Adverteeren doet Verkoopen
Hommen Co.
k 's Winters
bloemen in uw huiskamer
Hridge
OOSTEN
XLw ctfOi&A
Winternummer
Kachel
Een Bloemen
liefhebber
JAN ROOZEN
Een goed
Schilderstuk
Kunsthandel B. H. Steffens
Seven Sisters" Wales
DE SPAARNESTAD"
Normale prijzen!
Anegang 38-40
WINTERTIJD
Normale prijzen
Prima uilvoering
w
Haard
Onze collectie
Petroleumkachels
Giebels Ijzerhandel
Maar laat de vorst
zeU niet ontnemen
Ook in de tuinen
moet worden
opgelet
Stookt stéeds
voor het installeeren
van Uwwoningü
Vele dankbetuigingen
Naderende winter
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
HANDWIJZER
SUCCESVOL
en
ZAADHANDEL
SPEKSTRAAT 5
verhoogt de gezelligheid
van Uw Interieur
Zijlstraat 65 - Telefoon 14340
Haarlem
DOOR KWALITEITGOEDKOOP
„SEVEN SISTERS"-WALES
BRANDSTOFFENHANDEL
Fr. Varkenmarkt 610 (Spaarne bij viaduct)
Telefoon 1-4-1-6-4 en 13904
maakt het thans nog mogelijk
uw keus te doen uit een groote
verscheidenheid tegen
Haarlem
Een ruime sorteering
Ach!.. En U speelt pas.:
2 weken?
Ja,... maar ik ken:
VAN P. H. A TUIN
KLEIN OF GROOT
Ieder probleem over Uw woning
inrichting heeft onze volle belang
stelling. En mocht U eens advies
noodig hebben, wij geven 't U
vrijblijvend en maken desge-
wenscht gratis een begrooting.
TCceSé tUtJ üvéeAxcuh.
Cl£s GüoMS&uSl
HAARLEM
Winter op een buitenweg
die nu geen BLOEM
BOLLEN koopt, is geen
bloemen liefhebber
HAARLEM TELEFOON 16061
gaat steeds door met 't beste
van 't beste te leveren
Ze geeft veel warmte.
Ze geeft zeer weinig asch.
Ze is zwaarder dan andere kolen,
1 H.L. is 75 K.G.
Afm.
per H.L.
is pl.m. 75 K.G.
22/35 2.85
15/22.... ƒ2.45
8/151.95
„SEVEN SISTERS"
Per 70 K.G.
2.70
2.30
1.80
Wales is voor Haarlem
en Omstreken alléén verkrijgbaar bij:
(Merk Haller)
vindt bij ons tegen
Concurreerende prijzen.
Ook wij leveren Kachelpijpen
en Ellebogen.
H.H. Smeden speciale korting!
NAAR
Hij behandelt juist de KERN van
het spel zoo goed. En als je dat
weet, komt de rest vanzelf
Uitgave van de N.V. Drukkerij
„De Tijd" N.Z. Voorburgwal 65-73
Amsterdam Postgiro 22884
Afgehaald aan ons bureau f 0.60
Franco p. post na ontvangst f 0.65
Verkrijgbaar m den Boekhandel
■■■■II*
BARTELJORISSTRAAT 13-17
TELEFOON No. 13915 (3 LIJNEN)
OPGERICHT 1853
Ged. Oude Gracht 5-7, Haarlem
Telef. 11304, t/o Postkantoor
Wanneer we een collectie planten, die bin
nenshuis wordt gekweekt, een paar maal per
laar kunnen observeeren (en dat is bij vrienden
e'.i kennissen toch mogelijk!) dan moeten we in
öft eerste plaats opmerken, dat er telkens „wei
nig verandering" plaats heeft. Een enkele plant,
die dood gaat en een voor haar moeilijken tijd
biet is door kunnen komen of een enkele, die
'e groot is geworden of die geen genoegen meer
Seeft, verdwijnt, maar de kern van de verza
meling blijft steeds behouden en wordt in stand
gehouden door stekken, die weer van de oudere
Planten worden afgenomen. Een eerste vraag
l'oor den kweeker is altijd hoe dat toch mogelijk
daar er toch zooveel mooie planten worden
aangeboden en vele ervan beschreven worden
°f aangeraden voor de microfoon. Een voor-
Pame oorzaak is misschien, dat het groote pu
bliek de planten niet kent of niet weet hoe er
aan te komen! Het moest iederen liefhebber
ernst zijn de collectieuit te breiden of er ver
andering in aan te brengen, zij het dan ook,
dat de verandering tijdelijk is. Dat is b.v. het
geval als in de wintermaanden een collectie
bloembollen voor de kamer in bloei getrokken
^ordt, zoodat er tijdelijk een plaats op de ven
sterbank moet worden ingeruimd voor glazen,
Potten en schaaltjes bollen, die de sombere
maanden opvroolijken door een heerlijke bloe
menpracht. J. H. Meyer geeft ons in „Buiten
leven" nog enkele planten aan, die daartoe ook
dienst kunnen doen en die U in dezen tijd van
bpt jaar kunt aanschaffen en oppotten. Dit zijn
enkele vaste planten, die weliswaar niet tot de
bloembollen behooren, maar die door de bloem-
ollenkweekers en -handelaars veelvuldig wor
den aangeboden, omdat ze als het ware in de
bloembollenstreek voor het grijpen zijn. En dat
deze planten vaste planten zijn is op zichzelf al
lets bijzonders, het zal u in ieder geval vreemd
m de ooren klinken. Maar is het verschil tus
schen een bol of knol,
die ieder jaar tot den
gi'ond afsterft en over
blijft door het reserve-
v°edsel en een plant,
die dat ook doet, en
overblijft door verdikte
worteldeelsn, nu zoo
Kroot?
Tot de collectie vas
te planten, die in de ka-
ftier geheel en al tot
bloei kunnen komen, be
hoort in de eerste plaats
de As til be, die ver-
keei'tj Spiraea wordt ge-
hoemd. De Astilbe's gin
gen in vroeger jaren
vanuit de bloembollen
streek met duizenden
haar het buitenland om
daar in kassen in bloei
getrokken te worden. Nu
moeten ze wegens de
hpoge invoerrechten in
Nederland blijven en
het is daarom, dat ze U
Zoo goedkoop worden
Ongeboden. De groote
Peilen moeten in wijde
Petten worden gezet en
de ruimte tusschen de
gvoote kluit en den pot
end moet stevig en
®eheel worden opgevuld.
kunnen gewone tuinaarde daartoe nemen.
I5 de kluit te groot, dan snijden we er een
stuk af. De „neuzen", die aan de boven
wijde zitten, komen gelijk met de aarde,
hciien we in dezen tijd van het jaar oppotten
het nog wat vroeg om de planten direct in de
*'arme kamer te zetten. We laten ze daarom
h-idelijk in een koele kamer staan, of graven ze
buiten in, desnoods in een kouden bak. De Astil
be is in dat opzicht nogal gemakkelijk. Na half
funuari komen de potten in de warme kamer,
"aar moeten ze licht staan en in vochtige lucht,
hm heer Herwig heeft U dikwijls verteld, hoe
hie te bereiken is in de kamer en heeft U o.a.
CP het eilandje gewezen. De Astilbe gaan we
°°k veel gieten, en we spuiten de bladeren. We
huigen de plant zelfs in een schotel water zet
ten, een uitzondering, die den regel bevestigt,
dat geen enkele plant in een schotel water mag
st&an. Indien we de planten zoo verzorgen zul-
eK de donzige bloempluimen vanzelf komen en
hoogte van 50—70 c.M. bereiken, al naar
he variëteit. De vroegste voor de kamer zijn de
^slilbe astilboldee, later Is Astilbe Arendsi.
Door vele kruisingen is het verschil niet meer
Daarentegen sterven andere planten, b.v. Zin
nia's, reeds bij een temperatuur, die boven nul
graden ligt. Zoo heeft elke plant een zooge
naamde minimumtemperatuur waar oeneden
geen leven mogelijk is. Wanneer we de geboor
teplaats van een bepaalde soort kennm, weten
we al ongeveer hoé hoog die minimumtempera
tuur zal zijn. Planten van de Poolstreken, het
rendiermos b.v., hebben een zeer lage tempe
ratuur. Planten van de tropen voelen zich al
niet lekker wanneer de temperatuur beneden
plm. 15° C. zakt. Gewassen uit de breedteplaat
sen waarop Nederland ligt, kunnen een gewo
nen winter heel goed doorstaan.
Ieder weet, dat zuiver water eerder bevriest
dan water waarin iets is opgelost. Het water
in de cellen der planten bevat steeds een oplos
sing van diverse zouten. De concentratie van
deze zouten kan verschillend zijn. Stond de
plant geruimen tijd droog, dan is de concen
tratie hooger en kans op bevriezen minder groot.
Bij zeer sterke cactussen hebben we dat wel
eens opgemerkt. Wanneer die goed droog staan
De warme tinten waaien dood;
't Goudvleuglig volkje vlucht in korven;
Nog iveinig dagen, buiten avondrood
En stalen watre' is alle kleur gestorven.
En Winter slaat zijn klauw in 't lijf
Van d' arme; koude en honger 't scheuren.
De elbogen slap, de hersens stijf,
Wachten de werkers bij gesloten deuren.
Zij oefenen geduld, geleund
Aan ijzeren hekke', op kade en pleinen,
En door de doffe hoofden dreunt
Hunner kleumende kindren hongrig
dreinen.
H. ROLAND HOLST—
VAN DER SCHALK.
Het valt dikwijls niet mee, de planten, die 's zomers op de waranda staan,
een goed plaatsje te geven, als de winter nadert. Hierboven een oplossing.
nauwkeurig te trekken. Uitstekende nieuwe va
riëteiten zijn: Bonn, donkerkarmijnrose, Rijn
land, schitterend rose en Duitschland, wit.
Een'tweede vaste plant is de Dicentra speeta-
biiis, die vele Latijnsche namen draagt (Dicly-
tra, Dielytra, Fumaria) en een massa Holland-
sche (o.a. Lierbloem, Gebroken hartje, Vrou
wenhartje, Vrouwentranen enz.). U kent ze na
tuurlijk. De bloemen zijn zacht rose met wit, de
takken zijn overhangend. Het is een elegante,
vaste plant, die ook in tuinen veel wordt aan
getroffen. Na den bloei in de kamer kan ze,
evenals de vorige, buiten worden uitgepiant. U
kunt na 't oppotten de Dicentra in een kouden
bak houden of bij gemis daarvan in een koele
kamer. Vroeg in het voorjaar wordt zs warmer
gezet, niet erg heet echter. Beter staat ze in
een serre naast een gestookte kamer, dan erin.
Ook nu moeten we weer zorgen voor een voch
tige lucht, veel gieten en een lichte, luchtige
standplaats.
De Kerstroos is een heel bekende winter
plant. Indien U nu oppot kunt U nog omstreeks
Kerstmis bloemen verwachten, want de plant
leent zich bijzonder tot het forceeren in de
kamer.
Veel bijzonderheden behoeven U zeker niet ge-
BLOEIENDE CACTUS
noemd te worden. De witte is de meest bekende.
De variëteit Keessen en de variëteit max. Buis
zijn beide selecties en geven vele groote bloe
men. De Helleborus hybr. atropurpureus heeft
bruinroode bloemen. Na den bloei kan de Kerst
roos uitstekend in den tuin worden gezet op
een schaduwrijk plekje in humusrijken grond.
De Incarvillea Delavayi, die dahlia-achrige
knollen maakt, die zeer bros zijn, heeft trom-
petvormige bloemen van lila rose kleur en geel
li art. De hoogte van de plant wordt 40—50 c.M.
De bloemen lijken eenigszins op de Gloxinia.
Ook deze kan in de kamer in bloei worden ge
bracht en stelt weinig eischen. Anders is dat
met de Erica, die weer meer een heestertje
vormt en die geplant wil worden in sterk ge
draineerde, niet te groote potten. We kunnen ze
nu bestellen en krijgen ze dan met een flinke
aardkluit, die onaangeroerd moet blijven en
stevig dient te worden opgepot. Wanneer we
de Erica in de kamer zetten, zorgen we ervoor,
dat de plant het niet te droog of te nat heeft,
doch normaal en matig vochtig wordt gehou
den. Anders vallen spoedig de bladeren af. De
grond, waarin we oppotten, moet tcalkarm zijn,
doch ook weer niet alléén uit zand bestaan. Ve
len vermoeden, dat de hel (Erica) van nature
alleen op drogen grond groeit, doch we mogen
gerust wat klei en veengrond aan het grond-
mengsel toevoegden. Velen adviseeren de Erica
met regenwater te gieten en geven haar een
plaats in'n koele kamer, althans niet in te warme
temperatuur. Na den bloei moeten we iets in-
snoeien, omdat we niet met een plant te ma
ken hebben, die geheel tot de aarde afsterft,
ofschoon ze ieder jaar weer van onderen flink
gaat uitloopen.
In hetzelfde „Buitenleven" worden we ervoor
gewaarschuwd, dat de vorst onze planten enorm
kan schaden; deze schade heeft echter niet al
tijd dood tengevolge.
Planten, die bevriezen, sterven niet altijd.
Onze inheemsche houtgewassen en vasteplanten
b.v. kunnen heel goed een tamelijke strenge
wintervorst doorstaan. In de tuinen kweeken
we meestal volkomen winterharde gewassen.
Weer komt de wintergrimme wind
Gevare' over metalen zeeën;
Het dorre blad snerpt over 't grind,
't Gele raakt los en warrelt naar beneeën.
kunnen ze in de kamer zelfs een paar graden
vorst verdragen. Ook de Ster v. Bethlehem kan
even vorst hebben, mits de plant droog wordt
gehouden. Natuurlijk is het beter dat deze ster
ke kamerplanten geen vorst krijgen, maar 't
kon eens gebeuren en dan weet U er van.
Nu we het toch over kamerplanten hebben,
willen we nog even herhalen dat bevroren plan
ten nooit in een warme omgeving moeten wor
den gebracht om daar snel te ontdooien. Hoe
langzamer het ontdooien geschiedt, des te be
ter. Bevroren planten worden daarom met ijs-
water bespoten en op een zoo koel mogelijke,
even vorstvrije plaats gezet. Kamerplanten zul
len in een ongestookte of matig verwarmde ka
mer kunnen bevriezen als ze vlak bij het raam
staan. Door de radio worden we wel ingelicht
over komende vorst en onze abonné's kunnen 't
ook wel zelf waarnemen aan de heldere lucht
en andere gegevens, 't Is dan raadzaam de plan
ten wat verder in de kamer te plaatsen of an
ders 'n paar lagen kranten te leggen tusschen de
planten en het venster. Papier houdt de kou
heel goed tegen.
Hoe beter buiten het hout van de boomen en
heestergewassen uitrijpt in den herfst, hoe min
der kans is er dat de komende vorst schade zal
doen. Daarom moeten
we na half Augustus
geen stikstofmest meer
bij de diverse houtge
wassen geven, ze
groeien dan te lang
door in den herfst.
Steeds treft de vorst
twijgen, die niet vol
doende afgerijpt den
winter ingaan. Een
droge herfst zal in den
regel het tijdig rijpen
bevorderen, maar een
warme vochtige herfst,
zooals we dit jaar
hadden, zal in vele
gevallen het uitrij-
pingsproces vertragen.
Als de vorst nu maar
laat invalt, dan komt
alles wel terecht, maar
een vroege winter kon
wel eens veel schade
doen op laatdrjjvende
gronden. Heel vaak heb
ik gemerkt, dat de
Hortensia-bloemknop
pen niet lijden door
een tamelijk sterke
vorst als die zeer laat
invalt. De takken zijn
dan voldoende uitge-
rij pt. Daarentegen doet
een vroeig invallende
vorst vaak veel schade. En wat doen we nu
buiten om vorstgevaar te weren? De lage plan
ten dekken we af met blad waarover aarde om
het wegwaaien te voorkomen. Struikrozen aar
den we aan en vullen de holletjes tusschen de
struiken met verteerden mest. Om de Horten
siastruik kunnen we een stroomat plaatsen.
Stamrozen binden we in met bremtakjes. Voor
langs de klimplanten binden wé dennengreen.
En wanneer doen we dit? Het aanaarden der
rozen kan nu geschieden, daar zit nooit kwaad
in als we maar geen hoopjes turfstrooisel of
mest rond de stammetjes aanbrengen. Ook de
kronen van stamrozen moeten voor de vorst
worden saamgebonden, want als we dit werk
tijclens de vorst deden, zouden de takjes breken.
De lage vasteplanten en de tweejarige dekt
men vaak af met turfstrooisel. Dat kan heel
gevaarlijk zijn. Ruim half November brengen
veel liefhebbers al turfstrooisel aan. Veelal
overbodig, want de meeste vaste planten zijn
volkomen winterhard, maar als het blijft re
genen, dan kan turfstrooisel, tusschen en vooral
op vaste planten en tweejarige gestrooid, veel
meer kwaad doen dan goed. De planten rotter,
onder de bedekking. Als het werkelijk begint te
vriezen en 't waait niet al te erg, kan wat turf
strooisel tusschen de tweejarige heel goed zijn
maar dan direct alles verwijderen wat boven de
planten ligt zoodra de vorst voorbij is. In de
meeste gevallen zal een lichte bedekking met
dennetakken, zoodra de vorst komt, voor deze
hall-winterharde gewassen beter zijn. Men hou-
de dus wat dennengroen in voorraad.
