EEN SUBLIEM BOEK'
li AN
0 de zoon van Finn
VOLKSHUISVESTING EN
STEDEBOUW
ZONDAG 19 NOVEMBER 1939
'n Garantie voor kwaliteit.
Kerkelijk Leven
Hoe voorkomt men achteruitgang
en verval van woningen?
Gedwongen fondsvorming
$sj
Niet al te veel centralisatie!
HET NEDERLANDSCHE
TREKPAARD
Kath, Gezinsvoogden
INSTEMMING R.K. VREDES-
BOND MET VREDESINITIATIEF
KLEINBEELD '39 TE DEN HAAG
Veldpostzendingen voor
Duitschland
Oprichting klooster te Sterksel
De Parijsche Opera weer geopend
Kerst- en Nieuwjaarsgesprekken
ljnet den Congo
Retraiten voor militieplichtigen
te Bergen (N.-H.)
KRUISING VOORRANGS
WEGEN
Begrafenis van P. Wulfranus
Heiling O. F. M.
m
ONDER KIPKARRETJE
GEDOOD
VILLABRAND NA EXPLOSIE
UIT DE STAATSCOURANT
Indische pensioenfondsen
Burgemeesters
Rechterlijke macht
A. J. DAWSON
Het Nederlandsch Instituut voor Volkshuis-
Vesting en Stedebouw heeft Zaterdag in „Kras-
hapolsky te Amsterdam een druk bezochte le
denvergadering gehouden, waarin vier prae-
adviezen over de vraag hoe men achteruitgang
en verval van woningen voorkomt, zijn behan
deld.
Prae-adviseurs waren mevr. L. van der Pek—
Went en de heeren ir. Chr. G. van Buuren,
H. van Saane en dr. ir. F. Bakker Schut.
De voorzitter, jhr. de Jonge van Ellemeet,
6telde na zijn openingswoord de prae-adviseurs
in de gelegenheid een aanvulling op hun prae-
adviezen te geven.
Mevrouw Van der PekWent was in haar
advies tot de conclusie gekomen, dat achteruit
gang en verval van woningen in hoofdzaak het
gevolg zijn van nalatigheid bij eigenaar en bij
bewoner. Toezicht op woning en op bewoning
is onontbeerlijk en in de kleinere gemeenten
legge men ze in één hand. Voor dit toezicht
gebruike men opgeleide woningopzichteressen
In haar toelichting legde mevrouw Van der
Pek er nog eens den nadruk op, dat de wonmg-
inspectrice voor de bewoners een vraagbaak zal
moeten zijn. Zij moet gedragen worden door een
groot besef van de maatschappelijke verschijn
selen. wil haar werk levenwekkend kunnen zijn.
De heer Bakker Schut is van oordeel, dat een
nader onderzoek omtrent de mogelijkheid van
toepassing van verplichte afschrijving op hui-
eenbezit volgens het Stuttgarter systeem, ge
wijzigd in overeenstemming met de Nederiar.d-
sche toestanden, alleszins gemotiveerd is.
Het komt den prae-adviseur voor, dat een
gedwongen fondsvorming voor onderhoud al
leen mogelijk zou zijn ten behoeve van verbe-
teringswerken, die een bepaald bedrag, bijv.
200 per woning niet overschrijden en die in
het tweede gedeelte van den officieelen levens
duur der woningen, wanneer de grootere on
derhoudskosten beginnen te ontstaan, worden
aangebracht.
Het woord was vervolgens aan de debaters.
De heer Wilkens, directeur van de Nederland-
sche Hypotheekbank, achtte het onbillijk hun.
die financieel aan het einde van hun Latijn
zijn, steun te onthouden, terwijl de niet parti
culiere bouwers steun uit de publieke kas
krijgen.
Bij het vaststellen van den erfpachtscanon
zou volgens hem rekening moeten worden ge
houden met de vaste inkomsten.
Betreffende de afschrijvingsfondsvorming is
spr. van oordeel, dat de meest kapitaalkrach
tigen afgeschrikt zullen worden om hun geld
in huizen te beleggen, daar het rendement ver
minderen zal. Meer voelt spr. voor een fonds
voor onderhoudskosten.
De heer Enno van Gelder deed eenige mede-
deelingen over de premie-regeling voor verbe
tering van woningen in Almeloo. Dit jaar zijn
78 verzoeken voor 105 woningen ingekomen.
Voor 33 woningen werden de verzoeken afge
wezen. Ten koste is gelegd pl.m. 12.000. Aan
de hand van het woningonderzoek zullen de
eigenaars worden aangeschreven verbeteringen
aan te brengen. Ook zal gewezen worden op de
mogelijkheid om een premie te verkrijgen. Spr
is van oordeel dat de te Almeloo bestaande
premieregeling veel heeft bijgedragen tot ver
betering der volkshuisvesting.
De heer Angenot uit Rotterdam besprak in
het bijzonder het prae-advies van den heer
Bakker Schut. Een fonds, dat over 50 a 100 jaar
werkt, moet er rekening mee houden, dat wij
geen waardevast geld hebben. Men moet het
fonds investeeren in gebouwen, meent spr.
Ieder jaar zal het fonds 25.000 woningen
Mijn naam en mijn afbeelding
op de kruik garandeeren reeds
vele geslachten achtereen een
kostelijk, zuiver product. Daarom:
als ge den Ober Uw borrel
bestelt, eisch dan uitdrukkelijk
Hulsikamp en niets andersl
ichenkt
qenever
f3" INGiVJSfCFOB
moeten bouwen. Hiermede zal moeten worden
doorgedaan, tot uitgaven en inkomsten van het
fonds in evenwicht zijn. Dergelijke groote fond
sen leveren in de practijk moeilijkheden op.
Spr. zou een principieel onderscheid willen
maken tustchen stedebouwkundig goede wij
ken en te saneeren wijken. Naast de ver
plichte afschrijving voor slechte wijken zou
spr. ook de niet. verplichte afschrijving wllen
zen opgenomen van woningen in goede wijken.
Het afschrijvingsfonds zal een der middelen
zijn voor het saneeren van wijken.
Ir. Tjaden, directeur van bouw- en woning
toezicht te Amsterdam is het in principe met
de prae-adviseurs eens. In Amsterdam zijn
dit jaar reeds 15.000 verbeteringen aangebracht
in 8000 woningen.
Men realiseert zich in het algemeen m g te
weinig hoe groot het belang is van een goede
volkshuisvesting. Zeer veel hangt af van de
wijze, waarop de woning wordt gebruikt. Ook
het bewonen van woonschepen en woonwagens
is te Amsterdam sterk afgenomen.
Spr. vraagt zich af of het juist is, dat voor
woninginspectie altijd vrouwen meer dan man
nen geschikt zijn. Volkomen eens was spr het
met het betoog van den heer Van Saane voor
een meer commercieele bedrijfsvoering en
meer gecentraiiseerden bedrijfsvorm. Dit zou
besparing op de bouwkosten beteekenen, geld
dat dus beschikbaar komt voor onderhoud.
De heer J. Rustige, wethouder van finan
ciën te Amsterdam, is geen voorstander van
overheidssteun voor het herstellen van wonin
gen.
Het vraagstuk is op te lossen door samen
werking tusschen kapitaalverstrekkers, exploi
tanten van huizen en grondexploitanter. Ca
nonherziening is misschien billijk, maar
dan ook voor de zeer lage canons, daar men
de overheid niet alle risico moet laten aragen.
Wat het onderhoudsfonds betreft, moet men
oppassen, dat men niet al te veel centraal wil
doen. De menschen zullen dan te veel afwach
ten, wat er centraal gedaan wordt. Bij al te
groote centralisatie zou het risico op den be
lastingbetaler worden afgeschoven.
De heer Mook moet in groote lijnen stelling
nemen tegen het prae-advies van den neer
Van Saane. De heer v. S. is afgegleden naar
■heoretsche bespiegelingen, waarin hij vo'tcomen
onjuiste argumenten gebruikt om zijn vakge-
nooten te diskwalificeeren.
De heer Van Saane is van oordeel, dat be-
arijfsvorm en financiering van de huidige wo-
woningvoorziening niet deugen.
Volgens spr. hangt de goede gang van zaken
af van een juist beheer, of dit nu een gr ot of
klein bedrijf is. Spr. hield een pleidooi voor de
woningvoorziening op de huidige basis.
Ook is spr. het niet eens met het prae-advies
van ir. Bakker Schut en het door hem uit
gewerkte stelsel van afschrijving.
De heer Delfgauw behandelde het Stuttgarter
systeem.
Het stelsel van het veiieenen van gemeente
lijke erfpachtsgronden voorziet reeds voor een
belangrijk deel in wat men met het Stuttgarter
stelsel wil bereiken.
De heer Van der Drift heeft genoeg vertrou
wen in de uitvoerende colleges, dat zij er toe
zullen medewerken, dat door de bekende wo
ningverbeteringscirculaire de normale woning
verbetering niet getorpedeerd worde.
Ir. Keppler somde verschillende factoren op,
die de juiste bewoning der huizen bevorderen.
Met een fonds voor de woningverbetering, aldus
spr., heeft men te Amsterdam zeer veel goeds
kunnen bereiken.
De heer Merckelbach bekeek het vraagstuk,
waarom de architecten niet meer bij de volks
huisvesting zijn ingeschakeld.
De prae-adviseurs beantwoordden hierna kort
de verschillende sprekers.
Ir. Van Buuren is betreffende de vraag van
den heer Merkelbach van oordeel, dat verbete
ring kan komen door wettelijke bescherming van
den archtitectentitel, waardoor vele beunhazen
zouden worden uitgeschakeld.
Ir. Bakker Schut bepleitte in zijn antwoord
de instelling van een studiecommissie inzake
het door hem verdedigde stelsel van verplichte
afschrijving en fondsvorming voor het aan
brengen van woningverbetering.
Spr. denkt hierbij aan een commissie in sa
menwerking met de Maatschappij van Nijverheid
en Handei.
De strekking van spr's betoog is geweest een
coördinatie te vinden van de belangen van
de overheid, de volkshuisvesting en die van de
woningexploitanten.
Onder leiding van jhr. J. van Vredenburch
werd dezer dagen een buitengewone algemeene
vergadering gehouden van de vereeniging Het
Nederlandsche Trekpaard, ter aanvulling van
statuten en reglement op de stamboekhouding
met bepalingen, welke overeenkomstig de paar-
denwet 1939 worden voorgeschreven. Cu storm
de voorstellen van het hoofdbestuur werden de
wijzigingen goedgekeurd.
Voorts vergaderde het hoofdbestuur, waarbij
mededeelingen werden gedaan over de gunstige
resultaten van den invoer met financieelen
steun der vereeniging va vrouwelijk fokmateriaal
in de provincie Noord-Holland en Fries'and.
Betreffende de overeenkomst met de Belgi
sche zustervereeniging werd besloten aan het
bestuur van de Belgische vereeniging mee te
deelen, dat een verlenging van het accoord met
5 jaren op 24 Dec. 1939 alleen zal kunnen plaats
hebben onder voorwaarde van een vosedige
wederkeerige erkenning der afstammingsbe
wijzen.
De heer Ch. M. Reinders-Folmer te Heem
stede werd benoemd tot tijdelijk lid en waar
nemend vice-voorzitter van het dagelijksch be
stuur, de heer Chr. Oomen te Teteringen tot
controleur-ambtenaar, de heer C. I. Ku'teweg
te Smilde tot lid der financieele commissie en
de heer G. O. Sneep tot hoofdbestuursjurylid
der keuringen van merriën tot opname in het
keurstamboek.
Ten slotte deed de heer P. M. Diederen, voor
zitter van de jury voor keuring van hengsten,
ingevolge de paardenwet, belangwekkende mede
deelingen over de resultaten der najaaxsheng-
stenkeuringen. Zoowel in het zuiden als in het
noorden van ons land is aanwezig uitstekend
hengstenmaterlaal. waarop de trekpaardenfokkerij
met vertrouwen kan worden opgebouwd. Onder
ae jonge hengsten zijn slechts 20 in aanmerking
gekomen voor opname in het keurstamboek,
waaruit blijkt, dat de selectie streng is toege
past, waarmede de fokkerij gebaat, is en zoowel
fokker als kooper voor teleurstellingen worden
behoed. Het hoofdbestuur gaf unaniem zn in
stemming te kennen met den arbeid der jury.
De Landelijke Vereeniging voor Katholieke
Gezinsvoogden en Patronage hield Zaterdag in
Hotel „Kasteel van Antwerpen" te Utrecht een
buitengewone algemeene vergadering. In zijn
openingswoord betreurde de waarnemende voor
zitter, ir. G. Verlinden uit Maastricht, het, dat
de heer Rademaker zich genoodzaakt zag als
voorzitter te bedanken. Medegedeeld werd, dat
de pogingen van het hoofdbestuur, ook in
Den Haag een afdeeling te krijgen, eindelijk
met succes zijn bekroond, in verband waarmee
de voorzitter generaal-majoor b. d. W. A. de
Wolf, voorzitter van deze afdeeling, hartelijk
welkom heette.
Binnenkort hoopt men ook in Rotterdam een
afdeeling te kunnen oprichten, terwijl verder in
Haarlem een afdeeling in voorbereiding is.
De voorzitter bracht vervolgens een kort ver
slag uit van de bijeenkomst van het Katholiek
Verbond voor Kinderbescherming, die 25 Oc
tober j.l. te Utrecht is gehouden. De vereeni
ging heeft daarbij reeds aansluiting verkregen
en zal in de eerstvolgende vergadering van het
Verbond officieel worden toegelaten.
Enkele opmerkingen, die naar aanleiding van
de bestuursverkiezing vanuit de vergadering
werden gemaakt, gaven den voorzitter aanlei
ding nog nader uiteen te zetten, hoe het be
stuur zich het contact tusschen beide organi
saties voorstelt. Een en ander werd nog toege
licht door een lid van het bestuur van het Ver
bond, die erop wees, dat de Landelijke Vereeni
ging naast het Verbond een speciale taak heeft
Tot leden van het hoofdbestuur werden ge
kozen: mej. Geldens, Nijmegen; mej. L. Tim
mermans, Amsterdam; de heer Th. Potters.
Breda; ir. G. Verlinden, Maastricht; de heer
J. Hox, Roermond en de heer A. N. Mhscini,
Hilversum, van wie ten slotte ir. G. Verlinnen
tot voorzitter werd aangewezen.
De vergadering benoemde den voorzitter en
den nog door het bestuur aan te wijzen secre
taris tot afgevaardigden in het hoofdbestuur
van het Katholiek Verbond voor Kinderbe
scherming.
In de namiddag-vergadering hield dr. W J.
F. Nuyens een lezing over het onderwerp „Eeni
ge oorzaken ven minderwaardigheid."
Het hoofdbestuur van den R. K. Vredesbond,
dat Zaterdagmiddag te Utrecht in vergadering
bijeen was, heeft aan onze Koningin en aan
Koning Leopold der Belgen telegrammen ver
zonden van den volgenden inhoud:
„Het hoofdbestuur van den R. K. Vredesbond
betuigt Uwer Majesteit zijn oprechten dank voor
Hoogstderzelver vredesinitiatief. Hoopt, dat een
voortzetting tot succes zal mogen leiden en zegt
gaarne den steun van het gebed toe."
De Haagsche wethouder van Onderwijs, prof.
ir. C. L. van der Bilt, heeft Zaterdagmiddag i»
de aula van het gemeentemuseum de „Klein-
beeld-tentoonstelling '39" geopend.
Het groote succes te Amsterdam er zijn
64 a 6500 bezoekers geweest was aanleiding,
de tentoonstelling ook in Den Haag te doen
houden.
Van de Duitsche postadministratie is bericht
ontvangen, dat verzending van veldpostpa.kket-
ten, bestemd voor Duitsche militairen, verbo
den is.
Briefpostzendingen meegenoemde bestemming
zijn tot een gewicht van 250 gram toegelaten.
Het gewicht van veldpostpakjes mag niet meer
dan 1 K.G. bedragen.
Z. H. Exc de Bisschop van 's Hertogenbosch
heeft aan de Liefdezusters van den H. Carolus
Borromeus, „Onder de Bogen" Maastricht, verlof
verleend tot oprichting van een succursaalhuis
in de parochie Sterksel, bestemd tot rusthuis
voor de zusters, die in de ziekenhuizen werk
zaam zijn
Dezer dagen heeft de groote Opera te Parijs
weer enkele voorstellingen gegeven. Zoo heeft er
ten behoeve van de vrouwelijke automobiel-af-
deeling van het Roode Kruis een groote uitvoe
ring plaats gevonden.
Dien avond werd, behalve twee operafragmen
ten, n.l. het tweede bedrijf van „Alceste" en het
derde bedrijf van „Daphnis en Chloë" van Serie
Lifar, een muzikaal ballet en het concerto voor
twee piano's van Poulenc uitgevoerd.
Voor de komende week vermeldt het program
ma: Rigoletto, Samson en Dalila, het ballet
„Elvire" en het tweede bedrijf van Giselle.
Vervolgens komen „Aida" van Giuseppe Verdi en
„Romeo en Julia" aan de beurt. Men heeft te
vens het plan een reprise van het ballet „Sylvia"
te geven.
Buiten het gewone repertoire zullen „Marouf"
met Jeanne Courtin en Georges Thill en „Or
pheus" nogmaals opgevoerd worden.
In het tijdvak van 21 December t/m. 4 Ja
nuari kunnen in het telefoonverkeer met den
Belgischen Congo Kerst- en Nieuwjaarsgesprek
ken tegen verlaagd tarief worden gevoerd. De
gesprekken mogen alleen de strekking van ge-
lukwenschen hebben.
Nadere inlichtingen verstrekken de P. T. T.-
kantoren.
In December 1937 heeft de K.N.A.C. aan den
minister van Waterstaat haar bezwaren kenbaar
gemaakt omtrent de regeling inzake de kruising
of vereeniging van voorrangswegen, zooals deze
is vastgelegd in het motor- en rijwielreglement.
In het bijzonder werd betreurd, dat ingevolge
deze regeling bij een kruispunt of vereeniging
van voorrangswegen beide over eenigen afstand
ophouden voorrangsweg te zijn, waardoor de
groote voordeelen van het systeem der voor
rangswegen, n.l. meer verkeersveiligheid en vlot
te verkeersafwikkeling, dus vergrooting van de
capaciteit van den weg, worden prijsgegeven.
Inmiddels paste de Rijkswaterstaat reeds op
een tweetal punten de oplossing toe, als de
K.N.A.C. in haar schrijven heeft genoemd, waar
bij door de wijze van administratieve aanwijzing
het voorrangsrecht van een der voorrangswegen
reeds ophoudt voor de kruising met den anderen
voorrangsweg, die daardoor ongehinderd als zoo
danig kan doorloopen.
Thans heeft de K.N.A.C. zich tot den minister
van Waterstaat gewend met het verzoek dit
systeem ook te doen toepassen bij de kruising
van de wegen 's GravenhageAmsterdam en
Leiden's Gravenhage bij het Haagsche Schouw,
alsmede bij de kruising der wegen Apeldoorn
Zutphen en Woeste HoeveGietelsche Brou
werij.
23—26
Dec.
St. Jozefgezellen en
militieplich-
tigen.
13—16
Jan,
Militieplichtigen.
20—23
Jan.
Jonge mannen en
militieplich-
tigen.
23—26
Jan.
St. Jozefgezellen en
militiephch-
tigen.
27—30
Jan.
St. Jozefgezellen en
militieplich-
tigen.
Vrijdagochtend werd het stoffelijk overschot
van Pater Wulfranus Heiling O.F.M., in leven
Gardiaan van het Minderbroederskloostër te
Weert, plechtig begraven op het kloosterkerkhof
te Weert.
's Avonds te voren werden om zeven uur de
Metten der overledenen gezongen waarbij Pater
Agnus Ambrosius, Vicarius van het convent,
agens was. Talrijke inwoners van Weert woonden
deze plechtigheid bij.
Vrijdag werden de Lauden gezongen, waarna
de solemneele Requiemmis werd opgedragen
door den Hoogeerw. Pater Prov. Prudentius van
Lensden O.F.M., hierbij geassisteerd door P. Ag
nus Ambrosius als presbyter assistens; P. Dr. Ni-
comedes Sanders als asldiaken; Pr. Drs. Trudo
ae Ruiter als sub-diaken en fr. Goswin Kamer
beek als ceremoniarius.
Na de H. Mis werd het stoffelijk overschot,
voorafgegaan door een grooten stoe^ kloosterlin
gen van het convent waar P. Wulfranus Overste
was, naar het kerkhof gedragen, onder belang
stelling van talrijke H.H. Geestelijken uit den
wijden omtrek en vele geloovigen.
Onder de aanwezigen waren de Hoogeerw.
heer Deken van Weert, de Zeereerw. heer Direc
teur van het Bisschoppelijk College van Weert,
Pater Overste van het Missiehuis van den H.
Geest, Pastoor en Kerkbestuur van de Hartebrug-
kerk te Leiden, waar P. Wulframus Pastoor ge
weest is, enkele professoren van het college,
de Pastoors van Ell, Swartbroek, Leuken, Alt-
weert, Maarheze, de gardiaans van Nijmegen
en Ophoven, de Praeses van Sittard, de Rec
toren van Heythuiven, Stokershorst, Br. Over
ste van het Pensionaat St. Louis en verschil
lende medebroeders uit den omtrek.
w».
De roman van een jong, zeer intelligent en mooi meisje,
vurig van aard en met een grooten levenshonger, maar
nog geheel ongerept, dat kennis maakt met het kwaad,
waarvan zij het bestaan nauwelijks vermoedde en het
slachtoffer wordt van groot onrecht. Laure ontvlucht het
huis van haar kinderjaren, haar trotsche ziel kan het on
recht haar aangedaan niet vergeten en evenmin verwerken.
Zij eischt van het leven haar deel geluk, maar het
kwaad, dat zoo ruw ingreep in haar bestaan, blijft haar
als een donkere schaduw volgen, als een macht „sterker
dan wij", waartegen Laure zich niet kan verzetten. Slechts
bitterheid en haat worden haar deel in plaats van het
zoo vurig begeerde geluk, totdat dit tragische leven eindelijk
zijn zin vindt en richting krijgt.
..Dood, waar is Uw overwinning is een roman van geheel
bijzondere waarde. De aangrijpende wijze, waarop in dit
boek aan den zin van het menschelijk leven gestalte gegeven
wordt, kan ons niet onverschillig laten, vooral niet in dezen
tijd, waarin de mensch zijn levenslust ten deele verloren
heeft en rondom zich zoo velerlei aanleidingen vindt tot
wanhoop. Daarom beteekent deze roman een boodschap van
vrede en heropstanding.
UNANIEM prees de toonaangevende pers in Frankrijk dit
sublieme boek: „Een magnifieke roman, waarvan de abso
lute schoonheid reeds in al haar glans straalt lang voordat
men de lezing beëindigd heeft. (Matin). „Ik herhaal met na
druk: een meesterwerk van opbouw, van toon, van ont
roering, van stichting." (Comedia).
De vertaling door Jules Aghina werd met den grootsten
zorg verricht, naar een manuscript, dat door den schrijver
zelf aan de eischen van het Nederlandsche publiek werd
aangepast. Een geheel nieuwe uitgave dus.
416 pag. groot formaat ing. f 3.90 geb. f 4.90.
Zend onderstaand bestelbiljet aan Uw boekhandel of aan
UITGEVERIJ DE GEMEENSCHAP BILTHOVEN.
BESTELBILJET, Ondergeteekende wenscht te ontvangen
den roman van Daniel Rops „Dood, waar is Uw Overwin
ning" ing. a f 3.90, geb. a f 4.90.
NAAM:
Zaterdagmorgen is te Veenendaal een ongeluk
gebeurd, waarbij de 17-jarige Van Soest uit
Amerongen den dood heeft gevonden. Hij was
bezig met het laden van zand op een iep-
karretje. Plotseling kantelde het wagentje,
waardoor hy werd getroffen en op slag ge
dood.
Zaterdagmiddag ongeveer vijf uur is brand
uitgebroken in de villa „Sondervank", bewoond
door de weduwe J. Bulthuis, aan het Van
Heutzpark te Coevorden. De villa, welke met
een rieten dak was afgedekt, stond direct na
het uitbreken van den brand in lichter laaie,
zocdat het werk van de gemeente-brandweer
zich slechts beperkte tot het nat houden van
het dak van het belendende perceel, daar de
brandende villa toch verloren was. Slechts
enkele meubelen konden worden gered.
De oorzaak van den brand is vermoedelijk
gelegen in een explosie van een gasradiator,
welke in de badkamer stond opgesteld.
ADRES:
W.
Aan den heer V. L. Slors is met 31 Deo. x939
eervol ontslag verleend als directeur v-.-.n de
Indische pensioenfondsen, onder dankbetuiging
voor de langdurige en trouwe diensten, duor hem
in die betrekking en aan den lande bewezen.
Aan jhr. C. W. Stern is op zijn verzoek, met
ingang van 1 Januari 1940, eervol ontslag ver
leend als burgemeester der gemeente Voorburg,
met dankbetuiging voor de langdurige diensten,
door hem als burgemeester bewezen en met be
noeming tevens tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
Aan S. J. Praamsma is op zijn verzoek, met
ingang van 30 November, eervol ontslag ver
leend als burgemeester der gemeente Bolsward,
met dankbetuiging voor de langdurige diensten,
als zoodanig bewezen.
Benoemd is tot substituut-officier van justitie
bij de arrondissementsrechtbank te Middelburg
mr. J. C. van der Minne, thans ambtenaar van
het openbaar ministerie bij de kantongerechte»
in het arrondissement Assen, ter vervanging van
mr. W. F. E. baron van der Feltz, benoemd tot
andere functiën.
Voorts is benoemd tot substituut-officier van
justitie bij de arrondissements-rechtbank ta
Almelo mr. J. A. C. Groenewegen, thans ambte
naar van het openbaar ministerie bij de kanton
gerechten in het arrondissement Groningen, tel
vervanging van jhr. mr. J. E. W. Twiss QuarleS
van Ufford, benoemd tot andere functiën.
Benoemd is tot rechter in de arrondissements
rechtbank te Breda mr. F. A. Holleman, thans
substituut-griffier bij de arrondissements-recht
bank te Amsterdam, ter vervanging van mr. G.
J. Kronenberg, benoemd tot andere functiën.
DOOR
INLEIDING
Dit is het verhaal van Jan, den prachtigen
hond van de familie Murdoch, op het buiten
goed Nuthill, in Sussex den grootsten en meest
volleerden hond niet alleen van Engeland maar
ook van Canada en het hooge Noorden, waar
zijn lichamelijke vermogens en de scherpte van
zijn instinct werden ontwikkeld tot een bijna
ongelooflijke hoogte.
Jan was de zoon van Finn, een grooten Au-
stralischen wolfshond, en van Lady Desdemona,
de bloedhond van kolonel Forde. Beide honden
waren kampioenen van hun ras en waren aan
beide zijden uit een lange reeks van kampioe
nen voortgekomen. En al die eigenschappen van
ras en bloed waren vereenigd in Jan, half
wolfshond half bloedhond, met de deugden van
beidé rassen.
Jan werd geboren in een hol in de duinen,
waar zyn moeder zich had teruggetrokken, en
reeds vroeg kreeg hij zijn les in de gevaren des
levens: hij moest het aanzien, dat verscheidene
van zijn broertjes en zusjes, gedurende de af
wezigheid van hun moeder werden gedood, eerst
eenige door een wezel en later zijn eenig, nog
levend zusje door een vos.
Toen pas ontdekte de familie Murdoch, waar
haar wolfshond Finn altijd heenliep. Men volg
de hem en vond het hol. En toen werd Jan
meegenomen naar het buitengoed, waar hij
kennis maakte met de beschaafde wereld
zonder eenig vermoeden, hoe hij later een ge
heel ander leven zou leiden in de barre wilder
nis van het hooge Noorden van Canada en pas
na veel arbeid, strijd en ontbering voor goed
zou terugkomen naar Nuthill.
Hier dus, op het buitengoed Nuthill, bij de
Murdoch's, begint de levensgeschiedenis van
Jan, den zoon van Finn.
HOOFDSTUK I
Eenige eerste schreden
Het tijdperk, dat de kleine Jan nu inging, was
zoo vroolijk en genotvol, als een hondenleven,
dat onder mannelijke bescherming staat, maar
zijn kan. Er waren op Nuthill geen kennels; en
het moet erkend worden, dat het leven in een
kennel nooit het gelukkigste bestaan voor een
hond is, ofschoon sommige zóó zijn ingericht,
dat het een heel gezond leven is.
Jan werd spoedig het voorwerp van harte
lijke belangstelling van elk lid der huishouding
op Nuthill, en hy was van het begin af de bij
zondere protégé van Betty Murdoch, een voor
recht dat op zichzelf zijn welzijn reeds zou
hebben bevorderd. Want Betty was een hoogst
gevoelig meisje en bovendien hield ze veel van
dieren, wat ze op een vriendelijke en vrooiijke
manier toonde; bovendien bracht ze gaarne
haar tijd in de open lucht door. En in haar
tante en den Baas had zij misschien de beste
bronnen, die in Sussex konden worden gevon
den, om haar inlichtingen te geven over alles
wat honden betrof. Aldus was Jan nooit onder
hevig aan de wreede beproevingen, waardoor
lievelingshondjes zoo dikwijls lijden. Hij werd
niet gedurende eenige dagen, als een teer kind
je in de armen gekoesterd, om daarna weer ge
durende een week te worden genegeerd; zijn
maagje werd nooit vergiftigd of in de war ge
bracht door het dwaze voeren van zoetigheden;
zijn voedsel werd hem met de onfeilbare regel
matigheid van een uurwerk toegediend; en het
werd met zooveel zorg samengesteld, dat, of
schoon zijn groei nooit werd onderdrukt door
dat men hem niet dikwijls genoeg voedsel gaf,
er bij het einde van den maaltijd nog altijd
wat eetlust overbleef. En hij zag nooit ander
voedsel dan op het tijdstip zijner maaltijden.
Zijn lichamelijke ontwikkeling was zeer be
langrijk. Toen Jan nog slechts enkele dagen op
Nuthill, en nog maar vier en dertig in de we
reld was geweest, wees de groote keukenweeg
schaal 13 pond en 7j4 ons aan. Wat zijn grootte
en gewicht betreft was hij op zijn vier en der
tigsten dag vrijwel gelijk aan een volwassen
fox-terrier, ofschoon hy natuurlijk nog geheel
ongevormd was en wat onzeker op zijn dikke,
kraakbeenachtige pooten stond.
„Hij zal een verbazend groote hond worden,
Betty," zei de Baas, nadat hij Jan had gewo
gen, „en ik geloof, dat hij je in elk opzicht eer
zal aandoen. Je houdt je streng aan de voor
schriften, wat het voedsel betreft, en het toe
voegen van wat zwavel, en we zullen spoedig
zien, dat Jan zijn eigen vader over het hoofd
groeit, is het niet zoo, Finn, mijn jongen?"
De wolfshond had ernstig naar het wegen ge
keken. en drukte nu zijn snuit tegen de hand
van zijn baas, hetgeen zijn gewone manier was
om op zulke onbelangrijke vragen te antwoor
den. Toen stapte hij naar voren en snuffelde
goedig aan den kop van het hondje, waarop
Jan onbeschaamd in den grijzen baard van zijn
vader, den wolfshond, beet, tengevolge waar
van hij werd omgerold en op zijn rug kwam te
liggen onder een van Finn's zware voorpooten.
Hierop volgden eenige oogenblikken van stoei
en, wat zeer vermakelijk was om aan te zien.
De kleine Jan snelde naar Finn toe en gromde
woedend. Finn spreidde zijn voorpooten wijd
uit en bukte zijn groote lichaam steeds neer,
zoodat zijn neus bijna den grond raakte, ter
wijl hij zijn staart in de hoogte hield en er
mee wuifde. Juist als het strijdlustige hondje
zijn snuit naderde, sprong Finn naar voren, of
op zij, dikwijls recht over Jan heen, kwam op
een kleinen afstand van hem weer terecht, en
draaide in de rondte om het nog altijd grom
mende hondje heen, met een grijns, die duide
lijk zei:
„Je hebt me weer gemist. Je bent niet half
vlug genoeg,, jonge man!"
En dan, om het jonge dier aan te moedigen,
ging Finn weer op den grond liggen met voor
uitgestoken kop, zijn oogen en snuit met de
voorpooten bedekt, terwijl hij Jan dan toestond
zich als 'n kleine stormram op zijn kop te wer
pen en woedend in de steile haren van den
wolfshond te graven, hetgeen een nutteloos zoe
ken was naar vleesch om zijn tanden in te zet
ten, en waarbij hij nog altijd 15 pet. van zijn
kracht verspilde, om zijn oorlogszuchtige ge
grom vol te houden.
Ternauwernood ging er een dag voorbij zon
der dat er iets nieuws gebeurde, wat van be
lang was voor het hondje. Nieuwe ervaringen
overstroomden hem in zulk een mate dat hij
er altijd, in zekeren zin, mee was vervuld. Zijn
maaltijden waren veelvuldig en bleven natuur
lijk een kwestie van onverzwakte belangstel
ling. Ook werd er veel geslapen, zooals alle
jonge, gezonde schepsels doen. Daar hem volle
vrijheid en overvloed van frissche lucht en
zonneschijn werd gegeven, geraakte Jan hier
door ongeveer ééns in het uur uitgeput en deed
dan een slaapje, waaruit hij binnen vijf, tien,
vijftien of dertig minuten ontwaakte, al naar
omstandigheden, weer tot aan de keel geladen
met geestdrift, kracht en jongehondjesachtige
wildheid.
Het was meer geluk dan goed overleg dat hij,
toen hij zeven weken oud was, in den stal een
muis doodde. Hij hield eenige oogenblikken de
wacht bij zijn slachtoffer; liep er telkens
plechtig om heen, nu en dan bloeddorstig
grommend en grauwend, waarmee hij bedoelde
de muis voor te bereiden op de ontzettende
straf, die haar deel zou zijn, indien ze 't waag"
de tot het leven terug te keeren.
Daar de staldeur op een kier was gelaten,
nam Jan dapper het lijkje tusschen zijn kaken,
en liep er waggelend mee naar het huis, waal
hij verwachtte geëerd te zullen worden. HU
ontmoette in den tuin Finn, die onbezorgd en
in een goed humeur langzaam naar hem toe-
stapte en aanbood een spelletje met hem te
doen. Jan deed zijn uiterste best om te grom
men, en tegelijkertijd zijn neus in de lucht te
*eken, waardoor hij wilde aantoonen, dat hij
ernstig vervuld was met zaken, die gewichtiger
waren dan spelen. Maar toen hij merkte, dat
het gevaar bestond dat hij door zóó te doen de
muis niet langer zou kunnen vasthouden, gaI
hij de poging op, en waggelde naar de voor
deur, snaaks vervolgd door den wolfshondj
Toen hij in het voorportaal niemand zag, strui
kelde hij over den drempel, liet zijn muis val
len, gromde woedend, en greep zijn buit me
een ruk weer beet; liep zóó voorbij de
waar de petten en jassen hingen, en over de
matten naar de half.
Hier vond hij Betty en de vrouw en lego®
aan haar voeten zijn nog al toegetakelde nu»
neer, terwijl Finn, evenals een oude kindermeid'
die trotsch is op de kwajongensstreken va»
haar pupil, glimlachte met de tong uit zijn bek-
(Wordt vervolgd)
