De Finsche regeering
is afgetreden
Roosevelt ricl
Moskou
Roosevelt richt een nota tot
Moskou en Helsinki
HET SLECHTE
VOORBEELD
De nieuwe regeering zal onder
handelingen openen met
de Sovjets
WINTERSCHE KWALEH?
Mijnhardtjes
Inwilliging van
alle eischen?
Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
PATER TH. HAGEMANS
3 DECEMBER
TEN BESTE VOOR UW ARMEN
Tegen de onmenscheï
bombardementen o
TERSTOND ANTWOORD
Tegen de onmenschelijke barbaarsckheid van
bombardementen op de burgerbevolking
Kabinet op breeder basis
VERZOCHT
De inhoud der boodschap
K E IP
VRIJDAG 1 DECEMBER 1939 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE
Het Weer liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiid
KOPENHAGEN, 1 Dec. (Reuter) Uit Helsinki wordt
vernomen, dat vandaag een nieuwe Finsche regeering wordt ge
vormd, waarin Kivimaeki minister van Buitenlandsche Zaken zal
worden.
De nieuwe regeering zal waarschijnlijk vandaag nog onder
handelingen met de Sovjets beginnen, nadat een wapenstilstand zal
zijn tot stand gebracht.
Tanner, de socialistische minister van Financiën, zal het
nieuwe kabinet vormen.
Kivimaeki is van December 1932 tot October 1936 minister
president geweest. Hij is jurist; hij is stichter der universiteit van
Abo. De nieuwe minister van Buitenlandsche Zaken is 53 jaren.
De Finsche regeering heeft Moskou doen weten, dat het kabi-
net-Kajander is afgetreden.
I N L A
iv wT F
K AR E kyvrola
nyÊyrka *ra,vola
SOVJET RUSLAND
BH
Redenaar van groot formaat en daarom een waardig volgeling
van den H. Dominicus spreekt in de ANTONIUS KERK
N. GROENMARKT a.s. Zondag
't HILLETJE
KOOTWIJK
WanfijSO 1
Russische legatie nog
niet vertrokken?
Verontwaardiging in Amerika
berichten
EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22127
2 ^iaoé/enjifmioofl
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
jLjzciijt ons het recept van Uw
OOGARTS
Wij maken Uw BRIL zóó,
dat hij en U ievieden is.
Waarom nog elders ergernis
wanneer „de Roemer" prima is
Zes man van Grieksch
schip gered
Engelschen leggen een
nieuw mijnenveld
Dooden en gewonden
Alle beschikbare strijdkrachten zijn in Finland gemobiliseerd ter
verdediging van het land tegen iedere agressie. Een infanterie-afdeeling
onderweg in het grensgebied, om een der strategische punten te betrekken
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Inget
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BtJ eontract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers* zie de rubriek
I VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
Stormachtige tot krachtige, later wellicht
verder afnemende Zuid-Westelijke tot j=
Westelijke wind. Aanvankelijk betrokken
tot zwaar bewolkt, later tijdelijk opklarend. j|
H Nu en dan regen. Later kouder.
illllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllii;
Jaaski.
ANTR
Helsinki
AKKO
STJOHANNES
BJORKO
M
RAUTUS
VALKI
WOIPIALA
KORKE.MJAKI
^RIJOKIBJELOOSTROW
e/san
3918°
LENINGRA'
avansaan
ISHORKS
DE GEEISCHTE 25KM LIJN
Veldmaarschalk Mannerheim, de commandant van het Finsche leger,
op wiens schouders een zeer zware taak rust
voor
WEEKEND of VACANTIE
WILDDINERS
Dir. BROEKMAN Jr. TELEFOON 10
verdrijven ze veilig en vlug. 1 2 stuks 50ct.
EN GROS. DSLfiZEff S K/1ETZ N.V R'PAM
Het slechte voorbeeld heelt in onze
bewogen dagen een enorme trek
kracht. Deze trekkracht is zoo
groot geworden, doordat men niet tijdig
hen, die het slechte voorbeeld gaven,
gedwongen heeft hun leven te beteren.
Deze paedagogische fout, die zich zoo
vaak heeft gewroken in het particuliere
leven, wreekt zich op wereldschokken
de wijze, nu zij in het leven der volke
ren werd begaan. Straffen is soms noo-
dig, maar een goed paedagoog behoeft
weinig te straffen, omdat zijn opvoed
kunde erop gericht is fouten en misda
den en dus ook straffen te voorkomen.
De grootste aanmoediging voor misda
digers is hun den indruk te geven, dat
straffeioosheid en succes practisch ver
zekerd zijn. Wie zoover is gekomen, dat
hij bij zijn handelingen niet meer geleid
wordt door beginselen van recht en
rechtvaardigheid, kan alleen nog maar
met geweld en dwang en straf ertoe ge
bracht worden die beginselen zoo niet in
het hart, dan toch in de practijk te eer
biedigen. De staten, die zich thans op
werpen als de straffers van het geweld
dadige onrecht, hebben 't aan hun eigen
fouten en onrechtplegen te wijten, dat
zij nu met man en macht moeten optre
den tegen een internationaal kwaad,
dat zij niet enkel rustig hebben laten
groeien, maar zelfs door hun eigen hou
ding hebben bevorderd. En terwijl
zij zelf zóó machtig zijn, dat zij goede
kans loopen niet overweldigd te worden
door hen, wier onrechtmatige daden zij
willen straffen en zoo mogelijk herstel
len, zijn het de kleine volkeren, die, vol
maakt onschuldig vredelievend levend
overeenkomstig de beginselen van recht
en rechtvaardigheid, op smartelijke
wijze de eerste en jammerlijkste dupe
worden van de strafoefening.
Na Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije
en Polen schijnt thans Finland
aan de beurt om ten offer te val
len aan de fouten, door de groote mo
gendheden sinds Versailles begaan.
Sovjet-Rusland met zijn bolsjewistisch
terroristisch regime, dat God-betere het
door de groote democratieën als „eben-
bürtig" werd erkend en zelfs in den Vol
kenbond werd gehaald om er een eerste
viool-partij te spelen, blijkt thans ten
aanzien van Finland alleen te willen
doen, wat het ten aanzien van Polen in
vereeniging met zijn nieuwen partner,
het nationaal-socialistische Duitschland,
heeft gedaan. Engeland en Frankrijk
mogen ach en wee roepen over de
schandelijke handelwijze van Rusland,
zij hebben Sovjet-Rusland te lang als
gelijkwaardigen en zelfs als begeerens-
waardlgen bondgenoot geaccepteerd om
nu andere dan krokodillen-tranen te
mogen schreien. Al moeten wij erken
nen, dat er tusschen Duitschland en
Polen méér gegronde reden was tot wrij
ving dan tusschen Rusland en Finland,
verrassend is^de parallel tusschen de
methodiek van Duitschland ten aanzien
van Polen en die van Rusland ten
aanzien van Finland. Eerst werden er
onderhandelingen gevoerd, waarbij de
Russische eischen steeds werden ver
hoogd, totdat zij voor den souvereinen
tegenstander volkomen ohaanvaardbaar
waren geworden. Dan volgde een zenu
wenoorlog met onbehouwen scheldpar
tijen, bedreigingen en beleedigingen.
Daarop werden de laatste papieren be
letselen voor het inzetten van een mili
taire actie, het Russisch-Finsche niet-
aahvalsverdrag, verscheurd en de diplo
matieke betrekkingen afgebroken: en
thans cirkelen de Sovjet-vliegtuigen bo
ven Helsinki en rukken de roode troepen
van het Moskousche terreu'r-régime over
de grenzen om de Finsche .provoca
teurs" en „barbaren" tot Russische rede
en Sovjet-beschaving te brengen. Dit
verachtelijk schouwspel is diepbescha-
mend voor het zgn. beschaafde Europa
en het is een ontstellende waarschu
wing voor alle kleine naties in dit on
zalige werelddeel. Finland scheen bereid
liever met eere te sneven dan in schande
te leven. Het gaf daardoor een goed
voorbeeld, te luisterrijker nu de slech
te voorbeelden in verbijsterende mate
navolging vinden. Helaas doen de laat
ste berichten over het aftreden van de
regeering in Helsinki vermoeden, dat
Finland, dat volkomen alleen staat in
dezen monstrueus ongelijken strijd voor
de overmacht zal zwichten. Dit zou te
begrijpen zijn, maar maakt de tragedie
nog droeviger, want het zai onder deze
omstandigheden zekér geen minder
onereuze voorwaarden krijgen dan vóór
het verzet, terwijl de roode haan van
Moskou nog scheller victorie zal kraaien.
Naar de „Berüngske Tidende" volgens een
United-Press bericht uit Helsinki meldt, zou
de nieuwe regeering voornemens zijn alle
oorspronkelijke Russische eischen in te
willigen, benevens de vestiging van vloot-
bases op het schiereiland Hangö. Zij zou er
evenwel op staan dat Rusland zich zou hou
den aan zijn voorstel aan Finland tweemaal
zooveel gebied in Russisch Karelië in het
district van het Ladogameer af te staan als
Finland daar aan Rusland afstaat.
Verwacht werd dat de nieuwe regeering zich
heden via de Amerikaansche ambassade tot het
Kreml zou wenden. In afwachting van dit con
tact zou dc Russische regeering zich onthouden
van luchtaanvallen.
Het bericht over het aftreden van minister
president Oajander en over de vorming van eer,
nieuw kabinet door den huidigen minister van
Financiën Tanner wordt nog niet bevestigd, doen
in over het algemeen goed ingelichte kringen,
acht men het waarschijnlijk.
In dezelfde kringen acht men het mogelijk,
dat de heer Ryti eventueel het voorzitterschap
van den ministerraad zal gaan bekleeden er.
dat de heer Paasikivi, de gezant te Stockholm,
die de onderhandelingen met Sovjet-Rusland
heeft geleid, als minister van Buitenlandsche
Zaken zal optreden.
Volgens de Zweedsche bladen zou de Russi
sche legatie te Helsinki in den nacht op Vrij
dag de Finsche hoofdstad hebben willen ver
laten en zich naar Stockholm begeven. Er zijn
evenwel zekere moeilijkheden ontstaan, welke
het vertrek hebben vertraagd.
De Finsche autoriteiten hebben aldus de
berichten bij het Russische gezantschap ge
vraagd of het vertrek tot Vrijdag zou kunnen
worden uitgesteld.
Er is nog geen bericht of de Russische legatie
is vertrokken of niet.
De Sovjet-pers vermijdt de gisteren begonnen
gevechtshandelingen voor te stellen als oorlog
of zelfs ook maar als ernstig conflict. De ver
houding tegenover Finland vormt zelfs niet eens
het voornaamste onderwerp in de bladen van
vandaag. Veeleer is het grootste deel der Dia-
den gewijd aan den vijfden verjaardag van den
moord op den vroegeren leider der partij te
Leningrad, Kirow, die op 1 December 1934 ais
slachtoffer van een aanslag is gevallen.
Naast de naar aanleiding hiervan gepubli
ceerde documenten, herinneringsartikelen enz..
komt de mededeeling over den aanvang der
militaire acties tegen Finland op een niet in
het oog springende wzije naar voren. Er wordt
wel onder opschriften als „Botsingen van de
Sovjet-troepen met de Finsche troepen" daar
van melding gemaakt. Deze discrete behande
ling van de militaire acties tegen Finland moet
zonder twijfel tot uitdrukking brengen, dat de
Sovjet-unie geen reden heeft zich ongerust te
maken over de gevechtshandelingen, welke de
troepen van het militaire district Leningrad
hebben ingezet tegen Finland. Het uitbreken
van het conflict met Finland heeft totnutoe
nog geen enkel blad aanleiding gegeven tot een
hoofdartikel. Alleen resoluties en betoogingen,
waarover ook vandaag weer in de bladen wordt
bericht, geven uitdrukking aan de stemming
der Sovjet-Russische openbare meening. De
moties hebben bijna alle hetzelfde tweeledige
thema: zij bedreigen de Finsche „militaire
kliek", welke schuld heeft aan de provocaties
tegen de Sovjet-troepen, met volkomen ver
nietiging, doch wijzen op de sympathie van
het Sovjet-volk voor het Finsche volk, „welk?
bevrijding van avonturiers thans voor de deur
staat".
Overal komt verder tot uitdrukking, dat de
Sovjet-unie Finland niet wil veroveren, doch
slechts naar eigen veiligheid streeft.
Volgens een mededeeling van het Finsche
nieuwsbureau werd vanochtend om elf uur
het besluit genomen een wijziging in de
regeering te brengen ten einde alle parle
mentaire groepen in de regeering vertegen
woordigd te doen zijn.
Volgens een telegram van Reuter uit
Helsinki was vanochtend om elf uur het
bericht, dat de regeering van Cajander was
afgetreden, nog niet bevestigd, doch kon dat
aftreden wel ieder oogenblik worden ver
wacht.
WASHINGTON, 1 Dec. (Reuter)
President Roosevelt heeft een bood
schap gezonden aan Rusland en Fin
land, waarin hij er bij deze landen
op aandringt, niet hun toevlucht te
zoeken tot „onmenschelijke bar-
baarschheid" door de bombardee
ring der burgerbevolking uit de
lucht.
De diplomatieke vertegenwoor
digers der Vereenigde Staten hebben
de boodschap overhandigd te Mos
kou en Helsinki, nadat berichten
waren ontvangen over de bombar
deering van Helsinki.
De boodschap van president Roosevelt aan
Moskou en Helsinki is bijna gelijkluidend aan
die, welke indertijd aan Groot-Brittannië,
Frankrijk en Duitschland werd gezonden. Zij
luidt: De meedoogenlooze bombardeering uit de
lucht van burgers in nietversterkte bevolkings
centra tijdens vijandelijkheden, welke in ver
schillende deelen der aarde in de laatste paar
jaren hebben gewoed hetgeen geleid heeft
tot de verminking en dood van duizenden man
nen, vrouwen en kinderen zonder verdediging
heeft de harten van ieder beschaafd mensch
bedroefd en innig het geweten der mensch-
heid geschokt. Indien tot dezen vorm van
onmenschelijke barbaarschheid gedurende de
periode van den tragischen brand, waarvoor de
wereld zich thans geplaatst ziet, een toevlucht
wordt gezocht, zullen honderdduizenden on
schuldige menschelijke wezens, die in geen
enkel opzicht iets uitstaande hebben met de
vijandelijkheden, hun leven verliezen.
Daarom richt ik dit beroep op de Sovjet
(resp. Finsche) regeering, zooals ik gedaan
heb tot de regeeringen, die reeds openlijk bij
de algemeene vijandelijkheden betrokken zijn,
om haar vastbeslotenheid te bevestigen dat
haar gewapende strijdkrachten in geen geval
eü onder geen beding over zullen gaan tot de
bombardeering uit de lucht van burgerbevol
kingen of onversterkte steden, uitgaande van
het begrip dat deze zelfde regelen van oor
logvoeren nauwgezet door al hun tegenstan
ders zullen worden in acht genomen. Ik ver
zoek onmiddellijk antwoord"
Deze boodschap werd opgesteld en overge
bracht, nadat de president geconfereerd had
met Cordell Huil.
De verontwaardiging van het Amerikaansche
volk neemt toe bij het ontvangen der nieuwe
dagbladberichten uit Finland en is op het
oogenblik grooter dan die welke aan den dag
trad bij den inval in Polen. Finland vertegen
woordigt het type van de democratie die al zijn
verplichtingen nakwam. De URSS daarentegen
doet zich thans voor den man in the street voor
als een groote natie die zich gewijd heeft aan
de agressie op voorbeeld van het nationaal-so
cialistische Duitschland. De volksverontwaar-
diging is van dien aard, dat op korten termijn
een Amerikaansche diplomatieke actie er het
gevolg van zou kunnen zijn. De Washington
Post schrijft in een hoofdartikel onder het op
schrift „Waarschuwing aan Rusland": „Het is
zeker dat de Russische aanval op Finland een
rampspoedig effect zou hebben op de Russisch-
Amerikaansche betrekkingen. Reeds bestaat een
krachtige strooming, die nog sterker wordt, ten
gunste van een verbreking der diplomatieke be
trekkingen met de URSS. Dit gevoelen ^zou lei
den tot een nieuwe verslechtering der interna
tionale betrekkingen".
De New-York Sun schrijft: „De aanval der
Sovjets op Finland is ondernomen op het mo
del van den inval van Duitschland op Polen.
Deze aanval is niet op Finland alleen ge
richt, het is ook een aanval gericht tc ?n de
veiligheid der Scandinavische landen. De dag
zal komen, waarop de Sovjets stevig gevestigd
aan de Oostzee ook in conflict zullen komen
met de Duitsche belangen."
PARUS, 1 Dec. (Havas). Het legerbericht
van den Vrijdagochtend luidt: In den nacht
eenige actie van artillerie. We hebben giste
ren in de avonduren een vijandelijken over
val afgeslagen.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
In het Westen geringe activiteit van artillerie
en verkenners. Bij de luchtverkenning boven de
Noordzee zijn de ingezette strijdkrachten in een
zwaar noodweer geraakt. Vier vliegbooten moes
ten op zee dalen. Zij werden gedeeltelijk be
schadigd. De bemanningen zijn voltallig gered.
7 J Jse,m Voegloos gesmeed uit zuiver
iSF goU(i, vertolkt de HDZ-ver-
lovings- en trouwring zijn
dieperen zin te beter door
ËgBT den schoonen vorm. Naast
jgSST de rijkskeur staat binnenin
^«s|s5? het HDZ-meesterteeken!
Roosevelt richt een boodschap tot Mos
kou en Helsinki.
De Finsche regeering afgetreden.
Het hooge water is thans vrijwel station-
nair.
Negenhonderd arbeiders tijdelijk werk
loos tengevolge van de stagnatie in De
Wit's dekenfabrieken.
De Indische vlootvoogd, vice-admiraal
Ferwerda, heeft afscheid genomen.
O
GR. HOUTSTRAAT naast Luxor
BIJLSMA'S ASSURANTIEKANTOOR N.V.
Keizersgracht 267 - Amsterdam - Tetot. 42167-33540
OORLOGSCHADE-
(MOLEST-) VERZEKERINGEN
OVER ZEE EN DOOR EUROPA,
er spoor, schip of outo, me» en ronder
equisitie en/of Inbeslagname. Onze premies
zijn meestal lagerdan debestaandetarieven.
HEILIGEWEG 39-45 - A'DAJVI A. J. v/d MADE
LOGIES M. ONTBIJT 2.-. Prima Holt. keuken
SPECIALITEIT INDISCHE RIJSTTAFEL
OSLO, 1 Dec. (Reuter). De kapitein en vijf
leden van de bemanning van een Grieksch
stoomschip, dat qp 160 mijl ten Westen van
Ierland gezonken is, zijn door een Noorsch
schip opgepikt De mannen hadden vier dagen
in een reddingsboot doorgebracht en waren ge
heel uitgeput Men vreest dat de andere 22
w
leden der bemanning verloren zfon.
LONDEN, 30 Nov. (Reuter) Engeland heeft
een nieuw mijnenveld gelegd in de Noordzee, on
geveer halverwege de monding van de Theems
en de Schelde. Het veld beslaat 300 vierkante
mijlen. De koopvaardij tusschen Engeland en
Nederland passeert normaliter in de nabijheid
van het nieuwe mijnenveld, en ook de scheep
vaart uit Scandinavië kan een omweg moeten
maken om naar de Theems of het Kanaal te
komen.
De admiraliteit heeft vanavond de positie van
het nieuwe mijnenveld opgegeven en daar de
waarschuwing aan toegevoegd, dat schepen, die
dit gebied binnenvaren zulks op eigen risico
doen.
BANJOEWANGI, 1 Dec. (Aneta). Het kapok
etablissement Sidodadi, bij Kali Setail, is uit
gebrand, vermoedelijk door onvoorzichtigheid
van het werkvolk. Drie personen zijn gedood,
twee werden ernstig gewond en vier lichtge
wond. De schade wordt niet door verzekering
gedekt.
