Een Engelsch-Fransche inkoop
centrale
Nieuwe groote autostrada
Den Haag-Utrecht
Het gist in Bohemen
In een geheimzinnig
□RIESSEN
ZONNEWIJZEN
See-n AKKERTJE'A
WAAS GEHULD
Buitenlandsch Overzicht
MR. VONK DE BOTH
NEEMT AFSCHEID
Maar nog geen huwelijk in
gemeenschap van goederen
snelverkeer
Kerkelijk Leven
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1939
BLIJF VANAVOND EENS
HELEMAAL THUIS...
SOCIALE BEPALINGEN VOOR
ARBEIDERS
AAN GEVOLGEN OVERLEDEN
DE NIMMER
OVERTROFFEN f AD DO
CHOCO LAAD VMIVIW
Tilburgs burgemeester gehuldigd
Hoofdbestuur „St. Antonius"
kwam bijeen
Reynaud over de
ontwerp-begrooting
Slaapziekte-specialist
naar Italië
Diefstal van goud in
Hongarije
Huishuurverhoogingen
in Indië toegestaan
GESCHUT VOOR CURAQAO
UITBREIDING VAN MALANG
Wijziging Indische begrooting '39
Bloedige godsdiensttwist
Spit,rheumafiekP (uÈj\
GARAGE UITGEBRAND TE
ASTEN (N.B.)
Apothekers-assistent
Benoeming bisdom Roermond
Geen audiëntie
naar het engelsch
Ga ook niet met de radio op reis. Het
fl/T a -Ja A L M te ak M £l
Den HaagUtrecht de bemoeienis van den A.N.
W.B. zeer groot geweest.
Het lijkt zoo eenvoudig, er gaat ergens een
weg open en de A.N.W.B. zet de wegwijzers.
Maar vóór het zoover is, is herhaaldelijk over
leg tusschen de Waterstaatsdiensten en den
wegwijzer-plaatser noodig geweest. In het begin
van elk jaar, vele maanden meestal voordat een
weg gereed komt, wordt er een schema opge
maakt. Aan de hand van de officieele teekenin-
gen groeit dan een voorloopig wegwijsplan, waar
over tal van instanties geraadpleegd worden.
Vervolgens worden de plannen stuk voor stuk
bestudeerd in een speciale wegwijzer-vergadering
en daarna vindt opnieuw overleg met Water
staats-autoriteiten plaats. De wegwijzer is dan
op papier gereed en de A.N.W.B. kan nu de
smederij aan het werk zetten, de opdracht naar
het schildersatelier geven, enz.
Juist het feit, dat een wegwijzer niet een op
zichzelf staand baken is, doch slechts een scha
kel in een keten zonder eind, die over ons heele
land ligt, maakt een nauwkeurige voorbereiding
zoo noodig. De opschriften moeten immers aan
sluiten op een bestaanden wegwijzer. En vooral
bij het ontwerpen der bewegwijzering van onze
nieuwe groote wegen doen zich vele puzzles voor.
De viaducten met op- en afritten, de speciale
rijwielpaden, enz. stellen hooge eischen. Het
snelverkeer moet andere aanwijzingen krijgen
dan de fietsers, het locale verkeer mag niet
misleid worden, enz. Op een ouderwetsche krui
sing kan men 'met'één wegwijzer volstaan, ter
wijl het halve klaverblad bij de Gouwe in den
nieuwen auto-snelweg naar Utrecht niet minder
dan 9 wegwijzers bevat, daar bij 13 richtings
borden, 3 voorrichtingsborden en 4 speciale rij
wielpad-wegwijzers, totaal dus 29 x meer bakens
dan op conventioneele punten noodig zijn.
Indien, zooals nu het geval is, een kortere
weg tusschen Gouda en Utrecht wordt openge
steld brengt dit automatisch mede, dat alle ar
men van alle wegwijzers in alle plaatsen van
Nederland, waarop Gouda, Utrecht, Den Haag,
Rotterdam, enz. voorkomen gewijzigd moeten
worden, voor zoover deze aanduidingen den weg
wijzen langs de nieuwe route.
Een voorbeeld, waaruit de voortreffelijke sa
menwerking blijkt tusschen den Rijkswaterstaat
en den A.N.W.B. is op het verkeersplein bij de
Meern te vinden. Daar komt natrium-verlich-
ting; de lantaarns worden in overleg met den
A.N.W.B. zoo geplaatst, dat de wegwijzer-armen
eraan kunnen worden bevestigd, waardoor deze
bakens automatisch verlicht worden. Ook de
richtingsborden worden daar verlicht ongeveer
op dezelfde wijze als in De Bilt het geval is.
Deze speciale snelverkeersbakens worden zoo
geplaatst, dat zij bij avond beschenen worden
door de lichtbundels der naderende auto's en
hun leesbaarheid gaat tot ruim 100 Meter.
Een vlot en veilig verkeer eischt, dat de be
stuurder niet op het kruispunt zelf onverwacht
zijn snelheid vermindert om zich op zijn gemak
te kunnen oriënteeren en uit dezen eisch vloeide
het ontstaan der voorrichtingsborden voort.
Tot dusver plaatste de A.N.W.B. ruim 4000
wegwijzers, 963 richtingborden en 191 voorrich
tingsborden.
Hierbij valt nog steeds op, dat het werk van
den A.N.W.B. in hooge mate bloot staat aan
beschadiging door de jeugd. De schade is f 6000
per jaar.
Daar er voor de instandhouding van dezen
dienst een vrij uitgebreid personeel noodig is,
zal de mededeeling, dat de A.N.W.B. jaarlijks
ongeveer f 75000 voor de uitbreiding en instand
houding der bewegwijzering besteedt, niet ver
wonderen. Een kostbaar werk derhalve, een
omvangrijke arbeid, die op alle manieren dient
te worden gewaardeerd en gesteund.
Het R.K. Tweede Kamerlid Hermans heeft
den minister van Defensie de volgende vragen
gesteld:
Is het den minister bekend, dat militaire lei
ders van Defensiewerken; waarbij burger-ar
beiders te werk zijn gesteld, niet op de hoogte
zijn van de voor zulke arbeiders geldende so
ciale bepalingen, zoodat het herhaaldelijk voor
komt, dat zulke arbeiders, ook nog nadat zij
zich tot den minister hebben gewend, soms we
ken-, ja, maandenlang moeten wachten, vóór
hun een hun toekomende uitkeering bij ziekte
wordt uitbetaald?
Zoo ja, is de minister dan bereid, zoodanige
maatregelen te treffen, dat dergelijke vertra
ging, die een arbeidersgezin in groote moeilijk
heden kan brengen, niet meer voorkomt?
De 59-jarige chauffeur G. J. van Laar uit
Zetten, die bij het auto-ongeluk te Elden zeer
ernstig werd gewond, is in het ziekenhuis te
Arnhem overleden.
- TROMMELS f 1.50 DOOSJES 75 - 45 - 25 c*s.
Heden heeft de burgemeester van Tilburg,
mr. dr. F. L. G. Z. M. Vonk de Both, die
wegens het bereiken van den pensioenge
rechtigden leeftijd zijn ambt neerlegt, offi
cieel afscheid genomen van de gemeente,
aan het hoofd waarvan hij vier en twintig
jaren heeft gestaan.
Vanmorgen om elf uur kwamen in de Burger
zaal van het Paleis-Raadhuis de burgemeester
en de leden van het dagelijksch bestuur der ge
meente mitsgaders een groot aantal vertegen
woordigers van het personeel der gemeente en
der gemeentediensten en -bedrijven bijeen.
In deze bijeenkomst werd het woord gevoerd
door den gemeente-secretaris, den heer W. J.
van Dusseldorp, als officieel woordvoerder voor
het geheele gemeente-personeel.
Spontaan maakte het personeel zich. toen
het heengaan van den burgemeester vaststond,
op hem eenige stoffelijke bewijzen van hun hul
de en waardeering te schenken.
Allereerst bood spreker vervolgens aan een
geschenk, dat voor de gemeente bestemd is en
dat tot in lengte van dagen aan dezen burge
meester zal blijven herinneren. Het zijn twee
gebrandschilderde ramen van Joep Nicolas, be
stemd voor de Burgerzaal van het Paleis-Raad
huis, en symboliseerend hetgeen de burgemees
ter op cultureel gebied voor Tilburg deed. Als
onderwerp voor deze symbolen zijn gekozen de
twee wetenschappelijke inrichtingen in deze ge
meente. welke steeds 's burgemeesters bijzon
dere belangstelling hebben gehad en tot welke
hij steeds in nauwe relatie heeft gestaan, te
weten de Katholieke Economische Hoogeschool
en de R. K. Leergangen.
Na de symboliek der ramen aan een nadere
bespreking te hebben onderworpen onthulde
spreker de beide geschenken.
Het personeel had den burgemeester ook
een persoonlijk geschenk willen aanbieden.
Daarvoor was gekozen een schilderij, welke
den burgemeester voorstelt in zijn werkka
mer met op den achtergrond het Paleis-
Raadhuis, geschilderd door den Waalwijk-
schen kunstschilder Theo van Delft.
Na ook dit geschenk te hebben onthuld sprak
spreker namens alle leden van het gemeente-
personeel den wensch uit, dat het den burge
meester gegeven moge zijn nog een lange reeks
van jaren in volle gezondheid op zijn belang
rijke werkzaamheid in Tilburg te mogen terug
zien.
De burgemeester sprak een hartelijk dank
woord en daarna werden alle aanwezigen in de
gelegenheid gesteld den scheidenden burgerva
der persoonlijk de hand ten afscheid te druk-
ken.
Tegen drie uur kwamen de raadsleden voor
een speciale raadsvergadering ten Paleis-Raad-
huize.
Ook de Commissaris der Koningin m Noora-
Brabant, jhr. mr. dr. A. B. G. M. van Rijcke-
vorsel, was aanwezig.
De burgemeester heeft in deze vergadering
een afscheidsrede uitgesproken en daarna heext
wethouder mr. J. van de Mortel uit naam van
den Raad den scheidenden burgemeester toege
sproken en hem als huldeblijk een plaquette,
voorstellende het borstbeeld van den burge
meester, vervaardigd door Gerard van Aalst en
bestemd voor de Raadzaal, ten geschenke aan
geboden. j
Na deze raadsvergadering heeft de burge
meester in de Burgerzaal gerecipieerd voor ver-
eenigingen en particulieren.
Vrijdag kwam het hoofdbestuur van den Ne-
derlandsehen RK. Bond van Hotel-, Café- en
Restaurantgeëmployeerden „Sint Antonius" in
Den Haag bijeen.
De jaarvergadering van den Bondsraad zal
gehouden worden op Woensdag 27 Maart 1949
te Nijmegen.
De ontwikkeling der fondsen als aanv. zie
kenkas, overlijdensfonds, pensioenfonds en
werkloozenkas is gunstig, evenals de bonds-
financiën.
Een groot aantal ingekomen stukken betref
fende de moeilijke tijdsomstandigheden werden
behandeld.
Van begin af aan hebben de geallieerden be
geerd, dat de tijd te hunnen voordeele zou wer-
etl. Hoe langer de oorlog zou duren, hoe zeker-
öer zij van de overwinning zouden zijn. In hoe-
verre hier waarheden verkondigd werden, kan
®Jleen de toekomst bewijzen, maar één ding is
^1 zeker, dat de langdurige aarzeling, om ein-
öeHjk er eens op los te slaan hoe ruw het
°°k klinkt, maar daar dient een oorlog toch
?oor niet ten nadeele van Frankrijk en En
geland is geweest. Duitschland had een voor
drong op zijn vijanden: zijn eenheid van lei-
^ng bij leger en vloot en in de geheele orga
nisatie achter het front. Doch hoe langer de
Geallieerden den tijd hebben om hun bondge
nootschap van twee volkeren, met ieder hun
eiSen militaire en economische organisatie, om
'e smeden tot één oorlogsorgaan, hoe minder
duitschland kan profiteeren van het tijdverlies,
meeningsverschillen etc., die ontstaan door
^et samengaan van twee oorlogs-raderwerken,
naast elkaar draaien. Het jongste besluit
van den Oppersten Oorlogsraad der geallieerden
18 weer een stap verder in het streven, om die
'Wee raderwerken tot éên oorlogsmachine om
smeden.
Engeland en Frankrijk gaan één inkoopcen-
frale vormen, die alle aankoopen van vliegma-
chfnes, munitie, petroleum, graan, etc., zal doen.
Tevens zullen het vervoer van die aankoopen en
°°k de economische oorlogvoering, dus de blok-
gemeenschappelijk geleid worden. De
G°ede verstandhouding wordt dus een nauwer
Sahiengaan. Maar een volledige economische
^hheid der geallieerden is het nog lang niet.
1917, dus pas in het derde jaar van den vori-
Sen oorlog, is ook een dergelijke samenwerking
tusschen de geallieerden tot stand gekomen, al
Vas die dan van kleineren omvang. Iets nieuws
°P organisatiegebied brengt dit besluit dan ook
fciet. Het is een actie, die de efficiency van
beide landen moet opvoeren, opdat niets dubbel
^orde gedaan en geen krachten verspild raken;
•hen wil eerst weten, wat en hoe groot eikaars
économische behoeften zijn, in hoeverre men
°ver en weer hieraan zelf kan voldoen en hoe
6n wat verder in het buitenland gekocht moet
borden. Maar hoe het gekochte betaald moet
borden, en ook omtrent alle zaken, die den ex-
Port betreffen, is nog niets bekend over een
Ultiem samengaan tusschen Frankrijk en Enge
land. De berichten, die na het bezoek van
Erankrijks minister van Financiën, Reynaud,
®nn Londen de ronde deden omtrent de econo
mische samenwerking van John Buil en Marian-
Ue, veronderstelden immers nog een veel verder
samengaan. Reynaud's plannen zouden eigenlijk
Ueerkomen op een huwelijk in gemeenschap van
Goederen tusschen John en Marianne, op een
federatief economisch samengaan van deze twee
landen, dat zich zou uiten in een munt- en tol-
Uhie. Maar zoover is het nog lang niet. Volgens
Ue gisteren te Londen genomen besluiten van
Pen Oorlogsraad behouden de beide landen hun
eigen economische leven, maar zij gaan alleen
^at betreft de inkooporganisatie en den veiligen
aanvoer van het gekochte op coöperatieve
basis samenwerken.
Militair van belang is het nauwe samengaan
van de beide vloten, dat hieruit moet volgen.
Ruimers zoowel het convoyeeren van de eigen
handelsvloten, die nu practisch ook onder één
Gemeenschappelijke EngelschFransche reuze-
rederij komen te staan, als ook de controle op
Ue neutrale en vijandelijke koopvaardij zal onder
bevel van één instantie komen te staan. Men
r.! moeten afwachten of dit weer nieuwe na-
heelen voor den handel der neutralen zal bren-
Gen. Het is immers te verwachten, dat een w'aar-
rtiijnlijk nog- meer doordachte taakverdeeling
bij de contrabande-controle der geallieerden den
Pogingen tot ontsnapping daaraan nog minder
bans van slagen geeft. En een verkorting van
bet oponthoud der schepen aan de contröle-
bases zal het wel niet geven. Bovendien, welke
rpresaille-maatregelen zijn weer van de tegen-
bUrtij te verwachten? Van alle oorloos-efficiency
bullen de vredelievende neutralen wel weer de
hupe worden.
.L'histoire se répète". De gisting in het sinds
beht maanden onder Duitsch protectoraat staan
de Bohemen en Moravië, die een dergelijken om-
*ahg heeft aangenomen, dat zelfs het Duitsche
nieuwsbureau er een bericht aan heeft gewijd,
doet zeer sterk denken aan die „voor-oorlogsche"
agitatie, d.i. die voor 1914, toen dit volk nog
streed voor zijn eerste onafhankelijkheid. Ook
toep waren het de jonge intellectueelen, die
elkaar zeer gemakkelijk vonden in het univer
sitaire studentenleven, die aan de Oosten-
rijksch-Hongaarsche monarchie den meesten last
veroorzaakten. Het is wel merkwaardig, dat
thans de zich in het buitenland bevindende
leiding van de Tsjechische onafhankelijkheids-
gedachte, naar verluidt, wil samenwerken met
de Habsburgers tegen hun gemeenschappelijker,
vijand. Habsburg schijnt iets geleerd te hebben.
Maar de Duitsche bewindvoerders in het Tsje
chische land hebben blijkbaar ook hun lessen
getrokken uit het verleden. Niet alleen hebben
zij alle Tsjechische hoogescholen voor drie jaar
gesloten, maar het verluidt, dat men, in tegen
stelling met het oorspronkelijke statuut van het
protectoraat, een millioen jonge Tsjechen in
het Duitsche leger wil opnemen. De bloem,
van de Tsjechische natie, de jeugd, \Vaarin elke
nationale actie haar voedingsbodem en haar
élan vindt, zou daardoor uit haar eigen land
geweerd en verdeeld worden over vele Duitsche
regimenten. Het is een zeer radicaal middel om
het leven van een volk te smoren. Indien men
al deze berichten mag gelooven, zou president
Hacha, die juist steunend op de belofte van
den Führer, dat het Tsjechische volk zijn eigen
nationaal leven mocht behouden, zijn functie
heeft aanvaard, geweigerd hebben, zijn mede
werking aan dezen maatregel te verleenen. Daar
om zou hij geïnterneerd zijn. Het leven van een
onzelfstandig volk is, als zijn overheerseher in
oorlog is, dubbel moeilijk.
PARIJS, 18 Nov. (Havas) In (je financieele
kamercommissie heeft de Fransche Minister van
Financiën, Paul Reynaud, een uiteenzetting ge
geven over de ontwerp-begrooting voor 1940. Hij
betoogde, dat de sedert een jaar gevolgde poli
tiek Frankrijk in staat stelt de taak, die het
land is opgelegd, te volbrengen. De goudvoor
raad is met 533 ton gestegen. Een algemeen mo
ratorium is niet noodig geweest.
De Minister zette uiteen, waarom de Regee
ring er prijs op heeft gesteld een normale be
grooting van civiele uitgaven in te dienen, ter
wijl in den vorigen oorlog het stelsel der voor-
loopige twaalfden drie jaar heeft geduurd. De
begrooting, die thans wordt ingediend, is in
evenwicht. Afgezien van de militaire uitgaven,
die het voorwerp van bijzondere voorzieningen
zullen vormen beloopen de uitgaven in totaal
79 milliard. Een groot deel komt op rekening
van den oorlog, zooals een bedrag van
14.300.000.000 frank, bestemd voor uitkeeringen
aan gezinsleden van gemobiliseerden. De ont
vangsten zijn voorzichtig geschat: men heeft
rekening gehouden met verminderingen, die het
gevolg van de kleinere economische bedrijvigheid
kunnen zijn.
Reynaud verklaarde voornemens te zijn, voor
den duur van den oorlog de maxima, welke de
door groote inkomens verschuldigde belastingen
beperken, te doen verdwijnen.
LONDEN, 18 Nov. (Reuter). Dr. G. A. Borth-
wick de geneesheer-directeur van een der zie
kenhuizen van den Londenschen graafschaps-
raad is uitverkoren voor een bezoek aan Italië
op uitnoodiging' van de Koningin van Italië ter
bestudeering van een methode ter behandeling
van slaapziekte (encephalitis lethargica).
De uitnoodiging was gedaan door tusschen-
komst van Lord Dawson of Fenn, den lijfarts
van den Koning van Engeland, die Borthwick
heeft voorgesteld.
BOEDAPEST, 18 Nov. (Havas) In Boe
dapest is een gouddiefstal ontdekt. Tot dusverre
zijn 162 kg. zuiver goud teruggevonden. De dief
stal werd gepleegd door den directeur van de
smelterij van edele metalen, een der bekendste
in Europa, welker zetel in Weenen is gevestigd.
Jarenlang stal deze directeur, Dworak geheeten,
in tegenwoordigheid der cliënten goud, terwijl
het gesmolten werd. Door een opening achter
den smeltoven maakte hij zich meester van een
deel van het vloeibare metaal. Een groot aantal
personen is benadeeld, aangezien de smelterij
het monopolie van goudsmelten in Hongarije
bezat. In de baren en staven, die de smelterij
afleverde,.was het gewicht van het gestolen goud
vervangen door koper of een ander gewoon me
taal. Dworak is gearresteerd en het gestolen goud
is in beslag genomen.
maakt U onrustig, nerveus, angstig en
het dient tot niets. Vanavond eens
lezen, rustig, kalm lezen als waren er
slechts twee dingen op de wereld: Uw
boek en Uw leunstoel. Dat is niet
egoïstisch, dat is wijs! De lamp geeft
een gouden licht... Zet een reuzen
stap terug in Uw leven, word weer
jong en heb weer een jeugdig hart. De
dat heerlijk modern-ouderwetse boek,
die onvolprezen almanak voor
het Katholieke gezin, helpt U daarbij.
Het is de brug naar dromenland, de
wegwijzer naar een betere tijd. 416
bladzijden vol van het allerbeste dat
Nederlandse en Vlaamse schrijvers,
tekenaars, schilders, denkers, priesters
en huismoeders U konden schenken,
gebonden in een kleurige band, die
over tien jaar nog een sieraad is van
Uw boekenplank... voor 95 cent!
UW BOEKHANDELAAR BEGRIJPT
TERECHT NIET DAT GIJ HET BOEK
NOG NIET HEBT GEKOCHT!
En Uw kinderen, die hebben toch
zeker reeds een WINDROOS
BATAVIA, 18 Nov. (Aneta). Het departe
ment van Economische Zaken deelde mede, dat,
in tegenstelling met de eerdere voorschriften,
voortaan wel huishuurverhoogingen zijn toege
staan, en wel die reeds voor 2'4 Augustus door
de huiseigenaren aan de huurders waren aan
gezegd. Overigens zullen verzoeken om ver
hooging van huishuur slechts in zeer bijzon
dere gevallen worden ingewilligd, o.a. in die
waarin kan worden aangetoond, dat de gel
dende huishuur door bijzondere omstandighe
den belangrijk ligt beneden het op 24 Augustus
voor soortgelijke huizen als redelijk te be
schouwen bedrag en indien kostbare verbou
wingen zijn uitgevoerd. Stijging van de kos
ten voor gewoon onderhoud of normale her
stellingen vallen daaronder niet, terwijl even
min de omstandigheid dat de huren langeren
tijd vóór 24 Augustus niet zijn verhoogd een
motief voor verhooging vormen.
Aan het voorloopig verslag van de Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot wijziging en
verhooging van het departement van Koloniën
is het volgende ontleend:
Van verschillende zijden werd instemming
betuigd met de voorgestelde versterking der de
fensie van Curagao.
Gaarne zouden vele leden vernemen, waarom
de aanschaffing van kustgeschut voor de eilan
den Curagao en Aruba thans plotseling zoo
urgent werd geacht, dat daartoe werd overge
gaan vóór dat de Staten-Generaal daaromtrent
een uitspraak hadden gedaan, ja, zelfs voordat
het desbetreffende voorstel hen had bereikt.
Allerminst hield deze vraag twijfel in aan de
noodzakelijkheid van deze voorziening.
MALANG, 18 Nov, (Aneta). Met de werk
zaamheden tot uitbreiding van de grens van de
gemeente Malang is thans een aanvang ge
maakt. Hierdoor wordt de grootte van de gê-
meente van 1820 H.A. gebracht op 5800 H.A.
met 75.886 inwoners. De wijzigng zal op 1
Januari a.s. in werking treden.
Aan het voorloopig verslag van de Tweede
Kamer inzake het wetsontwerp tot goedkeuring
van een besluit van den gouverneur-generaal
tot wijziging van de Indische begrooting voor
1939 is het volgende ontleend:
Vele leden verklaarden het ernstig te betreu
ren, dat dit wetsontwerp moet worden behan
deld vóór de begrooting voor het dienstjaar,
waarop de belastingmaatregelen, tot goedkeu
ring waarvan het strekt, betrekking hebben.
Die maatregelen toch houden met het geheele
begrootingsbeeld zoozeer verband, dat zij moei
lijk afgescheiden daarvan kunnen worden be
oordeeld.
Verscheidene leden verklaarden deze belas
tingvoorstellen ook na de daarin door de In
dische regeering ter tegemoetkoming aan ern
stige bezwaren van den Volksraad aangebrach
te wijzigingen moeilijk te kunnen aanvaarden,
wijl zij een nieuwen en zwaren druk leggen op
de minst draagkrachtigen.
AMOBINA, 18 Nov. (Aneta). In Pellaoe, in
de onderafdeeling Saparoea, kwam een relletje
voor, waarbij een persoon werd gedood en zes
anderen werden gewond. De moskee en alle
huizen zijn beschadigd. De oorzaak hiervan is
gelegen in een godsdienstig meeningsverschil
onder de Mohammedanen. De „Nieuwlichters"
waren genoodzaakt de vlucht te nemen in
Kailolo. Het bestuur en politie arresteerden
tientallen personèn.
Voor het motorisch verkeer staat over
eenige dagen een zeer belangrijke gebeurte
nis te wachten, waarnaar reeds ettelijke ja
ren hunkerend werd uitgezien en waaraan
inderdaad groote behoefte bestond. We doe
len hier op de komende openstelling van de
autostrada Den HaagUtrecht, bij de vol
tooiing van welk kunstwerk zeer groote be
langen zijn gemoeid.
Van 1931 af heeft de Rijkswaterstaat aan de
zen weg gewerkt, de Regeering heeft het enorme
bedrag van f 18.500.000, dat daarvoor noodig was,
beschikbaar gesteid.
Wie den ouden verbindingsweg tusschen de Re
sidentie en de Domstad via Leiden heeft gereden
en daarbij heeft ervaren, welke talrijke moei
lijkheden moesten worden overwonnen om zon
der ongelukken dit traject af te leggen, zal on
getwijfeld de totstandkoming van den nieuwen
modernen verkeersweg, waarlangs men zonder
kruisingen, zonder oponthoud en zonder gevaren
van links of rechts, kan voortsnorren, met groo
te vreugde begroeten. Want met dezen weg is
weder een schakel toegevoegd aan het net van
speciale autowegen, waaraan het snelverkeer zoo
zeer behoefte heeft en welk net geleidelijk wordt
voltooid, al geschiedt volgens velen die vol
tooiing dan ook al te geleidelijk. Hierbij dient
echter rekening te worden gehouden met de be
dragen, welke de wetgever voor dit doel beschik
baar stelt, alsmede met de vele voorbereidingen,
welke aan de uitvoering van dergelijke belang
rijke objecten voorafgaan. En beide deze facto
ren zijn van invloed geweest op de uiteindelijke
totstandkoming van deze nieuwe schakel in
het moderne snelverkeer.
Het voteeren van gelden is eenigen tijd ge
stagneerd geweest, doch toen nadien de verder
benoodigde bedragen op de begrooting werden
gebracht, hebben de technici van den Rijks
waterstaat met prijzenswaardige voortvarend
heid de gereedkoming van dit werk bevorderd.
Ten aanzien van de voorbereiding kan
worden medegedeeld, dat in totaal met 540
eigenaren moest worden onderhandeld voor
den aankoop van grond, terwiil verder van
108 overheidslichamen (provincies, polders
en waterschappen) vergunningen moesten
worden verkregen.
Doch bovendien werden bij de uitvoering bij
zondere eischen gesteld met betrekking tot de
bodemgesteldheid.
Zoo moest bijv. de weg van Gouda tot Woer
den worden aangelegd in een gebied met een
veenpakket. waaronder zich slappe kleilagen be
vonden, waarvan de dikte varieerde van U tot
5 Meter. Door middel van zandpersen werden
hier de slappe lagen weggeperst. zoodat 'n
draagkrachtig zandprisma werd gevormd, waar
op naderhand de verhardingen werden aange
legd. Weer anders is gehandeld op het gedeelte
tusschen Woerden en Utrecht, waar de weg
aanleg moest geschieden in een gebied, waar het
veenpakket een maximumdikte van 4 Meter
heeft. In dit gebied werd de geheele veenlaag
weggebaggerd, zoodat een kanaal ter diepte van
3 a 4 Meter ontstond met een breedte van 25 M„
welk kanaal daarna werd volgestort met zand.
Nog andere problemen moesten worden op
gelost, waarvan een van de belangrijkste was,
hoe in dit polderland met slappe onderlaag de
viaducten konden worden gemaakt zonder ge
vaar voor aardverschuiving.
Dit wat de voorbereidende werkzaamheden be
treft.
Wat nu den weg zelf aangaat, kan worden
opgemerkt, dat de lengte van den weg tusschen
het beginpunt te Voorburg en het verkeersplein
ten Westen van Utrecht ongeveer 50 kilometer
bedraagt. De vroegere route over Leiden wordt
daardoor met ongeveer 10 K.M. verkort. Daar
echter op den nieuwen weg met belangrijk
grootere snelheid kan worden gereden, kan wor
den aangenomen, dat de tijd, welke vroeger
noodig was om van Den Haag Utrecht te berei
ken (ongeveer lVz uur) voor snelle wagens tot
op een derde is teruggebracht of wel tot een
half uur.
Zooals bekend was eind Januari j.l. de weg
vanaf Den Haag reeds opengesteld tot Bode
graven en thans wordt aan dat wegvak weder
een traject van 25 K.M. lengte toegevoegd.
De aanleg van den weg heeft den bouw
van een groot aantal kunstwerken .noodig
gemaakt. In totaal werden jn de.n eigen
lijken weg ongeveer 55 kunstwerken ge
bouwd, waarvan twee beweegbare bruggen,
resp. te Voorburg over den Vliet en te Gouda
over de Gouwe. Verder moesten ten behoeve
van het afgesneden landelijk verkeer pa
rallelwegen worden aangelegd en 280 kleine
brugjes worden gebouwd.
De verhardingen bestaan, voornamelijk wat
hoofdverharding betreft, uit beton. Alleen daar
waar nog zetting van de aardebaan was te vree
zen, werd van dit verhardingstype afgeweken en
werd de aardebaan voorzien van een gefundeer
de klinkerverharding en Voor zooveel betreft de
noordwestelijke baan tusschen Gouda en Bode
graven van een asfaltverhafding op gestabili
seerde klei ter lengte van 6 K.M.
We komen nu tot een ander onderdeel van 't
groote vraagstuk van de verkeerstechniek. Want
het Rijk mag dan wel wegen aanleggen, met de
„bewegwijzering" bemoeit het zich niet.
Als vanzelfsprekend is bij den nieuwen weg
Zaterdagmorgen te ruim vijf uur is brand
uitgebroken in de garage van den heer F. J.
aan de Molenstraat te Asten. De brandweer
slaagde er in het woonhuis te behouden, doch
de garage ging geheel in vlammen op, o.a.
gingen drie nieuwe auto's verloren. De oor
zaak van den brand is vermoedelijk kortslui
ting in een der auto's. De schade wordt slechts
gedeeltelijk door verzekering gedekt.
GRONINGEN. Geslaagd: de dames G. M.
Boelens, M. J. S. Scheffer en G. J. J. Klink
hamer, allen te Groningen en A. H. Visser,
Appingedam.
Z. Hoogw. Excellentie Mgr. dr. J. H. G. Lem-
mens, Bisschop van Roermond, heeft benoemd
tot pastoor te Nunhem den Weleerw. Heer J.
H. Adams.
Z.H. Exc. Mgr. J. H. G. Lemmens, bisschop
van Roermond, zal as. Dinsdag en Vrjjdag
geen audiëntie verleenen.
14
Wij trouwden in alle stilte in Lexington; toen
Volgden de gelukkigste weken van mijn leven. Ik
reisde op de makkelijkste wijze met mijn lief,
jong vrouwtje en constateerde met vreugde, dat
zij er veel beter uit ging zien. Haar tint werd
ïrisscher en de glans in haar droomerige oogen
Werd helderder.
De oude Barbara scheen den grond te aan
bidden, dien ik betrad, zóó dankbaar was zij,
dat ik haar meesteres zooveel gezonder en ge
lukkiger had gemaakt. Toch konden we Vera op
den duur niet verbergen welk verlies zij had ge
leden, voorzichtig vertelde ik het haar en van
't oogenblik af, dat zij die vreeselijke waarheid
Wist. kwam er een verandering in heel haar
leven.
Ik weet niet, of ik u kan duidelijk maken,
Waar die verandering in bestond. Misschien zult
U mij nog het beste begrijpen, als ik zeg, dat
bet wel leek, alsof ze een tweeledig bestaan
leidde, en wel zóó, dat ze in den eenen toestand
"•ets meer afwist van hetgeen ze in den ande
ren deed of zei. Dikwijls was zrj lief en zacht
en betoonde ze mij 'n soort schuchtere teeder-
heid; dan weer werd zij ineens vurig en ont-
stuimig, wendde zich van mij af met iets, dat
op afschuw leek, en riep bedroefd om haar
overleden ouders. In deze buien kon ze dan
plotseling gaan zingen, heel zacht en lieflijk,
ofschoon ze in haar gewonen toestand maar
heel weinig stem had en ook niet muzikaal was;
wanneer zo in dien ongelukkigen toestand ver
keerde kon zij zich zóó opwinden en verschilde
ze zóó met de persoon, die ze bij onze kennis
making was, dat ik het dikwijls betwijfelde, of
ze wel goed bij naar zinnen was.
De oude Barbara was ten zeerste ontsteld
door deze buien, die in het eerst slechts schaars
voorkwamen, maar die steeds veelvuldiger en
steeds heftiger werden. Ze vertelde mij, dat het
arme kind van haar jeugd af onderhevig was
geweest aan melancholieke buien en dat zij altijd
bijzonder teer was, waar haar ouders mij ook
voor gewaarschuwd hadden. Een val van een
paard, toen ze nog heel jong was, had veran
dering van lucht voor haar noodzakelijk ge
maakt, maar deze toestanden hadden zich nog
nooit voorgedaan.
Ik zag er erg tegen op, om een dokter té raad
plegen, waarschijnlijk, omdat ik bang was, dat
hij mijn vrees bevestigen zou; en het grootste
deel van den tijd was zij toch zoo lief!
Ik ging met haar naar Europa. De zeereis
scheen haar veel goed te doen. Al den tijd, dat
ze aan boord van hte schip was, was zij volko
men normaal. Zij begon te spreken van de mo
gelijkheid, da* ik mij weer bij mijn regiment
zou voegen en scheen te verlangen naar bet
leven in Indië, dat haar zeker weer zou doen
denken aan haar oud tehuis.
Wij waren toen in Italië, op een afgelegen
plaatsje, niet ver van Napels. Daar zou de tra
gedie van mijn leven zich afspelen.
De stem van den kolonel werd droevig tenge
volge van zijn sterke ontroering. Lady Leigh
sprak geen woord, maar hield strak den blik op
hem gevestigd.
Toen ging hij weer voort met spreken op kal
me, werktuigelijke manier, alsof zijn gedachten
ver af waren:
„Gedurende enkele dagen had ik mij al onge
rust gemaakt over Vera. Ik vreesde, dat er weer
een bui in aantocht was. Maar wie schetst mijn
ontsteltenis, toen ik op een ochtend wakker
werd en ik mijn vrouw over mij heengebogen
zag staan met een dolk in de hand, dien zij op
mijn hart gericht hield. Een oogenblik meende
ik, dat het slechts een spel van mijn verbeel
ding was en luide sprak ik haar naam uit. Met
een kreet wierp zij zich op mijIk zag haar
gelaat boven mij, vertrokken van woede, haat
enwaanzin.
Toen zag ik niets meer: zij had den dolk in
mijn zijde gestoken!
Weken lang zweefde ik tusschen leven en
dood. Ontzaglijk veel heb ik te danken aan de
diensten van een man, Butler genaamd, een
groot reiziger, die toevallig den avond te voren
in ons hotel was aangekomen; hij heeft om
dokter en zusters getelefoneerd en zorgde voor
een uitstekende verpleging, zoodat ik later
nooit meer nadeelige gevolgen van de wonde
voelde, ofschoon (fie toch eerst als doodelijk
Werd beschouwd."
„En uw vrouw?"
„Zij was met de oude Barbara gevlucht, uren
lang voordat ik gevonden werd. Toen men de
misdaad ontdekte, heerschte er ineens zoo'n he
vige ontsteltenis over mijn toestand, dat er ge
durende eenigen tijd aan niemand anders werd
gedacht, zoodat mijn vrouw met de oude Bar
bara toen al lang weg was. Voordat ik bijgeko
men was, had men onmogelijk kunnen nagaan,
hoe de aanval had plaats gehad en alleen aan
Butler vertelde ik dit in vertrouwen. Zoodra ik
weer beter was, deed ik alle mogelijke moeite,
om mijn ongelukkige vrouw te vinden, maar
zonder succes. Zij was gevlucht, liet geen enkel
spoor achter en tot op het huidige oogenblik
weet ik nog niet, of ze leeft of dood is. Zoo
luidt nu mijn geschiedenis, Lady Leigh. Ik
trouwde een mooie vrouw, die krankzinnig werd
en mij trachtte te vermoorden, terwille van
haar moet ik nu verder alléén door het leven
gaan. Ik ben de echtgenoote van een gevaarlijke
patiënte; al mijn vooruitzichten op geluk zijn
vernietigd. Mijn arme Vera!"
Onbeschrijflijke droefheid was te lezen op het
gelaat van kolonel Egremont. Lady Leigh stond
op en legde hem de hand op den arm.
„Misschien dat u haar nog wel eens vindt,"
klonk het troostend van haar lippen.
„Misschien...." antwoordde hij op wanhopi-
gen toon.
HOOFDSTUK IX
Toen Lady Leigh op Straffern Court terug
kwam, ging zij dadelijk naar haar kamer en
bleef daar, in diepe gedachten verzonken, aan
het open venster zitten.
Gedurende de laatste weken waren haar nu
twee vreemde geschiedenissen toevertrouwd on
der het zegel van geheimhouding en de oogen-
schijnlijke overeenkomst, die er tusschen deze
beide bestond, gaf weer aanleiding tot overpein
zingen.
Het leek haar onmogelijk, dat er twee Vera
Darcy's zouden zijn, beiden met dezelfde ge
schiedenis, en toch was het ongelooflijk, dat
Vera Darcy een tweede huwelijk zou hebben
aangegaan, nadat zij in een bui van waanzin
haar eersten echtgenoot nagenoeg doodgesto
ken had. De oude Barbara zou immers een
tweede huwelijk voorkomen hebben. Daar bei
den waarschijnlijk in de veronderstelling waren,
dat de kolonel dood was, bleef toch in ieder ge
val de schuld van moord op de ongelukkige
vrouw rusten; Barbara zou dus al haar best
hebben gedaan, om Vera te weerhouden een
tweede huwelijk aan te gaan.
Vera zelf zou zich zeker niet bewust zijn van
het misdadige dat zij bedreven had; mogelijk
wist zij alleen, dat ze niet was zooals anderen
en dit deed haar natuurlijk in afzondering
leven.
Nu herinnerde Clarice zich ook weer de woor
den, die Gladys Mrs. Leslie bij de Tam had
&ooren zeggen en ook verschillende verhalen
van het vreemde, mooie zingen, dat daar in
huis wel gehoord werd. Ook had het Lady Leigh
getroffen, hoe verschrikt Vera Leslie er ineens
kon uitzien, alsof ze een geheim met zich droeg,
dat haar onrust en plotselingen angst bezorgde.
Waarschijnlijk was de geschiedenis van haar
huwelijk met Philip Leslie wel waar, evenals
het verhaal, dat hij haar zonder voorkennis had
verlaten na die ontmoeting met Mr. Butler.
Lady Leigh begreep dit nu heel goed in het
nieuwe licht, dat op de zaak geworpen werd
door de geschiedenis van kolonel Egremont. Zi)
vond het niet vreemd, dat de jonggehuwde
vrouw Mr. Butler niet had herkend. Waar
schijnlijk had zij hem in dat Italiaansche
plaatsje, waar de tragedie zich had afgespeeld,
wel gezien, maar zij herinnerde zich hem niet,
omdat die waanzinnige bui toen zeker al aan
het opkomen was, terwijl hij haar wel degelijk
herkend had.
Voor zooverre zij dus de ingewikkelde ge
schiedenis begreep, zoü de kolonel de echtge
noot zijn van de „geheimzinnige" vrouw, met
wie zij vriendschap had gesloten.
Zou hij haar nu dankbaar zijn, als zü hem
weer bij haar bracht?
Nog geruimen tijd zat zij hierover na te
denken, maar ze kwam tot de slotsom, dat ze
niets ondernemen zou. Ze had "beider geschie
denissen gehoord onder het zegel van geheim
houding.
Het zou toch verraad zijn, om het vertrou
wen van een van beide partijen te schenden.
«Woedt vervoSedJ
