De Hollandsche Waterlinie
Blank..*
prodent
DrDushkind
Mijnhardtjes
FINANCIEN
Meubelfabriek in
vlammen
Wij luisteren naar...
W ater sta n den
Dagfilm
DONDERDAG 14
DECEMBER 1939
In 1672 bewees zij haar kracht;
in 1794 echter faalde zij
Auto reed tegen
spoorboom
DE KNOEIERIJEN TE MUIDEN
Blank als parels wor
den Uw tanden met
Prodent, de heerlijke,
zachtschuimende tand
pasta met dispergon
tegen tandsteen! Gewel
dig voordeelig m het
gebruik
tandpasta
2.0 et
AMERICAN CIGARETTE
Tachtig arbeiders te Waddinxveen
zonder werk
Spoorwegontvangsten
DE LOTERIJKWESTIE
TE SOEST
Vrijdag 15 December
Interlocutoir vonnis in
zaak-Wreszynski
Het Hof acht het onderzoek
onvolledig
GOEDERENTREIN ONTSPOORD
BIJ WIJHE
VOOR HET FINSCHE ROODE
KRUIS
Heling van kina
De Merapï is weer
rustig
VOETBAL
WERELDKAMPIOEN-
SCHAPPEN 1942?
FRANKRIJK—ENGELAND OP
14 JANUARI
POSTVLUCHTEN
h AP
Het tot stand komen van de Britsch-
Fransche monetaire overeenkomst volgens
welke geen wijziging zal komen in de ver-
houding tusschen het Pond Sterling en den
Dollar, alsmede de uiteenzetting hiervan
door minister Paul Reynaud, hebben op de
beurs te Parijs een zeer goede ontvangst-
Men acht de positie van Engeland en
Frankrijk hierdoor zeer versterkt bij den
strijd, welke zoowel voor Engeland als voor
Frankrijk de uiterste krachtsinspanning
vereischt.
Uit Parijs wordt bericht, dat volgens de
meest objectieve en nauwkeurige waarne
mingen de volkshuishouding van Frankrijk
zich in een veel gunstiger situatie bevindt
dan men had kunnen vreezen en geheel
anders zich ontwikkelt, dan sommige lan
den bij het uitbreken van den oorlog meen
den te moeten voorspellen.
In de Londensche City werd de Engelsch-
Fransche monetaire overeenkomst, door
minister John Simon aangekondigd, met
algemeene instemming ontvangen. Men
achtte deze overeenkomst nog van grooter
belang dan de reeds gesloten economische
samenwerking, omdat de samenwerkende
financiering van den oorlog als eerste ver-
eischte wordt beschouwd.
De Eastern Air Lines boekte in het derde
kwartaal een netto-winst van 93.424 do>Ij-
tegen een verlies van 10.176 doll, in 't derde
kwartaal 1938. In de eerste negen maanden
een winst van 456.841 doll, of 1.08 doll. Pe'
aandeel tegen 137.588 doll, of 0.33 doll. Ve'
aandeel in dezelfde periode van het vonS
jaa<r.
Phoenix Oil and Transport Co. keert een
Interim-dividend van 2'A pet. uit, nadd'
over 1936 voor het laatst een dividend
uitgekeerd van 3% pet.
Naar de „Javabode" mededeelt, overweegt
de Koloniale Bank, de oude fabrieken SelO'
redjo bij Djomborg in het volgend jaar wee
in bedrijf te nemen.
De Fransche regeering heeft 270 twee
motorige bommenwerpers in Amerika ge
steld.
De Britsche regeering sloot een overeen
komst met de Lockheed Aircraft voor <*e
levering van 200 complete bommenwerper
ter ivaarde van 20 millioen doll.
Canada bestelde in Amerika 600 Harvaf'
vliegtuigen en 750 moto-en voor de oplei&WH
van piloten.
De Amerïkaansche Spoorwegen besteld^
in November 8.466 goederenwagons en in <f.
eerste negen maanden 53.791 wagons. In
geheele jaar 1938 bedroeg het aantal bs
stelde wagons 16.981. In de eerste elf mart1'
den van 1938 werden 317 locomotieven yc'
steld tegen 252 stuks in het geheele ia<v
1938.
De Nash Automobile Co. boekte in de &er'
ste drie weken van November een verho°
ging welke driemaal zoo groot was als 1
dezelfde periode van het vorig jaar.
De Amerïkaansche Kleinhandelaren ver
kochten in de eerste drie weken van "o:
vember 3538 auto's tegen 1147 wagens in
overeenkomstige periode van het vorig jW'
Chevrolet boekte in het kustgebied van 0°
Atlantischen Oceaan 57.8 pet. grootere V®
koopen.
De National Rayon Weamers Association
werkte in het begin van December op
pet. der capaciteit, tegen 85 pet. in Novem
ber en 70 pet. in December 1938.
De staalproductie in Amerika bedraw.j
thans 91'A pet. der capaciteit tegen 93 l
pet. de vorige week.
De Louisiana and Arkansas Rrd. boekte L
October aan netto-ontvangsten 160.292 do
tegen 62.284 doll, in October 1938 en in
eerste tien maanden 532.299 doll, teg
341.005 in de overeenkomstige periode ve
het vorig jaar.
De British Celanese zal spoedig de W
vatting van het dividend op de tweede p'
jerente aandeelen aankondigen. De rnoy
lijkheid bestaat tevens, dat voor 't acht*
stallig dividend op deze aandeelen
amortisatieplan zal worden voorgesteld-
MARKTEN
Het denkbeeld water te gebruiken voor
de landsverdediging is ouder dan de weg
naar Rome, want nog voor de krijgskunde
in deze stad eenige beteekenis had gekregen,
ontmoet men in de geschiedenis reeds groote
veldslagen, die gevoerd werden bij de ri
vieren. Het zijn natuurlijke hindemissen,
waarachter een leger zich kan opstellen en
die het den aanvaller moeilijk maken den
verdediger te bereiken.
Eveneens leest men al zeer vroeg in de his
torie der krijgskunde, dat verdedigers geDruik
maken van den moerassigen bodem, welke vol
verraderlijke hindemissen zit voor vreemden,
die met dezen bodem onbekend zijn,'*om zich te
verschansen en uitvallen te doen naar de aan
vallers. Een van de bekendste en voor ons ook
belangrijkste voorbeelden hiervan vertelt Caesar
in zijn verhaal „Over den Gallischen oorlog",
waarin hij meedeelt, dat de Brabanters zich
terugtrokken achter de Oisterwijksche vermen,
waar zijn troepen hen niet kunnen volgen, door
de onbekendheid met het terrein achter de
moerassen van De Peel. Caesar spreekt welis
waar over Toxandriërs en Menapiërs, maar in
oe moderne aardrijkskundige versie zou hij den
eerst genoemden term niet hebben gebruik.
Het doorsteken van dijken om een bepaald
land moerassig te maken en daardoor den vij
and tegen te houden, dateert eveneens uit zeer
oude tijden, al zijn in de geschiedenis ni»i veel
voorbeelden bewaard. Hier ontmoet men echter
de idee, welke ten grondslag ligt aan dp Hol
landsche Waterlinie.
Reeds in de oudste krijgsgeschiedenis van de
Republiek ziet men, dat tijdens oorlog waterli
nies worden gebruikt. Tijdens den tachtig-ja
rigen oorlog, waarmede de eigenlijke Neder-
landsche krijgsgeschiedenis aanvangt, be:taan
reeds plannen om door een inundatie van de
zgn. Oude Hollandsche Waterlinie het hart van
het land, of wat volgens de toenmalige begrip
pen daarvoor doorging, in staat van verdediging
te brengen.
In 1672, het rampjaar, kwam deze kwestie
weer opnieuw naar voren. De eerste luitenant J.
L. Uijterschout zegt in zijn „Beknopt overzicht
van de belangrijkste gebeurtenissen uit de Ne-
derlandsche krijgsgeschiedenis van 1568 tot he
den", dat men reeds eerder de mogelijkheid van
inundatie had overwogen, maar dat de onder
handelingen waren afgesprongen op bezwaren,
die Utrecht maakte, welke stad bevreesd was
voor de hegemonie van Holland. Later kwamen
er weer financieele bezwaren tusschen, maar
een dag voor de oorlogsverklaring, 6 April 1672,
besloten de Staten van Holland de zaak ernstig
aan te pakken en 8 Juni daarop ging men tot
inundatie over. In het voorbijgaan mogr hier
worden opgemerkt, dat onze volksaard in de
laatste eeuwen nog niet veel veranderd is, want
ook nu nog stuiten verlangens van Defensie af
op financieele bezwaren tot op het laatste mo
ment. als wanneer men tracht alles zoo snel
mogelijk weer in orde te krijgen. Er mogen dan
kosten noch moeiten worden gespaard, zooals
ook het bevel luidde van de Staten aan de Ge
committeerden
Hoewel in 1672 de bevolking gedwongen
kon worden haar medewerking te verleeneu,
had de legerleiding zeer veel moeite met de
inundatie, vooral omdat de besturen d<u
kleinere gemeenten en der waterschappen
deze tegenwerkten. Gouda weigerde de s ui-
zen te openen; de boeren rondom Goreum
lieten 's nachts de overstroomde polders
weer leegloopen; een verzet, waarmede zij
niet eerder ophielden voor er de doodstraf
op gesteld was.
In dien tijd liep de waterlinie langs de lijn
van Muiden, waar zij aansloot aan de Z '.'der-
zee. naar Uitermeer, Hinderdam, Abcoude, Ou
derkerk, Uithoorn, Woerdensche Verlaat, Nieu-
werbrug, Goejanverwellesluis, Schoonho ren en
Gorcum. Zij zette zich naar het Zuiden vcort
in de inundatie van het Land van Altena en
van de Noord Brabantsche vestingen. Zij was
verdeeld in vier kommen. In 1673 werd de wa
terlinie nog uitgebreid. De stad Amsterdam had
haar eigen linie, welke wordt gevormd d'/ir de
inundatie van de polders, welke rondom de
stad gelegen waren en welke aansloten aan de
bestaande wateren, de Amstel, de Schinkel en
de Haarlemmermeer. Ook Groningen en Fries
land verdedigden zich in dezen oorlog door het
stellen van inundatiën.
Het groote gevaar voor de waterlinie was de
vorst, waardoor het water zou bevriezen en de
vijand over het ijs het land zou kunnen oinnen-
dringen. In verband hiermede werd een aan
tal maatregelen getroffen om het ijs ono ^gaan-
baar te maken. De voornaamste hiervan waren
het openhouden van de kanalen, rivieren en
trekvaarten met ijsbrekers en het spelen met
het water. Dit laatste denkbeeld was afkomstig
van Prins Johan Maurits van Nassau, die bij
vorst het water wilde doen wegpompen en ver
volgens weer krachtig laten toestroomen om op
deze wijze slecht en onbetrouwbaar ijs te ver
krijgen.
Het verloop van den oorlog is bekend. Het
kan misschien het beste wbrden samengevat
met de woorden van Uijterschout: „De Hol
landsche waterlinie had haar deugdelijkheid
en onneembaarheid bewezen", een conclusie,
waartoe ook Prins Maurits was gekomen, toen
hij over het noordelijk deel, loopende van Mui
den tot Vreeswijk, verklaarde „haar met 10.000
man tegen 't gansche waereld te willen ver
dedigen".
Honderd jaar na dezen oorlog, in 1794,
moest de waterlinie weer dienst doen. De
Jonge Fransche republiek deed een aanval
op de republiek der Vereenigde Pro
vinciën. welke een groot deel van haar
krachten verbruikte aan onderlinge twisten.
In de Vaderlandsche Geschiedenis heeft
men geleerd, welke gevolgen de oorlog en
de onderlinge verdeeldheid voor ons land
hebèen gehad. Zij hebben een einde ge
maakt aan onze zelfstandigheid, welke on
geveer twee eeuwen had geduurd. In dezen
strijd hadden de militaire bevelhebbers zich
drie fronten gedacht, die dienst moesten
doen voor onze verdedivio™
In het Zuiden bestonden twee linies, waarvan
de achterste gevormd werd door de groote ri
vieren. De voorste strekte zich uit van de Noord
zee tot aan de Maas. Het eerste gedeelte liep
door Zeeuwsch Vlaanderen van de zee tot aan
de Schelde; het tweede deel liep van de Schelde
naar de Maas en wel van Bergen op Zoom
langs Steenbergen, naar Breda en Geertruiden-
berg, dan dbor de Langstraat naar Den Bosch
en vandaar naar Grave, waarbij men bij hooger,
waterstand veel voordeel kon hebben van de
traverse der Beersche Maas.
Het tweede front was naar het Oosten ge
keerd; de voorste lijn hiervan vormden. IJssel
en Rijn met enkele geïnundeerde gebieden,
hoofdzakelijk nabij de vestingen. De tweede lijn
van dit front was de Grebbelinie, welke bij
Spakenburg in de Zuiderzee uitkwam. Hier
achter lag de Hollandsche Waterlinie, welke in
het Zuiden aansloot aan de groote rivieren. Zij
beeon bij Gorcum. welke stad met Loevestein
en Woudrichem een machtigen driehoek van
vestingen vormde. Vervolgens liep ze naar de
Lek bij Ameide. dan naar Schoonhoven. Woer
den, Nieuwersluis, Uitermeer, Hinderdam
Weesp. Muiden en Naarden.
Het derde front was dat ter verdediging van
0e Noordelijke provincies, welker linie in eerste
lijn werd gevormd door de moerassen, die liepen
van Zwolle, aansluitend aan de inundatie van
de IJssellinie, tot aan de Eems. De tweede lijn
bestond uit inundaties, welke de linie Gronin
gen, Dokkum, Oude WOlde, Bergem, Heeren
veen en Lemmer moesten beschermen.
Het bezwaar van al deze waterlinies was ech
ter. dat men de inundatie niet in handen had.
Zij moest op eenigszins primitieve wijze geschie
den door het aanbrengen van coupures in de
dijken. Daardoor was het onmogelijk het peil
van het water te beheerschen, één van de voor
naamste voorwaarden voor een doelmatige
inundatie. Het is noodzakelijk bij het aanleggen
van waterstaatkundige werken rekening te hou
den met de mogelijkheid van het inlaten van
water om bij een voorkomend geval niet over
geleverd te zijn aan de grillige natuur.
De allervoornaamste factor voor een water
linie, wil zij aan haar doel beantwoorden, is
de verdediging. Een landstreek, welker fronten
gevormd worden door een of meer waterlinies,
neemt het karakter van een vesting aan. „De
sterkte van een vesting is nooit grooter of klei
ner dan de kracht van de mannen, die haar
verdedigen". Dat was een stelregel van Dsjeng-
his Khan, de aanvoerder van de Mongolen ui'
de Gobi-woestijn, en uitgaande van dezen regej
zag hij kans heel China te veroveren, heel
Midden-Azië en Perzië, waardoor hij bewees,
dat zijn inzicht juist was. Aan deze verdediging
heeft in de negentiger jaren van de achttiende
eeuw wel een en ander ontbroken. Hoewel er
voorbeelden aan te halen zijn van grOoten per
soonlijken moed. was toch de toestand in
het algemeen niet in orde. De krijgstucht en
de organisatie lieten te wenschen over. Daarbij
was het numerieke overwicht van de Franschen
zoo groot, dat zelfs een goed geoefend en geor
ganiseerd Nederlandsch leger niet tegen hen
opgewassen zou zijn.
Had de waterlinie in 1672 haar sterkte be
wezen, in 1794 bewees het verloop van den
oorlog, dat haar kracht afhankelijk is van het
leger dat haar verdedigt. Het is een les ge
weest, die het Nederlandsche volk duur heeft
moeten betalen, maar die dit volk er niet toe
heeft kunnen brengen in vredestijd de maatre
gelen te nemen, welke nbodig zijn om in tijd
van oorlog de zelfstandigheid te kunnen be
waren, terwijl toch juist voor ons land geldt,
dat het voorbereid moet zijn op den oorlog Pm
zeker te zijn van den vrede.
Woensdagavond omstreeks kwart over zes zag
te Apeldoorn de heer A. E., handelsreiziger te
Utrecht, ais bestuurder van een personenauto
op den Badhuisweg te laat, dat de boomen van
den spoorwegovergang van de spcorlijn Apel
doornZwolle waren neergelaten. Hij reed met
nagenoeg onverminderde snelheid er tegen aan.
e spoorboom brak af. Midden cp den overweg
kwam de auto tegen den anderen spoorboom,
die ook ontzet werd, tot stilstand. Inmiddels
naderde uit de richting Zwolle een ocaaltrein.
De overwegwachter H. de Zwaan aan den over
weg op den Soerenscheweg, die den overweg
op den Badhuisweg op afstand bedient, merkte
aan de handle voor óe afsluiting, dat er iets
niet in orde was. Hij greep dadelijk een rootle
lantaarn en spoedde zich daarmee zwaaiend den
trein tegemoet. Bijna met levensgevaar gelukte
het hem den trein tijdig te doen stoppen.
De bestuurder van den auto, die de eenige
inzittende was, liep slechts licht letsel op.
Naar wij vernemen, is bij de knoeierijen met
levensmiddelen, bestemd voor militairen, gele
gerd te Muiden, nog aan het licht gekomen,
dat een inwoner uit Hilversum, die tegelijk in
Muiden een z.g. „automatiek" gevestigd had,
waar vooral militairen druk gebruik van maak
ten, om een smakelijk hapje te bekomen, ook
op clandestiene wijze levensmiddelen tegen ver
laagden prijs gekocht had van den bijkok, J. R„
die inmiddels in arrest werd gesteld. Bij het
door de militaire politie nader ingestelde onder
zoek is ter plaatse nog een hoeveelheid aard
appelen in beslag genomen, afkomstig uit de
militaire keuken. Ook hoeveelheden vleesch
moeten door den Hilversummer op dezelfde
wijze verkregen zijn. In de afgeloopen dagen
heeft de militaire politie te Muiden nog ver
schillende inwoners gehoord en het bewijsma
teriaal tegen den gearresteerden bij-kok, die
bovendien met sommige Muidenaren gecon
fronteerd werd, wordt van dag tot dag groo
ter.
lU*G«00nTUlt
In den afgeloopen nacht is te Waddinx-
veen door nog niet bekende oorzaak brand
uitgebroken in het fabrieksgebouw van de
N.V. Eerste Waddinxveensche Stoommeu-
belfabriek voorheen fa. Schaik en Berg
huis.
Het vuur vond in den voorraad meubelen
gretig voedsel en nam dan ook weldra een
gTooten omvang aan.
De brandweer uit Waddinxveen bestreed
het vuur met alle kracht. Later rukte ook de
brandweer van Gouda ter assistentie uit. Om
streeks negen uur had men den brand onder
de knie. Het fabrieksgebouw is geheel in de
asch gelegd. Het ketelhuis, waarin zich kost
bare machines bevonden, kon men behouden.
Door dezen brand zijn tachtig menschen
werkloos. De schade bedraagt anderhalve ton
De firma was niet tegen bedrijfsschade ver
zekerd.
Van het 36 meter lange, 25 meter breede en
12 meter hooge fabrieksgebouw van de N.V.
Eerste Waddinxveensche Stoommeubelfabriek
voorheen fa. Schaik en Berghuis zijn de drie
verdiepingen totaal uitgebrand. De muren,
welke nog staande zijn gebleven, zijn met het
oog op het gevaar omgehaald. Behalve het ma
chinegebouw, waarin een kostbare, pas aange
schafte machine stond, zijn de op het terrein
achter de fabriek staande houten loodsen en
een droog inrichting gespaard gebleven, even
als de naast de fabriek staande directeurswo
ning, welke bewoond wordt door den adjunct-
directeur, den heer M. Berghuis, die thans ge
mobiliseerd is. Zoowel de adjunct-directeur als
de te Voorburg wonende directeur, de heer J-
Berghuis, die bij het uitbreken van den brand
direct werden gewaarschuwd, waren op het ter
rein van den brand aanwezig. De aan de andere
zijde van de fabriek staande woning, bewoond
door het gezin van den electricien De Wit, kreeg
veel waterschade.
De blussching geschiedde in den vroegen och
tend onaer het licht van de schijnwerpers van
de motorspuit. De vlammen, die hoog oplaai
den, weerkaatsten in het donkere water van de
Gouwe, hetgeen een fantastischen aanblik bood.
De nablussching werd tot het middaguur
voortgezet.
Omtrent de oorzaak tast men volkomen in
het duister. Het personeel heeft gisterenavond
cp den gewonen tijd de fabriek verlaten. Het
vuur is ontstaan op de tweede verdieping, in
dé lakspuiterij.
De fabriek is in de plaats gekomen voor de
vroegere fabriek, welke in 1910 in de asch is
gelegd.
De ontvangsten der N. S. over September 1939
bedroegen in totaal ƒ9.296.630 tegen ƒ8 403.750
in dezelfde maand van 1938, zoodat er een voor
deelig verschil was van 892.880 (v. j. rond
ƒ54000), wat zeker in deze eerste oorlogsmaand
bevredigend mag heeten. Minder bevredigend
zijn de uitkomsten van het reizigers- en bagage-
vervoer, die in de laatste maanden met spron
gen vooruit gingen en welke thans ƒ11.562 min
der bedroegen dan in September 1938. Het
leeuwenaandeel van het surplus is dan ook dit
maal te danken aan de ontvangst uit goederen
en veevervoer, die niet minder dan 808.634
boven September 1988 uitgingen, terwijl de Post-
ontvangsten gelijk bleven en „Diversen" 96.808
meer opbracht.
Dat het reizigersvervoer nog bijna het bedrag
van September 1938 haalde, mag zeker verwon
dering wekken in deze eerste mobilisatiemaand,
toen niemand, die niet voor zaken op reis moest,
behoefte voelde voor zijn pleizier op reis te gaan,
terwijl de vacantiegangers voor het grootste deel
reeds in Augustus thuis kwamen. Zuinigheid
met benzine zal wel bijgedragen hebben tot de
nog betrekkelijk goede ontvangsten.
Wat het goederenvervoer aangaat, is duidelijk,
dat de vraag naar en de inslag van allerlei goe
deren in September aanmerkelijk hooger moet
geweest zijn dan normaal, hetgeen de Spoor
wegen wel aan de hoogere recette zal hebben
geholpen.
Van 1 Januari 1939 af werd in totaal ontvan
gen ƒ81.906.995, tegen ƒ74.182.317 in hetzelfde
tijdvak van 1938, zoodat 1939 in deze negen
maanden een voorsprong heeft van 7.724.678,
tegen een achterstand in 1938 ten opzichte van
1937 van rond 2.3 millioen gulden, een verschil
dus van meer dan 10 millioen gulden. Wij wach
ten met belangstelling af, hoe de ontvangsten
der N. S. zich in dezen abnormalen tijd verder
zullen ontwikkelen.
De houder van een loterijkantoor te Soest
trok geruimen tijd geleden de honderdduizend
uit de staatsloterij. Het geld zou hem echter
geen geluk brengen. Het winnen van „het
groote lot" zou mede aanleiding worden tot zijn
faillissement en het ontrekken van geld aan
xdit faillissement zou hem daarna voor den
strafrechter brengen.
De 53-jarige man stond terecht voor de recht
bank te Utrecht en de Officier van Justitie
eischte toen een gevangenisstraf van vijf jaar
met aftrek van voorarrest, de rechtbank legde
twee en een half jaar met aftrek van voor
arrest op, van welk vonnis hij in hooger be
roep ging.
Donderdag diende deze zaak voor het ge
rechtshof. Aan verd. was tenlaste gelegd, dat
hij op het oogenblik, dat zijn faillissement reeds
zeker was, gelden en geldswaardige papieren
aan den boedel heeft onttrokken.
De procureur-generaal, mr. J. VERSTEEG,
eischte op grond van een vormfout vernietiging
van het vonnis.
Verd. zal moeten worden veroordeeld wegens
onttrekking van gelden aan het faillissement,
waardoor vele menschen voor belangrijke be
dragen zijn benadeeld.
Spr. requireerde een gevangenisstraf voor den
tijd van twee en een half jaar met aftrek van
voorarrest.
De verdediger, mr. G. CAHNTER, bestreed de
bewijsvoering. Hij was van oordeel, dat het
wettig bewijs niet geleverd was.
Arrest 28 December.
HILVERSUM I, 1875 en 414.4 M.
Algemeen programma, verzorgd door de NCRV
8.00 Berichten ANP, 8.20 Gramofoonmuziek,
9.309.45 Gelukwenschen, 11.00 Gramofoon
muziek, 11.15 Zang met pianobegeleiding en
gramofoonmuziek, 12.15 Gramofoonmuziek,
om 12.30 berichten ANP, 12.55 Orgelconcert,
I.45 Christ, meisjeskoor „Vocina" met piano
begeleiding en gramofoonmuziek, 3.00 Fluit en
piano, 3.45 Gramofoonmuziek, 4.30 Causerie
„Kerstversiering". 5.00 Consonanten en gra
mofoonmuziek. 6.30 Voor tuinliefhebbers, 7.45
Berichten ANP. herhaling SOS-berichten, 8.00
„Acis und Galathea", opera, 9.45 Gramo-
foönmuzieK, 10.00 Berichten ANP, 10.35 All
Rqund-sextet, 11.35 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301.5 M.
8.00 VARA, 12.00 AVRO, 4.0012.00 VARA
8.00 Berichten ANP, Gramofoonmuziek.
10.20 Gramofoonmuziek, 10.30 Zang, orgel en
gramofoonmuziek, 11.15 VARA-orkest, 12.00 De
Palladians, 12.45 Berichten ANP, Gramofoon
muziek, 1.00 AVRO-Amuse- rentsorkest en so
liste (opn.), 1.45 Gramofoonmuziek, 2.00 Voor
de huisvrouw, 3.00 Pianovoordracht. 3.30
AVRO-Dansorkest, 4.00 Gramofoonmuziek met
toelichting, 5.30 Gramofoonmuziek, 6.006.25
De Ramblers, 6.50 Zang met pianobegeleiding,
7.18 Berichten ANP, 7.30 „Weer kinderpostze
gels", toespraak, 9.20 VARA-orkest, 10.00 Ham
mond-orgelspel, 10.10 Gramofoonmuziek, 11.00
Berichten ANP, 11.10 Jazzmuz. (gr.pl.), 11.40
12.00 Zang en orgel.
ENGELAND, 391 en 449 M.
12.20 Henry Hall en zijn orkest, 1.20 Be
richten, 1.302.20 BBC-Schotsch orkest, .3.20
3.55 Het Kenilworth-octet, 4.20 Berichten, 4.35
Balalaika en gitaar, 5.50 Pianovoordracht, 6.20
Berichten, 7.40 Callender's orkest, 8.35 Revue
programma, 9.20 Berichten, 11.05 BBC-orkest
en solist, 11.15 Billv Ternent en zijn orkest,
12.2012.35 Berichten.
KEULEN, 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek, 7.408.50 Amuse
mentssextet, 9.3010.00 en 10.45 Gramofoon
muziek, 11.00 Literair-muziknal programma,
II.20 Concert, 12.20 Omroeporkest en solist,
1.35 Populair concert, 2.20 Zang, 2.50 Concert,
4.30 Litérair-muzikaal programma. 5.10 Stu
denten-orkest. 6.20 Otto Dobrindt's orkest, 7.35
Zie Deutschlandsender, 9.50 Nachtconcert.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.
12.20 Gramofoonmuziek, 12.51 en 1.30 Om
roeporkest, 1.50—2,20 Gramofoonmuziek. 5.20
Zang, 5.50 Jazzmuziek (gr.pl.), 6.35 Vioolvoor
dracht, 7.20 en 7.45 Gramofoonmuziek, 8.50
en 10.30 Omroepsymphonie-orkest en solist,
10.5011.20 Gramofoonmuziek.
484 M.
12.20 Gramofoonmuziek, 12.50 en 1-30 Radio
orkest. 1.502.00, 5.20 en 6.35 Gramofoonmu
ziek, 8.50 en 9.35 Radio-orkest en soliste, 10.30
11.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
8.05 Omroeporkest, 9.20 Berichten, 9.50 Hans
Busch' orkest, 10.20 Politiek overzicht. Hierna:
Kamermuziek en zang, 11.20 Berichten. Hierna
tot 12.20 Nachtconcert.
Tegen alle wintersche kwalen
Twee stuks 10 cl. - Twaalf stuks 50 ct.
Het Amsterdamsche Gerechtshof heeft van
daag een interlocutoir arrest gewezen in de
strafzaak tegen den Poolschen bankier Wres-
zynski, tegen wien de procureur-generaal wegens
twee gevallen van oplichting vier jaar gevan
genisstraf met aftrek van het geheele voor
arrest had gerequireerd.
Het Hof achtte het onderzoek niet volledig
en gelastte een nader getuigenverhoor ter open
bare terechtzitting van Donderdag 28 Decem
ber half drie.
Als getuige zal dan onder anderen worden
gehoord de consul-generaal van Argentinië te
Amsterdam. Wreszynski namelijk, aan wien o.a,
was ten laste gelegd, dat hij een Weensch meis
je zou hebben opgelicht voor vierduizend gul
den, en dat hij haar had wijsgemaakt, dat hij
gemakkelijk visa voor haar familie kon krijgen
om naar Amerika te gaan, had verteld dat hij
honorair-consul van Argentinië was. Dit
wenscht het Hof nader te onderzoeken.
Voorts is nog gedagvaard graaf Antoni Tar
nowski, gezantschapsattaché hier te lande.
Hedennacht zijn door het breken van een as
nabij het station Wijhe drie wagens van een
goederentrein ontspoord. Het gevolg was dat
al het treinverkeer in de richting Noord-Zuid
en omgekeerd over Utrecht moest worden ge
leid.
Een arbeidersploeg is vanmorgen naar de
plaats van het ongeval vertrokken, om de
baan vrij te maken en de rails te herstellen. Er
is op dit baanvak geen dubbel spoor, zoodat
de gevolgen van het ongeval des te ingrijpen
der zijn.
Ten aanzien van het verkeer ZwolleDe
venter behoeft van den trein geen gebruik
te worden gemaakt. Op dit traject wordt een
geregelde busdienst onderhouden.
Nader vernemen wij, dat de ontsporing he
denmorgen om half vijf is geschied. De vier
wagens, die derailleerden en een flink eind
werden meegesleurd, hebben de rails over een
lengte van ruim driehonderd meter ernstig be
schadigd. Persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor.
Teneinde het daarheen te leiden, dat °ok
Nederland zijn aandeel zal kunnen bijdragen
in de groote sommen, die het Finsche Roode
Kruis behoeft om zijn veelomvattend humani
taire werk naar behooren te kunnen vervullen,
heeft het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis besloten de actie van de Finsch-
Nederlandsche Vereeniging tot Steun aan het
Finsche Roode Kruis krachtig te bevorderen,
o.a. door mede te werken aan de organisatie
van de locale Inzamelingen. Bovendien heeft
mr. W. J. baron van Lynden, eerste onder-voor
zitter van het Nederlandsche Roode Kruis het
voorzitterschap van het Comité van Aanbeve
ling aanvaard, terwijl enkele kringcommissaris
sen van het Ned. Roode Kruis als leden tot dit
comité zijn toegetreden.
Bijdragen gelieve men als tot nu toe over te
maken op rekening van de Finsch-Nederland-
sche Vereeniging bij de Rotterdamsche Bank-
vereeniging N.V. (Postgiro 3016) te Rotterdam,
onder vermelding: „Voor het Finsche Roode
Kruis".
BATAVIA, 14 Dec. (Aneta). De raad van
Justitie te Batavia veroordeelde jhr. A. B„ we
gens heling van gestolen kina, tot een jaar ge
vangenisstraf met aftrek van den tijd, doorge
bracht in preventieve hechtenis.
DJOKJAKARTA, 14 Dec. (Aneta) De Me-
rapi is, na de uitbarsting van gistermiddag, weer
rustig. De glcedwolken namen een noordooste-
.ijke richting, langs de ravijnen van de Kali
Senowo en de Kali Trising.
Bij de vorige uitbarsting, op Kerstmis 1930,
was de richting meer Oostelijk, door de vallei
Elongkeng, waarbij de gloedwclken afdaalden
tot voorbij den waarnemingspost Babadan en
den lager gelegen post Krindjing bereikten.
De resident van Kedoe, de regent, de patih en
andere ambtenaren van het binnenlandsch be
stuur kwamen gisteren te Moentilan aan en
gingen verder naar de hoogstgelegen dessa Doe
koen. Hier was de bevolking veiligheidshalve
op den Pasar verzameld, voor eventueele eva
cuatie.
De resident keerde terug, terwijl de regent
en de patih te Moentilan bleven. Waarschuwin
gen aan de bevolking zijn uitgegeven.
De bewakingsdiensten werken op volle kracht.
De weg-van Djokjakarta naar Mage'ang lag
gisteren onder een dikke laag asch van geheel
witte kleur, als sneeuw. In Djokjakarta zelf is
geen aschregen waargenomen.
In het bergdorp Kalioerang viel gisterenavond
een zware aschregen, gevolgd door een regen
van kleine steentjes. Vele vacantiegangers, die
daar in de koelte vertoefden, zijn haastig te
ruggekeerd.
De pest Babadan rapporteert, dat gedurende
den nacht geen verdere werking of aschregen
is waargenomen. Ook de seismograaf is rustig
De buitenlandsche pers houdt zich al eenigen
tyd bezig met de vraag welk land in 1942 de
wereldkampioenschappen zal mogen organisee-
ren. Indien er geen oorlog zou zijn uitgebroken,
zou Duitschland ongetwijfeld de meeste kans
maken.
Het is zeer waarschijnlijk, dat de FIFA zonder
party te kiezen in het huidige oorlogsconflict,
zal besluiten de wedstrijden alleen te doen plaats
vinden In landen, die buiten den oorlog staan.
Ook zou men andere Europeesche landen voor-
loopig willen uitschakelen. Derhalve zyn de
Zuid-Amerikaansche staten de ernstigste gega
digden, vooral Brazilië en Argentinië.
Op 14 Januari 1940 zal in de Fransche hoofd
stad een wedstrijd FrankrijkEngeland worden
gehouden, terwijl voorts de Portugeesche Voetbal
Federatie de uitnoodiging, om een interland
wedstrijd tegen Frankrijk te spelen, heeft aan
vaard. Deze ontmoeting zal of te Paruis of te
Bordeaux doorgang vinden.
HEEN TERUG
Driemaal
per week
luchtpost
naar Indië
NAPELS
ATHENE
RHODES
ALEXANDRIë
LYDDA
BAGDAD
BASRAH
DJ ASK
KARACHI
JODHPUR....
ALLAHABAD.
CALCUTTA.
RANGOON
BANGKOK....
PENANG
MEDAN
SINGAPORE.
BANDOENG
0
Dec.
10
11
12
13
Dec
AMSTERDAM, 14 Dec.
Waar-
nemingspunten
gem zomerst
1921 -1931
Waterhoogte
8 u v.m
S
G
<L
0L
edert
steren
S3
CO
Keulen 6 u
39.56
41 40
0.21
J.00
Loblth
13 10
4.18
0.04
0 00
Nijmegen
10 75
11 50
C.01
00,
St Andr W
5.56
6 07
0.00
0 06
Arnhem
10.52
11.13
0.00
0.01
Vreeswyk i w
3.0C
2.78
0.00
C 11
Westervoort
11.n
11.79
0.00
0 01
Deventer
5.16
0-
0.00
J 00
Kampen
0 63
0 00
0.05
Mastr Ha
0.53
0.0c
0.00
0.00
1) Borgh
43.1
43.41
0 00
0.14
Belfeld
14.23
14.21
0 00
0.24
Venlo
13.70
13 70
0.00
0 25
Grave
0
0.00
0.00
2) Sluis
7,6)
6.72
0.0c
0 02
Lith
0.82
3 42
0-02
0 00
Stuwen open
te Borgharen, Linne,
Roer-
mond, Belfeld, Sambeek,
Grave en Lith.
Beneden de sluis.
1) De waterstand aan de boofdsluis wordt ge
acht 0.40 M. hooger te zyn by geheel geopende
stuw.
2) De waterstand aan de peilschaal te Grave
istad) wordt geacht 0.10 M hooger te zyn bij
geopende stuw
AMSTERDAM
Kanaalwater
8
u
0.41- AP
8
u 0.41-
- AP
12
u
0.44— AP
12
u 0.44-
- AP
2
u
0.53- AP
2
u 0.53-
- AP
Stadswatei
IJselm watei
8
u
0.41— AP
u J,15-
12
u
j.44AP
12
u 0,11-
- AP
2
u
053 AP
2
u 0.12-
- AP
Amstelwater
WATERSTAND OP DEN RIJN
14 Dec. 13 Dec. 14 Dec. 13 Dec.
Rheint.
Breisach
Kehl
Maxau
Mannh
Lohr
Mainz
Bingen
Caub
0.—
0.—
0.—
6.28
5.89
0.—
4.99
3.86
4.65
0.—
0.—
0.—
6.36
5.70
0.—
4.92
3.82
4.58
Coblenz
rrier
Keulen
Dusselct
Ruhrori
Duisburg
Schweini
Wurzburg
Strassb.
5.11
3.72
5.46
0.—
4.16
3.89
2.55
1.65
0—
4.92
3.98
5.25
4.32
0.-
3.77
2.85
2.71
0—
«f
ifl
BARNEVELD, 14 Dec. Pluimveemarkt.
kippen 4080 cent per stuk, 3244 centPfï.è-
Oude" hanen 35—75 cent, jonge hanen z®"Lji
cent per stuk, 35—45 cent per kg. N.H. Blauw^
45—55 cent per kg. Jonge hennen 0.60—1.2u r
stuk. Duiven 3040 cent per paar. Tamme een j
3055 cent, jonge woerden 4060 cent, ganz®
2.75, per stuk. Kalkoenen 5060 cent, tan;,,t,
konijnen 0.75—1.50, wilde konijnen 60—75 ct. t,
hazen in jachttijd 1.75—2.20, fazanten in jaj-
tijd 0.75—1, jonge patrijzen 40—50 cent, d p
patrijzen 3040 cent per stuk. Aanvoer 2750e
Handel kalm. v
NOORDSCHARWOUDE, 14 Dec. 50500
Roode kool 2.30—3.80, 26900 kg. Gele kool 2-
2.30, 74700 kg. Deensche Witte kool l-6^
2.20, 6800 kg. Groene kool 22.40, 13600 kg.
1.90—2.50, grove Uien 2.90—3.10, drielingen 1'
—190, nep 5.10—5.20, 9000 kg. Peen 1.80—2*;
1700 kg. Bieten 1.40—2.40, 5600 kg. aardapp«le^
Zeeuwsche Blauwe 3.00, Blauwe Eigenheih1^
2.602.70, Bevelanders 1.902.20. 6100 strd
Andijvie 1.702.40, 400 kg. Ramenas -3.60.
's-HERTOGENBOSCH, 13 Dec. Veemarkt. OP„,;
markt van heden waren aangevoerd 3740
2307 runderen, 73 vette kalveren, 384 nucn1 j
kalveren, 799 biggen, 19 zeugen, 43 loopers,
schapen-lammeren. De prijzen waren als v0,e(i
kalfkoeien 120.00240, magere ossen en koe
90.00120 per stuk. Vette ossen en koeien)
kw. 7480, 2e kwal 6470, 3e kwal. 4858
per kg. Jongvee 60.00110, graskalveren 45V j,
60, nuchtere kalveren 6.009, zeugen 70.00—* qC
loopers 22.0026, biggen 11.0019, schapen 10
24, lammeren 9.0014 per stuk.
-*-i, „tuimelen „je
Verdere mededeellngen. Aanvoer zeer groot
over de geheele linie stijgende prijzen. Vetvee 5t
kwaliteit schaarsch en zeer duur. Een best brjjj,
ging tot 82 cent per kg. Stieren aanvoer Hia fl
handel vlot, duurder. Weidevee groote aanv
iets hooger In prijs. Graskalveren meer
hooger. Nuchtere kalveren groote aanvoer, vlL}cl'
handel, prijzen als vorige week. Biggen h»n cj
kalm, prijzen vast, niet lager. Loopers ban
kalm, prijshoudend. Schapen en lammeren 8
voer matig, vast in prijs. «r
GOUDA, 14 Dec. Veemarkt. Aangevoerd in {(8
taal 701 stuks, waarvan 22 slachtvarkens:
3030.5 cent per pond. levend met 2 pCt. kort>^
132 magere varkens 25.0045, 419 biggen 8 Let>
13, 6 runderen 220.00250, 52 nuchtere kalve„g0
5.0010, handel matig. 10 bokken en gelten
6. Handel redelijk
690 partijen eieren: kipeieren 4.254.75, k' „s.
eieren 3.654, eendeieren 44.25 per 100 stt
Handel matg. .„nj!
GOUDA, 14 Defi. Coöp. Zuid-Holl. Eiervel»^,
g.a. Aanvoer 119000 kipeieren: 56-58 kg. 3.86
58-60 kg. 4—4.20. 60-62 kg. 4.204.35, 62-70 "jj
4.35—5, brune 58-72 kg. 4—5.20, kleine eieren jj'jO
3.70 per 100 6tuks. Aanvoer 500 eendeieren
per 100 stuks. v$-
BROEK OP LANGENDIJK, 14 Dec. 36000 i>
Roode kool 2.303.80, 50300 kg. Gele kool 2-t $0-
2,50, 39700 kg. Deensche Witte kool 1.60J, 5O
14300 kg. Savoye kool 2—2.60, 8000 kg. Uien
—2.90. grove 2.90—3.10. drielingen 1.60—1.80, ^0
4.50. 3000 ke. Peen 1.50—1.90. 1090 kg. Bleten ".„(l
440, 2500 kg. vroege Witte kool 1.101.50, 3
struik Andijvie 0.602.20.
