r
Nieuwjaarsrede van onzen
minister-president
Beperkte actie aan
het Westfront
■s
Kleine Finsche groepen houden
duizenden Russen tegen
1
U/M
Het nieuws van heden
REST.-BAR-TAVEERNE
DOELEN HOTEL
MUSEUM RESTAURANT
HOTEL HET HOF VAN HOLLAND
KASTEEL VAN ANTWERPEN
JAPANSCH-RUSSISCHE
GRENSREGELING
VIBORG NIET MEER
BESCHOTEN
Nee-nAKKERTJE
De algemeene houding, die ons neutrale volk
past, is waakzaamheid en vertrouwen
De slag op het Salla-front
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 3 JANUARI 1940 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
CAFÉ-RESTAURANT
„FLEUR
GROOTE GEZELSCHAPPEN
Het Weer
Spoorweg van Junnam
gebombardeerd
MISS UNITYHITLER EN DE
BRITSCHE PERS
I
I
liililP1' J
Geheele divisie vernietigd
Nieuwe aardschokken
in Turkije
Opnieuw talrijke huizen en
bruggen ingestort
Londen laat vragen naar
Best en Stevens
De Cancelleria-brand
Treinbotsing in Japan
63STE JAARGANG No. 22178
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Het havenverkeer te
Antwerpen
ONZE NIEUWBOUW IS GEREED
HOTEL PROOT - ALKMAAR
CENTRAAL HOTEL DER A.M.V.J.
Logies/Ontbijt f 4.—
HOTEL SCHILLER
HOTEL-CAFE-RESTAURANT
BEATRIX
TROMPENBERG'S PALACE HOTEL
HOTEL ROOZENDAAL
Hotel „de Mallejan" - Vierhouten
I Amsterdam - Tel. 36948 - Marnixstr 425
Deventë^^rë^429^^iêpen^weg265
NIEUWE HAABLEMSCHE COURANT
S» L.EIDSCHESTR. 67—71
AMSTERDAM
Speciaal ingericht
voor het ontvangen van
TOT 500 PERSONEN
Spcj-iBlft Gezelschapsiarieven
Perfecte Keuken
De minister-president, Jhr. mr. D. J. de Geer, heeft hedenmiddag ter
gelegenheid van de jaarswisseling de volgende rede voor de
radio gehouden:
Waarde luisteraars in Nederland en in de overzeesche gebiedsdeelen.
Laat mij beginnen met u namens de regeering veel goeds toe te wen-
schen in het nieuwe jaar.
Zoowel voor uw persoon als voor uw gezin en werk.
En zoowel in stoffelijk als in geestelijk opzicht. Bovenal in het laatste.
Want zonder geestelijken horizon brengt stoffelijk welvaren geen blij
vende bevrediging.
De jaarswisseling bestormt ons ditmaal meer dan ooit met vragen,
waarop wij gaarne een antwoord zouden hebben, doch het niet ont
vangen. Zal de duisternis, die over de wereld gevallen is, zich verdichten
en straks ondraaglijk worden? Wij rekenen met de mogelijkheid daarvan.
Maar tegelijk klemmen wij ons vast aap ieder symptoom dat van betere
dingen spreekt en houden brandende de hoop op een nabijzijnde redding.
Wij weten, dat vele millioenen in alle landen hunkeren naar het
oogenblik, waarop de naties, die God in deze wereld te zamen gebracht
heeft en die nu in bitteren strijd gewikkeld zijn, elkaar weer zullen be
grijpen en vertrouwen.
Zij allen strijden voor een betere toekomst en verwachten die van
een voorspoedige oorlogvoering. Gezien de lessen der ervaring moet ge
vreesd worden, dat die verwachting niet in vervulling zal gaan. De oorlog
is een zichzelf voorttelend kwaad. Hij laat ruïnes achter, ook in de gezind
heid der menschen, die geen vruchtbaren bodem vormen voor het opbloeien
van een waarachtigen vrede. Een vrede, als alle belligerenten oprechtelijk
en vurig nastreven, kan niet een kind zijn van den oorlog, maai slechts
de vrucht van goeden wil en begrijpend overleg.
Laat ons hopen, dat, voordat het te laat is, dit zal worden ingezien.
Wanneer de volken, die thans in oorlog zijn, morgen zouden aankon
digen. wij hebben elkander nu eenigen tijd goed in de oogen gezien, vol
haat en vijandschap, maar toch ook met het sluimerend besef van één te
zijn in het verlangen naar een welvarend en vreedzaam Europa, een
Europa, dat de groote mogelijkheden, die God ons in dezen tijd biedt, wil
benutten tot verbetering der levensvoorwaarden van allen; laat ons nu,
vóóidat iets onherstelbaars gebeurd is, ons aan de conferentietafel zetten,
met het vaste besluit dat wij elkaar moeten vinden, dan zou een zucht
van verlichting over de geheele wereld opgaan, dan zouden de dooden, die
reeds te betreuren zijn, niet te vergeefs zijn gevallen, en dan zou er een
veel grootere kans bestaan op een duurzamen vrede dan wanneer straks
een zieltogende overwinnaar, bloedend uit duizend wonden, zijn zooge-
naamden „vrede" aan den overwonnene oplegt.
,n,nAw „bf intredende Jaar ons binnenkort dat oogenblik brengt, dan zal
1940 liet begin kunnen worden van een vernieuwd Europa
Wat in het tegenovergestelde geval zou gebeuren, kan ons niet anders
dar. n,et zeer sombere gedachten vervullen.
Stel u voor twee sterke worstelaars, die op een smal pad aan den
land van een afgrond elkaar omklemd houden, in de volstrekte verzekerd
heid b,j elk van beiden, dat het gelukken zal den ander naar beneden te
werpen. Voor den objectieven toeschouwer staat het vast, niet alleen dat
eik van beiden 50 pCt. kans loopt zich te vergissen, maar ook dat de grootste
van alle kansen is, dat beiden zich vergissen en gemeenschappelijk het lot
zullen ondergaan, hetwelk de één aan den ander had toegedacht.
Aidus zie ik het beeld van wat dreigt, indien de huidige oorlog met de
thans beschikbare vernielingsmiddelen tot het bittere einde wordt doorgezet.
Het is daarom verheugend, dat verschillende stemmen, zoowel uit
Europa als uit Amerika, opgaan, die tot bezinning roepen. Wij mogen
onderstellen, dat die stemmen ook in de belligerente landen niet zonder
weerklank blijven, al moet men daar, om een indruk van zwakte te ver
mijden, zich ervoor hoeden hiervan ontijdig te doen blijken. Ook in die
lander moet wel het besef levendig zijn, dat het beter is, onder erkenning
van de wederzijds sinds 1918 begane fouten, de handen ineen te slaan, dan
een algemeene uitputting en verarming te risqueeren, die ons werelddeel tot
eon speelbal zouden maken van duistere machten, welke de beschaving van
geen enkel land onaangetast zouden laten.
Wat ons land aangaat, wij mogen met dankbaarheid gedenken, dat het
tot dusver voor de oorlogsramp bewaard is gebleven en dat het van de om
ringende belligerente mogendheden de verzekering heeft ontvangen, dat ook
verder onze neutraliteit zal worden ontzien, indien wij haar zelf zullen
handhaven. Dat omtrent dit laatste alle twijfel uitgesloten is, daarvoor
staat de onwrikbare wil van regeering en volk borg.
Zwaar drukken niettemin ook op ons de gevolgen van den oorlog. Er
wordt stoffelijk geleden en geestelijk door velen een harde strijd doorge
maakt. Een vriendelijken groet moge ik hier brengen aan onze gemobili-
seerden en hun gezinnen. Het offer, dat zij brengen kan ons helpen, de
zooveel lichtere lasten, die ons vaak zoo moeilijk te dragen schijnen,
met blijmoedigheid te aanvaarden.
De algemeene houding, die aan ons neutrale volk te midden van de
heerschende onzekerheden past, is in twee woorden samen te vatten:
waakzaamheid en vertrouwen. Wij moeten, zoowel economisch
als politiek, van dag tot dag op alle eventualiteiten voorbereid zijn, maar
tegelijk een kalmen en opgewekten geest bewaren. Een tegenstelling be
staat hiertusschen niet. Dezelfde Schrift, die ons maant: „Weest in geen
ding bezorgd" en de vraag stelt: „Wie uwer kan met bezorgd te zijn éen
el tot zijn lengte toedoen?" leert ons óók, „voorzichtiglijk te wandelen,
niet als onwijzen maar als wijzen, den tijd' uitkoopende, dewijl de dagen
boos zijn".
Wij willen zijn paraat en rustig. Zorgend en niet bezorgd. Als in
Jozefs dagen het koren opleggend voor den kwaden dag, maar tegelijk ge
hoorzamend het woord: „Zijt niet bezorgd voor den dag van morgen". Onze
weermacht stevigend, maar in het diepe besef, dat niet aan „De paarden
en wagenen" ook niet in hun modernen vorm het laatste woord is.
De bedrijvigheid van een Martha willen wij paren aan de stille overgave
van een Maria.
Deze paraatheid en gemoedsrust zijn zóó weinig antipoden, dat zij in
tegendeel elkander stutten. De ervaring immers leert, dat wie in bange
uren tot de zwaarste taak geroepen is, het gemakkelijkst zijn evenwicht
pleegt te bewaren. Indien een schip in nood is, zijn het niet de kapitein en
het scheepsvolk gespannen op het reddingswerk, die het meest vatbaar
zijn voor een paniekstemming.
In den nood van deze dagen hebben wij allen een taak van redding.
In kleinen of in grooten kring. Tegenover eigen omgeving of tegenover
net volksgeheel. Wie zich het ijverigst daaraan wijdt, zal het minst gevaar
loopen zijn kalmte te verliezen.
Ik wensch u allen toe, den zegen hiervan te ervaren. De beste weg
daartoe is, u te stellen onder de hoede van onzen Hemelschen Vader, die
op wondere wijze beproevingen tot zegeningen maakt en die hetzij het
dan oorlog is of vrede ook in dit jaar bereid is ons te schenken Zijn
vrede, die, naar het Paulinische woord, alle verstand te boven gaat.
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
j= In het Zuidoosten aanvankelijk nog
matige vorst, overigens lichte vorst tot
=E om het vriespunt. Betrokken tot zwaar
bewolkt, plaatselijk eenigen neerslag doch
niet van beteekenis, zwakke tot matige
veranderlijke wind.
1 WAARSCHUWING VOOR HET
H VERKEER
Ten gevolge van den lichten regen of
motregen, die plaatselijk wordt verwacht,
zal het wegdek hier en daar opnieuw zeer
H glad worden, vooral in het Noorden.
Zon op 7.45 - onder 15.48 - Licht op 16.18
S N. M. 9 Januari
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIli
PARIJS, 3 Jan. (Havas) Het legerbe-
richt van hedenmorgen luidt:
„Er valt niets te vermelden".
Het opperbvrvel der Duitsche weer
macht maakt bekend;
Aan het Westfront geringe actie van ar
tillerie- en verkenningsafdeelingen, jyens-
contróle- en verkenningsvluchten.
Bij een poging de Duitsche Bocht binnen te
vliegen, werden drie Britsche Vickers-Welling-
ton bombardementsvliegtuigen van het mo
dernste type door Duitsche Messerschmidt-
vliegtuigen neergeschoten.
Aan Duitsche zijde werden geen verliezen ge
leden.
TOKIO, 3 Jan. (Domei). Officieel wordt
gemeld dat Japan en de Sovjet-Unie, na raad
pleging van Mandsjoekwo en Mongolië, het eens
zijn geworden over de instelling van gemeng
de commissies tot afbakening der grenzen en
ter verhindering van grensincidenten.
Het accoord omvat de Sovjet-Unie, Mandsjoe
kwo en Mongolië. De onderhandelingen over de
détailkwesties zullen in Moskou en Tokio wor
den voortgezet.
TSJOENKING, 3 Jan. (Havas) Op 1 Ja
nuari hebben dertig Japansche vliegtuigen den
spoorweg van Junnam ten Zuiden van Mongtse
gebombardeerd. Een spoorbrug werd licht be
schadigd en het verkeer werd acht uur onder
broken.
LONDEN, 3 Jan. De Engelsche pers wijdt
groote aandacht aan het „mysterie" van Miss
Unity Mitford, die in Duitschland een schotwond
in het hoofd heeft opgeloopen, daar werd ver
pleegd en thans de reis naar Engeland heeft
aanvaard. Maar weinig buitenlanders heb
ben aldus de Engelsche bladen zoo het ver
trouwen gehad van Hitier, als miss Unity Mit
ford, die een van de zes dochters is van lord en
lady Redesdale. Toen de oorlog uitbrak, oitving
zij van haar ouders dringende telegrafische ver
zoeken om naar Engeland terug te keeren, maar
zij weigerde.
Miss Unity is een groote bewonderaarster
van Hitier en zijn leer. Toen zij nog in Enge
land vertoefde, gaf zij daar openlijk blijk
van door steeds een hakenkruis te dragen, waar
mee zij zich ook een keer, tijdens een betooging
voor republikeinsch Spanje, in Hyde Park ver
toonde. De politie had veel moeite, om haar te
verlossen uit een kluwen van tegenstanders.
De kogel, die haar heeft getroffen, bevindt
zich nog steeds in den schedel. De trepanatie,
die verricht moet worden, is een gevaarlijke
operatie, die thans in haar eigen land door En
gelsche dokters zou geschieden.
Volgens een order van het Britsche departe
ment van Oorlog zal niemand zich met Mk
Unity na haar aankomst mogen onderhouder
voor zij een verhoor heeft ondergaan.
Naar Havas bericht, bevindt Miss Unity
zich thans te Calais en zal zij waarschijn
lijk heden naar Engeland vertrekken.
i|||11Ï1ÏI1T||MM||I
De Belgische minister dr. H. de Man is Dinsdagavond te Den Haag aangekomen
voor een bezoek aan ons land ter bestudeering der organisatie van O. en O. De
minister op weg naar de Belgische legatie
LONDEN, 3 Jan. (Reuter). Telegram
men uit Stockholm en Kopenhagen stem
men daarin overeen dat te Salla, aan de
oostgrens van Finland, een groote slag op
komst is. Volgens een bericht uit Kopen
hagen zou de strijd reeds begonnen zijn.
Het roode leger zou wanhopige pogingen
ondernemen dcor de Finsche linies te bre
ken, dóch tot dusver zonder resultaat. Hèt
Finsche leger opereert aan dit front in
kleine groepen, waarvan elk de Russische
eenheden ten getale van duizenden be
strijdt.
Officieele personen te Helsinki zouden ver
klaard hebben: „Hier zullen de Russen een
nieuw Suomussalmi vinden."
Russische soldaten die op de Karelische land
engte gevangen genomen zijn zeggen, dat een
deel van de aangevoerde reserves reeds in den
strijd geworpen is. Vele der gesneuvelden en
der krijgsgevangenen zijn veel jonger en beter
uitgerust dan tot dusver.
De omroeper van Radio Roma heeft van
morgen een telegram uit Stockholm weer
gegeven, volgens hetwelk het Kremlin bevel
zou gegeven hebben, manschappen noch
materiaal te sparen bij de poging om de
Finnen te vernietigen.
Reuter's bijzondere correspondent verneemt
uit gezaghebbende bron, dat sedert het begin
der vijandelijkheden minstens 400 Russische
tanks door de Finnen zijn buitgemaakt en min
stens 150 vliegtuigen neergehaald.
Het zware Russische geschut, dat Viborg
heeft beschoten, zwijgt sinds 31 December en
is wellicht door de Finsche artillerie getroffen.
De bijzondere correspondent van de „Daily
Telegraph" meldt, dat de Finsche overwinning
in den slag op het meer van Tolva voor de
Russen een ware ramp beteekent. De correspon
dent raamt dat een geheele Russische divisie ten
getale van 15.000 tot 18.000 man practisch ver
nietigd is. De Russen verloren ook een enorme
hoeveelheid materiaal.
Doch één feit was van nog veel grooter be-
'g, n.l. dat de Russen niet de slecht gekleede
slecht geoefende proletariërs waren, welke
.oskou als kanonnenvleesch op de Karelische
landengte gebruikt had. De honderden Russi
sche lijken welke bij Tolva liggen toonen aan,
dat deze Russen tot de goed gekleede en goed
uitgeruste stoottroepen behoorden. Versche
,-s V.'
Het Nederlandsche s.s. „Gouwe", dat ih de Downs in aanvaring kwam met een En-
gelsch motorschip, waardoohet een gat in den voorsteven opliep, is op eigen
kracht te Amsterdam aangekomen waar de lading meel gelost wordt
troepen zullen waarschijnlijk noodig zijn om de
door de zware verliezen ontstane gapingen aan
te vullen.
Verder bericht Reuter uit Oslo, dat de
Noorsche militaire autoriteiten een onder
zoek hebben ingesteld naar de beweerde
bombardeering van de rivier Paasvik aan de
Noorsche zijde der grens, tijdens de Rus-
sisch-Finsche gevechten. Men heeft vastge
steld, dat het ijs op de rivier zes keeren was
geraakt, waarvan viermaal aan Finsche zij
de, eenmaal op de grens en een ander maal
waarschijnlijK juist binnen de Noorsche
grens.
ANKARA, 3 Jan. (Havas) Dinsdagmiddag
om 2.45 uur heeft zich een nieuwe aardschok
voorgedaan in Yozgat en in ce streek ten Westen
van Erzinjan. In negen dorpen zijn 97 huizen in
gestort en 67 beschadigd, doch er zijn geen
slachtoffers. Dinsdagmiddag oni 4.20 uur werd
ook een aardschok geregistreerd te Tchankere.
Hoewel bijzonderheden ontbreken, gelooft men,
dat er geen slachtoffers zijn.
Volgens een later Havas-bericht zijn
gistermiddag tengevolge van een aardbeving
te Yozgad en omgeving 184 huizen ingestort.
Tot nu toe is nog geen melding gemaakt
van verliezen aan menschenlevens.
De overstroomingen te Balikesir, Ismidt en
Adabazar hebben 336 huizen doen instorten,
terwijl 300 door het water werden meegesleurd
en 662 onbewoonbaar zijn geworden.
Ook zijn talrijke bruggen ingestort.
Naar Havas uit Jeruzalem bericht, hebben
talrijke geneesheeren uit Palestina hun diensten
aangeboden om Turkije te helpen, en boden een
delegatie van den gemeenteraad van Tel Aviv
en het Dhadassah-hospitaal den Turkschen
consul aan een medisch corps naar de geteis
terde streken te zenden. De gemeenteraad van
Haifa heeft 100 Palestijnsche ponden gegeven.
LONDEN, 3 Jan. Naar verluidt heeft de
ambassade van de Vereenigd#Staten te Berlijn
op verzoek van de Britsche regeering inlich
tingen gevraagd over de verblijfplaats van de
twee Britsche officieren Best en Stevens, die
aan de Nederlandsche grens nabjj Venlo ont
voerd werden, aldus meldt United Press aan
haar bladen. De vraag om hun loslating te
verkrijgen wordt evenwel aan de Nederland
sche regeering overgelaten. De resultaten van
de stappen van de Amerikaansche ambassade
werden tot dusverre nog niet bekend gemaakt.
ROME, 2 Jan. Volgens de „Giomale
d: Italia" wordt zoowel door de stedelijke poli
tie als door de Vaticaansche politie een onder
zoek ingesteld inzake den brand in de San
Lorenzo-kerk van de Pauselijke Kanselarij.
Verschillende getuigen hebben volgens dit
blad verklaard, dat de brand op verschillende
punten tegelijk uitbrak, terwijl men snel
ontbrandbare stoffen gevonden heeft.
Verschillende werklieden, die aan de Can-
celleria herstellingen verrichtten, konden geen
bevredigend antwoord geven op de vraag, wat
zij ten tijde van den brand deden.
TOKIO, 3 Jan. (D. N. B.) In de provincie
Saitama ten Westen van Tokio bij Tokorozawa
is een personentrein tegen een goederentrein
gebotst. Tot nu toe werden elf dooden en twaalf
zwaar gewonden geborgen, doch vermoecielijk
zal het aantal slachtoffers nog hooger zijn.
Beperkte activiteit aan het Westfront.
Moskou en Tokio sluiten een accoord
over de grensregeling.
De slag bij Salla duurt voort.
Radiorede van den minister-president,
jhr. mr. D. J. de Geer.
Wijziging der Vestigingswet in werking
getreden.
Besprekingen van den Belgischen mi
nister De Man over het O. en O.-werk.
In de 4e klasse der Staatsloterij is de
prijs van f 25.000 gevallen op num
mer 12805.
BIJLSMA'S ASSURANTIEKANTOOR N.V,
KlixBrsgrocht 267 Amsterdam Telef. 42167-33540
OORLOGSCHADE-
(MOLEST-) VERZEKERINGEN
OVER ZEE EN DOOR EUROPA,
per spoor, schip ot auto, met en zonder
Requisitie en/of Inbeslagname. Onze premies
zijn meestal logerdan de bestaande tarieven.
BRUSSEL, 3 Jan. (Havas) Gedurende de
maand December 1939 zijn 340 schepen de ha
ven van Antwerpen binnengeloopen. De totale
tonnage bedraagt 649.997 ton.
LOGEER te Amsterdam In het
het eenige hotel met eigen overdekt zwembad
Gratis toegankelijk voor hotelgasten
f 3.50 per dag Inclusief ontbijt
Amsterdam-C. TeL 40661
LUNCH f 1.50 DINER f 2.— en hooger
HOTEL RESTAURANT FLEISSIG
Warmoessiraai - Amsterdam
Telefoon 45972 45977
Logies met ontbijt vanaf 2.50; Diner vanaf 1.15
Groote en kleine zalen Partyen reductie
Weteringschans 83, Amsterdam t/o Rijksmuseum
Bovenzaal Lunchdiner f 0.85
Per kaart A 5 stuks 10 korting
Rembrandtplein Amsterdam Telefoon 31665
Logies met ontbijt ƒ3.25 p. p.; 6.25 voor 2 pers.
Gesoigneerde DAGSCHOTELS van 0.60 tot L-
GELDBOPSCHEWEG 17 EINDHOVEN
wenscht zijn geachte Cliënteele een GELUKKIG
en VOORSPOEDIG NIEUWJAAR.
W. P. H. KUIPER
„Eeuwenoud" „Up to Date"
Hilversum - Telef. 6141 (2 lijnen)
HILVERSUM Telefoon 7941 (2 lijnen)
Door zijn hoogg ligging aangenaam verblijf in
alle jaargetijden. Voor langer verblijf speciale
arrangementen.
OVERVEEN bij HAARLEM
PRIMA PENSION vanaf f S.50
VOORJAAR 1939 GEHEEL GERESTAUREERD
Prima kguken en kelder - Schitterende serre en
terrassen Centrale verwarming: koud en warm
stroomend water Telefoon 13574 Haarlem
HOTEL-RESTAURANT
OUDEGRACHT 129
UTRECHT
Zalen voor vergaderingen en feestdiners
Groote gezelschappen, groote reductie
KNAPPEND HOUTVUUR. GOEDE WIJN-
WAT KAN HET IN „DE MALLEJAN-
GEZELLIG ZIJN
Tel. 2 Week-end (met wilddiners) 9.- p. p.
Stand op Woensdag 1 uur njn.: 757J)
Vorige stand: 758.4