Woensdag Scandinavische
conferentie te Stockholm
Zweden gereed tot
militaire actie
Zwakke activiteit
in het Westen
Roosevelt weet nog
steeds van niets
Na bestudeering der Russische voorstellen
verklaart Finsche regeering zich bereid
de onderhandelingen voort te zetten
Drie duikbooten
vernietigd
Saradjogloe bij
Molotof
Rome heeft nog
hoop op vrede
De H. Vader over
St. Willibrord
Het nieuws van heden
Auto door trein
vermorzeld
S&SHÊto-ymxm-mtesp*
'•G.C. HAJENIUS
PAKHOl GEBLOKKEERD
DE BAROMETER
Parijs bericht:
Londen meldt:
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 14 OCTOBER 1939 - OCHTENDBLAD
st
Grooie sorteering Hollandsche
sigaren, geïmporteerde Havana,
braziel, Manila en Tenerife
n. sigaren
Sigaretten Tabak
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22045
het
tan
°ver
ii8en-
Erkko's rede toch nog
uitgezonden
tab
V
Evacuatie in Zweden
overwogen
Finsche gezant bij Welles
Tsjang Kai Sjek kan zijn laatste
zeehaven niet meer gebruiken
John Lewis herkozen
Nieuwe verliezenlijst der Britsche
luchtmacht maakt melding
van 32 dooden
Het Engelsche leger in
Frankrijk
ï>e militaire medewerker van Reuter te Lon
TV
Poolsche krijgsgevangenen zijn in vele deelen van Duitschland op het land te werk
gesteld
Drie ontsnapte Poolsche torpedo-
bootjagers assisteeren geregeld
de Britsche marine
Zullen volgens een nieuw pact de
Dardanellen door Turkije
worden geneutraliseerd?
Geweldige Fransche kanonnen bestoken de Duitsche verdedigingswerken
Het Weer
g Stormwaarschuwingsdienst
Mededeeling van dr. Dietrich
wordt thans door Berlijn
gedesavoueerd
Engelsche critiek op
Chamberlain
„Osservatore Romanonoemt de
rede van Chamberlain matig
en overwogen
„Dan maar liever de
lucht in"
Wapenstilstandsdag
wordt niet gevierd
Zaleski naar Parijs
DUITSCHE VLIEGERS DOOR
DEENSCH SCHIP GERED
De beste wenschen voor Neer-
lands Kerk uitgesproken in
een schrijven aan het
Episcopaat
-Vreemde duikbooten in
de Caraïbische zee
Brandstof voorziening door
Italiaansche tankschepen?
1939.
Een lief woord
Hotelhouder uit Utrecht om het
leven gekomen
Eucharistisch Congres
te Nice afgelast
hef'
,t.eeroe
eurse*^
3 0ege
Ai»'
OPGERICHT 1826
«STERDAM 'S-GRAVENHAGE
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Ingex.
nededeetlngen SO cent; Idenj op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Kopenhagen, 13 Oct. (dn,b) .De
K«ning van Zweden heeft, naar officieel
'"ei'dt medegedeeld, de Koningen van De
nmarken en Noorwegen, alsmede den
'taatspresident van Finland, uitgenoodigd
een bijeenkomst te Stockholm.
Ke staatshoofden hebben deze uitnoodi-
®'ng aangenomen en zullen, vergezeld van
ministers van Buitenlandsche Zaken,
nar Stockholm komen, waar de conferentie
October a.s. zal worden gehouden.
Volgens D.N.B. deelt de Finsche
Mgeering mede:
•,De regeering heeft de voorstel
len van Moskou nauwkeurig bestu
deerd en is tot de conclusie geko
men, dat Finland de onderhandelin
gen kan voortzetten."
^aar Reuter uit Stockholm bericht, heeft
memorandum van Stalin niet den vorm
een ultimatum. Verdere bijzonderheden
de Russische verlangens zijn niet te ver-
Sim.aar men in Amerikaansche kringen te Hel-
nki zegt, heeft Steinhardt, toen hij zijn dé-
arche bij de Russische regeering deed, den
druk gekregen, dat Rusland langs den weg
e d vriendschappelijke besprekingen tot over
stemming met Finland wenscht te komen.
Van vooraanstaande Zweden vernam
keuter, dat Zweden zeker troepen zou
Mnden om Finland te helpen, indien de
'talandseilanden bedreigd zouden werden.
rede, die de Finsche minister van Bui-
yMandsche Zaken, Erkko, gisteren voor de
jSeenigde Staten zou omroepen, is naar
Knwnbl- ito Tm v, ttmrt VM fnnv,v, 1 r,
liter bericht vandaag van gramofoonpla-
toch nog naar Amerika uitgezonden uit
SOCHE
r i, rnmïniH
fk. Tegefl
bezorgen'
Haarlem'
Sm.
-V 4,7806
t Men gelooft dat de Di^tsche weigering tot
tayeering van Erkko's toespraak een gevolg
ta Russische pressie is.
Oe Finsche minister van Buitenlandsche Za-
jta Erkko heeft aan Scandinavische journalis-
medegedeeld, dat het bericht der Deensche,
°orsche en Zweedsche démarches te Moskou
js Finland met groote voldoening ontvangen
„In moeilijke tijden als deze zeide hij
het een troost te weten, dat men echte
benden heeft."
Ten einde het inkomen van den Staat te
vergrooten aldus meldt D.N.B. uit Hel
sinki zijn de rechten op koffie en suiker
verhoogd met resp. 1.50 en 0.50 Finsche
Mark. Den Rijksdag zal een verhooging
van de rechten op benzine worden voorge
legd.
Gisterochtend werden alle winkels van
het aleoholmonopolie van den Staat geslo-
ten. De president van den Staat heeft ver
der bij verordening den uitzonderingstoe
stand uitgevaardigd voor de politie en het
provinciaal bestuur. Dit is nog niet het af
kondigen van den staat van beleg.
De „Neue Zuercher Zeitung" verneemt uit
Stockholm, dat de inspecteur-generaal van
de passieve verdediging tegen aanvallen uit
de lucht opdracht heeft gegeven de evacua
tie van de twintig grootste Zweedsche steden
te bestudeeren.
Men overweegt de evacuatie van 20 tot 25
procent van de bevolking van Stockholm.
Volgens Havas zullen in Noord-Zweden nieu
we categorieën reservisten onder de wapenen
geroepen worden. Men brengt dezen maatregel
in verband met het feit, dat in deze streek
slechts een beperkt aantal reservisten is opge
roepen, toen de defensie in het begin van
September werd versterkt.
De Finsche gezant te Washington Procope
heeft, volgens Havas, op het departement van
Buitenlandsche Zaken een onderhoud met Sum
ner Welles gehad.
Aan de pers deelde hij mede, dat het doel van
zijn bezoek slechts de bespreking der resultaten
van de Pan-Amerikaansche conferentie was. Ook
de Belgische ambassadeur heeft een onderhoud
met Welles gehad.
Betreffende de Amerikaansche stappen bij
de regeering van de Sovjet-Unie ten aanzien
van Finland verklaarde president Roose
velt op een persconferentie, dat dit alleen
een bewijs van belangstelling was en een uit
drukking van hoop, dat niets zou worden ge
daan om de vreedzame betrekkingen tus-
schen de landen rond de Oostzee en de on
afhankelijkheid van Finland te verstoren. De
stappen moeten niet worden uitgelegd als
een poging van de Vereenigde Staten om
druk uit te oefenen.
TOKIO, 13 Oct. (Domei) Pakhoi, de laatste
haven aan zee, waarover Tsjang Kai Sjek be
schikte, is thans door de Japanners volkomen ge
blokkeerd.
De Chineesche troepen op het eiland Hainan
zijn in het gebergte gevlucht. Zij pogen hier mu
nitie en geweren te maken, doch zij worden da
gelijks door de Japansche luchtmacht gebom
bardeerd en zullen het door gebrek aan voedsel
en munitie niet lang kunnen uithouden.
SAN FRANCISCO, 13 Oct. (Reuter) John
Lewis is herkozen als president van het Comité
voor Industrieele Organisatie.
PARIJS, 13 Oct. (Havas). Het Fransche
fegerbericht van Vrijdagavond luidt als
Volgt:
„Mistig en regenachtig weer. Zwakke
activiteit aan het front. In het gebied ten
Zuiden van Pirmasens heeft de vijand ver
scheidene verkenners-patrouilles uitgeiton-
*ten, die evenwel zonder resultaat terug
taoesten trekken.
Naar Reuter bericht, heeft het Britsche
ministerie van Luchtvaart een vijfde verlie
zenlijst gepubliceerd, waarop de namen van
32 dooden en 12 vermisten voorkomen.
Militaire waarnemers te Parijs vragen zich,
,°lgens Reuter, af of de bijna volkomen afwezig-
jtaid van actie aan Duitsche zijde in de afgeloo-
®en 24 uur de stilte voor den storm is. Men ver-
.hderstelt, dat de Duitschers hun verkenningen
jtabben beëindigd en thans een offensief voor
leiden. De beweging der Duitsche troepen is
veneens verminderd.
.In de afgeloopen veertien dagen hebben de
piitschers voldoende manschappen voor een of-
ehsief aan het Saarfront verzameld achter de
taegfriedlinie. Het schijnt evenwel niet, dat zij
taer voldoende mannen beschikken voor een
"Qote doorbraak in westelijke richting.
den schrijft, dat zoowel de Franschen als de
Duitschers onkundig waren van de sterkte der
Britsche hulptroepen in Frankrijk, tot Hore Be-
lisha in het Lagerhuis zijn openlijke mededee-
ling deed. Het Britsche leger werd door de Duit
schers ongemoeid gelaten en kon zoo zijn bases
en verbindingslijnen vestigen, zonder lastig ge
vallen te worden. Het is thans voorbereid op
iederen vorm van offensief, waartoe Hitier zou
kunnen besluiten. Het seizoen vordert en het
weer zal weldra slechter worden.
Anders dan de Geallieerden kon Hitier, al
dus deze medewerker, zich niet veroorloven
tot het voorjaar te wachten en daarom is
een Duitsche aanval in de komende dagen
mogelijk. Men wacht een dergelijken aanval
met vertrouwen af.
'V
LONDEN, 13 Oct. (Reuter) Het ministerie
van Marine deelt mede, dat Vrijdag de 13de
October voor de Duitsche duikbooten een
ongeluksdag is gebleken. Twee duikbooten
zjjn vernietigd. De Britsche strijdkrachten
konden eenige overlevenden aan boord ne
men.
Later deelde het ministerie van
Marine mede, dat nog een derde
Duitsche duikboot tot zinken is ge
bracht. Enkele overlevenden zijn
door de Engelschen aan boord ge
nomen.
Drie Poolsche torpedoboot jagers, die bij het
uitbreken van den oorlog uit de Oostzee ont
snapt waren, verrichten in samenwerking met
Britsche jagers waardevollen arbeid bij het jacht
maken op duikbooten, bij verkenningen en con-
vooien. Aldus meldt Reuter uit Londen.
In gezaghebbende kringen zegt men, dat het
Britsche convooistelsel werkt met de regelmatig
heid van een uurwerk en de Engelsche treilers
vrijwel als in normale tijden hun werk verrich
ten kunnen.
MOSKOU, 13 Oct. (Havas) De Turk-
sche minister van Buitenlandsche Zaken,
Saradjogloe, is vanmiddag te vijf uur op het
Kremlin aangekomen en daar ongeveer twee
uur gebleven voor een onderhoud met Mo
lotof.
Naar vernomen wordt, blijft de Turksche
minister in nauw contact met de vertegen
woordigers van Engeland en Frankrijk.
Volgens Reuter verwacht men te Moskou, dat
weldra een Russisch-Turksche overeenkomst
tot stand zal komen.
In welingelichte kringen gelooft men, dat die
overeenkomst den vorm van een verdrag van
wederzijdschen bijstand zal hebben, waarbij Tur
kije zich verbindt de Dardanellen te neutrali-
seeren.
Hieraan wordt toegevoegd, dat het verdrag
in overeenstemming met de Fransche en En
gelsche belangen zal zijn.
iiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiij:
VOOR HET GEHEELE LAND:
matige, later toenemende Zuid-Oostelijke
tof Zuid-Westelijke wind, betrokken tot
half of zwaar bewolkt, tijdelijk regen,
weinig verandering in temperatuur, in
den morgen plaatselijk mist.
S Vrijdagmorgen te 9.50 uur werd geseind II
E§ aan alle posten: Weest op uw hoede.
WASHINGTON, 13 Oct. (Reuter) In een
persconferentie heeft president Roosevelt
verklaard, dat hij geen officleële mededeeling
van de Duitsche regeering heeft ontvangen
inzake de laatste vredesvoorstellen. Hij zeide
verder dat hij hieraan niets had toe te
voegen.
Ten aanzien van het bericht van de „Associa
ted Press" uit Berlijn waarvan wij in een deel
onzer vorige oplage reeds melding maakten
dat rijksperschef dr. Dietrich verklaard zou heb
ben als zou alleen nog een interventie van pre
sident Roosevelt een oorlog in het Westen kun
nen voorkomen, hetgeen in het buitenland is
opgenomen als een verzoek aan Roosevelt om
als bemiddelaar op te treden, deelt het Duitsche
Nieuwsbureau mede, dat een dergelijk verzoek
niet is gedaan en ook niet is bedoeld.
Blijkbaar is hier sprake van een misverstand
en een verkeerd uitleggen van een particulier
onderhoud.
Als gevolg van een oproep van Lloyd George
heeft de „Raad van Actie en Herstel" een reso
lutie aangenomen, waarin de verklaring van mi
nister-president Chamberlain „onvoldoende"
wordt genoemd en waarin aan de regeering wordt
verzocht een meer volledige verklaring op te
stellen, waarin zij het doel dat zij wenscht te be
reiken uiteenzet en verklaart bereid te zijn dit
doel op een conferentie te bespreken.
De „Raad van Actie en Herstel" is vele jaren
geleden door Lloyd George opgericht en niet ver
bonden aan eenige belangrijke politieke partij.
Tot nu toe heeft de raad zich steeds tegen de
politiek van de regeering verzet, en bij tusschen-
tijdsche verkiezingen steunde zij meestal den
candidaat van de Labourpartij.
Onze Romeinsche correspondent seint Vrij
dagavond:
In Italië heeft men de hoop op vrede nog
geenszins opgegeven, hetgeen o.a. tot uit
drukking komt in de beschouwingen, wel
ke de Italiaansche kranten van hun Lon-
densche correspondenten publiceeren. Deze
beschouwingen stemmen alle hierin over
een, dat zij de bekende deur op den beken
den kier laten staan.
Interessant is, wat de katholieke „Avvennire"
hedenavond schrijft. Zij gelooft, dat het oorlog
zal zijn, als Rusland aan Duitschland alleen
maar economischen steun geeft en vrede als
Rusland ook bereid is, Duitschland militair te
helpen. Voorts constateert zij, dat er geen on
derhandelingen zullen plaatsvinden als een der
de partij niet bereid is te bemiddelen. Zij ge
looft, dat Italië slechts dan die partij zal zijn.
wanneer de beide oorlogvoerende partijen
waarde hechten aan deze bemiddeling en gun
stige resultaten in het vooruitzicht stellen.
Men hoort in het algemeen hier deze opvat'
ting verkondigen, dat, zooals de zaken thans
staan, Italië geen behoefte gevoelt om een po
ging tot bemiddeling te doen. Men acht hef
evenwel niet uitgesloten, dat de omstandighe
den spoedig een wijziging zullen ondergaan van
dien aard, dat Italië wel mogelijkheid en der
halve redenen tot bemiddeling aanwezig kan
achten.
Vermelden wij nog, dat de „Osservatore
Romano" als haar meening te kennen geeft,
dat hetgeen Chamberlain zeide aangaande
de Engelsche en Fransche vredescondities
bijzonder matig en overwogen was. Deze
vredescondities somt de „Osservatore" ver
volgens op. Ten eerste, herstel van geschon
den recht. Niet alleen in Polen, maar ook in
alle landen van Centraal-Europa. Ten twee
de, practische middelen, die geëigend zijn,
agressie uit te schakelen en trouw aan aan
gegane verplichtingen te garandeeren. De
„Osservatore" komt tot de conclusie, dat er
een geweldig verschil is tusschen het vredes
voorstel van Chamberlain en dat van Hitier.
LONDEN, 13 Oct. (Havas) „Press Association"
bericht, dat de Duitsche koopvaardijschepen op
dracht hebben gekregen liever het schip in de
lucht te laten vliegen, dan het als buit in han
den van de Engelschen te laten vallen. Men
heeft te Londen bevestiging van dit bericht
ontvangen.
LONDEN, 13 Oct. (Havas) De beslissing van
den Koning, volgens welke de feesten ter her
denking van het sluiten van den wapenstilstand
in 1918 worden afgelast, is ter kennis gebracht
van de Dominions en de koloniën.
LONDEN, 13 Oct. (Havas). Zaleski, de Pool
sche minister van Buitenlandsche Zaken, is
vanochtend per vliegtuig weer naar Parijs ver
trokken.
KOPENHAGEN, 13 Oct. (Reuter). Vier Duit
sche vliegers zijn door een Deensch schip ge-
i'ed en vandaag te Ringkjobing aan land ge
zet. Zij verklaarden gedwongen te zijn geweest
op zee te dalen, aangezien hun toestel „be
schadigd" was.
Onze Romeinsche correspondent seint Vrijdag
avond:
Zooals wij reeds berichtten, heeft Z. H. de
Paus 9 September j.l. ter gelegenheid van de
viering van het Willibrordusfeest aan Mgr.
dr. J. de Jong en heel het Nederlandsche
Episcopaat een schrijven gericht.
De H. Vader spreekt in dit schrijven allereerst
zijn vreugde uit over de viering van het Willi
brordusfeest. Hij verheerlijkt de figuur van den
H. Willibrordus, die met elf gezellen het Evan
gelie bracht aan het land der Bataven. Dit land
dankt aan hem de kostbaarste erfenis van een
leven, dat zich onderscheidt door zijn brandende
liefde. Hoe prachtig zou het zijn, aldus vervolgt
het schrijven, wanneer de niet-Katholieken, die
Willibrordus thans vereeren als herder en vader,
zich zouden vereenigen met den H. Stoel, die de
wortel van de Katholieke Kerk is. De H. Vader
spreekt den wensch uit, dat de viering van het
Willibrordusfeest een aansporing moge zijn tot
een nog meer werkdadig christelijk leven, dat
zich ontplooit in de verwerving der moreele
deugden, in groote offervaardigheid en in de
zekerheid van het Eeuwige Leven hiernamaals.
De H. Vader bidt, dat Nederland steeds
meer voort moge gaan in de christelijke wijs
heid en in den vrede van de burgerlijke sa
menleving en een sociale eendracht moge
bereiken, welke gebaseerd is op de beginse
len der rechtvaardigheid en eerzaamheid.
Tenslotte verleende de H. Vader in zijn
schrijven een vollen aflaat „ad modum jubi-
laei" en zijn Apostolischen zegen als onder
pand van Hemelsche gunst.
WASHINGTON, 13 Oct. (Reuter) Snyder,
voorzitter der ondercommissie voor de militaire
middelen in het Huis van Afgevaardigden, die
een lange inspectiereis langs de kustverdediging
heeft gemaakt, verklaarde, dat in de Caraïbische
Zee ongeveer een half dozijn vreemde duikboo
ten opereeren, welke daar reeds drie weken vóór
den Duitschen inval in Polen gezien werden.
Snyder zeide zijn inlichtingen onder meer van
den gouverneur der Maagden-eilanden te heb
ben ontvangen en voegde daaraan toe, dat de
berichten waren bevestigd door Amerikaansche
lucht- en vlootpatrouilles. De nationaliteit der
duikbooten wilde Snyder niet noemen, doch hij
liet doorschemeren, dat het Duitsche bodems
moeten zijn, die, naar het schijnt, op zee van
voorraden worden voorzien.
Volgens Reuter heeft president Roosevelt
op een persconferentie medegedeeld, dat hij
'n bericht had ontvangen, welks waarde niet
was na te gaan en dat inhield, dat verleden
week Vrijdag twee Italiaansche petroleum-
tankschepen voor de kust bij Miami een
vreemde duikboot van brandstof hadden
voorzien.
Naar aanleiding van bovenstaand bericht zegt
Stefani, dat Roosevelt in zijn persconferentie
heeft verklaard, dat dit bericht allen grond
óntbeert en thuishoort bij de oncontroleerbare
geruchten, waarmede de kranten vol staan.
De Finsche regeering zet de onderhan
delingen voort.
De koningen van Zweden, Noorwegen
en Denemarken zullen Woensdag met
den Finschen president te Stockholm
confereeren.
Volgens het Britsche ministerie van
Marine werden gisteren drie Duitsche
duikbooten vernietigd.
De Turksche minister Saradjogloe had
wederom een onderhoud met Molotof.
Verslag over de toepassing der Bedrijfs-
vergunningenwet in het eerste halfjaar
Binnenkort heropening van de luchtlijn
Rotterdam-Haamstede?
Auto door trein gegrepen op overweg te
Bunnik; één doode.
Beurs van New York: Na vaste opening
volgde eenige daling; slot onregelmatig.
Een liej woord doet wonderen. Er
zijn van die zonnige naturen, die
steeds een bemoedigend woord tot den
evenmensch weten te spreken. Het
zit hem niet immer in de giften die
ge geeft, in de goede werken welke ge
doet. Het zit 'm óók in de wijze
waarop ge alles doet. Een mensch
hunkert soms naar wat mee-gevoel,
naar wat hartelijkheid, naar iets liefs
in het troostelooze leven. Ge kunt het
meermalen bij sommige kindernatu
ren zien hoe een kind weer opleeft,
opfleurt, gelukkig wordt door wat
vriendelijke woorden. Ge kunt zoo
gemakkelijk en zoo weldoend wat ge
luk rondom u verspreiden alleen reeds
door het leed en de droeve gemoeds
stemming van anderen te begrijpen:
er een troostend woord voor te vin
den. Geef het beste in u aan den
evenmensch: geef wat hartelijkheid in
een zielig, in een droefgeestig bestaan.
Vrijdagmiddag tegen vier uur is op
een overweg in de gemeente Bunnik een be
stelauto onder den electrischen trein ge
raakt, die uit de richting Arnhem kwam. De
auto werd geheel vermorzeld, terwijl de be
stuurder, de heer Nachbar, eigenaar van
Hotel „Riche" aan het Vreeburg te Utrecht,
uit de cabine geslingerd en vrijwel op slag
gedood werd.
De heer N. was op bezoek geweest in een fort,
waar hij enkele bestellingen had bezorgd. Een
notitie-boekje, dat gevonden werd, gaf dit aan.
Onmiddellijk na het verschrikkelijk ongeluk
was zoowel de Rijkspolitie als de gemeenteveld
wachter ter plaatse. Ook de burgemeester mr.
W. J. van Beeck Calkoen en dokter J. p. Brevee,
die slechts den dood kon constateeren, kwamen
spoedig op de plek van het ongeluk. Telefonisch
werd het parket te Utrecht gewaarschuwd.
Volgens getuigen deed de bestuurder, die, om
op den overweg te komen, een hek moest openen,
toen hij den trein zag naderen, alsof hij wou
stoppen, doch het was reeds te laat om het on
geluk te voorkomen. De botsing gaf tot ver in den
omtrek een hevigen slag.
De voorzijde van den trein werd ernstig be
schadigd. Op eigen kracht zij het langzaam
kon hij de reis naar Utrecht voortzetten, waar
hij met vijftig minuten vertraging arriveerde.
Hier is het beschadigde voorste treinstel losge
koppeld, waarna de reis naar Rotterdam werd
vervolgd.
VATICAANSTAD, 13 Oct. (Havas) Het Inter
nationaal Eucharistisch Congres, dat in het voor
jaar te Nice zou worden gehouden, is in ver
band met den internationalen toestand afge
last.
H I l 1 1 I M I I 1 I M F j 1 r 1 r
Stand op Zaterdag 1 uur v.m. 749.5
Vorige stand 751.1
