Zoekt gij betrouwbaar
Personeel? 1
Naar onderwijsvernieuwing
Laatste Nieuws
Plaats dan een Omroeper"
voor 90.000 gezinnen
Engel Koper toch
nog vermist
De ramp van de
Spaarndam
De ondergang van
de „Spaarndam"
MINISTER BOLKESTEIN
GEEFT RICHTLIJNEN
DE CONTROLE OP DEN
DUITSCHEN EXPORT
iiiiitiiiiniiiiiiiiniiniiiiiuiiniuiiinumuiiiuiiuitiiuiiiiuiiiiiiuHiniiHHnniiiiiiiuiiiiiiiininiiiuuifflmra
DINSDAG 28 NOVEMBER 1939
Behouden thuis
REDERIJKERSKAMER
ST. GENESIUS
Mijn particulier secretaris
TRINITEITS-LYCEUM
De viering van St. Catharinadag
St. Nicolaas make het de post
niet te moeilijk
Amusementsavond R. K. Militairen
R. K. Reisvereeniging
Geloof en Wetenschap
Kruisvaarttornier
Witte Kruis-collecte
HEEMSTEDE
VELSEN
PAPIERFABRIEKEN GEVEN
DUURTETOESLAG
Provinciale Staten van
Noordholland
Verbinding te Zuid-Scharwoude
Nieuwe bruggen
De Proeftuin te Aalsmeer
Subsidie aan Artis
Zweedsch protest
te Berlijn
BEVERWIJK
BESCHERMT DE GAZONS
Voor veilig verkeer
Sluis te Broek op Langendijk
Wederom een Engelsch
schip gezonken
MODEL VAN DE SOEMBING
OVERGEDRAGEN
Viererlei opvoeding
Dieseltrein reed
auto aan
De verliezen der
koopvaardij
Drijvende mijn onder
de Pier?
Nieuwe Chineesche
minister
Duitsche treiler op mijn
geloopen
OPENING R.K. MILITAIR
TEHUIS
MIJNEN AANGESPOELD
DE „SIBAJAK" NOG NIET
VERTROKKEN
Uiteenzetting van de maatregelen
der geallieerden
Het vergaan van de
Rawalpindi'
Twee vermisten van
Belgisch schip gered
De magnetische mijnen
r
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
HiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiniiiiiiiiiiiiiirmiHimiiiiiHii^
STAD
Enkele dagen na het vergaan van de „Sirnon
Bolivar", dagen waarin de lijst der geredden
langzaam met nog enkele namen groeide, kwam
te Zandvoort van de K.N.S.M. bericht binnen,
dat de bediende Engel Koper, pp wiens be
houden thuiskomst men in zijn geboorteplaats
r.og slechts weinig hoop had, gered was. Alge
meen was de vreugde in Zandvbort-
De jonge echtgenoote (het huwelijk van
Koper was eerst vier dagen voor zijn vertrek
met de ..Simon Bolivar" gestoten) ontving van
alle kanten gelukwenschen, bloemen en andere
bewijzen van medeleven in de vreugde over de
redding
Ofschoon echter wel bekend was, dat Engel
Koper tot de geredden behoorde, kon men over
hem geen nadere gegevens krijgen. Men pro
beerde in contact te komen met anderen, die
de ramp overleefden, maar er was niemand, die
Inlichtingen kon verstrekken.
Tot helaas Maandagavond de K.N.S.M.
de familie met het droeve feit in kennis
moest stellen, dat Koper niet gered was,
doch nog tot de vermisten moest gerekend
worden.
Diep is de verslagenheid, niet alleen in
den kring van verwanten, vrienden en be
kenden, maar in geheel Zandvoort, nu de
blijdschap om de gemelde redding van dezen
jongeman voorbarig is gebleken.
Een van de geredden van het s.s. Simon Poli
var. de heer G. Schellevis, is bij zijn terugkeer
in zijn woonplaats, Wijk aan Zee, feestelijk in
gehaald. Het fanfare-corps „Orion" begeleidde
den heer Schellevis naar zijn woning, waar ve
len hem met zijn gelukkige redding kwamen
gelukwenschen.
De heer Schellevis heeft geruimen tijd m het
water rondgedreven, vastgeklemd aan een stuk
wrakhout, voordat hij door een reddingsboot
werd opgepikt.
EUWS
een reizend bediende; Mefistofeles, hoofd der
duivelen; Auherhahn, duivel; Vitziiputzli, dui
vel. Er volgt dan een pauze. Daarna wordt een
5-tal komische, kunstzinnige divertissements
opgevoerd. De kostbaarheid van dit programma
noopte het Comité het programma verplichtend
te stellen voor 10 cent.
Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan
heeft de R. K. Rederijkerskamer voor een goed
gevulde zaal van gebouw St. Bavo een opvoering
gegeven van het blijspel „Mijn particulier Se
cretaris."
In een kernachtig openingswoord zette de
praeses der St. Joseph-Gezellen Vereeniging
Haarlem I, waarvan St. Genesius een onder-
afdeeling is, uiteen het doel van een tooneel-
afdeeling en de plaats, welke zij inneemt in net
Gezellenleven.
De Genesianen jiebben met „Mijn particulier
Secretaris" een oud paardje van stal gehaald:
zij hebben den oud-leden, die voor meer dan
tien jaar geleden ditzelfde stuk voor het voet
licht hebben gebracht, hiermede zeker een
dienst bewezen, terwijl ook het overige publiek
zich uitstekend heeft geamuseerd.
„Mijn particulier Secretaris" speelt op een
buitenverblijf van een baron, die uitgebreide be
zittingen heeft, en met het oog hierop had de
tooneelaankleeding wel wat meer zorg verdiend.
De baron zelf speelde niet onverdienstelijk en
had geen moeite met zijn rol, hoewel hij als
baron meer geaffecteerd had kunnen spreken
Ditzelfde dient gezegd van Steringa z'n logé.
hierdoor hadden we ook meer den indruk ge
kregen van de „deftige omgeving".
Jhr. van Scherpenzeel werd zeer goed gety
peerd.
De rentmeester, stalmeester en houtvester
speelden hun rollen zeer behoorlijk; echter had
het samenspel hier en daar wat meer kunnen
vlotten.
Het geheel was een goede voorstelling. Een
woord van lof aan den regisseur, eten heer den
Nijs, is hier zeker op zijn plaats.
Het muziek-ensemble Nibbering vulde de
pauze's met prettige muziek.
Ter gelegenheid van het feest van St. Ca-
tharina, de patrones der studie, werd door het
schoolbestuur, in nauwste samenwerking met
de Triniteits-Propaganda-Commissie, aan de
leeraren en leerlingen van het Lyceum, een uit
gebreid programma geboden. Als begin der
feestelijkheden vond Vrijdagavnod 1.1. een avond
voor de bovenbouw plaats, waarbij de bekende
declamator Henk Schaar optrad.
Het eerste gedeelte van diens repertoire be
stond uit historische gedichten waaronder:
„Egidius war bestu bleven?" uit Esopet,
„Scheepspraet" van C. Huygens, „Pelgrims
liedje" van Pater Poorters enz. Bij bijna alle
gedichten werd een kleine uiteenzetting gege
ven, waardoor elk der aanwezigen ten volle van
de meesterlijk uitgevoerde declamaties kon ge
nieten.
Vervolgens droeg de heer Schaar de humoris
tische Vlaamsche schets „Oscar en den Does"
van F. de Sinclair en een aantal moderne ge
dichten, zooals „Zonderlinge Zielen" van Anton
van Duinkerken, „De Jongleur de Notre Dame
Van Anthonie Donker" en „Zonnekind" van
pater Schreurs voor.
Na de pauze werd „De Plaatsvervanger", van
üe Sinclair, ten gehoore gebracht, welke
enorm succes oogstte.
Met een korte toespraak sloot Pater ter Haar
dezen welgeslaagden avond. J. Wüst zorgde
voor de muzikale omlijsting.
Zaterdagochtend werd een gezongen H. Mis
opgedragen voor het welslagen van de studie,
en om 10.15 had een feestelijke vergadering
van Cassiciacum plaats, waarbii het Lyceum
koor onder bezielende leiding van Pater Spoo-
renberg, een vierstemmig „Ave Maria" uitvoer
de.
Daarna spraken achtereenvolgens P. Franse
over „Het leven van St. Catharina". H.
Reyntjens over „Vondels bekeering" en E. Huf-
fer over „Nicolaas Beets en de Camera."
Na de pauze besprak J. Theunis „Het leven
van St. Willibrord." Tot slot dankte Pater
Vlaar.
's Middags werden voor den onderbouw films
gedraaid.
De Directeur van het Post- en Telegraaf'
kantoor te Haarlem brengt ter kennis van be
langhebbenden, dat het tijdens de Sint Nico-
laasdrukte noodzakelijk is, voor een stevige ver
pakking, deugdelijke aanhechting van adres
kaarten, duidelijke adresseering en goede be
vestiging van de adressen van de te verzenden
postpakketten zorg te dragen.
Het gebruik van stevig pakpapier en sterk
touw wordt dringend aanbevolen.
Volledige adresseering met vermelding van
straat en huisnummer is strikt noodzakelijk.
Indien het adres op het pakket geplakt wordt
moet dit over z;jn geheele oppervlakte worden
vastgehecht. Vasthechting van deze adressen
door middel van lak is niet toegelaten.
Voorts verdient het aanbeveling in de pak
ketten een tweede adres te sluiten, waarop te
vens naam en adres van den afzender zijn ver
meld.
Op Zaterdag 2 December as. zullen net
hoofdkantoor, de bijkantoren en postagent
schappen, alsmede de hulpkantoren Benne-
brcek, Santpoort-station, Santpoort-dorp en
Spaarndam tot 18 uur voor de aanneming van
postpakketten zijn opengesteld.
Op Donderdag 30 November organiseert het
comité van R. K. Militaire Tehuizen in de St,
Bavozaal, Smedestraat, des 'avonds 8 uur een
buitengewonen amusementsavond. Men heeft
beslag kunnen leggen op het beroemde Maiio-
netten-theater van Bert Brugmann, die het
vermaarde spel in 5 bedrijven: Dr. Johan Faust,
brengt. RolverdeelingDr. Faust, professor te
Wittenberg; Wagner, zijn famulus; Hansworst,
De afd. Haarlem der Ned. Reisvereeniging
voor Katholieken heeft op Woensdag 13 De
cember een groote kien- en dansavond in de
muziekzaal van „De Leeuwerik."
Op Donderdag 7 December houdt de afd. een
excursie naar de transorma-post-sorteerma-
chine aan de Baljuwslaan, terwijl op Zondag 7
December een strandwandeling wordt gemaakt.
Op de zesde bijeenkomst van „Geloof en We
tenschap" in dit seizoen spreekt dr. L. H. M.
Berger uit Den Haag over „Problemen en me
thoden der beroepskeuze." De bijeenkomst
wordt gehouden in den Stadsschouwburg.
Tenminstewanneer de jeugd de perken met
rust laat en ze niet gebruikt als terrein om
krijgertje te spelen. Er is in dit opzicht al veel
verbeterd, doch nog altijd zijn er belhamels,
voor wie de gazons niet veilig zijn.
De zorgvuldig afgedekte perken c-p het Moens-
plein b.v. vertoonen alweer de vernielende
voetsporen. Laat iedereen meehelpen om dit
euvel te voorkomen. Dat dit mogelijk is, bleek
ons dezer dagen weer eens, toen een jongen,
trappende op een zware bakfiets, zich veront
waardigd van zijn zadel verhief en een paar
kinderen, die door een der perken holden in
ronde Hollandsche woorden sommeerde om
ergens anders te gaan spelen.
Zóó moet het zijn!
Het Kruisvaart-tornier van de K. J. C. in de
parochie van O. L. Vrouw van Goeden Raad is
een mooi succes geweest. Met veel élan hebben
de jongens aan de wedstrijden, die een groote
verscheidenheid van stc-f boden, deelgenomen.
Het was eigenlijk een exposé van al het goede,
nuttige en mooie, dat zij in de Kruisvaartbans
hebben geleerd.
De uitslag luidde aldus:
1. St. Willibrordusban, 92 p.; 2. St. Aloysius-
ban, 74 p.; 3. St. Damiaanban, 72 p.; 4. St. Bo-
nifaciusban, 70 p.
De Oriflamme werd dus gewonnen door de
St. Willibrordusban, die het zegeteeken uit de
handen van den WelEerw. heer kapelaan van
Schijndel in ontvangst mocht nemen.
De speldjesverkoop ten bate van het Witte
Kruis heeft hier ter plaatse opgebracht de som
van f 135.98, hetgeen iets minder is dan het
vorig jaar.
Burgerlijke Stand Ondertrouwd: F. D.
Heijting en H. M. v. Eden.
Getrouwd: J. C. Kres en H. G. C. Vernooij.
Geboren: M. A. L. Kahmannv. Vlijmen,
zoon; A. J. Weijersv. Roode, dochter; M. G.
TervoortSengers, dochter.
Overleden: M. de Vries, 3 jaar.
Badhuis In het badhuis aan de Postlaan
werden in de afgeloopen week 398 douchebaden
en 18 kuipbaden genomen.
Aan 56 kinderen werd een gratis schoolbad
verstrekt op Woensdagmiddag van 2 tot 4 uur.
Van de gelegenheid tot kosteloos baden op
Woensdagavond tusschen 5 en 8 uur werd door
71 volwassenen gebruik gemaakt.
De directie van de Ver. Kon. Papierfabrieken
van Gelder Zonen heeft besloten om het perso
neel eeh duurtetoeslag te geven van 5 pCt. van
het loon. Voor gehuwden en kostwinners zal
de toeslag tenminste f 1.50 per week bedragen
De uitbetaling van den toeslag zal eenmaal
in de vier weken geschieden.
dat de gemeente f 1868 zal moeten bijdragen.
Bij herhaling is de laatste jaren van verschil
lende zijden aangedrongen op de totstandkoming
van een verbinding, geschikt voor rijverkeer,
van het dorp Zuid-Scharwoude met den in uit
voering zijnden provincialen weg Alkmaar
Schagen en het wegennet in den Heerhugo-
waard. De Provincie wil dezen weg aanleggen
op voorwaarde, dat de gemeente Zuid-Schar
woude f 36.000 bijdraagt en later den weg in
onderhoud neemt. Bovendien zal de Provincie
overgaan tot den bouw van een rijbrug over het
kanaal HuigendijkOudkarspel met opritten en
verbinding met den provincialen weg Alkmaar
Schagen. De kosten van deze overbrugging wor
den geraamd op f 97.000 (exclusief de wegens
den bouw der opritten verschuldigde arbeids-
loonen). Bij dezen opzet is aangenomen, dat het
maken van de opriten evenals de verbetering van
üe Koog en het Kerkpad te Zuid-Scharwoude in
werkverschaffing zullen kunnen worden uitge
voerd en dat het Rijk de deswege te betalen ioo-
nen voor 100 pCt. voor zijn rekening zal nemen
Mocht hierop afwijzend worden beschikt, dan is
het hoogst twijfelachtig of voor de uitvoering
nog een financieel aanvaardbare basis te vin
den zal zijn. Voorts zal de provincie in beheer en
onderhoud nemen een deel van het Kerkepad en
een deel van den Hasselaarweg. Gedeputeerde
Staten doen de betreffende voorstellen aan de
Staten.
Gedeputeerde Staten stellen voor hen te
machtigen over te gaan tot den bouw van een
nieuwe brug met een doorvaarthoogte van 2.50
meter boven het peil van 0.40 N.A.P. over de
Oostelijke ringvaart van den polder de Berk
meer, ongeveer 170 meter Oostelijk van de be
staande Schippersbrug, die zal worden afge
broken en tot den aanleg van de daarbij behoo-
rende werken. De polders Obdam en Berkmeer
zullen f 7000 en f 3500 moeten bijdragen.
De proeftuin, verbonden aan de Rijkstuin-
bouwwinterschool te Aalsmeer, zal meer dan tot
nu toe het geval is geweest, worden bestemd
voor wetenschappelijke onderzoekingen op het
gebied van teeltmethoden voor de bloemer.-
kweekerij, wat aan de wetenschappelijke voor
lichting van de kweekers ten goede kan komen
Ged. Staten stellen daarom voor het subsidie
aan de school van f 900 op f 2500 te brengen.
Het nadeelige saldo van het boekjaar 1939
1940 wordt op f 69.300 geraamd. Ged. Staten
stellen voor een derde deel van dit bedrag voor-
rekening der Provincie te nemen.
(Bovenstaande reeds geplaatst in
een deel onzer vorige oplage)
STOCKHOLM, 27 Nov. (Zw. tel.ag.).
Vandaag is het protest van de Zweedsche
regeering bij de rijksregeering rverhandigd
inzake de aanbrenging van een nieuwe
mijnversperring, welke de viermijlenzone in
de buurt van Falsterbö ten Zuiden van Oere
sund niet eerbiedigt.
Er zal wel niemand onder de ingezetenen zijn,
die in den afgeloopen zomer niet met bewonde
ring en voldoening naar de plantsoenen, perken
en gazons gekeken heeft. Ze zagen er alle even
welverzorgd uit met fraaie heesters en bloe
men en geschoren grasperken, waaraan de ge
meentelijke tuinman met zijn helpers onafge
broken hun deskundige aandacht besteedden.
Reeds thans zijn er maatregelen genomen om
onze plantsoenen en gazons in het a.s. voorjaar
te voorzien van een keur van bolbloemen. De
perken zijn volgeplant met bloembollen, die
straks, wanneer ze in vollen bloei staan, onge
twijfeld een fraaien aanblik zullen opleveren.
Gedeputeerde Staten van Noordholland stellen
voor aan het Verbond van vereenigingen voor
veilig verkeer een subsidie van f 100 te ver-
leenen. Bij het steeds toenemende snelverkeer is
er, naar de meening van Ged. Staten, een taak
weggelegd.
Voor het bouwen van een geheel nieuwe, op
200 meter afstand, van de bestaande, sluis te
Broek op Langendijk met aansluitend vaarge-
deelte, losplaats en parkeerplaats, waarvan de
kosten worden geraamd op f 122.800, willen
Ged. Staten een bijdrage verleenen van f 12.500,
mits door het Werkfonds een bedrag van
f 103.800 wordt verstrekt tegen annuïteiten van
ten hoogste f 3.868 per jaar gedurende 45 jaar.
Het gemeentebestuur rekent op f 1200 sluisgel-
den per jaar en f 800 bijdrage van derden, zoo-
LONDEN, 27 Nov. (Reuter) Medegedeeld
wordt, dat de Royston Grange, een schip van
5144 ton, van de Engelsche reederij HOulder, in
den Atlantischen Oceaan is tot zinken gebracht.
Menschenlevens zijn niet verloren gegaan.
De bemanning, bestaande uit 36 koppen, is
vandaag in een haven aan de Westkust van En
geland aan land gebracht. Ongeveer een uur had
den de opvarenden rondgezwalkt voor zij werden
opgepikt.
Hr. Ms. gezant te Tokio, de heer J. C. Pabst,
heeft namens de Nederlandsche regeering aan
In de te Utrecht gehouden vergadering van
den Vrijzinnig Democratischen Bond heeft Z.
Exc. de Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, de heer G. Bolkestein, een
rede gehouden over „onderwijsvernieuwing".
Spr. ving aan te betoogen, dat het onderwijs
stuwing noodig heeft, ook uit niet-onderwijs-
kringen en daaruit niet het minste omdat on
derwijs, alleen aan zich zelf overgelaten, zoo
gemakkelijk verstart.
In den roep om onderwijsvernieuwing zag
spr. een beweging van wijde strekking. Deze
heeft den steun van het geheele onderwijs noo
dig.
Noodig is daarvoor, dat men het openbaar
onderwijs niet langer ziet als een „overkoepe
ling" van de verschillende richtingen, maar als
een eigen richting naast de protestantsch-
christelijke en de Roomsch-Katholieke, met
wie een leven als gelijkgerechtigden en gelijk-
begunstigden noodig en mogelijk is. Die eigen
richting der openbare school zie ik als een
chris-telijk-humanistische; dat zij „overlieids-
school" is, is daarbij iets secundairs.
Het is niet mogelijk over onderwijs en op
voeding vruchtbaar te spreken met hen, die de
geestelijke vrijheid niet als de noodzakelijke
levenssfeer van den mensch belijden. Uit die
verscheidenheid, die het psychologisch onder
zoek vaststelt, vloeit onmiddellijk één eisch
voor het onderwijs voort: een zoo vergaand
mogelijk individualisatie.
Wie dit, als ik, inziet, betreurt het diep, dat
de grenzen van dit mogelijke allereerst bepaald
moeten worden door financieele overwegingen.
Onderwijsvernieuwing heeft zich wel in bij-
.ondere mate bezig te houden met de vraag
jaar het verschil tusschen jongens- en meisjes-
mderwijs.
Het meisjesonderwijs en de vraag, in hoe
verre en waarin het van dat der jongens moet
verschillen, is een onderwijsvraagstuk van den
eersten rang, minder misschien nog voor het
lager, dan voor het middelbaar en ook hooger
onderwijs.
Bij het middelbaar onderwijs vindt de afzon
derlijke school voor meisjes in de laatste jaren
toenemende belangstelling. Voor vele meisjes,
die nu onze gymnasia en hoogere burgerscholen,
tot eigen en anderer schade, onveilig maken,
is een haar beter passende plaats te vinden op
een afzonderlijke school voor meisjes, waar het
onderwijs beter kan rekening houden met het
op het concrete aangelegde meisjesintellect en
met speciale vrouwelijke gemoeaseigenschappen.
Een der voornaamste eischen, die „onderwijs
vernieuwing" stelt, is, dat de school niet alleen
op het intellectueele zal gericht zijn. Want
viererlei opvoeding heeft de school te geven:
naast de intellectueele de physieke, de aesthe-
tische en de moraal-religieuze. Vernieuwing van
het onderwijs behoort zich met alle vier bezig
te houden.
In lichamelijke opvoeding, door lichaamsoefe
ning verkregen, schiet de school nog zeer te
kort. Hierin naar verbetering te streven, -is een
eerste plicht.
Door de historische ontwikkeling van onder
wijs en maatschappij kan er van de lichaams
oefening alleen maar iets voor allen terecht ko
men door haar verbinding met de school.
Sport en spel kan men veelszins nog aan het
particulier initiatief toevertrouwen. De eigen
lijke lichamelijke opvoeding, d.i. in de eerste
plaats lichaamsoefening, training der physieke
krachten, waarover individu en volk moet
kunnen beschikken, daarentegen niet. Ook
omdat daarin allerlei elementen liggen voor ka
raktervorming en gemeenschapszin.
Lichaamsoefening, voor zoover zij den gezon
den mensch wil dienen, is juist grondslag van
alle ander onderwijs. Geen schooldag zonder
een flinken tijd aan dit deel der opvoeding ge
geven. Afzonderlijk wijs ik nog op het belang
hiervan voor de vrouwelijke jeugd van allen
leeftijd. Er zijn hier nog groote lacunes. Bij
het hooger onderwijs is men er nog in 't ge
heel niet aan toe; bij het nijverheidsonderwijs
zijn n<V slechts schuchtere proefnemingen.
Maar ook het overige onderwijs vraagt om ver
sterking aan dezen kant. Wie deze lichamelijke
opvoeding mooi leiden, laat ik hier buiten be
schouwing. Maar ook hier dreigen de finan
ciën. Het aesthetische element in het onder
wijs dient ook te worden bevorderd. Noodig is
ook hier, dat bij de opleiding van onderwijzers
en leeraren wordt begonnen.
Het is een klacht ook tegenover het onderwijs,
vooral het voortgezet onderwijs, dat de Neder
landsche kunst en kunstenaar in zulke moei
lijke omstandigheden verkeeren.
Tot schade van deze zelf, maar ook van de
kinderen van ons volk.
Ik noemde ten slotte ook de moreel-religieuze
opvoeding, waarop een echte „onderwijsvernieu
wing" heeft acht te slaan. De openbare school
nadert hier een moeilijk punt, de bijzondere
school, uit de behoeften eener bepaalde reli
gieuze opvoeding bij het onderwijs ontstaan,
beweegt zich in dezen veel vrijer. Vast staat
echter, dat de openbare school van heden zich
meer en meer begint los te maken van het
negentiend'eeuwsche positivisme en de waarde
der religie en de daarop steunende moraal in
het menschelijk leven, en dus ook haar betee-
kenis voor het onderwijs, erkent. Het is hier
echter nog een onzeker zoeken naar vormgeving
van deze gedachte. Geen beter bewijs dan de
stapel literatuur die geschreven is over bijbel
kennis op de openbare school. Ik laat echter
met vertrouwen de inwerking van de in dezen
veranderende denkbeelden op maatschappij en
staat, ook op het openbaar onderw'ijs, aan de
toekomst over. Men moet hier niet willen voort
ijlen, nog minder koppig tegenhouden.
Naast het onderhoud uit de publieke kassen
mOgê in de toekomst iedere school beschikken
over eenige particuliere middelen, om in de
behoeften of in de wenschen van eigen inzich'
te voldoen.
Ik weet heel goed, dat deze gedachte nog moet
groeien om eenig resultaat te kunnen opleveren,
maar ik zie in deze, zij het bescheiden, indi-
viaualiseering van iedere school een middel ter
verbetering van haar onderwijs.
Met één opmerking wil ik eindigen. Alle ge
praat over onderwijsvernieuwing, en elke po
ging daartoe loopen dood, wanneer zij niet wor
den opgevangen door in de school werkende on
derwijzers of leeraren. Van hen hangt ten slotte
alles af. Ik doe een beroep op hen aldus de-
minister om acht te geven op alles wat een
snel veranderende tijd ten bate van het onder
wijs van hen vraagt. Ik ben te zeer met hur,
werk vertrouwd geraakt, om in dezen niet vol
goeden moed te zijn.
de Japansche marine, ter plaatsing in het nieu
we marinemuseum te Tokio, een model over
gedragen van de „Soembing", welk schip een
geschenk van Z. M. Koning Willem III het
allereerste begin vormde van de moderne Ja
pansche marine.
Een volkomen gelijk model is in het histo
risch scheepvaartkundig museum te Amster
dam geplaatst.
De opvarenden van het op een
mijn geloopen s.s. „Spaarndam"
zijn door een loodskotter aan boord
genomen. Een reddingboot, welke
te hulp was gesneld, behoefde geen
assistentie te verleenen.
Als eenige passagiér bevond zich
op de „Spaarndam" een bejaarde
dame, die uit Amerika kwam en
ondanks het langdurig oponthoud
had besloten aan boord te blijven.
Bij de ontploffing werd het schip
aan den boeg tot aan het bovendek
opengescheurd, waarbij het voorluik
werd weggeslagen.
Toen de reddingboot de plaats
van de ramp verliet, was het wrak
nog drijvende.
Maandagnamiddag omstreeks half één is te
Apeldoorn op den onbewaakten spoorwegover
gang in den Woudhuizerweg door onbekende
oorzaak een personenauto, bestuurd door den
heer H. J. Vos, uit Ernst, door een dieseltreh!.
komende uit Zutfen, gegrepen. De heer Vos,
die de eenige inzittende was, werd zeer ernstig
gewond. In zorgwekkenden toestand is hij naar
het R.K. ziekenhuis te Apeldoorn overgebracht.
De auto werd totaal vernield. De trein had 20
minuten vertraging.
LONDEN, 27 Nov. (Reuter). Medegedeeld
wordt, dat in de week eindigende 25 November
elf Britsche schepen, met een tonnage van
25.787 ton, vier neutrale schepen met in totaal
23.949 ton en twee Fransche schepen, met meer
dan 3000 ton, zijn gezonken.
Maandag half 1 meldde de Scheveningsche
kustwacht, dat hij ter hoogte van de Pier een
voorwerp had gezien, dat nu eens boven water
zichtbaar was en dan weer onderging. Er stak
een ijzeren stang naar boven uit. Overwegende,
dat het wel eens een drijvende mijn kon zijn
stelde hij de militairen ervan in kennis.
Onmiddellijk liet de militaire commandant de
Pier ontruimen en de toegangen tot den Boule
vard, van het Noordelijkste punt tot ongeveer
aan Seinpost, werden afgezet door soldaten en
politieagenten. Het voorwerp was om 2 uur in
den middag onder de Pier verdwenen.
Zekerheid, dat men met een mijn te doen
heeft, is er niet. Maar het zekere voor het on
zekere nemende blijft de Boulevard afgesloten,
hetgeen in dit stormachtige regenweer niet erS
is.
TSJOENGKING, 27 Nov. Reuter verneemt
van gezaghebbende zijde, dat T. V. Soeng, de
bekende Chineesche bankier, zijn zwager Koeng,
in de regeering van Tsjang Kai Sjek zal ver
vangen als minister van financiën.
KOPENHAGEN, 27 Nov. (Reuter) Ten Zuiden
van Langeland, een eiland dicht bij de plaats,
waar op Zaterdag een Duitsch wachtschip op
een mijn is geloopen en gezonken, is vandaag
een Duitsche treiler op een mijn geloopen. De
treiler zonk direct.
Deensche en Duitsche patrouillevaartuigen
snelden ter assistentie toe. Er zijn minstens drie
leden van de bemanning van de visschersboot
gered.
Woensdagmiddag 4 uur zal te Gemert in te
genwoordigheid van den bisschop van 's Herto
genbosch, Z. H. Exc. mgr. A. F. Diepen, en
vele militaire autoriteiten, het R.K. militair
tehuis worden geopend.
Het tehuis is versierd met fraaie muurschil
deringen, welke gemobiliseerde directeuren van
nijverheids- en kunstnijverheidsscholen hebben
aangebracht. In dit tehuis, dat voorheen als
loods van den Ned. Chr. Boerenbond dienst
deed, is plaats voor 500 personen. Het beslaat
een oppervlakte van 30 bij 12 meter.
Te Ouddorp zijn twee mijnen aangespoeld.
Deze zijn onder bewaking gesteld en zullen ge
demonteerd worden.
In verband met het slechte weer is het ver
trek van de „Sibajak" opnieuw uitgesteld, thans
tot een nader bekend te maken tijdstip.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
De radiotelegrafist G. H. van den Berg,
heeft over het vergaan van de „Spaarndam" nog
het volgende verteld:
„Ik lag te rusten in mijn hut, toen de ont
ploffing zich voordeed en ik. werd ongeveer een
meter omhoog geslingerd. De telefoonverbinding
met de brug was verbroken en de voornaamste
antenne sloeg neer. De noodantenne, die van een
der masten af loopt, bleef echter intact. Ik kan
dus S.O.S.-signalen geven en mededeelen, dat
wij op een mijn waren geloopen. Ik kreeg onze
positie van den stuurman en seinde die uit.
Toen kreeg ik bevel, in de reddingboot te gaan.
De stuurman inspecteerde de voorste ruimen en
wij konden het water hooren binnenstroomen.
Het schip liep langzaam vol en zonk. Het was
koud en er stond een snerpende wind. Wij had
den het schip in ongeveer tien minuten ver
laten en waren niet langer dan een half uur in
de boot geweest, toen wij gered werden door
een loodskotter. De bemanning van den loods
kotter stond er verbaasd over, dat er zoo velen
gered waren. Zij vertelden den schipbreukelin
gen, dat zij, ofschoon zij met hun kotter op twee
mijl afstand lagen van de „Spaarndam" toen de
ontploffing zich voordeed, den schok gevoeld
hadden."
1
PARIJS, 27 Nov. (A. N. P.) In een publicatie
van het Fransche departement voor de Blok
kade wordt nog- het volgende medegedeeld:
Het besluit der geallieerde regeeringen °m
op te treden tegen den uitvoer van den vijand
zal den schepen, die afkomstig- zijn van
Duitschland of naburige landen, de verplich
ting opleggen zich aan dezelfde controle
maatregelen te onderwerpen als de schepen, die
zich naar deze landen begeven.
De Fransche contröle-bases zijn Duinker
ken, Le Havre, Marseille en Oran. De Brit
sche bases zijn Kirkwall, Weymouth, Duins,
Malta, Haiffa, Fort-Said en Gibraltar.
De schepen die niet vrijwillig een der ba
ses aandoen, kunnen verplicht worden van
hun koers af te wijken, ten einde zich aan
een onderzoek te onderwerpen. Men zal alle
maatregelen nemen ten einde met-gerecht
vaardigde tijdverliezen voor de schepen te
vermijden.
De waren, die in de Fransche havens uitge
laden zullen worden als zijnde van vijandelijken
oorsprong-, herkomst of eigendom, zullen onder
bewaking van de „Service de Prises" gesteld
worden, tenzij het comité voor de controle van
contrabande en vijandelijke uitvoeren de requi
site en verkoop ervan machtigt. In dit geval
zal de tegenwaarde in de deposito- en con
signatiekas gestort worden.
De in beslag genomen waren of haar tegen
waarde zullen onder bewaking der Fransche
autoriteiten blijven tot het sluiten van den vre
de. Dan gillen te dezen opzichte alle beslissin
gen getroffen worden, die de „Conseil des pri
ses" billijk zal achten.
Het departement voor de Blokkade zal echt-er
de teruggave der waren of de betaling harer
tegenwaarde op elk moment kunnen bevelen
op advies van het comité voor de controle van
contrabande en vijandelijke uitvoeren, in het
bijzonder voor het geval bepaald zou wordem
dat de waren eigendom van neutrale staten zijn
geworden vóór 28 November 1939.
Om in aanmerking te komen voor een onder
zoek moeten de voor dit doel aan het departe
ment voor de Blokkade gerichte aanvragen in
ieder geval betrekking hebben op goederen, toe-
behoorend aan neutrale staten.
Bovendien zal het noodig zijn:
a. Ofwel dat de goederen geladen waren °P
een schip, dat een uitvaarvergunning ontvan
gen heeft vóór 11 December 1939 in de laatste
neutrale haven, die dat heeft aangedaan;
b. Ofwel dat deze goederen geladen waren °P.
een schip, aan hetwelk een uitvaartvergunninS
uitgereikt is vóór 1 Januari 1940 in de laatste
neutrale haven, die het heeft aangedaan en het
object waren van een contract, dat vóór 28 No
vember 1939 geteekend is en den verkooper de
verplichting oplegt, de goederen in ontvangst
te nemen en te betalen, uiterlijk op het mo
ment van de lading.
Ten slotte zullen de aanvragen vergezel"
moeten gaan van alle noodige bewijzen.
De Fransche en Britsche consulaten ih
het land van expeditie zullen certificaten
van oorsprong kunnen afgeven, welke de
controle van de ingescheepte waren zullen
vergemakkelijken en sneller zullen doen
verloopen.
LONDEN, 27 Nov. (Reuter)Van den kant dei
admiraliteit wordt vernomen, dat de „Chitra^j
die de overlevenden van de „Rawalpindi" Se'
red heeft, zelf een gewapende koopvaardijkrul'
ser was.
BRUSSEL, 27 Nov. (Havas). Twee °pvar®^
den van het Belgische schip „Quenast".
vier mijl ten Zuiden van het lichtschip Noor
hinder is vergaan, die vermist werden. zl'
door een Zweedsch schip, op weg van Antwe
pen naar Oslo, opgepikt en naar Oslo mee=>
LONDEN, 27 Nov. (Reuter) Te Londen
klaart men met een zeer groot vertrouwen,
Groot-Brittannië de kwestie der magneto
mijnen beheerscht en dat het land er zekei' -
kan zijn, dat deze mijnen niet veel langer
een bedreiging zullen vormen,
