Convooi, kaapvaart en andere
nautische narigheden
HEUMATIEK
AKKERTJES
FINANCIEN
Wij luisteren naar...
Vicks Va-tro-nol
EEN OUD BEGRIP WEER
ACTUEEL
HET VLIEGTUIGONGELUK
TE VLISSINGEN
Dagfih
m
VRIJDAG 27 OCTOBER 1939
Voordeelen en
bezwaren
Pas op! Er is een R in de maand
Gewezen hofmeester K.
voor den officier
Pleegde res.-kapitein
verduistering
DOOR TREIN GEGREPEN
EN GEDOOD
Audiëntie Aartsbisschop
Geen audiëntie
Raad voor de Luchtvaart stelt
een onderzoek in
MOND- EN KLAUWZEER
Kamermeisje stal sieraden
Zaterdag 28 October
HEBT GIJ EEN BREUK?
OOK U KRN IK HELPEN!
10 dagen gratis proef
BROOKS RUPTURE APPLIANCE Co.
Geen officieele ant
woorden meer
JAARBOEK VAN ONZE
R.K. UNIVERSITEIT
MÈRE IGNACE TERWINDT
OVERLEDEN
VERTREK MISSIONARISSEN
Naar de missie
VAN HOOIZOLDER GEVALLEN
EN GEDOOD
MARKTEN
POSTVLUCHTEN
PROF. VENING MEINESZ
AANVAARDT ZIJN AMBT
Tot de begrippen, die aoor den huidigen oor
logstoestand weer tot nieuw leven zijn gewekt,
behoort ook het convooi, dat In tegenstelling
tot de populaire meening bij lange geen mo
dern begrip is. Integendeel. Het meer dan een
eeuw oude, Nederlandsche Wetboek van Koop
handel kent het reeds. Artikel 440 van genoemd
wetboek toch geeft de redenen, waarom de
scheepsofficieren en gezellen vóór den aanvang
eer reis hun dienstverbintenis (d.wz. die van de
monsterrol) mogen verbreken. En als zoodanig
staat onder no. 4: ,-Als er aangenomen was om
met convooi te zullen vertrekken en er geen
convooi verleend wordt."
Verder bepaalt dit oude artikel nog enkele
ftctueele dingen en wel: „Zij (de scheepsofficie
ren en bemanning) kunnen weigeren de reis
mee te maken of die te vervolgen uit een nood
haven: le als de staat in een zeeoorlog wordt
betrokken, waarvoor het schip op de reis ern
stig gevaar zou loopen
„Te allen tijde hebben zij het recht den dienst
te weigeren, als de schipper het schip bestemt
of gebruikt voor zeeroof, slavenhandel of straf
bare koopvaart."
Convooi en kaapvaart, ze zijn weer actueel
en als we dan beginnen met het convooi, willen
we eerst wijzen op het onderscheid tusschen
„een convooi" en „convooi verleenen" Een con
vooi Is een groep schepen, die onder de be
scherming van één, of meerdere, of zelfs vele
oorlogsschejperr, door een gevarenzone wordt
gebracht. Verleenen van convooi is het verleenen
van de bescherming van een gewapend vaartuig
en men begrijpt het reeds: een passagiersschip
dat door een torpedojager wordt begeleid, ge
niet convooi, doch belde schepen samen vormen
nog geen convooi
Na dit taalkundig onderscheid, komen de zee
vaartkundige moeilijkheden van het convooi-
varen en deze zijn talrijk, uiterst talrijk! In
principe is de zaak zoo eenvoudig als wat: een
troep schepen vaart bij elkaar en een groep
oorlogsschepen verleent bescherming, maar in
de practijk is het een vrij hopeloos geval. Ge
steld, een groep schepen moet van Gibraltar,
waar het convooi wordt gevormd, naar diverse
Britsche havens. Dan zal de convooicommandant
beginnen met uit te zoeken, welk schip het
traagste is. Als dan blijkt dat dit een schip is,
cat bijvoorbeeld elf mijl per uur loopt, wordt
de eonvooivaart vastgesteld op 10% mijl en te
gelijkertijd wordt dan deze zwakke broeder uit
verkoren tot wat de Engelschen noemen de
„pacekeeper" of vaarthouder. Want het is nu
eenmaal een onaangename eigenschap van alle
Schepen, dat de vaart door velerlei oorzaken
nooit geheel constant is. Dan loopt het eene
schip op het andere in, terwijl een volgend weer
afzakt en toch alle schepen heilig overtuigd
zijn, dat ze de voorgeschreven vaart streng vast-
houden.
Nu moeten we er op wijzen dat de hem-capa-
eiteiten van een schip uitgesproken slecht zijn.
A!s het schip eenmaal op volle vaart stoomt,
loopt het, na het achteruitwerken van de ma
chines, nog ongeveer vijf maal zijn lengte door,
eer het stil ligt. Bij een schip van 180 M. wordt
dat dus 900 M. „remweg". Als we den onder-
lingen afstand' op 400 M. stellen, voelt men te
vens, hoe het gevaar voor aanvaring, vooral
des nachts, eenvoudig niet van de lucht is. En
aangezien -niemand direct kan controleeren, of
zijn vaart de juiste Is, wordt het zwakste schip
aangewezen als „pacekeeper". Het kan zijn dat
dit schip heel onregelmatig stoomt en tusschen
de 9% en 11 mijl varieert, doch zijn vaart is
standaardvaart. Daaraan heeft iedereen zich
te houden.
Ongeacht dezen maatregel kan men veilig
aannemen, dat de orde in het convooi veel te
wenschen overlaat. Vooral als er zigzag gevaren
moet worden of het convooi slecht weer tegen
krijgt! Maar zoo silkkelt geachte gezelschap dan
toch in betrekkelijke veiligheid naar de haven
of havens van bestemming. De oorlogsschepen
blijven er bij, tot het laatste schip in veilige
haven is.
Wij spraken van betrekkelijke veiligheid en
dat is inderdaad het geval, want ten eerste
Is het toegestaan, om tegen een convooi zonder
meer de vijandelijkheden te openen en ten
tweede biedt zoo'n groot doelwit den vijande
lijken onderzeeër een pracht kans, om van veraf
een schot te lossen. Het is tijdens den wereld
oorlog dan ook herhaaldelijk gebeurd, dat in de
best bewaakte convooien slachtoffers Ri(<len.
Grooter nadeel ligt echter in het buiten werking
stellen van een groot deel der eigen vervoers
capaciteit.
De vervoerscapaciteit van een vloot hangt
namelijk niet alleen af van de totale tonnage,
doch ook van het aantal volle ladingen, dat
De R van
Rillerig weer, nog wel geen winter, maar alles
zoo klam en kil en in Uw ledematen weer dat
gevreesde stramme gevoel van rheumatisehe
pijnen-op-komst.Waarom wéér willoos die
pijnen te doorstaan, heel den langen Winter
door? Neem nü Uw maatregelen: doe een
bloedzuiverende kuur met Kruschen Salts.
Daarmee bestrijdt ge Uw rheumatiek in den
oorsprong. Want de aansporende werking van
Kruschen Salts op lever, nieren en ingewanden
hergeeft deze organen hun oude energie en
kracht. Méér en beter dan nu, zullen ze Uw
bloed zuiveren van overtollig, schadelijk zuur,
dat zich anders ophoopt in weefsels en ge
wrichten en dat de oorzaak is van Uw kwaal
Tienduizenden bracht Kruschen uitkomst;
waarom zoudt gij dan blijven lijden? Neem ook
Kruschen Salts, hoe eerder, hoe beter,
L. V. te Rotterdam schrijft:
Met deze wil ik U mijn waardeering betuigen
voor Kruschen Salts, daar ik al langen tijd
lijdende was aan Ischias en niets afdoende hielp,
totdat ik aan Kruschen Salts begonnen ben
en daarmee prachtig resultaat heb behaald.
Zoo wil ik U langs dezen weg alle lof toeroepen
voor Kruschen Salts. In de hoop, dat er nog
velen baat bij mogen vinden, dank ik U.
Ook gij zult bij Kruschen Salts baat vinden;
ook bij zult by een regelmatig gebruik dc
weldadige invloed ondervinden van de beroemde
dagelijksche dosis. Verkrijgbaar bij apothekers
en drogisten k f 0.40, 0.75 en 1.60 (extra
groot pak). Fabrikanten: E. Griffiths Hughes
Ltd, Manchester (Engeland). Opgericht 1756.
een schip in een bepaalden tijd kan vervoeren.
Hoe meer reizen een schip over dien tijd maakt,
des te meer heeft dat schip vervoerd, althans
kunnen vervoeren, en in dat opzicht is het con-
vooisysteem een afschuwelijk ding. De vaart
van het convooi wordt namelijk aangegeven
door het traagste schip, daar moeten alle an
dere op wachten, zoodat alle schepen op dat
ééne na, op minder dan hun maximale vaart,
dus op minder dan hun maximale capaciteit
werken. Erger nog is het wachten, het eeuwige
en eindelooze wachten, dat met het convooisys-
teem vergroeid is. Om dat te illustreeren ne
men we wederom het voorbeeld van den con-
vooidienst: Gibraltar-Engeland, zooals deze in
den vorigen oorlog tenslotte regelmatig func-
tionneerde.
Om te beginnen moeten alle schepen van
West- en Zuid-Afrika en Zuid-Amerika een
omweg maken naar Gibraltar, wat oponthoud
en kolen kost. Ten tweede wordt er een lijst
opgemaakt van alle schepen, die met een be
paald convooi meemoeten en dan komen de
vertragingen. Het eene schip telegrafeert, dat
de afscheep van het voor het front bestemde
hout, te Dakar, zeer traag verloopt; het tweede
meldt, dat het, bij het laden van zwavel te Mes
sina, op zijn beurt heeft moeten wachten; het
derde heeft te Alexandria zulke slechte kolen
gebunkerd, dat de stokers geen stoom kunnen
houden; het vierde rapporteert dat het, on
danks een epidemie van lekke vlampijpen, zijn
uiterste best doet om op tijd te komen; troe
pentransportschip nummer vijf boodschapt, dar
het bij het verlaten van Algiers heeft gestootei.
en nu haastig in het dok gaat om de schroef
te vervangen. En zoo maar voort, in alle mo
gelijke variaties.
In dien tusschen tijd liggen de schepen die
op tijd waren braaf op de rede van Gibraltar
te wachten en inmiddels vliegen de telegram
men her en der. Als de convooicommandant zijn
zin kreeg, lichtte hij punctum op tijd het an
ker. Maar dan zijn er tusschen de vertraagde
ladingen goederen, waarop ze in het lieve va
derland „zitten te springen", zoodat het altijd
een kwestie is van wachten. En al die wacht-
dagen oefenen weer hun nadeeligen invloed op
de vervoerscapaciteit der betrokken schepen. En
wederom is het tenslotte een nadeel als de ver
schillende schepen gelijktijdig binnenstoomen.
Want dan kunnen de havens zooveel lading niet
ineens verwerken, zoodat er niets anders op
zit, dan de schepen met de minst dringende
ladingen wederom te laten wachten.
Het hoeft nu geen nader betoog, dat het con-
vooistelsel, ondanks zijn onmiskenbare ver
diensten. voor de scheepvaart een groote last
is. Indien men inderdaad alle schepen wilde
convooieeren. zou dat gelijkstaan met een ver
mindering van de vervoercapaciteit met om
streeks veertig procent. Daarom wordt het sys
teem slechts zelden in zijn volle uitgebreidheid
toegepast. Het is meer gebruikelijk, dat de sche
pen elkaar op bepaalde punten ontmoeten. Op
dat bestek liggen dan tevens de oorlogssche
pen doorgaans een stuk of wat torpedoja
gers te wachten en zoodra weer een paai
schepen bij elkaar zijn, gaat de groep ondei
bewaking verder.
Bij deze bespreking is dan verder uitgegaan
van de veronderstelling, dat slechts convooi
werd verleend tegen het duikbootgevaar en
zoolang de Britsche vloot de wereldzeeën be
heerscht, is dat inderdaad de meest brandende
kwestie
Iets anders is het echter, als het tegen bo
venwaterschepen gaat, waarbij we vooral het
oog hebben op de z.g. „kaperkruisers", die op
de meest afgelegen zeeën hun vernielend werk
uitoefenen. Maar dan moet er weer de aan
dacht op gevestigd worden, dat wat in den
volksmond een „kaperkruiser" heet, hoege
naamd geen kaper in den eigenlijken zin van
het woord is. De „Möwe" en de „Wolf", de ui*
den vorigen oorlog bekende kaperkruisers, wa
ren in rechte hulpkruisers, zooals deze ook
veelvuldig door de geallieerden, voor de meest
uiteenloopende doeleinden werden toegepast
Daarnaast ging men ook nog over tot de be
wapening van handelsschepen, met de bedoe
ling deze tegen duikbooten te beschermen. Als
we daar dieper op in willen gaan, komen we
tot zooveel onderscheid, dat we daar een vol
gend artikel aan moeten wijden.
Neem direct 'n "AKKERTJE",
want "AKKERTJES" zijn dan
van groote waarde. Ze be
strijden koorts en infectie.
"AKKERTJES" verdrijven de
ziektekiemen, door nun af
leidende werking. Bovendien
bevorderen "AKKERTJES" het
transpireeren, onmisbaar bij
het doeltreffend bestrijden
jvan kou, koorts en griep.
"AKKERTJES" stillen direct
alle pijnen en maken dat U
zich prettig gaat gevoelen.
tegen hoofdpijn, pijnen, "nare dagen"
Doos: 13 stuks - 12 stuivers; 2 stuks - 2 stuivers.
Te omstreeks half vier is de „Joh. de Witt" in
de Amsterdamsche haven aangekomen. Com
missaris G. H. Jutte was op de kade aanwezig
en begaf zich met enkele rechercheurs en
agenten aan boord om den gewezen hofmeester
K., verdacht van moord op zijn vrouw, wier
lijk in een hutkoffer werd gevonden, af te halen
en naar het hoofdbureau van politie over te
brengen.
Hedenmorgen is K. voor den Officier van
Justitie, mr. De Blécourt, geleid.
Reeds geruimen tijd bestond bij de militaire
autoriteiten het vermoeden, dat op een com
pagnies-bureau te Oss malversaties werden ge
pleegd. Na een uitgebreid onderzoek kwam vast
te staan, dat de 47-jarige reserve-kapitein T. L.
zich aan onregelmatigheden heeft schuldig ge
maakt. L., die compagnies-commandant te Oss
was, is onmiddellijk uit zijn functie ontheven en
naar 's-Hertogenbosch gebracht, waar hij na
verhoor is opgesloten. Aangezien het onderzoek
nog in vollen gang is, konden de militaire auto
riteiten geen verdere mededeelingen doen. Te
Oss, waar de arrestatie groot opzien heeft ge
wekt wordt beweerd, dat men hier te doen
heeft met een omvangrijke verduisteringszaak.
Behalve aan verduistering van geld, dat aan 't
Rijk toebehoorde, zou verdachte zich hebben
schuldig gemaakt aan het incasseeren van
steekpenningen bij leveringen voor Defensie.
Men meent te weten, dat de zaak niet alleen
tot militairen beperkt zal blijven.
Donderdagavond tegen twaalt uur is bij het
station te Woerden een arbeider, zekere de W.
uit Utrecht, die aan de wissels werkzaamheden
verrichtte door een trein afkomstig uit Gouda
gegrepen en op slag gedood. Door de politie te
Woerden is het stoffelijk overschot in beslag
genomen.
Zijne Hoogwaardige Excellentie de Aartsbis
schop van Utrecht zal de volgende week alleen
Maandag, Dinsdag en Donderdag audiëntu
verleenen.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal bls.
Woensdag geen audiëntie verleenen.
Onder voorzitterschap van mr. dr. D. A.
P. N. Kooien heeft de Raad voor de Lucht
vaart Donderdagmiddag in het ministerie
van Waterstaat te Den Haag een openbaar
onderzoek ingesteld naar het ongeval, dat op
het strand te Vlissingen is overkomen aan
het vliegtuig PH-AJK (Krekeltje).
Zooals men zich zal herinneren is dit
vliegtuig op 10 Juni des middags om 16.20
uur op het strand te Vlissingen neergestort,
waarbij de drie inzittenden, de leerling
vliegers Van Tijen en Faber en de passa
gier Visser om het leven kwamen.
Volgens het rapport van den inspecteur voor
de luchtvaart, die met het voor-onderzoek was
belast, zou dit ongeval te wijten zijn aan het
feit, dat de bestuurder een te scherpe bocht
heeft gemaakt met te weinig snelheid, ten ge
volge waarvan het vliegtuig is weggezakt.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat de instruc
teurs Bosman en Steensma des morgens met 3
vliegtuigen van Schiphol naar Haamstede waren
gekomen, waar lessen werden gegeven, na be
ëindiging waarvan de leerlingen Van Tijen en
Faber opdracht kregen, met het Krekeltje te
vliegen naar Vlissingen, op welk traject Van
Tijen zou sturen, en van daar naar Schiphol, bij
welke vlucht Faber het vliegtuig zou besturen.
Bij het verhoor van den werktuigkundige De
Bruyn zeide deze, te hebben gehoord dat op
vliegveld Haamstede ongeveer 30 kilogram bal
last uit het Krekeltje is genomen. Getuige
heeft vóór het vertrek van het vliegtuig de be
lading nagezien en deze bijgevuld. Deze bela
ding was voldoende voor twee personen en ge
tuige wist niet, dat er een passagier zou mee
gaan. Verder zeide getuige, die zelf het vertrek
van het vliegtuig niet heeft bijgewoond, dat hij
den gezagvoerder niet op de hoogte heeft ge
steld van de verandering van de belading.
Op 'n vraag, wie verantwoordelijk is voor den
ballast, zeide getuige, te meenen, dat de gezag
voerder daarvoor verantwoordelijk blijft, maar
omdat deze er niet altijd naar kan kijken, heeft
getuige dit maar gedaan.
Getuige Bosman verklaarde te hebben gewe
ten, dat op Haamstede ballast was uitgenomen,
maar zich daarmede niet verder te hebben be
moeid. Ook deze getuige verklaart, dat de vlieg-
tuigbestuuider verantwoordelijk is voor de be
lading. Als instructeur heeft getuige goedge
vonden, dat er een derde man als passagier mee
ging. Op een vraag van den voorzitter of in net
algemeen het meenemen van dien passagier
door een leerling-vlieger toelaatbaar moet wor
den geacht, zeide getuige, dit in beperkten zin
toelaatbaar te vinden en zeer zeker in het on
derhavige geval.
De leerling-vlieger Van Tijen was volgens een
ministerieele beschikking tot het medenemen
van een passagier, die bovendien tot het perso
neel behoorde en naar Vlissingen moest, ge
rechtigd, terwijl deze passagier voorts een stuk
heeft onderteekend, waarin hij aJzag van elke
aanspraak op de maatschappij.
Van Tijen was volgens getuige een goed vlie
ger en daarom heeft getuige er geen bezwaar
in gezien hem een derden man te laten mede-
nemen.
Na een opmerking, dat getuige den leerling
Van Tijen gewaarschuwd heeft voorzichtig te
zijn, antwoordde de heer Bosman, dat hij dit
altijd deed, omdat hij wist, dat Van Tijen een
ondernemend man was, die wel eens wat waag
de en daarom was het niets bijzonders, dat ge
tuige dit dien middag ook heeft gedaan.
Getuige Aler verklaarde, dat inderdaad de
gezagvoerder verantwoordelijk is voor de bela
ding, doch als regel vertrouwt hij daarbij op
den werkmeester.
Op de vraag of het verantwoord was, dat de
drie jongelui, waarbij geen instructeur was, met
dit toestel gingen vliegen, zeide getuige, dat het
normaal is, dat leerlingen met elkaar meevlie
gen op solovluchten. Dit is nuttig voor hun zelf
vertrouwen en verantwoordelijkheidsgevoel. Het
zelfde geldt voor het meenemen van een vrijen
passagier, maar daarover mag nooit beslist wor
den door den leerling zelf.
Hoewel zulks is toegestaan, achtte toch de
heer Aler, waar Van Tijen zelf in Vlissingen
woonde en, hem kennende, van hem verwacht
mocht worden dat hij wellicht bravour-stukjes
zou uithalen, in het onderhavige geval de com
binatie niet gelukkig. Daartegenover staat ech
ter, dat Van Tijen van tevoren veel tegenslag
op vlieggebied had gehad, in verband waarmede
het noodig was, dat hij zijn zelfvertrouwen te
rugkreeg. In dit licht moet dan ook worden ge
zien de toestemming van den instructeur, die
daarmede hoopte, dat dit zelfvertrouwen bij Van
Tijen- zou terugkeeren.
De Raad zal later uitspraak doen.
In de week van 15 tot en met 21 October 1939
zijn 92 runderen, 88 kalveren, 39 varkens en
biggen, 1 schaap en 1 geit aan het mond- en
klauwzeer bezweken.
De Haagsche rechtbank heeft het Duitsche
kamermeisje, A. R. F., dat bij haar werkzaam
heden in een groot hotel te Noordwijk eenige
sieraden van hotelgasten had weggenomen,
overeenkomstig den eisch van den officier van
Justitie tot drie maanden gevangenisstraf met
aftrek van de preventieve hechtenis veroor
deeld.
HILVERSUM I, 1875 en 414.4 M.
KRO-Ultzending
8.00 Berichten ANP, 8.05—9.15 en 10.00
Gramofoonplaten. 11.30 Godsdienstig half
uurtje, 12.00 Berichten, 12.15 KRO-Orkest
(van 12.45—1.10 Berichten ANP en gramo
foonplaten), 2.00 Voor ö'e rijpere jeugd, 2.30
Gramofoonplaten, 2.45 Kinderuurtje, 4.00 Gra
mofoonplaten, 4.30 Het KRO-Orkest. 5.15 Film.
praatje, 5.30 Gramofoonplaten, 5.45 De KRO-
Nachtegaaltjes, 6.15 Gramofoonplaten, 6.20
Journalistiek weekoverzicht, 6.45 Gramofoon
platen, 7.00 Berichten, 7.15 Causerie „Huisge
zin en Maatschappij", 7.35 Actueele aetherflit-
=en, 8.00 Berichten ANP. 8.15 Meditatie met
muzikale omlijsting, 8.35 Gramofoonplaten,
8.45 Gevarieerd programma, 10.30 Berichten
ANP, 10.40 Causerie „Het onvergankelijke
rijk" met muzikale omlijsting, 11.1012.00
Gramofoonplaten.
HILVERSUM II, 301.5 M.
VA'R A-Uitzending
8.00 Berichten ANP, gramofoonplaten, 10.20
■Voor arbeiders in de Continubedrijven, 12.00
Gramofoonplaten, om 12.45 Berichten ANP,
2.15 Orgel, zang en mandoline, 3.30 VARA-Or-
kest, 4.30 Residentie-orkest, 5.30 Filmland, 5.50
Orgelspel, 8.00 Herhaling SOS-berichten, be
richten ANP, 8.15 Vraag en antwoord, 8.30 De
Ramblers, 9.30 Gramofoonplaten, 10.00 E!n
nuOké!, 11.00 Berichten ANP, 11.30—
12.00 VARA-Strijkorkest
ENGELAND, 391 en 449 M.
9.35 Morgenwijding, 9.5010.20 Lichte mu
ziek, 11.35 Orkestconcert, 12.05 Orgelspel, 12.50
Lichte muziek, 1.35 Blaasorkest, 2.50 Dansor-
kest, 3.35 Variété, 4.05 Optreden van een so-
list(e), 4.50 Het BBC-Harmonie-orkest, 5.50
Orgelconcert, 6.20 Dansorkest, 7.20 Variété, 8.50
Populair programma, 9.50 Orkestconcert, 10.45
Dansmuziek.
KEULEN, 456 M.
5.50 Gramofoonplaten, 7.50 Het Amuse
mentssextet, 9.05 Gramofoonplaten, 9.30 Ka
mermuziek, 9.5010.20 Gevarieerd program
ma, 11.20 Concert, 1.35 Gramofoonplaten, 2.20
Leo Eysoldt's kleinorkest, 4.35 Meisjeskoor,
5.20 Steinbock's orkest, het Citherkwartet
Freundorfer, het Töpfer-duo en het Omroep
koor, 7.3512.20 Zie Deutschlandsender.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.
11.20 Gramofoonplaten, 11.50 en 12.30 Om
roeporkest, 12.50 Gramofoonplaten, 1.25 Gra
mofoonplaten met toelichting, 2.25 Jef van
Hoof's koperensemble en gramofoonplaten,
3 50 Viool en piano, 5.05 Omroeporkest, solist
en gramofoonplaten, 6.45 Gramofoonplaten,
7.20 Ontspanningsprogramma voor soldaten,
7 50, 8.20 en 9.3011.20 Gramofoonplaten.
484 M.
11.35 Omroepdansorkest, 11.50 Gramofoon
platen, 12.30 Omroepdansorkest, 12.501.15
Gramofoonplaten, 1.55 Oscardy's Musette-
ensemble, 2.20 José Schnyders' orkest, 3.20 Het
Belgisch Hof-trio, 4.20 Gramofoonplaten, 5.35
Piano en zang, 6.05 Gramofoonplaten. 7.20 Uit
zending voor soldaten, 8.50 „Lucile", opera,
9.00 Gramofoonplaten, 9.30 Omroepdansorkest
en soliste, 10.2011.20 Gramofoonplaten.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
8.05 Operaconcert. 9.50 Otto Dobrindt's or
kest. Hierna tot 12.20 Nachtconcert.
Duizenden mensc.hen, jong en oud,
arm of rijk, passen nu de Brooks-
methode toeZij wierpen hun
ouderwetschen, knellenden breuk
band weg en hernamen hun volle
plaats in 't leven Waarom zoudt
U blijven doorsukkelen als er een
methode bestaat, die Uw breuk
doet vergeten.
Vraagt inlichtingen NU!
SINGEL 25 (22 E) AMSTERDAM-C.
Zooals reeds eenige malen voor de micro
foon van de omroepvereenigingen is bekend ge
maakt, zal de door bemiddeling van de radio-
omroep controle-commissie verzorgde offi
cieele rubriek „Vraag en antwoord" met ingang
van 1 November as. worden stopgezet.
Verschenen is het jaarboek der R. K. Univer
siteit te Nijmegen over het jaar 19381939. Het
boek bevat de bekende uitvoerige gegevens over
den slaat der R. K. Universiteit op 18 Septem
ber 1939 betreffende Curatoren, Hoogleeraren
enz. Bijdragen tot de geschiedenis der R. K.
Universiteit gedurende het studiejaar 1938-1939
in den vorm van openbare lessen, inaugureele
reden, bibliotheekverslagen, uitklagen van pro
moties en examens enz.
Voorts een opgave van de bescheiden van be
lang voor de R. K. Universiteit, als studiebeur
zen, en tenslotte uitvoerige verslagen van het
omvangrijke Nijmeegsche vereenigingsleven.
Na 'n korte ongesteldheid is Donderdag in het
St. Anthonius Ziekenhuis te Utrecht overleden
Mére Ignace Terwindt, rectrice van het St.
Angela Gymnasium der eerw. zusters Ursuli-
nen te Venray.
De begrafenis is Maandag 30 October, om tien
uur, op het kloosterkerkhof van Jerusalem, te
Venray.
Vrijdag 27 October aanvaarden negen Mis
sionarissen der Congregatie van den H. Geest de
reis naar Afrika. Het vertrek heeft plaats te
Eindhoven. Vrijdagavond 6 uur, waarna via
Keulen-München en den Brenner naar Venetië
wordt gereisd. Hier zullen de Missionarissen zich
Maandag 30 October inschepen op het Italiaan-
sche m.s. „Palestina". Allen zullen zich in Dar-
es-Salam ontschepen, waarna de volgende
Paters naar het Vicariaat Bagamoyo (Oost-
Afrika) zullen vertrekken: Pater G. van der
Veer uit Culemborg, Pater W. van den Eeden
uit Eindhoven, Pater P. Reumers uit Posterholt,
Pater A. de Laat uit Maarheeze; Broeder Revo-
catus van der Eist uit Sassenheim.
Voor de Missie van Angola (West-Afrikaj
zijn bestemd: Pater P. Strous uit Neer, Pater
M. van Koolwijk uit Kekerdom, Pater J.
Compen uit Budel, Pater M. Geurts uit Thorn.
Deze missionarissen reizen per spoor via het
Vicariaat Bagamoyo, dwars door Afrika van
Dar-es-Salam tot de Portugeesche haven
Lobito, over een afstand van 4000 K.M.
De Weleerw. Pater W. Notenboom uit
Roosendaal, wiens vertrek naar de Philippijnen
wegens de tijdsomstandigheden tot dusver was
uitgesteld, zal Maandag a.s. toch naar zijn
Missie vertrekken. Het is de eerste maal dat de
jeugdige priester de groote zeereis zal gaan
ondernemen.
en mensch kan evenmin een pri
vaten godsdienst hebben, alsdat
hij een private zon of een private
maan heeft.
DEZE NIEUWE
DRUPPELS VER
LICHTEN UW
HOOFD DIRECT
Wanneer Uw hoofd verstopt Is, doe slechts
een paar druppels Vicks Va-tro-nol in de neusgaten.
Bijna oogenblikkelijk kunt U weer vrij ademen.
Direct als U het gebruikt, welt U als het ware de
tintelende geneeskracht die zich snel door de neus
kanalen verspreidt. Het belemmerende slijm wordt
verwijderd, de zwelling der slijmvliezen vermindert
en het schoonhouden der neusholte wordt erdoor
bevorderd. U haalt weer frisch en aangenaam adem.
Voorkom óók vele verkoudheden!
Maar dat is niet alles. U kunt vele verkoudheden
geheel voorkomen, wanneer U Va-tro-nol bij het
eerste waarschuwende niezen gebruikt! Het is
speciaal gemaakt voor de "gevaarzóne" in den
neus, waar de verkoudheden ontstaan. Tijdig
gebruikt, helpt Va-tro-nol de natuur bij het afweren
van infecties, zoodat daardoor menige dreigende
verkoudheid in de kiem wordt gesmoord.
DE BONDGENOOT VAN VICKS VAPORUB
Donderdagavond is de 38-jarige landbouwer
C. van Mil te Maasland van een stalzolder ge
vallen en gedood.
Om zes uur was de man niet aan tafel ver
schenen. Zijn vrouw dacht aanvankelijk dat hij
nog op het land werkte, doch toen hij om half
negen niet thuis was, ging men hem zoeken. Het
bleek, dat van Mil door een luik van den stal
zolder was gevallen.
Het slachtoffer was vader van vijf kinderen.
LEEUWARDEN, 27 Oct. Zuivfel. Nagelkaas 15
17. Aanvoer 1132 kg. Aanvoer 3/3 vaten. Commis
sie 80.,
Eierhandel. 7000 kg. kipeieren 4.25—5.75 cent
per stuk. 80 kg. eena'eieren 3.53.75 cent per st.,
4855 cent per kg.
Pluimvee. 30 slachthanen 3070 cent, 600
slachtkippen 25—75 ct.. 100 jonge hanen 40—100
cent, jonge duiven 20 cent per stuk. Konijnen 27.5
30 cent per pond.
Vereen, van Zuivelmaatschappijen. Edammer
kaas 20 plus 15.0016, idem 40 plus 24.5025.
Goudsche kaas 20 plus 15.0016, idem 40 plus
24.5025, volvette 29.5030, Broodkaas 40 plus
24.5025, Leidsche kaas 20 plus 15.0016 per 100
kg. Stemming kalm.
ZWOLLE, 27 Oct. Huiden. Koehuiden 18 cent.
pinkenvcllen 19 cent, stierenvellen 17 cent, vette
vellen 22 ct., grasvellen 20 .ct. per pond. Paarden
huiden 7.00 per stuk. Handel onregelmatig.
Veemarkt. Aangevoerd 3511 stuks, als: 1305 run
deren, 923 graskalveren, 322 nuchtere kalveren,
262 schapen, 4 geiten, 158 schrammen, 49 varkens,
488 biggen.
ALKMAAR, 27 Oct. Kaasmarkt. 1001 kg., aan
voer 28 stapels. 7 stapels Fabriekskleine 24.50, boe.
renklcine 24.00. Handel matig.
AMSTERDAM, 27 Oct. Aardappelmarkt. De
Amsterdamsche aardappelprijzen waren heden on
veranderd. Aanvoer 529000 kg.
NOORDSCHARWOUDE, 27 Oct. 11600 kg. Roode
kool 2 403 20, 70.000 kg. Deensche Witte kool
2.20—2.60, 4600 kg. Uien 3.10—3.30, grove 2.90—
3.10, drielingen 1.101.40, nep 4.304.90. 4500
kg. aardappelen 2.00, Eigenh. 2.70, Blauwe Eigenh.
2803.10, Bevelanders 1.60, 63000 kg. vroege Witte
kool 1.902.50.
SCHAGEN, 26 Oct. 220 magere gelaekoeien 80.00
180, 36 vette geldekoeien 170.00280 10 kalf-
koeien 180.00240 12 vaarzen 85.00110, 215
«raskalveren 20.0055, 34 nuchtere kalveren 6.00
—16, 254- vette schapen 23.00—27, 349 overhouders
10.0016. 8 magere varkens 26.00, 2 vette varkens
30 cent per kg. 32 biggen 12.0021, 25000 stuks
kipeieren 4.206.10 per 100 stuks.
ZWOLLE, 27 Oct. Boter. Aanvoer 3 1/8 vaten en
104 stukken van een pond. Prijs 1.701.75 per
kg., per 1/8 vat van 20 kg. prima 31.00, afwijkende
30.50.
25000 kipeieren 46.25 per 100 stuks.
Veemarkt. Men besteedde voor: neurenae en
versch gekalfde koeien 135.00250, dito vaarzen
en schotten 120.001.95, gustekoelen voor de vet-
weide of stal 80.00165, dito vaarzen 100.00—145,
voorjaarskalvende koeien 95.00155, 1'/.-jarige
springstieren 75.00145, 1 "/-jarige pinken 70.00—
130, tonge fokkalveren 25.0070. nuchtere kalve
ren 5.008. Vette koelen en ossen aan bouten 48
—64 cent, dito stieren 46—56, dito kalveren 60—
90 cent, dito schapen 10.0025, lammeren 9.00—
15, 6-weeksche biggen 10.0012, 14-weeksche dito
12.5016, drachtige varkens 50.0090, magere
dito 50.0080 per stuk vette dito 5260 cent per
kg.
Overzicht. Vette koeien en ossen goed. Afwij
kende slecht en goedkoop. Vette siteren redelijk.
Magere goedkoop. Kalveren kalm. Gustekoeien en
pinken traag veranderd. Neurende versch kalvende
koeien en vaarzen redelijk, overigens slecht. Nuch
tere goed. Schapen als vorige week.
LEEUWARDEN, 27 Oct. Veemarkt. 132 Enterstie
ren 95.00200, 70 Twenterstieren 200.00350, 576
vette koeien 120.00255 per stuk, 3864 cent per
kg. 1460 melk- en kalfkoelen 115.00245, 117 pin
ken 80.00-^165, 10 vette kalveren 22.00—58, 1208
graskalveren 15.0075, 306 nuchtere kalveren 4.00
6, 520 vette schapen 15.0025, 187 weideschapen
10.0021, 502 lammeren 8.0016, 242 vette var
kens 55.00180 per stuk, 5076 cent per kg. 28
magere varkens 18.0055, 100 kleine biggen 8.00
15, 32 bokken en geiten, 25 paarden. Totaal-
aanvoer 5445 stuks.
Overzicht. De aanvoer nam weer toe. Koeien en
graskalveren werden er meer aangevoerd. Stieren
door beperkt aanbod handel en prijzen iets beter.
Een beste vette koe bleek flink prijshoudend. Ove
rigens was de handel zeer traag en iets lager
Melk. en kalfkoeien en pinken handel voor de ge
schiktste soort nog redelijk, doch overigens en
vooral voor de afwijkende soort slecht met te
ruggaande prijzen. Vette kalveren weinig aanvoer,
stille handel. Graskalveren handel slecht en prij
zen lager. Nuchtere kalveren handel en prijzen
iets minder. Varkens, biggen en wolvee handel
redelijk met vrijwel stationnaire prijzen. De regee
ring kocht vandaag voor militaire doeleinden
wederom een aantal koeien. Woensdag nam d?
N. V. C. 66 varkens over.
WOERDEN, 27 Oct. Kaasmarkt. Aanvoer' 209
partijen kaas. le kw. met R.M. 32.0034. 2e kw.
met R.M. 30.0031, zware tot 34.50. Handel matig.
BROEK OP LANGENDIJK, 27 Oct. 9250 kg.
Roode kool 2.203, 12500 kg. Gele kool 1.70—
2.50, 37350 kg. Deensche Witte kool 1.802.70,
5600 kg. Savoye kool 1.102.70, 14000 kg. Uien
3 103.30, grove 2.903, drielingen 1.40—1.50,
ï.ep 5.205.30, 3075 kg. Peen 1.302, 700 stuks
Bloemkool: I 11.30—14.80 II 4.10—5.90, 272% kg.
Tomaten: A 6.506.70, B 6.50. C 4.60, CC "4.00,
1000 kg aardappelen: Blauwe Eigenheimers 2.70,
47850 kg. vroege Witte kool 1.702.82, 25000 struik
Andijvie 0.801.60, 385 kg. Snijboonen 28.50—
27.90, 468 kg. Druiven: Frankenthalerg 16.20, Ali
cante 16.6020.40.
HEEN
TERUG
Driemaal
per week
luchtpost
naar Inriié
AMSTERDAM
PARIJS
MARSEILLE.
NAPELS
ATHENE
RHODES
ALEXANDRIë.
LYDDA
BAGDAD
BASRAH
DJASK
kARACHI
JODHPUR
ALLAHABAD
CALCUTTA.
RANGOON
BANGKOK
PENANG
MEDAN
SINGAPORE
BANDOENG.
Oct.
Oct
De beurs te Parijs neemt in opgewektheid
toe. Haar krachtige houding heeft niet wei
nig bijgedragen tot het herstel van het ver
trouwen. Dagelijks keeren nieuwe koopers
naar de markt terug. Een deel van het uit
het buitenland teruggekeerde kapitaal zoekt
beleggingen en de bedrijvigheid op de con
tante markthet domein van de bona-fide
beleggers, wijst er op, dat het publiek zich
heeft aangesloten bij het getoonde initiatief
van den beroepshandel. Het beursbezoek
was gisteren het grootst sinds het begin van
den oorlog.
Ter Londensche beurze ziet men in de ver
dere verlaging van het disconto van de
Bank van Engeland van 3 pCt. tot 2 pCt.
een aanwijzingdat de regeering bij de rui
mere credietverleening, tot de uitgifte van
eyn oorlogsleening zal overgaan.
De Celanese Corporation verhoogde de
prijzen voor December-levering met 2 tot
10 dollarcent per lb. In navolging hiervan
heeft de American Viscose een belangrijke
dochtermijvan Courtaulds Ltd. den prijs
verhoogd. De Du Pont de Nemours verhoog
de den prijs van Viscose-garens met 2 a 3
dollarcent.
De American Tobacco keert een onveran
derd dividend uit van 1.25 per aandeel.
De Colorado and Southern boekte in Sep
tember aan netto-ontvangsten 104.000 te
gen 69.000 in September 1938.
De Wabash Spoor boekte in September
aan bruto-ontvangsten 3.91 mAllioen tegen
3.43 millioen in September 1938. Aan net
to's 437.000 tegen 183.000.
De Air Reduction boekte in het derde
kwartaal een netto-winst van 1.29 millioen
of 0.50 per aandeel tegen 962.000 of
S 0.37 y2 per aandeel in het derde kwartaal
1938.
De Delaware and Hudson boekte in Sep
tember aan bruto-ontvangsten 2.41 mill-
tegen 1.77 millioen in September 1938-
Aan netto's 643.000 tegen 320.000.
De Northern Pacific boekte m September
aan bruto-ontvangsten 6.70 millioen te
gen 6.02 millioen in September 1938; aan
netto's 2.05 millioen tegen 1.69 mill. In
de eerste negen maanden een netto-exploi
tatiewinst van 5.58 millioen tegen 3.15
millioen in dezelfde periode van het vorig
jaar.
De Chicago North. Western boekte in Sep
tember aan netto-ontvangsten 1.997.000
tegen 807.000 in September 1938; een
netto-winst van 702.000 tegen een verlies,
van 501.000. In de eerste negen maanden
een verlies van 9.50 millioen tegen S 13.44
millioen in de overeenkomstige periode va
het vorig jaar.
De Great Northern boekte in September
aan netto-ontvangsten 4.06 millioen tegen
2.80 millioen in September 1938; een
netto-winst van 2.89 millioen tegen 2.80
millioen. In de eerste negen maanden
1.76 millioen of 0.70 per aandeel teger
een verlies van 2.56 millioen in hetzelfC
tijdvak van het vorig jaar.
De MissoUri Kansas Texas boekte in Sep
tember aan netto-ontvangsten 318.000 te
gen 359.000 in September 1938. In de eer-i
ste negen maanden een verlies van 2.2
millioen tegen 2.57 millioen in dezelfö
periode van het vorig jaar.
s]t
De New York Cent. al boekte in Septem
ber een netto-winst van naar rctming 3
millioen tegen een verlies van 918.000 in
September 1938. In de eerste negen maanden
een verlies van 5.80 millioen tegen 21.43
millioen in dezelfde periode van het vorig
jaar. In de eerste negen maanden bedroe
gen de netto-ontvangsten 21.35 millioev
tegen 5.58 millioen.
De St. Louis and South. Western boekte
in Sept. aan netto-ontvangsten 679.000 te
gen 246.000 in September 1938In de eer
ste negen maanden 897.000 tegen
1.048.000 in de overeenkomstige periode
van het vorig jaar.
De banden-productie in de Vereenigde
Staten bedroeg in Augustus 5.49 millioen
tegen 4.5 millioen in Juli en 4.03 millioen
banden in Augustus 1938. Afgeleverd werden
respectievelijk 4.91 millioen tegen 5.05 milt
en 3.9 millioen stuks. De voorraad bij de
fabrikanten bedroeg einde Augustus 8.89
millioen tegen 8.3 millioen einde Juli en 8-2
millioen per einde Augustus 1938.
De Westinghouse Electric keert een on
veranderd kwartaal-dividend uit van S 0.75
per aandeel. De onuitgevoerde orders had
den per einde September een waarde van
58.33 millioen.
De Missouri Pacific boekte in September
aan bruto-ontvangsten 7.65 millioen tegen
7.22 millioen in Augustus 1938 en aan
netto's 977.000 tegen 702.000.
De St. Louis and San Francisco boekte in
September een netto-winst van 685.000 te
gen 446.500 in. September 1938.
De Chicago Rock Island boekte in Sept-
aan bruto-ontvangsten 6.20 millioen tegen
6.40 millioen in September 1938; aan
netto's 707.000 tegen 318.000.
De Bethlehem Steel Corp. boekte in hei
derde kwartaal een netto-winst van
3.377.000 of 1.10 per gewoon aandeel te
gen 3.820.000 of 0.42 per 7 pCt. pref. aan
deel in het tweede kwartaal en 447.000 oi
0.06 per 5 pCt.. pref. aandeel in het dera
kwartaal 1938. Zij keert een dividend w
van 1 per gewoon aandeel tegen 0.3
het vorig kwartaal. Per einde September r
droegen de onuitgevoerde orders 2. jp
millioen tegen 184.49 millioen per
Juni en 101.52 millioen per einde Septen
ber 1938. De Mij. werkt thans op 95 pCt. a
capaciteit.
De bouwnijverheid in de Vereenigde Sta
ten is thans op het hoogste punt
1920. Naar raming worden in het loopen
jaar 42 pCt. meer huizen gebouwd.
De verlaging van het disconto van
Bank van Engeland heeft een daling van
geldrente en het disconto op de open tiw»
te Londen tot gevolg. De banken vfrjwnae
den de rente op deposito's van 1 tot /z v
Prof. dr. ïr. F. A. Ven-lig Memesz, buitenê^-
w'oon hoogleeraar aan de afdeeling der weg-
Waterbouwkunde van de Technische
school, zal op Donderdag 2 November 1
openbare senaatsvergadering in de verg öt
zaal van den senaat der Hoogeschool zij
aanvaarden met het uitspreken van e
Na afloop der plechtigheid zal de ge 1 jgr
ontvangst door den hoogleeraar plaa s
