Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
VE
Britsche convooistelsel blijkt
succes te hebben
LAATSTE NIEUWS
I Plaats dan een „Omroeper" f
voor 90.000 gezinnen
DUITSCHE VERLIEZEN
BIJ LUCHTAANVALLEN
ëiiiiiiiiiiniiiiiuniiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiinHiuiiiinuiiimimuiiHiiUHiiiiniKmiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiuumiHiniiiii
DINSDAG 24 OCTOBER 1939
TOONEELAVOND VOOR DE
MILITAIREN
F.B.H.O.
Gevonden voorwerpen
SURSEANCE-AANVRAGEN
Pro Juventute
Congres Werknemende
Middenstand
IJmuider trawl-
visscherij
In den oorlog van 19141918
Eischen om loonsv er hooging
WEDEROM TREILERS
UITGEVAREN
H. SCHILP OVERLEDEN
Zilveren dienstjubileum
Burgerlijke Stand
Slachtoffer van de zee
VELSEN-NOORD
V erkeerson geval
Kerkelijke goederen in
het protectoraat
Gebeds-Zondag in
België
Fransche parlement in
November bijeen
Kiosseivanof vormt een
nieuw kabinet
België bezit voldoende
voorraden
Het luchtalarm in
Schotland
Spears te Sjanghai
De Thetis gelicht
De te vormen Joodsche
staat in Polen
Duikbootaanval op een
Zweedsch schip
Heden rede van
Von Ribbentrop
GRAAF CIANO'S ZUSTER
BEGRAVEN
BRUNO MUSSOLINI
Elf kinderen vliegen
naar Oost-Indië
GEEN VOORRANG VERLEE
Botsing tusschen tram-autobus
en luxe-auto
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
^ïiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiinmmmiininiKi"»11'!
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiiiiiiiiiHuiiiiiiiiiiiiitiiüiiiirntitiiuiitMiii1'^
STAD
De commissie voor de R. K. Militairen Te
huizen in Haarlem biedt den soldaten op a.s.
Woensdag 25 October (dat is dus morgen) in
het St. Bavogebouw een tooneelavond aan. Op
gevoerd zal worden het tooneelstuk „De Nar",
een spel van ernst en luim, geschreven door
Kees Meekel, door de Rederijkerskamer „Al-
berdingk Thijm."
Er is plaats voor 500 militairen. Alle militai
ren zijn welkom in gebouw St. Bavo, Smede-
straat 23, Woensdagavond 8 uur.
A-klasse:
gesp. gew. gel. verl.
Soc. Ver. Kr. 2 11
2 11
1 1
2 1—1
2—11
2—11
1 1
Vr. Kring n
AD.O.
Telescoop
O.V.S.
Vr. Kring
Zandvoort
B-klasse:
O.VS.
de Doelen
Excelsior
A.D.O.
Vr. King II
Zandvoort
K. R.
C-klasse:
Zandvoort
Centrum
de Doelen
K. R.
AD.O.
Telescoop
Vr. Kring II
D-klasse:
K. R.
O.V.S.
AD.O. b
A.D.O. a
t Centrum
Soc. Vr. Kring 1
Vr. Kring II
v.
5
5
3
4
3
3
1
7
5
5
5
1
0
1
4
3
2
2
1
0
t. pnt.
3 3
3
1
4
5
5
3
1
3
3
3
3
4
7
0
1
2
2
3
4
1
Inlichtingen aan het Bureau van Politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Atlas, Bakkerij Franken, Lange Margantiia-
Straat; broche, Angelino, Dutrystraat 15; idem,
De Jong, le Hoogerwoerddwarsstraat 36: meet-
kundeboek, Voetelink. Vredenrijkstraat 32; da
mescape, Van Eeden, Ridderstraat 27; sierdop
autowiel, Politiebureau, Smedestraat; oornan-
ger, Smit, Elzenplein 45; portemonnaie met in
houd, v. d. Pol, Hoogerwoedstraat 31; pikje,
inh. twee stoffers, v. Ingen, Zijlweg 120; porte
monnaie, Punt, Gen. de la Reijstraat 7zwart:
idem met inhoud, v. Zijl, Nieuwe Groenmarkt 2;
pet, v. Looij, Sterreboschstraat 51; doos inh.
rollen closetpapier, Klerk, Schreveliusstrsat 38;
rijwielplaatje, t. n. C. J. Faber, Politiebureau
Smedestraat; idem, v. Huizen, Hóofmanstr 68.
wit kinderschoentje, Elferink, CJbistraat 83;
bos sleutels, Bij postkantoor, Schoterweg; idem
Geukers, Palmstraat 15.
De Haarlemsche rechtbank heeft het verzoek
van de Zaanlandsche Bank N.V. tot verlenging
van surseance van betaling met anderhalf jaar
behandeld.
De crediteuren hebben zich voor verlenging
verklaard. Heden zal de rechtbank haar beslis
sing bekend maken.
Verder werd de aanvrage behandeld van sur
seance van den heer A. Koster, architect te Haar
lem en o.m. directeur der N.V. Overdekte bad
en zweminrichting, die overdekte zwembaden
exploiteert te Groningen, Velzen, Leeuwarden,
Naarden en Alkmaar. Het was ook de heer Kos
ter, die de plannen ontwierp voor den bouw van
een kunstijsbaan te Haarlem en voor het aan
leggen van een pier te Zandvoort.
Terwijl het actief op 3000 gulden werd geschat,
bedroeg het passief 150.000 gulden.
De bewindvoerder, mr. J. H. J. Simon, stelde
voor het'faillissement uit te spreken, waartegen
over door den heer Koster een accoord werd aan
geboden. Het grootste aantal crediteuren besloot
tenslotte tot verleening van definitieve surseance
van betaling.
Vervolgens werd ook nog de aanvrage tot sur
seance van de N.V. Overdekte bad- en zwem
inrichting behandeld.
In al deze zaken zal de rechtbank op 7 No
vember uitspraak doen,
De Vereenigïng Pro Juventute in het Arron
dissement Haarlem, welke tot doel heeft de
bestrijding en de voorkoming van de crimina
liteit onder de jeugd, streeft dit o.a. na cioor
het uitoefenen van patronaat of toezicht over
minderjarigen, met wie het dreigt mis te gaan;
kinderen die met politie of justitie in aanraking
zijn gekomen, jongens en meisjes, die hetzij
door minder gunstige omgeving, hetzij door eigen
aanleg, extra leiding noodig hebben.
Degenen, cie dit werk van ae vereeniging wil
len steunen, door een dergelijk toezicht of pa
tronaat te willen uitoefenen, gelieven zich op te
geven aan het bureau van de vereeniging:
Morinnestr. 7.
Het najaarscongres van de diocesane organi
satie voor den Werknemenden Middenstand in
het Bisdom Haarlem werd Zaterdagmiddag j.l.
in Den Haag gehouden.
Aanwezig waren het voltallige bestuur met zijn
Geestelijken Adviseur, Dr. A. A. Olierook, terwijl
alle afdeelingen waren vertegenwoordigd.
De gebruikelijke plichtplegingen van Opening
en Notulen leverden niets bijzonders op. Hierop
volgden de jaarverslagen van secretaris en pen
ningmeester. Naar aanleiding daarvan werden
enkele vragen gesteld en beantwoord.
Doordat de heer P. J. de Vos (Rotterdam) zich
als voorzitter van het diocesaan bestuur had
teruggetrokken, werd de verkiezing van een nieu
wen voorzitter aan de orde gesteld. Bij vrije ver
kiezing werd de heer P. J. M. de Graaf (Amster
dam) met algemeene stemmen tot voorzitter ge
kozen. De aftredende voorzitter en de Geestelijke
Adviseur spraken enkele woorden van geluk-
wensch en bemoediging. (Instemming.)
Besloten werd de overige bestuursverkiezingen
uit te stellen tot het volgende diocesane Con
gres, dat in het voorjaar van 1940 zal worden
gehouden.
Voorzitter deed mededeeling van de samen
werking, welke wordt tot stand gebracht tus
schen de zes standsorganisaties in het Bisdom
Haarlem. Een contact-commissie is in voorberei
ding, waarin ook de W. M. zitting zal hebben. Als
vertegenwoordiger van den W. M. werd ter ver
gadering aangewezen de heer P. J. M. de Graaf
(Amsterdam).
Ten aanzien van de contributie werd aange
drongen op vervroegde afdracht. Alle zorg dient
te worden besteed aan het behoud van een ge
zonde financieele basis. De begrooting, welke
hierop werd behandeld, lokte de vraag uit, of de
Centrale Raad niet bereid kon worden gevonden,
genoegen te nemen met een geringere jaar-
lijksche afdracht. Het diocesaan bestuur meende
dit voorstel te moeten ontraden. Het adviseert
den afdeelingsbesturen de plaatselijke contributie
te verhoogen. Hierdoor zal dan mogelijk zijn de
afdracht aan de diocesane organisatie iets te
vergrooten.
De afd. Den Haag had een verzoek ingediend
om subsidie in verband met de in voorbereiding
zijnde tentoonstelling van den R. K. Volksbond
in samenwerking met de plaatselijke stands- en
vakorganisaties. Dit verzoek werd verwezen naar
het Centraal Propagandabureau.
Aan de orde werd gesteld het a.s. Winterpro-
gramma, terwijl de voorzitter hieraan verbond
het volgende punt der agenda: de nieuwe leden
actie. In den breede werd hierover gediscussieerd.
Geadviseerd werd de bijeenkomsten op een zoo
hoog mogelijk peil te brengen, doch ondanks dat
de gezelligheid te bevorderen door de
gelegenheid open te stellen aan de aan
wezige leden hun zienswijze uit te wis
selen. Een voorstel om door voorlezing van ad
vertenties de vergaderkosten te dekken, werd
afgewezen. Sprekers kunnen worden aangevraagd
bij het diocesaan bestuur. Andermaal werd de
wenschelijkheid naar voren gebracht om het dub
bel lidmaatschap voor katholieke werknemende
middenstanders verplichtend te stellen. In het
algemeen was de vergadering van oordeel, dat in
de kringen der betrokken vakvereenigingen de
wenschelijkheid van standsorganisatie principieel
wordt aanvaard, doch er vele practische moei
lijkheden in den weg staan om tot een beslissing-
te komen.
De levensbehoefte van den W. M., het bezitten
van een Vak-centrale, vormde een punt van be
spreking. Conform de daaromtrent gemaakte
bezwaren wil de W. M. geen tweede vakcentrale
naast die van het Katholiek Werkliedenverbond
stichten. Anderzijds streeft hij naar invloed via
een vakcentrale. Mededeeling werd gedaan, dat
in overleg is getreden met het Werkliedenver
bond. doch hieromtrent nog geen definitieve be
slissingen zijn genomen. De Centrale Raad is ten
deze echter diligent en optimistisch gestemd.
Samenwerking met de K.J.M.V. werd warm
aanbevolen. Getracht dient te worden het winter-
programma van de K.J.M.V. te steunen. Tot
steun van de nieuwe leden-actie adviseerde het
bestuur propaganda-kernen te vormen. In dit
verband merkte Dr. Olierook op, dat het Kern-
wer kin het Bisdom Haarlem reeds zes jaren be
staat. Aanvankelijk is dit werk niet goed aange
pakt. Kernen zijn geen doel, doch middel. Een
apostolaatsgroep dient te worden gevormd, welke
na een noviciaat zich ten dienste stelt van de
besturen der standorganisaties. Spr. noemt als
wel geslaagd voorbeeld de kern, gevormd in de
afdeeling Amsterdam van de Hanze.
De heer Coelen (Den Haag) wenscht naast
dezen principieelen steun den steun van zakelijke
argumenten. Men vraagt nu eenmaal: wat geeft
die organisatie. Er zijn in werknemende midden
standskringen op godsdienstig-zedelijk, op cul
tureel, op sociaal-economisch en vele andere
terreinen nog zeer vele kwesties, welke dringend
om oplossing vragen. De betreffende vakvereeni
gingen zijn te eng om ze volledig en afdoende
tot oplossing te brengen. Medegedeeld werd, dat
hieromtrent een rapport vanwege den Centralen
Raad tegemoet kan worden gezien.
De landelijke organisatie zal binnenkort nieu
we statuten krijgen. In dit verband werd op een
desbetreffende vraag geantwoord, dat de auto
nomie der diocesane organisaties zoo min moge
lijk zal worden aangetast.
Voorts werd mededeeling gedaan in welke
lichamen de W. M. is vertegenwoordigd.
Bij de rondvraag werd aangedrongen actie te
voeren om te bevorderen, dat zooveel mogelijk
het loonpeil gelijken tred houdt met de stijging
van den levensstandaard. Deze zaak zal in den
Centralen Raad aan de orde worden gesteld.
II. (slot)
Wanneer er in ons land een tak van nijver
heid en industrie door den huidigen oorlogs
toestand wordt getroffen, dan is dit zeker wel
het visscherijbedrijf.
Nauwelijks was de oorlog tusschen Engeland
en Duitschland verklaard of het arbeidsveld der
visschers was bezaaid met mijnenvelden, waar
door uitoefening van het bedrijf niet anders
mogelijk is dan met zeer veel risico.
Weliswaar zijn na een aantal weken weer
enkele trawlers vanuit IJmuiden ter visscherij
uitgevaren en behouden in de haven terugge
keerd, doch een groot deel der visschers weigeren
pertinent onder de huidige omstandigheden te
gaan varen. Vooral onder de ouderen, die even
eens de oorlogsjaren 19141918 hebben meege
maakt, blijkt wel zeer weinig animo te bestaan
om te gaan varen. Inderdaad hebben zij in die
jaren tal van familieleden en bloedverwanten
verloren tengevolge van het mijnengevaar op de
visscherijgronden. Weliswaar maakten de vis
schers goede reizen, doch dit heeft nimmer het
verlies kunnen vergoeden van de honderden vis
schers uit IJmuiden die voorgoed zijn gebleven.
Daar practisch geheei IJmuiden direct of in
direct afhankelijk is van het visscherijbedrijf en
zijn nevenbedrijven, is het wel interessant een
kijkje te krijgen op den toestand van het vis
scherijbedrijf in de oorlogsjaren 19141S18, en
ontleenen wij uit het zeeliedenblad „De Uitkijk"
het volgende:
„Het was de wensch der regeering dat na het
verloren gaan van een viertal trawlers in geen
enkel opzicht pressie op de zeelieden zou wor
den uitgeoefend om hen naar zee te krijgen."
Intusschen, de onvoldoende steunregeling en
de hooge besommingen, welke de trawlers maak
ten, leidden er toe dat successievelijk de booten
weer naar zee gingen. Dit verschijnsel herhaalde
zich gedurende de oorlogsjaren vele malen; maar
ook gebeurde het dat de reeders de schepen stil
legden, zoo in April 1915 wegens den hoogen
kolenprijs en in Februari 1917 wegens de ver
scherpte Britsche blokkade en den onbeperkten
duikbootoorlog door Duitschland, terwijl in
Augustus 1916 de vischhandelaren het bijltje er
bij neerlegden in verband met het door de Ne-
derlandsche regeering uit de markt nemen van
groote partijen visch, de z.g.n. regeeringsvisch.
In December 1914 werd de eisch gesteld, dat de
reeders 25 pet. toeslag op de vaste gages moesten
geven wegens oorlogsgevaar. De reeders wei
gerden zulks, maar gaven in Maart 1915 een oor
logspremie van f 5 per maand. Hoewel de zee
lieden deze premie aanvankelijk aanvaardden,
werd de actie in den loop van den zomer hervat.
De reeders lieten toen de keus uit twee voor
stellen, waarbij de vaste gages ongewijzigd ble
ven. In voorstel A werd het besommingspercen
tage voor matroos en stoker b.v. opgevoerd van
1/6 tot 3/6 pet., maar dan zou de voedingtoeslag
en de oorlogspremie, elk van f 5 per maand, ko
men te vervallen.
In voorstel B werd het percentage van 1/6 tot
2/6 verhoogd, maar dan bleven beide genoemde
toeslagen bestaan.
De zeelieden kozen, gelijk bij de hooge be-
sommigen te begrijpen is, voorstel A, dat 1 Sep
tember 1915 in werking trad en verder ongewij
zigd gedurende de geheele duur van den oorlog
van kracht bleef.
Dit laat zich verklaren uit het feit dat de ge
middelde vangst per reisdag ten gevolge van de
verminderde bevissching van de Noordzee sterk
toenam en bovendien waar Duitschland en
Engeland in den IJmuider markt tegen elkaar
opboden de prijzen ontzaglijk stegen. Hier
onder eenige desbecreifende gegevens.
Gemiddelde vangst van Noordzee-stoomtraw-
lers in K.G. en guldens per reisdag: 1913: 792
KG. f 152; 1914: 957 K.G. f 181; 1915: 1648 K.G.
f 403; 1916: 1824 K.G. f 928; 1917: 1734 K.G.
f 973: 1918: 2508 K.G. f 1575; 1919: 2216 K.G.
f 820; 1920: 1854 K.G. f 680; 1921: 1238 K.G.
f 393; 1922: 968 K.G. f 280.
Het aandeel voor matroos en stoker (ongere
kend de vaste gage) bedroeg dus per reisdag:
in 1913 1/6 pet. van f 152 is f 0.25; in 1918 3/6
pet. van f 1575 is f 7.87.
Hoe sterk de prijzen toenmaals opliepen kan
ook nog blijken uit het feit, dat, terwijl de totale
aanvoer der treilvisscherij in 1913 31i/z millioén
K.G. bedroeg en deze in 1916 tot ruim 64 millioen
K.G. gestegen was, dus verdubbeld, de totale op
brengst steeg van 5.9 millioen gulden tot 30.9
millioen gulden of bijna tot het zesvoud.
De gemiddelde reisduur liep terug tot 6.1 dag
in 1918, tegen 10.2 over 1938.
Er waren natuurlijk record-besommingen, zoo
besomde de „Tres Frates" in October 1916 f 33.000
in acht dagen. De gemiddelde besomming per
reis bedroeg echter in de .jaren 1916 en 1917 on
geveer f 7000 en steeg in 1918 tot f 9000.
Ook het „verval" (lever- en kuitgeld), dat
verdeeld werd onder negen man per boot (schip
per uitgezonderd), nam sterk toé en bedroeg
soms meer dan f 200 per reis. De „IJslanders"
spanden de kroon. Gedurende de week van 8
t.m. 14 Juni 1916 kwamen negen booten van de
IJsland-visscherij binnen en besomden van
f 24.721 tot f 47.414 per boot bij een reisduur van
gemiddeld vier weken. Vooral van dergelijke
reizen was het verval hoog. Zoo verkocht de
„Anna" op 15 Mei 32 vaten lever, tegen f 120
per vat. In totaal dus f 3840. Elk lid der uit
vijftien man bestaande bemanning ontving
f 253.44.
„Als er een schaap over den dam is, volgen
èr meer". Dit bekende spreakwoord is zeker wel
van toepassing voor de IJmuider trawlers. Het
aantal visschersschepen, dat weer in de vaarl
gebracht wordt, vermeerderd met den dag. Zoo
vertrokken naar de visscherij de „Norma Ma
ria", „Corneiis" IJm. 15, „Gerberdina Johan
na", IJm 38, de Condor. IJm 72 en de „Pro-
tinus".
De „Erin" IJm 12 zou heden vertrekken.
Een aantal andere trawlers worden voor de
visscherij klaargemaakt en zullen bij voldoende
equipage 'eveneens weer uitvaren.
Op 72-jarigen leeftijd overleed te zijnen hui
ze de heer H. Schilp. De overledene, die in Vel-
sen-Noord en omgeving geen onbekende is, was
een der oprichters van Velsens Ziekenfonds
alsook van de Harmonievereeniging „De Een
dracht", van welke laatste vereeniging hij tal
van jaren voorzitter was, waarna hij tot eere
voorzitter werd beiroemd De overledene was
drager van de zilveren medaille der Huisorde
van Oranje Nassau.
Donderdag 26 October hoopt de heer G. v.
Karsbergen, hoofdboekhouder bij het Gas- en
Waterbedrijf, den dag te herdenken, dat hij 25
jaar in dienst der gemeente Velsen is. Op 26
October 1914 kwam hij als boekhouder in dienst
bij Openbare Werken, totdat hij in 1929 tot
hoofboekhouder bij „Gas- en Waterbedrijf"
werd aangesteld.
Het zal hem dien dag wel niet aan belang
stelling ontbreken.
Geboren: z. van H. Woning—Kroes; z. van
K. J. G. Mulder—Bornet; z. van H. van Goe-
them—Baas; d. van D. Stuart—Gorlee.
Overleden: C. M. Floris, 10 j., d. van Th.
Floris; G. P. W. Sutorius, 64 j.
Ondertrouwd: J. H. Terburg en T. van Zwet
Slotemaker; P. Kohnke en W. J. van der Engh;
J. van der Zwan en P. C. Broek; M. W. F. Boh-
lander en A. de Bock; J. D. van der Gaag en
L. Paeper; P. Plugge en B. M. Wagendorp;
A. van Zonderen en H. J. Laman; P. Vlot en
C. E. J. Groot; H. Visser en G. M. D. Weinberg;
J. Uitendaal en A. van der Veldt; J. Tuinstra
en J. M. de Hond; J. C. Koer en A. C. J. Har
tendorp; A. Kruiswijk en L. Dam; S. K. Egner
en J. M. Plokker; L. van Straten en H. Kroo-
nenberg; J. H. Schipper en T. Romkes; P. Bus
en J. C. Walsmit; S. Jonker en M. van Eekelen;
P. A. Schoorl en A. M. C. H. van den Boom;
M. Plokker en C. T. Glas; P. de Waart en J.
Bosman; J. Lub en M. Holman; H. J. Vos en
N. C. Glas; J. Boogert en J. Jongejan; De
Koene en A. Koster.
Getrouwd: A. de Wijs en M. A. F. H. Tabois;
R. Bosma en G. Stam; E. Wolthuis en H.
Klein; G- Krijgsman en E. N. Zwart; H. van
Erkelens en M. de Boer; H. C. Bontenbal en
J. Beekman; B. Dunnebier en N. Bunte; A.
Roeper en K. Dijkhuizen; J. F. Fiolet en A.
Kruk; W. van de Grift en M. C. Pronk.
Gisternacht werd op het zeestrand ten Zui
den van de Zuidpier door de militairen een
manspersoon aangetroffen, die buiten kennis
was. Nadat hij in een der barakken was ge
bracht en kunstmatige ademhaling op den
drenkeling was toegepast, kon een inmiddels
ontboden geneesheer slechts den dood consta-
teeren. De identiteit is nog niet vastgesteld.
Zaterdagavond heeft op den Wijkerstraat-
weg een aanrijding plaats gehad tusschen een
militairen motorrijder uit Haarlem en een voet
ganger, een bewoner van Velsen (N.). Doordat
de voetganger plotseling vanaf het trottoir den
rijweg opkwam is hij tegen het uit de richting
Beverwijk komende motorrijwiel opgeloopen.
Om de aanrijding te voorkomen week de motor
rijder naar het voor hem- linkergedeelte van
den rijweg uit, waardoor hij kwam te vallen.
Hij, zoowel als de duopassagier, een inwoonster
uit Velsen, kwamen beiden onder het motor
rijwiel terecht. De motorrijder werd hierbij aan
het hoofd gewond, terwijl de duopassagier een
lichte hersenschudding bekwam en licht gewond
werd aan gezicht, handen en rechterknie. De
voetganger werd aan het hoofd licht gewond.
Door dokter Fierstra werd geneeskundige hulp
verleend. Op diens advies is de duopassagier,
na verbonden te zijn, per taxi naar haar wo
ning overgebracht. De politie stelt een onder
zoek in.
LONDEN, 23 Oct. (Reuter) Door welinge
lichte Britsche vlootkringen worden thans bij
zonderheden medegedeeld, waaruit blijkt, dat de
Duitsche luchtmacht in de afgeloopen week
minstens 16 bombardementsvliegtuigen heeft ver -
loren bij de aanvallen op de Britsche kust en
op Britsche schepen. Hieraan wordt toegevoegd,
dat het werkelijke aantal vermoedelijk nog
hooger is. Aan Britsche zijde zijn dertig dooden
gevallen. Geen enkel Britsch schip is ver
loren gegaan, doch wel werd eenige schade aan
gericht aan het oude slagschip „Iron Duke".
Zaterdag te 12.14 uur heeft de Duitsche lucht
macht een aanval gedaan op een Britsch con-
vooi voor de kust van Yorkshire. Door het vuui
van de afweerbatterijen van de escorteeronüe
schepen en van de kustbatterijen zijn minstens
vier vijandelijke vliegtuigen omlaag genaaid. In
dezen eersten aanval op het convooi is geen
Britsch schip verloren gegaan of beschadigd
Ooggetuigen verhalen, dat de schepen in twee
linies in zuidelijke richting stoomden, bescimind
door de oorlogsbodems. In het noorden werd
een aantal Duitsche verkenningsvliegtuigen ge
zien en van tijd tot tijd zag men, dat vijande
lijke vliegtuigen, dekking zoekend achter lage
wolken, het convooi volgden. Wanneer zij uit
de wolken kwamen, openden de iuchtdoelbatte-
rijen van de schepen het vuur. Omstreeks half
een kwamen drie bombard ementsvliegtuigvn uit
den mist, doch ten gevolge van de warme ont-
v angst der begeleidende schepen moesten zij
weer dekking zoeken in den mist. Om 1 uur
verschenen meer vijandelijke vliegtuigen, hoog
in de wolken in het zuidoosten en spoedig
hierop vielen twee escadrilles, elk van drie toe
stellen, het convooi aan. De escorteeren-ie sche
pen openden een hevig vuur, waarvoor de aan
vallers zich terugtrokken. Een tweede maal vie
len de bombardementsvliegtuigen aan, doch
toen kwamen Britsche jachtvliegtuigen van het
land en het laatste wat men zag was, dat
Britsche toestellen de Duitschers achtervolgden
Op het convooi werden geen treffers geplaatst
en zonder verderen overlast bereikte het convooi
de haven.
Inzake de andere aanvallen wordt vernomen,
dat de bom, welke den kruiser „Southampton"
heeft getroffen op 16 October j.l., de brug heeft
geraakt en zonder ernstige schade aan te rich
ten in zee gleed. Het schip kon onmiddellijk
zee kiezen.
Bij de aanvallen van 16 en 17 October heb
ben, naar is vastgesteld, de Duitschers acht toe
stellen verloren. Vermoedelijk zijn nog twee
toestellen omlaag geschoten en 't is niet zeker
hoeveel toestellen hun basis hebben kunnen
bereiken.
Wat betreft de hernieuwde activiteit van da
duikbooten wordt in welingelichte mar.inek.ngen
verklaard, dat, hoewel de Britsche scheepvaart
wederom verliezen heeft geleden, deze slechts
10 procent uitmaken van het verlies over de
zelfde periode in 1917 wat het aantal schepen
betreft en 21 procent wat betreft de tonnage
De conclusie is, dat Duitschland definitief
de eerste ronde heeft verloren van zijn poging
een intensen luchtoorlog toe te passen op Brit
sche vloot en koopvaardij.
De aanval op "de Firth of Forth was de eer
ste aanval van moderne vliegtuigen in open
strijd op moderne oorlogsschepen, voorzien van
modern afweergeschut en geholpen door moder
ne jachtvliegtuigen. De zware verliezen, welke de
vijand heeft geleden, bewifzen, dat het zeer
moeilijk is voor aanvallers te ontkomen aar: 't
vuur van oorlogsschepen.
De deskundigen van de marineluchtmacht zijn
overtuigd, dat de Britsche vloot thans maat
regelen heeft genomen tegen bombardements
vliegtuigen en bereid is het hoofd te bieden aan
elke verrassing. Men verwacht, dat Duitse'i.and
nog meer intense aanvallen zal doen, doch ook
gelooft men vast, dat .de verliezen, we ke hem
zijn toegebracht, zoo groot zijn, dat zij eenige
aarzeling zullen veroorzaken, alvorens men
overgaat tot massa-aanvallen.
Van de neutrale mogendheden worden nog
klachten ontvangen over het oponthoud, dat
wordt veroorzaakt door de contrabande -eont'Ke,
doch te Londen verklaart men, dat deze. vertra
ging zal verminderen, naarmate meer medewer
king wordt ontvangen van de neutrale scheeps
eigenaars. Men verklaart, dat de goede trouw
van de geadresseerden van grooter belang is dan
de uitvoerigheid van de papieren en men gelooft,
dat de Duitsche autoriteiten zullen trachten het
onderscheid tusschen betrouwbare en niet-
betrouwbare geadresseerden te bemoeilijken.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
De kerkelijke goederen van alle bisdommen in
iiet protectoraat Bohemen en Moravië zijn on
der staatstoezicht van de Duitsche autoriteiten
gesteld. Door de autoriteiten werden nationaal-
sacialistische commissarissen aangewezen, wier
alarissen ten laste komen van de kerkelijke goe
deren. Als rechtsgrond voor dezen maatregel
wordt verwezen naar 'n verordening van het
ministerie van economie, waarbij staatstoezicht
op particuliere bedrijven kan worden ingesteld,
wanneer het staatsbelang dit vereischt of wan
neer vrees bestaat, dat de goederen slecht be
heerd worden.
BRUSSEL, 23 Oct. Zondag 29 Oct. a.s. zul-
ien m geheel België godsdienstige p:echtighe-aen
plaats hebben om Gods bescherming over het
.ana af te smeeken. Te Brussel zal in de Sint
Goedeie, met pontificale assistentie van Z.Em.
Kardinaal van Roey, een Hoogmis worden op
gedragen, welke door Koning Leopold zal wor
den bijgewoond. Na net Evangelie zal Kar-
oinaai, als primaat van België, een predikatie
houden in het Vlaamsch en het Fransch. Ver
schillende officieele personen zullen de plech
tigheid bijwonen.
PARIJS, 23 Oct. (Havas). Het Fransche
parlement zal in de tweede helft van November
bijeen worden geroepen in buitengewone zitting.
Minister-president Daladier heeft in overeen
stemming met minister Reynaud medegedeeld,
dat het ontwerp van de begrooting voor het
jaar 1940 door den minister van Financiën zal
worden voorgelegd aan de financieele commis
sie van de Kamer omstreeks half November
SOFIA, 23 Oct. (D.N.B.). Minister-president
Kiosseivanof van Bulgarije heeft een nieuwe
regeering gevormd, die als volgt is samen
gesteld
Minister-president en Buitenlandsche Zaken:
Kiosseivanof.
Binnenlandsche Zaken: generaal Nedlef.
Financiën: dr. Bojilof.
Oorlog: generaal Daskalof.
Onderwijs: prof. Filof.
Spoorwegen: Gabrowski.
Handel: Prof. Zagarof.
Landbouw: Bagrianof.
Openbare Werken: Wassilef-
Justitie: Mitakof.
De ministers van Justitie, Openbare Werken,
Handel en Spoorwegen zijn nieuwe figuren in
de regeering.
BRUSSEL, 23 Oct. (Havas) Op verzoek
van den Belgischen minister voor de Voorraden
is de balans opgemaakt van de voorraden van
grondstoffen, waarover België beschikt. Dit
heeft een bevredigend resultaat opgeleverd. In
regeeringskringen wordt het vraagstuk van de
voorziening met meer gerustheid onder de oogen
gezien. Op het oogenblik spreekt men niet meer
over rantsoeneering en men is niet overgegaan
tot het uitreiken van distributiekaarten.
LONDEN, 23 Oct. (Reuter). Het Britsche mi
nisterie van Luchtvaart heeft medegedeeld, dat
vanochtend aan de Schotsche kust ter hoogte
van de Firth of Forth luchtalarm werd ge
maakt, aangezien niet-geïdentificeerde vlieg
tuigen naderden. Het signaal „alles veilig" werd
gegeven, toen bleek, dat zich geen vijandelijk
vliegtuig boven het gebied bevond.
TSJOENGKING, 23 Oct. (Havas) Luite
nant-kolonel Spears, de Britsche militaire
attaché in China, die langen tijd door de Ja
panners te Kalgan gevangen is gehouden, is
Zaterdag te Sjanghai aangekomen.
LONDEN, 23 Oct. (Reuter) De Duitsche
Thetis is aan de opperviakte gebracht. Zij ligt
ongeveer een mijl uit den wal en zal thans naar
een kleine baai aan de kust van Anglessey wor
den gebracht. In het inwendige van net vaar
tuig bevinden zich nog steeds 34 lijken.
BOEDAPEST, 23 Oct. (Reuter). Alle Ween-
sche Joden hebben aanzegging gekregen zich ge
reed te maken voor onmiddellijke evacuatie
naar den nieuwen Joodschen staat, die naai
men zegt door Hitier wordt gevormd nabij de
Poolsche stad Lublin, zoo wordt gemeld in
brieven, die te Boedapest zijn ontvangen. Een
der briefschrijvers vroeg om geld voor de
kosten, die door de Joden zelf moeten W°
betaald. Volgens andere bronnen hebben de
velen betrekking op alle Joden in Duitseü
Bohemen en Moravië.
STOCKHOLM, 23 Oct. (Reuter). De reed^5
van het 1200 ton metende Zweedsche s.s.
bania" deelen mede, dat het schip sezon^
naar men gelooft, tengevolge van een duiko
aanval. Twee leden der bemanning zijn
dronken. De overlevenden zijn naar een
sche haven gebracht en in een ziekenhuis
genomen.
die
BERLIJN, 23 October (D.N.B.). De rede
de rijksminister van Buitenlandsche Zak
Dinsdag te Dantzig zal houden, zal te 20.15 u
M.E.T. (19.35 uur Ned. tijd) worden uitgezon
den door alle Duitsche zenders met uitzonden
van den „Deutschlandsender" die te 23 uur
rede zal geven. De redevoering zal bovendi
in vele talen overgebracht worden.
ROME, 23 Oct. (.Havas) Het stott®'1^
overschot van gravin Maria Magistrati CüH-
de zuster van den Italiaanschen minister
Buitenlandsche Zaken, is vandaag te Livornc 1
aarde oesteld 'in tegenwoordigheid van S1"®
Ciano, verscheicene leden der regeering en i?cl£
van het diplomatieke korps.
ROME, 23 Oct. (D.N.B.). De Oceaanvliege^
Biseo en Bruno Mussolini zijn benoemd
directeuren-generaal van de nieuwe Italia8';
sche transoceanische luchtvaartmaatschappw
die nog deze maand een begin zai mazen mt
een geregelden luchtdienst op Zuid-Amerika.
Tal van ouders in onze overzeesche gewest®^
hebben in deze dagen het verlangen gekoest®
hun kinderen weer bij zich te hebben. Dank
het feit, dat de K.L.M. den luchtdienst °P
dië, zij het ook met een Europeesch trein traJ®®
erin gelascht, kon handhaven, konden versch1'.
lende ouders hun kinderen op snelle en veld"
wijze naar Indië laten komen.
Gezien de bijzondere verantwoordelijkhe'j
welke het vervoer van alleen reizende kinderJ3
onze luchtvaartmaatschappij oplegt, heeft
d®
Kin-
oV'
K.L.M. eenigen tijd geleden besloten, deze
deren in een speciaal vliegtuig en onder
zonder geleide gezamenlijk te laten reizen
Maandagmiddag te 17.36 uur is dit gezelsch
van het Centraal Station vertrokken, uitge'el
gedaan door een groote schare verwanten,
onder uiteraard vele ooms en tantes^ die in
derland met het toezicht op de kinderen war
belast. de
In totaal zullen elf kinderen de reis met
„Gier" meemaken. Werkelijk „kleine" kinder^0
zijn er niet bij. De jongste is elf jaar, doch
meesten varieeren tusschen veertien en a-chttLc
jaar. Er waren slechts negen kinderen op
Centraal Station aanwezig, want twee ZwH® j,
sche jongens komen er pas in Napels bij. v n
de op het Centraal Station aanwezigen wavjjj
c paf
er zes van Nederlandsche nationaliteit,
verder een Chineesch jongetje en twee c' ,0-
mante Deensch» meisjes naar hun in Indië
nende ouders terugkeeren. j„
Het jeugdige reisgezelschap staat onder
ding van den heer G. A. de Stoppelaar 0
adjudant van den gouverneur-generaal jd
thans vertegenwoordiger van de K.L.M-
Nederlandsch-Indië, die van verlof naar h\S)
terugkeert. Gedurende de treinreis naar
wordt hij bijgestaan door mej. H. Wynoldi,
hostess der K.L.M., die door eenige colle"
werd uitgeleid. ge
Van de directie der K.L.M. was aanwezig
onder-directeur, de heer H. Martin, terwij1
schillende hoofd-ambtenaren en employe's
het hoofdkantoor te 's-Gravenhage en
Schiphol eveneens het vertrek bijwoonden. de
Een bijzondere noot bij het afscheid
aanwezigheid van een geüniformeerde dele*
van de vereeniging „De Princevlag" onder
ding van den heer J. G. Berlott, algemeen v
zitter dezer organisatie, die afscheid kwam oJ.,
men van den heer De Stoppelaar,, die djë
zitter is van de afdeeling Nederlandsch-
van „De Princevlag".
Hoewel sommige achterblijvenden
misse1
avob'
eenigszins bezorgd waren over het groote *ge
tuur, dat de hun zoo langen tijd toevertr0
kinderen tegemoet gingen, nam toch de z dep
heid van de goede leiding waaronder zij i® ,lUri
en van het feit, dat deze kinderen weldra^e®'
verheugde ouders weer zouden zien, allen
moed van dit afscheid weg en onder Sein
zette de dieseltrein zich in beweging, die d zU
deren naar Utrecht bracht. Daar stapt®
over in den internationalen trein, die hen 1 eJJgt
dagen door Duitschland en door de Alpen cpt
naar Napels, waar het K.L.M.-vliegtuig
de
gt.
Maandagavond omstreeks half elf is °P
Jansbrug te Groningen een autobus van ge
meentetram in botsing gekomen met eei ^g0l-
auto, doordat de autobusbestuurder See^ stil'
rang verleende. Hij kon den bus eerst t ^udr
stand brengen, nadat de wagen tegen deI^,erd®1'
van een pakhuis botste. Beide voertuigen w,eg'
zwaar gehavend en moesten later worde
gesleept.
De beide bestuurders bleven onê^f1 in
doch van de twaalf passagiers, die
den autobus bevonden, bekwamen w,as
meer of min ernstig letsel. Hun toesta
evenwel zoo, dat zij, na ter plaatse
verbonden, per taxi naar huis konden
keeren. &eg
ctBl^
De verkeersbrigade van de politie
onderzoek naar de schuldvraag in,
