ivimimim
D
Zweden tusschen hamer en
aambeeld
Finland versterkt de
Alandseilanden
m GELUKKIGE
GREEP
,Na*t Rooken
Reconstructie van het
Kabinet
WOE PE1 FOE f
I BIJ DE PAKKEN.
SCHATTEN VAN SCHOONHEID
Buitenlandsch Overzicht
DINSDAG 5 DECEMBER 1939
Tokio wil vriendschap
met Washington
Ministers komen te
Oslo bijeen
Von Mackensen naar
Berlijn
Duitsch wachtschip
telde 38 opvarenden
T elef oongesprekken
via gasmaskers
Nieuwe vliegtuigmotor
Ernstig auto-ongeluk
Brand in de Lampongs
De N. SB-bijeenkomst
te Arnhem
Minister van Justitie gispt
plaatselijke politie
NOODLANDING
Geschenk van President Roosevelt
aan St. Eustatius
Het drama te Rotterdam
Indische prinsen naar hun
vaderland terug
De nieuwe dieseltreinen
A. P. M. GRAVIN VAN HEERDT
TOT EVERSBERG
Beleediging van den
minister-president
Hooge geldboete opgelegd aan
N .S.B .-functionaris
Generaal Reynders te
Rotterdam
AFVAARTSCHEMA SCHEPEN
ROTTERDAMSCHE LLOYD
Financiering van werk
loosheids-uitgaven
Bestaande toestand zal ook gelden
voor 1940
ƒ2000 boete voor
graanhandelaren
DE KADER-OPLEIDING
Naar de Nieuwe Gemeenschap
Fr zijn mannen, die na een lang en
zeer verdienstelijk leven op hun ze-
- "entigsten verjaardag een schoone
en luisterrijke apotheose beleven om dan
de kluts Ietwat kwijt te raken en dingen
te i doen, die hun roem niet vermeerde
ren, maar integendeel hun groote repu
tatie zeer schaden zelfs bij hun meest
vurige vereerders. Wij willen niet speu
ren naar de psychologie van een derge
lijk, ietwat tragisch en pijnlijk verschijn
sel, want elk dusdanig geval dient op
z chzelf beschouwd en beoordeeld te
worden. Er zijn echter ook mannen, die
na een lang en zeer verdienstelijk leven
in hun zeventigste levensjaar eerst ge
roepen worden tot de hoogste functies en
daarin gelegenheid vinden om hun per
soonlijke gaven en inzichten nóg bree
der te ontplooien en met schatten van
ervaring en practische kundigheid de
zware en hooge taak te dienen, die hun
op de schouders werd gelegd. Zulk een
frissche zeventigjarige blijkt de nieuwe
minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen te zijn. Met den in het on
derwijs doorkneden en vergrijsden heer
Bolkestein heeft minister de Geer een
bijzonder gelukkigen greep gedaan, niet
enkel omdat hij daardoor een Vrijzin
nig-Democraat aan zijn minister-team
wist toe te voegen, maar vooral, omdat
hij een uitermate bekwaam vakman aan
het hoofd van een departement stelde,
dat de laatste jaren zoodanig beheerd
werd, dat het te veel te wenschen en te
weinig te hopen overliet. Al kan ook
minister Bolkestein niet op zijn eentje
tegen den wilden tijdstroom oproeien en
al zal ook hij onder de huidige omstan
digheden niet alles kunnen vervullen en
volbrengen, wat hij zelf meer dan ge-
wenscht acht, de inzichten en opvat
tingen, die hij onlangs in een te Utrecht
gehouden vergadering van den Vrijzin
nig Democratischen Bond uitvoerig heeft
uiteengezet, doen vertrouwen, dat hij
zal doen, wat mogelijk is of mogelijk
wordt:
Minister Bolkestein sprak daar over
„onderwijsvernieuwing" en een
eerste voorwaarde voor de be
vordering van die hoognoodige vernieu
wing achtte hij, dat men het openbaar
onderwijs niet langer ziet als „een over
koepeling" van de verschillende rich
tingen, maar als een eigen richting
naast de protestantsch-christelijke en
de Roomsch-Katholieke, met welke een
leven als gelijkgerechtigden en gelijk-
begunstigden noodig en mogelijk is. Die
eigen richting van het openbaar onder
wijs ziet hij echter niet als een volkomen
neutrale, maar als een christelijk-huma-
r, .stische, een richting dus, waarbij zoo
wel de verworvenheden van het chris
tendom als van de klassieken cultureel
en paedagogisch dienen te worden uit
gebuit. Al moeten wij katholieken om
principieele redenen katholiek onderwijs
aart onze kinderen laten geven, wij heb
ben niettemin waardeering voor het
christelijk element, dat minister Bolke
stein voor het openbaar onderwijs noo
dig en nuttig acht. Indien het openbaar
enderwijs in den door hem bedoelden
geest vernieuwd wordt, kan dat niet an
ders dan tot grootere onderlinge waar
deering, beter begrip en minder misver
stand leiden tusschen hen, die later in
de maatschappij zullen moeten samen
werken tot heil van het land, na eefst
verschillend onderwijs te hebben geno
ten. Vier taken stelde Z.Exc. voor de
school n.l. verstandelijke, lichamelijke,
acsthetische en zedelijk-godsdienstige
opvoeding. Deze viervoudige opvoeding
omvat den geheelen mensch en in de
juiste onderlinge verhouding overeen
komstig haar intrinsieke waarde toege
past zullen deze vier onderdeelen van
de onderwijstaak de jeugd tot innerlijk
en uiterlijk harmonischer menschen
maken dan die, welke thans vaak met
meer onnutte schoolwijsheid dan nood
zakelijke levenswijsheid aan de maat
schappij worden afgeleverd. Deze vier
voudige taak stelt echter niet enkel
hooge eischen aan het onderwijzend
personeel, maar ook aan de school. Met
te groote klassen kan het onderwijs
deze taken niet naar behooren vervullen.
Bovendien zal de standing van de on
derwijzers omhoog moeten worden ge
bracht. Niet alleen het onderwijs zal
moeten worden vernieuwd, maar ook de
onderwijswereld en haar verhouding tot
de rest van de maatschappij.
PEKING. 4 Dec. CReuter). Maarschalk
Woe Pei-fce, de vroeger zoo bekende Chi-
neesche dichter-krijgsman, is aan een
ernstige bloedvergiftiging overleden.
De overleden maarschalk speelde een be
langrijke rol op militair gebied in de jaren
1920—1927. Toen hij door Tsjang Kai Sjek was
verslagen trok hij zich als Boeddhistisch mon
nik terug in een Tibetaansch klooster, en be
gon verzen te schrijven.
In 1937 trad hij weer op als de man, die een
den Japanners goed gezinde regeering in Pe
king zou vormen. Hij bleef echter vóór alles
Chineesch gezind, en moest dan ook wijken
voor Wang Tsjing Wei, die beter naar Tokio
luisterde.
Verzacht Uw keel. Verfrisch Uw ooo'.
mond en adem met de smakelijke &Sc
TOKIO, 5 Dec. (Domei). Naar de „Asahi"
verneemt, heeft Nomoera, de minister van Bui-
tenlandsche Zaken, in een onderhoud met den
Amerikaanschen ambassadeur Grew er op ge
wezen, dat het een groot misverstand is te mee-
nen als zou de Japansche militaire en politieke
actie in China uitloopen op het weren van alle
buitenlandsche belangen. Integendeel, de Ja
pansche regeering is voornemens de rechten en
belangen der buitenlandsche mogendheden in
China, inclusief van de Vereenigde Staten, te
garandeeren en Tokio zal elke buitenlandsche
medewerking op economisch en cultureel gebied
in China hartelijk toejuichen. Nomoera zeide
voorts te betreuren, dat de Amerikaansche vloot
in den Stillen Oceaan versterkt wordt en dat de
verantwoordelijke staatslieden in de Vereenigde
Staten pleiten voor een economisch embargo
tegen Japan, nu Japan bereid is onderhande
lingen aan te gaan voor een regeling der be
trekkingen tusschen beide landen.
auto en een taxi. De particuliere auto sloeg hier
door eenige malen over den kop.
De inzittenden bleken bekneld te zijn geraakt
en konden eerst na eenigen tijd worden bevrijd.
De heer J. H. Loeff, die achterin zat. was zeer
ernfetig gewond. Hij had inwendige kneuzingen
bekomen en een been verbrijzeld. Later is de
heer Loeff, die werkzaam was op de onderne
ming Ngobo, overleden.
Verder werd het echtpaar Boomsma, woon
achtig op dezelfde onderneming, minder ernstig
verwond. Mevr. Boomsma bekwam een diepe
beenwonde en een ontwrichten schouder, terwijl
de heer Boomsma aan het achterhoofd werd ge
wond.
Een vierde inzittende, mej. Andriesse, werd
licht gewond.
OSLO, 5 December (D. N. B.) Naar
officieel wordt medegedeeld zullen de ministers
van Buiten: anasche Zaken van Denemarken,
Zweden en Noorwegen op 7 December in Oslo
bijeenkomen, teneinde een bespreking te hou
den over de kwesties welke te Genéve ter
sprake zullen komen.
ROME, 5 Dec. (Reuter). Terwijl Maandag ge
demonstreerd werd ten gunste van Finland
was de Duitsche ambassadeur te Rome, von
Mackensen, op weg naar Berlijn, waar hij, naar
men gelooft, het Italiaansche standpunt ten
aanzien van de Finsche kwestie zal uiteenzetten.
Gedurende het geheele weekend was het zeer
druk op de Finschelegatie. Tal van bezoekers
hebben hun kaartjes afgegeven en het register
geteekend.
KOPENHAGEN. 5 Dec. (Reuter) Nader
wordt gemeld, dat zich aan boord van het Duit
sche wachtschip, dat ten Zuiden van het Deen-
sche eiland Langeland op een mijn is geloopen,
38 man bevonden en geen vijftig, zooals eeret is
gemeld. Slechts twee leden der bemanning zou
den zijn gered.
LONDEN 5 Dec. (Reuter.) Volgens een door
Radio Boedapest uitgezonden bericht zul'.en in
Hongarije speciale gasmaskers verkrijgbaat wor
den gesteld voor personen die wenschen te tele-
feneeren. Dit masker is bestemd en beschikbaar
voor alle abonné's op het telefoonnet, en zal in
staat stellen ook tijdens gasaanvallen te tele-
foneeren.
PHILADELPHIA, 5 Dec. (Havas.) Tij eens
een bijeenkomst van den bond van Amerikaan
sche ingenieurs is medegedeeld dat de vlieg
tuigfabrieken m het grootste geheim een nieu
wen motor met vloeistofafkoeling bouwen, welke
een groot aantal cylinders lïeeft en het vliegtuig
een snelheid van 643 kilometer per uur kan
geven. Ook kan door dezen motor een vliegtuig
bijna loodrecht stijgen na den start.
SEMARANG, 5 Dec. (Aneta). Gisterenavond
is te Semarang, aan den Hoofdweg Bodjong, een
aanrijding gebeurd tusschen een particulieren
BATAVIA, 5 Dec. (Aneta) Blijkens een
telegram van den resident der Lampongs aan
de regeering, heeft 26 November een groote
brand gewoed, waardoor de Kampong Talang
Padang in de onder-afdeeling Kotaboeml in
de asch is gelegd.
De materieele schade wordt geraamd op ruim
26.000.
Geen verlies van menschenlevens viel te be
treuren.
Op vragen van het Eerste Kamerlid Jhr. de
Savomin Lohman betreffende overtreding van
het uniformverbod dooi bezoekers van een café
te Arnhem heeft de ministei van justitie ge
antwoord, dat het in de eerste vraag omschre
ven gebeuren inderdaad heeft plaatst gehad,
invoege als daar vermeld, met dien verstande,
dat het aantal personen dat zich aan over
treding van artikel 435a van het Wetboek van
Strafrecht heeft schuldig gemaakt, niet „zeer
groot" kan zijn geweest. Er zijn namelijk ter
vergadering ongeveer 60 a 70 personen ge
weest, die geheel of ten deele in uniform wa
ren gekleed. Dat allen in het restaurant heb
ben vertoefd, staat niet vast
Dat deze overtreding ongehinderd voort
gang heeft kunnen vinden, is een gevolg
geweest van de omstandigheid welke
als een verzuim van de politieleiding moet
worden aangemerkt dat in het restau
rant geen politie aanwezig was, zoodat die
overtreding niet door de politie is geconsta
teerd.
De burgers, die haar wel hebben opgemerkt,
hebben daarvan eerst later aan de politie ken
nis gegeven. Dientengevolge was het tevens on
doenlijk geworden, achteraf nog vast te stellen
wie de daders van het strafbare feit zijn ge
weest.
Voorkomen zal worden, dat dergelijke gebeur
tenissen zich herhalen.
BATAVIA, 5 Dec. (Aneta). Het toestel van de
K.N.I.L.M., dat Zondag naar Sydney is ver
trokken, de PK-AFQ, is gisterenmiddag te 14.25
Java-tijd wegens motorstoring halverwege tus
schen Port Darwin en Cloncurry geland op een
plaats welke Brunette Downs is genaamd.
Daar de reparatie aan den motor vermoedelijk
eenige dagen in beslag zal nemen, vertrok heden
uit Bandoeng een reserve-vliegtuig, dat de pas
sagiers en de post, alsmede de vracht, zal over
nemen en daarna naar Sydney zal doorvliegen.
CURA?AO, 4 Dec. (Aneta). De consul der
Vereenigde Staten- te Curacoa heeft aan het
gouvernement medegedeeld dat het slagschip
„Wyoming" op 12 en 13 December a.s. een bezoek
zal brengen aan St. Eustatius.
Dan zal namens president Roosevelt een ge
denkplaat worden aangeboden als herinnering
aan een historisch feit, op 16 November 1776
voorgevallen.
Toen heeft namelijk Johannes de Graaf, gou
verneur van St. Eustatius, bevel gegeven door
kanonschoten 'n saluut te brengen aan de Ame
rikaansche vlag, als antwoord op het kanon-
saluirt van de oorlogsbrik „Andrew Doria", waar
door de souvereinitelt van de Vereenigde Staten
voor den eersten keer formeel erkend werd door
een vreemde mógendhèiö.
De gouverneur van Curacao zal als zjjn verte
genwoordiger den gouyernements-secretaris naar
St. Eustatius afvaardigen, ten einde het geschenk
in ontvangst te nemen.
Betreffende hei iajmuecu'ama te Rotterdam
valt nog het volgende te melden:
Het drama is des middags tusschen 2 en half
3 gebeurd. Mevr. M. hééft den huisdokter op
gebeld en hem gevraagd na zijn spreekuur te
willen komen. Toen hij kwam, deed de heer
M. open. De dokter ontdekte, wat er gebeurd
was en waarschuwde de politie.
Uit de verklaringen van den gearresteerde en
ook uit gevonden bescheiden en brieven is ge
bleken, dat het echtpaar, mede onder den druk
van financieele moeilijkheden, besloten had af
scheid van het leven te nemen. Zij waarschuw
den den dokter, omdat er nog drie kinderen
thuis zijn en zij wilden voorkomen, dat deze
bij hun terugkomst uit school de ontstellende
ontdekking zouden doen.
Uit de gevonden brieven blijkt, dat de beide
echtgenooten inderdaad in overeenstemming
hebben gehandeld; beiden hebben zij in deze
brieven afscheid genomen van de kinderen.
/ie profeteerde dat de Sint
Niet komen sou, heeft 't mis, EE
s Omdat nu toch wel degelijk blijkt
Dat 't pakjesavond is.
Door menigeen werd wel gezegd: EE
We doen er nu niet aan,
H Maar later zag je ze toch zélf ee
Delast met pakjes gaan! se
gj Er moet heel wat gebeuren, vóó,
Men hier zijn gang niet gaat, j=
En zóó'n traditie, zulk een feest
SE Een keertje over slaat!
Nee, Sinterklaas is er toch weer,
Misschien niet zóó belast,
Men hield zelfs Hèm ook in de Downs
=j Om contrabande vast
Maar pakjes zijn er toch genoeg, es
EE En ieder krijgt zijn deel,
In 't leven krijgen we ze óók,
Misschien zelfs wel te veel!
Maar neemt de wereld om ons heei.
Ook nóg zoo'n vreemden keer,
ES Wij zitten tóch in Nederland
E§ Niet bij de pakken neer! ss
Wij laten ons in moed en durf
Nog zoo maar niet verslaan,
H Maar pakken elk ons pakje, juist
Als 't zwaar is, stevig aan!
H HERMAN KRAMER.
IllllllllllllllllllIlllil
BATAVIA, 5 Dec. (Aneta). In verband met
de internationale situatie zullen aan het eind
van deze maand vier Prinsen uit het Vorsten
huis van Solo, die in Nederland aan diverse
universiteiten studeeren, naar Indië terugkeeren.
Het zijn de Prinsen Noto Koescemo en Djati
Koesoemo, beiden zoons van den overleden Soe-
soehoenan van Soerakarta, en de Prinsen Pro-
boewidjoejo en Hanindipoetro, respectievelijk
een zoon ep neef van den tegenwoordigen
Soesoehoenan.
De berichten, als zou er stagnatie zijn geko
men in den bouw van de nieuwe Dieseltreinen
blijkt, na informatie te bevoegder plaatse, niet
juist te zijn. Stagnatie is niet alleen niet in
getreden, maar wordt ook niet verwacht. Men
zou reeds zoover met den bouw gevorderd zijn,
dat al in de maand Januari a.s. proefgereden
kan worden, weliswaar niet met alle treinstellen,
doch met enkele, waarna de andere achtereen
volgens zullen klaar komen. Het is dus wel zeker
dat de plannen, die de N. S. hadden met de?e
Diesels, n.l. de. verbetering van den sneldienst
tusschen de groote" steden "én "hét Noorden, Zui
den .en Oosten des ,lapds, met ipgang van dep
zomerdienst 194.9, verwezenlijkt bullen worden.
In Den Haag is op 79-jarigen leeftijd overle
den A. P. M. gravin van Heerdt tot Eversberg,
geboren jkvr. Quarles van Ufford.
Ze was 5 December 1862 te Ketandan bij
Soerabaja geboren en heeft in de vrouwenbe
weging en ook in de politiek een rol van betee-
kenis vervuld.
Zij was ook hoofdbestuurslid van „Volkeh-
bond en Vrede".
Het stoffelijk overschot wordt Woensdag te
half 12 op de kleine begraafplaats in Bloemen-
daal ter aarde besteld.
Wegens beieediging van minister-president jhr.
mr. D. J. de Geer, heeft zich C. van Geelker
ken, die op een N. S. B.-vergadering op 16
Augustus j.l. in den Dierentuin te 's Graven -
hage het woord heeft gevoerd en mr. de Geer
daarbij betiteld had als „oude leugenaar", te
verantwoorden gehad.
Tegen hem werd een voorwaardelijke gevan
genisstraf van twee maanden met drie jaar
proeftijd en een onvoorwaardelijke geldboete
van f 200 subs. 100 dagen hechtenis geëischt.
De rechtbank legde verdachte heden alleen
een geldboete van f 500 subs. 50 dagen op.
Vanmorgen heeii generaal I. H. Reynders,
opperbevelhebber van Land- en Zeemacht, een
bezoek gebracht aan Rotterdam ter inspectie
van de verschillende aldaar gevestigde dien
sten.
Vijf minuten voor half tien arriveerde de
generaal, die vergezeld werd door verschillende
stafofficieren, voor het kantoor van de Inten
dance in de Jobshaven, waar hij werd ontvan
gen door kapitein Wensink.
Vervolgens bracht de opperbevelhebber een
bezoek aan een veem- en eenige goederenlood
sen, die bii den Etappedienst in gebruik zijn en
aan den Roode Kruistrein. die elders stond op
gesteld.
Verder stonden bezoeken aan de etappen-
slachterijen en bakkerijen op het programma.
Tegen, d^n middag zou - generaal Reynders
weer naar de residentie vertrekken.
Het afvaaïtschema voor de schepen van den
Rotterdamschen Lloyd is vastgesteld. Blijkens dit
schema vertrekt: de „Slamat" 10 Januari; de
„Dempo" 7 Februari en de Indrapoera 6 Maart
uit Genua.
Verder zal de Dempo 3 Januari en de Indra
poera 3 Februari van Batavia naar Nederland af
varen.
sluimeren in Uw huid. Gelaatsmassage met
Purol wekt ze tot nieuw leven. Doos 30 en 60 ct.
oor hei bloed van martelaren
wordt de akker der Kerk vrucht
baar.
De Russische wals, die sedert het uitbreken
van den oorlog zonder eenige hindernis te on
dervinden over Polen, Estland, Letland en
Litauen is gegaan, is thans voor het eerst in
Finland tot stilstand gebracht. Of deze stilstana
van korten of langen duur zal zijn, valt moei
lijk te voorspellen, maar als zij weer in bewe
ging komt, is er alle kans, dat zij haar weg vei-
der naar het Westen zal voortzetten en ook
Zweden en Noorwegen zal trachten te verplet
teren. Vooral in Zweden wordt de ongerustheid
met den dag grooter, want zoowel Moskou als
Berlijn is thans een felle campagne tegen dit
land begonnen. Wat dit beteekenen kan, hebben
de gebeurtenissen in Europa de laatste jaren
wel bewezen. Rusland gelooft, dat zijn verwach
te militaire wandeling door Finland daarom
niet gelukt, wijl Zweden het Finsche leger met
moderne Wapens uit de wereldbekende Bofors-
wapenfabrieken voorziet.
Duitschland is vertoornd, omdat Zweden wei
gert zijn handel met de Geallieerden stop te
zetten en al zijn goederen aan Duitschland te
leveren. Zweden handhaaft zijn neutraliteit
ondanks het feit, dat de Duitschers binnen de
Zweedsche vier-mjjlszone mijnen gelegd heb-
De Zweedsche minister van Bui
tenlandsche Zaken, Sandler, die
na een reconstructie van het
kabinet niet meer in het nieuwe
ministerie zou worden opgenomen
ben om te trachten den Zweedschen hande!
lam te leggen.
Zweden verkeert momenteel dus in de wei
nig benijdenswaardige positie, dat twee groote
agressieve staten, die door een vriendschapsver
drag met elkander verbonden zijn, over zijn
houding ontstemd zijn. Op wel zeer heftige wijze
gaf dezer dagen de Boersenzeitung van deze
ontstemming blijk. Sandler, de Zweedsche mi
nister van Buitenlandsche Z-aken, is de zonde
bok. Deze sociaal-democraat, aldus het Duitsche
blad, heeft vanouds het Britsche standpunt in
Scandinavië en Finland vertegenwoordigd en
wel jaren lang tegen Duitschland voor hetwelk
de vriendschap met het Zweedsche volk traditie
en overtuiging is. Geen gelegenheid heeft hij
voorbij latengaan zonder Duitschland zijn afkeei
te laten merken
De tweevoudige bedreiging door Rusland en
Duitschland heeft in Zweden groote consterna
tie veroorzaakt. Voor het eerst sinds de Napo
leontische oorlogen voelt het zich in gevaar en
treft het maatregelen voor het geval het ergste
mocht gebeuren. Alle militaire verloven zijn in
getrokken en het land wordt in uiterste verde
diging gebracht. Het valt te begrijpen, dat de
Zweden zooveel zij kunnen de Finnqn helpen
Er wordt een vrijwilligersbrigade opgericht,
welke in het Finsche leger aal strijden en aar-
het hoofd waarvan zich majoor Winge gesteld
heeft, de Zweedsche held uit den Finschen on
afhaiikelijkheidsoorlog.
Als een verdere reactie op de houding van
Berlijn en Moskou kan ook het bericht be
schouwd worden dat binnen enkele dagen de
vorming van een partijen-kabinet te verwachter,
is. In deze nieuwe regeering zou echter Sandlei
geen zitting hebbenHet huidige kabine;
wordt gevormd door een coalitie van -de sociaal
democratische en de boerenpartij; in een pai-
tijen-kabinet zouden ook de conservatieven en
de vrijzinnige volkspartij zitting nemen.
Nu kan de Iswestija wel beweren, dat het
Roode leger er niet aan denkt de Noordsche
Staten te bedreigen, maar niemand zal toch
kunnen ontkennen, dat de verovering van Pet-
samo in het Noorden van Finland niet een be
dreiging voor Noorwegen, en de bezetting van
het Finsche eiland Hangö niet een bedreiging
voor Zweden vormt. Van Hangö uit kan Rusland
immers de Alandseilanden en de Zweedsche
scheepvaart volkomen controleeren.
Hoewel de Alandseilanden in het huidige
conflict door Moskou nog in het geheel niet
genoemd zijn, blijkbaar om den Zweden niet al
te zeer voor het hoofd te stooten, wordt thans
toch volkomen duidelijk, waarom de Sovjets
zich in Mei en Juni van dit jaar zoo fel verzet
hebben tegen de Zweedsche en Finsche plannen
om deze eilanden, die als het ware een brug
vormen in de Botnische Golf tusschen Finland
en Zweden, te versterken. In Januari waren te
Stockholm tusschen de Zweedsche en Finsche
regeering onderhandelingen geopend over een
remilitarisatie van de Alandseilanden. Beide
mogendheden vreesden een coup door een der
groote mogendheden, welke de verdediging van
beide landen in gevaar zou kunnen brengen. Zij
waren het er over eens, dat een wijziging in de
conventie van 1921 noodzakelijk was en deelden
dit aan de onderteekenaars van deze conven
tie mede. Allen stemden er in toe; Rusland ech
ter, ofschoon geen onderteekenaar, protesteerde
en verzocht den Volkenbond er bij Finland en
Zweden op aan te dringen de eilanden niet te
versterken op grond, dat Moskou niet uitvoerig
genoeg van de plannen op de hoogte was ge
steld. Begin Juni besloot de Zweedsche regee
ring, na een heftige rede van Molotof over de
Russische belangen in de Oostzee, haar voor
stel in den Rijksdag om met Finland de eilan
den te versterken terug te trekken.
De bezetting van net eiland Hangö door de
Russen hebben de Finnen thans beantwoord
met het besluit naar de Alandseilanden troepen
te sturen. Reeds heeft minister Tanner den
secretaris-generaal van den Volkenbond mede
gedeeld, dat Finland maatregelen heeft getrof
fen om de neutraliteit van de Alandseilanden
te verzekeren, daar men in ieder geval den Rus
sen wil verhinderen deze eilanden te bezetten.
Zweden kan niet anders dan dezen maatregel
toejuichen daar het zijn veiligheid verhoogt en
ook Duitschland zal waarschijnlijk dit krachtig
optreden der Finnen niet ongaarne zien. De
snelle nadering der Russen in het gebied, waar
Duitschland gedurende vele generaties in eco
nomisch opzicht een overheerschende positie
innam, moet toch ook Berlijn we! verontrusten!
Vol bewondering en in spanning volgt heel
de wereld de worsteling tusschen het kleine,
dappere Finsche volk en den Russischen kolos.
Het is de strijd tusschen den lenigen athleet
en den plompen reus, die traag Is In zijn be
wegingen, maar wiens slagen doodelijk kunnen
zijn en wiens voeten alles vertrappen. Tot nu
toe wist de Fin aan den doodelijken greep te
ontkomen en zijn beweeglijkheid vermoeit den
Rus. De zware- Russische tanks zijn vastgeloo-
pen in de sneeuw en de Finsche soldaten snel
len voort op hun ski's; met de bezetting der
Alandseilanden zijn de Finnen den Sovjets weer
precies één slag voor en met de bijeenroeping
van den Volkenbond bereiken zij in ieder geval
de moreele veroordeeling van den communisti-
schen aanvaller, die zoolang te Genève in de
gedaante van vfedevorst den schepter zwaaide.
Ingediend is een wetsontwerp tot verlenging
en wijziging van de wet van 4 Maart 1935.
Aan de memorie van toelichting tot dit wets
ontwerp is het volgende ontleend:
De wet van 4 Maart* 1935, waarbij het Werk-
locsheidssubsidiefonds werd ingesteld, had aan
vankelijk de bestemming slechts voor twee
jaar. te weten de jaren 1935 en 1936, te gelden.
Bij de wet van 11 September 1936 werd de gel
digheidsduur verlengd tot 1 Januari 1940
Ook thans, nu de laatstgenoemde datum in
zicht is, kan nog evenmin als drie jaar geleden
een wettelijke regeling van de financiering der
gemeentelijke werkloosheidsuitgaven wornen
gemist.
Aanvankelijk heeft het. in de bedoeling ge
legen in samenhang met de in overweging
zijnde voorstellen tot. herstel van de financieele
zelfstandigheid der gemeenten, verlenging van
den geldigheidsduur der wet gepaard te doen
gaan met een herziening harer grondslagen.
Zooals in de memorie van antwoord op het
voorloopig verslag betreffende hoofdstuk I der
Uiiksbegrooting 1940 echter is medegedeeld, is
het beraad van het kabinet over evenbedoelde
voorstellen nog niet beëindigd. De regeering
stelt zich thans voor deze voorstellen zoo tij
dig bij de Staten-Generaal aanhangig te ma
ken, dat zij, tot wet verheven, in werkine kun
nen treden met ingang van het begrootings-
jaar 1941. Onder deze omstandigheden schijnt
het niet wenschelijk alleen voor het jaar 1940
nog wijziging te brengen in den bestaanden toe
stand met betrekking tot de financiering der
werkloosheidsuitgaven.
Het ontwerp, dat thans wordt ingediend
strekt dan ook slechts tot verlenging van
den werkingsduur der wet van 4 Maart
1935, zooals deze is gewijzigd bij de wet van
11 September 1936, met den tijd van één
jaar. t.w. het jaar 1940
Op één punt intusschen wordt een wijziging
voorgesteld. Zooals reeds in de millioenennota
werd medegedeeld, bestaat het voornemen, het
Werkloosheidssubsidiefonds in dien zin te sa-
neeren, dat dit fonds niet langer het twee
slachtig karakter zal behouden van een alge
meen bijdragefonds en een steunfonds voor in
feite noodlijdende gemeenten.
Om tot den gewijzigden opzet van het fonds
te geraken is het noodig, dat de mogelijkheid
van toekenning der belasting-bijdrage komt te
vervallen en dat de extra-bijdrage wordt ge
licht uit den ter uitvoering der wet vastge-
stelden maatregel van bestuur.
Verder zal worden voorgesteld het tot dusver
beschikbare bedrag voor toekenning van bij
zondere bijdragen, ongeacht of deze ten iaste
van den gewonen dan wel van den kapitaal-
dienst van het fonds worden verstrekt, in totaal
f 26.250.000. voor den tijd van één jaar op de
begrooting van Binnenlandsche Zaken uit te
trekken. In afwachting van nadere regelingen
betreffende herstel van de financieele onaf
hankelijkheid der gemeenten kunnen uit dezen
post voor het J'aar 1940 bijzondere bijdragen,
welke thans uit het Werkloosheidssubsidie-fonds
worden verleend, aan de gemeenten worden
verstrekt.
Voor het Rijk beteekent een en ander een
verhooging van uitgaven van den gewonen
dienst van f 21.599.000, zijnde het verschil tus
schen de verhooging van de begrooting voor
Binnenlandsche Zaken met f 36.250.000 en een
verlaging van die van Sociale Zaken met
f 4.651.000.
De kantonrechter-plaatsvervanger J. J. G.
Boot, te Terborg heeft drie leden van de firma
C„ Graanhandelaren te Halle, n.l. D. C„ G. H.
C. en J. B. C., wegens overtreding van het in-
ventarisatlebesluit (het niet opgeven van onge
veer 200 ton graan en veevoeder), ieder tot een
geldboete van 2000.—, subs, honderd dagen
hechtenis veroordeeld, met bevel tot teruggave
van den in beslag genomen voorraad. Op de
zitting van 21 November requireerde het O.M.
tegen iéder 25.boete, subs. 15 dagen hech
tenis, met verbeurdverklaring van den inbeslag
genomen voorraad, tot een waarde van 36.000
De firmant J. G. C. werd vrijgesproken.
'tav
;S
De minister van Defensie bestrijdt in zijn me-
moire van antwoord1 aan de Tweede Kamer, dat
er een groot tekort aan beroepsofficieren be
staat en in het bijzonder, dat dit zou blijken
uit de omstandigheid, dat vrijwel alle enkel
voudige onderdeelen en vele grootere eenheden
worden aangevoerd door reserve-officieren, die
slechts bij hooge uitzondering één of meer be
roepsofficieren onder hun bevelen hebben. Het
mag toch als bekend worden ondersteld, dat
reeds sedert jaren als regel heeft gegolden, dat
niet meer beroepspersoneel aanwezig mag zijn,
dan strikt noodzakelijk is voor den goeden gang
van den vredesdienst (opleiding en mobilisatie
voorbereiding)
Er bestaat, vermits het bestaande stelsel ter
voorziening in de behoefte aan aanvulling van
het korps beroepsofficieren goed voldoet, geen
aanleiding den hoofdcursus weder op te richten.
Het ontmoet overwegende bezwaren, om al
thans zoolang geen oorlogstoestand ingetreden
is voor verdienstelijke onderofficieren de ge
legenheid te openen in aanmerking te komen
voor benoeming tot beroeps-luitenant.
De minister kan niet instemmen met de
meening van die Kamerleden, die in het onder
brengen van de geheele opleiding van reserve
officier der infanterie te Breda bezwaren zien.
Het ligt niet in het voornemen om ae
S.R.O.I. te Kampen na demobilisatie naar
elders over te plaatsen.
Zooals reeds werd uiteengezet, was, op het
tijdstip waarop de landmacht op voet van oor
log werd gebracht, het destijds opgestelde pro
gramma volgens hetwelk de wederopbouw van
de weermacht over een tijdvak van 5 jaren zou
worden verdeeld, noch voor wat de materieel-,
noch voor wat de personeelvoorziening be
treft, geheel voltooid1. Als gevolg daarvan be
staat er nog een tekort aan reserve-officieren
en, in mindere mate aan dienstplichtige onder
officieren. Het komt den minister niet ge-
wenscht voor aan de aantallen ontbrekende offi
cieren en onderofficieren bekendheid te geven;
deze gegevens zouden bovendien slechts betrek
kelijke waarde hebben, aangezien de tekorten
over een zeer groot aantal oorlogsonderdeelen
zijn verdeeld. Overigens zijn maatregelen geno
men om deze tekorten zoo spoedig mogelijk in
te halen.
De toeloop voor opleiding tot reserve-officier
is zeer groot. Het aantal der candidaten over
trof de laatste jaren dat der beschikbare plaat
sen aanmerkelijk.
In het kader van de actie Naar de Nieuwe
Gemeenschap wordt vanavond van 7.157.35
voor den K. R. O. gesproken over: Nieuwe Ge
meenschap en Wereldbeschouwing, door Mag.
Dr. S. Stokman O. F. M.
