De grondslagen voor een internationalen vrede Helsinki viert het Kerstfeest der eenzamen mm m DEMIAAG? DIJJERS Kerstrede van den H. Vader Scherp veroordeelt de Paus de Russische agressie tegen Finland en in het alge meen iedere politiek van geweld De benoeming van Myron Taylor Sov j etvliegtuigen boven Finland lölfe Vermetele overval te Dublin HOTEL ROOZENDAAL Het nieuws van heden Nachtmis in de Maginotlinie i>«»« „SINT PETRUS" L m IERSCHE GEVANGENEN IN OPSTAND VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 26 DECEMBER 1939 - AVONDBLAD Johanna de Nïgtere nog in leven? In duisternis en stilte herdenkt een dapper volk de geboorte van het Licht der Wereld Het Weer L. baron van Voorst tot Voorst f Soiree Dansant VOOR SLECHTS 1m CENT HERSTEL van Uw HAARGROEI uu/mrm DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITLE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ Levensverzekering - Stn die verzekering Lijfrente Collectieve Pensioenverzekering Z. H. Pms Pius XII HET VERGAAN VAN DE „INDIGIRKA" TOKIO, 23 Dec. (Domei) Het Japansche ministerie van Buitenlandsche Zaken deelt mede, dat 429 overlevenden van het Sovjet- Russische schip „Indigirka", dat 12 December ten Noordoosten van Hokkaido is vergaan, naar de Sovjet-Unie terug gebracht zullen worden aan boord van het Russische schip „Ilitsj". Sommigen van hen hebben veel te lij den gehad van koude en andere ongemakken. De Fransche marine heeft uitgebreide maatregelen getroffen om de oorlogshavens tegen luchtaanvallen te beschermen. Een uitkijk- en luisterpost In Stuhlweissenburg in Hongarije is een gedenkteeken onthuld, dat ter herinnering aan het bezoek in 1935 van genèraal-veldmaarschalk Mackensen werd opgericht. Honderden Sovjet-vliegtuigen Strijd op Russisch gebied minim! I. R. A.-leden maken zich in een fort meester van wapens en munitie Lid van de Eerste Kamer 63e JAARGANG No. 22167 OVERVEEN HEDENAVOND VAN 8-11 EER Wegens het Hoogfeest van Kerst mis heeft dit blad een beperkten om vang en verschijnt ook Woensdag morgen geen ochtendblad. DE DIRECTIE DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN V X?^BiT"KT MAYONNA.' 5 E ^>TAC K en5ALADEJAU5 Oude vrouw verbrand NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MALIEBAAN 50 UTRECHT Onze Romeinsche correspondent seint ons Maandagavond. Paus Pius XII heeft Zondagmorgen de leden van het H. College van Kardinalen en de in Rome aanwezige prelaten ontvangen, die hem hun Kerst- wenschen kwamen aanbieden. Z. H. hield een toespraak, waarin hij de politiek van geweld veroordeelt en meer in het bijzonder den Russischen aanval op Finland. De toespraak van den H. Vader antwoordlende op de Kerstwenschen van het H. College van Kardinalen overtreft nog verre, zoo kan men Zeggen, de hoog gespannen verwachtingen, die men er van had. De H. Vader, zoo meende men te weten, zou wederom een pleidooi voor den vrede houden, en dat het een sterk pleidooi zou zijn, wie de vroegere reeksen vermaningen van Paus Pius XII aanhoorde, kon het betwijfelen? Men verwachtte een algemeen gehouden betoog, en niet, wat de toespraak inderdaad bracht, een concrete stelling en een program van volkerenrecht. Een concrete stelling': Waar de toespraak ge- Waagt van „de agressie met voorbedachten rade tegen een klein werkzaam en vreedzaam volk op grond van het voorwendsel van een niet be staande, gewilde en zelfs niet mogelijke wrij ving" heeft zij het oog op het lafhartig optreden van Rusland tegenover Finland, dit is evident. En terwijl ze aldus geen enkelen twijfel laat om trent de identiteit van den aangeklaagde spreekt de toespraak van den Paus het zware vonnis uit: Een handeling onvereenigbaar zoo wel met de voorschriften van het positieve in ternationale recht, als met de beginselen van het natuurrecht en met de meest elementaire gevoelens van menschelijkheid. Een programma van volkenrecht: de Paus geeft vijf pijlers aan waarop een rechtvaardige vrede gefundeerd moet zijn. Ie. Respect voor het levensrecht en de onaf hankelijkheid van alle naties, groote zoowel als kleine, sterke zoowel als zwakke. De levenswil van de eene natie mag nooit neer komen op het doodvonnis van de andere. Wan neer de rechtsgelijkheid vernietigd of geschaad is of in gevaar verkeert moet niet het zwaard of het egoïstisch oordeel over de wijze van het herstel beslissen. 2e. De naties moeten bevrijd worden van de slavernij welke het gevolg is van den bewape ningswedloop; in onderlinge overeenstemming moet organisch of progressief ontwapend wor den, zoowel practisch als geestelijk. Gegaran deerd moet zijn, dat die ontwapening loyaal ge schiedt. 3e. Juridische lichamen moeten in het leven worden geroepen teneinde loyale getrouwe na leving der overeenkomsten te garandeeren, een zijdige interpretatie te voorkomen en noodig gebleken herzieningen te treffen. 4e. Langs vreedzamen weg, zoo noodig door herziening van verdragen, moet tegemoet gekomen worden aan de werkelijke behoeften en de rechtmatige eischen der naties en volke ren, alsmede van de nationale minderheden. 5e. Zij die het lot der volkeren besturen moe ten zijn „dorstend en hongerend naar de recht vaardigheid" en bezield door een waarachtige liefde. Hier in Italië heeft vooral het onder 4 ge noemde belangstelling gewekt. Men stemt er hier, uiteraard zouden wij bijna zeggen, volledig mee in. Het beginsel, dat naties en nationale minderheden eischen kunnen hebben, die tenge volge van gesanctonneerde tractaten of andere juridische titels geen strikte rechtsgronden zijn, doch niettemin aanspraak mogen maken op een welwillend gehoor, geeft in het algemeen gron den aan tot verdragsherziening. En dat Italië revisionistisch is behoeft wel geen betoog. De belangrijke rede van den Paus viel samen met éen belangrijk besluit van president Roose velt, namelijk om een persoonlijken vertegen woordiger bij den Paus te benoemen met het oog opeventueele bemiddelingspogingen tijdens den oorlog, ook in de eerste jaren na den oorlog met 't oog op hulprverleeniing aan de oorlogsslacht offers. in zijn rede sprak de H. Vader onomwon den zijn vreugde over het besluit van Roosevelt nit. In die vreugde kan geen weldenkend mensch niet deelen. Zoowel de Paus als president Roose velt vertegenwoordigen een ontzaglijk aantal menschen en zoo kan men zeggen, dat het be sluit van Roosevelt, door den Paus met vreugde vernomen, een imposant vredesblok tot stand heeft gebracht. In dit verband moet ook gewezen worden op de uitstekende betrekkingen die bestaan tus schen den H. Stoel en den Italiaanschen Staat. Zoowel Paus Pius XII als president Roosevelt blijken weinig vertrouwen te hebben in de moge. lijkheid van een oogenblikkelijken vrede, doch dit leidt men af eenerzijds uit een toespraak, anderzijds uit een schrijven, opgesteld toen men naar de reactie in de wereld op de tot stand gekomen samenwerking tusschen H. Stoel en Vereenigde Staten zelfs nog niet raden kon. Is het uitgesloten, dat die reactie van dien aard Zal zijn, dat zij het pessimisme doet overslaan in optimisme? Doch kan die samenwerking ook 81 geen oogenblikkelijken vrede bewerkstelligen, zoo opent zij toch voor den tijd dat de oorlog- Voerende partijen moegestreden zullen zijn, een tijd die vroeg of laat komen moet, troost gevende Perspectieven. En zoo is deze Kerstmis ondanks het oorlogsrumoer een werkelijke dag van den vrede geworden. LONDEN, 25 Dec. (Reuter) Op Kerstmor gen is in de gevangenis te Londonderry in Ulster, waar zestig personen, die worden ver dacht van het voeren van Iersch-republikein- sche actie, voor den duur van den oorlog zijn geïnterneerd, een oproer uitgebroken. De muiters overweldigden drie bewakers en sloten dezen in cellen op Daarna trokken zij zich terug in een kamer, waarvan zij den toe gang barricadeerden. Zij daagden de overige bewakers uit, zongen, hangende uit de ven sters, republikeinsche liederen en richtten strijdkreten tot de menigte in de straten. Ook ontvouwden zij twee republikeinsche vlaggen. De muiterij werd na vijf uren onderdrukt door de brandweer, die waterstralen op de ge vangenen richtte. In het geval van de verdwijning van het Amsterdamsche meisje Johanna de Nigtere zijn door de politie aanwijzingen verkregen, welke het vermoeden zouden kunnen wetti gen, dat het meisje nog in leven is en zich in Nederland ophoudt. In verband hiermede roept de commissaris van politie in de tweede sectie te Amsterdam de medewerking van het publiek in, om, aan de hand van het per krant en per raambiljet ge publiceerde portret met beschrijving, tijdens de komende dagen op straat en in alle openbare gelegenheden goed op te letten of men wellicht een meisje ziet, dat aan dit signalement beant woordt. Zoo mogelijk trachtte men, zonder haar uit het oog te verliezen, de politie op haar op merkzaam te maken. Men vergete daarbij niet, dat het meisje inmiddels van kleeding kan zijn verwisseld, of dat zij zich bijv. met een bril of op andere wijze kan hebben vermomd. (Van onzen bijzonderen correspondent). HELSINKI, Maandag Helsinki heeft het Kerstfeest der eenza men gevierd. Krakende vorst, sneeuw en maanlicht zouden de stad bijna een ideaal Kerst-aanzijn hebben gegeven, ware het niet dat elk moment een nieuw bombardement kon losbarsten en het gansche apparaat van de actieve en passieve bescherming tegen luchtaanvallen ook tijdens de Kerstdagen op volle kracht moest worden gehouden. De noodzakelijkheid daarvan is op Kerstmis weer gebleken, toen Russische bombarde mentsvliegtuigen herhaalde malen boven Helsinki verschenen en bommen in de om geving uitwierpen, waardoor evenwel geen noemenswaardige schade is aangericht. Bovendien werden proeven genomen met een nieuw alarmeeringsstelsel. Wel heel schril steekt de Kerstfeestviering ditmaal af bij die van vo rige jaren, toen zelfs de allerarmste zijn aandeel in de feestelijkheden kreeg. Thans heeft circa een half millioen Finnen, die hun woonplaatsen al dan niet vrijwillig dienden te verlaten, te midden van alle ongeriefelijkheden der evacu- eering een Kerstmis beleefd, die hun aanstonds het gevoel gaf van bannelingen te zijn. Ondanks hun eigen drukkende zorgen en de onzekerheid over hun lot van morgen, hebben zij toch ge poogd om althans voor hun kinderen de sfeer van het Kerstfeest niet geheel en al te ver stikken. In kleine eenzame gehuchten, diep weg gescholen onder sneeuw en ijs, heeft de Kerst boom op het Finsche kind gestraald, al was het misschien een boompje van kleiner omvang en waren de geschenken ditmaal geringer en min der in aantal. Vele vaders en moeders konden daarbij ook niet tegenwoordig zijn, omdat hun kinderen naar andere veiliger oorden zijn ge bracht, waar Finsche Lotta's zich ontfermd hebben over hun verdere lot. In Helsinki zag ik in 't openbaar slechts 'n enkelen kleinen Kerst boom en deze brandde nog als een soort aan vullend décor in het hotel Kamp, waar thans de meeste buitenlandsche journalisten verblijf houden. Zijzelf waren op den eersten Kerstdag vereenigd aan een Kerstmaal in een volkomen verduisterd hotel, even buiten de stad en een collecte onder hen gehouden heeft aanstonds een flink bedrag opgeleverd. Dat wil intusschen niet zeggen, dat de Finsche hoofdstad het dit jaar geheel en al zonder Kerstboomen heeft moeten stellen. Maar meer dan ooit hebben de hier achtergeblevenen in deze wrange Kerst dagen de behoefte gehad om hun huizen niet te verlaten en bij het Kerstgroen en brandende kaarsen in den familiekring te verwijlen. Wie vermag bij deze zwijgende ingekeerde menschen hun gedachten te peilen? En wie zal als buitenstaander in staat zijn door te dringen tot deze gesloten levens? Zij hebben zich afge wend van alle sentimenten van vroolijkheid en ofschoon de bitterheid in hun harten gerecht vaardigd groot is, leeft nochtans ook bij hen een sprankje hoop op een betere toekomst en een vrijer bestaan. De Finsche hoofdstad zelf maakt in deze eindeloos donkere dagen een bijna onwerke- lijken indruk. Sneeuw en maanlicht geven haar 'n ijlen, fantastischen glans. Uitgestor ven liggen de breede straten onder een massaal sneeuwdek. Af en toe worden zij doorkruist door arresleden met tinkelende bellen, waarop de kap van een auto of een rijtuig is geplaatst en waarvoor snélle paar den draven. Als het maanlicht heel helder is, kan men zelfs de mededeelingen lezen, die op de met hout dichtgespijkerde etalages staan aange bracht. Op de houten barricaden voor de bloe menmagazijnen is zelfs wat hulst aangebracht. Nu en dan teekenen zich in het avonduur sil houetten op de trottoirs en pleinen af. Dan ziet men in het maanlicht de gestalten van enkele burgers, die met pakjes beladen zich naar huis haasten, meer glijdend dan loopend over den harden sneeuwgrond. Er rijden nu ook weer taxi's, al moet men uiterst zuinig met benzine zijn. Daarom heeft men op het gebrui kelijke taxi-tarief een oorlogstoeslag van twee Finmarken (ongeveer een dubbeltje) voor de benzine geheven. De weinige automobilisten haas ten zich onderweg de voorbijgangers mee te ne men en hen kosteloos te vervoeren. Bij de auto bushaltes wachten talrijke menschen om weer naar de dorpjes teruggebracht te worden, waar zij tijdelijk in de omgeving van de hoofdstad wonen en van daaruit het werk in Helsinki vervangen. Als teeken des tijds bevatten de bladen te midden van de traditioneele Kerstwenschen en de eerbewijzen aan gevallen strijders, adverten ties waarin nog steeds nieuwe ontwerpen voor schuilkelders worden aangekondigd. Reuter verneemt verder nog, dat honder den Russische vliegtuigen op den eersten Kerstdag hoven Finland hebben gevlogen en op tal van plaatsen bommen hebben laten vallen. Te Helsinki is tweemaal alarm gemaakt. De vliegtuigen hebben op de hoofdstad zelf geen bommen laten vallen, maar in de omgeving van Ge stad zijn hevige ontploffingen gehoord. Met een onderbreking van tien minuten hebben de luchtaanvallen geduurd van kwart over tier, tot drie uur. In het geheel hebben dertig Russische vlieg tuigen boven de buitenwijken van Helsinki ge vlogen. De luchthaven van Helsinki werd gebombar deerd, coch er is geen schade aangericht. Ge meld wordt, dat tien Russische vliegtuigen zijn omlaaggeschoten, waarvan een bij Helsinki. Te Porvoo aan de Finsche Golf werden yer- scheiden huizen vernield, doch niemand werd gedood. De Russische bommenwerpers volgden den spoorweg. Dit bleek hieruit, dat zij, voorbij Hel sinki gekomen, Riihimaki, een knooppunt van spoorlijnen ten Noorden van de hoofdstad heb ben gebombardeerd. Ook een ander belangrijk knooppunt, namelijk Kouvola, op de lijn-Hel sinkiViborg xs beschoten evenals Tampere, Turku (Abo) en Viborg. Gemeld wordt, dat ten Noorden van Viborg drie Sovjet-Russische vlieg tuigen zijn neergeschoten. United Press bericht verder aan haar bla den, dat voor het eerst in dezen oorlog, op Russisch gebied is gevochten, toen de Fin sche troepenafdeelingen van het Roode Le ger ten Oosten van Lieksa, ten Noorden van het Ladogameer over de grens terug had den gedreven. iiiiiiiiiiiiiiimiiiniimiiiiiiiüiiiiniiiiiiiiiii VERWACHTING: Voor het Noorden: Eenige daling van =E temperatuur, betrokken tot zwaar be- wolkt, waarschijnlijk eenige regen, later E= mogelijk natte sneeuw, meest matige, EE naar Noord ruimende wind. IE Voor het Zuiden: Meest betrokken, mis- tig tot nevelig weer, later kans op eeni- IE gen regen, zwakke tot matige wind uit Westelijke richtingen, weinig verande- ring in temperatuur. BIJLSMA'S ASSURANTIEKANTOOR N.V. Keizengracht 267 Amsterdam - Telet, 42167-33540 OORLOGSCHADE- (MOLEST-) VERZEKERINGEN OVER ZEE EN DOOR EUROPA, per spoor. schip of auto, met en zonder Requisitieen/of Inbeslagname.Onze premies zijn meestal lagerdandebestaandetarieven. DUBLIN, 24 Dec. (Reuter) Zaterdagoch tend vroeg is een vermeteler overval gepleegd op een magazijn van het fort in het Phoenix Park te Dublin, een van de krachtig ver sterkte opslagplaatsen van munitie in Eire. De aanvallers overmeesterden de militairen, die de wacht hielden en maakten zich met een groote hoeveelheid wapens en munitie in vrachtauto's uit de voeten. Een parkwachter had den avond te voren be merkt, dat de telefoonlijnen naar het fort waren doorgesneden. Officieel wordt medegedeeld, dat de aanval op het fort In het Phoenix Park geschiedde Zondagochtend te half negen. Een man, die in militaire uniform was gekleed en een pakje voor den bevelvoerenden officier bij zich had, verkreeg toegang tot het fort. Toen de poort geopend was, hield hij den schildwacht in bedwang. Zijn mede plichtigen snelden daarop naar binnen en over meesterden de wacht. Terwijl dit alles zich afspeelde, werden scho ten gelost op een soldaat van de militaire politie bij de Islandbridge Kazerne, den meest nabij- zjjnden militairen post, op ongeveer 800 meter van het fort. Onmiddellijk hierna werden soldaten naar het park gezonden en werden vier met revolvers ge wapende mannen, gevangen genomen. De in dringers hadden zich evenwel uit de voeten weten te maken met een groote hoeveelheid kleine wapens en munitie. De parkwachter, die alarm wilde slaan nadat hij gemerkt had, dat de telefoondraden waren doorgesneden, werd door een schot buiten gevecht gesteld; de man werd in het hoofd getroffen en pas veel later door militairen gevonden, waarna hij in kritieken toestand in een ziekenhuis te Dublin opgenomen is. Naar schatting bedroeg het aantal personen dat aan den overval deelnam tusschen de vijf tig en honderd. Zij verzamelden zich in alle stilte op een eenzame plaats in het park en om singelden op een afgesproken teeken het maga zijn. Geen van de verdedigingsmaatregelen van het magazijn kon in werking worden gesteld, aangezien het optreden der indringers te snel was en de wacht geen kans kreeg den schakelaar, welke de zoeklichten ontsteekt, om te draaien. In geheel Ierland heeft de overval groote ver bazing gewekt, omdat men het de laatste jaren onmogelijk achtte het fort binnen te dringen. Eenige weken geleden is een aantal Ira-gevan- genen vrijgelaten, zoodat een hervatting van hun activiteit werd verwacht. Men kon echter niet vermoeden, dat dit op zulk een sensationeele wijze zou geschieden. Speciale politietroepen zoeken thans het geheele land af naar de daders en de ontvreemde munitie. Tijdens den Paasch- opstand tegen het Britsche gezag in 1936 is het fort door de Iersche rebellen zelfs veroverd. Te Velp is op 69-jarigen leeftijd overle den db heer L. F. J. baron Van Voorst tot Voorst, lid van de Eerste Kamer der Sta ten-Generaal en voorzitter van den Aarts- diocesanen R.K. Boeren- en Tuindersbond. Geboren 23 April 1870, werd de thans ont slapene opgeleid voor candidaat-notaris. Hij gevoelde zich echter meer aangetrokken tot de agrarische belangen dan tot het notariaat en had daartoe op zijn landgoed te Twello, ge meente Voorst, volop gelegenheid. Geruimen tijd was hij lid van de Provinciale en Gede puteerde Staten van Gelderland en in 1922 werd hij tot lid van de Tweede Kamer gekozen, hetgeen hij bleef tot 1937, om in September van laatstgenoemd jaar over te gaan naar de Eerste Kamer. Baron van Voorst tot Voorst was verder on dervoorzitter van den Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond, baljuw-president van de Daüje Nederland der souvereine orde van Malta, rid der in de orde van den Nederlandschen Leeuw en officier in de Oranje-Nassau-orde. De Kerstrede van den H. Vader geeft uitvoerig de grondslagen aan voor een internationalen vrede. Kerstmis in Helsinki; honderden Sovjet vliegtuigen boven het land. Iersche republikeinen overvallen een fort in Dublin. De heer L. baron van Voorst tot Voorst, lid der Eerste Kamer, overleden. O Een der correspondenten van Reuter bij de legers in Frankrijk schrijft: Aan het geheele Fransche front werden de Kerstgenoegens onderbroken, toen in ieder dorp en op iedere versterking van de Maginot-linie en in ieder vliegkamp de traditioneele Nachtmis werd gecelebreerd. Deze plechtigheden waren ontroerend door haar eenvoud, daar officieren en mindeen in hun khaki of hemelsblauwe uni formen knielden. Van een aantal punten werden deze diensten naar geheel Frankrijk uitgezon den, zoodat de families in de kuiskamers de zelfde H. Mis konden hooren als hun mannelijke verwanten aan het front. Een der meest ontroerende plechtigheden was wel de Nachtmis in de kathedraal van Straats burg, op slechts enkele mijlen van de Duitsche linies. Voor eenige minuten werd deze kathe draal weer getuige van godsdienstig leven. Een eenvoudige H. Mis werd opgedragen door een luitenant, één van de vele priesters in het Fran sche leger. De meeste kerkgangers waren offi cieren en soldaten. Voor zoover dat mogelijk was. werd in de Britsche linies het Kerstfeest op Britsche wijze gevierd, waarbij aan het Kerstdiner gans en plumpudding niet ontbraken. Den ochtend van den eersten Kerstdag werd aan alle militairen van hoog tot laag persoon lijk een Kerstkaart bezorgd vanwege den Ko ning en de Koningin, waarop de foto's van het Koninklijk paar voorkwam, terwijl de keerzijde de handteekeningen van Koning en Koningin droegen, die him beste wenschen tot uitdruk king brachten. De 91-jarige vrouw J. P. Andriessen uit de Gouvernestraat 36 te Rotterdam wilde Zondag ochtend omstreeks half elf een gascomfoor aan steken. Daarbij geraakte de gasslang los, ten gevolge waarvan brand ontstond en waarbij haar kleeren vlam vatten. Op haar hulpgeroep kwam een buurman, die in hetzelfde pand woont, te hulp. Deze sloeg een deken om de vrouw, zoo dat haar brandende kleeren werden gebluscht. De G.G.D., die inmiddels gewaarschuwd was, vervoerde de vrouw, die ernstige brandwonden had opgeloopen, naar het SL Franciscus Zieken huis. Hier is zij in den loop van den middag overleden. noodig: om deze annonce uitgeknipt in open envelop als drukwerk aan ons op te zenden, ontvangt U uitvoerige brochures over het Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde CV.K.P.) der enveloppe en adresseert aan: Dr. H. Nanning's Pharm. Fabr. N.V., Den Haag tl"° I V V l l I n I I t I i i I I I I I r i i - Stand op Dinsdag 10 uur v.m.: 757.0 Vorige stand: 767.2 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1