens onder welke
omstandigheden hij de leiding van het blad var
zijn vader overnam. De Duitscher, d.w.z. de
Duitsch sprekende Rus, die Duitsch voelde,
zonder anti-Russisch te zijn, en die uit den aard
van de zaak een voorstander van de meest har
telijke betrekkingen tusschen Duitschland en
Rusland was, bezette in dien tijd belangrijke
posten in Rusland. Op de departementen, bij
de rechtbanken en niet het minst in de fabrie
ken, hoorde men geregeld Duitsch. Maar allengs
begon het Russische gevoel van eigenwaarde
hiertegen in opstand te komen. De adel, onder
leiding der grootvorsten, ging hierbij voor. Var
dezen kant werd een Russisch nationalisme
gepropageerd, dat een einde wilde maken aan
den invloed der Duitsch-Russen. Wel waren
talrijke grootvorsten met Duitsche prinsessen
getrouwd en spraken vaak gemakkelijker Duitsch
dan Russisch, maar zij voelden, dat zij het
Russische wezen niet aan het'Duitsche moch
ten opofferen. Toen de politieke toenadering
tusschen Rusland en Frankrijk tot stand kwam
en de verhouding tusschen Rusland en Duitsch
land met den dag koeler werd, was het gedaan
met de bevoorrechte positie aer Duitsch-Russen.
Ook voor de St. Petersburger Zeitung werd het
bestaan moeilijker. De leiding in de departe
menten kwam geheel in anti-Duitsche handen,
met het eigenaardig gevolg, dat men, om maar
één voorbeeld te noemen, de St. Petersburger
Zeitung voor de officieele mededeelingen, voor
welker publicaties de Russische bladen vergoe
ding kregen, een „pacht" liet betalen. De eco
nomische zorg was echter niet de hoofdzaak.
Het moeilijkst waren de politieke kwesties. Er
werd een strenge voorcensuur uitgeoefend.
De St. Petersburger Zeitung was tot aan het
uitbreken van den wereldoorlog waarschijnlijk
het in het buitenland meest gelezen Russische
blad. Vooral in de departementen van Buiten-
landsche Zaken in de verschillende landen
bleef men het blad als het ware spellen. Zoo
kwam het voor, dat bultenlandsche politici er
af en toe belang bü hadden, dat in het blad
een oordeel werd uitgesproken over een bepaal
de interne politieke aangelegenheid van hun
land. Zoo werd bijvoorbeeld in het blad een
keer een aanmerking gemaakt op een bepaalde
handeling van den toenmaligen prins Wilhelm
van Pruisen, den lateren Keizer Wilhelm II,
Dit artikel bleek later geïnspireerd te zijn door
's prinsen grootmoeder van vaderszijde, Kei
zerin Augusta. Maar het is heelemaal niet uit
gesloten, dat 's prinsen grootmoeder van moe
derszijde, Koningin Victoria van Engeland, zich
ook wel eens, wanneer zij ernstig het woord
had te richten tot prins Wilhelm, van dit
merkwaardige St. Petersburgsche blad bediende
De St. Petersburger Zeitung was ook het or
gaan van de Nederlandsch-Russen, die echter
grootendeels verduitscht waren. Het waren de
gelijke families, die in groot aanzien stonden.
Het blad was voor de Nederiandsche protestan
ten in Rusland hun lijfblad, aangezien het ook
het officieel orgaan der Nederiandsche kerke
lijke gemeente was, waar de Nederiandsche do-
miné's de eene week in het Nederlandsch, de
andere week in het Duitsch preekten. De Ne
derlanders stuurden hun kinderen naar de
Duitsche school, zij huwden veelal met Duitsch-
Russen en van hun Nederlanderschap waren na
een paar generaties alleen nog over de Neder
iandsche naam. het Nederiandsche commer-
cieele talent en vaak ook het gave Nederiand
sche karakter.
Toen de wereldoorlog, uitbrak, werd al wat
Duitsch-Russisch was verdacht. Tegen de ver
wachting in bleef de St. Petersburger Zeitung
echter verschijnen, maar het aantal abonné's
verdween als sneeuw voor de zon. Want wie
het blad las, laadde de verdenking op zich, dat
hij met de Duitschers heulde. Ten slotte werd
de eisch gesteld, dat het blad in de Russische
taal zou verschijnen en toen daaraan geen ge
volg werd gegeven, is het blad in December 1914
stil ingeslapen.
Of het blad voor goed dood is? Von Kürgel-
gen betwijfelt het. Hij heeft zeven revoluties
medegemaakt: drie in Rusland, een in Finland,
een in Turkije en twee in Duitschland. Het is
dus heel goed mogelijk, dat ook weer eens in
Rusland een revolutie uitbreekt of een veran
dering intreedt, welke de herleving der St
Petersburger Zeitung weer mogelijk maakt.
Men zou zoo zeggen: in de laatste dagen
„wittert die St. Petersburger Zeitung wiederum
Morgenluft!"
Men bericht uit Moskou, dat in het histo
risch archief aldaar een aantal documenten ge
vonden is, die betrekking hebben op de in 1849
gehouden bijeenkomst van vertegenwoordigers
van den Russischen adel, bijeengekomen ter be
spreking van het ontnemen van den grafelijken
titel aan den schrijver Dostojewski. Deze werd
er van beschuldigd deel uit te maken van een
opstandige groep, n.l. die van Petrascescki.
Tot de documenten behoort verder een ver
zoek van het gemeentebestuur aan het minis
terie van binnenlandsche zaken, na Dostojews-
ki's dood gedaan, om voor den overleden auteur
een standbeeld te mogen oprichten. Het ver
zoek werd geweigerd, omdat het oprichten van
een standbeeld voor iemand, die uit de ortho
doxe kerk getreden was, op de jeugd een de
moraliseerenden invloed zou uitoefenen.
In verband met de voorzorgsmaatregelen,
welke genomen worden voor het in veiligheid
brengen van kunstschatten, heeft de burge
meester van Maastricht tot stedelijk adviseur
aangewezen den heer Edm. Nyst, conservator
van het Provinciaal Oudheidkundig Museum te
Maastricht, acn wien de organisatie van de noo-
dige maatregelen is opgedragen, dit tevens in
verband met particuliere kunstbezittingen of
andere waardevolle voorwerpen.
Het leidende katholieke Fransche tijdschrift
„Etudes" heeft medegedeeld, dat het blad zal
blijven verschijnen ondanks het feit, dat een
groot aantal redacteuren onder de wapenen zijn
geroepen.
De vereeniging voor de verbreiding der ka
tholieke waarheid, die 34 Jaar geleden werd op
gericht, heeft in totaal zes millioen vlugschriften
en brochures verkocht; hiervan werden er
1.000.000 verkocht in de laatste 3 jaar.
De HoogEerw. Prelaat Dom. H. Indewey
O.Cist., van de Abdij van Bornhem (Prov. Ant
werpen, België), die lijdende is aan een hart
kwaal, is van de H.H. Sacramenten der Sterven
den voorzien.
Het bekende historische willibrorduskerkje
met bijbehoorenden monumentalen ouden toren
zal worden gerestaureerd. In verband met deze
Da arm van
Metser Isgeentoo-
verstaf: vóór hei
veranderen van
richting moet hij
zich ervan over
tuigen of de ma
noeuvre VEILIG
volvoerd zal kun
nen worden! -
restauratie vernemen wij, dat de burgerlijke ge
meente het kerkje van het parochiaal kerkbe
stuur zal overnemen. Deze overname kan ge
voeglijk geschieden, omdat sinds een aantal
jaren (1925) het oude kerkje niet meer als kerk
gebouw wordt gebruikt. Het ligt in de bedoeling,
na de restauratie, het oude kerkgebouw te be
nutten als kerkhofkapel.
Omtrent de bestrijding der kosten, die op ca.
f 21.000-worden begroot, kan worden gemeld,
dat het Rijk hierin voor 35 procent tot een
maximum van f 7350.zal participeeren.
Graaf Leo Tolstoi, de overtuigde pacifist, is er
voor gespaard gebleven de verschrikkingen van
den wereldoorlog te moeten aanschouwen. Hij
stierf vier jaren voor het ontstaan van den
ramp van 1914, in het jaar 1910.
Lev/ Nikolajewitsj Tolstoi, een page aan het
hof van den Tsaar, officier van de garde en
grand seigneur, was een „heilige" geworden.
Hij had een wondervol leven geleefd en genoten,
was door de schoonheid en den glans van alle
hoofdsteden in Europa gegaan en had, wanneer
de lente over de onmetelijke Russische belden
en weiden en vlakten geurde, op trotsche, een
zame kasteelen gewoond. De wouden rondom die
kasteelen waren zijn eigendom, evenals de
weidsche stilte dei* bloeiende velden en weiden,
de snelle loop van vlugge beekjes en het edele
wild, dat hij. hoog te paard gezeten, ophitste
en najoeg. Hij was een groot dichter geworden
en had den zoeten drank van den roem gedron
ken. Hij werd de sterke wekker van den mach
tigen, maar loggen kolos, die het Russische
volk was, een prediker van hoOp en verwach
ting op een meer gelukkige toekomst. Hij was
temidden der eindelooze moeilijkheden en
verwarringen in Rusland de ongebogene, de
gebieder en, door de kracht van zijn woord
alléén, de machtige als een rechter in Is
raël. Hij had genoten het geluk der aarde,
maar dat geluk bleek schijn.
Toen werd hij een „heilige". Welk 'n schouw
spel was het sterven van dezen buitengewonen
man. Hbe hij zich voorbereidde, zijn huis in
het geheim verliet en den dood tegemoet trad!
Hoe hij in de laatste stonden van zijn aard-
sche pelgrimsreis van vrouw en kinderen, van
alle aardsche banden zich losrukte, hoe hij dan
ergens in een onbekend klein station den dood
ontmoette, hoe hij daar als het ware neerge
drukt werd op den naakten Russischen grond,
dien hij zoozeer had liefgehad, hoe hij daar
alleen met zichzelf, met zijn zfel en zijn God.
de oogen sloot.
Dit alles was zoo vreemd en zoo geheim
zinnig en toch was daarin toch weer zooveel
kracht en regelmaat, zooveel persoonlijkheid.
Het sterven van Tolstoi in het eenzame spoor
station heeft toen allen, die hem als mensch
en schrijver zij het ook met de noodzakelijke
beperkingen vereerden, in hun diepste inner
lijk aangegrepen. Misschien zijn de Europeesche
intellectueelen en kunstzinnigen buiten Rusland
nooit zoozeer onder de betoovering van Tolstoi
geweest als in de stonde van zijn sterven.
Het maakte in die dagen een pijnlijken in
druk, toen de wereld kort na den dood van
Tolstoi vernam, dat zijn kinderen zijn leer niet
trouw waren gebleven, dat zij van geld en goed
geen afstand wilden doen, dat zij twistten on
der elkander, dat de dochter wegens een ma
nuscript van den doode de moeder voor het ge
recht daagde en dat de zonen zich tegen moeder
en zuster weerden. Het benauwende stof van
het schandaal stoof op. De groote doode scheen
onbegrepen, onbetreurd en onbeweend door zijn
naastbestaanden in het graf te liggen en het
gelukkige familieleven in Jasnaja Poljana,
waarvan zbo menig bezoeker getuige was ge
weest, scheen voor het oog der wereld slechts
een comedie te zijn geweest. Was dat innige
familieleven dan slechts een leugen geweest?
Bij het wondermooiste weer
Leefden wij gelukkig in Jasnaja,
Leefden wij zoo vroolijk-blij
Zt>o ving een gedichtje aan, dat Tolstoi eens
zong. Wel niet immer zal het leven zoo won
dermooi zijn geweest, maar over welk huis
lacht altijd het hemelblauw? Doch vroolijk en
gelukkig was toch meestal het leven van Tol
stoi en de zijnen. Zij speelden theater, musi
ceerden. gingen ter jacht, plaagden elkander
met ondeugende rijmpjes en de brievenbus
bracht lederen dag een blad vol humoristische
verzen. Gasten kwamen uit St. Petersburg en
Mt.skou en uit heel de wereld, bleven een
wijle, reisden weer terug en maakten plaats
voor nieuwe gasten. Het was bij Tolstoi uiter
lijk een aristocratische huishouding als elke
andere, doch omgeven met den glans der
wereldberoemdheid van den grafelijken huis
heer.
Temidden van dit alles worstelde Lew Niko
lajewitsj met zijn God, nam uren voor zichzelf
die hem alleen behoorden, waarin hij met zijn
ziel eenzame gesprekken hield, waarin de dich
ter in hem ontwaakte, de zoeker naar het heil
der menschen. Dan was hij in zijn werk, in
den storm en in de smart zijner gedachten heel
alleen, was hij vele, vele mijlen ver van de
zijnen en van zijn gasten. Tolstoi liet zijn
vrouw en zijn kinderen en de andere menschen
leven, keerde steeds vanuit de diepte van zijn
worstelen en werk tot hen terug, speelde dan
weer tOoneel, maakte muziek, ging met hen
op jacht en maakte eveneens ondeugende
rijmpjes.
In dien tijd schreef hij zijn boek „Waarin
bestaat mijn geloof?" Hij legde hierin zijn reli
gieuze wereldbeschouwing vast en spreekt er zijn,
nadr zijn opvatting, fundamenteele, belijdenis
in uit. Er bestaat 'n brief uit dien zelfden tijd,
een brief van Tolstoi's vrouw aan haar zuster,
waarin zij schrijft: „Leootje is zeer rustig.
Hij werkt, schrijft artikelen. Soms ontglippen
hem woorden van afkeuring over het stadsle
ven en over het leven der adellijken. Mij doet
dat pijn, maar ik weet, dat hij niet anders kan.
Hij is een leider, gaat voor de massa uit, wijst
den weg, dien de menschen moeten gaan. Maar
ik ben de massa, ik leef in den stroom van
de massa, ik zie met de massa het licht van
de lantaarn, die iedere leider draagt en Leootje
natuurlijk ook en ik zie in, dat het licht is.
Maar ik kan niet vlugger gaan, mij drukt de
massa, het milieu, mijn gewone omgeving."
Hoe bescheiden erkent deze vrouw den af
stand tusschen haar en haar man. Deze vrouw
zegt vol deemoed: Ik ben de massa. En zij
zegt: Ik kan niet vlugger gaan. Zij gelooft,
dat Lew Nikolajewitsj „artikelen" schrijft. En
in dien tijd werkte Tolstoi aan het fundamen
teele werk van zijn, bij alle afwijkingen en
verwarringen toch van het Christendom diep
doorzielde, belijdenis-
HILVERSUM I, 1875 en 414.4 M.
Algemeen programma, verzorgd door
de NCRV
8.00 Eventueel oericliten ANP, 8.15 Gra-
mofoonplaten, 11.00 Grarr.ofoonplaten, 11.15
Zang met pianobegeleiding en gramoloonpla-
ten, 12.15 Quintolls en gramofoonplaten, 12.45
Eventueel berichten ANP. 3.003.55 Gramo
foonplaten. 4.00 Consonanten en gramofoon-
piatén, 5.45 Declamatie en gramofoonplaten,
7.45 Gramofoonplaten. 8.00 Berichten ANP,
herhaiing SOS-berichten, 8.15 NCRV-Orkest
en gramofoonplaten, 10.00 Berichten ANP.
10.35 Presto en gramofoonplaten, 11.20 Gra-
mcfoonplaten
HILVERSUM II, 301.5 M.
8.00 VARA, 12.00 AVRO, 4.00 VARA
8.00 Berichten ANP, 8.15 Gramofoonplaten.
10.20 Declamatie. 10.40 Viool en piano, 11.10
Gramofoonplaten, "1.15 VARA-orkest, 12.00 De
Palladians, 12.45 Berichten ANP, gramofoon
platen, 1.00 AVRO-Amusementsorkest, 1.45
Disco-causerie, 2.30 Gramofonplaten, 3.30
AVRO-Dansorkest, 4.05 Gramofoonplaten.
4.35 Zang en piano en gramofoonplaten, 5.30
Orgelspel en zang, 6.00 De Ramblers (opn.),
6.50 Zang en piano, 7.00 VARA-Kalender,
7.30 Berichten ANP 7.30 Berichten, 8.00 Pia
novoordracht, 9.00 Vraag en antwoord, 9.15
Radtotooneel met muziek. 9.45 Gramofoon
platen met conférence, 9.55 Puzzle-uitzen-
ding, 10.10 Gramofoonplaten met conférence,
11.00 Berichten ANP, 11.10 Jazzmuziek (gr.pl.),
11.4012.00 Gramofoonplaten.
KEULEN, 456 M.
6.20 Gramofoonplaten, 8.20 Herman Hage-
stedt's orkest, 10.30 Gramofoonplaten. 11 00
Pianovoordracht, 11.30 Gramofoonplaten,
12.20 Omroeporkest, 2.35 Populair concert,
3.20 Omroepklelnorkest, 4.20 Actueele uitzen
ding. 5.30 „Die Drei Musikanten". 6.20 Con
certen.
BRUSSEL, 322 cn 484 M.
322 M.
12.20 en 1.302.20 Omroeporkest, 5.20 en
6.50 Gramofoonplaten, 8.20 Ontspanntngs-
programma voor soldaten, 9.20 Het Omroep-
symphonie-orkest en gramofoonplaten, 10.10
en 10.3011.20 Gramofoonplaten.
484 M.
12.35 Gramofoonplaten, 12.50 en 1.30 Ra
dio-orkest, 1.502.20 Gramofoonplaten, 5.20
Omroepdansorkest, 6.35 Gramofoonplaten, 8.20
Uitzending voor soldaten, 8.50 Radio-orkest cn
soliste, 10 3011.20 Omroepdansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
9.35 Solisten van het Omroepklelnorkest,
10.40 Otto Dobrindt s orkest. Hierna tot 1.20
Nachconcert.
Teneinde den spellingveranderaars een tijd
rust te gunnen heeft de Vlaamsche Uitgevers
bond den Belgischen Minister van Economische
Zaken verzocht, in overleg met de regeering een
spellingbestand van vijf jaren af te kondigen.
Gedurende dien tijd zouden geen veranderingen
in ,de spelling van het Nederlandsch gemaakt
worden en men zou bovendien den spellingstrijd
in Nederland rustig kunnen laten voortduren.
Na eein definitief besluit door de Nederiandsche
regcering zou men de nieuwe spelling ook jn
België kunnen doorvoeren.
De Haagsche rechtbank veroordeelde den 19-
jarigen loopknecht G. M„ die in zijn betrekking
tal van oneerlijkheden heeft gepleegd en zijn
vader zelfs tweemaal heeft bestolen, tot een ge
vangenisstraf van zes maanden, waarvan drie
maanden voorwaardelijk.
NOORDSCHARWOUDE, 5 Oct. 11.300 kg.
roode kool 1.70—3.90; 800 kg. gele kool 2.60;
53.700 kg. uien 2.80—3.10; grove uien 2.803.00;
drieling uien 1.60—2.00; nep uien 4.80—5.20;
10.500 kg. peen 90—1.80; 130 kg. bieten 2.10;
21.300 kg. aardappelen: Bonken 1.701.20;
Eigenheimers 1.90—2.20; Blauwe Eigenheimers
1.80—2.50; Bevelanders 1.90; 101.100 kg. vroe
ge witte kool 1.00—1.20; 425 kg. ramenas
3.00; 6000 kg. slaboonen 9.30—13.80; 45.200 kg.
pootaardappelenEerstelingen 28/35 4.404.50,
id. 35/50 4.20.
GOUDA, 5 Oct. Veemarkt. Aangevoerd in
totaal 1354 stuks, waarvan 55 slachtvarkens.
Vette 32 1/2—33 1/2 ct. per pond, levend met 2
pet. korting, 366 magere varkens 30—55 per
stuk, 839 biggen 16—20 per stuk, Geldersche
biggen 20—25 per stuk, 5 runderen 125—175
per stuk, 35 nuchtere kalveren 612 per stuk,
3 schapen, 51 bokken en geiten 27 per stuk.
Handel redelijk. 403 partijen kaas. Prijzen 1ste
kw. met rijksmerk 3739, 2e kw. 3235, zware
tot 40. Crisisaftrek 8,2 ct. Handel kalm. 234
pond boter. Goeboter 7580 ct., weiboter 70
75 ct. per pond. Handel vlug. 68500 eieren. Kip
eieren 55.30, eendeieren 2.803 per 100 stuks.
Handel matig.
GOUDA, 5 Oct. Coöp. Zuid-Hollandsche
Eierenveiling g. a. (C. Z. H. E.) Aanvoer
106500 kipeieren. Prijzen: 56/58 kg. 4.604.80,
58/60 kg. 4.80—5, 60/62 kg. 5—5.10, 62/68 kg.
5.10—5.40, bruine 68/70 kg. 4.90—5.75, kleine
eieren 44.50, heneieren 3.103.90 per 100 st.
BROEK OP LANGENDIJK, 5 Oct. Aanvoer:
55000 Kg. roode kool f 1.804,40 48000 Kg.
gelekool f 1.90—2.80; 9500 Kg. savoye kool fl.10
—2.30; 43000 Kg. uien f 2.60—3.20, grove uien
f 2.50—2.80, drielingen f 1.80—2.10, nep f 4.80
—5.30; 10600 Kg. peen f 1.10—1.70; 7300 Kg.
bieten f 1.102.20; 1250 stuks bloemkool f 7.50
—11.1, 2e soort f 1.50—3.90; 8800 Kg. aardap
pelen: eigenheimers f 2; 125.000 Kg. vroege
witte kool 0.90—1.80; 12000 struik andijvie
f 0.401.50; 775 Kg. rammenas f 0.501.00; 1150
Kg. slaboonen f 7.60—12.00; 550 Kg. snijboonen
f 22.40—24.40.
BARNEVELD, 5 Oct. Plulmveemarkt. Oude kip
pen 20—25 cent per stuk, 2028 cent per kg.
Oude hanen 3055, jonge hanen 2560 cent per
stuk, 4045 cent per kg. N.H. Blauwen 4050 ct.
per kg. Jonge hennen 0.751.30 per stuk. Duiven
3040 cent per paar. Tamme eenden 1020 cent,
Jonge woerden 3050 cent, ganzen 11.25, per st.
Kalkoenen 4555 cent per kg. Tamme konijnen
0.751.30, wilde konijnen 3040 cent, oude pa
trijzen 2535 cent, jonge patrijzen 3545 cent.
Aanvoer 45500 stuks. Handel redelijk.
Eiermarkt. Witte eieren 4.70—5, gemengde 4.80
—5.10, bruine 5—5.30, eendeieren 2.75—3.25, Jonge
heneieven 3.25—4 per 100 stuks. Aanvoer 1.500.000
stuks. Handel kalm.
'sHERTOGENBOSCH, 4 Oct. Veemarkt. Op d'e
markt waren aangevoerd 2006 runderen.' 55 vette
kalveren, 232 nuchtere kalveren, 738 biggen, 34
zeugen, 33 loopers, 150 schapen-lammeren. De
prijzen waren als volgt: kalfkoeien 150.00270,
magere ossen en koeien 110.00190 per stuk. Vette
ossen en koeien: le kwal. 7480, 2e kwal. 6472,
3e kwal. 5664 cent per kg. Jongvee 50.00140,
graskalveren 50.0095, nuchtere kalveren 6.00
12, zeugen 65.00110, loopers 20.00—30, biggen
13.0020, schapen 16.0025, lammeren 6.0012
per stuk.
Verdere mededeelingen. Aanvoer van rundvee
weer bijzonder groot, vooral veel vetvee in de mid
den en laagste kwaliteiten, beste kwaliteit schaarsch
en duur; de overige kwaliteiten niet duur met
tragen handel. Stieren aanvoer gcea', handel wat
vlotter en daardoor iets hooger. Weidevee veel be
ter aanvoer, handel aarzelend maar de prijzen
toch niet lager. Jongvee handel kalm. Nuchtere
kalveren goede aanvoer, duurder. Schapen en lam.
meren handel beter, duurder. Biggen handel vlot
ter, duurder. Loopers kalm. Zeugen goed prijshou
dend.
HILVERSUM, 4 Oct. Boter 1.60—1.65, Eieren
6—5.5. oude kaas 3034, belegen kaas 2831,
jonge kaas 2227, oude kippen 6090. jonge kip
pen 90—130, jonge hanen 3575, tamme konijnen
25130, eenden 30—50 cent per stuk. Duiven 20
50 cent per paar.
VINKEVEEN. 4 Oct. Coöp. Groenten- en Fruit
veiling „Vinkeveen". Kassnijboonen 2529.50, ld.
stek 7.5013, Pronkboonen 36.50, Spekboonen
7.50, Tomaten 4.00—10, Spinazie 6—8.25, Poste
lein 9.80—11.10, Roode kool 1—2.80, Waschpeen
1.501.70 per 100 kg. Bloemkool 3.9011.10,
(Niet officieel)
5de klasse, 12de lijst
Trekking van Donderdag 5 October 1939
Hooge Prijzen
f 1000.— 11986 15583 17736
f 400.— 1999 6644 13817 21704
200.— 4547 9820 1288 12065
100.— 1440 6320 7943 15830 16158 17427
20326
Prijzen van 70.
1054 1058 1091 1102
1008 1040 1054 1058 1091 1102 1138
1466 1602 1649 1693 1701 1732 1942
2171 2367 2459 2527 2560 2607 2667
2781 2826 2962 3165 3167 3199 3216
3821 3865 3998 4004 4125 4163 4250
4356 4428 4573 4581 4994 5024 5033
5196 5220 5270 5330 5347 5424 5499
5611 5889 5932 5978 6066 6132 6192
6297 6567 6687 6812 7014 7048 7051
7253 7412 7495 7568 7637 7654 7671
8130 8151 8164 8231 8249 8284 8319
8427 8459 8599 8822 8946 9115 9150
9397 9453 9468 9496 9624 9637 9754
9863 9867 9893 9943 9964 10106 10145
10179 10210 10223 10309 10345 10358 10517
10747 10784 10930 11026 11035 11083 11090
11249 11285 11518 11672 11677 11686 11693
11839 11889 11938 11941 12023 12253 12331
12436 12477 12547 12950 12966 13107 13243
13390 13466 13515 13633 13743 13818 14022
14108 14141 14243 14247 14378 14535 14663
14783 14824 14846 14849 14857 14859 14886
14975 14989 15100 15136 15526 15612 15865
15984 16067 16260 16314 16445 16494 16512
16735 16760 17034 17066 17099 17260 17323
17605 17668 17784 17793 17802 17922 18016
18107 18227 18295 18571 18593 18784 18792
18862 18947 19014 19090 19104 19338 19616
19685 19771 19780 19972 20386 20478 20527
20651 20722 20779 20838 20894 20959 20980
21218 21241 21330 21334 21546 21600 21605
"1934 21957
Nieten
1072 1118
1127
1350 1355
1542 1560
11687 1690
1137
1365
1573
1792
2130
2287
2591
2699
2967
3085
3405
3710
4052
4198
4416
4678
5087
5358
5531
5727
6087
6430
6847
6958
7115
7341
7503
7642
7839
8308
8439
8646
8950
9110
9331
9854
1005 1027 1048
1198 1277 1297 1298
1389 1496 1522 1535
1613 1617 1650 1666
1901 2015 2036 2082 2086 2107
2157 2218 2229 2255 2263 2283
2311 2393 2444 2464 2492 2579
2621 2628 2645 2687 2691 2694
2758 2844 2853 2923 2936 2951
2998 3000 3001 3015 3029 3050
3137 3148 3207 3225 3340 3366
.3494 3551 3601 3609 3652 3669
3735 3769 3786 3813 3823 3965
4065 4068 4102 4130 4140 4186
4224 4258 4267 4293 4298 4359
4495 4550 4552 4554 4555 4571
4812 4815 4843 4859 4881 4923
5112 5130 5173 5188 5337 5355
5446 5501 5510 5511 5524 5526
5542 5565 5580 5653 5658 5710
5914 5915 6006 6014 6041 6083
6199 6249 6274 6233 6295 6391
6467 6511 6579 6659 6725 6798
6897 6911 6918 6925 6934 6945
C988 6998 7011 7013 7054 7102
7212 7225 7263 7273 7302 7303
7401 7410 7411 7426 7459 7493
7542 7560 7570 7597 7602 7641
7687 7709 7738 7752 7825 7828
7890 7986 7988 8014 8191 8197
8338 8341 8346 8351 8380 8388
8450 8466 8519 8524 8534 8536
8690 8790 8852 8860 8883 8884
8996 9021 9023 9035 9061 9101
9130 9177 9266 9287 9322 9323
9489 9599 9723 9770 9807 9809
9882 9923 9979 10008 10021 10024 10090
10108 10121 10153 10162 10200 10278 10281
10459 10484 10490 10563 10628 10691 10796
10823 10872 10953 10976 11016 11021 11051
11C36 11111 11126 11157 11178 11230 11231
11275 11336 11353 11361 11376 11392 11492
11594 11602 11612 11620 11649 11688 11890
11755 11765 11792 11797 11340 11907 11942
13935 11995 12020 12033 12057 12077 12122
12172 12184 12214 12234 12242 12263 12282
12458 12534 12541 12E70 12572 12598 12644
12736 12762 12808 12810 12819 12837 12842
12902 12927 12994 13004 13025 13046 13136
13153 13193 13254 13257 13272 13295 1329S
13314 13327 13355 13418 13432 13439 1348S
13622 13643 13649 13652 13673 13712 13721
13749 13756 13779 13807 13839 13896 13933
13955 13971 13978 14028 14031 14037 14061
14138 14151 14234 14260 14286 14310 14366
14418 14437 14456 14510 14593 14606 14661
14669 14674 14690 14731 14735 14739 14740
14755 14925 14968 15033 15047 15071 15121
15185 15220 15243 15257 15301 15305 15315
15364 15404 15411 15428 15481 15539 15647
15659 15672 15677 15679 15690 15714 15721
15842 15875 15884 15903 15956 15961 15970
16039 16046 16064 16098 16152 16170 16173
16211 16227 16311 16325 16352 16400 16409
16440 16510 16528 16533 16544 16571 16582
16613 16347 16661 16702 16836 16844 16858
16926 16931 17069 17133 17145 17165 17185
17300 17304 17353 17365 17394 17439 17442
17507 17524 17543 17564 ,17569 17610 17618
17683 17696 17811 17829 17849 17863 17864
17908 18021 18043 18063 18079 18091 18095
18121 18160 18199 18203 18302 18348 18418
18428 18447 18466 18472 18556 18576 18597
18672 18705 18727 18732 18760 18827 18830
18868 18869 18879 18889 18930 18969 18995
19095 19111 19143 19153 19161 19181 19208
19269 19359 19362 19367 19376 19385 19447
19486 19503 19560 19563 19597 19629 19642
19764 19791 19806 19866 19882 19883 19916
19919 19979 19991 20009 20047 20092 20171
20224 20241 20292 20360 20377 20426 20435
20458 20461 20473 20476 20506 20645 20654
20S64 20688 20712 20716 20747 20786 20794
20855 20861 20912 20922 20927 20931 20954
20991 21020 21072 21146 21164 21185 21209
21263 21268 21298 21313 21326 21332 21355
21496 21536 21543 21591 21592 21617 21627
21833 21679 21707 21709 21713 21765 21822
21901 21935 21969
Verbetering 5e Klasse 11e lijst: 17678
17678 met f 70.
1282
2021
2767
3303
4343
5123
5584
6226
7084
7856
8370
9321
9815
10146
10657
11202
11757
12352
13285
14092
14744
14934
15959
16682
17411
18089
18804
19666
20629
21064
21810
1139
1370
1593
1850
2136
2293
2609
2707
2987
3123
3468
3715
4058
4200
4490
4741
5091
5416
5539
5762
6163
6456
6871
6981
7127
7356
7529
7657
7887
8323
8443
8672
899i
9111
9358
9869
10095
10314
10798
11065
11260
11549
11725
11968
12165
12389
12693
12953
13150
13298
13504
13745
13935
14120
14388
14666
14746
15165
15321
15656
15747
16024
16208
16419
16602
16874
17284
17500
17647
17874
18114
18420
18642
18859
19042
19237
19481
19733
19917
20172
20440
20655
20805
20989
21250
21454
21632
21845
Komkommers 1.605.30, Kropsla 0.302.30, An
dijvie 0.301 60, Bleekselderie 1.005 per 100 st.
Peen 1.503.60, Peterselie 1.101.70, Selderie
2.60 per 100 bas.
WOERDEN. 4 Oct. Eierenveiling ,.W. en O.".
Kipeieren: bruine 5.305.50, wit 4.705.60, ge
mengde 4.705.50, heneieren 3.304.10, eendeie
ren 4.10 per 100 stuks. Aanvoer 29S22 stuks. Boter
7374 cent per pond. Kaas 28 cent per pond.
HEEN
TERUG
Driemaal
per week
luchtpost
naar Indiè
AMSTERDAM
PARIJS
MARSEILLE.
NAPELS
ATHENE
RHODES
ALEXANDRIë.
LYDDA
BAGDAD
BASRAH
DJ ASK
KARACHI
JODHPUR
ALLAHABAD
CALCUTTA.
RANGOON
BANGKOK
PENANG
MEDAN
SINGAPORE.
BANDOENG..
Sept
2
2
Sept
De beurs te Parijs is beter gestemd en de
handel neemt toe. De rede van Chamber
lain beantwoordde volkomen aan haar ver
wachting. De vaste stemming werd begun
stigd door de onveranderde vastberaden
houding der geallieerde mogendheden,
op geen enkel vredesvoorstel van Hitler in
te gaan, indien dit voor de toekomst Teen
gegrond uitzicht biedt op het einde van
het Duitsche streven naar hegemonie in
Europa. Men constateert tevens met vol
doening den geringen ijver, welken Italië aan
den dag legt, om Duitschlands boodschap
per te worden, en de beurs wacht met ver
trouwen de besluiten van Amerika omtrent
de opheffing van het embargo op wa
pens af.
Rusland beijvert zich om scheepsruimte
beschikbaar te stellen voor den houtuitvoer
van de Witte Zee en wel acht schepen voor
het vervoer naar Engeland en Frankrijk.
Rusland heeft den hout-uitvoer hervat,
welke plotseling werd gestaakt, toen onder
weg zijnde schepen waren teruggeroepen.
De wereld-kunstzijdeverkoopen in het
eerste half jaar zijn naar raming met 20
pet. gedaald ten opzichte van het eerste
half jaar 1938. Deze vermindering is voor
namelijk het gevolg van den achteruitgang
van den Japanschen handel in het Oosten.
De staalproductie in de Vereen. Staten
bedraagt thans 87*/'z pet. der capaciteit te
gen 84 pet. de vorige week. Verwacht wordt,
dat binnenkort de staal- en ruw-ijzer-prii-
zen zullen worden verhoogd. De exportprij
zen zijn verder gestegen.
De staalschroot-prijs in Amerika werd
verder verhoogd met 1.80 tot 24.50 per
ton.
In de Nash Motor Co. fabriek te Tenosha
Wisconsinis een staking uitgebroken door
de Union of Automobile Workers georgani
seerd, die onderhandelingen eischt over
een arbeidsovereenkomst. Het werk in de
andere fabrieken zal bemoeilijkt worden,
wanneer deze staking voortduurt.
De United Corporation keert een onver
ander dividend uit van $0.85 per pref.
aandeel.
De koperprijs in Amerika werd door een
groot producent met Vi dollarcent tot 12*/z
d.c. per lb. verhoogd.
In verband met de toenemende geldruim-
te op de open markt le Londen wordt het
geloof versterkt, dat het disconto van de
Bank van Engeland opnieuw zal worden
verlaagd n.l. van 3 pet. tot 2Vz pet.
De rubberprijs te Londen daalde met 1/16
d. tot 9 7/16 d. per lb. Symington en Wilson
wijzen er op, dat de omvang van den han
del op cif-basis vrij belangrijk is vermin
derd; Amerika toont echter groote vraag
voor cif-levering. De verhooging van het
uitvoer-percentage door het Internationale
Rubber Restrictie Comité van 70 pet. tot
75 pet. werd verwacht. Hiervoor zal de uit
voer voor het laatste kwartaal van het jaar
met 18.000 worden verhoogd.
Voor een niet volle zaal heeft het cabaretge
zeischap van Paul Ostra in den Maastricht-
schen Stadsschouwburg een voorstelling gege-
van. Onder de zeer verscheiden nummers, dis
zoowel snelteekenaarij, één-acters en quasi
tragische recitaties bevatten, wist ons een twee
tal bijzonder te boeien. Vooral de geestige imi
taties van verschillende bekende Nederiandsche
declamators en acteurs, als Saalborn, Van Dal-
sum, Cees Laseur, Paul Huf enz. door Andries
Noland, viel bijzonder in den smaak. Belang
stelling verdiende tevens ae jonge danser Fran
cis Boy, die in enkele nummers blijk gaf van
een opmerkelijk talent. Vooral in het zuiver
artistiek dansen ligt zijn fort, zoodat men zon
der twijfel wenschen mag, dat hij zich beter
in dit ernstiger genre zal kunnen uiten. Het
geheel vormde een niet steeds even geslaagden
cabaret' avond, doch was voor het publiek een
aangename verpoozing.
DONDERDAG, 5 Oct.
Waar-
nemingspunten
Waterhoogte
8 u. vun.
gem zomerst
1921—1931
Se<
Gist
S3
Qt
X
lert
eren
»-i
<D
WD
CÖ
Keulen 6 u.
39 56
37 50
0.02
0.C0
Lobith
13 10
9.89
0.00
0.10
Nijmegen
10 75
7 61
0.00
0 05
Kampen
5-56
238
0.00
0.10
Westervoort
10.52
7.85
0.00
0.07
Deventer
3.00
C-00
0.00
0.00
St. Andr. W
11.11
8 38
0.C9
Belfeld
5.16
2.1
0.00
0.12
Venlo
0.19
0.10
Grave
0.53
0.00
0.00
0 00
2) Sluis
43.1
40.69
0 00
0.61
Arnhem
14.23
1 i.l5
0 37
0.00
Vreeswijk 1. w.
13.70
0.00
0.00
Mastr. Hu.
0.00
0.00
1) Borgh.
7,61
4.83
0.06
Lith
0.82
0.55
0.00
0-22
Beneden de sluis.
1) De waterstand aan de hoofdsluis wordt ge
acht 0.40 M. hooger te zijn bij geheel geopende
stuw.
2) De waterstand aan de peilschaal te Grave
(stad) wordt geacht 0.10 M. hooger te zijn bij
geopende stuw.
Hoogste stand te Keulen tot dusver 4322.
AMSTERDAM
Kanaalwater
8 u 0.50- AP
12 u 0.43— AP
2 u 0.43- AP
Stadswater
8 u J.50—- AP
|2 u 0.43— AP
2 u 0.43— AP
WATERSTAND
5 Oct. 4
Rhelnf.
Breisach
Kehl
Maxau
Mannh.
Strassb.
Diedesh
Mainz
Lohr
Amstelwater
8 u 0,50— AP
12 u 0.43— AP
2 u 0.43— AP
IJselm water
8 u 0.17— AP
12 u 0,17— AP
2 u 0.18— AP
OP DEN RIJN
Oct. 5 Oct. 4 Oct.
Ems - -.
0 -
3 84
2 59
2.70
176 -.—
2 66
Caub
Coblenz
Trier
Keulen
Dusseld.
Ruhrort
Wesel
Emmerik
I 90
1 89
0 96
1 56
0.94
0.12
0'30
0.96
1,89
1 89
J. 30
1 59
I 01
„02
0.13
,.18
V
