fe
SANOSTOL
IJsel over Haarlems
straten
Het R.K. Militairen-
tehuis op wielen
Mr. Dr. A. Baron
Röell
Haarlem, 9 Jan.
Kustvaartuig op
mijn geloopen
Vraag mijn merk
DINSDAG 9
JANUARI 1940
Een kwarteeuw Commissaris
der Koningin
Op 16 Januari a.s. zal het 25 jaar geleden
8ijn, dat de toenmalige burgemeester van
Amsterdam, mr. dr. A. baron Röell, tot
commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Holland werd benoemd. Niet ten on
echte werd deze onderscheiding beschouwd
de bekroning van een zeer verdienstelijk
ambtenaarsleven. Dat het den heer Röell
'hans gegeven zal zijn, zijn zilveren jubi-
'6um als zoodanig te vieren is derhalve wel
een groote merkwaardigheid. Daar komt
h°g bij, dat de jubilaris op den 21sten
Augustus van het afgeloopen jaar 75 jaar
ls geworden en zijn vitaliteit en arbeids
macht nog steeds zoo groot zijn, dat ieder-
eeh het zou betreurd hebben, als de heer
Nöell in de afgeloopen jaren op de gedachte
«oy zijn gekomen afscheid van zijn hooge
'Uiictie te nemen.
?eh;
Sr
Sd
Sdi
yoi.
Jubileum- en Nieuwjaars
receptie
R. K. School aan den Heerensingel
begint Donderdag
De Big van het 168ste
Aanbesteding bruggenbouw
Dief door bestolene gepakt
Het lekkere levertraan-product
Hier en daar was het beter
schaatsen dan loopen!
Brutale oplichtster
aangehouden
Haarlem's Muziek-Instituut
N.I.V.A.
Ongeluk op de Fonteinlaan
De R. K. Leeszaal
STADSSCHOUWBURG
„Een dokters-dilemma"
De heer G. Spaan
geridderd
Huldiging van den onder comman
dant van de brandweer
De werkloosheid
Een minder gunstige week
BURGERLIJKE STAND
Mevr. Schwab-Welmann
Een vooraanstaand tooneelkunste-
naresse in ruste overleden
AGENDA
Stadsschouwburg
10 Januari
Bioscopen
Apotheekdiensten
De vier opvarenden gered en aan
boord van het s.s. Tiberius
genomen
Z. H. Exc. de Aartsbisschop krijgt
den wagen in Utrecht te zien
STAD
Gesproten uit een oud, voornaam geslacht,
in den loop der eeiiwen reeds vele hoogst
^kwame en verdienstelijke mannen aan de
^örninistratie en regeering van stad en land
beeft geschonken, en zelf een edel regent, moet
et hem wel een eer en een voldoening wezen,
?Jjn land zoovele jaren te hebben mogen dienen,
i'erwijl leden van het college van Gedeputeerde
®taten kwamen en gingen en ambtenaren, na
herhaalde malen te hebben gejubileerd, door
kun hoogsten chef ten afscheid op hartelijke
rjiize werden toegesproken, bleef Commissaris
?ócll op zijn post en iedereen vond dat de
bieest natuurlijke en voor de hand liggende
^uk van de wereld.
Baron Röell werd in 1864 te 's-Gravenhage
geboren. Hij bezocht daar het gymnasium er.
"tudeerde aan de universiteit van Leiden, waar
g'i 4 April 1892 promoveerde tot doctor in de
5a-atswctenschappen op een dissertatie, getiteld
"Wetgeving op de huisvesting van arbeidende
"bassen" en stellingen tot doctor in de Rechts
wetenschap. In 1893 kwam hij aan de provin
ce griffie van Gelderland in den rang van
fjujunct-commies, het jaar daarna als afdee-
j Ugschef aan de provinciale griffie van Over-
£*ei en reeds in 1898 volgde zijn benoeming
C burgemeester van Leeuwarden. Zes jaar latei
ei"d hij burgemeester van de Geldersche
k°°fdstad en in 1910 zag hij zich benoemd tot
krgemeester van Amsterdam als opvolger van
ftir,
j. dr. van Leeuwen, die toen Commissaris der
W°ningin in de provincie Noord-Holland was
Worden. Nadat deze in 1915 zijn functie ver
beeld had voor die van vice-president van der,
^d van State, volgde de heer Röell hem ook
Haarlem op.
Hi de afgeloopen 25 jaar heeft de neer Röell
volle maat van zijn beproefde krachten en
gewijde energie aan de behartiging der be-
1e
t*ugen van het bloeiende en volkrijke gewest
Oord-Holland gegeven. De tijdsomstandigheden
jachten mede, dat het beeld van het provin-
'aie administratie- en bestuursapparaat geheel
®tanderde en cat de provinciale bemoeiingen
het openbare leven een ongekende, een
'jha duizelingwekkende vlucht namen. Gebee.
euwe gebieden, zooals die van de watervoot-
ening, de electriciteitslevering en de gezond-
®idszorg wterden betreden; het ambtenaren-
rps kreeg een wettelijk geregelde positie, ir.
®reenstemming met de sociale wenschen van
üh n de verouderde waterschappenrege-
Ug werd door een moderne organisatie vervar.-
U; het met sprongen stijgende verkeer vroeg
verkreeg een schitterend en uitgebreid we-
ka ne'' waar noodig door eer grandioos stel
ahalen versterkt.
jjJu het begin van zijn ambtsperiode trof de
l9i°V*ncie de nog welbekende watersnood van
waarvan het gelukkige gevolg was, dat
Sdige toestand van Noord-Holland verbeterd
zijn doortastend ingrijpen de waterstaat-
en voor eeuwen op hechte grondslagen ge-
eerd. De oorlog van 19141918. de daarop
i 'Sende hoogconjunctuur met haar vele ver-
q kingen tot het doen van onmatige uitgaven,
j," Jarenlange deprimeerende crisis met haar
q.khner gekende werkloosheid en inzinking van
land- en tuinbouw maakten de ambts-
'iode van baron Röell tot een der moeilijkste,
q^kc de Proviincie ooit gekend heeft. Niet al-
ceh vond de behartiging van al deze belangen
hem een kundig organisator, die mede dank
J zijn uitnemende administratieve kennis aan
'es vorm en gestalte wist te geven doch, tot
den huidigen dag bezield met een benijdens-
aardig frisschen, jongen geest, toonde hii zich
gewoonlijk de warmste voorstander van de
eUwe ideqën.
^.Hegaafd met een groote menschenkennis wist
y'J zich bovendien te omringen met een staf
jj b knappe ambtenaren en medehelpers, die
vetTl de uitvoering van de moeilijke opdrachten
j^rgemakkclijkten. Wie nagaat wat er in N.-
q hand op het gebied van het Nijverheidson-
Swijs door de Provincie tot stand is gebracht
jb bevorderd; wat er gedaan is voor het be-
v?ud van artistieke cultureele waarden uit ver-
qbgen eeuwen; voor de verbetering van de
jb®nbare hygiëne, waarbij slechts gedacht be-
°Sft te worden aan de bestrijding der tuber-
W'ose, aan de krankzinnigenverpleging en de
JS voor onvolwaardige geesteszwakken; voor
Vjet behoud van het natuurschoon in de pro-
j^hcie wat b.v. de stichting van het Gooisch
btuurreservaat tot gevolg had en het toe-
v,cht op de totstandkoming van uitbreidings-
i ahnen. .-oet wel de conclusie trekken, dat er
l! Noord-Holland in menig opzicht baanbre-
bd werk is verricht, waarvan de heilzame
gevolgen tot in verre geslachten zullen worden
genoten.
Als voorzitter van de Statenvergaderingenen
van de kleine commissievergaderingen, waar
geschillen van bestuur worden behandeld, is de
heer Röell vrijwel niet te overtreffen. Hij do
mineert de bijeenkomsten niet alleen door de
fijne kennis van de reglementen, welke hij met
correcte hoffelijkheid weet te hanteeren, maar
vooral door zijn kennis van het te behandelen
onderwerp, dat hij gewoonlijk tot in alle on-
derdeelen bestudeerd heeft en waarvan hij de
wettelijke mogelijkheden tot in details heeft
nagegaan en overziet. Door zijn breede opvat
tingen en zij.n zin voor werkelijkheid heeft hij
de doorvoering van nieuwe parlementair-
democratische gebruiken zeer vergemakkelijkt
en zelfs bevorderd, waarbij zijn niets en nie
mand ontziende onpartijdigheid hem te hulp
kwam en instemming, vertrouwen en bewonde
ring afdwong. Tegenover sprekers, die zich nog
maar moeilijk aan het milieu wisten of wensch-
ten aan te passen, was hij steeds een toonbeeld
van hoffelijkheid en geduld, zonder zich de teu
gels uit handen te laten nemen.
Deze hoffelijkheid en onpartijdigheid kre
gen een bijzondere sympathieke uiting, wan
neer hij bij jubilea, afscheid of overlijden van
Statenleden, ambtenaren of verdienstelijke
burgers eere wist te geven wien eere toekwam
en daarbij steeds den juisten toon wist te tref
fen. Of iemand hem na stond in politieke over
tuiging, maakte daarbij voor hem geen verschil
uit. Zijn representatieve plichten nam hij op
hoogst voorname wijze waar, daarin op beval
lige en innemende wijze gesecondeerd door
zijn echtgenoote, mevrouw Röellbaronesse
de Vos van Steenwijk. Vele malen werden de
Commissaris der Koningin en mevrouw Röell
op bijeenkomsten van katholieken gezien.
De belangstelling van baron Röell beperkt
zich allerminst tot het strikt ambtelijke. Zoo
is de naam van baron Röell onafscheidelijk
verbonden aan het Concertgebouw te Amster
dam, van welks vereeniging hij jarenlang voor
zitter is geweest. Zoowel de commissaris als zijn
echtgenoote hebben veel voor de ontwikkeling
van de kunst en der wetenschap gedaan. Sinds
1915 is baron Röell voorzitter van de Holland-
sche Maatschappij der Wetenschappen en sinds
1923 voorzitter van de Koninklijke Vereeniging
Koloniaal Instituut. Voorts is hij o.m. lid van
het curatoren-college der universiteit van Am
sterdam, voorzitter van het Gooisch Natuurre
servaat; commissaris van de Stoomvaart Maat
schappij „Nederland". In het jaar 1929 nam hij
als gedelegeerde van de Nederlandsche regee
ring deel aan het Pacafic Science Congres te
Batavia en bezocht hij na afloop Java, Bali en
Sumatra.
Zijn hoogst verdienstelijke arbeid is erkend
o.m. door zijn benoeming tot ridder in de Orde
van den Nederlandschen Leeuw, tot groot
officier in de Orde van Oranje-Nassau, de toe
kenning van het eereteeken van het Duitsch
Roode Kruis eerste klasse.
Wij zijn ervan overtuigd, dat de heer Röell
de grootste belooning voor en de grootste vol
doening van zijn arbeid vindt en heeft gevonden
in dien arbeid zelf. Het beste, wat hem daar
om op deze stond kan worden toegewenscht,
is dan ook wel een nog jarenlange durende
goede gezondheid en arbeidskracht en arbeids-
lust om zijn krachten met opgewektheid en
voortvarendheid aan zijn taak te blijven geven.
Met voldoening kan de heer Röell terugzien op
een rijk gevulde 25-jarige bestuursperiode, welke
voor Noord-Holland van het allergrootste ge
wicht en zeer vruchtbaar is geweest.
Het bericht over de viering van het jubileum
van den Commissaris der Koningin in Noord-
Holland, mr. dr. A. Baron Röell, heeft niet juist
aangegeven wanneer vereenigingen en corpo
raties hun opwachting kunnen maken. Daar
om laten wij hier de regeling volgen, zooals
zij thans is vastgesteld:
De Commissaris van de Koningin en baro
nesse Röell zullen hun Nieuwjaarsreceptie voor
autoriteiten en particulieren houden op Woens
dag 17 Januari, des avonds te negen uur. Deze
receptie zal met het oog op het ambtsjubileum
plaatsvinden ten gouvernementshuize te Haar
lem (Paviljoen aan den Dreef).
Deputaties van vereenigingen en corporaties,
die gelukwenschen willen aanbieden, zullen op
Dinsdag 16 Januari in den namiddag eveneens
ten gouvernementshuize worden ontvangen.
Over het juiste uur wordt verzocht overleg te
plegen met den griffier der Provinciale Staten.
Men deelt ons mede, dat de St. Jozefschool
aan den Heerensingel haar poorten morgen nog
niet voor de leerlingen zal openstellen. De mi
litairen hebben weliswaar het gebouw verlaten
doch men is met de schoonmaak nog niet zoo
ver, dat morgen reeds met de lessen een aan
vang kan worden gemaakt. Zoowel de fröbel
school als de lagere school zullen Donderdag
beginnen.
Na een tournee door Nederland en België
komt het tooneelgezelschap „De Schouwspelers"
a.s. Zondagavond 14 Jan., aanvang 8.15 uur, in
het Gem. Concertgebouw voor een grooten lach-
avond. Opgevoerd wordt de populaire militaire
klucht „De Big van het 168ste", waarin de
voornaamste medespelenden zijn: Caroline van
Dommelen, Wim Grelinger, Tonny Otterloo e.a.
Ged. staten der provincie Zuid-Hollana heb
ben aanbesteed: Het maken van een tweetal
bruggen met aansluitende viaducten in het in
aanleg zijnde weggedeelte Rijnsaterswoude
Haarlemmermeerpolder over de Drecht en Leid-
schevaart, een en ander met bijbehoorende en
bijkomende werken, gelegen in de gemeenten
Woubrugge, Rijnsaterswoude en Leimuiden.
De laagste inschrijfster was de N.V. P. C. Za-
nen te Heemstede voor f 375.800.
Gisterenmorgen om tien minuten over half
twaalf deed een reiziger aangifte bij de politie
van vermissing van zijn rijwiel, dat voor een
huis aan de Eendrachtstraat stond.
Anderhalf uur later kwam dezelfde reiziger
weer op bezoek bij de politie met de door hem
vermiste fiets en met den 36-jarigen varensgezel
uit Schiedam, die haar gestolen had. Deze man
bekende bovendien nog twee rijwielen in IJmui-
den te hebben gestolen.
De varensgezel is in bewaring gesteld en zal
aan de politie worden voorgeleid.
Vraag 't lékkere levertraanproduct
Sanostol in de flesch met héér foto
er op! Want dët is het levertraan
product, dat smakelijk gemaakt
werd door toevoeging van sinaas
appelsap. Maar ook het eenige
levertraanproduct met de zoo
waardevolle vitaminen A, B, C en
DSanostol, noodzakelijk voor Üw
kind, onontbeerlijk ook voor U
De „familieverpakking" van f. 2.75
is 2 >/2 X zoo groot als de bekende
flacon van f. 1.40. Dus voordeeliger!
BROCADES-STHEEMAN 8. PHARMACIA
Om kwart voor één vertelde de A.N.P.-om-
roeper het bij de nieuwsberichten en om
kwart over één slipten de eerste wielrijders
op het steeds gladder wordende wegdek.
Het regende en het begon te vriezen en de
natte straten werden ijsbanen, waar het ver
keer een onmogelijkheid werd.
De gemeente-reiniging kon het niet bij-
beenen, zoodat om ongeveer drie uur de stra
ten het tooneel vormden voor vele valpar
tijen.
Vooral om vier uur en half vijf, toen vele
scholen uitgingen, kregen de valpartijen meer
een „en masse"-karakter.
In het Noordelijkste gedeelte van onze stad,
even boven de Jan Gijzenvaart was het zóó
glad, dat op de kade, zoowel als in de Roer-
dompstraat en aangrenzende straten door de
jeugd druk werd geschaatst. Vanzelfspre
kend kon er van loopen toen geen sprake
meer zijn, en de fietser, die het waagde de
bocht Rijksstraatweg—Jan Gijzenvaart opzijn
rijwiel te blijven zitten, zat er een oogenblik
later naast.
Vooral autobussen, auto's en trams hadden
het te kwaad.
Met man en macht werkte men aan de N
Z. H. T. M. en aan de Brockway om het ver
voer gaande te houden, doch met weinig resul
taat.
Het tramverkeer op de lijn Amsterdam
HaarlemZandvoort geschiedde zeer bevredi
gend, althans de omstandigheden in aanmer
king genomen. De trams hadden alle twintig
minuten vertraging, doch het verkeer bleef re
gelmatig.
Veel last bezorgde het weer den trambestuur
ders, omdat de ruiten bevroren waren en het
zicht daardoor bijna rShil was. Verder was de
ijsafzetting op de beugels zeer hinderlijk.
Het tramverkeer in de stad functionneerde
zeer goed, terwijl op de lijn naar Leiden de
automatische seinlichten bevroren waren. De
bussen haddden het het zwaarst te verantwoor
den.
De bus van de N. Z. H. van Bloemendaal
naar het station en dan over de Leidschevaart
naar Heemstede wist men te handhaven, zij het
dan ook met veel moeiten en zorgen. Af en
toe kwam een bus naar den kant van den weg
om daar te stranden, maar spoedig was er dan
assistentie van het hoofdkantoor zoodat de stag
natie doorgaans spoedig verholpen was. De
andere buslijnen hebben in den vooravond een
drietal uren moeten staken, omdat het rijden
op wegen, die nog niet bestrooid waren, zeer
onverantwoordelijk was.
Begrijpelijkerwijze had de tram 't des avonds
en in den vooravond zeer druk met het vervoer
van de velen, die zich niet te voet, per fiets
of per auto naar hun woning durfden begeven.
De trams waren zooveel mogelijk voorzien van
volgwagens, zoodat een regelmatig vervoer ge
waarborgd was.
De Brockway-maatsehappjj, die haar lijnen
tot diep in de buitenwijken uitstrekt, was wel
zeer ongelukkig. Er was niet gestrooid en het
rijden met de zware bussen was zoowel voor
passagiers als voor de andere weggebruikers
levensgevaarlijk. Gisterenavond werden dan
ook alle bussen binnengehaald. Even later
werd weer beperkt gereden, doch toen de
slechte weerstoestand aanhield en de voor
ruiten zwaar bevroren waren, heeft men het
vervoer maar stopgezet.
Doordat vanmorgeh in de buitenwijken nog
zoo goed als niet gestrooid was, kon lijn I niet
rijden. De maatschappij heeft aan de Gemeen
tereiniging wel het verzoek gericht om te
strooien in de straten waar zjj haar bussen
rijdt, maar aan dit verzoek kon men geen ge
volg geven. Lijn II en III rijden thans weer zoo
goed als normaal.
Ook het taxibedrijf was gisterenmiddag en
gisterenavond gedeeltelijk lamgelegd, niette
genstaande de vele personen, die vervoerd
wenschten te worden. In den avond, toen op
meerdere plaatsen was gestrooid, ging men weer
rijden. De drukte was toen zoo groot, dat de
meeste wagens bezet waren en velen teleur
gesteld moesten worden.
De Gemeentereiniging begon gisterenmid
dag met strooien en vanmorgen heeft zij dit
werk voortgzet. Deze dienst werkt thans met
8 a 10 wagens, w.o. wagens van Openbare
Werken. Men is thans in de voornaamste
straten der buitenwijken bezig.
De poliklinieken der ziekenhuizen hebben het
gisterenmiddag en gisterenavond druk gehad
met het behandelen van personen, die bij val
partijen gewond waren. Men heeft veel gebro
ken armen en beenen moeten behandelen. Een
en ander hebben wij reeds uitvoerig bericht.
Het is te hopen, dat het met de gladheid,
een der verraderlijkste winterverschijnselen,
spoedig gedaan zal zijn. Het diene nog even
te worden opgemerkt: particulieren zijn ver
plicht zand of asch te strooien op de trottoirs
voor hun huizen. Zij bewijzen zichzelf daarmee
een dienst, én de overheid,, én anderen.
Dit geldt niet alleen voor Haarlem, maar ook
voor de inwoners van Heemstede, Bloemendaal,
Santpoort en andere gemeenten.
Het is 4e politie van Heemstede gelukt Maan
dagavond het jonge meisje, dat dé laatste
weken verschillende winkeliers in deze ge
meente op brutale wijze had opgelicht, te ar
resteeren.
Zij had het vooral gemunt op juweliers en
kapperszaken. Ondanks het feit, dat reeds
vorige week in de dagbladen tegen dit meisje
gewaarschuwd was, kreeg zij toch bijna dage
lijks zonder betaling alles mee, wat maar van
haar gading was.
Wanneer zij voldoende had uitgezocht en had
laten uitpakken, kwam het meisje plotseling
tot de ontdekking haar portemonnaie vergeten
te hebben. Zij gaf dan een gefingeerd adres op,
altijd in een buurt waar gegoed publiek woont
en haar optreden boezemde steeds zooveel ver
trouwen in, dat de winkelier het steeds goed
vond, dat zij den volgenden dag wel even zou
komen afrekenen.
Maandag zond de politie aan iederen win
kelier een goed signalement met het verzoek,
onmiddellijk te waarschuwen wanneer deze jon
gedame in den winkel zou komen. Deze tactiek
leidde tot succes. Toen een juwelier op den
Binnenweg deze circulaire ontving, schrok hij
danig, want even te voren had hij het meisje
op voormelde wijze een fraai polshorloge „ver
kocht". Onmiddellijk waarschuwde hij de po
litie en na een uitgebreid onderzoek gelukte
het den rechercheur te Marvelde het meisje des
avonds in haar betrekking aan te houden. Ze
zou juist uitgaan voor een verjaarsvisite en
daarvoor had ze dien middag op haar manier
ingeslagen: een polshorloge, een kistje sigaren
een doos sigaretten, een doos chocolade en een
pakje bonbons.
De daderes is een 18-jarig meisje, dienstbode
afkomstig uit Haarlem. Bij onderzoek op haar
Kamertje werd een koffer vol opgelichte goe
deren in beslag genomen, bijouterieën, prach
tige vulpenhouders, doozen zeep, parfum, pot
ten crème enz.
Bij een opticien heeft ziJ &.a. een prachtige
barometer opgelicht en haar ouders ten ge
schenke gegeven.
Het meisje is voor onderzoek aan het politie
bureau in bewaring gesteld.
Mej. Ans Bcuters is met ingang van 1 Januari
benoemd als leerares voor piano en mej. N.
datenburg als leerares rhythmisch dansen en
ballet aan het Haarlems Muziek-Instituut.
De Kring Haarlem en omstreken van het
Ned. Instituut van Architecten (N.I.V.A.) belegt
op 19 Januari, des avonds om acht uur in Lido
aan het Houtplein een lezingenavond.
Arch. J. de Boer van Halfweg zal spreken
over: Mystiek in de Bouwkunst" en drs A. v.
d. Boom uit Haarlem zal spreken over: „Pro
blemen in de glasschilderkunst".
Vanmorgen reed op de Fonteinlaan een
Aalsmeersch schilder in een auto. De auto
slipte door de gladheid van den weg en ramde
een lantaarnpaal. Zoowel auto als lantaarn
werden zwaar beschadigd. De schilder bekwam
geen letsel.
In verband met de weersgesteldheid zal de
R. K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek. N.
Gracht 70, des avonds gesloten zijn.
Wie zich gisteravond naar het Wilsonplein be
gaf, om de opvoering van „Een dokters-dilem
ma" door het Residentie-Tooneel bij te wonen,
waagde zich op glad ijs, in meer dan één zin.
Bij een abonnementsvoorstelling laat men zich
niet zoo gemakkelijk van een bezoek aan den
schouwburg afschrikken als bij een gewone ge
legenheid, maar het heeft ons toch verrast, dat
zoovelen den tocht over den gevaarlijk gladden
weg hadden gewaagd om de uitvoerige boutades
van den gevaarlijk-gladden G. Bernard Shaw
aan te hooren.
Sinds 1913 is dit spel van den geestigen en
scherpzinnigen satiricus niet meer op het Ne
derlandsche tooneel geweest. Nu geeft het Resi
dentie Tooneel er een opvoering van, die in
vele opzichten voortreffelijk mag heeten. Met
Dirk Verbeek, Adolphe Engers, Jan C. de Vos,
Piet Bron, Henk van Buuren en Philippe la
Chapelle als de verstarde specialisten genieten
we voortdurend van een dialoog, waar de von
ken afslaan. Vera Bondam is in de rol van
naïeve kunstenaarsvrouw zoo ontroerend, als
Shaw dit maar toestaat, en Johan de Meester
typeert den schilder-comediant even overtui
gend, als hü met veel begrip en in goed tempo
de regie voert. Het is allemaal verbazend knap,
wat men op zoo'n avond te hooren en te zien
krijgt.
Maar dit wil nog niet zeggen, dat het geheel
bevredigt. Het paradoxale van den genialen
auteur verbijstert op den duur. Hü, die de die
ren in bescherming neemt, pleegt onbarmhartig
vivisectie op 's menschen geest en karakter, een
ontleding, waarachter men den weemoed van
den kunstenaar kan vinden, maar die door het
sarcastisch gebaar danig schrijnt. De denkbeel
den tuimelen verwarrend over elkaar en in dit
milieu van heidensche, materialistische weten
schap overheerscht een beklemmend cynisme.
Er is een teveel aan geestelijke afbraak en
a-moreele propaganda, die in de schriele dra
matische effecten geen tegenweer ontmoet. Voor
een studie van Shaw kan dit spel leerzaam zijn
en dan is het ook interessant, maar overigens
zien wij geen reden om het bijwonen van de
voorstelling aan te bevelen.
Ons publiek savoureert zoo'n stuk maar ma
tig. Het bleek wel duidelijk uit het dalende en
thousiasme bij de langdurige ontwikkeling van
het dilemma, dat de schrijver alleen aan de
orde heeft gesteld om de reactie van zijn fi
guren op moreele vraagstukken te schetsen.
Liefhebbers van tooneel zullen hun bewonde
ring voor het gebodene niet loochenen, maar zij
gaan na zoo'n avond innerlijk teleurgesteld
naar huis.
H. B. v. d. S.
Het zeldzame jubileum, dat de heer G. Spaan,
ondercommandant van de Haarlemsche Vrij
willige Brandweer vandaag viert, is door de
vrijwilligers hedenmiddag op luisterrijke wijze
herdacht.
Vijftig jaar gaf Spaan zijn krachten aan 'net
Haarlemsche corps en naast dit gouden jubi
leum vierde hij tevens zijn zilveren als lid van
den staf. Om een uur vanmiddag werd de ju
bilaris met zijn echtgenoote en familieleden in
de groote garage van de brandweerkazerne
binnengeleid. De groote ruimte was feestelijk
versierd met groen en palmen en talrijke bloem
stukken. De Haarlemsche vrijwilligers vormden
een eerewacht. De burgemeester van Haarlem,
dr. J. E. Baron de Vos van Steenwijk, woonde
met de wethouders W. J. B. van Liemt, mr. ar.
F. A. Bijvoet en D. J. A. Westerveld benevens
den gemeente-secretaris mr. Th. Wesstra, de
plechtigheid bij. Voorts waren daar de com
mandant van de Haarlemsche brandweer, de
heer C. J. van den Broek en het geheele brand
weercollege. De burgemeester voerde als eerste
het woord, namens het gemeentebestuur en uit
eigen naam. De viering van een jubileum als
dit, dient te worden ingezet op de plaats van
uw werkzaamheid en het verheugde spr.
daarom, dat de huldiging geschiedde ten over
staan van het brandweercorps. Vijftig jaar lang
heeft U uw beste diensten aan de brandweer
en aaardoor aan de gemeente Haarlem gege
ven en al dien tijd als vrijwilliger. Voor al die
diensten zijn wij u bijzonderen dank verschul
digd. De brandweer is een vriend in den nood,
dat onderlinge vrijwillige hulp betoont, dat zoo
sterk tot uiting komt in kleine gemeenschap
pen, In dorpen enz., is in de groote stad wat
moeilijker vol te houden. Het besef dat wij elkaar
helpen moeten is ook daar echter levendig. Dat
geeft aan het brandweercorps juist zulk een
groote bekoring. Het gemeentebestuur en in het
bijzonder de burgemeester is u zeer erkentelijk
voor het werk, dat u verricht heeft; voor den
trouw en de overtuiging, waarmee u het brand-
weerbelang steeds diende. Op spr. voordracht
had de regeering besloten de verdiensten van
den heer Spaan te erkennen door hem te be
noemen tot ridder In de Orde van Oranje
Nassau. Onder een spontaan applaus spelde de
burgemeester den jubilaris de versierselen aan
deze orde verbonden, op de borst.
Hierna was het woord aan commandant van
den Broek, die memoreerde, dat Spaan al de
vierde is tijdens zijn ambtsperiode die het gou
den jubileum viert. Voor hem waren het de
heeren D. van Hemert, Daudy en J. Martin.
Spr. ging vervolgens de bewogen geschiedenis
van de laatste twintig jaar na en vermeldde
als bijzonderheid, dat de heer Spaan op de
plaats waar hij thans gehuldigd wordt, 70 jaren
geleden geboren werd. Nadat het corps het
Wilhelmus had gezongen, overhandigde de heer
van den Broek zijn secretaris een gouden arm
bandhorloge. De heer P. B. Kerkhoff bood na
mens den brandmeester een klok aan, in meer
dan een opzicht een symbolisch geschenk zeide
spr. Steeds ging u met uw tijd mee, zelfs gaf
u het tempo aan. U was steeds ons voorbeeld,
besloot spr.
In een geestige toespraak vertolkte er. Spoel-
der de gevoelens der vrijwilligers van „De
Tien". Hij bood den jubilaris, die vijftig jaar
lang een voorbeeld in plichtsbetrachting was,
een radiotoestel aan. Nadat de heer F. J. Lou-
wenberg namens de ladderbrigade een vaas en
een kandelaar van Delftsch aardewerk had aan
geboden en de heer A. C. J. Grooteboer in een
kernachtige toespraak als woordvoerder van het
vaste personeel van de brandweer de theore
tische en technische kennis van dén jubilaris
van het brandweervak geprezen had, dankte de
heer Spaan voor deze grootsche huldiging. Des
middags om drie uur volgde een receptie bij
Brinkmann.
In de afgeloopen week steeg het aantal werk-
loozen te Haarlem met 27 tot een totaal van
5163. Gezien het feit, dat In de overeenkomstige
week van het vorige jaar de werkloosheid met
21 afnam, is het ongunstig verschil cnas 48.
Toch zijn er nog 1155 werkloozen minder dan
in 1939, 1414 minder dan in "38, 1517 minder
dan in '37, 1721 minder dan in "36, 762 minder
dan in '35 en 383 minder dan in 1933. In ver
gelijking met 1934 zijn er echter 68 werkzoe
kenden meer en in vergelijking met '32 zelfs
1164. Daar echter in het voorjaar van "32 óe
werkloosheid belangrijk steeg, heeft men goede
hoop, dat het cijfer in de komende maanden
beneden dat van acht jaar terug zal komen.
Geboren: 6 Jan.: W. Teeuwenvan der Goes,
d.; M. M. de GraaffStam, z.; 7 Jan.: G. vari
der Meulen—Nijman, z.; G. Groenendal—Ho-
gendoorn, d.; G. Stienstra—Vledder, d.; 8 Jan.:
A. Groeneveld—Bakker, d.; Ch. S. Nijenhuis—
Greeff, z.; J. H. OpdamKorthouwer, z.; 9
Jan.: A. J. van der VeldtSnoeks, d.
Overleden: 7 Jan.; J. B. Bongers, 80 j., Kerk
straat; 8 Jan.: M. VuijkSchenk, 78 j., Wes-
terhoutpark; J., 17 m., z. v. D. van Gelder, K'.e-
verparkweg; A. Wijnen. 45 j., Schoterweg.
Een actrice die meerdere geslachten van haar
zeer beschaafde, fijne en eigene kunst heeft
doen genieten, mevr. Schwab-Welmaim, is in
Heemstede overleden. Jaren lang heeft zij op
het Leidscheplein in den Stadsschouwburg van
Amsterdam gearbeid en trad daar meestal in
samenwerking met haar echtgenoot, Hermann
Schwab op. Mooie jaren van ons tooneel heeft
deze kunstenaresse meegemaakt en zij heef.
haar deel gehad aan de tooneelglorie van een
halve eeuw. In de latere jaren trad zij nog op
onder Cor van der Lugt Melsert in Den Haag.
Met haar daalt een kunstenaresse ten grave,
die èn om haar persoon, èn om haar kunst, zoo
wel in als buiten de kringen van het tooneel in
bijzonder aanzien stond.
29 April 1862 werd zij te Amsterdam gebo
ren. Zij bezocht aldaar de tooneelschool onder
mevr. Kleine Gartman, verwierf de bronzen
medaille van Koning Willem in en kwam in
1882 bij de Kon. Vereen. Het Nederlandsch Too
neel. Bij de oprichting der Ned. Tooneelveree-
niging in 1893 werd zij hieraan verbonden, doch
was van 1904 tot 1920 wederom lid der Kon.
Vereeniging. Vervolgens kwam zij aan het Rot-
terdamsch Hofstadtooneel.
Onder vele blijken van belangstelling vierde
het echtpaar Schwab 30 Juni 1937 zijn gouden
huwelijksfeest.
Haar Koningin Louise in Multatuli's „Vor
stenschool," mevr. Alving in Ilsen's „Spoken',
Moeder in Brusse's „Boefje" en vele andere ge
stalten zullen ons van haar in herinnering
blijven.
L. V. d. B
Gebouw St. Bavo: Recollectie 8 uur; Metaal
bewerkers 8 uur; Afdr. Graf. Bond 8 uur; Best.
Bouwvakbond 8 uur; St. Caecilia 8 uur; Rechts
kundig Bureau 8 uur; com. Winterhulp 8 uur;
Gec. Best. Melkhandel 8 uur.
H. K. B„ TempeliersstraatLezing A. J. Meye-
rink 8 uur.
Dinsdag 9 Januari, 8.30 uur: Leidsch Studen
ten Tooneel, „Het Avontuur van Ambrose Apple
John", ten bate van O. en O.
Donderdag 11 Januari, 8.30 uur: Leidsch Stu
denten Tooneel, „Het Avontuur van Ambrose
Apple John" (voor O. en O.-militairen).
Gebouw St. Bavo; P. T. T., 8 uur; Best. Graf.
Bond, 8 uur; Dames St. Caecilia, 8 uur; Proza,
8 uur; R. K. Bevolkingsbureau, 8 uur.
Kunstzaal De Bols: Expositie 105 uur.
Kunstzaal Leffelaar: Expositie 105 uur.
Frans Halsmuseum; Expositie 105 uur.
Gebouw K. v. K., Nassau plein 4: verg. K. v. K-,
8.15 uur.
Brinkmann, Gr. Markt: Ir. Lienesch over „Mo
dem gebruik van grasland", 8 uur.
Rembrandt; .Moeder", boven 18 jaar, 2.30,
7 en 9.15 uur.
Cinema; „Vier mannen en een gelofte" en
„Kom je ook achter de tralies", toegang boven
18 jaar, 2 en 8.15 uur.
Luxor: „Sweethearts", alle leeftijden, 2.30, 7
en 9.15 uur.
Frans Hals: „Robert Koch" boven veertien
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Mo viaeDoorloopend programma.
Spaame; „De havik der wildernis", „Het
geheim".
De avonddiensten der apotheken zullen tot en
met Vrijdagavond worden waargenomen door:
Duijm en Keur, Keizerstraat 6; Begemann en
Sneltjes, Kruisweg 30, Mamix-apotheek, Mamix-
straat 65.
Steeds geopend zijn: C. E. Schotman, Binnen
weg 206208; Elswout-apotheek, Bloemendaal-
scheweg 341; Aerdenhout-apotheek, Zandvoort-
schelaan, tel. 26772; Heemsteedsche apotheek,
Binnenweg 28, tel. 28127; Bloemendaalsche
Apotheek, Bloemendaalscheweg 85, telef. 22181.
Vanochtend is op de Noordzee bij de
Noord-Hinder het Nederlandsche mo
torschip „Truida", thuisbehoorende te
Wildervank, op een mijn geloopen en
gezonken.
De geheele bemanning, welke uit vier
personen bestond, is gered en aan boord
genomen van het s.s. „Tiberius" van de
K. N. S. M., dat zich toevallig in de
buurt bevond.
De „Truida", een kustvaartuig van 176
bruto ton, was met een lading stijfsel
op weg van Koog aan de Zaan naar
Londen. Het schip was Maandagochtend
om acht uur van lJmuiden vertrokken.
Kapitein was de heer H. Pinkster uit
Groningen. Het schip behoort toe aan
den heer E. Heidema uit Alkmaar.
De „Truida" was in 1928 op de werf
van Jan Smit te Vierves-laten gebouwd.
De „Tiberius" bevindt zich op weg
naar Amsterdam en wordt vanmiddag
of vanavond te lJmuiden verwacht.
Een van de twee .Rollende Militairen-vereeni
gingen", de groote wagens, waarmee de gemo-
biliseerden op afgelegen plaatsen worden be
zocht, teneinde ook hen te doen deelen in gees
telijke verzorging en ontspanning, reed heden
morgen tegen half twaalf bü het Aartsbisschop
pelijk Paleis aan de Maliebaan te Utrecht
voor. Om half elf, op welk tijdstip Majoor H.
van Straelen met zijn auto dan ook arriveerde,
werd de auto verwacht, doch door de gladde
wegen was het te begrijpen, dat de aankomst
eerst veel later zou zijn.
Tegen half twaalf kwam eindelijk de lange
groene auto, die in de bekende leger-kleur
is geschilderd, in de Maliebaan uit de richting
van den Singel in het zicht. Voorzichtig zwenkte
de chauffeur het voertuig den midden-rijweg
van het andere gedeelte van de Maliebaan op
om vervolgens aan de zijde van het paleis terug
te keeren.
Uit den auto stapten de Kolonel-hoofdaalmoe
zenier, Mgr. J. J. J. Noordman, en de aalmoeze
nier, majoor A. J. v. d. Oudenhoven. Spoedig
was het ongewone voertuig door publiek om
ringd, dat met belangstelling door de epen
deur de keurige inrichting in oogenschouw nam.
We hebben daarover reeds uitvoerig geschre
ven. Na eenige oogenlplikken kwam Z. H. Exc.
de Aarstbisschop, Mgr. dr. J. de Jong, naar bui
ten, gevolgd door zijn beide secretarissen, de
zeereerw. heeren Dr. J. Geerdink en Th. van
Luenen, die het .Militairen-tehuis op wielen"
in gingen en met veel bewondering de zaak daar
bekeken. Mgr. was vol lof over de practische
inrichting. Z. H. Exc. liet zich een en ander uit
leggen en bezichtigde ook het uitwendige van
den wagen met levendige interesse. Toen de
Aartsbisschop weer in zijn paleis was terugge
keerd, liet Mgr. zün personeel 'n kijkje nemen.
Om ongeveer twaalf uur vertrok de auto naar
Zeist om daarna door te rijden naar Overmeer
bij Nederhorst den Berg, waar hedenmiddag
om drie uur de eerste dienst zou worden ge
houden.
Men had dezen eersten dag voor wat het rij
den betreft de weersomstandigheden niet mee.
De chauffeur van de V.I.O.S., de autobus
onderneming uit Rotterdam, waarvan de wa
gen afkomstig is, kon met het oog op de glad
heid slechts zeer langzaam rijden. Hij was des
morgens om kwart over negen reeds uit Den
Haag vertrokken.
