Rijksmiddelen
m
De eerste zeeslag in dezen oorlog
Trans-Atlantische luchtdienst
der K.L.M. in 1940
K.L.M. verbinding
met Lissabon
m
Zal de Graf von Spee
opnieuw den strijd
wagen
Een herinnering aan
25 jaar geleden
WEK UW LEVER GALOP
doodelijk ongeval in
bloemenveiling zette
Vergelingsziekten der
BIVAKMUTSEN VOOR DE
MARINE
Restaurant DORRIUS
sÓ
Darnpo bijj Hoofd- Neus- Keel- eu Borst verkoudheid
Buitenlandsch Overzicht
Ontwikkeling luchtvaart
in West-In dië
GEREDDEN DER ff URSUS"
TE ROTTERDAM
ZATERDAG 16 DECEMBER 1939
Geldigheid van passen
niet verlengd
De president van
Panama overleden
STAATSMIJN EMMA
OM VOOR f 1 MILLIOEN
lan
SUIKERBIETEN
Wollen sjaals gevraagd
ACTIE „VOOR GOD"
Volgende week eerste proefvlucht
via Madrid en Shoreham
TEKORT AAN CEMENT
IN INDIË
"Wm mm mm"mm
HET K.L.M. NET IN WEST-INDE
De kapitein der „Brinda" geeft
een relaas van de redding
Avontuurlijke reis van
de Oranje"
«ij een beschouwing van de gegevens over de
wrecte belastingen blijkt het accres ten aanzien
"an het vorig jaar nog steeds aan te houden,
ai is de voorsprong van het zuiver bedrag der
Kohieren op eind October, welke toen in verge
lijking met het bedrag op ultimo October 1938
11081.379.18 bedroeg, thans iets teruggeloopen
611 Wel tot f 13.140.601.06.
Bij een raming van deze middelen voor het
lQopende jaar van f 126.703.000.— kan worden
geconstateerd, dat het zuiver bedrag der kohie
ren ad f 132.906.323.48 deze raming thans reeds
®et f 6.203.323.48 overschrijdt.
Wanneer we daarbij voorts in aanmerking ne-
kien, dat de raming voor het loopende jaar
10.303.000.hooger was gesteld dan die voor
"et vorige jaar, dan mag deze vooruitgang zeer
Keker gunstig worden genoemd.
Tot de hoogere opbrengst hebben alle middelen
bijgedragen, met uitzondering van de Verdedi-'
Singsbelasting, welke bij het vorig jaar f 366.58S
len achter bleef, waartegenover echter staat,
®at dit middel nog slechts f 82.000.onder de
bieuwe raming is gebleven, welke raming 1%
biülioen hooger is gesteld dan die voor 1938.
De Inkomstenbelasting heeft de raming van
2"2 rnillioen reeds met rond f8.569.000 over
treden en kwam daarmede ruim f 12.662.000
boven de opbrengst op ultimo November van
bet vorig jaar. toen de jaarlijksche raming ech-
er 7% rnillioen minder bedroeg. Ook 't verloop
Van dit middel is dus alleszins bevredigend.
Wat de overige middelen betreft, moet worden
bpgemerkt, dat de gunstige ontwikkeling, welke
maand October te zien gaf, zich in de. afge
lopen slachtmaand niet in dezelfde mate heeft
"oortgezet, al is de opbrengst toch nog ruim 3
bbllioen boven de raming uitgekomen (opbrengst
39.998.789.33 bij een maandelijksche raming
Van f36.810.416.67).
In deze maand overschreden o.iji. de raming
be rechten op den invoer met bijna 4 rnillioen,
bet accijns op het gedistilleerd met ruim
'600.000.de accijns op tabak met bijna
7570.000.de omzetbelasting met f 320.000.
Van de middelen, welke beneden de raming
"leven, noemen we de rechten en boeten van
*®gel, welke ruim 781.000 lager waren en de
'echten en boeten van registratie, waarvan de
'agere opbrengst 270.000 bedroeg, terwijl als
Sevolg van de belemmeringen ter zee de loods
gelden, evenals zulks reeds de vorige maand
bet geval was, beperkt bleven tot een op
brengst van rond 25.000, bij een raming van
7 62.500 en een opbrengst over November 1938
Van ruim 77.000.
Wat nu de opbrengst over de eerste elf
biaanden van dit jaar betreft, kan worden ge
constateerd, dat de stijgende tendenz, welke
"fijwel gedurende het geheele loopende jaar
v'ei waar te nemen, zich tot nu toe heeft voort
gezet. De totale opbrengst dezer middelen was
b-1. op ultimo November j.l. ƒ436.219.929.32 of
f 31.305.346, meer dan de raming en 32.709.000,
bieer dan de opbrengst over dezelfde periode
"an het vorige jaar.
Wanneer we zien, dat de raming voor het ge
heele jaar 441.725.000, bedraagt, dan zou bij
ben tegenwoordigcn stand van zaken mogen
"■'orden aangenomen, dat de opbrengst aan het
bind van dit jaar deze raming met ongeveer
35 rnillioen zal overschrijden.
Ten aanzien van de voornaamste dezer mid
delen afzonderlijk kan nog het volgende wor
den opgemerkt.
De dividend- en tantième-belasting, welker
Opbrengst over de eerste elf maanden
7 25.392.571, bedroeg, kwam daarmede ƒ642.571,
boven de raming en 1.665.883, boven de op-
bi'engst in het vorige jaar.
De rechten op den invoer overschreden met
bon opbrengst van 110.680.912, de jaarlijksche
"arning reeds met. 14.680.912 en de opbrengst
7°t 30 November 1938 met 19.750.890.
Ook de omzetbelasting heeft aan de ver
achtingen beantwoord, door de jaarraming van
rnillioen reeds nu met 968.850, te overtref
fen, waarbij niet vergeten moet worden, dat
d®ze raming 7 rnillioen hooger was gesteld dan
die voor 1938. De eerste elf maanden van het
'bopende jaar hebben voor dit middel in ver
rijking met hetzelfde tijdvak van het vorig
'aar dan ook een voorsprong opgeleverd van
7 ll.856.225.
Boekarest, 15 Dec. (Havas). Vernomen
"0l'dt dat de legatie der Ver. Staten te Boeka
rest weigert den geldigheidsduur te verlengen der
bespoorten van te Boekarest gevestigde Ame-
'Kaansche staatsburgers. Men kent niet de oor
aak van dezen maatregel.
BalbaO, 16 Dec. (Reuter.) De president van
atiania, Juan Arosemena, is tijdens een bezoek
de stad Penonome overleden.
.Vrijdagmiddag is de 27-jarige hulphouwer F.
Ruyters in de ondergrondsche werken van de
'aatsmijn Emma overreden door een locomo-
ef- Eenige uren later is hij in liet St. Jozef-
okenhuis te Heerlen aan de bekomen verwon-
n8en overleden. Ruyters was ongehuwd en
°°hachtig te Hulsberg.
vPve^ was Vrijdag voor de grootste bloemen-
ty nS jn het westland, de Coöp. Centrale
^stiaiidsche Snijbloemenveiling te Honselers-
Jk (gemeente Naaldwijk) een belangrijke dag.
jDhdanks de moeilijke tijdsomstandigheden is
het rnillioen volgeboekt. Deze omzet van
niiiiioen is thans een week vroeger bereikt
het vorige jaar.
(Te Nederlandsche suikerfabrieken, zoowel de
,°Peratieve fabrieken als de Centrale Suiker-
la^tschappij te Amsterdam, hebben een be-
hJPJk bedrag ter beschikking gesteld van he,.
^Oo Uu^ voor suikerbietenteelt te Bergen op
V0 nh teneinde een onderzoek in te stellen ter
ye/k°ming en ter bestrijding van de vergelings-
Ste her suikerbieten, welke ziekte in de laat-
Sty, laren een vrij belangrijke schade aan den
Ver °°gst heeft toegebracht. Hoewel de ziekte
VoQ^edelijk intermitteerend optreedt en dus
lanr "olgende jaren niet weder terstond tot be-
Ir.jJh'Üke vermindering der oogsten behoeft te
beu®11- acht men de zaak toch van zoodanig
tjc hg. dat een afzonderlijk, goed opgezet on-
Va,. °ek noodzakelijk wordt geacht. Het bestuui
®Veri lnstituut te Bergen op Zoom heeft in
de ,'eg met de directie stappen gedaan, tenein
de medewerking van een bekend deskundige
to^'Lrygen bij de uitvoering van het onder-
*4 i'V"
Geen dag gaat bijna voorbij of de marine
directie te Willemsoord ontvangt, een zending
wollen bivak-mutsen, wollen sjaals, polsmoffen
of sokken voor onze jongens bij de marine. Uit
alle hoeken van het land van Noord tot Zuid
en van Oost tot West komen deze goede gaven
bij de marine binnen; zelfs uit het verre Insu-
linde kwamen niet-onbelangrijke kwant ums
wollen kleedingstukken voor de Jantjes binnen.
Daar deze goede gaven tengevolge van de win-
tersche koude bij de Jantjes zeer welkom zijn
is de adjudant van den marine-commandant
direct begonnen met de distributie van deze
nuttige geschenken over de verschillende mari
tieme inrichtingen. Het spreekt vanzelf, dat de
mannen op de koudste posten het eerst aan bod
kwamen; zoo werden dezer dagen reeds uitge
deeld 1000 bivak-mutsen, 350 wollen dassen, 525
stel polsmoffen, 50 paar sokken en 50 wollen
buikgordels; nog 500 bivak-mutsen liggen ge
reed om gedistribueerd te worden, terwijl er nog
een kleine duizend van deze welkome kleeding
stukken van Indië onderweg zijn naar Holland.
De verschillende dames-comité's, die zich spe
ciaal voor dit doel in tal van plaatsen gevormd
hebben, waren zoo vriendelijk deze nuttige ge
bruiksvoorwerpen te doen vergezeld gaan van
kleine attenties in den vorm van pakjes tabak,
sigaretten e.d., hetgeen vanzelfsprekend, vooral
bij de ongehuwde marinemannen, zeer op prijs
wordt gesteld. Wij vermelden deze kleine bijzon
derheid echter niet met de bedoeling, om ande
ren aan te moedigen, dit sympathieke voorbeeld
na te volgen, doch slechts om er op te wijzen,
dat men onzen marinemannen een warm hart
toedraagt.
Het gaat echter hoofdzakelijk om meerge
noemde wollen kleedingstukken, waarvan nu
er reeds zooveel bivak-mutsen zijn uitgedeeld
de wollen sjaals en de polsmoffen voorloopig
het meest gevraagd zijn.
Uit Nederlandsch Indië werd ook een belang
rijk bedrag aan geld overgemaakt, omdat in In
dië de wol, waar de dassen en mutsen van ge
breid worden, niet of duur te koop is. Voor dit
geld is alhier wol gekocht en verschillende da
mes-comité's, alsook de vrouwen van hooger en
lager marinepersoneel zijn thans ijverig bezig
om deze wol in sjaals en-mutsen om te zetten.
Op onze vraag of ook de landmacht van deze
goede gaven profiteerde, verzekerde de adju
dant van den marine-commandant, de lui. ter
zee le klas B. J. Velderman, ons, dat dit inder
daad het geval was. Ook hier wordt het eerst
gedacht aan de mannen op de koudste posten,
zooals de soldaten op de eilanden; toevallig
kwam uit Indië ook een zending grijze bivak
mutsen enz. voor de marine wordt namelijk
uitsluitend blauwe wol verwerkt die onder de
militairen - op de eilanden zijn gedistribueerd.
Dat een en ander zoowel door de marine-di-
Van de ivollen bivak-mutsen wordt een
dankbaar gebruik gemaakt, zooals uit
bovenstaande foto, genomen aan boord
van een onzer oorlogsbodems, blijkt
rectie als door de Jantjes hoogelijk gewaar
deerd wordt, behoeft geen betoog; men denke
er echter aan, dat er voorloopig meer vraag is
naar wollen dassen dan naar bivak-mutsen.
Twee zoo juist verschenen brochures van het
Katholiek Comité van Actie „Voor God" verdie
nen onze aandacht.
In „God zij met ons" dringt dr. Jac. de Vreese
S. J. tot bezinning op de randspreuk, die in den
Nederlandschen gulden en rijksdaalder gesne
den staat. Hij doet dit op zijn bekende en pak
kende wijze.
De brochure van Prof. Dr. L. Bender O.P.
„Zijn de huwelijksprocessen in de Katholieke
Kerk een geldzaak?" is een rechtstreeksch ant
woord op het geruchtmakende boek „Dr. Vlim-
men" van Mr. Roothaert, Dr. Bender is werk
zaam aan de Pauselijke Rechtbank, de H. Ro-
meinsche Rota, zoodat hij de eenig aangewezene
was, om met volledige kennis van zaken een af
doend antwoord te geven op alle valsche be
schuldigingen inzake de huwelijksprocessen in
de Katholieke Kerk. Hij doet dit werkelijk klaar
en duidelijk en, in goeden zin, populair.
N.Z. Voorburgwal b.h. Spui - Amsierdam
PLATS DU JOUR EN A LA CARTE
Teneinde te beproeven in hoeverre
een geregelde dienst van de K. L. M.
van Amsterdam naar Lissabon mogelijk
is zullen waarschijnlijk Woensdag de
piloten Brinkhuis en Stroeve met den
radiotelegrafist Varenkamp en den
werktuigkundige Molenaar naar Lissa
bon vertrekken. De vlucht zal worden
gemaakt met een der D. C. 2-toestellen
en gaan via Shoreham en Madrid.
Reeds lang bestaat er behoefte aan een aan
sluiting tusschen de noordelijke landen van
Europa en Lissabon, dat door de luchtdiensten
van de Pan American Airways met de Ver-
eenigde Staten verbonden.
Het ligt dan ook in de bedoeling van de K.
L. M. de bestaande leemte aan te vullen en de
verbinding via Shoreham, Bordeaux tot stand
te brengen.
In afwachting van de toestemming van
Fransche en Engelsche regeering wordt deze
eerste proefvlucht op de boven beschreven wij
ze uitgevoerd. Er zal geen post aan boord wor
den meegevoerd.
Dat de verbinding op den duur met grootere
toestellen zal kunnen worden uitgevoerd, staat
wel vast, want nabij Lissabon wordt thans een
groot en modern vliegveld aangelegd, waarbij
de K. L. M. een van haar adviseurs ter beschik
king van de Portugeesche Regeering heeft ge
steld.
BATAVIA, 16 Dec. (Aneta). Aneta ver
neemt, dat, in verband met een tijdelijk tekort
aan cement voor levering aan particulieren, de
importeurs slechts in staat zullen zjjn om in
beperkte mate aan de aanvragen van afnemers
te voldoen.
De Troepiaal, een van de vier Lockheeds in de West, vliegt boven Willemstad
Wonderlijk zooals dat helpt zoowel bij kinderen als volwassenen. Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
Er wordt vaak beweerd, dat deze oorlog zoo
vervelend is. Voor zoover hiermee bedoeld
wordt, dat er aan het Fransche en Duitsche
front niets sensationeels gebeurt, is dit juist
Beide legers liggen als een massief blok achter
zoodanig versterkte linies, dat langzaamaan de
overtuiging gegroeid is, dat de vijand er toch
nooit doorheen komt. De dagelijksche legerbe-
richten bevatten zelden meer dan het stereo
tiepe: een kalme nacht; verkenningstroepen in
actie of eenig artillerievuur aan beide zijden.
Zoo duurt hat nu al bijna vier maanden en zoo
zal het ook nog wel langer duren. Wie echter
eenigszins belang stelt in het politieke spel, dat-
op het Europeesche schaakbord gespeeld wordt,
vindt dezen oorlog zeker niet vervelend. Er wor
den stukken verschoven en genomen, maar nog
niemand kan met zekerheid voorspellen, wie za1
winnen. Het is trouwens ook heel goed mogelijk,
dat het spel in remise eindigt. Niemand zal een
ter durven beweren, dat de oorlog ter zee niet
in al zijn hevigheid gevoerd wordt. Op, onde*.
en boven het water woedt een felle strijd. Slag
schepen en kruisers varen als drijvende forten
aan de oppervlakte, verraderlijke auikbooter
doen onder water hun sinister werk en boven
dit alles vliegen de geweldige bommenwerpers,
als roofvogels hoog in de lucht spiedend naar
een prooi, waarna zü zich dan met een duize
lingwekkende vaart op hun slachtoffer werpen
Vergeten wij ook niet de gevaarlijke mijnen, die
over de zeeën zijn uitgestrooid. Nog geen vier
maanden duurt de oorlog, maar hoeveel onheil
hebben deze helsche machines niet reeds aan
gericht. Een hevige explosie, een hooge kolom
water en stoom en even later verdwijnt het
trotsche schip als een hoop oud-ijzer in de
diepte.
Woensdag is het in de Zuidelijke wateren van
den Atlantischen Oceaan voor de eerste maal
in dezen oorlog tot een echten zeeslag gekomen
tusschen het Duitsche vestzakslagschip Admira.
Graf von Spee én drie Britsche kruisers. Hoewel
het Duitsche oorlogsschip veel zwaarder was
bewapend, moest het toch voor de Britsche
kruisers wijken en vluchtte, ernstig beschadigd
en met talrijke dooden en gewonden aan boord,
in de haven van Montevideo. Heel de wereld
wacht nu met spanning op het laatste bedrijf
van dezen zeeslag, want geëindigd is hij Waar
schijnlijk nog niet. Er bestaat alle kans, dat,
wanneer de Von Spee weer gevechtsklaar is,
zij opnieuw zal uitvaren om den strijd met de
Britsche kruisers verder voort te zetten. Het zal
den Duitschen commandant zeker niet aan moed
ontbreken, maar ook de Engelschen zijn vast
besloten zich deze prooi niet te laten ontgaan én
zij liggen met een heel eskader voor de haven
van Montevideo op de loer. Zoo ziet het er naar
uit, dat het lot van de Graf von Spee reeds is
bezegeld. Het wordt het spel van kat en muis.
Of zal het Duitsche schip ook nog hulp krijgen?
Het is nu juist vijf en twintig jaar geleden,
dat eveneens in het Zuidelijk deel van den At
lantischen Oceaan, bij de Falklands-eilanden, een
zeeslag werd geleverd. Aan het hoofd van het
Duitsche eskader, waaronder de twee groots
pantserkruisers de Scharnhorst en de Gneise-
nau, stond admiraal Von Spee. Sir Frederic
Sturdee commandeerde het Britsche eskader,
waartoe de twee beste Engelsche slagkruisers
behoorden, de Invincible en de Infexible.
Den Ssten December raakten de vloten
slaags. Het was een schitterende dag, de zee
was diep-blauw en het zicht was uitermate
goed. Om ongeveer half twee in den namiddag
viel het eerste schot, waarna de Duitsche oor
logsschepen tot vier uur bijna aanhoudend on
der vuur werden gehouden. Op dat tijdstip be
gon de Scharnhorst over te hellen en snel te
zinken. Met de geheele bemanning, waaron
der Von Spee, verdween zij in de golven. De
Gneisenau wist den strijd nog eenige uren vol
te houden, maar toen verdween ook zij in de
diepte. Het Britsche eskader had dezen zeeslag
gewonnen. De nederlaag, die Admiraal Von
Spee den Engelschen in den zeeslag bij Coro-
nel een maand tevoren had toegebracht was
gewroken.
In den zeeoorlog komt nog steeds veel meer
dan in den oorlog te land het sportieve ele-
ment naar voren. Hoe vaak hebben wij in deze
paar maanden al niet prachtige staaltjes van
zeemansmoed kunnen bewonderen. Vooral de
Duitsche kapiteins hebben heel wat waagstuk
ken uitgehaald. We herinneren slechts aan de
Duitsche duikboot, die tot Scapa Flow wist
door te dringen in den nacht het slagschip
Royal Oak torpedeerde en ook weer kans zag
te ontsnappen. Zelfs in het Lagerhuis heeft
men toen een eere-saluut gebracht aan den
dapperen kapitein.
Ook de behouden terugkeer van de „Bremen"
in een Duitsche haven is een knap staaltje van
zeemanschap. Wekenlang heeft het schip op
zee rondgezworven, nadat het op den dag voor
het uitbreken van den oorlog uit de haven van
New-York was vertrokken. Hoe graag zouden
de Britten het trotsche zeekasteel naar een
Engelsche haven hebben gebracht. Hfet was een
sportieve strijd en de Duitsche kapitein heeft
hem gewonnen. Op zekeren dag verscheen het
schip in de haven van Moermansk, bleef daar
eenigen tijd liggen, vertrok weer even geheim
zinnig en liep begin dezer week tot ieders ver
rassing een Duitsche haven binnen. Ook het
laatste gedeelte van den avontuurlijken tocht
van dezen Oceaanreus was een groot waagstuk,
want de Engelschen hadden er alles op gezet
het schip te vangen. De kapitein van een En
gelsche duikboot heeft nu gerapporteerd, dat
hij de „Bremen" op zijn thuisreis had kunnen
torpedeeren, maar dat hij dit volgens de be
palingen van het zeerecht niet mocht doen. De
Duitschers spotten met deze braafheid van
den Britschen *kapitein. Wie herinnert zich nog
de geschiedenis van den yos en de zure druiven?
Mtêmi-
\ew York
iASfr \S. DOMINGO
ST MARTIN/Aledf-
JU AN
JAMAICA
KINGSTON
tl a n tiscn e
BARRANQUILL
SPAIN
TRINIDAD (Br)=
MAR AC Ai
CRIST
E N E Z U ELA
MtDELLIN
\SURINAME
BOGOTA
j COLOMBIA
jnaar Santiago
yB A 71 LIE
KLM LUCHTLIJNEN
LUCHTLIJNEN VAN ANDERE
MAATSCHAPPIJEN
De 22ste December is de dag, waarop de
Snip juist vijl jaar geleden van Schiphol ver
trok en onder commando van Hondong na de
geslaagde Oceaanvlucht via Casablanca, de
Kaap Verdische Eilanden, Paramaribo en La
Guaira op het Curatjaosche vliegveld Hato
landde.
Dit eerste lustrum biedt ons de gelegenheid
iets over de West-Indische luchtvaart te
schrijven.
Nadat de Snip was ingericht yoor normaal
passagiersvervoer, en nadat gedurende eenigen
tijd door het organiseeren van rondvluchten
boven de eilanden aan de bevolking de gelegen
heid was gegeven om zich met het nieuwe ver
voermiddel vertrouwd te maken, werd op 19 Ja
nuari 1935 de eerste geregelde dienst geopend
tusschen Curapao en het zuster-eiland Aruba,
een afstand van 130 km. Reeds van het eerste
begin af bleek deze bescheiden luchtverbinding,
die aanvankelijk op twee dagen in de week
dubbeldaags werd uitgevoerd en waarmede de
reistijd van Curacao naar Aruba per boot
zeven a acht uur tot omstreeks 35 minuten
werd teruggebracht, een succes. Doch daar
naast streefde de K.L.M. ernaar de aansluiting
op de internationale luchtdiensten der Pan
Americain Airways te verzorgen en op deze
wijze Curasao en Aruba te voorzien van een
vlugge verbinding met de Vereenigde Staten en
de verschillende staten van Zuid-Amerika.
De eerste uitbreiding zocht de K. L. M. in de
richting van Venezuela. Na onderhandelingen
kwam in 1936 de tweemaal wekelijksche dienst
naar Maracaibo tot stand, waardoor de afstand
CuracaoMaracaibo (400 K.M.) binnen de twee
uur kon worden afgelegd.
Toen de eerste stap gezet was voor een in
ternationaal luchtnet in de West, kwam spoedig
een nieuwe verbinding met het vasteland van
Zuid-Amerika gereed. Dit was de lijn van Cura
sao naar La Guaira, een afstand van 280 K.M.
Deze laatste plaats is de haven van de hoofd
stad der Republiek.
Het luchtnet in de West heeft zich thans
zoozeer uitgebreid, dat Curasao een belangrijk
steunpunt schijnt te worden voor een intensief
luchtverkeer. Geregeld ontstaan nieuwe lucht-
verbindingen en de lengte van het net, dat hier
op het oogenblik door de K. L. M. wordt ge
ëxploiteerd, bedraagt 3675 K.M. In den loop van
1938 werden de diensten geopend op Coro, aan
de kust van Venezuela, en op Baranquilla in
Colombia. In 1939 ging de ontwikkeling vooral
in Westelijke richting; in Februari werd de
luchtverbinding tusschen Curacao en Trinidad
geopend, terwijl tegelijkertijd het Engelsche
eiland Barbados door de K. L. M. in haar lucht
net werd opgenomen.
In September van dit jaar kwam ten slotte
tot stand een snelle verbinding tusschen de twee
belangrijkste Nederlandsche gebiedsdeelen in
West-Inaië, met name Suriname en Curasao.
Het ongeveer 1700 K.M. lange traject wordt in
zeven uur afgelegd, met een tusschenlanding in
Port of Spain En thans gaat de K. L. M. weer
een stap verder.
Op 5 Januari zal de dienst van Trinidad
naar Ciudad Bolivar worden geopend. Ciudad
Bolivar, een reeds vrij aanzienlijke stad in het
binnenland van Venezuela, is sterk in opkomst;
verschillende belangrijke ertsgebieden in de
omgeving werden den laatsten tijd in exploitatie
genomen.
De zetel is gevestigd in .Curasao, waar de
Hoofdvertegenwoordiger der K. L. M. zijn taak
waarneemt met een personeel van meer dan 100
man, voor een deel gerecruteerd uit inheemsche
krachten.
De vloot bestaat op het oogenblik uit vier
Lockheed Super Electra én twee Fokker F-18
vliegtuigen, waarvan er één in het bijzonder
voor karteeringswerkzaamheden is ingericht.
Het ligt in de bedoeling, twee de vier Dou
glas DC-5 vliegtuigen, welke eenigen tijd ge
leden werden besteld, in 't volgend voorjaar
direct van Amerika naar Curasao te dirigee-
ren, waar zij voor de loot een welkome aan
vulling zullen zijn.
Het passagiersvervoer bedroeg in de afgeloo-
pen vijf jaar;
Q
1935 2.645; 1936 3.518; 1937 6293; 1938 9.831;
1939 14.425.
Het voor 1939 geraamde cijfer geeft dus een
toeneming van bijna 50 pet. Het vracht- en ba-
gegevervoer steeg van ruim 83.400 Kg. tot 131.800
Kg. in 1939. Het postverkeer zal dit jaar onge
veer 9000 Kg. bedragen, in vergelijking met 6.800
Kg. in 1938.
Bij een nadere beschouwing van de lijnen,
welke een belangrijk vervoer vertoonen, valt op,
hoezeer Curasao in deze streken een knooppunt
is geworden van het verkeer langs de Zuid-
Amerikaansche kust.
De karteeringsopdrachten voor het Surinaam-
sche gouvernement en de Venezueelsche regee
ring hebben ertoe geleid, dat men gezocht heeft
naar een vliegtuigbasis aan de Braziliaansche
grens.
Het ligt voorts in de bedoeling van de K1.M.
een luchtverbinding tot stand te brengen tus
schen Europa en Midden- en Zuid-Amerika
Paramaribo zal daarbij een der beide steun
punten zijn, terwijl het West-Indische net
daarbij als voedingsnet dienst zal doen. De
Nederlandsche regeering en de béide West-In
dische gouvernementen steunen de pogingen
van de KIM., die reeds zeer concrete vormen
beginnen aan te nemen.
Het plan bestaat dan ook, in den zomer
van 1940 de eerste vluchten te maken van
Amsterdam naar Paramaribo via Lissabon
en de Kaapverdische eilanden. Alleen het
postverkeer zal hiervan profiteeren. Tegen
het eind van 1941 zal een gemengd verroer
op dit traject kunnen worden tegemoet
gezien.
Intusschen tracht de K.L.M. ook in Oost-
Indië zelf een goede rechtstreeksche verbinding
te verkrijgen met Miami, waardoor een directe
aansluiting met de groote Amerikaansche Maat
schappijen te voorschijn zal treden.
ROTTERDAM. 16 Dec. Vrijdagnacht te
kwart over drie is aan de Parkkade te Rot
terdam aangekomen het Nederlandsche
vaartuig ..Brinda" thuisbehoorend te Gro
ningen. met de elf geredden van het Zweed-
sche schip „Ursus" aan boord.
Twee auto's van den G. G. D. met een ge
neesheer en verplegend personeel waren aan
wezig om voor de gewonden te zorgen. Dat ble
ken er vier te zijn, die niet ernstig waren ge
wond en met de auto's naar het ziekenhuis aan
den Coolsingel werden vervoerd. De overige ze
ven geredden werden per politieboot naar het
bureau van de rivierpolitie gebracht.
De kapitein van de „Brinda", de heer Foppe
van der Veen, uit Groningen, vertelde ons, dat
hij Vrijdagmorgen vroeg in ballast uit Londen
was vertrokken naar Rotterdam. Te vijf voor
negen, toen de ..Brinda" zich op 5 mijlen uit
den Theemsmond bevond, zag hij op 2 mijl voor
zich een schip. Plotseling werd een vuurzuil
waargenomen, waterfonteinen spoten omhoog
en het schip voor hem spleet in tweeën. Het
achter- en middenschip zonken onmiddellijk,
het voorschip na zeer korten tijd.
De ..Brinda" zette direct koers naar de plaats
van de ramp en daar aangekomen zag men vijf
man drijven op een omgeslagen reddingboot,
terwijl zes man zich vasthielden aan drijfhout.
Aangezien de zee niet zeer woelig was, konden
deze elf menschen vrij gemakkelijk aan boord
worden genomen.
De „Brinda" is nog ongeveer anderhalf uur
op de plaats des onheils gebleven, wel werden
eenige lijken gezien, doch overlevenden konden
niet meer worden ontdekt.
Negen man zijn bij deze ramp omgekomen.
Van de geredden die nog zeer onder den in
druk van het gebeurde waren, vernamen we
op het bureau van de rivierpolitie, dat zij niet
konden zeggen of hun schip door een torpedo
of door een mijn was getroffen, wel hadden
allen de overtuiging, dat de explosie van buiten
het schip was gekomen. Op het achterschip, de
brug en de machinekamer had de ontploffing,
welke het schip midscheeps trof, de grootste
uitwerking. Die deelen van het schip gingen
direct omlaag en de zeelieden, die zich daarop
bevonden, waaronder de kapitein, zijn omgeko
men. De elf geredden vertoefden op het voor
schip, een steward stond juist waar het schip
spleet, maar door den schok werd hij op het
voorschip geslingerd, wat hem het leven heeft
gered. Tijd om reddingbooten neer te laten was
er niet, bovendien waren ze niet op het voor
schip.
De elf geredden waren dus in zee gesprongen.
Vijf hadden een omgeslagen reddingboot opge
pikt en de overigen hielden zich aan wrak
stukken boven water. Ze hadden naar mede
opvarenden gekeken, doch niemand gezien, be
halve een zoo zwaar gewonde, dat hulp niet kon
worden geboden.
De lading van de „Ursus" bestond uit hout-
pulp.
en a zult 's morgens uit bed springen»
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is, verteert uw voedsel niet,
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bf apothekers en
drogisten, f. 0.75.
BATAVIA, 16 Dec. (Aneta). De „Oranje"
van de Stoomvaart Mij. Nederland is heden,
geheel bezet met passaaiers doch slechts met
zeer weinig lading, na een vlotte reis te Tand-
jong-Priok aangekomen.
Zooals bekend zal het schip, na aankomst te
Soerabaja. aldaar worden opgelegd.
De reis werd door een bijzondere gebeurtenis
gekenmerkt, n.l. door de aanhouding, ergens
op den Atlantischen Oceaan, door een Fran-
schen torpedojager, die middels vlaggesei-
nen de „Oranje" last gaf te stoppen. Dit werd
niet onmiddellijk opgemerkt, terwijl later de
„Oranje" door de groote snelheid niet direct
kon stoppen. Dit gaf den Franschman den in
druk, dat het schip voornemens was door te
varen, waarop een los schot voor den boeg werd
gelost. Na een kort oponthoud kon de reis weer
worden vervolgd, die verder zonder noemens
waardige gebeurtenissen verliep, behoudens de
geboorte van den eersten „Oranje"-telg in den
Indischen Oceaan,
