Koning Leopold in Den Haag Een voorloopig compromis met Helsinki? Hevig luchtgevecht aan het Westfront Molotof in schaapskleeren Gedachtenwisseling over eenige aspecten van den internationalen toestand Het nieuws van heden De spionnage- affaire De onderhandelingen te Moskou DUITSCHE PROPAGANDA TEGEN HONGARIJE De communistische internationale valt in een manifest zoowel Duitschland als Engeland en Frankrijk aan HET BOLSJEWISME ALS VREDESENGEL VON NEURATH TE RRNO TOON DER SOVJETPERS GEWIJZIGD Hooge N.S.R.-functionaris gearresteerd? DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 7 NOVEMBER 1939 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: HASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal 1-3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MCT OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE M.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22084 Z. M. Koning Leopold der Belgen is Maandagavond te Den Haag aangekomen en heeft zich naar het paleis van H. M. de Koningin begeven. Naar verluidt, zou het doel Zijner Majesteits komst zijn om met H. M. de Koningin van gedachten te wisselen over eenige as pecten van den internationalen toestand. Minister Spaak vergezelt den Koning. Ook minister Van Kleffens was Maandagavond ten paleize. Verwacht wordt, dat de Koning en zijn minister heden nog in den loop van den dag zullen vertrekken. Slecht weer aan het Westfront. Engelsche soldaten hij een machinegeweer, de bewegingen van den vijand nauwlettend gadeslaande Molotof Negen Duitsche vliegtuigen neergehaald Levensmiddelenrantsoenen worden verhoogd Von Mackensen in Rome terug Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiniii,|immiiiiiiiiiiiiiiiiini]^ 1 S t or mw aar schu wings dienst De oorlog ter zee. Een Duitsch officier ondervraagt de bemanning van een neu traal handelsschip, dat voor onderzoek naar contrabande is aanaehouden Worosjilof over het Sovjet vaderland Het protectoraat vormt de brug tusschen Ostmark en Silezië EEN CONSISTORIE IN DECEMBER? Von Papen in Sofia NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Ingez mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 45 cent per regel. Bif contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kfetne annonces „Omroetaers" zie de rubriek PARIJS, 6 Nov. (Havas). Het Fransche Iegerbericht van Maandag avond luidt: „Groote bedrijvigheid der wederzijdsche luchtmacht. In een hevig gevecht hebben negen Fran- •che jachttoestellen een aanval ge daan op een groep van 27 Duitsche jagers. Negen Duitsche toestellen Werden neergehaald. Tenminste ze- Ven kwamen op ons gebied terecht. Onze patrouille keerde voltallig en ongedeerd terug." Het Britsche ministerie van Luchtvaart deelt 'hede, dat de Engelsche luchtmacht vandaag Beslaagde verkenningsvluchten boven West- '-'uitschland heeft gemaakt en een aantal waar dvolle foto's heeft genomen. Een toestel is nog *dt teruggekeerd. BOEDAPEST, 6 Nov. (Reuter). In de Weensche straten zijn aanplakbiljetten ver schenen, waarop een Duitsche soldaat staat afgebeeld, die een enkel stukje brood in de hand houdt, en een Hongaarsch boeren meisje met een mand vol brooden. Het °nderschrift luidt: „Hoe lang kunnen wij «Ut nog aapzien?" Haar het DNL uit Berlijn meldt, worden in drband met de gunstige ontwikkeling van den aanvoer de levensmiddelenrar.tsoenen met in- ®ang van 20 November aanzienlijk verhoogd. De verhooging geldt in de eerste plaats de boter- jjantsoenen, welke soms bijna verdubbeld wor- ®n. Bovendien zal een bijzondere toewijzing Van vleesch, boter, eieren, rijst, peulvruchten chocolade geschieden. De rantsoenen voor k'hderen ondergaan een speciale verhooging. Met het oog op den oorlogstoestand zullen jaar de feestelijkheden ter gelegenheid van ®n achtsten en negenden November te Mün- ®nen (herdenking van den eersten r.ationaai- ®°cialistischen Putsch) slechts een zeer be reiden program vertoonen In München is de Regende November dit jaar tot een werkdag erklaard. Home, 6 Nov. (Havas) Von Mackensen, re ambassadeur te Rome, die op 30 October 'aar Berlijn was vertrokken om aan zijn regee- inlichtingen te verstrekken over de positie an Italië ten aanzien van het Europeesche con- lct- i6 vandaas in Ronie teruggekeerd. f» MOSKOU, 6 Nov. (Havas). In een Maan dag te Moskou gehouden bijeenkomst ter gelegenheid van den 22cn verjaardag der revolutie van 1917 heeft de volkscommis saris van Buitenlandsche Zaken, Molotof, het woord gevoerd. Molotof begon zijn rede met een requisitoir tegen de kapitalistische imperialistische landen, die, naar hij zeide, geen andere middelen heb ben om hun binnenlandsehe moeilijkheden te verbergen, dan hun toevlucht te nemen tot internationale avonturen. 570 millioen menschen zijn op dit oogenblik betrokken bij een oorlog in het Verre Oosten en in Europa. Eenerzijds zien wij Frankrijk en Groot Brittanië, die niet slechts hun eigen bevolking in den oorlog be trekken, maar ook die van hun koloniën. Tegen deze landen verheft Duitschland zich, dat op het oogenblik de tweede Europeesche mogend heid is. De pogingen der kapitalistische en imperia listische landen, om de Sovjet-Unie in den oor log te betrekken, zijn mislukt. Wij hebben op nieuw aangetoond, dat de Sovjet-Unie zich niet laat leiden door den geest van anderen, cJocb op eigen kracht vertrouwt, terwijl de kapitalis tische wereld zich steeds meer moeite geeft het aantal oorlogvoerenden te verhoogen en de neutrale landen in den oorlog te betrekken. Indien deze oorlog moet voortduren de lei dende kringen in Frankrijk en Engeland doen al het mogelijke om het zoover te krijgen zal het aantal neutrale landen steeds kleiner wor den. Hieraan moet echter worden toegevoegd, dat sommige gebruik maken van hun neutra liteit om uit den oorlog zekere geldelijke voor- deelen te behalen, ten koste van het ongeluk van anderen. Indien men zich niet tegen oen oorlog verzet, zal hij worden tot een broederstrijd in de ge- heele wereld. Een vergelijking tusschen de po sitie der kapitalistische landen en die van de Sovjet-Unie. valt niet in het voordeel van het kapitalisme uit. De kapitalistische wereld is vermolmd, steeds nr.eer maatregelen moeten ge nomen worden, maar interne krachten worden ondermijnd, zij kan niet meer bestaan zonder oorlog en zonder imperialistische avonturen, ondanks alle rijkdommen welke zij bezit. De oorlog zou zich dus kunnen uitbreiden, waarmede tevens de kapitalistische heerschappij zich zou uitbreiden. De Sovjet-Unie is besloten zich er tegen te verzetten, daarmede handelend in het belang van de geheele menschheid. Het ligt voor de hand1, dat de binnenlandsehe con solidatie van de Sovjet-Unie en de versterking van haar internationale positie niet slechts een plicht is van het Sovjet-volk, maar ook in het belang van al degenen, die een spoedig einde wenschen van dezen oorlog. Het revolutionnaire karakter van de Sovjet beschaving is niet gelegen in de verwerping van het oude cultureele erfdeel van het land'. Wij. bolsjewisten, aldus Molotof, waardeeren de ge schiedenis en weten, dat de socialistische voor uitgang alleen mogelijk is, indien hij steunt op de roemvolle geschiedenis van het verleden. De vaderlandsliefde, waarvan ons volk is door drenkt, is reeds aan den dag getreden in het Verre Oosten, in ae Westelijke Oekraine. Onze helden storten zich in den strijd onder den kreet: „Voor het vaderland, voor Lenin". Want het vaderland en het communisme zijn één. De Sovjet-Unie, dat wil niet alleen zeggen een bloelende industrie, een welvarend landbouw bedrijf, dat wil in de eerste plaats zeggen: tien tallen millioenen menschen, die zich bewust zijn van hun plicht jegens hun vaderland en jegens andere landen in de geheele wereld. Overgaande tot de binnenlandsehe politiek zeide Molotof: de Trotzkistische verraders, die in dienst stonden van vreemde mogendheden, hebben hun misdadige plannen, welke zij zoowel in den Kaukasus, als in de Oekraine en elders smeedden, niet kunnen uitvoeren. De Sovjet unie bleef onwrikbaar en eensgezind. Onlangs heeft zij haar grondgebied uitgebreid. Wat de buitenlancsché politiek betreft, de kapitalistische landen zien meer en meer in. dat de Sovjet-Unie niet zoodanig is, als zij haar graag gezien hadden. De Sovjet-Unie is machtig en onaantastbaar. Jarenlang hebben wij de vei ligheid van ons land bewaakt en gezorgd voor deversterking van zijn macht. Het heeft ons veel gekost, maar wij zijn er in geslaagd cJen volkeren van de Sovjet-Unie oen vrede te ver zekeren. Wij weten niet, voor welke beproevingen wij in de toekomst nog zullen komen te staan. Wel weten wij, dat wij de defensieve kracht van ons land steeds verder gaan opvoeren. Voor geen enkele beproeving, welke uit het buiten land komt, zijn wij bevreesd. Wij weten, dat de beste politiek der Sovjet-Unie de vredespolitiek is, die ons reeds talrijke successen bezorgd heeft. Daaraan zullen wij vasthouden. Dat is de wil van het volk, bezield door de politiek van de partij, van Lenin en Stalin. Wij zullen den weg volgen, welken Lenin heeft uitgestippeld, want die voert naar de definitieve overwinning van onze macht. De rede van Molotof heeft anderhalf uur ge duurd. Aan den vooravond van den 2ïen ver jaardag der bolsjewistische revolutie heeft de communistische internationale een ma nifest gepubliceerd, waarin zoowel Duitsch land als Frankrijk en Engeland worden aangevallen. IN HET NOORD-WESTEN: licht tot half bewolkt, waarschijnlijk droog, weinig verandering in temperatuur, IÉ meest matige wind uit Zuidelijke richtin- II gen. IN HET ZUID-OOSTEN: H zwaarbewolkt tot betrokken, later kans II H op cenigcn regen, weinig verandering in §1 temperatuur, matige tot zwakke Zuidelijke S S tot Zuid-Oostelijke wind. Geseind 6 November te 16;30 uur aan alle posten: „Attcntiesein neer." v> In dit manifest worden de „bourgeois"-regee- ringen gelaakt, die in oorlog zijn en wordt een beroep gedaan op de arbeiders der oorlogvoe rende landen in opstand te komen tegen hun regeeringen. Het heeft in Moskou eenige verrassing ge wekt, dat het manifest blijkbaar ook gericht is tot de Duitsche arbeiders. Ook Italië wordt beschuldigd omdat het afzijdig staat en af wacht om zich bij de winnende partij te scharen. Engeland, Frankrijk en Duitschland, zoo ver volgt het manifest, voeren oorlog om de we- reldoverheersching. De kapitalistische landen, die laat in de arena der koloniale expansie ge treden zijn, strijden tegen de Engelsche, Fran sche en Amerikaansche wereldhegemonie. Zij wenschen in hun voordeel een nieuwe verdeeling te bewerkstelligen van de grondstoffen, de le vensmiddelen, het goud en de koloniën. Dat is de ware beteekenis van dezen oorlog, welke onrechtvaardig, reactionnair en imperialistisch is. Zulk een oorlog kan door de arbeidende klas sen niet gesteund worden. Sinds ruim twee jaar kwellen de Japansche imperialisten China, dat vecht voor zijn onaf hankelijkheid. De bourgeois-dictatuur werpt nu het demo cratische masker af, onderdrukt de arbeiders organisaties en stelt een bewind in van oorlog en terreur. In de oorlog- en niet-oorlogvoeren- öe landenpleegt de bourgeois-dictatuur bru taalweg roof op de arbeiders, door hun werk uren te verlengen, hun loonen te verlagen en den prijs der noodzakelijke artikelen te verhoo gen. Een handvol speculanten en klaploopers profiteert van het bloed en het lijden der ar beiders. Gelooft hen niet, die u oproepen onder leuzen van nationale eenheid. Wat hebben de arbeiders gemeen met de kanonnenfabrikanten en de handelaars in menschenbloed? De bourgeoisie zou dezen oorlog niet hebben kunnen beginnen zonder de hulp van de verraderlijke leiders der sociaal-democratische partijen Er dient een eenheid van krachten te komen voor den strijd tegen den oorlog, tegen de reactie en het kapi taal. Zulk een eenheid is thans mogelijk, doch alleen zonder en tegen de leiders van de sociaal democratie, die volledig is overgegaan in dienst van de imperialisten. De komintern roept de arbeiders op om het Chineesche volk te beschermen tegen de im perialistische indringers. Zij roept de arbeiders op zich te keeren tegen hen, die den oorlog wil len voortzetten en te eischen, dat de echtge- nooten, zoons en broeders teruggebracht worden uit de loopgraven. De sovjet-commissaris voor Defensie, Woros jilof, publiceert een dagorder, waarin hij o.a. zegt, dat het roode leger door zijn optreden aan ae geheele wereld de beteekenis heeft getoond van de pacten van wederzijdschen bijstand, wel ke de Sovjet-regeering met andere landen heeft gesloten. De bevrijding van onze broeders in de Oekraine en Wit-Rusland van het juk der heeren is een schitterende bladzijde in het le ven van het Sovjet-volk. De troepen van het roode leger hebben in een stormachtigen aan val de Poolsche troepen'verslagen en in een kort tijdsbestek hun plicht vervuld jegens het Sovjet-vaderland. Het volk der Sovjet-unie, steunend op zijn roemvol roode leger, blijft rus tig zjjn vredeswerk voortzetten en nauwlettend den internationalen toestand gadeslaan. MüNCHEN, 6 Nov. (D.N.B.) De rijkspro tector van Bohemen en Moravië, Von Neurath, heeft vandaag een bezoek aan Moravië gebracht. Te Brünn (Brno) hield hij een toespraak, waar in hij zeide, dat Bohemen en Moravië door hun aardrijkskundige ligging voorbestemd zijn om een brug tusschen Silezië en de „Ostmark" te vormen. Door verbetering der verkeerswegen zullen Moravië en' Brünn steeds nauwer met de be langrijke economische centra in Duitschland verbonden worden. De uniforme administratie van het protectoraat is een waarborg, dat men den volksvraagstukken recht zal doen wederva ren in overeenstemming met de historische ont wikkeling en de politieke omstandigheden in het groot-Duitsche rijk. Von Neurath werd door den president, Hacha ontvangen. In een daarop volgende plechtig heid werd de Duitsche technische hoogeschool aan de rijksadministratie overgedragen, Von Neurath verklaarde daarbij, dat de school bin nenkort volledig met de hoógescholen van het oude Duitschland gelijkgesteld zal worden. VATICAANSTAD, 6 Nov. i Havas). Het eerst volgende Consistorie voor de benoeming van nieuwe Kardinalen zal waarschijnlijk in De cember gehouden worden. Elf Kardinaalsplaat sen ziin ooen. HELSINKI, 6 Nov. iReuter). De Sovjet- Finsche onderhandelingen hebben een normaal verloop. Zondag is er geen bespreking in het Kremlin geweest. Dinsdag zullen de Finsche ge delegeerden aanwezig zijn bij de viering van den verjaardag der revolutie. Volgens in Helsinki ontvangen inlichtingen nemen Ce Russische bladen niet den toon over van de anti-Finsche artikelen van de „Prawda". Integendeel, de pers toont over het algemeen aan, dat een vriendschappelijker geest in de onderhandelingen is teruggekomen. De laatste redevoering van Erkko, den Finschen minister van Buitenlandsche Zaken, wordt opgevat als een bijdrage tot ontspanning van den toestand. In Helsinki treedt vandaag een grooter op timisme aan den dag, dat de Russisch-Finsche onderhandelingen op vriendschappelijke wijze kunnen worden geregeld. Noordsche kringen in Berlijn achten de Rus sische voorstellen aan Finland nog altijd on aanvaardbaar, aldus wordt uit Berlijn gemeld aan het agentschap Belga. Men moet op deze voorstellen, zoo zeggen zij, geen aceoord tusschen de twee landen verwachten. Echter zijn zij van meening, Cat Rusland op het oogenblik geen agres sieve bedoelingen jegens Finland koestert, en dat Rusland zich dientengevolge waar schijnlijk bereid zal verklaren, 'n voorloopig compromis aan te gaan. Dit voorloopig compromis zou evenwel, naar de meening van deze kringen, slechts van korten duur zijn. en in het komende voorjaar zouden de betrekkingen tusschen Rusland en Finlanc opnieuw bestudeerd moeten worden. Finland blijft nog steeds in zeer nauw con tact met de Vereenigde Staten en men meent te weten, dat de diplomatieke vertegenwoordiger te Berlijn geregeld door de Finsche legatie van den stand her onderhandelingen op de hoogte wordt gehouden. Op grond van een verordening van den pre sident der Finsche republiek wordt met ingang van Dinsdag en tot nader order controle ge oefend op her, geheele post-, telefoon- en tele- graafverkeer tusschen Finland en 't buitenland. De rijksinformatiecentrale deelt in verband daarmee mede, dat telefoongesprekken met het buitenland waarschijnlijk slechts in het Finsch, Zweedsch, Duitsch, Fransch, Engelsch, Itali- aansch en Estlanc'sch gevoerd zullen mogeiT worden. Het Finsche kabinet is Maandagmiddag bij eengekomen. Het zal Dinsdag opnieuw verga deren. Volgens den woordvoerder van het ministerie van Buitenlandsche Zaken heeft de regeering de Russisch-Finsche onderhandelingen nog niet besproken. Rede van Molotof bij den 22sten ver jaardag der Russische revolutie; manifest tegen Duitschland, Engeland en Frank rijk. Negen Duitsche vliegtuigen aan het Wes telijk front neergehaald. Von Papen en Von Mackensen naar hun posten terug. Meerdere arrestaties worden verwacht in verband met de spionnage-affaire aan de Oostgrens. Uitbreiding van het in staat van beleg verklaarde gebied. Beurs van New York: Stemming flauw; terugloopende koersen. Naar wij vernemen, zou in ver band met de smokkelarij van unifor men van het Nederlandsche leger door de politie zijn aangehouden een hooge functionaris uit N.S.B.- kringen. De arrestant zou aan een langdurig verhoor zijn onderworpen. De chauffeur G. A. Jr. uit Denekamp, die, zooals gemeld, Donderdagavond metzijn auto bij de grens door de Hollandsche douane werd aangehouden omdat een drietal koffers met verschillende Nederlandsche uniformen in zijn wagen werd aangetrof fen, is Maandagmorgen naar Almeloo over gebracht en aldaar, na door den rechter commissaris te zijn gehoord, in het Huis van Bewaring ingesloten. In den loop van Zaterdag was A. van Dene kamp naar de marechausseekazerne te Hengeloo getransporteerd, daar de justitie ter oore was gekomen, dat door geestverwanten van A. een poging zou worden ondernomen om A. desnoods met geweld uit zijn gevangenschap te bevrijden en de politiecel van het Denekamper raadhuis daartoe meer kans op succes bood dan de Hen- geloosche marechausseekazerne. Naar men meent te weten is A. ingesloten, als verdacht van overtreding van art. 100 Wet boek van Strafrecht, welk artikel betrekking heeft op hem, die ingeval van een oorlog, waarbij Nederland niet betrokken is, opzettelijk eenige handelingen verricht, waardoor de on zijdigheid van den Staat in gevaar wordt ge bracht, of eenig bijzonder voorschrift tot hand having der onzijdigheid, van rechtswege gegeven en bekend gemaakt, opzettelijk overtreedt. Op dit misdrijf staat een gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren. Intusschen wordt door de politic en de justitie het onderzoek met kracht voortge zet, daar zij meer en meer tot de overtuiging nomen, dat achter deze affaire een spion- nage-complot steekt, waarbij meerdere Ne derlanders zijn betrokken en waarin ook A. een belangrijker rol heeft gespeeld dan hjj doet voorkomen. Zelfs wordt in Denekamp de mogelijkheid geopperd, dat al eerder Nederlandsche uniformen naar Duitschland kunnen gebracht zijn, daar A. geregeld de grens passeerde en de douane hem ongehinderd doorliet, daar men wist dat A. in Nordhorn werkte en Denekamp zijn woonplaats was. Voorts moet bij het onderzoek zijn komen vast te staan, dat een der Duitschers, waarmede A. Woensdag naar Amsterdam is gereden, reeds eerder in Denekamp is gesignaleerd, zoodat hier door het vermoeden wordt versterkt, dat de affaire niet van vandaag of gisteren dateert. Sint Willibrord Welk een levenskracht gaai van een groot leven uit jaren, eeuwen nadat de dood er een eind aan heeft gesteld. De Willibrordusherdenking in heel het land, waaraan katholiek en niet- katholiek deelnamen, bewijst het weer te meer. Twaalf honderd jaar is het geleden, dat Wïllïbrordus op on zen vaderlandschen bodem gebeden, geleden en gestreden heeft om Gods rijk hier te planten. Hij was waarlijk een apostel, want een verkondiger der waarheid, een wegbereider der be schaving in en door Christus, 'n pio nier, een voorvechter der ontwikke ling, een heraut Christi. Hij was een devoot mensch ja maar een van wel zeer groot formaat. Een wiens gebed en wiens geloofsverkondiging niet alleen den eigen tijd omvatten, maar eeuwen en eeuwen doorwerkten. Hij herschiep met de zijnen ons land tot een nieuwe aarde. Hij maakte van de pas bekeerden nieuwe menschen, hij kweekte een jong geslacht op voor het toekomende, hij was sterk als weinigen in zijn geestkracht en zijn wil was in Christus onverzettelijk. Zoo is deze groote, centrale figuur onzer vaderlandsche geschiedenis een figuur van leven en kracht: ons ten voor beeld. doch min of meer minutieus is voorbereid en A. daarin een werkzaam aandeel heeft gehad. Men verwacht ieder oogenblik meerdere arrestaties van personen, die als handlangers in deze op vele punten nog mysterieuze affaire zijn te beschouwen. A. blijft volharden m zijn verklaring, dat hij de beide Duitschers het kunnen ook een Duitscher en een Hollander geweest zijn niet kende Evenmin was hij op de hoogte met de bedoeling, die zijn passagier met de Nederland sche uniformen zou hebben gehad Wij vernemen nog. dat de inspecteur van de Centrale Recherche te Amsterdam, de heer Heijink, Maandagmiddag den Amsterdam mer, wien reeds Zondag een verhoor werd afgenomen, opnieuw aan een verhoor heeft onderworpen. Deze man is N.S.B.-er en neemt reeds eenige jaren actief deel aan de actie van de N.S.B. Het verhoor was Maandagavond nog niet af- geloopen. De kans is zeer groot, dat hij niet op vrije voeten zal worden gesteld, omdat men hem heden weer noodig zal hebben. SOFIA, 6 November (Havas). Op zijn terug reis naar Turkije is von Papen vanmorgen in Sofia aangekomen en vanmiddag doorgereisd. In de paar uren oponthoud heeft lij een on derhoud gehad met den Bulgaarschen minister president, Kiosseiwanof. Stand op Dinsdag 1 uur v.m. 755.9 Vorige stand 154.'

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1