Taak en werk van O. en O.
FINANCIEN
Wij luisteren naar...
OCEAAN" NV'
KATH. ONDERWIJZERS
VERBOND IN 1939
Dagfilm
W ater standen
°5*
f
s
WOENSDAG 17 JANUARI 1940
Weer strenge vorst in
het binnenland
WINKELBEDIENDEN VRAGEN
VROEGER SLUITING
NIJVERHEIDSSCHOOL
TE ROTTERDAM
INTERNATIONALE BIDWEEK
VAN 18—25 JANUARI
AMSTERDAM
rr
SCHENKING AAN HET
STEUNCOMITÉ
Mijnwerker verongelukt
Plannen voor het nieuwe jaar
NEDERLANDSCH.INDIE
MARKTEN
482e STAATSLOTERIJ
s
E 3
J
o.co
Ervaringen, opgedaan tijdens
een tocht langs enkele
kantonnementen
Het was In de afgeloopen week, toen een
felle koude heerschte over ons land, geen
onverdeeld genot bij nacht en ontij in een
kouden autobus rondgesleept te worden,
zelfs niet als men zoo bevoorrecht was, dat
men inwendige verwarming had kunnen
meenemen en dat de beenen en voeten in
*n zwaren déken waren gewikkeld. De kou
was ongemeen fel en men zag er zelfs te
gen op den bus te verlaten en zich bloot te
stellen aan den ijzigen wind, die buiten
woei. Maar het was wel een uiterst ge
schikt middel om even aan den lijve te er
varen de hardheid van het soldatenleven
in dezen tijd; een hardheid, die zelfs met
de beste zorg van de overheid niet geheel
en al kan worden weggenomen. Het was
zeer leerzaam zulk een tocht te maken, al
had deze dan eigenlijk een ander doel. De
bedoeling was namelijk in de practijk ken-
nis te maken met het werk van O. en O.,
en te zien, wat er voor het leger zooal ge
daan wordt.
De leiding van deze afdeeling van het Al
gemeen Hoofdkwartier had daartoe een excur
sie georganiseerd, waarbij zij uiteraard 't bes
te wilde laten zien dat zij te bieden had en
dit was dan ook de reden, waarom de tocht
zich niet bepaalde tot enkele kantonnementen
in het centrum van het land, maar zich uit
strekte over zeer groote afstanden, die voor
een deel in het donker moesten worden gere
den. Het werk van O. en O. immers bepaalt
zich voor het overgroote gedeelte tot de avond
uren en wii men zien, hoe dit alles toegaat,
dan is men verplicht er zijn avonden aan te
geven. Hetwelk in dit speciale geval geen groo
te opoffering was want het is zeer de moeite
waard kennis te maken met dit werk. zooals
dit door de manschappen wordt uitgevoerd.
Het werk is veelomvattend. Ergens in de
buurt van Amersfoort was een soldatencabaret
te zien. Een troepje mannen had een band sa
mengesteld. die zeer verdienstelijk speelde. En
het cabaret was allervermakelijkst. Men kan
hier in de diaspora geen eerste klas werk ver
wachten, wat de uiterlijke verzorging aangaat.
Er waren verschillende ongeschoolde krach
ten bij. Het tooneel zal, ruim geschat, zes vier
kante meter groot zijn geweest; de plaats van
het orkest drie vierkante meter; de coulissen
waren groote openslaande deuren tusschen
twee vertrekken, de zaal was de gelagkamer
van een boerenherberg; maar op deze zeer be
perkte ruimte werd aan de mannen van het
ks.itonnement een avond geboden, zoo dave
rend van jolijt, dat hij in zijn beste uitingen
kon wedijveren met beroepscabaret. Muziek
schijnt over het algemeen de manschappen
l^er aan te trekken en het is niet moeilijk 'n
behoorlijk gezelschap te vormen, mits men de
beschikking heeft over instrumenten. Er zijn
zelfs zeer goede bands onder en als men ge-
lo-ft, dat moderne amusementsmuziek inder
daad amusement geeft, dan moet men erken
nen, dat op dit gebied reeds verschillende goe
de dingen zijn bereikt. In IJmuiden was zelfs
"n band, die ons er toe kon overhalen onzen
plicht te verwaarloozen; we hebben verstek la
ten gaan bij de bezichtiging van een aantal
andere dingen en rustig in de cantine met
een kop koffie naar de muziek zitten luisteren.
De ervaring, die we gedurende de korte ex-
eursie hebben opgedaan, dwingt ons tot een
gunstige conclusie, al moeten we dan het voor
behoud maken, dat we slechts enkele dingen
hebben kunnen zien en dus niet gerechtigd
ïiirx tot het uitspreken van gevolgtrekkingen,
die voor het geheele land en voor het geheele
leger gelden.
Alvorens de tocht begon heeft de kapitein J.
Paters een korte uiteenzetting gegeven van de
vorderingen, die het werk van O. en O. gedu
rende de laatste maanden heeft gemaakt. De
groote moeilijkheid is tot nu toe geweest, dat
men niet altijd geschikte lokaliteiten heeft
kunnen vinden. Zoowel door het particulier
Initiatief als door de medewerking van de
commandanten is men thans zoo ver, dat ver
wacht kan worden tegen begin Februari over
den ergsten nood heen te zijn. Ook is het mo
gelijk gebleken lokalen te vinden voor studie
doeleinden, want naast de ontspanning neemt
de ontwikkeling een zeer voorname plaats in.
De militairen stellen dit zeer op prijs, het
geen blijken kan uit de cijfers: sinds eind No
vember is het aantal P. B. N. A.-cursisten op-
geloopen van 250 tot 4500; het aantal taken
van het I. V. I. O. nam toe van 81.000 tot
300.000. terwijl het aantal leerlingen voor het
Nijverheidsonderwijs ongeveer 2000 bedraagt.
Dit laatste getal lijkt niet erg hoog, doch bij
de waardeering daarvan mag men niet uit het
oog verliezen, dat dit onderwijs gebonden is
aan scholen en dat de kantonnementen niet al-
tiid gevestigd kunnen zijn in of nabij plaatsen
waar een nijverheidsschool is. Voor het onder
wijs voor het politie-diploma bestaat zeer groo
te belangstelling, welke voor een groot gedeel
te hieruit verklaarbaar is, dat aan de men-
schen. die dit onderwijs met succes volgen, na
afloop van de mobilisatie een vaste betrekking
gegarandeerd kan worden. Behalve alles, wat
hierboven reeds genoemd is, bestaan er nog
plannen om over te gaan tot het geven van
Land- en Tuinbouwonderwijs, zulks in samen
werking met het departement van Economische
Zaken; ook het onderwijs voor het Midden
standsdiploma zal de aandacht krijgen, die het
verdient.
Het nut van dit alles is zeer groot. Hoe
langer de mobilisatie zal duren, hoe meer
kans er zal bestaan, dat de verveling in 't
leger zal binnendringen, met alle gevolgen
daaraan verbonden. De voornaamste taak
van de legeroverheid is het verdedigen van
het vaderland, maar daarnaast heeft zij
den plicht er voor te zorgen, dat na afloop
van de mobilisatie niet een aantal déraci-
né's wordt teruggegeven aan de burger
maatschappij; een aantal menschen, dat te
lang soldaat is geweest om zich gemakke
lijk te kunnen aanpassen aan het normale
leven en dat te kort soldaat is geweest om
de militaire discipline zoodanig in zich op
te nemen, dat hieruit een innerlijke gestel
tenis ontstaat; te kort en waarschijnlijk
ook op te laten leeftijd. Daarom heeft de
legerleiding den plicht er voor tezorgen.dat
de militairen geschikt blijven voor 't bur
gerlijke leven. Het leger mag de ontwikke
ling niet laten stilstaan op het peil, dat de
man bereikt heeft op het oogenblik dat hij
onder dienst komt, maar het moet den
man verder ontwikkelen, niet alleen in spe-
cifiek-militair opzicht. Uit het instellen
van de afdeeling Ontwikkeling en Ontspan
ning van het Algemeen Hoofdkwartier
blijkt, dat de legerleiding de waarde van
deze taak beseft en dat zij zich zeer veel
moeite geeft om haar goed te volbrengen.
Met alle waardeering, die men kan hebben,
voor datgene, wat reeds tot stand is gebracht,
mag men toch wel opmerken, dat men nog
ver van het gestelde doel is; iets, waarvan ook
de leiders van dit werk zelf overtuigd zijn.
Er zijn geweldige moeilijkheden aan verbon
den, waarvan de geringste niet deze is, dat
men te maken heeft met een in bepaalde op
zichten heterogene massa; met menschen, die
een tiental jaren in leeftijd verschillen, die
voortkomen uit de meest uiteenloopende mi
lieu's, wier aanleg en ontwikkeling zeer ver uit
een kan liggen. Men moet al deze menschen
tevreden stellen: men moet aan hen allen iets
geven, dat hen bevredigen kan; het is als
we deze carneele vergelijking gebruiken mogen
alsof men een menu moet samenstellen, dat
den fijnproever bevredigt en den veeleter, dat
voldoende voedsel moet geven aan den vader,
die polderwerker is, en dat toch niet te zwaar
mag zijn voor den jongsten zoon, die pas een
paar jaar oud is. Dit zou een probleem zijn
en elke huisvrouw wanhopig te maken. Hoe O.
en O., gesteld voor een soortgelijke taak in een
andere orde, dit probleem zal oplossen, wach
ten we met nieuwsgierigheid en belangstelling
af. Niet echter zooals de stuurman aan den
wal, wiens belangstelling er alleen op gericht
is, straks eens naar hartelust kritiek te kun
nen leveren maar als een belangstellende, wien
het lot van deze duizenden en duizenden man
nen ter harte gaat, omdat het lot en de toe
komst van het vaderland hem ter harte gaan.
De plannen van O. en O., zooals ze ons be
kend zijn gemaakt, zijn in ieder geval goed en
hebben een verre strekking. Naast de geeste
lijke en lichamelijke ontwikkeling houdt men
ook rekening met de cultureel'e eischen. Het
blijkt, dat men het oeil van de ontspanning
langzaam en voorzichtig omhoog wil brengen;
en vooral, dat men de menschen wil activeeren
om zelf in den vrijen tijd te werken voor de
ontspanning van zichzelf en van anderen.
Een dezer dagen zal bij O. en O. een afdee
ling worden opgericht voor cultureel werk. Van
dit zware woord mag men niet schrikken. De
bedoeling is. dat eenmaal per twee maanden
een populaire causerie gehouden zal worden
over een onderwerp, dat allen interesseeren kan,
ofwel, dat men een of andere film zal vertoonen.
Voorts zal men een afdeeling krijgen voor de
muzikale ontwikkeling, die zal beginnen inet
het geven van eenvoudige concerten, liefst door
een orkest of een koor, gevormd uit de man
schappen zelf.
Hoe dit alles geregeld zal worden en welke
uitwerking dit alles zal hebben zullen we moe
ten afwachten. Er kan echter wel uit blijken,
dat men op den goeden weg is, al zal er dan
nog heel wat moeten geschieden voor men op
dit terrein in de behoefte van het gansche le
ger zal kunnen voorzien.
Depressie onderbrak slechts tijde
lijk kouden luchtstroom
Een rug van hoogen druk, die zich snel
zuidwaarts verplaatst, strekt zich thans over
onze omgeving uit. In den avend en nacht
klaarde over ons land de lucht op en kwam
vooral in het binnenland weer strenge vorst
voor. Maastricht en De Bilt meldden heden
morgen 12 graden.
Deze rug van hoogen druk wordt gevolgd
door een nieuwe depressie van 1005 mb. welke
thans over Zuid-Noorwegen, is gelegen, zy on
derbreekt tijdelijk de Üoude arktische lucht-
strooming uit het N.O. en doet den wind in
Denemarken reeds weer naar westelijke rich
tingen omlocpen. De storingsfronten van dit
minimum gaven op de Noorsche kust vrij veel
sneeuw; plaatselijk stegen de temperaturen daar
tot boven het vriespunt. Over Noord-Nocrwegen
wordt opnieuw koude lucht uit het oosten aan
geveerd, terwijl de luchtdruk daar langzaan
stijgt.
Het arktische maximum over Groenland van
ongeveer 1060 mbar verandert slechts weinig.
De voor van lagen druk, die Dinsdag over ons
land was gelegen vereenigde zich met het lage
drukgebied in de Middellandsche Zee. Hierdoor
is over de Gclf van Genua een nieuwe depressie
ontstaan van 992 mb., die aan ce Zuid-West
kust van Italië stormachtigen wind veroor
zaakt.
De koude luchtmassa's drongen tot over
Spanje docr, waarbij op de noordkust zware
regen viel en op de hoogvlakte hier en daar
sneeuw. Over den Oceaan liggen slechts vlakke
storingen, welke op grooten afstand blijven en
op de Azoren regen veroorzaken.
Van werknemerszijde schrijft men ons:
Door de hoofdbesturen van den Nederland-
schen Roomsch-Katholieken Bond van Han
dels-, Kantoor- en Winkelbedienden „St. Fran-
ciscus van Assisië" en de Nederlandsche Ver-
eeniging van Christelijke Kantoor- en Handels
bedienden is besloten om gemeenschappelijk
actie te voeren ten behoeve van de winkelbe
dienden ter verwezenlijking van het tweeledig
verlangen:
a. 8-uur-sluiting op Zaterdag;
b. 7-uur-sluiting op andere werkdagen.
Genoemde besturen zijn er van overtuigd, dat
de verwezenlijking van dit verlangen niet alleen
vurig wordt begeerd door de winkelbedienden,
maar gelijk in den laatsten tijd steeds duide
lijker is gebleken, tevens door vele winkeliers.
O. en O. organiseert in de zwembaden
van verschillende plaatsen in Nederland
zwemcursussen voor militairen. Tijdens
de les
Naar wij vernemen, zal het Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart te Amsterdam
binnenkort te Rotterdam een dagnijver
heidsschool voor de Rijn- en binnenvaart
stichten.
Dit is de tweede dagnijverheidsschool voor
schippersjongens in ons land. De eerste werd
in het najaar van 1938 te Amsterdam geopend
en deze is gevestigd aan boord van het school-
schip „Koningin Wilhelmina." Het staat nog
niet vast, of de school te Rotterdam, die, even
als die te Amsterdam, bestemd is voor schip
persjongens van 14 tot 16 jaar, in een gebouw
aan den wal dan wel aan boord van een chip
zal worden gevestigd.
De koninklijke goedkeuring, noodig ingevolge
art. 25 tweede lid van de Nijverheidsonderwijs
wet, voor het stichten van deze school, is dezer
dagen afgekomen.
Als geen ander werk van oprechte naasten
liefde en toewijding aan Christus' Kerk heeft de
Internationale Bidweek zich baan gebroken over
geheel de wereld, niet het minst ook over ons
vaderland.
Ofschoon uitheemsch van oorsprong èn wat
het land èn wat de religie betreft (het idee ging
uit van een Anglicaansch geestelijke, Paul J
Wattson) heeft zij sinds 's-Pausen-goedkeuring
iPius X in 1909) in lifttel jaren tijds de harten
veroverd van alle katholieken en wordt ze be
oefend in al onze kerken en in al onze gezinnen.
Het is een kruistocht van gebeden, om de ver
hooring van Christus' bede in het Laatste
Avondmaal voor allen te verkrijgen: „Vader,
geef dat zij één zijn."
De oorzaak van die spoedige en algemeene ver
breiding ligt ongetwijfeld in den inwendigen
drang van alle goedgezinde harten, dat er een
einde komt aan den tweespalt onder de Christe
nen en aan de verbrokkeling van het Christen
dom in allerlei tegenstrijdigheden.
Hierbij voegt zich het heilig verlangen om de
reddende hand uit te steken naar de afgeschei
den broeders en zusters en hun een vastheid
van geloof te schenken, die steunt op de Rots,
tot welke Christus gezegd heeft: „Op U zal Ik
mijn Kerk bouwen!" Dit wat de inwendige oor
zaak betreft.
Voor de uitwendige mogen we in ons vaderland
wijzen op twee organisaties, die zich voor de
Bidweek bijzonder interesseeren: het Apostolaat
des Gebeds en het Apostolaat der Hereeniging.
Bij het gebed wordt meteen een daad gesteld
van menschelijke medehulp. Bij ongeveer alle
katholieke kerken wordt Zondag 21 Januari, dus
den Zondag in de Bidweek, een speldje aange
boden. Het Hereenigingsspeldje. In al zijn een
voud een sieraad om gaarne te dragen, en
daar komt het op aan, het spreekt zoo duidelijk
van ons vertrouwen, dat de Moeder van Altijd-
durenden Bijstand ons zal brengen tot de zoo
lang verhoopte hereeniging
De eerste intentie dus 18 Januari is alge
meen: Terugkeer van alle dwalenden tot den
éénen Schaapstal van Petrus.
Donderdag 18 Januari
HILVERSUM II, 301.5 M.
8 009.15 KRO, 10.00 NCRV, 11.00 KRO
2.00—12.00 NCRV
8.00 Berichten ANP. 8.059.15 en 10.00 Gra-
mofoonmuzlek, 10.45 Gramofoonmuziek 11.30
Godsdienstig halfuur 12.00 Berichten, 12.15
KRO-orkest, 12.45—1.10 Berichten ANP en gra
mofoonmuziek, 2.002.55 Handwerkuurtje, 3.00
Gramofoonmuziek, 4.45 Gramofoonmuziek.
5 00 Handenarbeid voor de jeugd, 5.30 Orgel
spel, 6.30 Lezing „Donkere wolken, maar met
zilveren randen", 7.45 Gramofoonmuziek, 8.00
Berichten ANP, herhaling SOS-berichten, 9.15
De Postillons, 10.00 Berichten ANP, actueel
halfuur 10.30 De Postillons, 11.10 Gramofoon
muziek.
HILVERSUM I, 1875 en 414.4 M.
AVRO-Uitzending
8.00 Berichten ANP, Gramofoonmuziek, 10.15
Twee violen en orgel (opn.). 10.30 Voor de
vrouw, 10.35 Omroeporkest, 11.00 Voor de
vrouw, 11.15 Omroeporkest en soliste, 12.15
Ensemble Spezialetti 12.45 Berichten ANP.
Gramofoonmuziek, 1.00 Ensemble Spezialetti,
I.30 Gramofoonmuziek, 2.00 Voor de vrouw.
2.30 Vioolvoordracht 3.00 Brei. en borduur-
cursus, 3.45 Gramofoonmuziek, 4.00 Voor zie
ken en thuiszittenden, 4.30 Gramofoonmu
ziek, 5.30 AVRO-Amusementsorkest en solist,
6.30 Sportpraatje, 7.00 Voor de kinderen, 7.05
Voor militairen, 7.30 Engelsche les, 8.00 Be
richten ANP, 3.20 Concertgebouw-orkest en so
list, ca. 9.25 Lezing over Jan Pietersz. Coen,
10.35 Gramofoonmuziek, 10.40 ,,Een Nederlan
der bij de Karelische landengte", vraaggesprek,
II.00 Berichten ANP, hierna tot 12.00 AVRO-
Dansorkest en gramofoonmuziek.
ENGELAND, 391 en 449 M.
(Na 6.20 n.m. ook 342 M.)
12.20 Orgelspel, 12.40 BBC-Theaterorkest,
1.20 Berichten, 1.30 De Boulevard Players 3.20
BBC-Northern-orkest, 4.20 Berichten, 4.35 Ed
die Carroll en zijn dansorkest, 5.50 Populair
concert, 6.20 Berichten, 6.50 Concert, 7.20 BBC-
orkest, 9.20 Berichten 10.55 Orgelconcert, 11.25
Eddie Carroll's d'ansorkest, 11.50 Tipica-ork.,
12.2012.35 Berichten.
RADIO-PARIS. 1648 M.
12.05, 12.35, 1.05 en 1.35 Solistenvoordrach
ten, 2.00 Gramofoonmuziek. 2.05 en 2.30 Solis
tenvoordrachten, 3.20 Orkestconcert, 6.20 Ope
ra-uitzending, 9.50 Solistenvoordracht, 10.20
Kamermuziek. 11.35 Chansons, 12.0512.20
Lichte muziek.
KEULEN, 456 M.
5.50 Leo Eysoldt's orkest, 7.408.50 en
10.50 Gramofoonmuziek 11.20 Omroepkoor en
-orkest en solisten, 1.15 Muzikaal tusschen-
spel, 135 Populair concert, 3.20 Omroepkoor
en -orkest en solisten. 4.30 Fluit en harp, 5.20
Gramofoonmuziek, 6.30 Otto Dobrindt's orkest.
7.35—12.20 Zie Deutschlandsender.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.
12.202.20 Omroepdansorkest en solisten,
5.50, 6.50 en 7.20 Gramofoonmuziek, 8.50 Om
roeporkest en -koor, 10.3011.20 Omroepdans
orkest.
484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Radio
orkest, 1.502.20, 5.35, 6.35 en 7.35 Gramo
foonmuziek, 8.50 Radio-orkest, 9.35 Radio-or
kest en soliste, 10.30 Brusselsch trio en solist,
hierna tot 11.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.35 Omroepkoren en orkest en solisten, 9.20
Berichten, 9.50 Joe Bund's orkest, 10.20 Poli
tiek overzicht, hierna: Concert 11.20 Berich
ten, hierna tot 12.20 Nachtconcert.
Nederlandsche Stoomvaart Mij.
Het dagelijksch bestuur van het Algemeen
Steuncomité 1939 deelt mede, dat de directie
der Staatsmijnen in Limburg te Heerlen, een
bedrag van 1000.— ter beschikking van den
burgemeester van Brunssum heeft gesteld als
bijdrage ten behoeve van het Algemeen Steun
comité 1939.
Zaterdagavond is in de Staatsmijn „Wilhel
mina" te Terwinselen de gehuwde houwer
J. Tiemens, uit Terwinselen, in den steengang
tusschen den zijwand en een locomotief be
kneld geraakt en ernstig aan de borst gewond.
Het slachtoffer is naar het St. Jozef-Zieken
huis te Heerlen overgebracht, waar de man
Dinsdag is overleden.
Benoeming Aartsbisdom
Zijne Hoogwaardige Excellentie de Aartsbis
schop van Utrecht heeft benoemd met ingang
van 16 Januari 1940 tot Bisschoppelijk Inspec
teur van de R. K. Bijzondere Lagere Scholen
in het Dekenaat Montfoort den Zeereerwaarden
heer Dr. R. F. Hegge, Pastoor te Bunnik.
VERWEKT GEEN KRAMP
BIJ apotheker# n drogisten In varpakkingen van
10. 30 an 60 tabletten.
Dezer dagen vergaderde te Utrecht in
„Noord-Brabant" het Verbondsbestuur van
het Katholieke Onderwijzers Verbond.
In zijn openingswoord sloeg de voorzitter,
de heer Willem Wiltschut, een terugblik op
1939.
Dat voorbije jaar was hoopvol, omdat we
daarin zeker de verbetering van de leerlingen-
schaal verwachtten. Het is thans genoegzaam
bekend, dat de tegenwoordige minister van
Onderwijs bij zijn toetreding tot de Regeering
verzekerd was van die zoolang verbeide verbe
tering. Daar komt in het laatst van Augustus
dë mobilisatie voor ons land en begin Septem
ber de oorlog. Daarmee is verbetering van de
schaal .voorshands" verdwenen. Wij hoopten
nog, dat er iets bereikt zou worden bij het over
leg der Regeering en de Tweede Kamer. Alles
bleef zoo. Wij zijn diep teleurgesteld. Altijd als
onderwijs aan de beurt is, is het geld op. Wat
nu? Pessimisme verlamt. Laat de jarenlange
teleurstellingen ons aansporen tot onverkort
doelbewust doorgaan. Daarbij is Vertrouwen
eerste eisch. Met vertrouwen in de toezegging
van dezen minister van Onderwijs komen w':j
verder dan met woorden, die verbittering wek
ken. Het K.O.V. zorge, dat zijn vertegenwoordi
gers bij verdere onderhandelingen de sfeer
„goed" weten. Dat sluit geenszins uit het on
verkort zeggen van onze wenschen. Nieuwe
actie voor een verbeterde leerlingenschaal zai
spoedig krachtig worden ingezet.
Het afgeloopen jaar heeft op velerlei terrein
als gewoon ons. aller werk gevraagd. Het jaar
verslag getuigt daarvan. Daarnaast had 1939
onze bijzondere zorg om het onderwijs te be
trekken in de Nieuwe Gemeenschapsactie. Twee
maal is daartoe een bijeenkomst geweest van
vertegenwoondigers uit alle organisaties op R. K.
onderwijsgebied van hoog tot laag. Met groot
genoegen kan thans vermeld worden, dat daar
besloten is een studiecommissie in te stellen
ter bestudeering van de mogelijkheid om tot
verwezenlijking van de Nieuw»e Gemeenschaps
gedachte voor het onderwijs te komen, alsook
te trachten een federatief verband tot stand
te brengen van het Voorbereidend tot en
met het Hooger Onderwijs op R. K. grondslag.
Na verkiezing aanvaardde Prof. Dr. Mag. Kors
O.P. het praesiaium van deze studiecommissie.
Daarbij gaf het R. K. Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding blijk van bijzondere
belangstelling en daadwerkelijken steun, wat
dankbaar gememoreerd wordt.
Dank brengt hij aan de leden van het Ver
bondsbestuur en in het bijzonder aan het Da-
gel. bestuur en de redactie van Het Katholieke
Schoolblad voor allés wat geofferd is aan arbeid
en moeite voor de belangen van het onder wij:
en van onze leden.
En nu is 1940 daar. Is het wonder, dat wij
even huiveren, nu de verschrikkingen van den
oorlog zoo nabij ons zijn? Zeker zal de oorlogs
vlam ons dierbaar Nederland verontrusten. Bid
den wij God, dat wij in onze gewesten gespaard
mogen blijven voor den oorlog zelf.
Naar aanleiding van de notulen van het
Dagelijksch Bestuur werd instemming betuigd
met de actie, welke is ingezet tot het verkrijger:
van de intrekking van de 5 pCt. korting op de
salarissen, welke in 1936 is toegepast.
De heeren Willem Wiltschut te Arnhem, H.
Wijnen te Maastricht en Joh. H. M. Derksen
te Amsterdam werden herkozen respectievelijk
tot voorzitter, secretaris en penningmeester. De
heer M. R. Teijssen te Nijmegen w<ordt herko
zen als redacteur van Het Katholieke School
blad.
Besloten wordt dit jaar in Nijmegen de
Verbondsvergadering te houden.
Aangenomen wordt een voorstel, waarbij aan
het Dagelijksch Bestuur wordt opgedragen het
initiatief te nemen tot een actie, die er toe kan
leiden, dat de religieuze leerkrachten lid worden
van de diocesane organisaties, die te zamen het
K.O.V. vormen.
Ook krijgt het Dagelijksch Bestuur opdracht
het vraagstuk van de wettelijke aansprakelijk
heid te bespreken met de andere onderwijzers
organisaties, ten einde na te gaan of er moge
lijke overeenstemming te bereiken is voor een
actie tot wijziging van het betreffende artikel
van het Burgerlijk Wetboek. Inmiddels zal ook
de mogelijkheid onder de oogen worden gezien,
op welke manier de onderwijzers der R. K.
scholen veilig gesteld kunnen worden tegen
mogelijke aansprakelijkheid. Overleg met het
R. K. Centraal Bureau voor Onderwijs en Op
voeding wordt hiertoe wenschelijk geacht.
Besloten wordt, dat ernstige pogingen in
het werk gesteld zullen worden om te be
vorderen, dat voortaan geen rij v.'ielbelasting
meer verschuldigd is voor rijwielen van
leerlingen der lagere scholen of althans van
leerlingen, die meer dan 2 K.M. van de
school verwijderd wonen. Hierin zal samen
werking gezocht worden met den Kath.
Bond voor het Gezin.
Gestreefd zal worden om in alle bisdommen
zooveel mogelijk een uniforme akte van benoe
ming voor het onderwijzend personeel te ver
krijgen. Men acht het gewenscht, dat in die
akte van benoeming dan zal worden opgenomen
1. dat het lidmaatschap van de diocesane on
derwijzersorganisaties verplichtend gesteld
wordt voor den duur van de benoeming; 2. dar
het verlof in buitengewone gevallen wordt ver
leend met inachtneming van de bestaande
bepalingen omtrent de uitkeering van salaris
overeenkomstig de regeling van het buitenge
woon verlof voor de rijksonderwijzers; 3. dar
de afvloeiing van personeel bij noodzakelijke
opheffing van betrekkingen zal geschieden over
eenkomstig de normen, welke in het betreffende
bisschoppelijk reglement voor de scholen zijn
opgenomen. Geijverd zal dan worden om in
alle bisdommen zooveel mogelijk gelijke normen
te verkrijgen. Ook zal er voor geijverd w'ordei..
dat in de akte van benoeming geen bepalingei
voorkomen, die het schoolbelang niet aangaan
Uitvoerig wordt gesproken over een voorste
betreffende de mogelijkheid om de diocesan'
organisaties, waaruit het K.O.V. bestaat, zoo ui;
te bouwen, dat ze ook toegankelijk zijn voor he:
die bij andere takken van het onderwijs, zooal:
b.v. het voorbereidend lager onderwijs, het
nijverheidsonderwijs, het land- en tuinbouw
onderwijs enz., werkzaam zijn en zoo nood'.g
daartoe de statuten van het K.O.V. te wijzigen
De vergadering komt tot geen besluit hierover
Het voorstel wordt voorloopig aangehouden,
opdat de hoofdbesturen der diocesane bonden
zich ér over zullen beraden.
Geregelde Vracht- en Passagiersdienst naar en van
Agenten
MEYER CO'S SCHEEPVAART MIJ., N V
AMSTERDAM ROTTERDAM
Prins Bernhard in den Raad
van State
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Dinsdag
middag de wekelijksche vergadering van den
Raad van State bijgewoond.
Academische examens
UTRECHT. Gepromoveerd de heer Hajo
Wever, arts te Hilversum, tot doctor in de
geneeskunde op proefschrift „De bijzondere
strafgevangenis te Leeuwarden, een medisch-
hygiënisch onderzoek."
AMSTERDAM, 17 Jan. (Veemarkt) Ter vee
markt waren heden aangevoerd: 162 vette kal
veren: le kwal. 8680, 2e kwal. 7482, 3e kwal.
6472 ct. per K.G. levend gewicht; 33 nuchtere
kalveren 712 per stuk; 50 varkens: vleesch-
varkens, wegende van 90110 K.G., 7275,
zware varkens 7275, vette varkens 7275 ct.
per K.G. slachtgewicht. Aangevoerd 3 wagons
geslachte runderen uit Denemarken.
Marktoverzicht: Vette kalveren matige aan
voer, hanctel gedrukt, met lagere prijzen. Nuch
tere kalveren weinig aanvoer, handel kalm, met
onveranderde prijzen. Varkens onbeteekenende
aanvoer, handel stil, zelfde prijzen.
BODEGRAVEN 16 Jan. Aangevoerd 111 partijen
Goudsche kaas, totaal 4995 stuks, wegende 44955
kg. le soort met R.M. 32.00—35, 2e soort 28.00
30. Handel matig.
BROEK OP LANGENDIJK, 17 Jan. 38.000
Kilo roode kool f 4.405, 36.800 kilo gele kool
f 2.502.80, 35.500 Deensche witte kool f 2.10
f 3, 450 kilo Savoye kool f 3.40, 2350 kilo uien
f 3.40—3.90, drieling uien f 1.60, 2150 kilo peen
f 1.70—2.60, 200 kilo bieten f 3.50.
BROEK OP LANGENDIJK, 16 Jan. 64300 kg.
Roode kool 4.105.10, 72800 kg. Gele kool 2.50—3,
59000 kg. Deensche Witte kool 2.803, 2800 kg.
Savoye kool 3.403.80, 15100 kg. IJlen 3.40 grove
3.103.20, drielingen 1.40, 3500 kg. Peen 1.70
2.60, 800 kg Bleten 2.303, 500 struik Andijvie
3.20.
's-HERTOGENBOSCH, 16 Jan. N.V. Botermijn.
Aanvoer 9075 K.G. Hoogste prijs 1.67 per K.G.,
laagste prijs 1.61 per K.G., middel prijs 1.65
per K.G.
NOORDSCHARWOUDE, 17 Jan. 40.500
kilo roode kool f 4.304.70, 15.500 kilo gele
kool f 2.602.90, 58.500 kilo Deensche witte
kooi f 2.503.10, 6900 kilo uien f 3.703.80,
grove uien f 3.303.40.
WOERDEN, 17 Jan. Kaasmarkt. Aanvoer 52
partijen. Met rijksmerk le kw. 3133; 2e kw. 28
30. Handel kalm.
(Niet officieel)
5de klasse, 3de lijst
Trekking van Woensdag 17 anuari 1940
Hooge Prijzen
f 1000.— 5731
f 400.— 2834 4867 11130 12138 18942
f 200.— 1396 4287 12998
f 100.— 3104 3459 5536 6281 7333 8822 8897
13160 20240 20379 20427
Prijzen van 70.-
1138
1184
1421
1439
1544
1681
1800
1804
1900
2280
2383
2428
2516
2536
2826
2665
3208
3376
3419
3581
3620
3684
3706
3718
3890
3922
4006
4120
4215
4230
4260
4276
4518
4744
4747
4898
4933
5014
5117
5155
5244
5402
5403
5647
6220
6238
6345
6439
6509
6752
6813
6905
6919
6929
7187
7260
7390
7491
7508
7609
7702
8232
8279
8343
8542
8587
8693
8712
8819
9054
9491
9688
9708
9740
9792
9882
10080
10148
10181
10201
10332
10364
10433
10470
10597
10610
10693
1C736
10878
11011
11120
11340
11354
11413
11440
11478
11847
11870
11894
11976
12086
12096
12098
12105
12195
12297
12304
12436
12473
12763
12774
12782
12807
13011
13148
13299
13475
13592
14239
14642
14829
15096
15188
15231
15397
15768
15785
15871
15883
16135
16365
16730
16735
16739
16748
16781
16953
17039
17122
17301
17407
17409
17624
17696
17957
17981
18030
18285
18612
18670
18702
18933
19074
19220
19529
19757
19903
20018
20120
20354
20637
20760
20910
20957
20997
21102
21158
21175
21241
21254
21334
21466
21512
21730
21847
21888
21972
Nieten
1017
1067
1140
1238
1253
1260
1270
1291
1293
1329
1338
1362
1413
1417
1554
1590
1644
1646
1662
1693
1721
1743
1787
1899
1901
1971
1978
1999
2046
2095
2135
2140
2163
2180
2215
2219
2234
2319
2446
2491
2502
2514
2524
2552
2593
2598
2644
26ab
2674
2703
2803
2811
2827
2852
2865
2880
2898
2910
2930
2975
2992
3038
3070
3161
3177
3188
3203
3280
3353
3383
3384
3388
3398
3403
3601
3631
3650
3675
3723
3739
3785
3803
3861
3872
3894
3937
3939
4C02
4050
4168
4186
4195
4274
4307
4351
4372
4419
4421
4426
4464
4501
4513
4623
4666
4667
4743
4758
4774
4846
4888
4910
.4955
4958
5015
5037
5124
5172
5192
5199
5202
5206
5238
5328
5449
5573
5651
5669
5691
5756
5789
5808
5971
6004
6062
6078
6094
6111
6112
6137
6165
6198
6244
6285
6375
6383
6418
6474
6703
6726
6748
6828
6869
6971
7060
7136
7201
7217
7237
7246
7337
7349
7364
7387
7420
7425
7443
7494
7502
7554
7584
7587
7646
7698
7736
7771
7857
7915
7997
8046
8086
8166
8438
8449
8475
8492
8546
8594
8670
8726
8777
8794
8918
8947
8958
8967
8973
8982
9022
9065
9100
9171
9182
9235
9239
9358
9386
9387
9478
9572
9598
9734
9735
9835
9970
9980
10026
10079
10208
10243
10250
10256
10259
10267
10317
10372
10391
10432
10526
10579
10596
10598
10635
10662
10665
10677
10747
10865
10896
11098
11112
11113
11167
11178
11199
11208
11257
11283
11332
11337
11496
11619
11678
11681
11687
11799
11817
12059
12099
12203
12225
12257
12286
12388
12431
12497
12521
12'577
12639
12643
12666
12725
12727
12746
12776
12783
12895
12911
12928
12942
12943
13000
13002
13044
13123
13156
13216
13240
13367
13423
13465
13597
13682
13715
13729
13766
13815
13836
13848
13872
13889
13901
13935
14051
14087
14121
14144
14158
14181
14233
14252
14267
14303
14355
14476
14488
14543
14544
14576
14578
14593
14663
14699
14779
14827
14899
14935
14952
15140
15168
15186
15204
15221
15223
15244
15260
15289
15326
15330
15410
15463
15477
15586
15619
15665
15905
15959
15981
16145
16163
16175
16192
16208
16234
16256
16261
16317
16320
16407
16416
16421
16472
16481
16485
16520
16598
16624
16687
16692
16734
16752
16771
16886
16899
16902
16928
16961
16988
17095
17107
17132
17133
17146
1715S
17165
17176
17192
17208
17210
17214
17239
17273
17300
17304
17331
17390
17488
17509
17517
17532
17612
17622
17761
17800
17812
17815
17824
17931
17973
17995
18131
18166
18216
18242
18267
18315
18324
18354
18389
18400
18495
18512
18679
18735
18752
18762
18776
18831
18927
18944
18976
18980
19003
19026
19098
19137
19167
19183
19205
19235
19236
19272
19291
19292
19326
19380
19404
19438
19445
19512
19519
19582
19590
19710
19883
19986
20004
20021
20057
20077
20100
20190
20282
20337
20360
20424
20450
20462
20507
20581
20587
20654
20666
20829
20840
20842
20919
21015
21024
21137
1183
21202
21211
21269
21284
21292
21306
21314
21504
21524
21535
21574
21583
21590
21643
21660
21662
21732
21823
21893
21905
21955
21993 21997
De XJnited Fruit zal naar raming in 1939
een winst behaald hebben van 5 per aan
deel tegen 3.54 in 1938 en 4.07 in 1937.
Hiermede zal het grootste resultaat worden
bereikt sedert 1929. De oorlogsomstandighe
den moeten echter een minder gunstigen
afzet hebben veroorzaakt. De afzet naar
Duitschland ging geheel verloren.
De American Foreign Power boekte in het
Jaar per einde September j.l. een netto
winst van S 5.46 millioen tegen 5.86 milt-
het vorig jaar.
De American Water Works boekte in 1939
naar raming een winst van 0.80 per aan-,
deel tegen 0.38 per aandeel het vorig jaar.
De Consolidated Edison boekte in 1939
naar raming een netto-winst van 2.25 per
aandeel tegen 2.09 per aandeel het vorig
jaar.
De Hudson and Manhattan boekte in de
eerste elf maanden 1939 een deficit van
2.93 per aandeel tegen 3.72 per aandeel
in de overeenkomstige periode van het vo
rig jaar.
Op de beurs te Parijs heeft de kalme en
ernstige houding van België te midden van
de gevreesde invasie van Duitschland een
goede uitwerking gehad. Men acht de groot
ste spanning in België voorloopig weer voor
bij en overtuigt zich er van, dat België oP
alle eventualiteiten is voorbereid.
De beurs te Parijs acht het eventueel op'
eischen van Amerikaansche fondsen in
Fransche portefeuilles niet ernstigomdat
het belangrijkste bezit van Frankrijk aan
buitenlandsche effecten niet Amerikaan
sche, maar Engelsche, Egyptische en Neder
landsche waarden zijn.
De Kennecott Copper boekte in 1939 naar
raming een netto-winst van 32.46 milt-
of 3 per aandeel tegen 22.69 millioen ot
2.10 per aandeel het vorig jaar.
De Pennsylvania Rrd boekte in 1939 naar
raming een winst van 2.35 per aandeel
tegen 0.84 per aandeel het vorig jaar.
Voor de aanschaffing van spoorioegmd'
ieriaal in de Vereenigde Staten toerden m
1939 103.06 millioen trustcertificaten uit'
gegeven tegen 54.93 millioen het vorig jaar.
Het bedrag is tevens veel grooter dan m
vorige jaren.
Volgens mededeeling van den president
van de Standard Oil of New Jersey, zijn dé
vooruitzichten voor de Amerikaansche p6'
troleum-industrie voor 1940 vrij goed té
achten, in verband met de toeneming van
het benzineverbruik. De toeneming del
voorraden is een gevolg van de noodzake
lijkheid van de handhaving van een grooté
affinage, ten einde tegemoet te komen aan
de toegenomen vraag naar stookolie.
Tusschen Engeland en de Brewster Aero
nautical worden onderhandelingen gevoerd
over een bestelling van jachtvliegtuigen tol
een bedrag van S 8 millioen.
De Tennessee Valley Authorities hebben
aan het Congres verklaard, dat zij niet hé'
plan hebben, meer pdrttcUlierë openbw
nutsbedrijven te koopen.
De invoer van „earmarked" goud in dé
Vereenigde Staten bedroeg 32.21 millioej1
uit Japan, 4.80 millioen uit Canada, 4-'f.
millioen uit Noorwegen, 4,53 millioen u"
Engeland en 2.25 millioen uit Nederland,.
De Alleghany Corp. boekte in het derde
kwartaal 1939 'n netto-verlies van 644.55'
Legen 597.665 in de vorige drie maanden ej[
j- 529.153 in het derde kwartaal 1938. In d°
eerste negen maanden een verlies van 1™
millioen tegen 971.049 in de overeenkom'
stige periode van het vorig jaar.
De gemiddelde dagelijksche petroleum
pioductie in de Vereenigde Staten bedroes
m de afgeloopen week 3.592.000 vaten tege
3.584.000 vaten in de voorafgaande week ev
j 244.000 vaten in dezelfde week van het
rig jaar.
He
Vüld:
iegei
"e b
hTa
«en,
Öistr
Bo
§taa
1911
treff
fricil
stom
WOENSDAG, 17 Jan.
c
s
p.
w
w
C
g
v
c
c
08
Sedert
Gisteren
CU
Keulen b u 39 56
Lobith 3.K
Nijmegen 10.75
St And: W 5.56
Arnhem 10.52
Vreeswijk j v. 3.00
Westervoort li.))
Deventer 5.16
Kampen 0.0C
Mastr H.S 0.53
1) Borgh 43.10
Beifeld 14-23
Venio 13.70
Grave o.
2) Sluis 7.6)
Lith 0 82
zwaar drijfijs.
ijs vast.
Stuwen open te
Sambeek en Lith.
37 51
'0 28
8.02
2 55
8 60
u—
9 00
3 05
0.05
41 86
10 86
3.52
0—
3.C6
.24
26
J.CC
J.00
0.00
0.00
0 01
J.Oi
0.45
0 32
0X1
o. Ot
O.0C
C.ll
i.co§
J.C0
.ot
52
O.co
7è
O.L
0.00
J.00
J.00
jO 0
J.CO
36
oOO
Linne, Roermond,
Belfé'd'
AMSTERDAM
Kanaalwater Amstelwater
S u 0.34— AP
12 u 0.41— AP
2 u 0.47- AP
Stadswater
s u J.34AP
,2 u 0.41— AP
u 47 AP
WATERSTAND
17 Jan. 16 Jan.
Rherm
Breisact
Kehi
Maxau
vlannb
L">hi
Mainz
Ringén
CauD
0.—
0—
0—
0'-
2.40
2.45
1,70
o.
J.—
0.—
3.60
2.46
•0.—
2'50
1.65
1.70
9 u 0.34- AP
12 u 0.41- AP
2 u 0.47- AP
fJseim water
6 u O.00— AP
12 u 0.02- AP
2 u 0.02AP
OP DEN RIJN
17 Jan. 16 JsI1'
.89 i-89
JuD.eiii
mei
Keulen
'>usselc
Ruhrort
Puisburi
Schwein'
Wurzburg
6tra6SD.
u63'0.75
1.57 l.*1
0.—
0.08
0.31
0
0.00
0.—
0.22
0.45
.15
2.1°
Of-
