De Oude Kerk en de Oorlog
Pijn ïm n
Instantine
Geen ingrijpende veranderingen
te wachten
Moeilijke uren voor de leiders
in West II en Zuid
FINANCIEN
Strevingen met
pacifistischen inslag
Wij luisteren naar
i
■f\jc
't is van foay&il
WINST VOOR DE
LEIDERS?
WAT DOET TUBANTIA
BIJ HERACLES?
Dagfilm
Waterstanden
59I
53£
DONDERDAG 26 OCTOBER 1939
Vereeniging van Directeuren van
Gemeentewerken
De ,,Indra" verkocht
PRINS BEkinHARD
Opgravingen te Uruk-Warka
HEERENKLEEDINGBEDRIJF
EN DUURTETOESLAGEN
VAN HET KATHOLIEKE KAMP
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
Het schetsen van kalveren boven
140 kg. Aangifte vóór 1 'November
MILITAIRE TEHUIZEN
DER B.P.M.
Krans van de Koningin voor den
Sultan van Djokja
K.N.V.B.
Vrijdag 27 October
MARKTEN
POSTVLUCHTEN
HERKEURING VAN DE
AFGEKEURDEN?
8
s
s
o.ot
0 oo
u
o
o.—
De geheele Bijbel, vanaf het Boek der
Schepping tot aan de Openbaringen
van Joannes, spreekt over den oorlog
als over een werktuig van Gods oordee-
lende gerechtigheid. Deze leidende ge
dachte loopt als een zichtbare draad door
de meest „militairistische" zoowel als de
meest „pacifistische" teksten uit de
Heilige Schrift. Deze gedachte ook be-
heerschte de opvattingen der eerste
Christenen over den oorlog. Het heeft
zijn nut aan hun zienswijze nadere aan
dacht te wyden, om eigen inzichten te kun
nen verhelderen in dagen, die de vraag
omtrent de geoorloofdheid van den oorlog
opnieuw brandend maakten.
Wij moeten ons hierbij echter hoeden voor
een fout, welke gemakkelijk wordt begaan. Zoo
goed als men in den Bijbel niet moet zoeken
naar uitgewerkte oplossingen voor eigentijd-
sche problemen juist omdat de omstandig
heden, waaronder wij leven, zoo geheel an
ders zijn dan die der Aartsvaders of Aposte
len mag men ook niet zonder meer het ge
drag der eerste christenen als maatstaf voor
eigen handelen aanmerken. Argumenteeren
met voorbeelden uit de geschiedenis is altijd
gevaarlijk. Omdat Christus het geloof van den
Romeinschen honderdman prees, volgt hieruit
nog niet dat hij de oorlogs-toebereidselen van
het BritSche of Italiaansche opperbevel goed
keurde aldus Pater Victor White O. P. in
het laatstverschenen nummer van „Black-
friars". Omdat er vele Christenen waren in de
Romeinsche legioenen, volgt daaruit niet
noodzakelijk dat men dienst moet nemen in
het Fransche leger of bij Goering's luchtmacht.
En omdat vele anderen onder de eerste
Christenen weigerden dienst te nemen onder
den Romeinschen Adelaar, is het niet zeker
dat vandaag ieder katholiek op gewetensgron-
den dienstweigeraar moet worden.
Daarom: als wij in de historie licht willen
vinden om ons te leiden in moeilijkheden van
dezen tijd, is het niet voldoende vast te stellen
dat deze of die groote figuur uit de geschiede
nis van het Christendom op een bepaalde wijze
sprak of handelde. Wij moeten dan de redenen
en omstandigheden onderzoeken, waaruit zijn
woorden of daden voortkwamen, en nagaan in
hoeverre deze kunnen worden toegepast op
onze eigen omgeving.
Dat de omstandigheden hier als bij de be
oordeeling van alle practische moreele vra
gen inderdaad van groot belang zijn blijkt
reeds duidelijk uit een historisch overzicht over
de houding, welke de Christenen tegenover
den oorlog innamen. Deze houding is meerdere
malen gewijzigd in verband met de verhouding
van Kerk en Staat. In de eerste eeuwen vorm
den de Christenen een kleine, maar groeiende
en duidelijk onderscheiden minderheid in een
heidensche samenleving en onder een heiden-
sche regeering. De volgende periode, die be
gint met de bekeering van Constantijn den
Grooten, is die van wat Maritain noemt den
„sacralen" Staat, waarin de samenleving een
officieel Christelijk karakter droeg en de „in
directe macht" der Kerk over wereldlijke za
ken werd erkend in theorie, en gedeeltelijk ook
in de practijk.
De derde periode dateert van de langzame
ontbinding der middeleeuwsche eenheid, het
verdwijnen der gedachte van één Keizerrijk,
en het ontstaan van onafhankelijke, souvereine
„leeken"-staten. Geen der genoemde drie pe
rioden heeft een duidelijk begin of einde.
Vooral de overgang van middeleeuwsche naar
moderne verhoudingen heeft eeuwen in beslag
genomen. Bovendien heeft steeds het Chris
telijk bewustzijn langen tijd noodig gehad om
zich aan veranderde verhoudingen aan te pas
sen.
Wat de houding der eerste Christenen be
treft: zeker is dat deze de wettigheid van het
Staatsgezag ten volle erkenden. Verder waren
zij in beginsel, en vaak ook in de practijk, ze
ker bereid om hun taak in de samenleving te
vervullen; slechts betreurden zij het wanneer
soms een hoogere wet hun verbood aan wereld
lijke machten te gehoorzamen. De zoo strenge
moralist Tertulliaan spreekt dan ook de hei
denen als volgt toe: „Wij zijn uw mede-ma
trozen, uw mede-soldaten; samen met u lei
den wij een landleven en drijven wij handel;
in alle beroepen werken wij samen".
Toch kwamen er gevallen voor van dienst
weigering door Christenen op principieele
gronden. Waarin moet de oorzaak voor dezen
„afkeer voor het leger" worden gezocht? De
redenen waren velerlei en stonden meestal in
verband met omstandigheden, die met den
krijgsdienst op zich weinig hadden uit te
staan. Zoo was een Romeinsch legioensoldaat
vaak gedwongen deel te nemen aan afgodische
of bijgeloovige ceremoniën. Verder was daar
allerlei zedeloosheid. Dit alles maakt het te
vens begrijpelijk, waarom soms Christelijke
legioenen werden gevormd, waarin men niet
gedwongen werd tegen zijn geweten te han
delen. Het bestaan daarvan bewijst duidelijk,
dat vele Christenen den oorlog onder vele
omstandigheden voor geoorloofd achtten.
Er bestond echter onder hen ook een gees-
tesstrooming, die een Christelijk pacifisme in
meer strikten zin wilde prediken en doorvoeren.
Zoo achtte Lactantius het gebruik van wapen
geweld onder alle omstandigheden voor onge
oorloofd, want in strijd met de Evangelische
leer. Anderen prediken een minder absoluut
pacifisme, zooals Origenes, die er op wijst, dat
een Christen geen geweld mag bezigen, maar
elders toegeeft, dat „soldaten kunnen strijden
voor een rechtvaardige zaak".
In het algemeen kan men zeggen, dat in
theorie vrij veel christenen van den wapen-
dienst afkeerig bleken te zijn, maar in de
praktijk slechts weinig gevallen van „prin
cipieele dienstweigering" zijn voorgekomen.
Wel echter werd terecht duidelijk gewezen
op het feit, dat het gezag van den staat al
léén niet voldoende was, altijd en onder
alle omstandigheden tot krijgsdienst te kun
nen verplichten.
Wil men verder de houding der eerste chris
tenen tegenover den oorlog goed beoordeelen,
dan dient men nog rekening te houden met een
belangrijke omstandigheid. Het Romeinsche
Rijk was voor zijn onderdanen niet één staat
onder meerdere, en het Romeinsche leger niet
een leger zooals 'alle andere. Het Imperium Ro-
manum Was een wereld op zich, of beter ge
zegd: het was dè wereld. Het einde van het
Rijk zou het einde der wereld beteekenen, en
van die Pax Romana, welke de verspreiding van
het Christendom mogelijk had gemaakt. Het
leger was meer een politieleger voor binnen-
landsch gebruik dan een instrument om de
internationale politiek te kunnen beheerschen.
Een oorlog tusschen gelijkwaardige volkeren
was in den gedachtengang van een echten Ro
mein onmogelijk, eenvoudig omdat er maar één
wereldrijk bestond. Dit vereenvoudigde vele
kwesties, maar daardoor wordt tevens des te
duidelijker, dat vele onder de christenen der
eerste eeuwen den oorlog veroordeeld moeten
hebben juist omdat zij afkeerig waren van alle
bruut geweld. Zij meenden, dat de Christenen
de Pax Romana het best dienden door een
geestelijke zending in vredelievenden zin. En
ook de vele belijders van den nieuwen gods
dienst die de Wapens droegen legden er gaarne
den nadruk op, dat geestelijke wapenen de
voorkeur verdienen in den strijd tegen het on
recht.
Deze pacifistische strevingen bleven ook nog
sterken invloed uitoefenen toen de keizerlijke
macht, na de overwinning door Constantijn den
Grooten, in christelijke handen overging. Wel
kreeg toen het geheele probleem over de hou
ding tegenover den oorlog voor de christenen
een nieuw aspect. Justinus en Tertulliaan had
den het nog onmogelijk geacht, dat de Caesar
een christen zou zijn, en dat christenen de le
gioenen zouden aanvoeren. Toch schreef Con
stantijn een zijner overwinningen toe aan de
kracht van christelijke wapenen en gebed, en
aan de gunst van den God der Christenen. Hij
was er van overtuigd, dat niet door wapenge
weld, maar „door de hulp van het heilbrengen
de Christus-teeken ik mijn stad bevrijdde van
het juk der tyrannie en aan den Senaat en
het volk van Rome hun vroegeren luister en
glorie terugschonk".
De bijdrage der christenen aan de Pax Ro
mana had toen echter een onverwacht gevolg:
de noodzakelijkheid voor de christenen zelf om
aan de regeering deel te nemen en eenheid en
vrede in de Romeinsche wereld te handhaven.
Het beteekende een nieuw tijdperk, waaraan
zij zich maar langzaam aanpasten. Want het
geheele probleem der houding van de christenen
tegenover den oorlog moest opnieuw worden
doordacht, in verband met de nieuwe verant
woordelijkheden, welke de Voorzienigheid hun
op de schouders legde. Zoo kon, onder invloed
van het fundamenteele inzicht over den oorlog
als een werktuig der goddelijke rechtvaardig
heid, het verheven middeleeuwsche begrip van
een „rechtvaardigen oorlog" ontstaan.
De Vereeniging van Directeuren van Ge
meentewerken (Openbare Werken, Bouw- en
Woningdienst) zal Zaterdag 28 October haar
jaarvergadering houden te Rotterdam. Des
morgens zal in een der zalen van „Caland" ir.
C. Franx een toelichting geven over de werken
ten behoeve van de verplaatsing van de Delft-
sche Poort en die aan het Hofplein. Architect
J. F. Staal, arch. B.N.A., zal een causerie hou
den over het nieuwe Beursgebouw. Tenslotte
zullen deze werken en eenige andere in Rotter
dam in den middag worden bezichtigd.
Het moderne pijnstillende middel
Het Finsche stoomschip „Indra", dat bij Ter
schelling op een mijn was geloopen en in be
schadigden toestand in Amsterdam was bin
nengebracht, is ondershands verkocht aan de
N.V. Ijzerhandel „Hollandia" te Amsterdam.
Het ligt in de bedoeling, het schip weder in
de vaart te brengen; met de reparatie heeft de
Amsterdamsche Droogdok Maatschappij te Am
sterdam reeds een aanvang gemaakt.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft, vergezeld van
zijn waarnemenden adjudant majoor W. J.
Phaff, namens de Koningin een bezoek ge
bracht aan het militaire veterinaire hospitaal
te 's-Gravenhage.
Voorts heeft de Prins hedenmiddag een kort
bezoek aan Gouda gebracht, waar hij het in
pakken van de vermaarde Goudsche kerkramen
heeft gadegeslagen.
Dinsdagavond heeft prof. dr. F, M. Th. Böhl.
hoogleeraar te Leiden, op uitnoodiging van het
Voor-Aziatisch Egyptisch gezelschap „Ex
Oriente Lux", studiekring Leiden, in het Pren
tenkabinet te Leiden voor de eerste maal na zijn
terugkomst uit Mesopothamië een lezing met
lichtbeelden gehouden, waarin hij in het open
baar nadere mededeelingen heeft gedaan over
de resultaten van zijn studiereis naar Irak en
Iran in het voorjaar van dit jaar. Voor deze
lezing bestond eroote belangstelling.
Dinsdag is te Amsterdam tusschen de com
missie voor arbeidsaangelegenheden uit het
hoofdbestuur van den Bond van Maatkleeding-
bedrijven en de vertegenwoordigers der samen
werkende bonden in de kleedingindustrie, een
bespreking gehouden over het verstrekken van
een duurte-toeslag van 5 procent aan de
kleermakers en een verhooging van de vergoe
ding voor garens, zijde, enz.
De commissie stond niet onwelwillend tegen
over het verstrekken van een duurte-toeslag,
doch zij moet daarover eerst nog overleg ple
gen met de groep leden uit den Bond van
Maatkleedingbedrijven, bij wie de arbeidsvoor
waarden contractueel zijn geregeld.
Binnen zeer korten tijd zullen de vakbonden
een definitief antwoord op hun verzoek ont
vangen.
Inmiddels hebben de samenwerkende bonden
in de kleedingindustrie van verschillende onge
organiseerde maat-annex-confectiezaken en
kleermakerspatroons antwoord ontvangen, dat
ook zij bereid zijn den duurte-toeslag van
5 procent en de verhooging van de vergoeding
voor garens, zijde, enz., zooals overeengekomen
is met de Nederlandsche Vereeniging in het
Heerenkleedingbedrijf (maat-annex-confectie
zaken) te betalen.
Donderdag wordt een bespreking gehouden
tusschen het dagelijksch bestuur van de fede
ratie van Vereenigingen van Nederlandsche
Confectiefabrikanten en de vertegenwoordigers
In Zuid I is de belangrijke ontmoeting tus
schen Waubach en Kerkrade om kerkelijke re
denen uitgesteld. Almania gaat naar V. V. H.,
waar het den jongsten eerste klassers zeker niet
gemakkelijk zal worden gemaakt, daar de
Heerlenaren er dit seizoen weer wat beter in
zijn en zeker alles op alles zullen zetten, om de
benjamins in hun afdeeling eens te laten zien,
dat de weg naar den top zeker niet over rozen
gaat. Laura heeft dringend behoefte aan een
paar puntjes, maar de vraag is of het bezoe
kende Sitt. Boys zoo vriendelijk zal ziin zich
voor zijn gastheeren op te offeren.
R.K.O.N.S. staat er lang niet slecht voor. We
houden het erop, dat de Schaesbergers Zondag
ook hun thuiswedstrijd tegen Falemig winnen
en daardoor opklimmen naar de derde plaats.
In Zuid II is de ontmoeting BrabantiaBest
Vooruit eveneens om kerkelijke redenen uitge
steld en daar ook Kolping niet speelt, kan
Schijndel morgen alleen de leiding nemen. Ge
makkelijk zal dit den kampioenen echter niet
vallen, want zij moeten het opnemen tegen
Zwaluw, dat ook dit seizoen weer uitstekend
gestart is en door een eventueele overwinning
zijn kansen niet weinig zou verbeteren. Dat
zal een vinnige strijd worden, waaruit Schijn
del niet dan met de grootste moeite een puntje
of misschien de zege zal kunnen distilleeren.
S. V. D. moet in Den Bosch afrekenen met
R. K. T. V. V., een opdracht, welke o. i. voor
de nieuwelingen, die uitstekend in de eerste
klasse debuteeren, niet al te moeilijk is. Ven-
lcsche Boys en S. V. B., twee clubs die tot nog
toe zonder winst bleven, zullen trachten ten
koste van elkaar de eerste puntjes te bemach
tigen.
We geven de thulsspelende ploeg S.V.B.
iets betere kansen.
In het Oosten wacht N. E. O. tegen Vosta
opnieuw een lang niet gemakkelijke opdracht.
De nieuwe runners-up is echter zoo op dreef,
dat het een niet gerechtvaardigd gebrek aan
vertrouwen zou zijn, wanneer we hen ook nu
niet favoriet noemden. Men zal er echter voor
al rekening mee moeten houden, dat bij voet
bal elke wedstrijd weer opnieuw gewonnen
moet worden. Quick gaat bij Achilles trachten
zijn nederlaag van de vorige week voor zoover
mogelijk goed te maken. Entos heeft in dit
verband nog niet gespeeld en krijgt direct kans
een goede beurt te maken, want Orion is ook
niet voor de poes en zal zijn gastheeren het
vuur ongetwijfeld na aan de schenen leggen.
P. H. moet zijn eerste puntjes nog in de wacht
sleepen; een redelijke kans op het eerste suc
ces heeft het op eigen veld tegen Altior in ieder
geval.
In West I kan V. V. Z. weer een gevaarlijk
concurrent onschadelijk maken, wanneer het
in Zaandam Zwaluwen Vooruit weet te slaan.
En met alle respect voor de Utrechtenaren, die
werkelijk uitstekend debuteeren, houden we het
er ook op dat zulks zal gebeuren. De wed
strijd De MeerVolendam is uitgesteld we
gens kerkelijke reden. E. M. M. gaat zijn mooie
plaats verdedigen bij Fortitudo oogenschijnlijk
een nogal gemakkelijke opdracht. De Hilver
summers zullen er echter goed aan doen hun
taak vooral niet te gemakkelijk op te vatten.
Na zijn goeden wedstrijd tegen Volendam zien
we H. M. S. in Utrecht van N. E. A. winnen,
terwijl G. V. O. in Krommenie niet kansloos
is tegen V. V. A., dat tot op heden nog niet
veel daverende feiten op zijn naam schreef.
In West II heeft Spartaan bij T. V. B. B.
een vrij lastige uitbeurt. De Haarlemmers die
nen zich er rekenschap van te geven, dat zij
een tegenstander krijgen die thuis is op alle
wapens, maar pakken zij met die wetenschap
de zaken ook serieus aan, dan zullen ze het
den Rotterdammers best nog eens moeilijk
kunnen maken, al houden we het uiteindelijk
toch op de Rotterdammers.
S. J. C. zal na zijn groote overwinning van
den vorigen Zondag wel trachten het contact
met de leiders nu voorlcopig niet te verliezen.
O.i. biedt de thuiswedstrijd tegen Santpoort
den Noordwijkers behoorlijke kansen op beide
punten. Bij de derby Onze Gezellen—H. B. C.
zijn we geneigd de krachten van de zwart wit
ten iets hooger aan te slaan. D. H. L. zou al
een zeer duidelijk bewijs van ziin beduidende
zwakte geven, wanneer het nu in Delft ook
nog van Excelsior verloor.
der vakbonden, over een duurtetoeslag op de
loonen der confectiewerkers(sters).
Bij deze werkgeversfederatie zijn vrijwel alle
Nederlandsche confeotiefabrikanten aangeslo
ten.
Op 1 November 1939 zullen alle reservekaive-
ren door de veehouders moeten zijn opgeruimd;
slechts mogen leden van door de Nederlandsche'
Veehouderijcentrale erkende tuberculosebestrij-
dingsorganisaties die in het bezit zijn van een
toewijzing 1939 met het oog op de tuberculina-
ties nog tot 1 Februari 1940 hoogstens één re
serve-kalf aanhouden.
Veehouders, die hun vaarskalve.r-i.oewijzing
1939 nog niet of nog niet geheel verbruikt heb
ben en daarop een kalf van meer dan 140 K.G.
willen laten schetsen, dienen dit ten spoedigste,
in elk geval vóór 1 November a.s., schriftelijk bij
de landbouw-crisis-organisatie in hun provincie
aan te vragen. Doen zij dit niet, dan is bij
schetsing na 1 Novembereen bedrag van f 50
verschuldigd. Voor dieren, welke het gewicht
van 250 K.G. reeds te boven zijn en welke voor
November a.s. ter schetsing opgegeven zijn,
geldt nog het tarief van f 30.
Voor de maanden November en December
gelden dus de volgende bepalingen:
ongeschetste kalveren tot 140 K.G. mogen
zonder beperking aangehouden worden;
kalveren boven 140 K.G. doch beneden 250
K.G. kunnen nog geschetst worden tegen het
normale tarief van f 0.75, indien men nog over
een toewijzing 1939 beschikt en vóór 1 Novem
ber a.s. aangifte doet; kalveren boven 250 K.G.
kunnen nog geschetst worden tegen het tarief
van f 30 indien men nog over een toewijzing
1939 beschikt en vóór 1 November a.s. aangifte
doet;
alle kalveren boven 140 K.G. waarvoor geen
aangifte wordt gedaan vóór 1 November a.s.,
kunnen slechts worden geschetst, indien men
nog over een toewijzing 1939 beschikt en tegen
betaling van f 50.
Den veehouders wordt derhalve met klem aan
geraden ten spoedigste schriftelijk aangifte tot
schetsing te doen en ter voorkoming van moei
lijkheden, alle overige reservekalveren vóór 1
November a.s. op te ruimen.
's-Gravenhage, 25 October 1939.
De bouw van de beide militaire tehuizen,
welke de Koninklijke Nederlandsche Petroleum
Maatschappij aan de gemobiliseerde weermacht-
heeft aangeboden, vordert snel. De grootst mo
gelijke spoed is hiermede betracht, ook al om
dat de weersomstandigheden een onmiddellijke
voorziening noodzakelijk maakten. Zoo ooit, dan
was hier het klassieke adagium: Bis dat qui
cito dat (wie spoedig geeft, gééft dubbel), van
waarde. Alles is er thans ook op gezet, om de
beide B.P.M.-tehuizen in een recordtijd ge-
boOwd en ingericht te krijgen.
Het ontspanningsiokaal in Renswoude zal het
eerst gereed komen. Dit is thans reeds onder
de kap en in het begin der volgende week
wordt een aanvang met de inrichting gemaakt.
De overdracht aan den militairen comman
dant is bepaald op Maandag 6 November. Deze
overdracht zal worden gevolgd door een vroo-
lijken ontspanningsavond voor de soldaten.
Naar alle waarschijnlijkheid zal het tweede
B.P.M.-tehuis, dat in Langenboom zal verrij
zen, ongeveer 14 dagen later klaar zijn en in
gebruik worden genomen.
DJOKJAKARTA, 26 Oct. (Aneta) In den
loop van den morgen werd hier bericht ont
vangen, dat H.M. de Koningin uitdrukkelijk
den wensch te kennen gaf, dat in verband met
het overlijden van den Sultan alsnog een krans
van H. M. de Koningin zal worden aangeboden.
In verband hiermede zal de gouverneur van
Djokjakarta persoonlijk Zaterdagavond 6 uur
r.amens h. M. de Koningin aan de Kraton
commissie een krans overhandigen.
In afd. I kan Blauw Wit met een beetje ge
luk zijn voorsprong weer vergrooten. De Am
sterdammers rekenen hiertoe natuurlijk op de
eerste plaats zelf af met K. F. C., dat in het
Stadion maar op een nederlaag moet rekenen.
Voorts heeft A.D.O. het lang niet gemakkelijk
bij 't Gooi, al zouden de Hagenaars ons teleur
stellen wanneer ze niet een puntje konden in-
casseeren. Stormvogels heeft ook nog niet ge
wonnen, want Ajax zal er weinig voor voelen
in IJmuiden zijn nederlagenserie weer te ver
grooten. Zooals men ziet zitten er voor Blauw
Wit wel eenige aspecten in dit programma
D. W. S. moet in zijn laatsten vorm ook tegen
D. O. S. in Utrecht zijn opgewassen, al hou
den we terdege rekening met de verrassende
wijze waarop de Domstadbewoners soms uit den
hoek kunnen komen. De wedstrijd Haarlem
V.S.V. zal een dubbeltje op zijn kant worden
met den gelukkigste als grootsten kanshebber
op de overwinning.
In afd. II blijft D.F.C. leiden wanneer het
bij H.B.S. wint, maar het komt ons voor, dat
de HagenaSLrs die zelf ook soortgelijke adspira-
ties blijken te koesteren, wel kans hebben den
Dordtenaren een desillusie te bezorgen. Sparta
heeft nog niet gewonnen bij V.U.C., dat einde
lijk den smaak te pakken schijnt te hebben ge
kregen en evenmin zien we D. H. C. zonder
meer met beide punten terug komen van zijn
bezoek bij Hermes D.V.S. Feyenoord wint thuis
wel van C. V. V. en Xerxes van R. F. C.
In het Oosten heeft van de drie leiders Hen
gelo, dat thuis tegen' Quick speelt de gemakke-
HILVERSUM 1, 1875 en 414.4 M.
8.00 Berichten ANP. 8.059.15 en 10.00
.Gramofoonmuziek, 11.30 Bijbclsche causerie.
12.00 Berichten, 12.15 Paul Wijnappel's strijk-
ensemble, 12.45 Causerie, 1.10 Berichten ANP
en gramofoonmuziek, 1.301.40 Gramofoon
muziek. 2.00 Orgelconcert en gramofoonmu-.
ziek, 3.00 Gramofoonmuziek, 3.15 KRO-orkest,
4.004.15 Gramofoonmuziek, 5.00 Gramofoon
muziek 5.15 KRO-Melodisten en solist, 6.00
6.15 Gramofoonmuziek, 7.00 Berichten. 7.15
Causerie ..De internationale arbeidsmarkt in
oorlogstijd". 7.35 Gramofoonmuziek, 8.00 Be
richten ANP, 8.15 KRO-orkest en de KRO-
Boys, 9.15 Gramofoonmuziek, 9.35 Radiotoo-
neel, 10.05 Het Rococo-octet, 10.30 Berichten
ANP. 10.40 Gramofoonmuziek, 10.45 Bertus van
Dinteren's orkest, 11.0512.00 Gramofocnmuz.
HILVERSUM II, 301.5 M.
8.00 VARA 12.00 AVRO, 4.00 VARA
8.00 Berichten ANP, Gramofoonmuziek, 10.20
Pianovoordracht, 11.10 Gramofoonmuziek,
11.20 Orgelspel, 12.00 De Palladians, 12.45 Be
richten ANP. Gramofoonmuziek, 1.15 AVRO-
Amusementsorkest (opn.), 2.10 Het Lyra-Trio,
2.45 Disco-Variété, 3.30—4.00 AVRO-Dansor-
kest, 4.05 Gramofoonmuziek met toelichting,
4.35 Gramofoonmuziek, 5.30 Gramofoonmu
ziek, 6.00 De Ramblers, 6.60 Gramofoonmuz.,
7 00 Orgelspel en zang, 7.18 Berichten ANP,
8 00 Het Rosa Spier-kwintet, 9.00 Vraag en
antwoord. 9.15 Fragmenten uit de operette
Ein Walzertraum", 10.30 Gramofoonmuziek,
11.00 Berichten ANP, 11.10 Jazzmuziek (gr.-
pl.11.40—12.00 Hammond-orgelspel.
ENGELAND, 391 en 449 M.
9.5010.20 Lichte muziek, 11.00 Optreden
van een solist(e), 11.20 Berichten, 11.35 Dans-
orkest. 12.05 Orkestconcert, 12.35—1.20 Lichte
muziek, 2.202.55 Orgelspel. 3.15 Gramofoon
muziek. 3 50 Variété, 4.50 Orkestconcert, 5.50
Uit Turkije. Lichte muziek, 6.20 Variété, 7.20
Optreden van een solist(e), 7.35 Variété, 8.35
Gevarieerd programma. 9.20 Variété, 9.50 Or
kestconcert, 10.35 Dansorkest.
KEULEN, 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek, 7.50 Leo Eysoldt's
kleinorkest, 9.30 Gramofoonmuziek. 9.5010.20
Gevarieerd programma, 11.20 Fabrieksorkcst,
12.20 Omroeporkest, 1.35 Popuair concert, 2.30
2.40 Zang, 3.20 Hans Bund's orkest. 5.00
Zang, 5.20 Omroepkleinorkest, 7.3512.20 Zie
Deutschlandsender.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.
11.20 Gramofoonmuziek, 11.50 en 12.30
Omroeporkest, 12.501.20 Gramofoonmuziek,
4.20 Cellovoordracht. 4.50 Gramofoonmuziek,
5.35 Zang, 5 50 Gramofoonmuziek, 6.05 Ver
volg zarg, 6.45 Gramofoonmuziek. 7.20 Ont
spanningsprogramma voor soldaten, 7.50
Omroepsymphonie-orkcst en gemengd Om
roepkoor, 8 20 ,,L' Enfant et les Sortilègès",
opera, 9.3010.20 Gramofoonmuziek.
484 M.
11.35 Gramofoonmuziek, 11.50 en 12.30 Ra
dio-orkest. 12.50—1 20. 4.20, 5.38 en 6.35 Gra
mofoonmuziek, 7.20 Uitzending voor soldaten,
7 50 en 8.35 Radio-orkest en Omroepkoor, 9.30
Zang en gramofoonmuziek, 10.0010.20 Gra
mofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
8.35 Omroeporkest, 9.50 Otto Dobrindt's or
kest. Hierna tot 12.20 Nachtconcert.
lijkste opdracht. Het zou dus dan ook wel zeer
teleurstellen, als dat op een nederlaag van Hen
gelo uitdraaide. Go Ahead heeft het in De
venter tegen Enschede wel een haartje moei
lijker, maar toch gelooven we dat ook de rood
gelen aan het langste eind zullen trekken. Tu-
bantia heeft bij Heracles wel de moeilijkste op
dracht getroffen. De supporters van deze ploeg
moeten er maar op rekenen, dat hun favorieten
in Almelo een veer zullen laten. N. E. C. kan
thuis zonder twijfel van Wageningen winnen
en ook A.G.O.V.V. zien we bij Enschedesche
Boys iets rijker worden.
In het Zuiden dreigt een leiderstroon te
zullen instorten. Juliana moet op bezoek bij
Willem II, dat ook weer eens een rol in zijn
afdeeling speelt. Sneuvelen de leiders in Til
burg inderdaad, dan staan behalve Willem II
zelf nog andere clubs klaar om de leiding over
te nemen. Op de eerste plaats Noad, dat thuis
tegen B.V.V. voor den geheelen buit moet kun
nen zorgen en dan P.S.V. dat bij M.V.V. wel
geen walk over zal hebben, maar toch een be
scheiden succesje moet kunnen boeken. Longa
gaat naar Limburgia en heeft daar eveneens
de beste kansen. N.A.C. zal, nu het weer op
dreef is, in Breda wel van Helmond winnen en
ten slotte blijft Eindhoven thufs de meerdere
tegen Roermond.
In het Noorden is het voor Sneek erop of
er onder. De Friezen moeten op bezoek bij
G. V. A. V., dat momenteel de leiding heeft.
Verliezen zij daar, dan kunnen ze hun pogin
gen voor de eerste plaats wel opgeven en inder
daad zien We het daar op uitdraaien. Heeren
veen heeft bij Leeuwarden ook nog niet ge
wonnen, maar heeft toch wel iets betere kan
sen dan Sneek. Velocitas kan thuis van Achil
les winnen en Veendam eveneens op eigen
grond van Be Quick. W.V.V. heeft in Hooge-
zand tegen H.S.C. evenmin veel kans op de
punten.
BROEK OP LANGENDIJK, 26 Oct. 34000 kg.
Rooclc kool 2.40. 23000 kg. Gele kool 2.302.80,
96000 kg. Deensche Witte kool 2—2.80, 41500 kg.
Savoye kool 1.401.70, 23800 kg. Uien 3.103.30,
grové 2.703, drielingen 1.501.70, nep 55.40,
24000 kg. Peen 1—2.10, 2300 kg. Bieten 0.90—2.70,
000 stuks Bloemkool: I 12.5016.40, II 2.906.60,
AardapoelenBevelanders 2.40, Blauwe Eigenhei
mers 2.90—3.50, 32000 kg. vroege Witte kool 1.90
2.80, 33000 struik Andijvie 0.601.30, 68 kg. Snij-
boonen 30.10.
BARNEVELD, 26 Oct. Pluimveemarkt. Oude
kippen 30—75 cent per stuk. 23—28 cent per kg.
Oude hanen 3560 cent, jonge hanen 2060 et.
per stuk, 4045 cent per kg. N.H. Blauwen 42
48 cent per kg. Jonge hennen 0.751.25 per stuk.
Duiven per paar 3040 cent, tamme eenden 10
20 cent. Jonge woerden 3050 cent. ganzen 1
1 25, Kalkoenen 4555 cent per kg. Tamme konij
nen 0.70—1.10, wilde konijnen 40—60 cent, hazen
(in jachttijd) 22.50. fazanten (in jachttijd) 0.80
1, jonge patrijzen 3845 cent, oude patrijzen 20
30 cent per stuk Aanvoer 37500 stuks. Handel
iets vlugger.
Eiermarkt Kipeieren: groote 5.605.75. ge
mengde 5 70—5.80, bruine 5.75—6, eendeieren 3—
3.30. jonge heneieren 44.75 per 100 st. Aanvoer
985000 stuks. Handel redelijk.
GOUDA. 26 Oct. Veemarkt. Aangevoerd in to
taal 1011 stuks, waarvan 28 slachtvarkens: vette
32.533 cent per pond, levend met 2 pCt. kor
ting. 316 magere varkens 25.0045, 553 biggen
10.0013, Gelci'ersche biggen 13.00—17, 21 run
deren 130.00170, 22 nuchc. kalveren 5.009, 71
bokken en geiten 2.005 per stuk. Handel stug
Algemeene markt. 351 partijen kaas: le kwal.
met R.M. 32.5034.50. 2e kwal. met R.M. 30.00—
31, zware tot 3900. Crisisaftrek 19.2 cent Handel
matig.
208 ponden boter: Goeboter 8590 cent, Wei-
boter 8085 cent per pond. Handel vlug.
365000 partijen eieren: kipeieren 5.255.75,
eendeieren 33.25 per 100 stuks. Handel matig.
GOUDA. 26 Oct. Coöp. Zuid-Holl. Eierveiling
g.q. Aanvoer 96500 kipeieren: 56-58 kg. 5.205.30,
58-60 kg. 5.305.50, 60-62 kg. 5.50555, 62-68 kg.
5.555.90, bruine 58-72 kg. 5.306, kleine eieren
4.505.20, heneieren 3.904.40 per 100 st. Aan
voer 500 eendeieren 2.803 per 100 stuks.
HOORN, 26 ct. Kaasmarkt. Aanvoer 6 stapels
boeren kl., wegende 1691 kg. Prijs 24.00. Handel
goed.
NOORDSCHARWOUDE. 26 Oct. 10.000 kg. Roo-
de kool 2.50—3 60, 2100 kg. Gele kool 2.60—2.70,
107100 kg. Deensche Witte kool 2.502.90, 21200
kg. Uien 2.803.20, grove 33.20, drielingen 1.30
—1.40, nep 5—5.30, 2300 kg. Peen 1.80—2, 105000
kg. aardappelen: Bonken 22.20. Eigenheimers
2.50, Biauwe Eigenheimers 2.803.10, Bevelanders
2.50. 129500 kg. vroege Witte kool 2.202.80, 1900
struik Andijvie 6070 cent.
VINKEVEEN, 25 Oct. Coöp. Groenten- en Fruit
veiling „Vinkeveen". Kassnijboonen 25.5028.50,
idem stek 14.5015, Tomaten 49.80, Roode kool
2.402.60, Savoye kool 22.40, Groene kool 2.90,
Prei 5.00 per 100 kg. Kropsla 1.60, Andijvie 0.40-
1.40. Bleekselderie 2.007 per 100 stuks. Peen 3.50
4.80. Peterselie 11.50 per 100 bos.
HOORN, 25 Oct. Veemarkt. Aanvoer 1244 stuks.
Kalfkoeien 180.(0280. vare. of geldekoeien 80.00
140, pinken 80.00130, vette kalveren 25.00
60, stieren 25.0080. Handel goed.
's-HERTOGENBOSCH, 25 Oct. Veemarkt. Op de
markt van heden waren aangevoerd 3614 stuks:
1961 stuks rundoren, 67 vette kalveren, 321 nuch
tere kalveren, 1074 biggen, 33 zeugen, 13 loopers,
145 schapen-lammeren. De prijzen waren als volgt:
kalfkoeien 130.00230, magere ossen en koeien
90.00120 per stuk. Vette ossen en koeien: le
kw. 7274, 2e kw. 6068, 3e kw. 5054 cent per
kg. Jongvee 45.0090. graskalveren 45.0080,
nuchtere kalveren 5.009, zeugen 70.00105,
loopers 20.0028, biggen 12.0018, schapen
16.0025, lammeren 9.0014 per stuk.
Verdere med'edeelingen. Aanvoer groot over de
geheele linie. 1ste kwaliteit slachtvee goed ge
vraagd en duur. Middenkwaliteit prijshoudend.
Mager vee, vooral in afwijkende kwaliteit, veel
aanbod en weinig vraag, waardoor de prijzen
soms sterk ona'er noteering gingen. Stieren han
del kalm. Weidevee nog steeds weinig vraag, la
ge prijzen. Nuchtere kalveren groote aanvoer, la
ger. Schapen en lammeren goede aanvoer, prijzen
vast. Biggen goede aanvoer, hana'el kalm, prijzen
lager. Fokvarkens handel kalm, vast, prijshou
dend. De volgende veemarkt is op Dinsdag 31
Oct. 1939.
HEEN TERUG
Driemaal
per week
luchtpost
naar Inrtx
O
et
St
<u
"3
-a
a,
Ij
CL
V
N
'3
as
T3
a
rt
Z
AMSTERDAM
PARIJS
MARSEILLE
NAPELS
ATHENE
RHODES
ALEXANDRIë
LYDDA
BAGDAD
BASRAH
DJ ASK
KARACHI....
JODHFUR....
ALLAHABAD
CALCUTTA
RANGOON
BANGKOK.
PENANG
MEDAN
SINGAPORE
BANDOENG..
Oct.
Oct
24
2c
24
2C
23
25
21
2)
5
23
20
24
19
23
24
25
19
23
Ter Londensche beurse loopen geruchten
omtrent officieelev. steun aan Britscne
Staatsfondsen, waaruit men concludeert,
dat het oogenblik voor de uitgifte van een
eerste nationale oorlogsleening nabij is-
De Londensche theehandel ondervindt den
invloed van de moeilijkheden, waarmede
het verkrijgen van exportvergunningen voor
thee gepaard gaat. Thans is besloten, te
Dublin een theemarkt te openen, ten einde
den Ierschen Vrijstaat voldoende thee te
verschaffen. Er zijn maatregelen getroffen,
om Nederl. Indische thee rechtstreeks van
Amsterdam naar Eire te verschepen. Hm
wordt waarschijnlijk geacht, dat dergelijke
maatregelen ook getroffen zullen worden
voor thee uit Britsch-Indië en Ceylon.
De rubbernoteering te Londen daalde met
1/32 tot 10 3/16 d. per lb.
De beurs te Parijs neemt van Ribben-
trop's rede geen notitie; zij achtte de aan
kondiging, dat Duitschland besloten heeft,
den oorlog door te voeren, niet onverwacht-
Het gebeurde met de „City of Flint" doet
veronderstellen dat de voorstanders van de
opheffing van het Amerikaansche wapen
embargo kracht zullen bijzetten bij de ver
dere debatten. De beurs ziet tevens Roose-
velts radio-rede met belangstelling tege
moet.
De Norfolk and Western keert een kwar
taal-dividend uit van 21/'z pCt. per aandeel.
De Illinois Central boekte in September
aan netto-ontvangsten 2.73 millioen tegen
1.95 millioen in September 1938 en in de
eerste negen maanden 10.44 millioen tegen
10.37 millioen in de overeenkomstige
periode van het vorig jaar.
De Southern Railway boekte in Septem
ber aan bruto-ontvangsten 9.09 millioen
tegen 8.23 millioen in September 1938. Aan
netto's 2.41 millioen tegen 1.98 millioen
en in de eerste negen maanden aan netto's
13.29 millioen tegen 8.02 millioen in het
zelfde tijdvak van het vorig jaar.
153 Amerikaansche industrieele onderne
mingen boekten in het derde kwartaal een
netto-winst van 118 millioen tegen 63
•millioen in het derde kwartaal 1938.
De staalproductie in Amerika bedraagt
thans 92 pCt. der capaciteit tegen 91 pCt.
de vorige week.
Het indexcijfer voor de industrieele be
drijvigheid in de Vereenigde Staten bedroeg
in September 110 en zal naar raming in de
loopenxle maand tot 118 stijgen, hetgeen de
hoogste stand zou zijn sedert Maart 1937.
De Standard Brands boekte in het derde
kwartaal een netto-winst van 1.54 mill-
of 0.10 per aandeel tegen S 1.76 millioen
of 0.13 per aandeel in het derde kwartaal
1938.
De Federal Reserve Bank of N'c
publiceert niet meer den
goudinvoer. Voortaan zullen wekelijksche
opgaven gedaan worden door het ministerie
van handel.
De Amerikaansche wag onverladingen zijn
in de week per 21 October met 10.000 wa
gons van 845.000 tot 855.v„„
zichte van de voorafgaande wet,: JeJ-.u
Hiermede werd een nieuw record bereikt
Ten opzichte van dezelfde week in het vorig
jaar bedroeg de stijging 149.400 wagons.
Volgens de Telegraaf ïs op het departement
van Defensie Ge vraag in studie genomen of het
wenschelijk enmogelijk zou zijn, door herkeu
ring van afgekeurden van een aantal der jona
ste lichtingen en door opheffing van vrijstel
lingen wegens broederdienst de beschikking te
krijgen over een behoorlijk aantal volwaardige
vervangers voor degenen, die het langst in
dienst zijn.
Voor het geval tot herkeuring mocht worden
besloten, werd als datum van aanvang hiervan
1 Januari 1940 genoemd.
Tijdens de vorige mobilisaties is er pas in
1917 een herkeuring geweest van de afgekeurden
van een aantal lichtingen, de z.g. Bosboom-
lichting, genoemd naar den toenmaligen mi
nister van Defensie.
DONDERDAG, 25 Oct.
2
CS (D
CU
cö
Sedert
Gisteren
Keulen 6 u.
Lobith
Nijmegen
Kampen
Westervoort
Deventer
St. Andr W
Belfeld
Venlo
Grave
2) Sluis
Arnhem
Vreeswijk i. w
Mastr. H.S.
1) Borgh
Lith
39 56
13 10
10 75
5.56
10.52
3.00
11.i)
5.16
0.53
43.1
14,23
13.70
7,61
0.82
41 22
4.33
11 73
6.43
11.36
3.01
1.198
5 29
0.58
0.00
43,60
13 48
12 96
5.90
2.63
0.0J
0.00
0.00
0.00
,0.00
0.00
0 00
0.00
0C0
0.00
0.4C
0.34
0 34
0.03
006
j.28
0 29
1 22
0.2
0 23
0 12
C 20
0.00
0.C3
0.00
0 00
0-26
000
0X0
0.00
Beneden de sluis,
1) De waterstand aan de hoofdsluis wordt Se'
acht 0.40 M. hooger te zijn bij geheel geopend®
stuw,
2) De waterstand aan de peilschaal te GTftv®
(stad) wordt geacht 0.10 M. hooger te zijn &0
geopende stuw.
Hoogste stand te Keulen tot dusver 4352.
AMSTERDAM
Kanaalwater Amstelwater
8
u
0 26— AP
8
u 0.26- AP
12
u
0 27— AP
12
u 0 27- AP
2
u
0 24— AP
2
u 0 24— AP
Stadswatei
IJselm water
8
u
j.26— AP
8
u 0.05- AP
12
u
J.27AP
12
u 0.18- AP
2
u
J 24AP
2
u 0.05- AP
WATERSTAND OP DEN RIJN
26 Oct. 25
Oct. 26. Oct.
Rheinf
0.—
3 25
Ems
Breisach
3.50
Caub
4 80
Kehl
0 -
4 '8
Coblenz
4.81
Maxau
627
624
Trier
2 84
Mannh
6(8
6 23
Keulen
5 28
Strassb
Dusseld
0
Diedesh
50i
5.28
Ruhrort
4 18
Malnz
3 92
4.17
Wesei
Lohr
•i
Emmerik
25
Oei-
5.00
3C6
5.2^
4.97
5.9*
