Helsinki en Moskou staan nog
ver van een oplossing
Hat voorval aan
de grens
Offensief in het
Westen verwacht
Sillanpaa krijgt
den Nobelprijs
Slachtoffers van München in de
Feldherrnhalle opgebaard
Engelsch oorlogs
schip vergaan
De luchtoorlog
Het nieuws van heden
C.HAJENIITS
DE ONTPLOFFING TE
SCHERPENZEEL
ECHTER GEEN REDEN
VOOR ALARMSTEMMING
HESS SPREEKT BIJ DE
BEGRAFENIS
BIJZONDERE KABINETS
RAAD IN BELGIË
VLIEGTUIGAANK00PEN
INDE VER. STATEN
De aanslag op Hitler in den
Bürgerbraukeller
*EREENICDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1939 - OCHTENDBLAD
Gï=oo±e sorieeiing Holiandsche
sigaren, geïmporteerde Havana,
'Braziel, Manila en Tenerüe
sigaren
Sigaretten Tabak
DAGBLAD MEI OCHTEND- IN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22092
®nze regeering heeft te Berlijn een
onderzoek gevraagd naar dit
ernstig misdrijf
Nog twee dooden bij
ontploffing
Ministerraad opnieuw
bijeen
Reservisten in Bulgarije
naar huis
k°pIA. 10 Nov. (Reuter) Het Bulgaarsche
bistere van Oorlog heeft medegedeeld, dat
v e reservisten, die onlangs voor een oefentijd
Vc drie weken waren opgeroepen, op 20 No-
naar huis zullen worden gezonden. Er
lt0 etl geen andere lichtingen onder de wapenen
Deze mededeeling heeft veel voldoening
Ö4LADIER ontvangt eden
Het WeeritiiiiHiuNtHiiiimmmiiiiiniiiHHiiiHHj^
irsituatie.
De bedrijvigheid aan het front
wordt met den dag sterker
Zeven dooden bij
vliegongeluk
Een Finsch-Russische
zenuwenoorlog'
Hitler tijdens zijn rede in den Bürgerbrau
keller te München. Bovenstaande foto,
vergeleken met de reeds in ons blad
gepubliceerde opname van de verwoesting
in den Bürgerbraukeller geeft 'n duidelijk
beeld van den bouw- van de zaal waarin
Hitler sprak. Het podium, vanwaar af
Hitier sprak en waarop zich ook de andere
leiders der partij bevonden, werd door de
bomontploffing bedolven onder een laag
puin van drie meter. Het plafond, dat
geheel instortte, kwam tot midden in de
zaal neer. De foto hiernaast toont van
links naar rechts minister Esserrijks-
leider Amann, A. Rosenberg, dr. Frick,
dr. Göbbels, Hierl, burgemeester Tiehler
en Hess tijdens de herdenking van de
gevallenen der partij
Ben barricade in de. buitenwijken van een der plaats}.<gte vóór de Maginot-linie
Radiorede van Denis
uitgesteld
De Amerikaansche goederen
voorraden
Zevenentwintig personen vermist
Eerste luchtalarm in Zuid-W ales
Duitsche verkenningsvluchten
Belgische bladen
verboden
OPGERICHT 1826
AMSTERDAM 'S-GRAVENHAGE
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SB et., Inge»,
nededeellngen SO eent; Idem op peg. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" tie de rubriek
Het onderzoek, door de bevoegde
autoriteiten ingesteld, inzake het
Donderdag aan de grens bij Venlo
Voorgevallene, heeft, naar wij ver
nemen, het gebeurde wel nader ge
preciseerd, echter niet opgehelderd.
Er is komen vast te staan, dat
Donderdagmiddag te half vijf op
enkele tientallen meters van de
grens een Nederlandsche auto heeft
gestopt. Twee van de inzittenden
stapten uit, waarop een zestal per
sonen in burger toesnelden en hen
beschoten, tengevolge waarvan een
inzittende vermoedelijk werd dood
geschoten en een ander zwaar werd
gewond.
Daarop naderde uk Duitsch-
land een auto, die den Nederland-
schen auto met de nog inzittenden
de beide slachtoffers over de
grens voerde.
Een en ander gebeurde in snel
tempo onder bedreiging met geweld
en kon niet worden verhinderd.
Uiteraard is van de zijde der Ne
derlandsche regeering van dit ernstig
hiisdrijf mededeeling gedaan te Ber'
lijn, met het verzoek een onderzoek
in te stellen.
De Nederlandsche autoriteiten
Zijn aanstonds begonnen aan deze
Zijde der grens alle beschikbare ge
gevens te verzamelen.
Omtrent het ernstig ongeluk dat Vrijdag
morgen, zooals gemeld, aan vier militairen het
teven kostte, vernemen wij nog het volgende
donderdagmorgen waren manschappen be-
'S met werkzaamheden in de omgeving van
ocherpenzeel. Vrijdagochtend werd het werk
Joortgezet. Door tot nu toe onbekende oor
aak deed zich toen een ontploffing voor.
Arbeiders, die op eenige honderden meters
„'stand aan het werk waren, hoorden plotse-
vnS een hevigen knal en zagen tegelijkertijd
^ürkolommen boven de boomen. Zij snelden
&ar de plaats van het ongeluk, doch konden
T11 slachtoffers geen hulp meer bieden. Drie
jiu'iner waren vreeselijk verminkt, de vierde
slechts eenige kleine wonden, zoodat aan
komen moet worden, dat hij van schrik is
*e«torven.
Onmiddellijk werd het Militair Hospitaal te
J^rsfoort gewaarschuwd, dat een aantal dok-
Teh en materiaal zond. De slachtoffers, die
t'en gehuwd waren, werden naar het Mili-
Hospitaal te Amersfoort overgebracht,
d ongeluk bracht groote ontzetting teweeg;
arbeid werd verloopig gestaakt.
~e namen van de slachtoffers zijn: de sol-
w..eh A. Bokker, uit Uitgeest, H. de Jong, uit
'Idrecht en Th. de Goede, uit Enschede, en
sergeant J- J. Herst, uit 's Gravenhage.
V rijd agm id dag heeft zich te Belling-
^o'de een ontploffing voorgedaan, waardoor
personen zijn gedood. Het zijn de 25-
larige kruidenier Jan Mulder uit Sellingen
een soldaat, Van der Nek gcheeten.
deerlijk verminkte lichamen- zijn naar
lijkenhuis je te Vlagtwedde overgebracht.
k1' laat een vrouw en een kind achter. De
"itair was 22 jaar oud en afkomstig uit
01ham.
Öe raad van ministers heeft Vrijdag in den
aten middag gedurende korten tiid ver-
Saderd
v.(^ARijg, 10 (Havas) Daladier heeft
'nicldag den Britschen minister voor de Do-
ij0 ns' Eden, en de vertegenwoordigers der
kin'ons ontvangen.
Öei, 'jjdagmorgen hebben de vertegenwoordigers
het dominions en van Britsch-Indië zich naar
gC;v hoofdkwartier van generaal Gamelin be-
ev'. die hun een uiteenzetting gaf van de
Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke
richtingen, licht tot half bewolkt, in den
ochtend mistig, waarschijnlijk droog weer,
koude ochtend, overdag zelfde tempera-
tuur.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
PARIJS, 10 Nov. (Havas) Het Fransche leger-
bericht van Vrijdagavond luidt:
„Bij twee plaatselijke aanvallen is de
vijand, na geringe vorderingen te hebben ge
maakt, onder ons infanterie- en geschutvnur
teruggeweken. Aan beide zijden was de lucht
macht actief.
In de tweede helft van October heeft de
Fransche marine 30.000 ton voor Dnitsch-
land bestemde goederen in beslag genomen.
De totale hoeveelheid goederen, sedert het
begin van den oorlog in beslag genomen,
bedraagt meer dan 200.000 ton."
Naar de meening van militaire kringen te
Parijs is het mogelijk, dat de toeneming der
Duitsche bedrijvigheid aan het Westelijk
front de inleiding is tot een offensief, dat
"morgen (Zaterdag) zou worden ingezet.
De Duitschers zetten hun voorbereidingen
achter het front voort. Zij hebben de laatste 24
uur, evenals de Franschen, talrijke verkennings-
afdeelingen uitgezonden. Bovendien hebben zij
met systematische vasthoudendheid aanvallen
ondernomen. De meeste aanvallen van beide
zijden zijn gedaan te Ohrenthal, een vooruit
springend punt in de grens, en verder ten Oosten
van de Moezel en ten Zuiden van Saarbriicken.
De aanvallers waren meestal een compagnie
sterk. Hun actie werd voorbereid door artillerie.
Nu de actie aan het front met den dag sterker
wordt, is men voorbereid op operaties van groo
teren omvang.
Zooals verwacht kon worden bij de plotselinge
bedrijvigheid van het front sinds twee dagen en
het inzetten van zeer talrijke patrouille-overval
len, zijn de Duitschers vandaag tot den aanval
overgegaan. Het waren echter geen aanvallen
van den omvang van die van 16 en 17 October
in de sectoren van Apach en-Blies, doch slechts
plaatselijke aanvallen met betrekkelijk geringe
troepensterkten.
Terwijl de Duitschers in de laatste week van
October slechts kleine posten voor zich vonden,
welke terugtrokken zoodra de aanval werd ont
ketend, stietten de Duitsche aanvallen vandaag
op een hechte weerstandslinie. Zij slaagden er
eerst in een geringe vordering te maken en
kwamen voorbij de lijn der kleine vooruitgescho
ven posten, welke onmiddellijk vóór de eerste
Fransche stelling liggen. Zij bevonden zich hier
door in een zone, die geheel onder het vuur ligt
van de eerste Fransche stelling. Hierop opende
de artillerie, die terstond gealarmeerd was door
de bezetting van de kleine posten, krachtig sper
vuur. De aanvallers konden zich niet handhaven
in de aldus beschoten zone en waren gedwongen
zich terug te trekken na gevoelige verliezen te
hebben geleden.
STOCKHOLM, 10 Nov. (Havas). De
Nobelprijs voor Letterkunde voor 1939 is
toegekend aan den Finschen schrijver
Frans Emil Sillanpaa.
VALLADOLID, 10 Nov. (Havas). Te Cufillar
op 40 K.M. van Valladolid is een vliegtuig te
pletter geslagen. Zeven inzittenden zijn omge
komen.
s-V
o
(Van onzen specialen correspondent)
HELSINKI, Vrjjdag.
Van regeeringszijde vernemen wij, dat de
leden van het kabinet heden het rapport van
de Finsche delegatie te Moskou verder hebben
MÜNCHEN, 10 Nov. (DNB) De slachtoffers
van den aanslag in den Bürgerbraukeller wor
den hedenavond om 10 uur voor de Feldherrn
halle op een baar gelegd. Van half elf af bos
Zaterdagmorgen 10 uur krijgt de bevolking ge
legenheid langs het stoffelijk overschot dei-
slachtoffers te defileeren. De teraardebestel
ling vindt plaats in het kader van een staats
begrafenis Zaterdagmorgen om 11 uur.
De plaatsvervanger van den Führer, rijks
minister Hess, zal hierbij een toespraak houden.
De begrafenis zelf zal geschieden op het Nord-
Friedhof. De slachtoffers zullen in een gemeen
schappelijk graf worden bijgezet.
De Sovjet-regeering heeft den Duitschen
ambassadeur, Von der Schulenburg, haar leed
wezen en verontwaardiging over den aanslag
van München betuigd, alsmede haar vreugde
over de gelukkige redding van Adolf Hitler uit
levensgevaar en haar medelijden met de slacht
offers van den aanslag.
De Japansche minister van Buitenlandsche
Zaken heeft den Japanschen zaakgelastigde in
Duitschland telegrafisch opdracht gegeven
Hitier namens de Japansche regeering geluk te
wenschen met het mislukken van den aanslag.
Bovendien heeft de minister een bezoek ge
bracht aan den Duitschen ambassadeur in
Tokio.
Generaal Franco en de Spaansche regeering
hebben heden telegrafisch Hitier hartelijk ge-
lukgewenscht met zijn redding uit het gevaar.
Bovendien heeft de minister van Buitenland
sche Zaken den Duitschen gezant de gevoelens
van zijn regeering overgebracht.
De president der Finsche republiek, Kallio,
heeft Hitier telefonisch zijn gelukwenschen
doen toekomen wegens den mislukten aanslag
op zijn leven. Voorts heeft hij den Finschen ge
zant in Berlijn opdracht gegeven het Duitsche
rijksministerie van Buitenlandsche Zaken de
gelukwenschen der regeering over te brengen
BRUSSEL, 10 Nov. (Havas). De Bel
gische kabinetsraad is Vrijdagavond om
9 uur in buitengewone zitting bijeen ge
komen.
De bijeenkomst duurde tot kwart over twaalf.
De zitting was gewijd aan een bestudeering van
den internationalen toestand.
Er is geen enkel communiqué gepubliceerd.
De ministers hebben iedere verklaring gewei
gerd.
Na de bijeenkomst hebben Pierlot, Spaak en
generaal Denis nog een onderhoud gehad.
Op het laatste oogenblik is de rede, die de
minister van Defensie, generaal Denis, Vrijdag
avond voor de microfoon zou houden, uitgesteld
tot Zaterdag te 19.50 uur. Als reden wordt op
gegeven, dat de minister door ambtsbezigheden
verhinderd was.
NEW YORK, 10 Nov. (Reuter). Engeland
onderhandelt met de North American Aviation
Corporation in Californië over een order van
ongeveer 800 snelle lestoestellen. Vernomen
wordt, dat deze maatschappij het voornemen
heeft haar capaciteit te verdubbelen. Voorts
overwegen Engeland, Frankrijk, of beide landen,
een belangrijke order voor viermotorige bom
menwerpers te plaatsen bij de Boeing vliegtuig
fabriek te Seattle.
In een persconferentie heeft president Roo
sevelt medegedeeld, dat hij overweegt 25 tot 35
Amerikaansche schepen, die tot dusverre op de
Noord-Atlantische route voeren, te gebruiken
voor den aanvoer van de goederen, welke dooi
de regeering gekocht worden voor het aanleg
gen van oorlogsvoorraden. De president herin
nerde aan de ruil-overeenkomst met Engeland,
op grond waarvan Amerikaansche katoen tegen
Engelsche rubber wordt uitgewisseld.
Wellicht zullen Amerikaansche schepen uit
Oost-Indië tin en rubber halen, terwijl Britsche
schepen de katoen naar Engeland zullen bren
gen. De Amerikaansche vaartuigen zouden ook
oorlogsmateriaal voor de regeering aanvoeren.
Roosevelt zeide nog, dat de overschrijving of
de verkoop van Amerikaansche schepen naar
andere staten volkomen wettig is. De regeering
zoekt echter naar andere methoden, dan een
eenvoudige overschrijving, waarbij de Ameri
kaansche eigenaars hun aanspraken op de sche
pen ten volle zouden behouden.
LONDEN, 10 Nov. (Reuter) De secre
taris van de Britsche admiraliteit verklaart
tot zijn leedwezen te moeten mededeelen,
dat het oorlogsschip „Northern Rover", een
klein hulpvaartuig, aanzienlijk over tijd is
en als verloren beschouwd moet worden.
De naaste familieleden van de opvarenden
zijn hiervan in kennis gesteld.
De admiraliteit deelt verder mede, dat vier
officieren en 23 manschappen van de „Northern
Rover" vermist worden. De „Northern Rover",
metende 655 ton, is als stoomtreiler gebouwd
in 1936 op een Duitsche scheepswerf en gere
gistreerd in Londen. Het is nog niet bekend of
dit al de personen zijn, die zich aan boord be
vonden.
LONDEN, 10 Nov. (Reuter) In Zuid-Wales
is vandaag voor het eerst sedert het uitbreken
der vijandelijkheden luchtalarm gemaakt. In
verscheidene steden werd loos alarm gegeven,
doch weldra volgde het signaal, dat alles veilig
was. Op vele plaatsen liepen de menschen de
straat op, in de verwachting vijandelijke vlieg
tuigen te zullen zien.
Het Britsche ministerie van Luchtvaart
deelt mede, dat op de Noordzee aan de
Oost-kust een vijandelijk vliegtuig tot da
len gedwongen en gezonken is. Een tweede
Duitsch vliegtuig ontkwam in de wolken. De
aanval was door twee Engelsche toestellen
ondernomen. Toen het Duitsche toestel
daalde, begaf zich de bemanning in een
kleine boot, waarover zij beschikte.
Vandaag heeft een Duitsch vliegtuig, vermoe
delijk een Heinkel-toestel, boven de Shetland-
eilanden gevlogen. Men denkt dat de machine
op verkenning uit was. Nadat het toestel door
afweergeschut onder vuur genomen was ver
dween het in zuidoostelijke richting.
Uit Brussel meldt Belga, dat vandaag een En
gelsch vliegtuig is geland op Belgisch grondge
bied nabij de grens, in de buurt van Kortrijk.
De bemanning is geïnterneerd en het toestel in
beslag genomen.
Naar uit Londen wordt vernomen overwegen
de autoriteiten of z(j de normale treinverlich-
ting in het district Londen zullen herstellen. Bij
luchtalarm zou de verlichting dan onverwijld
gedoofd moeten worden.
Het Britsche ministerie van Luchtvaart deelt
nog mede, dat vijandelijke vliegtuigen vandaae
actief buiten de Engelsche kusten zijn opgetre
den. Zfj poogden verkenningen ten uitvoer tr
leggen. Er werden voorzorgsmaatregelen geno
men en de actieve defensie trad in werking
met inbegrip van luchtafweergeschut. Het vij
andelijke vliegtuig, dat tot dalen gedwongen
werd, was een Dornier-vliegboot. Aan Engel-
schen kant werden geen verliezen geleden.
behandeld. De Finsche gedelegeerden hebben
hedenavond uit Moskou medegedeeld, dat van
daag geen nieuwe besprekingen zijn gehouden,
en dat zij ook niet weten, wanneer opnieuw
overleg zal plaats vinden
Namens het ministerie van Buitenland
sche Zaken wordt verklaard, dat tijdens de
besprekingen, voor zoover deze thans tus-
schen de Finsche delegatie en de Sovjet-
regeering zijn gehouden, nog geen basis is
gevonden, die een oplossing mogelijk maakt.
Officieel wordt medegedeeld, dat het nog
niet bekend is, wanneer de onderhandelin
gen te Moskou verder worden voortgezet
Naar aanleiding van zekere berichten, waarin
geconstateerd wordt, dat men thans verder dan
ooit afstaat van een bevredigende oplossing en
dat de toestand voor Finland veel ernstiger
zou zijn geworden, kunnen wij mededeelen, dat
deze opvatting in Finsche kringen niet ge
deeld wordt. Er is geen grond voor alarmee-
rende tijdingen of bijzonder pessimisme. De
toestand voor Finland, zoo wordt hier opge
merkt, is den laatsten tijd steeds moeilijk ge
weest en men kan de Finsch-Russische tegen
stellingen in dit stadium ook karakteriseeren
als een „zenuwenoorlog".
Aan Sovjet-Russische zijde weet men even
wel, in hoever Finland bereid is, den wensch
der Sovjet-regeering te vervullen en ook in
hoeverre dit onmogelijk is.
Dat men thans verder dan ooit verwijderd
zou zijn van een minnelijke oplossing, is een
bewering, die door niets wordt bewezen. Over
den aard van het besprokene te Moskou is im
mers officieel niets meegedeeld. Bovendien zijn
de Finsche onderhandelaren nog steeds in d»
Russische hoofdstad gebleven. Ze zijn nog niet
teruggeroepen door de Finsche regeering, en
nog niet onverrichterzake teruggekeerd. De
verdere ontwikkeling der Finsch-Russische on
derhandelingen wordt te Helsinki rustig afge
wacht. De hoop op een bevredigend resultaat
voor beide partijen leeft onverminderd bij het
Finsche volk. -\
Ongunstig verloop der Finsch-Russische
besprekingen.
Een klein Engelsch oorlogsschip, de
Northern Rover, vermoedelijk vergaan.
De Nobelprijs voor Letterkunde is toe
gekend aan den Finschen schrijver
Sillanpaa.
Nadere bijzonderheden over het voor
val aan de grens bij Venlo.
Ontploffing te Bellingwolde eischt twee
dooden.
Van heden af zijn erwten verkrijgbaar
op bon 3 van de Rijksdistributiekaart.
Reconstructie van den moord te Leid-
schendam op de plaats van het misdrijf.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het aangevraagde buitengewoon
crediet voor de defensie.
Beurs van New York: Stemming onregel
matig.
Wanneer we.
Wanneer we een leege kamer bin
nentreden waar de stem van een ver
ren onbekende zich laat hooren en
het vertrek vol zit met geluid en men-
schelijk leven wanneer we even
het electrische licht aanknippen ter
wijl een ouder geslacht vroeger nog
moeizaam met lucifer naar petroleum
of gasbuis moest tasten wanneer
we voor den oorlog door de lucht met
Indië of Amerika spraken en van de
vliegmachine gebruik konden maken
om afstanden van jaren eens tot uren
of dagen of hoogstens een week te
doen slinken dan beseffen of be
seften we ineens welk een enorme
omwenteling zich binnen een men-
schenlecftijd in onze samenleving
dank zij het meuschelijk vernuft vol
trokken heeft. Wanneer we daarbij
vergelijken de armzalige resultaten
van bloedigen strijd, dan moet de
menschheid toch wel den hemel ge
weld aandoen met het gebed om den
vrede, teneinde weer een tijdperk te
bekomen waarin de geest heerscht
over de stof en de menschheid geluk
kiger wordt door de vindingen van
het menschelijk vernuft. Vindingen
niet om de menschheid te vernielen,
maar om te veredelen.
BRUSSEL, 10 Nov. (Havas). Het orgaan van
de rexistische beweging, „Pays Réel", is door
de regeering voor onbepaalden tijd verboden
wegens ophitsende artikelen tegen Engeland.
Dezelfde maatregel treft voorts ook het
communistische weekblad „Het Vlaamsche
Volk", dat in Antwerpen verschijnt, en het
Waalschgezinde radicale dagblad uit Charleroi
..Bataille Wallone".
De regeering heeft ook in België verboden
het anti-joodsche Duitsche orgaan „Der Stür-
mer",