w;
DE MEKANIEKE OORLOG
TOOTAL
DASSEN
'nen Soldaat is eenen oorlogssmid
Geen vaste lijn
ANTWOORD
NIEUWE SERIE 1939-1940
Kreukher stellend
VRIJDAG 1 DECEMBER 1939
Eerste Nederlandsche Slagers
vakschool
Apothekers-assistent
Wi
PRIJZEN
VANAF F. 92.50
WAS ER OOIT EEN TIJD, waarin het radiotoestel
zóózeer een onmisbaar bezit voor alle gezinsleden
vormde? Laat het Sinterklaasgeschenk dit jaar een
Philips toestel zijn. Nieuws en verstrooiing voor ieder
naar zijn aard... iederen dag opnieuw deelt het Philips
toestel zijn gaven uit. Geen enkel ander apparaat bezit
het feilloos werkend linodyne drukknopsysteem met zijn
onverwoestbaar mechanisme. Heeft men een knop op een
bepaald station ingesteld, dan is één lichte vingerdruk
voldoende om het haarfijn afgestemd te ontvangen.
Laat het Sinterklaasgeschenk een Philips toestel zijn!
Koopt kinderpost
zegels
Audiëntie Aartsbisschop
UIT DE STAATSCOURANT
Onderscheiding
DE MARNIX IN INDIË
DOE DAT NOOIT 1
E. H. E
Het weer in November
BEREKENING PRESENTIEGELD
SCHERP AFGEKEURD
SOLDAAT BIJ AANRIJDING
DOODELIJK GEWOND
K.N.V.B.-PROGRAMMA
BRABANTSCHE BRIEVEN
I
De commissie inzake de versterking van
de maritieme defensie van Nederlandsch-
Indië, die, zijn de geruchten daaromtrent
juist, onze vloot met drie slagkruisers wil
verrijken, is samengesteld uit één vice-ad-
miraal, twee schouten-bij-nacht, één kapi
tein ter zee en twee luitenants ter zee eer
ste klas. Deskundiger kan het al niet, doch
het ligt waarlijk niet aan ons, dat wij des
ondanks van de wenschelijkheid, laat staan
van de noodzakelijkheid van de aanschaf
fing van slagkruisers voor onze vloot niet
overtuigd kunnen raken. Daarvoor zijn de
officieren der marine, ook de allerhoogste,
het onderling te veel oneens en heeft de
vaste lijn, in de elkander in den loop der
jaren opvolgende en verdringende commis
sierapporten, ten eenenmale ontbroken.
De heer H. V. Quispel, hoofd van het
kantoor voor dienstplicht, propaganda en
werving in Indië, wist, in een rede op 11
December 1938 te Batavia uitgesproken, „de
tolk te zijn van de geheele Koninklijke Ma
rine van den hoogste tot den laagste, zoo
hier als overzee" als hij vastlegde, dat de
Marine zes kruisers noodig heeft. „Het
spreekt vanzelf", schreef de heer Brouwer,
commandant van den kruiser „Sumatra",
in het Marineblad van Januari 1939, „dat
de ruggegraat eener machtige vloot het
Slagschip is. Het heeft echter een passende
omlijsting noodig: ter zee talrijke uiteen-
loopende lichte strijdkrachten; aan den
wal Dreadnought-basis-accommodatie, dok
ken, reparatie-inrichtingen enz. enz., een
en ander zwaar verdedigd, ook tegen lucht-
gevaar. Om de gedachte te bepalen: accom
modatie als m Singapore en Pearl-Harbour
(Hawai-eilanden). Het behoeft geen betoog,
dat dergelijke plannen geheel boven onze
draagkracht liggen." In de vergadering van
de R.K. Staatspartij van 2.3 November 1929
legde de luitenant ter zee eerste klas, L. A.
C. M. Doorman, in een prae-advies vast:
„De vraag: slagschepen of klein-materieel
behoeft niet meer te worden beantwoord.
Alleen Engeland, Amerika en Japan kunnen
zich nog de weelde van zware schepen ver
oorloven. Een klein-materieel-vloot, be
staande uit kru.sem
ten, vliegtuigen en mijnenleggers is voor
onze doeleinden echter uitermate ge
schikt." De vlootvoogd in Indië, vice-admi-
raal Ferwerda, waarschuwde op 4 Augustus
van dit jaar in den Volksraad er nog voor,
„dat het gevaarlijk en bepaaldelijk onjuist
zou zijn de meening ingang te doen vin
den, dat een lichtere vloot dan een met
een kern van zware schepen, niet van
eenige beteekenis zou zijn". Met de studie
commissies is het al niet veel beter gesteld.
Die van 1920 kwam tot een geheel andere
conclusie dan die van 1912 en die van 1939
is het weer geheel oneens met de commis
sie van 1920.
Uit dit alles blijkt toch wel, zacht gezegd,
dat er over de oplossing van het defensie-
vraagstuk in Marinekringen geen eensge
zinde meèning heerscht. Wanneer men nu
in Marinekringen vertrouwen vraagt in het
oordeel van de deskundigen-commissie, be
ginne men met in eigen kring eenheid van
inzicht te kweeken. Het Nederlandsche
volk mist hier een vaste lijn, een lijn, die
houvast geeft bij de beoordeeling van de
vraag of de honderden millioenen, aan
slagkruisers met alles wat er om heen zit
te besteden, ons tevens de eenig mogelijke
en krachtige defensie verzekeren. Het is
daar niet van overtuigd en men kan toch
niet verlangen, dat het in zoo'n belangrijke
en geldverslindende aangelegenheid aan
wat „Spielerei" doet.
Geheel anders staat het met het leger.
Daar ziet men de doelstelling klaar voor
oogen en is men het vrijwel eens, althans
in het algemeen, over de middelen, die tot
het doel kunnen leiden.
Donderdagmiddag, 30 Nov., had aan de Sla
gersvakschool te Utrecht de uitreiking plaats
van de diploma's der school aan de bij het
examen geslaagde leerlingen. Dit waren er 27
van de 34. Eén der leerlingen meost, wegens
Ziekte, den cursus onderbreken.
De volgende cursus begint Maandag 2 Ja
nuari 1940.
GRONINGEN Geslaagd de dames A. M.
Staal, Assen, en A. Bakker, Buitenpost.
ia zijn plicht doet slechts uit
dwang, leeft vergeefs zijn leven lang.
m
PHILIPS 895X FL 235
PHILIP5
Veertien kinderbedjes, met veertien slapende
kindergezichten. En niemand ziet het de twee
meiskes aan dat ze, gansch en al vervuild, uit
een half onder den grond gebouwd hol, ergens
in een klein dorpje zijn gehaald. En dat ze van
hun eerste bad twee weken ernstig ziek zijn
geweest.
En ge zoudt het Wim, die nu zes jaar is, niet
aanzien dat hij vlak voor zijn laatste verjaar
dag, nog niet kon spreken, omdat hij de eerste
vijf jaar van zijn leven in een van onze groote
steden, in de ergerlijkste vervuiling, op een
hoop oude lappen heeftgeleefd?
En zoo ging het met alle veertien, die hier
rustig en wel slapen. En er i? nog plaats voor
een vijftiende bedvoor een jongen van 13
jaar, wiens vader stervende is, nu al maanden
lang, wiens moeder het leven niet meer aan
kanen die verwaarloosd wordt, in ieder
opzicht.
Kinderen in Nederlandsche kindertehuizen in
het jaar 1939, hebben het goed. En wanneer de
kleuters van vier en vijf jaar naar huis komen
en lachend en pratend hun jassen en mantels
ophangenhebt ge geen medelijden met ze?
En misschien zijn er in Nederland gezinnen
waar het middagmaal nóg eenvoudiger is dan
hier. Maar
Een meisje van vier jaar springt op den be
zoeker toe, aldoor vragend: „Bent u een papa?
Bent U nou mijn papa?"..... en twee oudere
vertellen aan een derde groote verhalen van:
„en mijn moeder doet dit, en mijn moeder
zegt dat De een werd, drie weken oud te
vondeling gelegd De andere is verwaarloosde
Wim!
Kinderen in tehuizen voor verwaarloosden
missen nog wel iets!
En als U één kinderpostzegel koopt voor den
brief die U tóch schrijft hoeven ze minder
te missen.
Zijne Hoogwaardige Excellentie de Aartsbis
schop van Utrecht zal de volgende week alleen
Maandag, Dinsdag en Donderdag audiëntie ver-
leenen.
Aan M. de Vries, brugwachter in dienst der
gemeente Harlingen, is de zilveren ©ereme
daille, verbonden aan de orde van Oranje-
Nassau, toegekend.
BATAVIA, 1 Dec. (Aneta) De „Marnix van
St. Aldegonde" is vanmorgen te Tandjong-Priok
aangekomen, na over t algemeen een gunstige
reis te hebben gehad na vertrek uit Lissabon,
Blijf altijd op do rechter-
weghelft in bochten,
binnen bebouwde kom
men bent u dat zelfs wet
telijk verplicht!
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIË
op: ,,Wat zegt de jeugd ervan?"
U vraagt: wat zegt de jeugd ervan? E
Vindt u dit dan niet fijn,
Dat onze jeugd haar oordeel velt
En „bijdehand" wil zijn?
Men moet toch met de tijden mee,
Geen tempo zij gesteld,
Als wij eens groote menschen zijn,
Moet 't uit zijn met geweld!
Wij willen in de wereld dan
Geen kias- of rassenhaat;
Met ouderwetsche opvoedkunst
Is men niet meer gebaat.
De jeugd van tegenwoordig is
Met alles veel vooruit, s
Met sport en spel en romantiek
Lacht zij de helden uit.
Maar wat de jeugd vooral typeert
Van den modernen tijd:
Ze kiest nog zee, trotseert gevaar,
Zelfs óók in oorlogstijd.
illllllllllllllllllllllllllliHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllI
Gemiddeld over de 5 hoofdstations was in
November de ochtendtemperatuur 2 graden bo
ven normaal, in de 3 dekaden respectievelijk
11^, 3'A en 1 graad boven normaal. De groot
ste afwijkingen kwamen voor op den eersten
en den laatsten dag der maand, resp. 5 54 graad
beneden en 9 graden boven normaal.
De gemiddelde dagelijksche maximum tem
peratuur was 1% graad en het gemidelde mini
mum 2 y. graad boven normaal.
Het aantal dagen met een minimumtempe
ratuur beneden het vriespunt bedroeg te De
Bilt 3 tegen 10 normaal.
De neerslag was in het Noorden van Noord
holland en in Friesland en Groningen 60 tot
100 procent boven normaal. In het overige deel
van het land 100 tot 160 procent boren normaal.
Te De Bilt werden 39 uren zonneschijn waar
genomen tegen 58 uren normaal.
Met betrekking tot de mededeelingen veivat
in het verslag der Algemeene Rekenkamer in
Nederlandsch-Indië over 1937, zegt de commis
sie voor de prijsuitgaven in haar verslag aan
de Tweede Kamer o.a. het volgende:
Ook thans werd de commissie weder getrof
fen door den uitgebreiden en nauwgezetten ar
beid, welken de Indische Rekenkamer verricht.
De commissie meent niet te mogen nalaten,
er op te wijzen, dat, al valt ook in dit opzicht
in den laatsten tijd een aanmerkelijke verbe
tering te constateeren, nog in meer dan één
geval het tempo, waarin bedenkingen van de
Rekenkamer worden beantwoord of adviezen
van het college worden opgevolgd, langzamer
is dan gewenscht moet worden geacht.
Met betrekking tot de aangelegenheid van
de presentiegelden voor leden van douane
commissies, deelt de commissie de verontwaar
diging, uitgesproken in het verslag der com
missie uit den Volksraad, over het feit, dat
ieder der beide leden van een dier commissies
voor een zestiental zittingen, in elk waarvan
een zaak werd behandeld en die te zamen op
een ochtend tusschen 9 en 11.15 uur weiden
gehouden, zestien maal het zittinggeld ad 15.
d. i. 240, in rekening had gebracht. Het oe-
treft hier gelukkig een uitzonderings
geval. Als de commissie niettemin meent, van
dit geval mede in dit verslag te moeten mel
ding maken, dan is dat. wijl zij van oordeel is.
dat °°k een scherpe afkeuring van het gebeur
de in een bespreking harerzijds van het Re-
kenkamerverslag niet achterwege mag blijven.
Vanochtend om ongeveer elf uur is de mili
tair N. uit Hoensbroek, toen hij in de Meeren
bij Mill fietste, door een personenauto, bestuurd
door den heer V. S. uit Langenboom aange
reden.
De man reed per rijwiel in de richting Mill
en hield zich vast aan een met paarden be
spannen wagen. Bij het hooren naderen van
den auto, wilde hij uitwijken met het gevolg,
dat hij te veel naar links reed, waardoor hij
werd gegrepen en tegen den grond geworpen.
Ernstig gewond is hij in een in de nabijheid
gelegen woning binnengedragen, waar hij even
later overleed, nadat geestelijke en geneeskun
dige hulp was verleend. Het lijk is door de po
litie in beslag genomen.
BB CS
Afd. I en II zie programma van Zondag j.1.
AFDEELIXG III
A
NEC—AGO VV
EnschedeQuick
Tubantia
Wagen.
Heracles
Hengelo
Go Ahead'
Ensched. B.
B
Rigtersbleek
Geel-Zwart
UnionTAR
Glanerbrug
Phenix
Apeld. Boys
Heerde
HattemPEC
Zwolsche B.
KHC
AGOVV 2—ZAC
Robur et Veloc.
Sportclub
D
Nijverdal
Almelo
Wilhelminasch.—
Rljssen Vooruit
E
ActiviaUD
Daventria
Sallandia
LaborGo
Ahead 2
Be Quick—DAVO
OBV—AGOVV 3
AlexandriaDDH
WSV—Eper B.
Vaasser Boys
Br. en Orden
Brumm. B.
Be Quick 2
SteenderenBIC
ZutphenDe
Hoven
AZC 2—Eerb. B.
Zutphania 2
Oeken
Sil volde
Dinxperlo
Gendringen
Ruba
WVC—Haaksfc.
NeedeEib. Boys
AaltenW'wijk
K
Heracles 3
Luctor et Em.
L
Lonneker
Ensched. B. 3
PJRoombeek
Enschede 3
De Tubanters
M
Ensched. B. 2
Rigtersbleek 2
N
PALTO—Vitesse
OABGelria
SCH—Arnh. B.
Eendracht
SML-Spatr.
Rh eatenESCA
O
Transforms
DVSE
Quick 2Groen.
Wit Boys
NEC 2—SCH 2
Jonge Kr.
Trekv.
Elistha
Brakkenstein
Doesburg
Theothome
WODier. B.
AVWVelpsche
Boys
Worth-Rheden—
Plattenb. B.
VIJDOHertog
Hendrik
WilpEBON
WWV—UD 2
De Gazelle
Wij he
EdeOostel. B.
Veenendaal
WAW
Oosterbeek
BAW
Gelria 2
Rheden 2
Vitesse 3—TVV
GiroVeenend. 2
AFDEELIXG IV
A
Helmond
Eindhoven
Limburgia
Willem II
LONGA—NAC
PSVJuliana
MVV—NOAD
RoermondBW
GoesDe
Zeeuwen
Walcheren
Zeelandia
Middelburg
Vlissingen
De Baronie
Boeimeer
BredaWVO
TSC—DOSKO
RBC—NAC 2
EKCHero
Wilhelmina
NEVELO
PicusTOP
De Valk—
Helmondia
TegelenWSC
Groene Ster
Sittard
Waubach
Sport. Ster
Bleijerheide
Willem I
Maurits
Standaard
Sportcl. Emma
MW 2
Kolonia
Mirandla
AFDEELIXG V
A
Velocitas—HSC
Be Quick
Veendam
SneekLeeuw.
AchillesGVAV
Heerenveen
WW
ff
ff
ULVENHOUT, 30 Nov. 1939
Amico,
We geraken in den Advent. En daarmee komt
veur ons, boerenvolk, 'n rustig tij aan, zoo tot
Driekoningen omtrent.
Den winterzaai' is gedaan, op den akker valt
veurloopig weinig te karweien. Nie veul anders,
dan eiken dag 'n kruiwageltje kool uitdoen, 'nen
zak spruiten, 'n mand winterpeeën en zoo,
sjuust genogt veur eenen gank langs de klantjes.
Mee dieën arbeid is 't wel gebeurd buiten. De
Wei? Kijken we veureerst nie meer aan; ten
minste zoo lank er gin hoog water komt. De
beesten staan gestald; voeierkoken, melken, uit
mesten, 't zijn allegaar werkzaamhedens, die
binnen of op den erf gebeuren.
Wij gaan in den „winterslaap". Maar, amico,
vat dat nou weer niet te sjecuur op: 'nen boer
is ginnen kikvorsch en z'n bedrijf gin kermis
tent. Daar valt op 'n hofsteê altijd wat te schaf
ten. De verkens, de runders, de peerden ze
vragen van uur tot uur oewen goeien zurg. Ja,
den kiepenstouw zelfs eischt mee den winter
dag verzurging.
Oew klanten zurgenkinders! 't Heele jaar
deur! Enneik spreek daarmee gin kwaad,
die worden er nie gemakkelijker op, mee de
jaren. Neem gerust van me aan, de goeie nie
te na gesproken, 't vrouwvolk wierd veul las
tig! 'k Heb er altij goed mee overweg gekund,
dat mag ik eigens zeggen, maar vandaag....?
*k Beschouw 't dikkels als 'nen meevaller, wan
neer d'n kearel. aan de deur komt.
De vrouw is alles te duur ente klein. Ze
wil veul, heel veul veur 'n klein bietje. Dat wil
Zeggen, amico: als 't den groentenboer, den
bakker en zoo betreft. Ik hoor tenminste van
den Fielp dezelfde bezwaren. Z'n franskes zyn
altij te klein, in z'nen krentenmik zitten altij
te weinig krenten, z'n koekskes zijn te zwaar in
'n ons. Maareen dat wou 'k 'ns gezeed heb
ben g'had: als ik de advertentiepagina's in de
krant en de etalazie's zie, dan
nou, dan krijg ik wel 'ns den kriebel als 'n
klantje me weer bepingelt op éénen cent!
Versta me goed: ik gaai deuze week nie op
de wefkes afgeven! Maar daar is zoo schrikke
lijk veul dwaling op de weareld. In de „samen"-
leving. En om deus verzuchtend gedacht terug
te brengen tot 'n veurbeeld van kleinsten vurm
(want wij, kleine kwiebussen, wij zien mee ons
kippige oogen en kleine verstand te onvolkomen
om zelfs over 'n fietsongelukske 'n sjuuste ver
klaring te kunnen geven, vraag 't den Rech
ters! Tóch maken we...-, weareld-oor-
logen....) ik zeg, om deus verzuchtend gedacht,
dat er zoo bar veul dwaling is, terug te brengen
tot 'n veurbeeld van kleinsten vurm: waarom is
'nen savoyenkool, dien 'k mee twee handen vast
mot houwen en waarvan 'n heel gezin z'n eigen
zat kan schransen, waarom is zoo'nen bonk
voedsel veur elf centen 'nen cent te duur; en
waarom zijn 'n hoeike, zijen kousen, corsetten,
gewatergolfde krullekes, zijen kleekes, dif-
frente-kleuren schoentjes, nagellak, poudres,
en al zulk gerei dat gemist kan worden, nooit
te duur? Dieën kool is veur alle gezinslejen en
kost 11 cent. Dieën anderen rommel is veur
de vrouw-alleen en kost 11 reksdaalders!
Is dat hopelooze dwaling, of nie? Elf centen
om den dokter buiten de deur te houwen is
'nen cent te duur. Elf reksdaalders om den echt
scheidingsadvocaat binnen te halen is „te geef".
Zeg nou nie: „Dré, ge overdrijft". Ginnen eenen
verstandigen man eischt van z'n vrouw, dat ze
over straat gaat als 'n filmster. Gin een vrouw
die er eigen zoo toetakelt („opmaakt") veur
haren eigen man. En als ge dat nog nie gelooft,
dan zijn er de statistieken over echtscheiding
nogEnde erm geprocedeerde mans-
kearels, die nie op tijd den moed hadden huilie
onverstandig wefke, meegeslept in die kolkende
wearelddwaling, haar geverfd toetje te was-
schen! Vraag 't dien kearels!
Maar genogt. Ik wil maar gezeed hebben
g'had: wij spendeeren ons geld verkeerd. Ja, wij,
wij kearels ook! D'n minister van de Engelsche
geldlaai heeft verlejen week gezeed: „deuzen
oorlog is d'n duurste die er ooit gevoerd is!"
Wiedes! 't Is toch 'nen mekanieken oorlog!
Zelfs Trui, doodgewone (goddank) doodge
wone boerin, zelf-, mijnen toeteloeris heeft
daar haren kijk op.
„Ga maar na," zee ze verlejen week als den
Fielp op 'n avond was komen aansteken: „tel
't maar op oew tien vingers uit!! 'Nen hand
veger, en 'nen goeie kost 'n kwartje. 'Nen
stofzuiger n paar honderd gulden. Veur éenen
stofzuiger," zee Trui: „koopt ge dus 'n duuzend
handvegers! Maaargong ze wijer: „gin éen
vrouw, al is ze nog zoo proper, die duuzend
handvegers verslet, dan mocht ze wel vijfhon
derd jaar worden. Maar stofzuigers, nou, die
kan ze 'r wel drie aan in haar leven. Alleen om
'r karpetje proper te houwen spendeert ze dus,
nou 't mekaniek gebeurt, twee a drieduuzend
keer zooveul méér geld, dan vroeger 1,"
Zoo is 't toch» amicoi
En nou weet ik, wat gij zeggen gaat: „zoo'nen
stofzuiger is toch maar onmisbaar!"
Ja! Ge hebt gelijk! Wij laten de vrouw nie op
haar knieën den grond schuieren, mee 'r neus
boven 't stof, als 't anders gebeuren kan. Dieën
stofzuiger is onmisbaar! Hij is „alleen maar",
veur de stofzuig s t r tweeduuzenc keeren te
duur, want haren ploeterenden man verdient
nie tweeduuzend keer zooveul geld als vroeger!
Zoo is 't heele leven ingericht. Van 'nen wa-
tergolfkrullenkop tot 'nen weareldoorlog: 't is
veur ons te duur! Veul te duur! Duuzenden
keeren te duur! We kunnen 't nie betalen. Nie
mee ons bietje geld, noch mee onze zielskracht,
die de ellende, die over ons leven kwam, nie
meer dragen kan.
Wij gaan gebukt onder de „onmisbare" din
gen, die onbetaalbaar zijn.
Legers, die lijk den handveger gemekaniseerd
zijn, kunnen we nie meer betalen. En toch
ze zijn onmisbaar! Want als d'n vijand, van kop
tot teen, gemekaniseerd en gemotoriseerd is,
dan kan de teugenpartij al nie minder doen,
halen waar halen!
Soldaten zijn gin soldaten meer. 't Zijn tech
nici. Trui zegt: ,,'nen soldaat is vandaag 'nen
oorlogssmid, 'nen gevechtsmonteur op de stoom-
fiets. En, waar of nie? den stofzuiger
neemt 't vuil heel wat beter op, dan zoo'nen
handschuier!
Want:
„Dames en Heeren, hier volgt eerst een extra
uitzending van het A. N. P. Daarna zetten wij
onze „vroolijke gramofoonplaatjes" voort."
„Dames en Heeren, hier volgt eenextrra..
uitzzending van het ANP. Plubicatie, in
welken voórm.... ook, is verbode!! Uitzzending
voor het Algemeen Programma. Zoojuist be
reikt ons het be-richt, dat hettien.duizzend
ton groote koopvaardijschip „Naarde Blixum"
dat opweg was naarNederr-land, onder
deOos-te-lijke kkust van En-ge-.land op een
mijnnis geloope engezzonke. Tweehon
derd opvvarendeworden vèr-mist. Nadere
bijzonderhede ont-breke nog. Goedenmiddag.
Damesenheeren."
Dames en Heeren, hier zijn we weer. Loetje
Bend vervolgt ons programma met „Heide-
wietska." Poolidoor Bee Zet tweehonderdachtene-
negentigduizendzeuvenhonderd vijfentwintigtwee
negenacht, zeuventweevijf; Heidewietska!"
Honderden families in rouw, duuzenden in
ondragelyken angst, 'n schip van tien, twintig
millioen wèèrde naar den kelder, 'n lading van
tonnen gouds naar den bojem der zee
„Heidewietska, vooruit geef gas, al dat getreu
zel komt nie meer te pas!"
Eén mijntje, éenen plof, pats! millioenen
aan geld en honderden menschenlevens ver
nietigd!
Amico, kan 't Menschdom dieën „mekaniek1
betalen? Hoegoed" ie ook werkt? Hoe „on
misbaar" ie ook is!?
Kunnen we dat blijven betalen mee ons bietje
geld? En wat nog veul zwaarder weegt: kunnen
we dat blijven torsen mee de kracht van ons
zielement?
We gaan gebukt onder de „onmisbare" din
gen, die onbetaalbaar zijn. Ik heb, en tóch,
ik bedoelde daar gin kwaad mee, al aange
toond wat in 't huishouwentje devrouw
kost. Maar daar zijn meer „dingen", die te
zwaar op 't gezinsleven drukken! 't Heele huis-
houwelijke werk is gemekaniseerd. Alles „werkt"
op gas en electriek. 't Werme water loopt „zoo
maar" uit den muur. 't Onske ham en 't flesch-
ke melk worden 's zomers frisch gehouwen in de
electrieke koelkast. Kachels? Stofnesten meneer!
Centrale verwarming, da's je ware. „Met dat
dunne zijden ondergoed, noodig voor „melijn",
heb ik 'swinters toch 'n bontjas...." Och-neeë,
da s wéér de vrouw. Auto's, stoom- en gewone
fietsen veur de kinders,allemaal „onmis
bare" dingen. Ge hebt gelijk, amico! Groot ge
lijk! 't Is allegaar „onmisbaar". Maar 't is nie
te betalen!
't Is ook nie uit te winnen mee éenen cent
op 'nen savoyenkool of op 'n brood.
En toch: zoo leven we, zoo voeren we oorlog.
D'n onmisbaren mekaniek is 'n wonderlijk ding,
maar onbetaalbaar!! 't Gemakkelijk geworden
leven is nou onmogelijk,
Waar mot dat op uitdraaien?
Op „de" overwinning, zeggen de diepelmaten.
Op 'n algemeene revolutie, zeggen anderen.
Kan zijn! Maar da's gin oplossing, 'n Alge
meene revolutie is maar 'n verandering van
bazen in de eigenste snertzooi, die we van de
zaak der samenleving hebben gemokt.
'n Zaak, waarin alles, alles onbetaalbaar is
geworden! Van de vrouw tot en met den oorlog
toe. 't Is te zwaar veur onze geldelijke, te zwaar
veur onze innerlijke krachten.
Of ik weet waar 't naar toe mot? Neeë! Daar
ben t te stom veur. t Is mee 'nen Vaderons
nie goed te bidden. Mee gin honderd. Mee gin
duuzend. Mee gin millioen rozenhoeikes krijgen
we 't gedaan, dat de mijnen nie ontploffen.
„Maar we krijgen er misschien den Vrede
mee", zult ge teugenspreken. Zekers, amico.
Maar ik heb nou geleerd, tusschen twee weareld-
oorlogen in: den Vrede is reurbereiding tot oor
log! En daar zijn heel wat grootere mannen dan
ik, groentenboer, die datzelfde zeggen!
Eén ding weet ik wel en 'k heb dat al 'ns
meer aan oe geschreven g'had: deus mekanieke
leven kunnen we mee gin dollars, gin ponden
en mee gin guldens blijven betalen.
Ik kan veur 'nen bos peeën gin honderd gul
den vragen. Toch zou ik die langzamerhand
noodig hebben, om m'n belastingen te voldoen,
om m'n bedrijf te mekaniseeren en wat „on
misbare" dingen aan te schaffen.
Gij kunt oewen boekhouwer gin honderd-
duuzend gulden tractement geven, om deuzen
mensch 't leven 'n bietje mogelijk te maken.
En bij te laten dragen in „den duursten oorlog,
ooit gevoerd." Ik moet oe zeggen, da 'k nie be
grijp hoe de „Groote Mannen" de toekomst
zien.
Maar wèl heb ik zoo'n vaag ideeke, dat zij op
dat punt even stom zijn als ik.
't „Gemakkelijke", 't gemekaniseerde leven,
van zijnen schoonheidstechniek tot zijnen oor
logstechniek, van zijnen ,3eauty-Cult" (waar "n
boer al gin verstajum van krijgt) tot zijnen
grandioozen vemielingscultuur, dat gemakkelijke
leven, waarin vandaag minder krachtsinspan
ning noodig is om honderd millioen wèèrde den
grond in te boren, dan vroeger noodig was om
'n vloer aan te vegen, ik zeg: deus Gemakke
lijke Leven is zoo onnoemelijk zwaar en moei
lijk geknoeid, gemekaniseerd, dat.... dat
bidden nie meer helpen kan, want elk gebedeke
vraagt Onzenlievenheer om „het" Wonder! Het
wonder, om de weareld terug te draaien naar
't steenen tijdperk, toen den oorlog nog hand
werk was!
Maar ondertusschen vraagt d'n braven mensch
aan zijnen Schepper, om 't moeilijke leven deur
geholpen te worden, „want, God, eigens kan ik
niemeer!"
Zou dan misschien van deus gebeden zelf
kennis van de totale zelfvernedering uiteindelijk
de oplossing komen?
Ik, stommen boer, ik geloof dat!
DRÉ.
