Eb en vloed in de internationale
politiek
Het Belgische leger paraat
Weer bommen op
Finsche steden
Nieuwe regeering
te Tokio
Het Finsche front
onder druk
Moskou waarschuwt
met nota's en bommen
Samenzwering te
New York ontdekt
BEPERKTE LUCHTACTIE
AAN HET WESTFRONT
INBREKER TROK ER PER
AUTO OP UIT
RQNDQM EEN
BIJZONDEREN LEERSTOEL
Buitenlandsch Overzicht
Drukte in de straten, maar
rust in de gemoederen
MAANDAG 15 JANUARI 1940
Prins Paul te Zagreb
Geschenk van Hitier
passeert blokkade
Drie schepen vergaan
Gevaar in laatste uren
niet toegenomen
Kolendampvergiftiging
Enkele vliegtuigen neergehaald,
noodlanding en verkennings
vluchten
Bij zijn aanhouding vond men voor
ruim f 30.000 gestolen waarden
-r=-
Goddank, er is weer eens rumor in
casa, waarbij katholieken zijn be
trokken. Na den geslachten en niet
meer ten leven te wekken Oss was het
blijkbaar al te lang rustig gebleven,
ïhans gaat het om een bijzonderen leer
stoel aan de universiteit van Leiden en
de bezetting daarvan. De eenigen tijd
geleden opgerichte „Vondelstichting"
deed een verzoek aan den toenmaligen
minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, Z.Exc. Slotemaker de
Bruine, het stichten van een bijzonderen
leerstoel voor de Vondelwetenschap te
bewilligen. De stichting zou de daar
aan verbonden kosten voor haar reke
ning nemen. De universiteiten van Am
sterdam en Utrecht voelden niets voor
zulk een bij zonderen leerstoel. Daarom
wilde men in Leiden dien stoel vesti
gen, Ofschoon de Leidsche Senaat una
niem, dus waarschijnlijk ook met inbe
grip van prof. mr. van Eyck, hoogleeraar
in de Nederlandsche letterkunde aan de
Leidsche Universiteit, afwijzend adviseer
de op het door de Vondelstichting ge
daan verzoek aan den minister, besloot
de bewindsman toch tot stichting van
zulk een bijzonderen leerstoel over te
gaan. De minister was daartoe gerech
tigd en bevoegd en zal deze beslissing
wel genomen hebben op grond van de
overtuiging, dat de Vondelwetenschap
een belangrijk onderdeel van de Neder-
landsche letterkundige wetenschap uit
maakt, en zich leent tot een meer ge
specificeerde en gedetailleerde wereld
beschouwelijke behandeling dan in het
gewone, algemeene letterkundige hoogere
onderwijs doenlijk is. Was het aanvan
kelijk de bedoeling en de gegronde ver
wachting, dat dr. C. R. de Klerk, de
voornaamste bezorger van de voortref
felijke volledige Vondeluitgave der We-
re'dbibliotheek, zou worden benoemd,
door een publicatie onlangs in de Maas
bode verschenen werd wereldkundig ge
maakt, dat de benoeming van dr. W.
Asselbergs (Anton van Duinkerken)
eerlang te wachten stond. Het scheen,
dat dr. C. de Klerk wegens zijn gevor-
dêrdén leeftijd bezwaren had den leer
stoel te aanvaarden en liever een jon
gen Katholiek den uiteraard aan een
nieuwen bij zonderen leerstoel verbon
den moeilijkheden het hoofd wilde la
ten bieden.
Deze publicatie van de Maasbode
nu heeft giftige pennen in bewe
ging gebracht en een bepaald on
verkwikkelijke polemiek uitgelokt,
waarin prof. mr. P. van Eyck een niet
in alle opzichten bijzonder fraaie rol
heeft gespeeld. Wij willen en zullen hiér
niet op alle details van den ge voerden
en nog voortgezetten pennenstrijd in
gaan, doch constateeren slechts hef
volgende
lo. Dat prof. mr. van Eyck tegen het
instituut van bijzondere leerstoelen in
het algemeen, zooals dat thans gere
geld is. en tegen dezen bij zonderen
leerstoel in het bijzonder, fel gekant is,
is zijn goed recht, maar waar hij deel
uitmaakt van den Leidschen senaat, kan
hij niet met reden beweren, dat de stich
ting van dezen bijzonderen Vondelleer
stoel voor hem zoo lang mogelijk met
boos opzet is verborgen gehouden.
2o. De motiveering van het verzoek
aan den minister moge door de Vondel
stichting hier en daar al niet bijs
ter gelukkig geformuleerd zijn, de voor
stelling van zaken door prof. van Eyck
als zouden wij hier met een typisch ka
tholieke achterbaksche intrige en door
drijverij hebben te maken is zeker niet
„wetenschappelijk" verantwoord.
3o. Zijn op zichzelf bewonderenswaar
dige en nobele trouw aan de nagedach
tenis van zijn voorganger dr. A. Verwey
als hoogstverdienstelijk Vondelkenner
gaat te ver, wanneer hij gratuïet be
weert, dat er in één Verwey tien de Kler
ken er» twintig van Duinkerkens zouden
gaan.
4o. Wanneer hij ter bestrijding van
de benoeming van dr. W. Asselbergs
voor de Vondelwetenschap geen katho
liek, maar een „onbevangen weten
schappelijk" geleerde de voorkeur
geeft, bewijst hij van Vondels wezen
en dichtkunst, waarin het Katholicisme
een essentieele beteekenis heeft, even
weinig te begrijpen als van het Katho
licisme zelf, dat volgens hem blijkbaar
niet met wetenschappelijke onbevangen
heid te rijmen zou zijn.
5o. Wij zien niet in, dat een dichten
de jurist, die tot litteratuur-professor
werd benoemd, gelijk prof. mr. van Eyck,
de meest aangewezen persoon zou zijn
om bezwaren te opperen tegen de be
noeming van iemand, die in ieder geval
van af zijn eerste optreden in de littera
tuur zich sinds jaar en dag hoofdzakelijk
met de beoefening en de bestudeering
van de litteraire wetenschap heeft bezig-,
gehouden en daarvan bewonderenswaar
dige en algemeen gewaardeerde bewijzen
heeft geleverd in tal van werken, waar
onder zelfs één officieel met den prijs der
Maatschappij voor Letterkunde werd
bekroond.
80. De adviseerende suggestie van
prof. van Eyck aan de studenten om dr
W. Asselbergs, indien deze benoemd
mocht worden, practisch te boycotten,
is van een liberale fijnheid, welke zelfs
den meest onbeschaafden Katholiek te
giof is.
Overzien wij deze heele affaire en alles
waf daarover in de „Telegraaf", „Het Va
derland" en de „Avondpost" geschréven
is, dan dringt zich aan ons de indruk op,
dat, waar de pogingen om de Katholie
ken op politiek terrein terug te dringen
ondanks alle „hetze" en verdachtmakin
gen zijn mislukt, het thans maar eens
op cultureel en wetenschappelijk terrein
wordt beproefd. Dat daardoor stelling
genomen wordt tegen dat, wat den
hoogvereerden, grootsten nationalen
dichter, Vondel, in diens leven het meest
dierbaar en net meest heilig is geweest,
is voor deze vurige en piëteitvolle Von
delvereerders, die hem voor bevangen
en onbevoegde bestudeering zeggen te
willen bewaren, natuurlijk slechts een
te verwaarloozen bijzaak.
Ook eenige ziekenhuizen en wo
ning van Amerikaanschen ge
zant werden vernield
HELSINKI, 15 Jan. (Reuter). Officieel
wordt verklaard dat boven het geheele land
hevige bombardementen zijn uitgevoerd, in
het bijzonder te Hangö en Tammisaari. Alle
verbindingen met deze beide steden zijn ver
broken.
Tammisaari werd Zondag in den loop van
den dag vijf malen aangevallen. De bevol
king bevond zich in schuilloopgraven, zoo
dat er geen slachtoffers waren.
Volgens een jtater Havas-bericht, heeft de
Sovjet-luchtmacht Zondag verscheidene plaat
sen in Finland gebombardeerd, o.a. Hangö
Eckanaes, Lapvik, Loho en Karis. Men heeft
nog geen berichten over de aangerichte schade
ontvangen, maar wel weet men dat op talrijke
plaatsen brand is uitgebroken.
De bevolking bewaarde haar kalmte.
Over de Zaterdag uitgevoerde bombardemen
ten meldt Havas nog, dat Russische viiegtuigen
boven Helsinki. Abo, Tampere, Tavastehus en
Lahti hebben gevlogen en op al deze steden
bommen geworpen. Er zijn slachtoffers gevallen,
doch het aantal daarvan is nog niet bekend. Ook
zijn in twee verschillende steden bij de bom
bardementen ziekenhuizen getroffen.
Verder wordt gemeld, dat het Finsche es
cortevaartuig „Aura", dat koopvaardijsche
pen convooieerde, in de Botnische Golf door
een Russische duikboot is getorpedeerd.
Het is nog 'niet bekend, hoeveel opvaren
den het leven hebben verloren. Men weet
slechts dat een aantal matrozen vermist
wordt.
Volgens Reuter werd over de luchtaanvallen
op Zaterdag te Helsinki officieel medegedeeld,
dat 13 personen zijn gedood en 71 gewond. Er
werden 500 bommen neergeworpen.
Tevens bericht Reuter dat de villa van
den Amerikaanschen gezant, gelegen in de
diplomatenwijk bij Espoo, op ongeveer 20
K M. van Helsinki, Zbndeig'tijdens een Rtts-
sischen luchtaanval is vernield. De gezant
had de villa eenige dagen geleden verlaten:
Legerbericht uit Helsinki
Het Zondag uitgegeven Finsche legerbericnt
luidt:
Op de Karelische landengte de gewone be
drijvigheid van patrouilles en verontrustings-
vuur der artillerie. Aan het Oostelijke front heeft
de vijand in de richting van Ilomats aanvallen
ondernomen: hij is echter tot zijn uitgangsstel
lingen teruggeslagen. Overigens levendige activi
teit van patrouilles en verkenningsafdeelingen
en scirêrmutselingeri, waarbij de vijand een aan
tal mannen verloren heeft, zoomede materiaal,
waaronder zeven gevechtswagens en twee ge
pantserde auto's.
Van zee niets bijzonders te melden.
De aanvallen waren gericht op het gebied
tusschen Nystad en Kumo en op de omgeving
van Abo, Tampere. Haubo, Lahti en de Finsche
Golf. Zij hebben slachtoffers onder de burger
bevolking gemaakt. Tot dusverre zijn 15 dooden
en verscheidene tientallen gewonden geteld. Bo
vendien is een aantal huizen die uitsluitend
door burgers bewoond werden, in brand geraakt.
In den loop van den dag heeft de Finsche lucht
macht Russische schepen gebombardeerd. Ver
der zijn twee Russische vliegtuigen neergescho
ten. Een Russisch bomoardementstoestel, dat
onlangs neergehaald was, is gevonden.
ZAGREB (Havas). Zagreb had zich sedert
verscheidene dagen voorbereid op het offi-
cieele bezoek van Prins-regent Paul en Prin
ses Olga.
Ondanks de hevige koude toonde de be
volking groote belangstelling en geestdrift.
Om drie uur is het prinselijk paar met een
extra-trein aangekomen. Prins en Pririses
werden op het station verwelkomd door
Matsjek en andere Kroaten-leiders. Hierna
werden toespraken uitgewisseld.
Volgens een Reuter-bericht uit Boekarest
wordt verwacht, dat Koning Carol einde van
deze week tijdens een jachtpartij bij Orvitza
in het Roemeensche banaat een ontmoeting zal
hebben met Prins Paul van Joego-Slavië.
Dergelijke ontmoetingen hebben onlangs met
tv.sschenpoozen van enkele maanden plaatsge
vonden, doch waarnemers alhier negeeren de
berichten in de buitenlandsche pers over een
bijeenkomst op 11 Januari.
Het verluidt evenwel, dat er op 7 Januari een
korte ontmoeting is geweest, toen Carol na zijn
te Chisenau gehouden toespraak is doorgereisd
naar Orvitza. Ook wordt er aan herinnerd, dat
Carol bij die ontmoeting had verklaard: „Bes-
sarabië is steeds Roemeensch gebied geweest,
is het nog en zal het steeds zijn".
PARIJS, 14 Jan. (Havasi. Het Spaansche
schip „Castillo Buelar", dat gisteren met een
lading Duitsche goederen voor Spanje van Ge
nua was vertrokken, zal vandaag te Barcelona
aankomen. De Fransch-Britsche blokkade-auto
riteiten hebben het schip ongehinderd doorge
laten, omdat zich aan boord een auto, geschenk
van Hitier aan Franco, bevond. Om aan te too-
nen, dat men controle had kunnen uitoefenen
heeft een Fransche torpedobootjager het Spaan
sche schip gedurende vier uur gevolgd om het
daarna goede reis te wenschen.
OSLO, 15 Jan. (D.N.B.). Het onder Fana-
meesche vlag varende Zweedsche s.s. „May" is
te Kopervik aangekomen, met vijf leden der
bemanning van het Noorsche vrachtschip „Fred-
ville" (1750 ton) aan boord. Dit laatste is op
de Noordzee op een mijn geloopen. Elf opva
renden worden vermist.
Verder berichtte Reuter op Zondag: Na
eerst op het strand aan de Fransche kust te
zijn geloopen en vervolgens op een zand
bank 'te zijn vastgeraakt, is het Britsche'
stoomschip „Atlantic Scout" (4.575 ton)
binnen tien minuten gezonken.
De bemanning van 34 personen kon zich
met de reddingbooten in veiligheid bren
gen en is in Engeland aangekomen.
Volgens een Havas-bericht uit Sjanghai is het
Japansche stoomschip „Sumei Maru" na twee
ontploffingen op den Jangtse op ongeveer 25
K.M. van Hankau gezonken. Volgens een tele
gram uit Hankau schrijven de Japansche vloot-
autoriteiten de ontploffingen toe aan oude Chi-
neesche mijnen.
Bestrijd xe door
de 3-Minuten
VapoRub - Massage
Teveel innemen kan een
kindermaag gauw van
streek brengen. Om
Baby's kou (of de Uwe) vlug en zeker te bestrijden,
doe als volgt tegen bedtijd:
(1) wrijf flink Vicks VapoRub op keel en borst;
(2) wrijf het daarna ook op den rug;
(3) ten slotte een dikke laag op de borst doen
en met warm flanel bedekken.
Geen wachttijd—Werkt direct
Door deze massage begint VapoRub direct aooi
de huid te werken als een pappleister. Gelijktijdig
ontstaan door de lichaamswarmte de heilzame
VapoRub-dampen, die 18 x per minuut naar de
ontstoken luchtwegen van neus, keel en borst
worden ingeademd. Door de urenlange dubbele
werking verzacht VapoRub de prikkeling, lost
het slijm op, vermindert het hoesten en maakt
het ademen gemakkelijk. Opgelucht en zich pret
tig voelend, valt Baby spoedig in een verkwik-
kenden slaap en 's
morgens is de ergste
kou meestal voorbij.
Verlaagde Prijs 90 ct.
Admiraal Jonai thans premier;
Arita blijft minister van
Buitenl. Zaken
TOKIO, 15 Jan. (D.N.B.) Het kabinet
Abe is Zondag afgetreden. Tegen alle ver
wachtingen in politieke kringen is admi
raal Jonai belast met de vorming van een
nieuwe regeering.
Verder wordt bericht dat de vroegere mi
nister van Buitenlandsche Zaken Arita in
het kabinet-Jonai dezelfde portefeuille
heeft aanvaard. Admiraal Josjida behoudt
de portefeuille van Marine.
Het afgetreden kabinet Abe heeft, volgens
Reuter, een verklaring gepubliceerd, waarin
gezegd wordt, dat Abe in overeenstemming met
het geheele kabinet getracht heeft de staats
zaken te behandelen, doch dat niettemin ge
vreesd moet worden, dat volledige overeen
stemming der meeningen ten aanzien van de
door de regeering beoogde maatregelen inzake
het Chineesche conflict niet werd bereikt. Het
kabinet Abe heeft derhalve besloten af te tre
den, om een stagnatie in de regeeringszaken,
in het -bijzonder met het oog op het Chinee
sche conflict, dat in een nieuwstadium is ge
treden, te vermijden.
Naar Havas bericht juichen economische
en financieele kringen te Tokio de keuze van
admiraal Jonai toe, en wijzen er op dat de
moeilijkheden der Japansche economie eerder
vragen om een sterken man dan om een spe
cialist.
De „Nitsji Nitsji" schrijft dat de figuur van
den nieuwen premier groote bekendheid bezit en
vertrouwen inboezemt door zijp karaktersterkte
en gezond oordeel.
De tweede helft van deze maand begint in
een wat onrustiger stemming in den interna
tionalen toestand dan we de laatste twee maan
den gewend zijn. Sinds het uitbreken van den
oorlog in Finland concentreert de aandacht zich
vooral op hetgeen zich in het hooge Noorden
afspeelt, zoodat men soms schijnt te vergeten,
dat millioenenlegers in Maginot- en Siegfried-
linie tegenover elkander liggen. Iedereen be
grijpt, dat dit niet zoo kan blijven. Is een door
braak in de Maginot- of Siegfriedlinie niet te
forceeren, dan zal men trachten een anderen
uitweg te vinden om den vijand aan te grijpen.
De activiteit die de Geallieerden ontwikkelen,
schijnt er op gericht te zijn, hetzij in het Noor
den door effectieve hulp aan Finland, hetzij in
Zuid-Oost Europa door een optreden in de
Zwarte Zee, Stalin en daardoor indirect Stalins
bondgenoot Hitier te treffen. Hoogst waar
schijnlijk zal Dultschland niet rusteloos blijven
toekijken, wanneer het tot een conflict komt
tusschen de Geallieerden en Rusland en zal dus
het Roode leger moeten helpen, waardoor het
terrein van den strijd verplaatst zou zijn van
het Westen naar een gebied, waar de Geallieer
den meenen gunstiger te kunnen opereeren. Het
is echter duidelijk, dat Duitschland zich niet
zonder meer in een positie zal laten dringen,
waarin het als zwakkere, hetzij mét of zonder
Rusland, tegenover de Geallieerden zou komen
te staan. Het is derhalve mogelijk, dat Berlijn
een tegenactie zal inzetten. Het is nu eenmaal
oorlog en al is hij tot nu toe heel anders ver-
loopen dan algemeen in September verwacht
werd, men moet er ernstig rekening mee houden,
dat deze toestand van betrekkelijke rust heel
spoedig kan omslaan. Chamberlain waarschuw
de de vorige week zijn landgenooten reeds, dat
de stilte, die thans heerscht wel eens de stilte
kan zijn, welke den storm voorafgaat. Het is
noodig voortdurend paraat te zijn; de oorlog
golft over Europa, eb en vloed wisselen elkaar
af en de neutrale landen bemerken hiervan den
weerslag.
De Finnen zullen wel met angst in het hart
den thermometer zien stijgen. Zaterdag J.l. was
voor het eerst sinds weken de temperatuur wat
milder, maar op dienzelfden dag verschenen ook
weer boven de Finsche steden en dorpen de
zware Russische bommenwerpers, om dood en
vernieling te brengen onder een weerlooze be
volking; het is een laffe wraakneming voor de
nederlagen, die de helfdhaftige Finsche troepen
aan het Roode leger hebben toegebracht. Sta
lin schijnt er thans alles op te zetten om de
Finnen tot onderwerping te dwingen. Het Rus
sische leger krijgt aanzienlijke versterkingen
vooral aan het Salla-front, waar de situatie dan
ook voor de Finnen moeilijker wordt. Intus-
schen gaat de verscherping van den strijd ge
paard met een toename van geruchten, dat er
pogingen worden gedaan om het conflict bij te
leggen.
Duitschland is door den Russischen veldtocht
tegen Finland in een zeer onaangename positie
geraakt. Had de nieuwe bondgenoot nu de eene
overwinning na de andere'behaald, dan zou Von
Ribbentrop vol trots de macht van het Roode
leger tegen de vijanden van het Derde Rijk
hebben kunnen uitspelen. Het tegendeel is ech
ter geschied, met het gevolg, dat het Russische
échec ook in de Wilhelmstrasse merkbaar is.
Bovendien heeft de strijd in het Noorden aan
de spil RomeBerlijn, om het zoo zacht moge
lijk te zeggen, weinig goed gedaan. Reeds da
delijk bij het uitbreken van den oorlog heeft
Mussolini partij voor Helsinki gekozen en liet
zijn moreelen steun van materieelen vergezeld
gaan. De zendingen oorlogsmateriaal namen een
zoodanigen omvang aan, dat Duitschland, al of
niet onder pressie van Moskou, zich genoodzaakt
zag het transport te verbieden, hetgeen begrij
pelijk een protest van Italië uitlokte.
Volgens een Zweedsch blad zou na dit protest
het embargo op de Italiaansche wUpens weer
zijn opgeheven. Maar hoe dan ook, de situatie
kan niet anders dan zeer onaangenaam zijn voor
Berlijn. Niemand kan twee heeren dienen; de
tijd om een keuze te doen schijnt echter nog
niet aangebroken. Daarom valt het niet te ver
wonderen, dat er geruchten opduiken, dat
Duitschland bereid zou zijn te bemiddelen tus
schen Moskou en Helsinki. Maar 90k op dit ter
rein ligt het vol voetangels en klemmen:
het Derde Rijk erkent de z.g. Finsche democra
tische regeering-Kuusinen niet en Moskou be
schouwt op zijn beurt de regeering te Helsinki
als niet bestaande. Bovendien zullen de Finnen
thans na hun vele overwinningen minder dan
ooit geneigd zijn belangrijke concessies te doen.
Volgens Stefani zou er thans door de voornaam
ste Noordsehe bladen een campagne zijn begon
nen voor een onmiddellijken vrede tusschen
Finland en Rusland, welke gebaseerd zou zijn
op afstand aan Moskou van een 'zone in Kare
llë, noodig voor de bescherming van Leningrad.
Veel kans zal deze campagne echter wel niet
hebben, want zij zou toch hierop neerkomen,
dat Rusland geen vlootbasis zou krijgen aan de
Finsche kusten, een van de redenen, waarom de
oorlog is begonnen en de regeering te Terioki
spoorloos zou moeten verdwijnen, wat voor Sta
lin op nog meer verlies aan prestige zou neer
komen.
De jongste berichten uit Moskou geven al heei
weinig aanleiding voor de veronderstelling, dat
het conflict spoedig zal Worden bijgelegd. Het
ziet er veeleer naar uit, dat Stalin er niet tegen
zal opzien, den strijd uit te breiden tot Noor
wegen en Zweden. De scherpe nota's, welke dezer
dagen uit Moskou in de Noorsche en Zweedsche
hoofdsteden zijn ontvangen en waarin Rusland
protesteert tegen de houding van deze lander
in het Finsche conflict, voorspellen weinig
goeds. Het werpen van bommen in de nabijheid
van een stad in het Noorden van Zweden kan
dan ook als een waarschuwing van Moskou be
schouwd worden. Beweerd wordt, dat Engeland
onlangs Zweden een garantie zou hebben aan
geboden, maar Stockholm durfde deze niet te
aanvaarden, omdat het vreesde dat Duitschland
een dergelijke garantie als voorwendsel voor een
anti-Zweedsche actie zou gebruiken. Te Stock
holm is men terecht van meening, dat, wanneer
het Roode leger een aanval op ZWeden zou doen,
Engeland zich wel zoo bedreigd gaat gevoelen,
dat het zich, ook zonder een voorafgaande for-
meele belofte, wel aan de zijde van Zweden zal
scharen.
De Noordsehe landen verkeeren in een wei
nig benijdenswaardige positie, en de situatie
schijnt voor hen nog met den dag moeilijker te
worden.
(Van onzen correspondent ie Bross el;
Zondagmorgen zijn in België de blauwe affi
ches aangeplakt, waarbij phase D van de mobi
lisatieverrichting werd afgekondigd, nadat den
avond te voren de militaire overheden alle ver
loven hadden ingetrokken.
Op deze maatregelen was de openbare opinie
reeds eenigszins voorbereid. Sedert Vrijdag
mocht men immers veronderstellen dat er iets
op komst was. Dien morgen had de Koning
luitenant-generaal Denis, minister van Lands
verdediging, en luitenant-generaal Van den Ber
gen, hoofd van den algemeenen legerstaf, ten
Paleize ontvangen. Laat op denzelfden avond
werden de redacties der dagbladen in de hoofd
stad door hun correspondenten uit de streek van
Luik en Verviers gewaarschuwd dat ongewone
troepenbewegingen werden waargenomen en dat
al de verloven in de betrokken eenheden waren
geschorst. Men wendde zich tot de departemen
ten van Landsverdediging en van Buitenland
sche Zaken die evenwel geen inlichtingen kon
den verstrekken. Om allen fantastischen geruch
ten den kop in te drukken liet de president van
het Ministerie van Buitenlandsche Zaken even
vóór middernacht door het agentschap Belga
mededeelen dat, ingevolge de besluiten, die vroe
ger reeds door de regeering waren vastgelegd,
in den loop van den dag zekere beschermings
maatregelen waren getroffen. ,,Deze maatrege
len", luidde het, „maken slechts de toepassing
uit van het verdedigingsplan, voorzien sinds de
eerste dagen van de mobilisatie."
Het spreekt van zelf dat deze Sibyllijnsche
mededeeling de gemoederen niet. bevredigde, te
meer daar op hetzelfde oogenblik aangekondigd
werd dat de oefeningen met de alarmsirenen,
die Zondag in de provincie Brabant zouden wor
den gehouden, niet zouden doorgaan.
Anderzijds dient er nog op gewezen dat het'
Oostelijk gedeelte van België in de jongste da
gen herhaaldelijk overvlogen is door Duitsche
vliegtuigen. Speciaal moeten wij de aandacht
vestigen op de voorvallen waarmede verleden
Woensdag de noodlanding van een Duitsch
vliegtuig wegens motordefect te Mechelen-aan-
de-Maas gepaard is gegaan. Belgische soldaten,
die in de streek de wacht hielden, hadden het
vliegtuig bij zijn landing gevolgd en waren wei
nige oogenblikken nadien ter plaatse. Twee Duit
sche officieren stapten uit de machine. Een
dezer vluchtte weg, vroeg aan een houthakker
een lucifer en stak papieren in brand.
Inmiddels echter loste een der Bielgische sol
daten een paar schoten, waardoor zij weldra
in het bezit kwamen, van de Duitsche docu
menten, waarvan slechts weinig beschadigd
was. Beide officieren werden naar Mechelen-
aan-de-Maas gebracht.
Tijdens de ondervraging lukte het een der
Duitsche officieren de documenten, die op de
tafel lagen, in een kachel te werpen. Een der
omstanders aarzelde geen oogenblik de stukken
uit het vuur te grijpen. Hebben die stukken,
welke de gevangen genomen Duitsche vliegers
zoo compromitteerend achtten, achterdocht ver
wekt bij de Belgische militaire overheid?
Zaterdagmiddag bleek de toestand iets min
der zorgwekkend. Dienzelfden dag werd nog
tot veler bevreemding overgegaan, tot het de-
mobiliseeren van de hoofden der gezinnen die
drie kinderen tellen, een maatregel waartoe de
pas omgevormde regeering in haar eersten
Kabinetsraad besloot.
Zaterdagavond, om half elf, liet het Mi
nisterie van Landsverdediging door bemidde
ling van Belga weten dat alle militairen die
met verlof waren zich onmiddellijk bij hun
eenheden moesten vervoegen. Ook tijdens de
avonduitzendingen van het N.IH. werd dit be
richt openbaar gemaakt.
Den volgenden ochtend kwam de afkondiging
van phase D van de legerversterking. Onnoo-
dig te zeggen dat deze tijding, ofschoon niet
onverwacht gekomen, toch emotie heeft ver
wekt.
Het is bekend dat reeds heel wat manschap
pen,. behoorende tot phase D, bij vroegere op
roepingen werden gemobiliseerd.
Het heet thans dat de huidige maatregel
alleen werd genomen tot aanvulling van
's lands verdedigingsstelsel en absoluut geen
algemeene mobilisatie beteekent, zooals sommi
gen ten onrechte veronderstellen.
Kalm, zonder vertraging en ook zonder over
haasting, heeft phase D zich voltrokken. In de
voornaamste straten en langs de middenlanen
te Brussel was het Zondag drukker dan ge
woonlijk, door het heen en weer trekken van
de scharen nieuw opgeroepenen die vooral de
trams naar de stations in beslag namen.
Phase D van de mobilisatie wordt geken
merkt door de oprichting van het algemeen
hoofdkwartier dat voortaan alle bevelen zal
geven, ook die bevelen welke tot dusver nog
gegeven werden door het Ministerie vanLands-
Oude dame en haar dienstmeisje
omgekomen
Vanmorgen heeft men in haar woning te
Warffum de ruim 70-jarige mevr. Mulder
Perdok en haar 25-jarig dienstmeisje, Tine
Riepma, dood in bed gevonden. Zeer waar
schijnlijk zijn beiden door kolendampvergif
tiging om het leven gekomen.
Toen vanmorgen, zooals gewoonlijk, de melk
boer aan de woning belde, kreeg hij geen ge
hoor. Hij vond dit zeer vreemd, daar de oude
dame altijd thuis is. De man waarschuwde de
buren, die met den man naar de woning gingen.
Toen ook na herhaald bellen en kloppen geen
antwoord werd gegeven, werd een ruit ingesla
gen en begaf een van de buren zich naar bin
nen. Hij opende eerst de deur en vergezeld van
twee anderen ging hij het huis doorzoeken.
In de slaapkamer, waar zoowel de oude dame
als het ^dienstmeisje lagen, vonden de mannen
de beide vrouwen dood op bed.
Onmiddellijk werd de burgemeester, de heer
W. J. H. Hoen, gewaarschuwd, die zeer spoedig
met den dokter, den heer M. A. J. Jansma, ar
riveerde. Deze laatste kon slechts bij beide
vrouwen den dood als gevolg van kolendamp
vergiftiging vaststellen.
Het schijnt, dat het ongeluk reeds in. den
nacht van Zaterdag op Zondag heeft plaats ge
had, want de beide vrouwen moeten reeds lan
ger dan 24 uur overleden zijn. De kachel, die op
de slaapkamer stond, was intusschen uitge
gaan. Gewoonlijk krijgt de oude dame op Zon
dag bezoek van familie, doch juist gisteren was
dit niet het geval geweest.
n den strijd tegen het communisme
is sociale rechtvaardigheid het sterk
ste wapen.
„»„„diging. Ook zullen vandaar voortaan de
berichten en mededeelingen uitgaan welke be
stemd zijn voor de bevolking.
Inmiddels heeft de bevolking vernomen dat
ook in Nederland militaire verloven zijn inge
trokken en dat de Nederlandsche regeering Zon
dagmorgen in buitengewone vergadering is bij
eengeroepen om den Internationalen toestand te
onderzoeken.
In België is behalve de Ministerraad, die sinds
de vorige week was bepaald op Maandag en die,
zooals bekend, een gewone wekelijksche vergade
ring is, geen buitengewone kabinetsraad bijeen
geroepen.
Dat de aanvulling van België's verdedigings
stelsel een gevolg is van zekere ongunstige voor-
teekenen in den internationalen toestand, lijdt
geen twijfel. Toch is men algemeen van gevoelen
dat °P het oogenblik België niet meer bedreigd is
dan andere neutrale landen en dat het latent
gevaar waaraan België het hoofd heeft te bied""
in de jongste uren geenszins toegenomen f-
PARIJS, 15 Jan. (Havas) Het legerbe
richt van Maandagochtend luidt: „Een kal
me nacht".
Een Duitsch verkenningsvliegtuig is, naar
Havas bericht, bij een vlucht boven Noord-
Frankrijk slaags geraakt met enkele Fransche
jagers. Na een gevecht van enkele minuten daal
de het Duitsche toestel en landde op een veld.
De uit drie personen bestaande bemanning gaf
zich gevangen.
Zaterdag ls binnen de Fransche linies een
Duitsch vliegtuig neergehaald.
Aangezien de Duitschers aldus meldv
Belga uit Luxemburg schieten met vèr-
dragend geschut, hebben de Franschen, naar
verluidt, een aantal plaatsen tusschen Apach
en Thionville ontruimd.
Het opperbevel der Duitsche weermacht deel
de Zondag mede:
„Het luchtwapen heeft ook op den 13en Ja
nuari zijn verkenningsvluchten boven Frankrijk
en de Noordzee stelselmatig en met succps
uitgevoerd. Een Duitsch vliegtuig wordt vermist.
De luchtdoelartillerie heeft in de buurt van St.
Ingbert een vijandelijk vliegtuig neergeschoten.
Enkele vijandelijke vliegtuigen hebben in den
nacht van 12 op 13 Januari verkenningsvluch
ten boven Duitsch rijksgebied ondernomen. Een
Engelsch vliegtuig heeft in den nacht gepoogd,
een Noord-Friesch eiland aan te vallen. De
bommen vielen in zee zonder schade aan te
richten."
Verder maakt het Duitsche legerbericht mel
ding over schending van Duitsch grondgebied
door een Nederlandsch vliegtuig. Deze onjuist
heid vindt men elders in ons blad gecorrigeerd
Rechercheurs van de centrale recherche
te Amsterdam hebben Zondagavond een in
breker, die zeer brutaal te werk ging, op
heeterdaad betrapt en ingerekend.
Om half negen surveilleerden de rechercheurs
in de Oranje Nassaulaan. Hun aandacht werd
getrokken door een man, die, nadat hij zijn
auto in de laan geparkeerd had, zich op ver
dachte wijze bij een der huizen ophield.
De recherche liet hem rustig begaan, daar
bij er wel zorg voor dragend, dat hij niet kon
ontsnappen.
De man verschafte zich toegang tot een der
woningen, sloot de deur achter zich en bleef
geruimen tijd binnen.
Toen hij naar buiten kwam en zich naar
zijn auto wilde begeven, hielden de recher
cheurs hem aan en fouilleerden hem ter
plaatse.
De inbreker had een goeden slag gesla
gen, want men vond op hem een groot aan
tal gouden sieraden en zilver, tot 'n waar
de van naar schatting f 30.000 of f 40.000.
Van zelf sprekend werd de ongeveer 49-jari-
ge man aangehouden en aanvankelijk overge
bracht naar het bureau Overtoom. Later werd
hij naar het hoofdbureau van politie vervoerd.
NEW YORK, 15 Jan. /Reuer). Achttien
leden van een organisatie, welke zich
„Christelijk Front" noemde, zijn ge
arresteerd door agenten van het Federale
Bureau, beschuldigd van samenzwering met
het doel in de Vereenigde Staten een revo
lutie te verwekken, de regeering omver te
werpen en een dictatuur in te stellen.
Een klein tuighuis werd blootgelegd te
New York City. Beweerd wordt, dat het
„Christelijk Front" voornemens was zich
er van te bedienen voor revolutionnaire
doeleinden.
Verder wordt verklaard, dat de gearres
teerde personen zijn opgetreden als leden
van „sportclubs" en van plan waren met
ingang van 20 Januari een regime van ter
reur in te stellen, tot uitroeiing van alle
Joden en inbezitneming van openare nuts
bedrijven.
Deze mededeelingen zijn gedaan door Edgar
Hoover, den chef van de Amerikaansche G-men.
Deze heeft eveneens verklaard dat de voor
naamste leider der gearresteerden John. F.
Cassidy was, een leider van het „Christelijk
Front", die door zijn volgelingen werd aange
sproken als de „Fuehrer."
Bij verscheidene invallen hebben federale
agenten reeds afgewerkte, nog niet gereedge
maakte bommen, een aantal geweren en duizen
den patronen in beslag genomen. Hoover zeide,
dat het „Christelijk Front" duizenden leden telt,
doch hij weigerde een schatting te geven over
het juiste aantal tot het onderzoek, dat zich
over het geheele land uitstrekt, afgeloopen aal
zijn.
pos
