„De Duce heeft reeds in 1929
Europa gewaarschuwd
Finsche tegenaanval
verwacht
IJSBANEN
Zal de „Graf Spee"
uitvaren
Moordaanslag op
een meisje
5 pCt. meer steun
aan werkloozen
SMIT'S
HOTEL ROOZENDAAL
EINDEHOUT en
BREDERODE
HOTEL DE LA PROMENADE
WORDT MEER WA*Rn
PELMAN-INSTITUUT
K
Het Weer
Ciano spreekt in de Kamer
De politiek van de as Rome-Berlijn vond haar eerste
toepassing in den strijd tegen het
bolsjewisme in Spanje
KERSTVERRASSING VOOR
DE SP00RMANNEN
Weet wat U eet!
Papierhandel Muys
ZATERDAGAVOND GEOPEND
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 16 DECEMBER 1939 - AVONDBLAD
ALGEMEENS FRIESCHE
LEVENSVERZEKERING-MIJ.
Leeuwarden Burrnaniahuis
GROOT-NOORDHOLLANDSCHE
VAN 1845
Amsterdam Van Brienenhuis
OAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIj DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22153
en
t
;ce!
Men verwacht ieder oogenblik, dat
het schip zal vertrekken
De „Graf Spee" en de schen
ding der neutraliteit
Britten te Montevideo
krijgen versterking
bankjes van ƒ200.— en
ƒ300.— ingetrokken
Officieel frontnieuws
^eruzalems patriarch
naar Rome
De ramp op de Amer. Te Raamsdonkveer had Vrijdag de begrafenis plaats van drie
der vier slachtoffers van de ramp op de Amer. De droeve stoet op weg naar het
kerkhof
Vermoedelijke dader te Gorinchem
gevat
Zweedsche schepen te
Hamburg geconfiskeerd
RIJST PAKHUIZEN TE
SJANGHAI GEPLUNDERD
99
Spanje
*§f
illIPl
Ook Berlijn hielp Franco
De opperbevelhebber van het Duitsche leger, generaal Von Brauchitsch,
bespiedt in een observatiepost de Fransche stellingen tijdens zijn jongste
bezoek aan den Wesjwall
De ramp te Zarnesti
Noorsch protest
te Berlijn
Davies ging over naar
de oppositie
'n TIP VAN BOOTZ
WE I H NACHTS-
STOLLEN
KERSTKRANSEN
UITSLUITEND MET
ROOMBOTER BEREID
LUXE-BAKKERIJEN
TELEF. 10876
11643 - 12193
13714
21521
OVERVEEN
/OXDAG VA UT 8-11 EER
Soiree Dansant
Bij doorgaand vriezend weer
zijn de banen ZONDAG en zoo
mogelijk reeds
met een -Wcnuit
egin uw pao
Algemeene Ontwikkeling
vTiOy nhuys Tlygen
Beider garantie voor alle verzekerden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per tossen regel SO et Ingei
nededeellngen 50 eent; Idem op pag één 85 rem
per regel. BIJ eontract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
10'
nl0°s
s).
eg**»
Düsse,
n 0»"
S0C.
MONTEVIDEO, 16 Dec. (Havas). Naar
thans vernomen wordt maakt de „Admi-
tal Graf von Spee" zich gereed om de ha
ven van Montevideo te veriaten.
Men verwacht ieder oogenblik, dat het
Schip zal vertrekken.
Het schijnt, dat de autoriteiten van Uruguay
het Duitsche vestzakslagschip „Admiral Graf
von Spee" tot Zondagnacht 24 uur (Maandag-
Ochtend 4.00 Greenwichtijd) tijd hebben gege
ven de haven te verlaten.
Volgens andere mededeelingen zou de „Graf
Spee" opdracht gekregen hebben de haven voor
Zondagmiddag 17 uur plaatselijken tijd (21.00
hUr Greenwich) te verlaten.
De Ministerraad heeft langdurig over het geval
geconfereerd. De Minister van Buitenlandsche
Zaken, Guani, heeft ook met den Britschen ge-
sant Drake, de kwestie besproken. De autoritei
ten hebben een onderzoek ingesteld naar de
juiste plaats, waar het gevecht is geleverd.
Volgens sommigen zou de „Admiral Graf
Spee" voornemens zijn onder dekking van de
duisternis de haven te verlaten en te pogen de
haven van Buenos Aires te berfeiken. teneinde op
deze wijze den tijd om zich gereed te maken
Voor den strijd, te verlengen.
Het hoofdthema van de Britsche pers heden-
öchtend is de vraag of de „Admiral Graf von
Spee" al dan niet de haven van Montevideo
2al verlaten. De „Daily Telegraph" verneemt
Van zijn correspondent te Montevideo, dat met
hian en macht wordt gewerkt om het schip
Zeeklaar te maken en dat brandstof aan boord
's genomen van het Duitsche schip „Tacoma".
He „Daily Mail" verneemt, dat de Duitsche
efficieele personen te Montevideo hebben ver
klaard, dat geen volgeling van Hitier de schan
de van een interneering kan aanvaarden.
BUENOS AIRES, 16 Dec. (Havas). Van
Welingelichte zijde wordt vernomen, dat de mi
nister van Buitenlandsche Zaken van Argentinië,
Cantilo, telefonisch de ministers van Buiten
landsche Zaken van Brazilië, Aranha, en van
Uruguay, Guani, heeft geraadpleegd over de
Vraagstukken, welke zich voordoen voor de Ame-
Hkaansche neutraliteit door het gevecht van de
•Admiral Graf Spee" met de Britsche oorlogs
bodems.
Hit Montevideo verneemt Havas dat de minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Guani, een nota
heeft gericht tot de regeeringen van de landen,
Welke hebben deelgenomen aan de conferentie
van Panama, waarin wordt medegedeeld dat een
Zeeslag is geleverd binnen de veiligheidszone,
Welke door deze conferentie is vastgesteld.
De minister heeft ook hierover gesproken met
dc diplomatieke vertegenwoordigers van Brazi-
hë, chili en Paraguay te Montevideo.
Omtrent het verblijf van het Duitsche schip
hl de haven van Montevideo heeft de minister
h°g geen beslissing genomen.
De bijzondere correspondent van de „Ti-
hles" te Montevideo bericht, dat het smal
deel, dat voor de haven van Montevideo ligt
te wachten op het Duitsche vestzakslagschip
versterking heeft gekregen van het Fran-
*che slagschip „Dunkerque". Dit slagschip
>neet 26.500 ton en is bewapend met ka-
honnen van 33 c.M.
Verder wordt gemeld, dat vermoedelijk
®ok het slagschip „Renown" en het vlieg
tuigmoederschip „Ark Royal", dat volgens
dr. Goebbels vernietigd is, op weg zijn naar
Montevideo.
De directie van de Nederlandsche Bank te
fuusterdam, gebruik makende van de bevoegd-
eW, haar verleend bij art. 22 der Bankwet 1937
daartoe gemachtigd bij Kon. Besluit van 5
Timber 1939, roept houders van de hieronder
Rciioemde bankbiljetten op om deze binnen den
jIJci van één jaar na den dag dezer oproeping
^er betaling aan te bieden bij hoofdbank, bij-
ahk, agentschappen en correspondentschappen
aU de Nederlandsche Bank.
He bedoelde biljetten zijn de volgende:
k l- De door de Nederlandsche Bank uitgegeven
aukbiljetten van f200.waarvan de uitgifte
- ei'd bekend gemaakt in de Staatscourant van
October 1924, no. 194.
Het betreft hier de in rood-bruine kleur ge-
J^kte biljetten van f 200.waarop een zittende
uuwenfiguur is afgebeeld;
l De door de Nederlandsche Bank uitgegeven
ahkbiijetten van f300.—, waarvan de uitgifte
_eheens werd bekend gemaakt in de Staats
krant van 6 October 1924, no. 194.
6ps 6Ze biljetten van f 300.zijn in groene kleur
„drukt, doch van dezelfde teekening als de
th.
ahs opgeroepen biljetten van f200.
éht hierbij opgeroepen biljetten van f200.
u f300.— behooren tot de laatste soorten biljet-
Sch' Well£e in deze coupures door de Nederland-
fte Bank werden uitgegeven.
HARijs,
16 Dec. (Havas). Het Fransche ie-
bericht van Zaterdagochtend luidt:
"Niets bijzonders te melden."
Buitsche legerbericht luidt: Geen bij-
öere gebeurtenissen.
ki^HZALEM, 16 Dec. (Havas). Mgr. Barlas-
<Jer Batijnsch patriarch van Jeruzalem, is uit
hij .2alern naar Vaticaanstad vertrokken, waar
b Particuliere audiëntie zal worden ontvan-
°°r den H. Vader.
|j VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
Des nachts wellicht matige vorst, overi-
EE gens lichte vorst. Tijdelijk brekende be-
wolking, overwegend droog. Meest matige
Oostelijke wind. EE
Zon op 8.03 onder 15.47. Licht op 16.17.
Maan op 11.00 onder 21.59. E.K. 18 Dec.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Onder vrijwel dezelfde omstandigheden
als de vorige week te Hoogblokland, is
Vrijdagavond onder Gorinchem op den
Dordtschen dijk een moordaanslag gepleegd:
De 20-jarige J. ^an der Pijl uit Hardinx-
veld, die op den Dordtschen dijk van Go
rinchem naar Hardinxveld fietste, werd
achterop gereden door een fietser, die haar
een mes in den rug stak. Op haar ge
schreeuw kwamen bewoners van woon
schuiten naar buiten, waarop de fietser de
vlucht nam.
De commissaris van politie is direct met man
en macht uitgerukt en aangezien men ver
moedde, dat de dader een der grienden zou
zijn ingevlucht, heeft men terreinen afgezet en
afgezocht, waarbij men gebruik maakte van 'n
zoeklicht. Hoewel de dader in den omtrek niet
werd aangetroffen, kreeg men wel eenige aan
wijzingen, o.a. werd een fiets gevonden.
Een en ander gaf aanleiding tot arresta
tie van den 16-jarigen G. van T., te Go
rinchem, die om 9 uur van zijn bed werd
gelicht. De schoenen van den jongen wa
ren drijfnat, terwijl de gevonden fiets hem
toebehoorde. Er bestaat vermoeden, dat de
ze van T. ook de dader van den aanslr#
te Hoogblokland zou zijn. Van T. <yerd
eenigen tijd geleden voorwaardelijk veroor
deeld wegens diefstal met braak.
De toestand van het meisje v. d. P. baart geen
zorg.
STOCKHOLM, 15 Dec. (Reuter). De dag
bladen melden, dat het Prijshof in Hamburg
een uitspraak heeft gedaan, waarbij twee
Zweedsche schepen, n.l. de 1184 ton metende
„Marcia" en de 1544 ton metende „Britt" ge,-
confiskeerd verklaard worden. Naar de speciale
correspondent van „Dagbladet" in Hamburg
meldt, beteekent deze uitspraak dat alle pulp,
sulfiet en sulfaat contrabande zijn en met het
schip in beslag genomen kunnen worden. De
„Marcia" had 1320 ton droog sulfiet aan boord,
bestemd voor een Britsche haven en de „Britt"
12600 ton houtpulp voor Aberdeen. In beide
gevallen zijn schip en lading zonder schadever
goeding geconfiskeerd.
Een verdere uitspraak van het Prijshof in
Hamburg had betrekking op het Estlandsche
schip „Minna", dat 8250 balen sulfiet voor de
Vereenigde Staten vervoerde. Dit schip wordt
vrijgegeven met betaling van schadevergoeding.
De regeeringspersdienst meldt:
De regeering heeft beslopen, de
steunuitkeering aan de werkloozen
en de loonen in de werkverschaf
fing gedurende den termijn van
Maandag 18 December tot Zater
dag 2 Maart a.s. met vijf procent te
verhoogen. Door deze verhooging
zullen in het algemeen niet over
schreden mogen worden de thans
in verband met de in het vrije be-
tlrijf geldende loonen gestelde
maxima.
SJANGHAI, 16 Dec. (Havas). Vanochtend
hebben uitgehongerde menigten op meer dan
honderd plaatsen de rijstpakhuizen geplunderd.
ROME, 16 Dec. (Stefani) Vanochtend
te negen uur heeft de Italiaansche minister
van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, zijn
aangekondigde rede uitgesproken in de
Kamer van de fasces en corporaties.
In de vergadering waren aanwezig de Duce
en alle leden van de regeering, terwijl de Open
bare tribune dicht bezet was.
Graaf Ciano begon zijn rede met de ver
klaring, dat hij, om het geheugen op te fris-
schen, herinnerde aan de woorden van den Duce
in Mei 1927, toen hij in deze zelfde zaal yoor-
spelde, dat tusschen 1935 en 1940 de Europee-
sche geschiedenis op een kruispunt zou staan.
Spreker verklaarde zich voor te behouden te
bewijzen, dat de fascistische regeering zich niet
heeft beperkt tot passief het gevaar- aan te
duiden, doch op verschillende tijden ?ijn op
bouwende medewerking heeft aangeboden. Deze
concrete pogingen zijn evenwel te pletter ge-
loopen op het gebrek aan begrip van de anderen.
Vervolgens gaf de minister een nauwkeurig
overzicht van de waarschuwingen en raadge
vingen van den Duce aan Europa en de wereld.
Het is de Duce geweest, die in 1932 heeft
gewezen op de noodzakelijkheid van het her
zien van de onrechtvaardige vredesverdragen.
Dit stuitte toen af op de formule, welke later
fataal voor Europa is gebleken, n.l. „de herzie
ning beteekent oorlog".
Op deze formule is het geheele droombeeld
van „herstel militaire garanties collectieve
veiligheid" gebouwd, dat in den waan Europa
te houden in een staat van marmervaste on
beweeglijkheid, de krachten, welke naar een
nieuwe orde streefden, verstikte en lamlegde.
De collectieve veiligheid, beschouwd als
een veiligheid van iederei» staat door be
trekkingen tot andere staten, was slechts
een waanbeeld en een masker en diefflfe
slechts om in de praktijk verbintenissen van
wederkeerigen bijstand aan te gaan.
Dit was niets anders dan het uitoefenen van
politieken en militairen druk ten dienste van
een groep particuliere belangen.
Italië heeft gepoogd hier een einde aan te
maken door een verdrag voor te stellen tusschen
de vier groote Westelijke mogendheden. Tege
lijkertijd diende de Duce een ontw'erp tot ont
wapening in, dat inhield, den bestaanden toe
stand te handhaven binnen de limiet, voorge
steld door de Duitsche regeering, als het nood
zakelijk minimum.
Het verdrag van vier en het ontwerp voor
ontwapening bleven een doode letter. Thans had
Italië slechts één plicht: door zijn wil en zijn
kracht zijn eigen belangen te verdedigen bij de
constructie van een imperiaal systeem, dat het
toebehoorde. Hierdoor werd de actie in Abes-
sinië noodzakelijk, niet alleen om Italië zijn
koloniaal deel te geven, doch ook om het zijn
veiligheid en onafhankelijkheid in de toekomst
te verzekeren.
Na te hebben gesproken over de grootsche
poging van Italië in Afrika, welke bekroond
werd door een overwinning en de verovering
van het imperium, behandelde Ciano de Spaan-
sche kwestie. Op 18 Juli 1936 besloot generaal
Franco een einde te maken aan den toestand
van wanorde en misdaad, welke zijn land ont-
eerde en de edelste krachten van zijn land
schaarden zich aan zijn zijde. Graaf Ciano be
handelde vervolgens den geheelen Spaanschen
burgeroorlog met de internationale gevolgen van
dien, waarbij hij wees op den voorbereidenden
invloed van de komintern en hij verdedigde het
ingrijpen van Italië, dat ten doel had het even-
wicht in de Miadellandsche Zee te bewaren e:
de beschaving in Europa te beschermen.
Op verzoek van Franco werden de eerste It.
liaansche vliegtuigen op 28 Juli naar Spanj.
gezonden en vanaf dien dag heeft het Italiaan
sche bloed gevloeid voor de Spaansche nationale
zaak. Gedurende de maanden Augustus, Sep
tember en October bleef Italië steunen, vooral
met de luchtmacht. Gedurende de onderhan
delingen over de niet-inmenging bleef deze
Italiaansche hulp zeer beperkt, doch toen bleek,
dat de interventie ten gunste van de rooden
zeer groot was, werd op last van den Duce on
middellijk een expeditiecorps uitgerust om
Franco doeltreffende hulp te bieden. Spreker
bracht vervolgens hulde aan deze Italiaansche
strijdmacht.
Onder de landen, die het edele streven van
den Caudillo steunden, zoo ging Graaf Ciano
voort, bevond zich ook Duitschland. De parallel
in de politiek van Duitschland en Italië w<eid
steeds duidelijker en het is natuurlijk, dat een
contact tot stand kwam om de actie der beide
landen te coördmeeren. De politiek van de as
RomeBerlijn, welke reeds merkbaar was tij
dens den oorlog in Ethiopië, vond zijn eerste
werkelijke toepassing in de actie ten gunste var
het nationalistische Spanje.
Men moet niet vergeten dat zij, die zich in
het begin verzet hadden tegen de actie jegens
Ethiopië, niet van hun houding waren terug
gekomen en nog poogden zichzelf te bedriegen
door de verovering niet te erkennen. De proto
collen van Berlijn en de besprekingen met
Hitier te Berchtesgaden hebben den grondslag
gelegd voor de meest nauwe Italiaansch-Duit-
sche samenwerking.
Meer nog dan door de documenten werd
de band tusschen beide landen aangehaald
door de gemeenschappelijke actie en de
eenheid van oriëntatie in de Europeeschc
politiek.
OSLO, 16 Dec. (Havas) De Finnen steken
bij hun terugtocht alle huizen in brand en
vernielen alle bruggen. Zaterdagochtend te
drie uur is, naar het Noordsch telegraaf-
agentschap bericht, een hevige strijd in het
Noorden begonnen. Het schijnt, dat de
Russen niet meer dan 4.000 man tellen en
dat de Finnen een tegenaanval willen doen
in Zuidelijke richtingen.
Talrijke vluchtelingen zijn de Noorsch
Finsche grens overgetrokken.
Dc directie van de Nederlandsche Spoor
wegen heeft besloten, ais uiting van haar
waardeering voor de bijzondere krachtsin
spanning, welke door het geheele perso
neel, dit jaar in het bijzonder door de mo
bilisatie, is betoond, een Kersttoelage uit te
keeren, ten bedrage van één dag bezoldi
ging.
BOEKAREST, 15 Dec. (Havas). De directie
van de cellulosefabriek te Zarnesti, waar zich
gisteren een ontploffing heeft voorgedaan waar
door 61 personen omkwamen, heeft vandaag een
communiqué gepubliceerd. Hierin wordt gezegd,
dat volgens de eerste resultaten van het onder
zoek iedere daad van sabotage als oorzaak van
de ramp volkomen moet worden uitgesloten, en
dat deze zuiver is toe te schrijven aan ongeluk
kige omstandigheden.
BERN, 15 Dec. (Havas). Volgens den Stock-
holmschen correspondent van de „Neue Zu-cher
Zeitung" zou de Noorsche regeering een protest
indienen bij de Duitsche regeering tegen her
haalde schending van de Noorsche neutraliteit
door Duitsche onderzeeërs, die kort geleden drie
schepen in de Noorsche territoriale wateren
hebben getorpedeerd. Een daarvan werd getor
pedeerd zonder voorafgaande waarschuwing.
Het optreden der Duitsche duikbooten zou ge
richt zijn tegen vrachtschepen, die Noorsch en
Zweedsch ijzererts naar Engeland en Frankrijk
vervoeren.
LONDEN, 15 Dec. (Reuter). Clement Davies,
nationaal liberaal lid van het parlement, heeft
zijn steun aan de regeering onttrokken, aange
zien zij naar zijn meening den oorlog niet met
vbldóende energie voert.
Een eenzame wacht in een
loods
Verzuchtte:
„Wat is het hier doodsch
Alleen maar wat kratten,
En een paar piepende ratten
Had ik nou maar een flesch
TIP van BOOTZ.'
Inz. N. d. B. P. v. A. te Hil
versum ontv. 'n flesch TIP
1
SNEEUWWATTEN PAPIER
FLITTER
ETALAGEVERSIERING
GED. OUDE GRACHT 103, Tel. 11723
DEN HAAG
OUDE SCHEVEXINGSCHEWEG 21. TEL. 553389
DEN GEHEELEN WINTER GEOPEND
Hotel Restaurant Chateau Bleu
Le rendez-vous du monde distingue
Haagsche Bosch
TELEFOON 772080 Ljjnen) - DEN HAAG
Een goede, vruchtdragende afleiding ir
dezen tijd is het opvoeren van Uw ai
gemeene ontwikkeling, die U maatschap
pelijk en in het privé-leven, meer waaro
maaktGebrek aan goede algemeen?
ontwikkeling is, zoowel psychologiscr
als maatschappelijk, een groote handi
cap. Onze nieuwe, boeiende en gemak
kei ijk te volgen Cursus
volgens de bekende PELMAN-
METHODE heft die handicap op.
l.age lesgelden Individueele leidinp
Geïll. prosp. met voll. gegevens
op aanvraag.
Voor gemobiliseerden gereduceerd tariei
Opgericht 1900
DAMRAK 68. TEL. 41878. AMSTERDAM
Londen - Parys - New-York
Melbourne - Durban - Bandoeng
annex £ethu«3..Woe6erf>enórinft"J7ó27
Sftuistruut294-i(msterdam-e Tel 31471 A
NICOIA8S UkdCSf
