Groei
in
van de Katholieke Kerk
deVereenigde Staten
Hoe klein 't begon...
Districtsvergadering L. T. B.
Mdwkêaai aan den da$
Bij de 150-jarige herdenking
Van de stichting der
hiërarchie
WENSCHEN EN BEZWAREN
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1939
De oorlogstoestand beheerscht
de zorgen der boeren
Minder tuinbouw en
meer landbouw
Veehouderij
De tuinbouwers
DUISTERNIS RONDOM....
GEMEENTERAAD
Algemeene Onderstandscommissie
IJ MUIDEN
O. en O. voor onze
militairen
TSuJS? Het plekje op
paadje... zigzag 1 (te heide
broken rUelde, Gerry' Ze kón hem "iet af-
met w?aV2 W°°rdde 26»H]J verkoopt het
En i f U°! n00lt een doek verkocht.
ODhnnrtpn K°en 1 ik hem maar niet willen
ophouden. Hyhij viel me nu erg tegen La-
ZWEMMEN
Ledenvergadering van „Haarlem"
Voetbalcompetitie voor militaire»*
V.S.V.D.W.S.
't GooiStormvogels
R. K.
Schaakclub „Het Witte
Paard"
0-~J
1—°
afgebh
afgebf'
i-°
afgettf*
RIJKSVISCHAFSLAG
STAAT VAN BESOMMINGEN
Honderdvijftig jaar geleden was de totale
bevolking van wat nu de Vereenigde Staten
heet naar schatting maar 3.000.000 zielen sterk,
verdeeld over de enorme uitgestrektheid der
dertien oorspronkelijke staten langs de Oost
kust. Op dit bevolkingsaantal telde men hoog
stens 20.000 Katholieken. Deze woonden dan
nog voor 't meerendeel in den staat Maryland,
oorspronkelijk gekoloniseerd door katholieke
Engelschen onder George Calvert, den eersten
lord Baltimore, en verder in Pennsylvanië.
Sedert de ratificatie van het vredesverdrag
door George III, koning van Groot-Brittannië,
waarbij op 3 September 1783 formeel de onaf
hankelijkheid en soevereiniteit van de voorma
lige Amerikaansche koloniën werd erkend,
waren de Katholieken in een heel wat gunstiger
staatsrechtelijke positie gekomen. Vóór den
vrijheidsoorlog hadden de Engeische anti
katholieke wetten, de onverdraagzaamheid
van de bevoorrechte Engeische staatskerk, de
achterstelling van Katholieken bij htm niet-
katholieke medeburgers als gewoonte en de
herhaalde anti-Popery-relletjes die, meestal
door provocateurs verwekt, tot voorwendsels
dienden voor Anglikaansche magistraten om
„vreemde" priester-missionarissen. Franschen,
Spanjaarden en Ieren, te achtervolgen en uit
het land te bannen den Katholieken slechts
'n zorgelijk bestaan gegund. Behalve in Penn
sylvanië, waar zich naast de Quakers vele ka
tholieke Rijnlanders hadden gevestigd, werden
zoowat overal elders de „Papisten" behandeld
als buiten de wet staande of op z'n best als
tweederangs burgers. Dat er bij de laatste ko
loniale volkstelling slechts 1 op de 136 inwoners
als katholiek te boek stond, is dus niet zoo
verwonderlijk.
In Maryland, de kleinste der 13 staten,
leefden 16.000 Katholieken, over 17 missles
verdeeld: maar .nauwelijks de helft hunner
hield zijn Paschen". Onder de 6000 of 7000 Ka
tholieken in Pennsylvanië, die misschien tot
de meest welgestelden in de Ver. Staten be
hoorden, bleven 4 Jezuïeten de zielzorg uit
oefenen, ook nadat de Sociëteit in 1773 door
Paus Clemens XIV ontbonden was. Te dien
tijde waren er maar uiterst weinig Katholie
ken, meestal arme Ieren, woonachtig in de
reeds welvarende staten New-York en New-
Jersey, terwijl in de oudste Engeische kolonie,
New-England, het katholicisme feitelijk al
léén sporadisch gevonden werd. In het Verre
Westen een naam, die honderdvijftig jaar
geleden al gebezigd werd, maar dan voor héél
het onbekende gebied ten Westen van den
Mississippi gold vond bisschop Carroll zelfs
vijfentwintig jaar later nog „geen enkel spoor
van ook maar de herinnering aan eenig ka
tholiek leven"
Deze John Carroll was de stichter van de
Amerikaansche hiërarchie, nu anderhalve
eeuw geleden. Zijn statistisch gedocumenteerd
rapport omtrent den staat van het Katholicis
me in de Ver. Staten, hetwelk in het jaar zij
ner bisschopswijding 1790 naar Rome
werd gezonden, bewijst Ook, dat hij niet al
leen de eerste authentieke katholieke kerk
geschiedenis van zijn land heeft geschreven,
maar dat hij lang vóór de vestiging der eer
ste kerkprovincie in de Ver. Staten daar een
der voornaamste geloofsverbreiders is geweest.
Hij was de zoon van een illusteren vader, ge
sproten uit een wijd-vertakte Amerikaansche
familie, wier leden dapper voor den Amerl-
kaanschen staat hadden gestreden en waarvan
enkelen zelfs hun naam hadden geschreven
onder de Declaration of Independence en on
der de latere Constitutie der Ver. Staten. John
was in de Sociëteit van Jezus getreden, die
echter 'n paar jaar vóór de onafhankelijk
heidsverklaring door Rome ontbonden werd
verklaard.
Spoedig daarop werd John door zijn voorma
lige medebroeders gekozen om leiding te geven
bij hun zwaar apostolisch werk in een zóó gigan
tisch wijd missieveld. En zoo had hij reeds ja
ren een positie van vertrouwen ingenomen onder
de kleine schare katholieke priester-pioniers al
daar, alvorens door den H. Stoel met de hoog
ste verantwoordelijkheid te worden belast.
Als men bisschop Carroll in genoemd rapport
van 1790 zoo hoort klagen over „de groote
schaarschte van priesters en geloovigen in 'n land
als het onze, half zoo groot als Europa", als
men hem in den breede hoort uitweiden over de
onmogelijkheid om zijn hardploeterenden mede
priesters ook maar de middelen voor een aller -
karigst bestaan te verschaffen, bedenke men
bovendien, dat deze katholieke priesters en
hun geloovigen onder de Engeische heerschappij
ook nogkerkbelasting hadden op te
brengen voor de toch reeds zoo rijkbedeelde en
bevoorrechte staatskerk!
Evenmin was er geld om de hoognoodige ka
pellen in de missies te bouwen, zoodat de eere-
dienst er nog uitsluitend in woonkamers van
de meer gegoeden moest gehouden worden,
hetgeen om allerlei redenen niet wenschelijk
was
In 1790 echter waren de Ver. Staten reeds on
afhankelijk en was dus de uitoefening van alle
godsdiensten vrij; de Katholieken waren op slag
tot „goede Amerikanen" gepromoveerd.
John Carroll had in die enkele jaren van
vrijheid dan ook zijn eerste kerkelijke organisa
tie en een systeem van materieele hulpverschaf
fing al zoover weten te voltooien, dat nu de
Paus erin toestemde, den nieuwen Amerikaan-
schen staat onder een bisschoppelijke hiërarchie
met eigen, nationalen clerus te stellen. En wie
anders zou de eerste bisschop der Ver. Staten
kunnen worden dan father Carroll, sedert zóó
vele jaren de ijverige „superior" van de Ameri
kaansche missie?
Pather Carroll werd uit Baltimore na.ar Rome
ontboden. Daar werd „zijn diocees" héél de
Ver. Staten! canoniek geconstitueerd
Op zijn terugreis werd hij op zijn verzoek in
Engeland op Lulworth Castle, ten huize van een
bevriende familie, op den Mariafeestdag van 15
Augustus 1790 gewijd als „eerste bisschop van de
Ver. Staten vin Amerika". En toen hi) met den
grootsten spoed naar „zijn diocees' was terug
gezeild, waar de officieele stukken van den H.
Stoel reeds op hem wachtten, trof hem vooral
de laatste aanmaning van 's Pausen staatsse
cretaris. om toch „aan het aller noodzakelijkste
het eerst te denken en een seminarie te bouwen
bij zijn bisschopskerk."
Een seminarie? En een kathedraal!"n
Klein baksteenen gebouwtje in Baltimore, dat
nog slechts voor afbraak goed scheen, wist Mgr.
Carroll in te richten tot bisschopskerk Voor
seminarie moest een klein huurhuis gezocht
worden; maar wéér haalde hij nu de professo
ren' vandaan? De vijf-en-dertig voormalige Je-
zuieten, waarvan de helft al op leeftijd was
zoodat er eik jaar een of twee van hen stier
ven waren meestal oudleeraar van een ol ander
Jezuieten-college. Seculiere missionarissen van
alle nationaliteiten hadden zich eveneens ter
beschikking van den bisschop gesteld. Zoo bijv.
father Schneider, voormalig rector van de Hoo-
geschool van Heidelberg, father Farmer, een
van de oorspronkelijke curatoren van de univer
siteit van Pennsylvanië en dan die onvergelijke
lijk veelzijdige father Molyneux, de eerste pries
ter, die schoolboeken ten behoeve van het ka
tholiek onderwijs in de Ver. Staten zou schrij
ven: zij allen werden dankbaar onder Mgr
Carroll's professorenstaf opgenomen.
In 1789 was reeds Georgetown College ge
opend, als eerste school voor katholiek middel
baar onderwijs in de U.S.A., onder geestelijke
leiding staande, het is de huidige en met recht
vermaarde Jezuïeten-hoogeschool te George
town, een voorstad van Washington D.C. Ook
de uit Parijs voor de revolutie gevluchte paters
van St. Sulpice werden door bisschop Carroll
aangezocht: zij zouden later de leiding krijgen
over St. Mary's, het eerste seminarie in de
Ver. Staten in de eerste bisschopsstad Baltimore,
om daar de Amerikaansche priesterstudenten
op te voeden voor wat nog „het missiewerk in
het Amerikaansche diocees" genoemd werd. Per
soonlijk nam bisschop Carroll de opleiding van
zijn eigen parochie-geestelijkheid ter hand; in
zijn particuliere woning gaf hij zijn semina
risten geregeld college, soms tot laat in den
avond. Als gevolg van de oprichting der eerste
kerkprovincie in de Ver. Staten kwamen er
namelijk van alle kanten verzoekschriften om
resideerende priesters binnen, maar er waren
er geen! Op de eerste „Synode van de Kerk
in de Ver. Staten", door Mgr. Carroll in 1791
gehouden, waren slechts 21 priesters aanwezig.
Deze synode werd gehouden om „een wettelijke
regeling voor de toediening van de Sacramenten
bindend te verklaren", maar blijkbaar vooral, om
onder priesters en volk méér eenheid en boven
alles méér tucht te scheppen.
Ondoenlijk is het in kort bestek méér over
dezen eminenten stichter van de hiërachie der
kerk in Amerika te zeggen, wanneer wij nog iets
van den groei der Kerk willen schetsen. Eén
enkel, maar zeer karakteristiek feit uit de le
vensgeschiedenis van Mgr Carroll moge de moei
lijke opkomst van de Kerk in de Ver. Staten
ietwat typeeren. Gedurende de laatste vijf jaren
van zijn zeer lang leven kreeg Mgr. Carroll o.a.
te kampen met het ergste, wat een bisschop
kan overkomen, open rebellie van leeken, cura
toren van de kerkelijke bouwfondsen, tegen het
geestelijk gezag van den bisschop. Uit hun func
tie meenden deze notabelen het recht te mogen
ontleenen om hun eigen pastoor te kiezen. Bij
de protestantsche kerkgenootschappen in Ame
rika scheen zulks destijds het gebruik. Mgr
Caroll kwam daartegen, als zijnde strijdig met
het kanoniek recht, resoluut in verzet, maar
het conflict werd gaandeweg ernstiger en duurde
zelfs tot lang na den dood van den bisschop;
jaren later zou het nog telkens weer, nu hier
en dan daar, den vrede in dé Kerk van Amerika
komen verstoren.
Als we tenslotte uit de „Catholic Directory"
voor 1938 eens de cijfers der Katholieken-bevol
king in de Ver. Staten (bijna 24.000.000) ver
gelijken met die der overige 213 verschillende
kerkgenootschappen of godsdienstige groepeerin
gen, zien we de Katholieke Kerk in aantal ver
boven elke afzonderlijke groepeering, hoewel de
gezamenlijke Protestantsche groepen toch nog
ongeveer als 2 tot 1 in verhouding tot de Ka
tholieken staan. De totale bevolkingsaanwas der
Ver. Staten werd in 150 jaar ongeveer 44,5 maal
die der dertien staten van 1789, maar de katho
lieke bevolking is er nu circa 1200 maal zoo
groot, m. a. w. het katholieke volksdeel is in die
anderhalve eeuw percentsgewijs 27 maal sneller
gegroeid dan de algeheele bevolking.
In het Gulden Vlies te Alkmaar werd Vrij
dagmorgen de algemeene districtsvergadering
gehouden van den L.T.B., afdeeling landbouw.
De bijeenkomst werd geleid door den heer
v. d. Klei, die in zijn openingswoord uiteen
zette, dat deze districtsvergaderingen zijn be
doeld ter inlichting van de betrok
kenen en ter bespreking van de verschillende
vraagstukken. Het nemen van besluiten is niet
zoo zeer de bedoeling.
Van de afd. Purmerend was er een voorstel
om de aanwezigen voor de verschillende voor
stellen te laten stemmen, om meer zekerheid
te hebben, dat met de wenschen der vergadering
rekening zal worden gehouden.
Het bestuur achtte de noodzakelijkheid van
stemmen niet aanwezig. De bedoeling der ver
gaderingen van het district is de zaken te be
spreken opdat het hoofdbestuur kennis kan
nemen van hetgeen er onder de leden leeft.
De vergadering ging met dit standpunt ac-
coord.
De afdeeling Obdam acht het wenschelijk bi)
de regeering op spoed aan te dringen betref
fende den gezinstoeslag, waarvoor ook kleine
zelfstandigen in aanmerking dienden te ko
men.
Medegedeeld werd, dat het wetsontwerp in
zake deze kwestie reeds door de Tweede Ka
mer is aangenomen en bij de Eerste Kamer
in behandeling is.
De afdeeling Limmen vroeg aandacht voor de
kleine zelfstandige boeren en tuinders, vooral
voor diegenen, die van steun zijn uitgesloten en
geen menschwaardig bestaan hebben.
Het hoofdbestuur deelde mede, dat deze zaak
de voortdurende aandacht heeft. Het zal noodig
zijn, dat behalve sociale, ook economische steun
zal worden verleend, b.v. door betere prijzen.
De afdeeling Limmen, die vond dat het tijd
werd de nieuwe gemeenschap te verwezenlijken,
ging met het antwoord van het hoofdbestuur
accoord.
Door den afgevaardigde van Assendelft werd
een steun van f 9.voor een gezin veel te
laag genoemd f 15.— per week is toch wel het
minste, waarvan men leven kan
De heer P. D. DE WTLDT (Castricum)
betoogde, dat voor de z g. A-klasse de toestand
nog niet zoo slecht is. Met de B-klasse is het
inderdaad minder.
DOor een ander werd betoogd, dat een ar
beider in den steun het beter heeft dan een
kleine tuinder met een groot gezin, die buiten
de steunregeling valt.
Door het bestuur werd nog geadviseerd be
paalde voorstellen in deze materie bij het
hoofdbestuur in te dienen, terwijl men ook zeer
goed zal doen klachten betreffende de uit
voering der steunregeling aan het hoofdbestuur
mede te deeleh. Het Departement van Sociale
Zaken is zeer gesteld op een juiste uitvoering
der voorschriften en het verneemt gaarne
klachten, indien ze er zijn.
Na deze bespreking der algemeene zaken,
ging men over tot vaktechnische kwesties be
treffende den akkerbouw.
De afd. 't Veld achtte het noodzakelijk, dat
iederen tarwe-verbouwer van de eerste 2000-» kg.
f 3.per 100 kg. boven den rechtprijs wordt
gegeven.
Het hoofdbestuur steunde dit voorstel, ijldien
het beperkt wordt tot bedrijven, die een be
paalde oppervlakte niet te boven gaan.
De vergadering deelde deze opvatting.
Dezelfde afdeeling achtte het noodig, dat
voor groote gezinnen een uitzondering wordt
gemaakt op den regel, dat de teeltvergunning
voor kool enz. voor bedrijven boven de 10 HA
vervalt.
Het hoofdbestuur deelde mede, dat voor bij
zondere omstandigheden een uitzondering kan
worden gemaakt. In ieder geval zegde het be
stuur alle aandacht voor deze zaak toe.
Bij de besprekingen over dit punt ried de
voorzitter aan de kinderen niet te lang in eigen
bedrijf te houden. Dit mag hard klinken, maar
het is vaak het beste ze tijdig de wereld in te
zenden.
Door den afgevaardigde van Wieringermeer
werd opgemerkt, dat de Commissie voor verbe
tering der bodemproductie streeft naar meer
akkerbouw.
Het kwam spr. ook juist voor, dat men zich
meer zou gaan toeleggen op den landbouw en
minder op den tuinbouw, waarmee men door
er aan vast te houden, maar dieper in den put
raakt. Het zal, ook in het belang van het land
en de voedselvoorziening, noodig zijn om zich
aan te passen.
De afdeeling Schoorl en de afdeeling Obdam
vonden het gewenscht. gezien de noodtoestan
den in de varkenshouderij, de biggonmerken
af te schaffen. Ook de afschaffing van kalver-
schetsen werd door Schoorl bepleit.
Het hoofdbestuur meende, dat de merken
nog niet konden worden afgeschaft, omdat de
vleesch- en zuivelpositie nog niet in orde is.
Door verschillende afgevaardigden werd be
toogd, dat door de beperkte voedseltoewijzing
er automatisch beperking is gekomen. De romp
slomp van de merken kan dus best gemist
worden.
De voorzitter zei, dat men moeilijk om hoOge-
re prijzen kan vragen en tegelijk om algeheele
fokvrijheid.
De heer H. KLAVER (Alkmaar) was het met
het bestuur eens en ried aan het aanbod met
de vraag in evenwicht te brengen.
De afgevaardigde zei, dat alleen om afschaf
fing van de biggenmerken met hun admini
stratieven rompslomp werd gevraagd, niet om
afschaffing van de varkenstoewijzing, waar
door de vleeschpositie wordt bepaald.
De voorzitter was van meening, dat de re
geering door de huidige omstandigheden af
slachten van varkens uit het inundatiegebied
zelf wel spoedig andere maatregelen zal
nemen.
Voorgelezen werd een brief van den minister,
waarin medegedeeld werd, dat opheffing van
de teeltbeperking van varkens niet in het voor
nemen ligt, in verband met de afzetmogelijk
heid en de voederdistributie. Verdere beper
king ligt echter evenmin in het voornemen.
De vergadering nam met deze ministerieele
mededeeling genoegen.
Besproken werden de te lage veeprijzen en de
minder juiste wijze van koopen op de markten.
Het bestuur deelde mede, dat met een krach
tige actie te dezen aanzien was begonnen. Een
onderzoek naar verschillende omstandigheden
zal worden gedaan.
Door verschillende afdeelingen werd aange
drongen op een ruimere toewijzing van kracht
voer en betere controle daarop.
Het hoofdbestuur deelde mede, dat reeds een
actie door de boerenbonden is ingezet. De con
trole op de mengvoeders is bevredigend. Het is
een feit, dat meer wordt bewaard dan waar is.
Uit de vergadering werd gezegd, dat allereerst
moet worden gedacht aan de fokkers, die de
stamhouders der veehouderij zijn.
De voorzitter beaamde dat.
De afdeeling Akersloot drong aan op verhoo
ging van den melksteun, in verband met de
lage kaasprijzen en de groote stijging der pro
ductiekosten. De afdeeling Limmen wilde een
toeslag in evenredigheid met den prijs der con-
sumptiemelk.
't Hoofdbestuur zei, dat op verhooging van den
noodsteun zal worden aangedrongen, terwijl de
kwestie van den melkprijs in onderzoek is bij
de arbitrage-commissie. Er is gegronde hoop,
dat binnenkort de prijs weer verhoogd zal wor
den.
Na de rondvraag werd de vergadering ge
sloten.
Des middags kwam de afdeeling Tuinbouw
bijeen.
Deze bijeenkomst werd geleid door den heer
Kampschoër uit Monster. Ter sprake kwam een
soortgelijke kwestie als in dé ochtendvergade
ring: de uitsluiting van bedrijven boven de 10
H.A. van de teeltvergunningen voor aardbeien
en asperges en ook kool.
Na discussie over dit punt werd besloten ook
voor tuinbouwbedrijven dezelfde gedragslijn te
trekken ais in de ochtendvergadering was be
paald. Het hoofdbestuur zal in ieder geval at
tent zijn in deze kwestie ten aanzien van de
bedrijven, die voor een uitzondering van dezen
overigens goeden maatregel in aanmerking ko
men.
Door de afdeeling Obdam werd bepleit ook de
kleine boeren en tuinders in aanmerking te
doen komen voor een gezinstoeslag.
De voorzitter zei, dat de regeering niet af
wijzend staat tegenover zooiets, om tactische
redenen heeft men toeslag voor zelfstandigen
niet aan het betreffende wetsvoorstel gekop
peld. Het is waarschijnlijk, dat men daaraan
als tweede een gemakkelijker fase zal beginnen.
Prof. Cleophas, geestelijk adviseur, besprak
het idee van een vrijwillige fondsvorming, over
het resultaat waarvan hij, evenmin als over een
wettelijke regeling als door Obdam bedoeld,
niet optimistisch dacht.
Dooi- verschillende afdeelingen werd aange
drongen op verhooging der minimumprijzen.
Het bestuur antwoordde op dien aandrang, dat
het het met de afdeelingen eens is. De minister
geeft echter reeds bewijzen de minimumprijzen
te willen verhoogen tot de richtprijzen van 1938.
Geconstateerd kan worden, dat meer en meer
in de richting van 't L.T.B.-plan wordt gewerkt.
Er zal een nieuwe kostprijsberekening voor
tuinbouw-producten worden opgesteld en waar
schijnlijk komt het heele systeem van minimum-
richt- en vergoedingsprijzen, periocJeverdeeling
enz. voor 1940 op de helling. Het bestuur is
waakzaam en stuurt aan op verwezenlijking van
het bekende L.T.B.-plan.
Na een korte discussie ging de vergadering
met de uiteenzetting door het bestuur accoord.
De voorzitter drong aan door midciel van le
zingen leden en met-leden in de afdeelingen ter
zake voor te lichten.
De kring Kennemerland drong aan op een
beteren steun voor de aardbeienteelt wegens de
geleeen vorstschade. Er is veel te weinig uitge
keerd. Gevraagd werd minstens 30 pCt. van de
schade te vergoeden. Van de toegezegde
f 800.000.wordt maar de helft uitgekeerd.
Door verschillende afdeelingen werd aange
drongen op geheele of gedeeltelijke vergoeding
voor de overtollige bloembollen.
Medegedeeld werd, dat de regeering besloten
heeft hulp te verlcenen. Aan cle stichting Sur-
plusfonds zal hoogstens f 3 millioen worden
verschaft, opdat het overschot aan bollen van
den oogst 19381939 zooveel mogelijk tegen den
vastgestelden vergoedingsprijs ingenomen kan
worden. Het bedrag wordt niet voldoende ge
acht en het bestuur zal dan ook diligent zijn.
De heer VAN RIJN gaf nog een korte uiteen
zetting van den gang van zaken en zei o.a. dat
minstens f 614 millioen noodig zal zijn, afgezien
van het plantgoed. In totaal is thans f4.5 mil
lioen beschikbaar, hetgeen dus aanmerkelijk te
kort is. De minister schijnt echter wel bereid
te zijn nog iets meer te doen, maar het is de
vraag of dan geen bezwaarlijke bepalingen zul
len worden gesteld.
De afgevaardigde van Obdam zei, dat men
desnoods met wat minder tevreden zou zijn, mits
men maar zekerheid zou krijgen.
De heer VAN RIJN zei nog, dat den minister
gisteren nog om een onderhoud is gevraagd, ten
einde hem te bewegen meer geld beschikbaar
te stellen. Over dit punt werd nog breedvoerig
gesproken. Het bleek, dat men zich liever niet
verloor in bijzaken en alle aandacht geschonken
wilde zien aan het gewone bollenoverschot.
Door het Tweede Kamerlid, den heer Jac.
Groen, werden eenige mededeelingen deels
vertrouwelijk gedaan over de teelt- en prij-
zenkwesties. Spr. zei o.a., dat de f3 millioen
voor de bollenteelt misschien een begin van hulp
zullen zijn.
Ten aanzien van de prijzen doet de regeering
wel het een en ander, maar van een algeheele
regeling voor 1940 zal waarschijnlijk wel niets
komen.
Ten aanzien van b.v. roode kool is de minister
wel bereid den minimumprijs p f 2.30 te stellen
om den aanvoer te stimuleeren, maar hij wil
niet tot dat bedrag aanvullen bij onverkoop
baarheid. Daardoor kan veel mislukken. Toch
mag dat niet, wil het L.T.B.-plan gered worden,
want de minister zal dezen verhoogden prijs als
een ernstige proef beschouwen,
Men moet dus, om die proef te doen slagen
en de waarde van het plan te bewijzen, zoo
lang mogelijk volhouden en ondertusschen op
het verkeerde in deze proef de aandacht ves
tigen.
De heer MOLENAAR (Warmenhuizen) be
toogde, dat vele tuinders de verleiding moeilijk
zullen weerstaan om hun producten achter
baks voor een te lagen prijs te verkoopen, wan
neer ze onmiddellijk kunnen vangen. De vei
lingen hebben in dezen zeker een opvoedende
taak. Spr. vreesde echter, dat deze nieuwe re
geling met een flinken minimumprijs en 'n veel
lageren voedingsprijs, zal mislukken en hij
drong daarom met klem aan op actie tot ver
betering van dezen regel.
Na bespreking van nog eenige zaken tijdens
de rondvraag, volgde sluiting.
Ook Beverwijk onderging gisteravond een ver
duisteringsproef. Het was de eerste maal, dat
men hier een totale verduistering kon toepassen;
de vcrige maal geschiedde de toepassing in ge
deelten, waarbij iederen avond een andere wijk
aan da beurt kwam, terwijl de straatverlichting
bleef branden.
Gisterenavond evenwel was de duisternis vol
komen. Nadat de proef-sirene, welke op het dak
van het gemeentelijk gymnastieklokaal aan 't
C. H. Moensplein was geplaatst, haar onheilspel
lend geluid had laten hooren, verdween elk
sprankje licht, werd het onnatuurlijk stil in de
straten en bewogen de weinige voorbijgangers
zich als schaduwen langs de huizen.
Over de Breestraat, waar anders 't snelverkeer
Noord-Zuid voorbij raast, schoven de gedempte
autolichten voorzichtig verder. De treinreizigers
werden het station binnengeloodst door een
voorkomenden spoorbeambte, die met 'n blauw
lichtje de reizigers naar het loket voerde, waar
achter een gloeiende sigaar de aanwezigheid van
den loket-beambte verraadde.
Het was een sinistere sfeer, welke over Be
verwijk lag, maar niemand trok er zich iets van
aan, want het was nog geen ernst en om tien
uur gaf de sirene reeds weer het sein, dat we
„gewoon" konden doen.
Voor zoover kon worden vastgesteld, was het
een zeer geslaagde oefening.
Er wordt een openbare vergadering van den
raad der gemeente gehouden op Dinsdag 21
November, des avonds 7.15 uur ten Raadhuize.
De agenda vermeldt:
1. Benoeming van 5 leden der algemeene on
derstandscommissie. 2. Benoeming van perso
neel by het Nijverheidsonderwijs. 3. Voorstel
tot het sluiten van een rekening-courant-over
eenkomst met de Bank voor Nederlandsche
Gemeenten en tot het aangaan van kasgeld-
leeningen voor het jaar 1940. 4. Onderzoek ge
loofsbrief nieuw benoemd raadslid. 5. Voorstel
tot overneming van de Kastanjelaan. 6. Voor
stel tot verkoop en ruiling van grond. 7. Voor
stel tot beschikbaarstelling van de benoodigde
gelden voor aanschaffing van leermiddelen ten
behoeve der R.K. Jongensschool aan den Gal-
genweg. 8. Voorstel tot toekenning van 'n ver
goeding ten behoeve van de aanschaffing van
leermiddelen voor de in het sanatorium „He-
liomare" te Wijk a. Zee. gevestigde bijzondere
school. 9. Voorstel tot het toestaan van een
crediet voor de aanschaffing van sirenes voor
den luchtbeschermingsdienst. 10. Aanbieding
gemeente-begrooting en bedrijfs-begrootingen,
dienst 1940.
B. en W. bieden den raad een nieuwe voor
dracht aan ter benoeming van de leden van
de Algemeene Onderstandscommissie.
Uit elk der dubbeltallen zal één der voorge
dragenen dienen te worden benoemd. De be
noeming geschiedt voor den tijd van de zit
tingsperiode van de leden van den gemeente
raad.
Ter voorkoming van misverstand merken B.
en W. op, dat het niet tot de taak der com
missie behoort van advies te dienen betreffen
de individueele gevallen, doch dat zij het col
lege adviseert met betrekking tot de algemeene
richtlijnen, welke ten aanzien van de uitvoe
ring van de Armenwet worden en zullen wor
den gevolgd.
1. N. J. Out, wethouder (aftr.); W. van Dok,
idem.
2. A. Wernke (aftr.); A. L. van Groningen.
3. Mevr. W. J. HuenderBoschJ. van der
Sluis.
4. W. Niesten (aftr.); H. B. Vink.
5. (Vacature ds. J. D. van Calcar) dr. A. Vis;
N. Passchier.
Thans staat vast, dat het ontspannings- en
ontwikkelingswerk voor onze militairen in
goede banen zal worden geleid.
Gerry stuurde den auto langs de wegen. Zij.
had met haar ouders eenige weken in het bui
tenland doorgebracht en nu waren zij op weg
naar de stad, waar zij woonden. Gerry had ge
zegd, in het Gooi een bos heide te willen pluk
ken, om mede te nemen, want ze hield erg veel
van den geur der hei. In deze streek gekomen,
waar deze weelde in overvloed te vinden is, par
keerde ze den auto en begaf zich naar de heide.
Doch er stonden nog maar enkele polletjes in
bloei. Terwijl ze de mooiste uitzocht, zag ze een
heer met schildersgereedschap aankomen.
„Als u mooie hei wilt hebben, dame," zei hij,
„dan kunt u die daar vinden," wees hij naar een
beschut plekje. Ik ontdekte ze gisteren en wil
ze nu schilderen met dat bosch als achtergrond
en hier dit blanke paadje, dat er zich zoo gril
lig heen slingert."
„O! dank u wel," zei Gerry hevig blozend. Ze
keek naar het plekje heide, naar het bosch, dat
hij bedoelde, en het weggetje van geel zand.
„Dat kan mooi worden," meende ze. „Een
prachtig heidegezicht. Ik houd van dergelijke
schilderstukken. Zou ik het, als het klaar is,
eens mogen zien? Enu verkoopt misschien
uw doeken? Mijn vader heeft al verscheidene
schilderijen gekocht en als het uwe mooi is, dan
hebt u veel kans, het hem te kunnen ver
koopen."
„Ik heb nog nooit een schilderstukje van mij
verkocht," zei Ben Warrens. „Ik schenk ze al
tijd aan familie en kennissen."
„O! sorry! Ik dacht, dat alle schilders graag
hun werk van de hand deden. Maar.... mag ik
het misschien dan toch eens zien? Ik zou het
zoo leuk vinden, omdat ik nu dit verrukkelijk
plekje ken."
„Als ik er u een pleizier mee kan doen, dan
heel graag, juffrouw...."
„Gerry van Eeken," vulde het jonge meisje
aan.
Ben noemde eveneens zijn naam.
„Hier is mijn kaartje," zei Gerry, „ik zal er
ons telefoonnummer op schrijven. Wilt u mij
dan even opbellen, wanneer u komt, want ik
ben dikwijls afwezig. Of hebt u liever, dat „ik"
kom?"
„Ik zal wel naar u toe komen, juffrouw Van
Eeken. Het zal mij een zeer groot genoegen zijn,
u mijn werk te mogert toonen. En mag ik nu
voor u een bosje hei plukken? Het is nog al
hard, om ze af te breken, ziet u."
„We zullen het samen doen, meneer Warrens,"
lachte Gerry. „Mijn ouders wachten op mij in
onzen auto, dien ik aan den straatweg gepar
keerd heb."
Gerry vond het jammer, dat de bos heide zoo
gauw geplukt was en dat zij moest vertrekken,
want ze vond den schilder een zeer sympathiek
persoon en bovendien zag hij er erg gedistin
geerd uit. Hij had ook het haar correct: niet
zooals vele schilders, die er soms als bosehdui-
vels uitzien. Hij had slanke handen en zeer ver
zorgde nagels. Ben Warrens is een heer, besloot
Gerry haar onderzoek, dat ze steelsgewijze ge
daan had.
Hem nog eens aan zijn belofte herinnerend,
stak ze hem de hand toe en bijna dansend van
vreugde over deze ontmoeting, den bos met
bloeiende heide in haar arm, snelde ze naar
haar ouders. En terwijl zij hun reis voortzetten,
vertelde ze van haar kennismaking met den
schilder.
Gerry was op het eerste gezicht op hem ver
liefd en dit stak ze tegenover haar vriendinnen
niet onder stoelen of banken.
„Hij zal wel niet goed kunnen schilderen,"
verwachtte Truus Roomans. „Anders zou hij zijn
doeken wel verkoopen."
„Dat zal hij niet noodig hebben," kwam Gerry
hiertegen op, „en daarom schenkt hij ze weg. En
hij was mij aanstonds zoo behulpzaam bij het
plukken. Een echte gentleman. En zijn haar zat
zoo keurig. Ik ken enkele schilders, maar soms
weet je niet, wat je ziet, zoo slordig en ver
waarloosd zien zij er uit. En dat bespottelijke
soms. Waarom moeten die menschen zoo ge
kleed gaan, dat zij bij het publiek opvallen?"
„Schilders, schrijvers, tooneelspelers, musici en
dergelijken hebben altijd iets aparts," vond
Truus. „Dit ligt zoo in hun aard. En daarom
vind ik het zoo vreemd, dat die zoogenaamde
Ben Warrens, volgens het signalement, dat je
van hem geeft, zoo heel gewoon is."
„Of een flambard, een baard, bloote voeten in
sandalen, een fluweelen jasje, een flodderdas en
een verwilderde haardos daar iets aan af doen!"
smaalde Gerry. „Maar je zult zelf wel zien, als
hij komt, want dan moet je zorgen, hier te zijn.
Al schijn je ook niet ingenomen te zijn met
een schilder, die er als een gewoon mensch en
onopvallend uit ziet, toch zou ik graag je oor
deel over hem willen weten."
„Maar dan zeg ik ook eerlijk mijn meening."
,J3aar ken ik jou wel voor," lachte Gerry.
Gerry doorkruiste daarna dikwijls het Gooi,
om Ben nog eens te kunnen ontmoeten, maar
■HHniHiMiiiiiiiniiwiii
nooit had ze dit geluk. Ze zocht hem op de
heide, in de bosschen, in theehuizen en restau
rants, maar alles vergeefs. Ze had spijt, zijn
adres niet gevraagd te hebben. Ze had er toen
niet om durven verzoeken. En wie weet, waar
hij woonde? Hoevele schilders kwamen niet van
heinde en ver om deze streek, die om haar
pracht tot over de grenzen bekend stond, op
doek te brengen? Enmisschien had hij een
meisje
Toen bleef ze in afwachting, dat hij haar zou
opbellen, zooveel mogelijk thuis. Telkens wan
neer de telefoon waarschuwde, sprong ze met
een bevend hart op. Zou hij het zijn? Zou ze
hem eindelijk terugzien?
Op een middag vroeg hij haar, of zij hem
ontvangen kon.
„Zeker, zeker, meneer Warrens," antwoordde
ze, bijna jubelend. „Is uw schilderstuk naar
wensch geslaagd?"
„U moet er zelf maar over oordeeien, jufïrouW
Van Eeken."
„Ik ben vreeselijk benieuwd. Ik zie de mooie
plek nog altijd „.„.„„.„„..„i
voor me: dat s
heide, dat blanke j 1 j
slingerend als een
beekje... Het was
zoo intens fijn!"
Het gesprek was ten einde. Gerry had zich,
nu hij zou komen, nog nooit zoo gelukkig ge
voeld. Ze riep aanstonds Truus aan de telefoon
en vertelde haar het goede nieuws.
„Ik ben reuzen-nieuwsgierig naar je schilder,-
zei Truus, „maar eerst moet ik naar den tand
arts, want dit is afgesproken en kan niet uit
gesteld worden.. Houd dien meneer Warrens dus
aan den praat."
Natuurlijk, dacht Gerry, en wel zoolang ais
ik kan. Ze haastte zich naar haar kamer, om
de japon aan te trekken, die haar het besta
kleedde. Eindelijk zou ze Ben weerzien! Einde
lijk! Wat was de tijd haar lang gevallen.
Een uur later stond zij tegenover Ben War
rens. Hij droeg zijn schilderstuk in een doek
bij zich.
Na de gebruikelijke begroeting onthulde Ben
zijn Heidegezicht. Gerry keek er met groote,
verschrikte oogen naar..Was dit het mooie plek
je, dat zij zoo bewonderd had? Het bosch waS
geen bosch, maar een helgroen vlak: als een
weiland in het voorjaar; de heide had geen
paarse, maar roode tint en en het paadje....
ja, waar leek dat op? Gerry kon het geen naam
geven.
,,U vindt het niet mooi," zei de schilder, zijn
spijt onderdrukkend. „Ik zie het aan uw ge
zicht. Maar u moet weten, ik heb nooit schil
deren geleerd, ik doe het zoo maar uit lief
hebberij, in mijn leegen tijd. Ik ben namelijk
kapper."
„O," zei Gerry, „o!" Ze kon niet verhinderen
blijk te geven van haar teleurstelling. De ont
goocheling was zóó groot, dat ze vocht met
haar tranen.
„Uw vader zal het niet willen koopen, vrees
ik," zei Ben. „Ik had er anders al zoo'n beetje
op gespeculeerd, ziet u. Als kappersbediende
bedraagt mijn loon niet zooveel, juffrouw.En.
u sprak er toen over. Ik heb er erg mijn best
op gedaan, omdat u het wilde zien en uw vader
het misschien zou koopen."
Toen kreeg Gerry opeens groot medelijden
met hem. Kon hij er iets aan doen, dat zij zoo
dwaas was geweest zich illusies te maken met
hem in verband?
„Ik vond dat plekje daar zoo prachtig," zei
ze, „u vergist zich, als u meent dat ik dit niet
aardig vind.... Het geeft alles mooi weer....
heel mooi. Hoeveel had u zich voorgesteld er
voor te ontvangen?"
„Dit laat ik aan uw vader over. Ik heb nog
j00.^. ,een doek van me verkocht, zooals ik u
destijds op de heide vertelde."
Geriy bedacht zich even en hernam: Goed,
meneer Warrens. Ik zal het u dan wel laten we
ten, want vader is op het oogenblik nog thuis.-
if„nU dat Truus hem nog zou ontmoe
ten, trachtte ze hem zoo spoedig mogelijk bui
ten te loodsen.
Toen haar vriendin kwam, zei Gerry JHii is
aardig."C6n Ik' V°nd hem nu ni^zoo
„En zijn schilderstuk?" vroeg Truus
e?_W1J .er maar niet meer over praten!"
scwfrferu11 rn Va,n haar kasten ^waarde ze het
schi'deru, hoe afschuwelijk zij. het ook vond,
en waarvoor ze haar vader den schilder een
flinke vergoeding had laten zenden
Op verzoek zal kapitein Prent als voorzitter
van het militaire comité optreden, terwijl lui
tenant de Boer het secretariaat zal waarne
men. Hoewel de leiding nu in militaire handen
is, zal evenals tot nu toe met het burgerlijk
comité worden samengewerkt.
De nieuwe voorzitter gaf in de laatste bij
eenkomst van het C.C.V.O.O.M. zijn plannen
als volgt weer:
Er zal snel gewerkt moeten worden. Een
voetbalcompetitie is reeds samengesteld. De
wedstrijden zullen reeds spoedig aanvangen.
Verder zullen er ook andere takken van sport
beoefend worden, zooals turnen, boksen en des
zomers athletiek. Ook zullen, zoowel ten Noor
den als ten Zuiden van het kanaal, twee ont
spanningsavonden per week gegeven worden,
en wel een bioscoop- en een cabaret-avond, die
beurtelings door de troepen bezocht kunnen
worden.
De organisatie hiervan zal in eigen handen
der militairen komen. Het ligt in de bedoeling
van het C.C.V.O.O.M. de financiën te verster
ken door een paar groote cabaret- en een mu
ziekavond te geven.
Het programma zal dan door de militairen
zelf verzorgd worden. De eerste cabaretvoor
stelling zal een populaire avond worden, de
tweede voor genoodigden, die zelf hun entree
prijs kunnen bepalen.
Zal een en ander geregeld zijn, dan ligt het
in de bedoeling ook het ontwikkelingswerk
krachtig aan te pakken.
Zij tenslotte nog medegedeeld, dat binnen
kort een militair bureau voor O. en O. zal wor
den geopend, waarmee de nu bestaande dis-
trictsbureaux zich direct zullen kunnen ver
staan. De leiding hiervan is in handen van het
militaire O. en O., dat in nauw contact met het
C.C. de belangen van de O. en O. van militai
ren in de Positie IJmuiden zal voorstaan.
Vrijdagavond hield de Zwemclub „Haarlem"
haar gebruikelijke najaarsvergadering. De bij
eenkomst was goed bezocht en had een vlot
verloop.
De twee kampioensploegen van Haarlem"
van het afgeloopen seizoen werden gehuldigd
door den voorzitter, den heer J. M. Broekmeyer.
Vervolgens was aan de orde de verkiezing van
twee nieuwe bestuursleden; gekozen werden de
dames C. J. M. van Daatselaar en M. Steen-
huysen. De voorzitter van de Zwemcommissie,
de heer J. C. Veldhoff, besprak daarna het ko
mende winterseizoen. Een zeer geanimeerde
rondvraag besloot de vergadering.
Naar wij vernemen zal met ingang va°
Maandag 20 November een voetbalcompetitie
aanvangen voor het personeel gelegerd in de
Positie IJmuiden. De deelnemers zullen worded
onderverdeeld in twee competities, n.l. een con»*
petitie „Noord" en een competitie „Zuid."
V.S.V.: Michel, Kunst, Voet, Van den Geve1-
De Vries, Van Loon, Döring, v. d. Kuyl, v. a-
Lugt, Balvers, Sterk.
Stormvogels: Kraak, Haak Sr., Schipper, WT
lig Jr., Tol, Gerrits, Verdam, Woudenberg, Vah
Pel, Prins, Van Kempen.
Donderdag 16 November werden de navol-
gende partijen gespeeld:
lste klasse
B. Walker—M. Vermeer
A. HablousJ. de Lange
C. van SoestB. Spoor
H. StolvoortJ. Reeuwijk
2e klasse
P. van DeijzenR, Hartoch
W. WittemanJ. Kortekaas
J. BaasP. Castenmiller
N. HooglandG. Nijssen
G. v. d. StoopJ. Wijfjes
1-0
<y-\
IJMUIDEN, 18 Nov. Versche visch. Tong
Heilbot 5—6.50 per kg. Wijting 3.10—5, verse
Haring 3.10—5 per 50 kg
Aangevoerd aan den afslag 1166 kg, geconfi
neerde Snoekbaars 2226 cent per kg.
van de heden aangekomen
LOGGERS MET VERSCHE HARING
40
Sch. 210 1344.—, K.W.: 56 4047.—, 86 1332.—
542.—. 122 1108.—.
KOTTER
T_X. 4 145.—.
