Veertig jaar geleden knalden
de Mausers der Boeren
üii mm
UIT DEN OMTREK
f N.V.„MEYHOFF"
Kabouter Flip en zijn vriendje Wip
W\
n
r\
Man óefatfft om:
ZCoedfe
v. Amerongen's
L V
Prijsopdrijving
^ONJÉ EN ZIJN BURGERS
VOOR MAFEKING
1
im
UITGIFTE BOERDERIJEN
WIERINGERMEER
5en
VRIJDAG 13 OCTOBER 1939
0l*iantische Boeren-
^**niee in den strijd
Sn
Fet
llHrrr
JLaitcjeve avan/en
lyt.w (til ln oute
Brillenmakers KEIP
HEEMSTEDE
HILLEGOM
SANTPOORT
VOGELENZANG
MAAKT RAMEN EN DEUREN
VOLKOMEN TOCHTVRIJ
IJMUIDEN
Zeehond gevangen op het strand
ZANDVOORT
Voorloopig aangehouden in ver
band met den oorlogstoestand
G I ERSTR.2 7
R.K. ONDERWIJZERSDAG
Haringvangsten
n Aardig
uit onze
SERIE
%)avnesPiaedenmaga.2iin~
AN EG ANC 24, FRANKESTRAAT 3-5
t
?an igqf Jaar geleden in de Octoberdagen
^aUser (t Kna^en de eerste schoten uit de
^atiip f7e^eren der Boeren: Transvaal en
kaabsch riJstaat> de zelfstandige Zuid-Afri-
Etigeig nd TepubIieken waren in oorlog met
•ttiperiar 'fdat de consequenties trok uit de
etl zich lscbe Politiek van Cecil Rhodes
Sctlarm„°^rnaakte om met geweld zijn heer-
Ê°eten ln Zuid-Afrika te vestigen. De
^hamhp d<ien niet gewacht Joseph
lonigf, ain- be Britsche minister van Ko-
v°ldoe;riZiJn^handen in Soedan vrij had en
tletitrpi-i? troepen in Zuid-Afrika kon sa-
op öe en- Na het ultimatum dat juist
zen veriaardag van Oom Paul, den .grij-
«n fWj nt Kruger, afliep, rukten zij op
Se gy "uerdagnacht 13 October 1899 begon
het doo aanval van generaal Cronjé op
in Natarj Baden Powell verdedigde Mafeking
fir jg
®een oorlog geweest in den jongsten
eeit ge\'i61 in Nec*eriand zoo sterke reacties
het zoo tot de verbeelding sprak
"s dez^ °P8roeiend geslacht, nog lang nadien
t°'k te„ 'jd van het stamverwante Boeren-
schietl sex} de Britsche overmacht. Het was mis-
V de laatste „romantische" oorlog, al-
t°l$chei.an de zijde der Boeren, want de En-
lig in van hun kant waren weinig zachtzin-
Sea viia n methoden, om den weerstand van
et We]jnd breken. Aan Britsche zijde was
*W lcbt juist de eerste moderne oorlog,
ior- J
het khaki de oude bonte
8fav,
,8eschut
verving, machinegeweren, 15
uni-
c.m.
met prikkeldraad beschermde loop-
ooff11 ball°n& captifs voor de eerste maal in
En» ?S op Sroote schaal toepassing vonden.
Oorf en voerden trouwens ook een „tota-
'«U ujj0®"- zij moordden het vee van de Boe-
Vernielden hun bezittingen, waardoor
voor zoover zij niet in de door Baden
en kinderen met hongersnood werden
gestichte concentratiekampen zuchtten.
Sl^fUe§er'0ver vertrouwden de Boeren
dep f °P hun Mauser-geweer, op hun zel-
611 zi,f> schot, hun kennis van het land
«^.natuurlijke gesteldheid. Met onver-
teSe e ihen moed streden de kommando's
fle,. E een ten slotte vijfvoudige overmacht
hef„ h^elschen. De namen hunner aanvoer-
kia„,_ re§en een
ecu bijkans legendarischen
ïher Hhristiaan de Wet, De la Rey, Danie
Zog ~n' -Slim Piet" Joubert, Botha, Hert-
Er, 1 °njé, hun faam ging de wereld over.
^l0I°°^ in de laatste phase van den
ttian.g', he guerilla der verspreide kom-
lijkp, °'S' °°8Stten de Boeren onverganke-
en krijgsroem.
^8f!nnTaS een wonderlijk leger, volgens onze
ke]eciPPen' de Boerenarmée, die veertig jaar
ïeis p strijde trok. Fantastisch, deze ke-
et bun breedgerande hoeden, patroon-
v°chteri °Ver de schouders. Bloedjonge knapen
kej ee haast baardige grijsaards met als vrij-
en voornaamste wapen hun geweer.
Vfeezen aal was de hiding, ernstig en God-
Vatl h de geest in den troep. Rond de vuren
hsaim 6t av°hdlijk leger klonk het plechtig
drjjf gezahg. Op Zondag rustte het krijgsbe-
hcnjtehzij de vijand aanviel. Iets huiselijks
1iaucjaa'ï 00,5 llun wijze van oorlog voeren. Nie-
°t) Zag ev bezwaar in, om van tijd tot tijd
te f,e ®n gelegenheid voor langer of korter vrijaf
tiej. d h. En toen Oom Paul meer zuinigheid
Vab a 6v,munitle Sebood, legden tal van scherp-
"toOihC^r 06 beroemde „kopjes" meer dan een
Vs vellen' zoodat één Boerenkogel
'teicig e' vier Engelschen buiten gevecht
öe g
ebis erenoorlog heeft een lange voorgeschie-
Toen honderd jaar geleden de
h'euty eklbers uit de Kaap Noordwaarts een
°VerhP Vaderland zochten, om van de Engelsche
^he ei'Sching bevrijd te zijn, heeft het Brit-
eeiity rnperialisme met het ouder worden der
Afrjij gestadig de onafhankelijkheid der Zuid-
'tïth ansche republieken van Nederlandschen
S ZondLeigd. en hun het leven zuur gemaakt.
6ek0n.°u uiteindelijk wellicht geen oorlog zijn
Iti v ®h, wanneer in den grond waar de Boeren,
"atria en rust levend. volgens overgeërfde
o«fe r°hale tradities, veeteelt en landbouw be
aau
ehden
niet de rijkste goudvelden ter wereld
tUn 5en Witwatersrand werden ontdekt. Een
«cher,ad gouddelvers, gelukzoekers, zakenmen-
fleze lndustrieelen volgde en de Boeren zagen
Volst,. kVasie met leede oogen aan. Zij waren
ekt niet genegen dezen door hebzucht ge-
<tr.
even
ten v°hisvreemden indringers, ook al verschaf
fen aan den Staat Transvaal hooge inkom-
lïlaa'kft>0litieke rechten te verleenen. Engeland
rijhe h nu de zaak dezer „Witianders" tot de
fhe'h eerig naar het profijt der Transvaal-
Cha,b°demschatten. Gesteund door Joseph
hiën rlain, den Britschen Minister van Kolo-
hjn ',.Voerde de Kaapsche premier Cecil Rhodes
Van 2 beoogende een totale onderwerping
did-Afrika aan de Engelsche heerschappij.
baar aT'' de Boeren waren waakzaam en weer-
Vah hi beruchte Jameson-raid met medeweten
tijrj "°des, een plotselinge overval in vredes-
p Transvaal, in de verwachting dat de Wit-
ss
der
der meest geduchte aanvoerders
Boeren, generaal Christiaan de
tr~l' bezield met den echten Voor-
ekkersgeest de onverzoenlijke vijand
der Engelschen bleef
landers van den Witwatersrand gelijktijdig in
opstand zouden komen, mislukte volkomen.
.Zooals een Transvaalsche Boer kan rijden als
zijn vaderland in gevaar is. zoo kan het geen
enkele soldaat ter wereld", verzekerde luitenant
Carel Eloff, president Kruger's neef. Binnen en
kele dagen waren 3000 Boeren opgezadeld en
strijdvaardig. Generaal Cronjé, de ruige pa
triarch, voerde hen aan en versperde Jameson
den weg naar Johannesburg. De Engelschen wer
den omsingel en moesten zich overgeven.
Groot was de verontwaardiging in Europa te
gen Engeland. De Boeren voelden zich daardoor
in hun positie versterkt. Zij geloofden vast, dat
Duitschland of Frankrijk of misschien wel bei
de hen in geval van oorlog te hulp zouden ko
men. Engeland begon troepen te ontschepen
aan de Kaap, inmiddels de onderhandelingen tot
oplossing der hangende problemen rekkend om
zooveel mogelijk tijd te winnen. De Boeren door
zagen het spel. Op 9 October 1899 eischten zij
terugtrekking binnen 48 uur van de Britsche
troepen van hun grens. Twee dagen later be
gonnen de krijgsverrichtingen.
Veertigduizend Boeren trokken ten strijde
tegen een vijandelijke macht die aanvanke
lijk iets geringer in aantal was. De oorlog
telde drie phasen. De eerste kenmerkte zich
door een reeks snelle successen voor de
Boeren-armée, die Natal binnenviel en het
beleg sloeg voor Mafeking. Kimberley en
Ladysmith. Het Britsche tegenoffensief om
streeks half December mislukte volko
men. In deze, hun „zwarte week", leden de
Engelschen zware nederlagen bij Magers-
fontein, Colesberg en Colenso. De indruk in
Engeland was verpletterend. Het aanzien
van het Imperium stond op het spel en de
oorlogsstemming nam hand over hand toe,
aangewakkerd door mannen als Kipling,
wiens imperialistische visie hem den strijd
als een „kruistocht der beschaving" deed
prediken.
Ook het nieuwe jaar zette nog gunstig in voor
het Boerenleger. Bij Spionkop leden de Engel
schen, die onder Generaal Buller Ladysmith
trachtten te ontzetten, opnieuw een zware ne
derlaag. Inmiddels echter waren uit Engeland,
Canada, Australië en Nieuw Zeeland belang
rijke versterkingen aangekomen, zoodat de En
gelschen geleidelijk een groote overmacht kregen
en tenslotte over 240.000 man beschikten. Thans
keerde de krijgskans. Lord Roberts, de Britsche
opperbevelhebber, ontzette op 15 Februari Kim
berley en enkele dagen later viel Cronjé met
4000 burgers hem bij Faardeberg in handen.
Van nu af was het initiatief aan Engelsche
zijde. De Boeren werden teruggeslagen en ook
Ladysmith zag zich bevrijd van zijn belege
raars. Vergeefsch was het beroep der regeeringen
van Transvaal en Oranje Vrijstaat op de Euro-
peesche mogendheden. Slechts groepen vrijwil
ligers kwamen de benarde burgers helpen. Een
„internationale brigade" van Hollanders, Duit-
schers en Amerikaansche Ieren vocht aan de
zijde der Boeren, maar deze steun viel geheel in
het niet tegen de onophoudelijke versterkingen,
welke de Engelschen uit de onuitputtelijke
bronnen van hun vVreldrijk aan menschen en
materiaal tegen de Boeren in het veld brach
ten.
Het ging nu snel bergaf met den tegenstand
der burgers. Op 17 Mei 1900 werd Mafeking
ontzet, wat onbeschrijfelijke geestdrift in Enge
land teweeg bracht. Veertien dagen later rukten
de Engelschen Johannesburg binnen en op 5
Juni Pretoria. De Boeren-regeering week terug
in de richting der kust, van plaats tot plaats
bestookt door de Engelschen. Het laatste groote
treffen volgde in Augustus bij Berg en Dal
Verslagen, oud en gebroken was de dappere
Paul Kruger, zooals hij te Lorenzo Marquez aan
boord van de „Gelderland" ging, hem door
Koningin Wilhelmina onverschrokken en ten
voorbeeld aan de wereld ter beschikking ge
steld. En terwijl Kruger in Europa vergeefs
om hulp zocht, Lord Roberts Transvaal an
nexeerde en den oorlog officieel als beëindigd
verklaarde, trad de laatste phase van den strijd
in. Nog stonden 50.000 burgers en buitenland-
sche vrijwilligers te velde. Zij verspreidden zich
in kleine commando's en voerden een verwoede
guerilla, bezield met den taaien Voortrekkers
geest, met den wanhopigen moed, die vriend en
vijand bewondering afdwong.
Met niets ontziende meedoogenloosheid heeft
Engeland dit verzet gebroken. De boerenplaat
sen der strijdende burgers werden verwoest, het
vee uitgemoord, vrouwen en kinderen in con
centratiekampen opgesloten, waar zij bij dui
zenden zijn gestorven! De gevangen genomen
Boeren bracht men over naar St. Helena, Cey
lon en de Bermuda-eilanden. Van het najaar
1900 tot Maart 1902 hielden de Boeren den
guerilla-oorlog vol, voor zij, het nuttelooze van
verder verzet inziende, onderhandelingen met
Kitchener openden. Op 15 Mei 1902 kwam te
Vereeniging de vrede tot stand, die aan de
onafhankelijkheid der Boeren-republieken een
einde maakte. De droom van Cecil Rhodes was
in vervulling gegaan: over heel Zuid-Afrika
wapperde de Engelsche vlag.
v
„Het heeft geofferd goed en bloed, voor vrijheid en voor recht." Grijsaards en
jongens vochten schouder aan schouder in de Boerenkammando's. Op boven
staande foto drie Boerenstrijders uit eenzelfde familie: de 65-j. P. J. Lemmter,
de 15-jarige J. D. L. Botha en G. J. Pretorius, 43 jaar
GR. HOUTSTRAAT naast Luxor
Ontspanning voor de militairen. Ook Don
derdagavond konden de militairen weer volop
genieten van de gelegenheid tot ontspanning.
De heer J. Oolders, gérant van Hotel Restau
rant Wapen van Heemstede had zijn zaal be
schikbaar gesteld voor het optreden van de
Haarl. Harmonie, waaraan medewerkten de be
kende humoristen Henk Smal en Leo Noorden
met den accordeonist Jan Wigcherink.
Hier was de belangstelling zoo groot, dat ve
len zich met een staanplaatspe tevreden moes
ten stellen.
Het trio oogstte vooral veel bijval met
bekende soldatenliedjes, terwijl ook genoemd
mag worden de internationale zigeuner-zan
ger Ricardo Corelli, die, nu niet in een Rus
sisch costuum, maar in den soldatenrok een
dankbaar applaus oogstte.
Het was een zeer geslaagde avond, en korpo
raal de Jong was wel de tolk van alle militai
ren als hij zoowel de Haarl. Harmonie als den
overigen medewerkenden een „tot weerziens"
toeriep.
St. Michaël gaf een concert in het R. K. Ver-
eenigingsgebouw.
Uit de volle zaal van „Het Wapen van Heem
stede" komend, valt hier de belangstelling wel
bitter tegen. Voor een concert van zulk een
corps, en dan nog met medewerking van de be
kende Bavo-zangertjes is een bezoek van hoog
stens 50 belangstellenden wel bedroevend en
men zou zich toch werkelijk af gaan vragen of
er niet al te veel van het goede gegeven wordt,
of dat men in deze ernstige tijden nog maar al
leen voelt voor wat gijn.
Maar die er dan geweest zijn, hebben volop
genoten.
Hofmeester met zijn corps had een dankbaar
gehoor, en vooral na de Tancrède-ouverture
van Rossini en „Orpheus in de onderwereld"
klonk een langdurig applaus.
Bloembollendiefstal. Woensdag werd alhier
aangehouden zekere J. B., oud 36 jaar, verdacht
van vervreemding van bloembollen, welke het
eigendom waren van zijn patroon. Vandaag
zal verdachte worden voorgeleid voor den Offi
cier van Justitie. Verdachte verklaart, dat hij
de bollen heeft gekregen.
R. K. Schaakclub „Hiilegom" Dinsdag
werd in Heemstede de eerste bekerwedstrijd
gespeeld tegen de R. K. Schaakver. „Het Witte
Paard" uit Haarlem. Hiilegom verloor met 37.
Toch is de uitslag voor deze jonge vereeniging
bevredigend te noemen. Het Witte Paard was
vorig jaar winnaar van den bekerwedstrijd en
mag dus wel de sterkste R. K. schaakclub uit
de omgeving genoemd worden. Nog wat spel-
routine en de toekomst van onze Hillegommers
ziet er heel goed uit.
Beurspraat Veel volk-weinig handel. Veel
klagen-weinig troost. Nog steeds geen beslis
sing van regeeringswege over steunmaatregelen
of een mogelijkheid tot meer beplanting.
Verder werd er druk geredekaveld over het
uitblijven van de „lijsten" de „Unbedenklich-
keits-Bescheinigungen" welke niet doorkomen.
De contingenten zijn reeds verdeeld en in
het bezit van de exporteurs; de bloembollen
staan gereed voor de verzending, maar men
moet wachten op de U. B.
Vanzelf wijt men dit weer aan de vereeni-
gingen en als het waar zou zijn, dat de be
sturen van algemeene Ver. en Bond niet alles
in het werk zouden stellen om deze U. B. zoo
spoedig mogelijk hier te krijgen, dan zou er iets
te verwijten zijn.
De kweekers van ranonkels en anemonen
hebben de hoofden ook bijeen gestoken en zullen
trachten de regeering te overtuigen van de
noodzakelijkheid van steun voor hun culturen.
25 jaar geleden was men in Den Haag bereid
om hen te steunen en dat geeft nog al wat
moed.... Wij hoorden dat er enkele firma's
zijn die reeds uitbetaalden!
Bij de veilingsgebouwen begint men met het
malen van het groote overschotWat moet
er gebeuren met de 50
Moet de bollencultuur verdwijnen? Regee
ring steun de kleine en groote kweekers!
Sportnieuws. Het programma voor a.s.
Zondag luidt:
Santpoort IExcelsior I, 2 uur
A.D.O. ISantpoort II, 2.30 uur
O.I.V. II—Santpoort III, 2.30 uur
Santpoort IVI.E.V. IV, 12 uur
Junioren:
Afd. III: Santpoort—T.Y.B.B., 12.30 uur
Afd. I: SantpoortH.B.C., 2 uur
Santpoort I verschijnt met:
C. Nijssen
J. Nijssen D. Nijssen
Slok C. Tromp v. Leuven
Oosterholt v. d. Pieterman Bakkum
T. Tromp Kaldenbach
Scheidsrechter Reekers.
De wedstrijd vangt om 2 uur aan.
Kath. Volksbond. De kring houdt heden
avond haar eerste vergadering in dit seizoen in
café De Viersprong. Spreker is bondsvoorzitter
J. v. d. Akker.
Bonte avond voor de militairen Woens
dagavond werd in het R K. Vereenigingsge-
bouw aan de Graaf Florislaan een oonte
avond gegeven voor de militairen.
Eenige manschappen van het aldaar ge
legerde eskadron, hadden een revue gemaakt,
welke door hen ten beste werd gegeven.
Bij de opening, welke door een der mede
spelers geschiedde, werd medegedeeld, dat de
kameraden niet te hooge eischen moesten
stellen aan het spel der groenjassen, aange
zien de oefentijd te kort was geweest en het
maar leekenwerk was. Doch we kunnen zeg
gen, dat deze avond een waar succes is ge
worden voor deze nieuwe revue-artisten., en
voor hun kameraden een zeer vroolijke avond,
waarop ze met genoegen kunnen terugzien. De
refreintjes der diverse nummers werden door
het heele escadron dapper meegezongen, wat
de stemming verhoogde. Het muzikale gedeelte
van den avond werd verzorgd door een pittig
orkestje uit Vogelenzang met aan de piano
5 JAAR GARANTIE
AMSTEB. HAARLEM DEN
DAM Verspronckweg 43 HAAG
Tel. 10439
een der soldaten van het escadron, dat in alle
opzichten heeft medegewerkt tot het welslagen
van het festijn. Onder de aanwezigen merkten
we op den commandant, ritmeester Baron
van Falland, en de le luits. mr. Baron de Vos
van Steenwijk, en J. C. de Marez Oyens.
Tijdens de pauze sprak ritmeester Baron
van Palland eenige woorden van dank tot de
manschappen, die dezen avond op zoo ge
zellige wijze hadden opgezet, om den officieren
en den soldaten van het escadron eenige urer.
van amusement te brengen. De commandant
deelde tevens mede, dat het avond-appèl pas te
twaalf uur zou worden gehouden; dit werd door
de manschappen met een hoeraatje aanvaard.
Door burgers aangebeden sigaretten werden
tijdens den avond rondgedeeld, terwijl de aan
wezige officieren twee gratis consumpties ver
strekten aan de militairen. Ook de pastoor,
die op het feest was gencodigd, toonde zijn
medeleven in den vorm van gratis consumpties.
Tot slot van den avond was op het tooneel
een tableau opgesteld, voorstellende de paraat
heid van de Nederlandsche weermacht en de
aanhankelijkheid aan het Vorstenhuis. Tijdens
dit tableau werd het Wilhelmus gespeeld, het
welk door allen uit volle borst werd mesge
zongen.
Naar we vernmen zal deze bonte-avond nog
maals gegeven worden voor het publiek van
Vogelenzang. We wenschen den Soldaat-
revueartisten veel succes met de volgende op
voering.
Aan den afslag te IJmuiden werd aangevoerd
een levende zeehond, dien men op het strand
gevangen had Het beest, dat gekocht werd
door den heer Rietdijk te IJmuiden voor de
som van f 2.80, herkreeg spoedig zijn vrijheid,
daar de heer Rietdijk het na den koop in zee
gooide.
W. Dorsman in het huwelijk getreden. De
bekende zwemmer W. Dorsman is gistermorgen
in het huwelijk getreden met mej. Jo Loos.
Beiden zijn bekende figuren in de Zandvoort-
sche Reddingsbrigade en nemen deze plaats
reeds jaren en nog eens jaren op de meest
eervolle wijze in. De naam Dorsman beteekent
in Zandvoort niet anders dan; goed zwemmer
en goed redder. De gebroeders Dorsman staan
bekend als flinke jongelui, die voor de zee nim
mer terugdeinzen en zich onder de meest moei
lijke omstandigheden vaak met gevaar voor
eigen leven geheel geven aan hun menschlie-
vende taak. Is er aan ons strand iets gebeurd
en komt er een Dorsman te hulp dan is er
direct moed en vertrouwen.
De huwelijksvoltrekking ten raadhuize had
plaats door den heer P. van der Mije, ambte
naar van den Burgerlijken Stand, terwijl deze
tevens commandant van de Zandvoortsche Red
dingsbrigade is. De heer v. d. Mije zeide o.a,:
Het is wel onder geheel andere omstandig
heden, dat ik u beiden thans voor mij zie. Ik
ken u beiden als trouwe leden van onze brigade
en ik weet ook, dat de naam Dorsman in onze
brigade gezag heeft. De prettige samenwerking
met u als bestuurslid, gepaard aan uw bijzon
dere verdiensten voor onze vereeniging, heb ik
steeds naar waarde weten te schatten.
De internationale verwikkelingen hebben
de directie van de Wieringermeer genoopt
de toewijzing van de 48 dit jaar voor de
verpachting beschikbare landbouwbedrijven
voorloopig aan te houden.
In hoofdzaak is deze aanhouding het
gevolg van het feit, dat er geen zekerheid be
staat, dat de in aanbouw zijnde boerderijen tij
dig gereed zullen komen, in verband met be
perking van den aanvoer van bouwmaterialen.
Doch ook overigens bieden de tijdsomstandig
heden zooveel onzekers, dat het gewenscht ge
oordeeld werd thans nog geen definitieve toe
zeggingen te doen. De bedrijven blijven daarom
voorshands in exploitatie bij de Cultuurmaat
schappij De Wieringermeer. Zoodra de omstan
digheden zulks toelaten zal tot de definitieve
toewijzing van deze bedrijven worden overge
gaan. Voor 41 boerderijen waren de pachters
reeds uitgezocht en dezen is medegedeeld, dat
zij onder normale omstandigheden voor een be
drijf in aanmerking gekomen zouden zijn. Hier
uit mag wel worden afgeleid, dat zij een ooer-
derij in pacht zullen verkrijgen, zoodra de boer
derijen gereed zijn en zich ten aanzien van ons
land geen feiten hebben voorgedaan, welke ons
geheele economische leven op losse schroeven
zetten.
Een zevental bedrijven wordt, zoolang dit m
verband met de afwikkeling van zaken door den-
tegenwoordigen dienst voor de Wieringermeer
mogelijk is, gereserveerd om in pacht te worden
uitgegeven aan daarvoor in aanmerking komen
de gegadigden, die ten gevolge van de mobili
satie thans onder de wapenen zijn. Ook ten
aanzien van de uitgifte van 28 gemengde akker
en tuinbouwbedrijfjes is beperking opgelegd.
De bouw der behuizing voor deze bedrijfjes
moest ten tijde van de afkondiging der mo
bilisatie nog worden aanbesteed en waar ook
in dit opzicht moeilijk kon worden aangeno
men, dat de woningen met bedrijfsruimten tij
dig gereed zouden zijn, is de definitieve toe
wijzing van deze bedrijfjes voorloopig voor een
jaar uitgesteld. De meerderheid van de hier
voor in aanmerking gebrachte gegadigden ge
voelde ook zelf voor uitstel, gezien de onzekere
tijden en groote bezwaren, verbonden aan de
exploitatie zonder bedrijfsgebouwen. Slechts een
viertal tuinders bleek op grond van de nun
verstrekte voorloopige toewijzing reeds maat
regelen te hebben getroffen ten aanzien van
hun bedrijf op het oude land. Ten einde deze
niet in moeilijkheden te brengen, zou het hun
voorloopig toegewezen bedrijfje op 1 Novembér
a.s. te hunner beschikking worden gesteld, cei-
wijl voor bewoning en bedrijfsruimte een zoo
goed mogelijke oplossing zal worden gezocht.
„We zullen je toch maar meenemen naar het
politiebureau, dat heb je verdiend." Nu kreeg
Peter het te kwaad en hij begon te huilen. Maar
opeens fluisterde de onzichtbare Flip hem in
het oor: „Ga maar gerust mee, alles komt wel
wéér goed, maar zorg, dat je Wip niet kwijt
raakt." Nu kreeg Peter weer moed: de kabouter
zou door zh mute toch alle menschen te slim af
zijn. i
Heel beleefd zei hij: „Ik zal met u mee gaan,
maar u vindt het zeker wel goed, dat mijn eek
hoorn meegaat." Daar hadden de twee mannen
niets op tegen en zoo trokken ze naar het
dichtsbij gelegen politiebureau, waar ze in een
kamer werden toegelaten, waar een paar heeren
aan een tafel zaten te schrijven.
De slager deed een heel verhaal van hetgeen
hem en den bakker was overkomen. Plotselir;
vroeg hij aan Peter: „O ja, dat heb ik je n
niet gevraagd, maar hoe kwam het, dat we j<
niet zagen, toen je de broodjes en de Woi'
wegpakte?" Wat moet ik. zeggen dacht Pete:
laat ik het maar brutaalweg liegen, dat lijkt me
het beste.
levert alle z.fondsen.
Theorie der vervangingswaarde in
de huidige omstandigheden
bestreden
Voor de Groninger rechtbank is Donder
dagmiddag 'n proefproces behandeld inzake
ae prijsopdrijvings- en hamsterwet, ni. over
ae vraag of een winkelier zijn ouden voor
raad tegen ouden prijs moet verkoopen, dan
wel of hij, wanneer de inkoopsprijs inmiddels
is verhoogd, ook den verkoopsprijs van oude
voorraden mag verhoogen
De middenstand stelt zich, zooals ook bleek
bij de behandeling van deze zaak, waarbij n?t
ging over een prijsverhooging van wol met vijf
cent per knot, oP het standpunt, dat goed koop
manschap voorschrijft, overeenkomstig de ïeer
van de vervangingswaarde, dat b;i verhooging
van de inkoopsprijzen de winkelier ook de ver
koopsprijzen dient te verhoogen. Slechts dan is
een goede financiering van zijn zaak mogelijk,
terwij] hij tevens een reserve vormt voor even-
tueele verliezen bij prijsdaling in de toekomst.
De officier van Justitie, die deze opvat
ting in het algemeen wel kon deelen, meen
de echter, dat zij onder deze bijzondere
tijdsomstandigheden, waarvoor speciale wet
ten in het leven zijn geroepen, niet (can
gelden. De wet tegen de prijsopdrijving wil
den consument beschermen en zoo lang mo
gelijk voor prijsopdrijving behoeden. Wan
neer men deze zaak in dat licht beschouwt,
is hier sprake geweest van prijsopdrijving.
Anders zou immers de wet practisch geen
doel hebben.
In verband met den principieelen kant der
zaak eischte de officier een geldboete van een
gulden tegen verdachte, een Groninger manu-
facturier.
De verdediger, mr. Koppius, rechtskundig ad
viseur der Algemeene Groninger Winkeliers-
vereeniging, was daarentegen van oordeel, dat
ce stelliiig oude voorraden tegen oude prijzen
verkoopen. niet opgaat. Algemeen wordt ock
door de ceskundigen de theorie der vervangings
waarde bij de prijzenpolitiek gehuldigd en dan
kan men niet zeggen, dat hier van een onrede
lijke prijsverhooging sprake is geweest. Pleiter
concludeerde tot vrijspraak.
Uitspraak 19 October.
De elfde RK. Onderwijzersdag, georganiseerd
door de afdeelingen Amsterdam, Haarlem,
Zaandam en Aar- en Amstelstreek der St.
Augustinusvereeniging. zal op Woensdag 18 Oc
tober a.s. in „Krasnapolsky" te Amsterdam
worden gehouden.
In de ochtendbijeenkomst zal het woord wor
den gevoerd door dr. S. Stokman O.F.M. Des
middags zal het Onderwijze.rstooneelensemblc
„d'Eglantier", onderafdeeling van het K.O.G.
Amsterdam, ten tooneele brengen „Mysterie op
Glencliff Manor", van John Willard.
De R. K. Vrouwenbonden en het feest
van Christus' Koningschap.
In een groot deel van Katholiek Nederland
wordt op het feest van Christus' Koningschap
dat wordt gevierd op den laatsten Zondag van
October, vóór de kerkgebouwen het smaakvolle
f eestinsigne: „het kruisje met de konings
kroon" ten verkoop aangeboden, met het ver
zoek, het den geheelen dag te dragen als er
kenning van Christus' Koningsmacht en Ko
ningsrecht over de wereld.
Met de jaren is de viering van Christus' Ko
ningschap aan beteekenis gaan winnen. Overal
neemt de luisterrijke viering van dien dag toe.
Geen wonder, dat het verlangen van de katho
lieken om de vreugde van dat feest naar buiten
uit te dragen door zich te tooien met het Ko-
ning-Christus-insigne hiermede gelijken tred
houdt.
Uit vele plaatsen zijn de aanvragen om de
speldjes reeds binnengekomen. We bespeuren
echter, dat nog niet allen deze actie volkomen
bekend is. Daarom deelen we het volgende me
de: Het doel is de openbare hulde aan Christus'
Koningschap, doch de actie kan evenals ge
wone bloemen- en speldjesdagen ten goede ko
men aan liefdadige en sociale werken of re
ligieuze doeleinden- En wel voor een ideëeie
zaak, door degenen, die deze actie in een ge
meente, of parochie organiseeren, zelf te kie
zen.
Inlichtingen omtrent de insignes zijn te ver
krijgen by mejuffrouw A. v. woerden, There-
siastraat 53, Den Haag.
TOOS POST,
Voorz. Dioe. R. K. Vrouwenbond,
in het Bisdom Haarlem.
SCHEVENINGEN, 13 Oct. Versche visch. Met
versclie visch waren hedenochtend' aan de markt
de kotter SI. 54. Jan van Dam, met f 126.be
somming en zes Schokkers met tezamen f 350.
besomming.
