Als de benzine-distributie
wordt ingevoerd
Den Haag als industriestad
Aanwijzingen voor
verbruikers
EN WOESTIJN
RAAKT ZOEK
TERREINVERANDERINGEN
VERBODEN
IJSGANG OP DE WADDEN
fie, fie.
Het Binckhorsthaven-
kwartier in exploitatie
Sc*
VRIJDAG 19 JANUARI 1940
Hoe zal worden gedistribueerd?
Speciale regelingen
Identiteitskaarten en zegels
De a.s. Voorjaarsbeurs
te Utrecht
NOORDOOSTELIJKE POLDER
Met broodmes bedreigd
Algemeene bekendmaking van
den Opperbevelhebber
Beroepsdief had groot
operatie-terrein
„Zoon van Haar-in-de-war"
eindelijk gesnapt
nat, Lk %L& nieJti.!"
Postboot HarlingenTerschelling
onverrichterzake teruggekeerd
Nederlander werd
terechtgesteld
Ijs stremt verkeer
te water
HOE CHINA MODERNISEERT
Na den oorlog weer een der
eerste cultuurlanden
NIEUW KOLONISATIE
TERREIN IN DJAMBI
VERBINDING MET AMELAND
EN SCHIERMONNIKOOG
UIT DE STAATSCOURANT
Onderscheiding
P. T. T.
FEUILLETON
DOOR WILLY WATERMAN
'etl'
>>De Auto", het offieieele orgaan van de K.
A. c., bevat deze week een volledige uit
eenzetting van den opzet der distributierege
ls van benzine.
»Reeds herhaaldelijk", aldus het blad, „heb-
jjen wij aangedrongen op de bekendmaking van
®e wijze waarop de distributie van benzine bij
ev®ntueele invoering zal worden geregeld. Of
schoon men van Regeeringszijde de meening
schijnt toegedaan, dat het tijd genoeg is als
belanghebbenden zulks vernemen bij de in
hering van de distributie en dezen daarover dus
steeds nog in het onzekere verkeeren, achten
*ii voorlichting thans meer dan ooit geboden,
jbidat de onzekerheid een zeer ongunstigen fac
tor
het
vormt voor de normale ontwikkeling van
voor ons economisch leven zoo belangrijke
'htomobielverkeer.
Voorloopig schijnt er geen reden tot onge
rustheid te bestaan, want zelfs de Regeering
Pfeft in de volksvertegenwoordiging over onze
benzinevoorraden geruststellende verklaringen
''gelegd, zoodat wij veilig mogen aannemen,
er vooralsnog geen aanleiding bestaat om
Sb' distributie over te gaan.
Het zal een ieder duidelijk zijn, dat bij het
aststellen der grondslagen voor een billijke
b'stributie een andere maatstaf moest worden
»a.ngeiegd, dan by de distributie van levens
middelen als b.v. boonen en erwten of suiker
J iets dergelijks. Daarbij toch kan men vol-
aan met een voor een ieder geldende toe
wijzing van een bepaalde en gelijke hoeveel-
ejd, hetgeen in dit geval onmogelijk en ook
bbilljjk zou zijn.
Het is misschien noodig dit te verduidelij
ken
Iemand die uit hoofde van zijn werkkring
--viunxiu urg uit iiwiuc v 0,1.1. u,ijxx nwaiuuig
"agelijks groote afstanden moet afleggen, zou
zeer onjuist worden behandeld, wanneer hij
venveel of even weinig liters benzine kreeg
begewezen als een ander, die zijn auto slechts
einig voor zakelijke doeleinden gebruikt of
cze louter voor zijn genoegen heeft. Een bil-
JKe distributie zal dus om te beginnen ter
ege rekening moeten houden met aard en
^vang van het gebruik dat de automobilist
zijn wagen maakt. En verder zal ook de
vetsekenis van den werkkring of het bedrijf
den houder van de automobiel voor ons
v 'homisch leven daarbij een rol hebben te
'ervullen.
j Haarnaast kan niet uit het oog worden ver-
,tct, dat rekening dient te worden gehouden
het benzineverbruik van de verschillende
?°°rten van automobielen, een verbruik dat wel
t?er stérk varieert van ongeveer 1 liter per 4
tot 1 liter per 15 tot 20 K.M.
Het komt er dus op neer, dat blllijkheidshal-
de benzinedistributie zal zijn gebaseerd op
aantal kilometers dat men, in liters ben
de uitgedrukt, den automobilist zal toewijzen.
i Hij de bovengenoemde toewijzing wordt ge-
hiik gemaakt van de opgave, waartoe iedere
dtomobilist door middel van het bekende ro-
a biljet was verplicht. Op dat biljet moest
men opgeven hoeveel K.M. men gemiddeld per
'".maand rijdt, hoeveel het gemiddelde bepzine-
olieverbruik bedraagt, en tenslotte tot wel-
c categorie, van gebruikers men behoort. Voor
P laatste opgave was bij het biljet een aan-
'.izing gevoegd, vermeldende de verschillende
"orten van categorieën en de onderverdeeling
Taiwan.
^Aan de hand van deze door den automobilist
V0i
gedane opgaven, zal worden vastgesteld
'°r hoeveel kilometers hem benzine zal wor-
Z>1 toegewezen. Uiteraard is daarvoor een
jOhdslag vastgelegd overeenkomende met 850
v'£t per door den minister vast te stellen tijd-
wat de personenauto's betreft en 400
xjH voor de motorrijwielen, terwijl voor de
tyC'cijfsauto's geen vaste grondslag bestaat.
j,a.anneer tot distributie zal worden overgegaan,
Sen van <3en '3esclli'il3aren voorraad afhan-
b welk percentage van dien grondslag voor
(ju bepaald tijdvak kan worden aangeschaft.
Ü*aard zijn door het bureau dat de distri-
<jale regelt, verbruiksnormen vastgesteld voor
jL verschillende merken en typen automobie-
jj^et zal een ieder duidelijk zijn, dat .het
{Rentage tevens afhankelijk zal zijn van de
^Jbgorie waartoe men behoort, en dat de eene
s Ceeorie dus beter bedeeld zal worden dan de
bdere.
trtTffrwijl men wat de motorrijtuigen be-
5p0 'hans gereed is, blijven er daarnaast nog
0Vc?ale maatregelen ter verdere uitwerking
^Cdrijven, welke benzine voor drijfkracht of
I «erszins gebruiken, hebben onlangs reeds ge-
t)ijh h°id gekregen om opgave te doen van
tijU verbruik, opdat daarmede bij de toewij-
C van benzine rekening kan worden gehou-
lH0p(1.Daarbij behoeven zich uiteraard geen
(jtieilijkhecien voor te doen zoolang het be-
Viuf11 betreft welke regelmatig benzine ge-
-tets anders is echter, dat men ook
moet houden met zoogenaamde sei-
'bedrijven, zooals b.v. in den landbouw,
V^ijbij alleen in bepaalde weken of maanden
htl het jaar, de landbouwwerktuigen in ge-
>wf. zijn- de invoering van de distributie-
bes hg zal men dus bij de verdeeling van den
tei5 hikbaren voorraad in bepaalde tijden ook
g, hing met deze gevallen moeten houden,
^an is er tenslotte nog het vreemdelin-
*6gel. eer- Daarvoor zal men nog een aparte
hng moeten maken. Of en zoo ja in wei-
Ter
ken geest men daarvoor een oplossing heeft
gevonden is ons niet bekend.
Het zal den automobilist natuurlijk interes
seeren om te weten op welke wijze men de ad
ministratieve zijde van dit distributievraagstuk
heeft opgelost.
Iedere automobilist, die in het bezit is van
een motorrijtuigenbelasting-kaart het bewijs
dus dat hij zijn automobiel gebruikt en daar
voor ook motorrijtuigenbelasting betaalt zal
op vertoon van deze kaart binnenkort een zoo
genaamd identiteitsbewijs kunnen verkrijgen.
Het is de bedoeling dat de uit den verkoop de
zer bewijzen verkregen baten zullen worden
gebruikt om de uit de distributieregeling voort
vloeiende kosten te bestrijden.
Op de identiteitsbewijzen zal worden aange
geven in welke categorie men is ondergebracht
en volgens welken grondslag men zijn aantal
kilometers uitgedrukt in liters benzine krijgt
toegewezen. Zoodra dan voor een bepaalde pe
riode het percentage benzine zal zijn bekend
gemaakt, dat men voor zijn categorie, gerekend
naar de basis-hoeveelheid, kan koopen, zal men
aan het postkantoor, waarbij men staat inge
schreven, zegels moeten aanschaffen, welke
recht geven op de daarop aangegeven hoeveel
heid liters benzine. Deze zegels zullen slechts
worden verstrekt op vertoon van de geldige
motorrijtuigenbelastingkaart.
In een onderhoud heeft de secretaris-generaal
van de Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs te
Utrecht, de heer W. Graadt van Roggen, mede-
deelingen gedaan over den stand van zaken voor
de Voorjaarsbeurs in verband met de moeilijke
internationale positie. De voorbereiding is iets
moeilijker in haar werk gegaan dan gewoonlijk,
omdat de onzekerheid van den toestand en dé
onoverzichtelijkheid van de naaste toekomst voor
vele deelnemers het nemen van een definitief be
sluit bemoeilijken en vertragen. Het Jaarbeurs-
bestuur is daarbij den deelnemers zooveel moge
lijk tegemoet getreden door de inschrijvingen tot
15 Januari als „voorloopig" te, beschouwen en ook
ten opzichte van het afsluiten van jaarcontrac
ten waarbij ook de deelneming voor de Najaarsr
beurs van dit jaar contractueel wordt vastgelegd,
is het Jaarbeursbestuur den deelnemers zooveel
mogelijk ter wille geweest. Na Nieuwjaar is men
begonnen met de voorloopige inschrijvingen de
finitief te maken en voor 15 Januari hebben, om
zoo te zeggen, alle inschrijvers hun inschrijvings
biljet onderteekend. Slechts een klein percen
tage van de geregelde deelnemers is afgevallen,
doordat zij of niet geheel zeker waren over vol
doende grondstoffen te kunnen beschikken, of
als importeur te veel in het onzekere verkeerden,
wat de moeilijkheden van hun import betreft.
Hun plaatsen hebben evenwel nieuwe deelnemers
ingenomen, zoodat de komende Voorjaarsbeurs
in omvang nagenoeg gelijk zal zijn aan de Voor
jaarsbeurs van 1939, welke, zooals men weet, een
recordbeurs was.
Op de vraag of bij de voorbereiding gebleken
is, dat het bedrijfsleven het nut van het Jaar-
beursintermediair juist onder deze oorlogsom
standigheden nog steeds inziet, antwoordde de
heer Graadt van Roggen bevestigend. Een moei
lijkheid was voor het Najaarsbestuur, dat er
deelnemers waren, die om bijzondere redenen
niet aan de Voorjaarsbeurs kunnen deelnemen,
doch hun oude stand voor deelneming aan de
volgende beurs gereserveerd wilden houden en
hoe zeer het Jaarbeursbestuur ook geprobeerd
heeft, den deelnemers-ook hierin tegemoet te ko
men, is het in de meeste gevallen jammer ge
noeg niet gelukt, daar nieuwe deelnemers vrijwel
alle opengevallen plaatsen ingenomen hebben.
De belangstelling van het buitenland is voor
Nederland nog niet verloren gegaan. De Belgi
sche, Duitsche, Pransche, Pransch koloniale (Tu
nis, Algiers en Marokko), Zuid-Afrikaansche en
Zwitsersche collectieve industrieën komen alle
op de Voorjaarsbeurs terug. De samenstelling
van de komende Voorjaarsbeurs zal dus in groote
lijnen geheel gelijk zijn, voor wat de groepenver-
deeling betreft, aan die van vorige Voorjaars
beurzen.
In de nota naar aanleiding van het eindver
slag van de commissie van rapporteurs uit de
Eerste Kamer over het ontwerp van wet tot
voorloopige gemeentelijke indeeling van eenige
gebieden langs den rand van den Noordooste
lijken polder verklaart de Regeering. dat voor
de vrees, dat de thans in overweging gegeven
oplossing de eerste schrede zou beteekenen op
den weg, die voert naar indeeling van het ge-
heele poldergebied bij de randgemeenten, geen
grond bestaat. Hoewel de Regeering zich uiter
aard haar uiteindelijke oordeel moet voorbehou
den tot de commissie, belast met de voorberei
ding van de organisatie van den Noordoostelij
ken polder haar rapport zal hebben uitgebracht,
meent zij reeds thans als haar meening te kun
nen uitspreken, dat indeeling van het geheele
poldergebied bij de randgemeenten uiterst on
waarschijnlijk is te achten.
Een burenruzie in Noordwijk was bijna in een
bloedbad ontaard, wanneer een der partijen niet
energiek had ingegrepen. De families W. en G.
leefden in oneenigheid en op zeker oogenblik
kwam vrouw W. op vrouw G. af, vergezeld van
haar man, die een broodmes in zijn mouw ver
stopt had.
Toen de man vrouw G. voldoende dicht gena
derd was, trok hij het mes met het doel, daarmee
vrouw G. in haar rug te-steken. Dit verijdelde
gelukkig G., die op het laatste oogenblik W.'s
pols greep en zelf wel enkele sneden in zijn hand
opliep, doch daardoor grooter onheil had voor
komen.
W. moest zich Donderdag wegens poging tot
doodslag voor de Haagsche Rechtbank verant
woorden. Hfj was niet verschenen, hetgeen niet
te verwonderen was, daar hij kort na de ruzie
uit Noordwijk was verdwenen en men tot op
lieden niets van hem had vernomen. De dag
vaarding tegen hem moest in het Gerechtsge
bouw worden aangeplakt.
Zijn verklaring' voor de politie werd voorgele
zen. Daaruit bleek, dat hij door het dolle heen
geweest was.
De Officier van Justitie vroeg veroordeeling
wegens poging tot zware mishandeling tot een
gevangenisstraf van tien maanden.
Uitspraak 1 Februari.
In een Algemeene Bekendmaking no. 18 van
den Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht
maakt deze bekend, dat hij een verordening
heeft vastgesteld, waarin om. wordt bepaald:
Indien door den commandant van de Lucht
verdediging ingevolge artikel 1 van de verorde
ning van den Opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht van 28 November 1939 (Algemeene
Bekendmaking no. 14) terreinen worden aan
gewezen, welke van uitzonderlijk belang zijn
voor de luchtverdediging', zal genoemde com
mandant, die aanwijzing ter algemeene kennis
kunnen brengen door plaatsing van een desbe
treffende aankondiging in de Nederlandsche
Staatscourant en door aanplakking van die
aankondiging aan het gemeentehuis der ge
meenten, waarin de bedoelde terreinen zijn ge
legen.
In dat geval zal een schriftelijke kennisge
ving aan de rechthebbenden, als bedoeld in
artikel 1, lid 2 van vorengenoemde verordening
achterwege blijven.
Indien een openbare aankondiging, als be
doeld in artikel 1 heeft plaats gevonden, is het
ieder verboden eenige verandering te brengen m
de terreinen, aangeduid in de openb. aankondi
ging en is iedere rechthebbende op deze ter
reinen verplicht te zorgen, dat veranderingen
als vorenbedoeld door derden niet worden aan
gebracht.
Bij de openbare aankondiging kan dit verbod
tot bepaalde, daarin aan te geven, veranderin
gen worden beperkt.
De commandant van de Luchtverdediging is
bevoegd, om namens den Opperbevelhebber
van Land- en Zeemacht van een verbod, als
boven bedoeld, geheel op gedeeltelijk onthef
fing te verleenen. Bij het verleenen van zoo
danige ontheffing kunnen door hem voorwaar
den worden gesteld. Worden de voorwaarden
niet nagekomen, dan kan de verleende ont
heffing door den commandant van de Lucht
verdediging worden ingetrokken.
De rechthebbende op een terrein als bedoeld
bij artikel 1, aangeduid bij openbare aankon
diging, wien bekend is, dat dercten zijns on
danks eenige verboden verandering in dit ter
rein brengen of voornemens zijn te brengen, is
gehouden daarvan onverwijld kennis te geven,
aan den commandant van de Luchtveroedi-
ging.
De politie te Maastricht heeft in een loge
ment aangehouden een zekeren H, S., uit En
schede, verdacht van diefstal van een rijwiel,
ten nadeele van G.
De aangehoudene, een 31-jarige koopman,
bijgenaamd „Zoon van Haar-in-de-war". werd
reeds meermalen ter zake rijwieldiefstallen ver
oordeeld. Hij werd sindsdien geruimen tijd door
de politie in geheel ons land gezocht en stond
herhaaldelijk in het Algemeen Politieblad ver
meld, doch bleef onvindbaar.
Hij wordt verdacht van vele, in den Achter
hoek van Overijssel, Gelderland en Noordbra
bant gepleegde rijwieldiefstallen.
Een surveilleerend agent van politie te Maas
tricht gelukte het, de hand op hem te leggen.
Bij zijn verhoor op het politiebureau be
kende hij al vast niet minder dan 25 rij
wieldiefstallen en verduisteringen gepleegd
te Delden, Vriezenveen, Oss, Nijmegen, Box
tel, Arnhem, Almeloo, Tubbergen, Goor,
Oldenzaal, Enschede, Deventer, Losser,
Groenlo, Neede, Eibergen, Apeldoorn, Zut-
phen, Zwolle, Coevorden, Wierden en Enter.
Uit het bovenstaande blijkt, dat deze beroeps-
dief er een nog al uitgebreid operatieterrein op
na hield. Bij het verleggen van het terrein zij
ner misdrijven naar Zuid-Limburg is hij echter
niet bijster gelukkig geweest, want bij den eer
sten diefstal den besten had men hem te pak
ken. Bij het onderzoek verklaarde hij dan ook
aan de politie, niet meer naar Maastricht te
zullen komen. Daartoe zal hij voorloopig wel
geen gelegenheid krijgen, daar hij zich voor de
justitie voor al deze feiten zal hebben te ver
antwoorden.
Geen wonder, want het gordijntje zit voor
uw auto-achterruit! Maar als de politie
ziet, dat u niets ziet, dan zult u nog eens
wat anders zien
Slechts ter voorkoming van verblinding
mag dat gordijntje dicht! Daarna moet
het uitzicht weer onbelemmerd zijn (tenzij
u een buitenspiegel aan uw wagen hebt).
De postboot, die de verbinding Terschelling-
HarJingen onderhoudt en Donderdagmorgen om
half acht van het eiland was vertrokken, heeft
voor de reis naar Harlingen twee uur langer
dan gewoonlijk noodig gehad. Zij bereikte deze
plaats eerst om twaalf uur. Om half twee ver
trok de boot naar Terschelling, doch na eenigen
tijd moest zij terugkeeren door den ijsgang op
de Waddenzee. Des morgens had het schip het
getij, mee gehad, hetgeen de vaart mogelijk
maakte, doch 's middags bleek de postboot niet
opgewassen tegen het drijvende ijs.
Hedenochtend zal men opnieuw de terugreis
ondernemen.
CHALONS-SUR-MARNE, 18 Jan. (A.N.P.)
Vanochtend bij het aanbreken van den dag is
de 26-jarige Nederlander W. Z. van Z., die op
18 November j.l, door den permanenten krijgs
raad van het zesde district wegens spionnage
ter dood! was veroordeeld, gefusilleerd.
De stremming van het verkeer op de Neder
landsche vaarwateren is weer eenigszins toe
genomen. In Groningen zijn thans Lauwerszee
en Reitdiep bij Zoutkamp gesloten. Op de Wad
den zee bij Harlingen en bij Kornwerderzand is
de ijstoestand niet te beoordeelen wegens slecht
zicht. In Gelderland is het kanaal bij St. An-
dries nog slechts te bevaren met speciaal voor
de vaart door ijs gebouwde schepen. In de pro
vincie Utrecht zijn geen veranderingen in de
scheepvaartmogelijkheid.
Bij Oude Schild is de Waddenzee alleen be
vaarbaar voor krachtige schepen. Overigens
heeft de ijstoestand op de Noordhollandsché
wateren geen verandering ondergaan. De Lek
is bij Krimpen alleen voor speciale schepen be
vaarbaar, terwijl de Brielsche Maas bij Nieuwe
Sluis thans iets gunstiger is; de scheepvaart
is daar thans weer mogelijk, doch slechts voor
krachtige schepen. In Zeeland is de toestand
iets ongunstiger geworden dan Woensdag: bij
Wemeldinge is de Oosterschelde en de haven
nog slechts voor krachtige schepen bevaarbaar,
terwijl op het Zijpe bij Bruinisse de scheep
vaart slechts mogelijk is met speciale schepen.
Op het Hollandsch Diep bij den Moerdijk, waar
de scheepvaart Woensdag met ijsbrekers in
stand werd gehouden, is de vaart weer moge
lijk doch slechts met speciale schepen. In Lim
burg is het Julianakanaal bij Maastricht thans
voor de scheepvaart gesloten.
Van het Rijn-Schiekanaal, dat grootendeels
voor de scheepvaart gesloten is, is het traject
Den Haag-Delft bevaarbaar voor krachtige
schepen. Bij Enkhuiaen zijn het witte en groene
licht van Noord- en Zuiddam van het Krab
bersgat weggenomen. Van Borgharen neemt het
drijfijs op de Maas tot Lith toe van een twin
tigste tot negen-tiende der breedte; dit is meest
licht drijfijs, doch hier en daar wordt zwaar
drijfijs gemeld Bij Hedel en Kapelsche veer zit
het ijs vast, Boven-Rijn, Waal, Boven- en
Nieuwe Merwede zijn bedekt me drijfijs, de
Beneden-Merwede zit vast. Het ijs op Neder-
Rijn en Lek zit vast van Pannerden tot Schoon
hoven, van Schoonhoven tot Krimpen is de
rivier overdekt met drijfijs. Oude Maas en Gel-
dersche IJssel zitten vast, terwijl men tracht,
de Kil open te houden.
De intrede van den oorlogstoestand is voor
de gemeente 's Gravenhage in verschillende op
zichten een tegenslag geworden, meer in het
bijzonder ten aanzien van de industrieele ont
wikkeling waarvan men zich een optimistische
voorstelling had gemaakt.
„Ongetwijfeld zoo schreef de directeur van
den gemeentelijken dienst voor stadsontwikke
ling en volkshuisvesting, Ir. P. Bakker Schut
oengetwijfeld kan Den Haag niet genoemd wor
den een industriecentrum in engeren zin, in de
beteekenis, welke men daaraan hecht, indien
men denkt aan uitgesproken industriecentra
als Enschede, Tilburg, Eindhoven e.d. Maar een
stad van een half millioen inwoners, omgeven
door een krans van snel groeiende kleinere ge
meenten, biedt alleen reeds voor de voorziening
in eigen behoeften ruimte voor de vestiging van
zeer talrijke bedrijven van de meest verschil
lende soort.
Dit blijkt dan ook duidelijk uit de beroeps
samenstelling der relatief welvarende en koop
krachtige Haagsche bevolking. Bij de volkstel
ling in 1930 verschafte de nijverheid aan 34.1
pet. der bevolking een bestaan". Meer speciaal
dient opgemerkt, dat thans het industrieele be
drijfsleven aan meer dan 21000 arbeiders een
inkomen verschaft. Deze zijn als volgt verdeeld:
30 bedrijven met meer dan 100 arbeiders, 40 met
meer dan 50 arbeiders en 80 met meer dan
25 arbeiders.
Het overgroote deel der industrieele werk
lieden vindt emplooi in bedrijven, welke van
kleineren omvang zijn. Dat de Haagsche indus
trie in geen enkel opzicht kan worden verge
leken bij andere centra blijkt wel hieruit, dat
ongeveer zeven groote bedrijven en een aantal
kleinere voor den export werken. Voor de bin-
nenlandsche markt werken verschillende be
drijven, maar in hoofdzaak beperken zij zich
toch tot Den Haag zelf en de omgeving.
Het gemeentebestuur van de Residentie heeft
ai sinds jaren een politiek gevolgd, die er toe
moest leiden, het industrieele leven hier tot
hoogeren bloei te brengen. Aan het eind van
de vorige eeuw besloot men tot den aanleg van
een haven met aangrenzende handels- en in
dustrieterreinen, waar ondernemingen, die zich
in Den Haag wilden vestigen, een prachtige
gelegenheid zouden vinden zich te ontplooien.
Het koos daartoe terreinen uit, die voor den
aanleg van spoor- en waterwegen gunstig ge
legen waren en den woonwijken geen overlast
zouden aandoen. De opzet is aJs zoodanig ge
slaagd, want sedert 1912 heeft de gemeente aan
de Laakhaven en het Laakkanaal uitgegeven on
geveer 385.000 vierkante meter grond, waar zich
ruim 250 bedrijven hebben gevestigd.
Ofschoon de crisis ook niet zonder gevolgen
is gebleven op de ontplooiing van het industri
eele leven in Den Haag, heeft het gemeente
bestuur den moec niet laten zinken. Het was
hem nJ. vclkomen duidelijk, dat de eenmaal
ingezette stijging zou voortgaan en dat de vier
kante meters grond, die in 'het Laakkwartier
nog overbleven, weldra zouden zijn in beslag
genomen.
Deze gemeentelijke bemoeiing bleek juist te
zijn gezien. Wanneer wij weten, dat thans al
jaren het plan-Binckhorsthaven gereed is, en
wij zien, dat in het Laakhavenkwartier nog
slechts 10.000 vierkante metei beschikbaar is,
dan blijkt volkomen terecht het wijs be:eis.
Het complex Binckhorsthaven is gelegen ter
weerszijden van de oude Binckhorstlaan, die
wordt voortgezet in 'n breeden verkeersweg van
80 M., alhoewel men voorloopig slechts de halve
breedte gereed heeft gemaakt. Deze nieuwe
verkeersweg geeft aan de stadzijde aansluiting
op de Weteringkade en bij Voorburg op ce
Prinses Mariannelaan. Een groote vaart door
snijdt het gebied, n.I. de Trekvliet, welke op
haar beurt doorverbinding geeft met andere
waterwegen in ons land.
In tegenstelling met de havens aan 't Laak
kwartier zijn deze nieuwe van groote afmetin
gen, n.I. 40 meter breed en 3.25 M. diep. De
overspanning van de brug, die hier zal worden
aangelegd, is 10.50 M.
Ook hier zal de weg der geleidelijkheid wor
den gevolgd. Een eerste etappe van uitbreiding
omvat 125.500 vierkante meter terrein, waar
door voorloopig op ruime schaal in de behoefte
kan worden voorzien. Een heele nieuwe wijk
is daar ontworpen, waarvan de straten de na
men van zon en sterren zullen dragen.
Reeds enkele fabrieken, waaronder een ge
meentelijke, zijn op deze terreinen gevestigd.
Voorloopig bestaat er nog geen andere verbin
ding dan de H. T. M.-lijn naar Voorburg, maar
meer is ook welhaast niet noodig, want met
den bouw van woningen in deze wijk is nog
geen begin gemaakt. Het ziet er ook naar uit,
dat daarvan voorloopig niet veel zal komen,
omdat de woningbouw hier zoo wel als elders
ernstige stagnatie ondervindt.
Bij den aanleg van den spoorweg is er reke
ning mede gehouden, dat in den Maanweg en
den Zon weg een dubbel spoor kan worden aan
gelegd.
In samenwerking met de Ned. Spoorwegen
kunnen dan nog allerlei wijzigingen worden
aangebracht.
Voor het Comité voor Hulpverleening aan de
burgerbevolking van China en de Koninklijke
Vereeniging „Oost en West" heeft ir. N. A. van
den Heuvel een lezing gehouden over den in
vloed van den Sino-Japanschen oorlog op den
binnenlandschen toestand van China. Ir. van
den Heuvel heeft vijf jaar in China gewerkt,
waarvan drie jaar voor het uitbreken van den
oorlog. Daardoor kreeg hij gelegenheid den toe
stand voor en tijdens den oorlog te vergelijken.
Vóór den oorlog kon men twee speciale ken
merken van het Chineesche leven aanwijzen.
In de eerste plaats de hooge oeroude, maar in
tradities vastgeloopen cultuur. Zoo zijn nu nog
irrigatiewerken in gebruik, die 2200 jaar gele
den zijn aangelegd en nauwelijks voor ver
betering vatbaar zijn. In de tweede plaats de
remmende tradities, waartegen in 1911 wel een
revolutie werd verwekt, maar waardoor nog
geen moderne Westersche cultuur mogelijk
werd. Echter werd onder leiding van Tsjang
Kai Sjek een reconstructieplan opgesteld, aan
de uitvoering waarvan ook ir. van den Heuvel
heeft meegeholpen. Groote veranderingen wer
den hierdoor teweeg gebracht. Als men thans
in een kleine provinciestad komt, dan vindt
men in de magistratuur tevens den heelen
technischen staf voor water- en wegenbouw
ondergebracht. De schouwburg staat opgesta
peld met technisch materiaal. In den tempel
krijgen alle kinderen les van studenten, die
daarvoor een of twee jaar van hun studie op
offeren.
Door den oorlog zijn de plannen niet ge
staakt, integendeel presteert men thans het
tweevoudige van voor den oorlog. Tot 1937 heeft
men in vijf jaren tijds 110.000 kilometer weg
aangelegd. Nu gaat dit in versneld tempo ver
der.
Ir. van den Heuvel is met de Chineesche re
geering van Nanking meegetrokken naar
Tsjoengking, dat weliswaar een welvarende
agrarische provincie was, maar zonder eenige
Westersche techniek.
In twee jaar tjjds is hier door de centrale
regeering in een zelfs voor insiders verbijste
rend tempo het nieuwe China opgebouwd. Van
Tsjoengking uit werd het geheele achterland
in het moderne leven betrokken. Alles wordt
volgens vaste plannen onder leiding van inge
nieurs tot ontwikkeling gebracht en verbeterd:
het water- en wegennet, de irrigatiewerken.de
mijnbouw en industrie. Bij dit alles staat men
voor natuurlijke moeilijkheden, die men in het
Westen nooit gekend heeft. Door de heele ont
wikkeling in het achterland, zoo besloot ir. van
den Heuvel, zal China na den oorlog in staat
zijn om weer tot een van de eerste cultuurlan
den van de wereld te gaan behooren.
Het zal wel niemand ontgaan, dat
zoo ooit dan in onzen tfja, bet
algemeen welzijn het bestaan en
den krachtigen bloei vordert van katho
lieke Hoogescholen.
Benedictus XV aan bet
Hoogw. Episoopaat van Nederland.
Naar het N. v. d. D. v. N. I. verneemt, zal
in den loop van April het eerste transport van
Javaansche kolonisten vertrekken naar het
nieuwe kolonisatieterrein in het Tabir-gebied
in Djambi. Hiertoe zijn reeds 500 gezinnen, alle
uit Midden-Java, uitgekozen en goedgekeurd.
De Javaansche landbouwers beginnen dadelijk
na aankomst met de ontginningswerkzaamhe
den en ontbossching op de hun toegewezen
gronden.
In denzelfden tijd bouwen zij him huisjes en
planten zij voor de erfcultuur mais, kladi, kat
jang en andere kleine voedselgewassen. Voor
loopig worden zü ondergebracht in groote lood
sen, die tevoren in gereedheid gebracht zijn.
Als na een jaar de pioniersarbeid dezer vijf
honderd gezinnen bevredigende resultaten af
werpt, zal in 1941 een grooter aantal kolonisten
naar het Tabir-gebied gezonden worden, dat
door zijn ligging en bodemgesteldheid geschikt
is voor herberging van duizenden Javaansche
boeren.
Donderdagmiddag 2 uur is het K.L.M. vlieg
tuig „Xema". bestuurd door Parmentier, op
Schiermonnikoog aangekomen. Na een vlotte
landing is het vliegtuig 20 minuten later met
drie passagiers en post naar Ameland ver
trokken.
Benoemd is tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau- mej. P. A. L. Snouck Hurgronje, di
rectrice van de openbare leeszaal en bibliotheek
te Dordrecht.
Aangewezen als directeur van het P. T. T.-
kantoor te Hoogezand de referendaris der P
T.T., A. Monje.
door met mi-'n hoofd te draaien en te
V-^n- Hun stemmen heb ik evenmin kunnen
20 ecnmaaI weë waren, had ik dien be-
tiao,.?611 laP natuurlijk gauw genoeg losge-
V6 ,Waren zoo voorzichtig, al dien tijd niet har-
Stel 11 duisterend te spreken. Al kom ik die
y aHe drie dadelijk op de gang tegen, ik
Vfj niet herkennen. Wat hun identiteit be-
beb ik nergens houvast aanmaar mis-
„kim je vingerafdrukken op mijn hals
be,n>" besloot hij hoopvol.
'tger.er hegeerde dit, liet zijn stoel achterover
.jj den wand leunen en zei dan:
bjkt mij ook het beste, dat je doet alsof
tig b niets weet en de zaak met een onschul-
"tg^^icht aan den steward vertelt. Natuurlijk
.iii dle raPP°rt uit aan den kapitein, maar
tie u aan het geval geen aandacht schenkt, is
aPitein maar al te blij, dat er aan boord
°hnoodige herrie wordt gemaakt en de
heele zaak bloedt dood. Trouwens, als jouw
naam ergens wordt gehoord in verband met zon
derlinge gebeurtenissen, neemt toch niemand
het geval au sérieux! Jouw reputatie heeft on
misbaar groote voordeelen."
Clim snoof verontwaardigd:
„Je kunt die voordeelen voor een zacht prijsje
van me overnemen! Als ik ergens op 'n politie
bureau aangifte wil doen van het een of ander,
verloopt alles vlot tot het oogenblik, dat ik mijn
naam noem. Dan kijken ze me eerst ongeloovig
aan, grinniken dan, en als ik aanhoud, zooais
mijn goed recht is, kalken ze met een onbe
weeglijk gezicht alles neer en laten de zaak
zorgvuldig onaangeroerd, uit vrees dat er weer
een mop achter steekt en ze zich belachelijk
zullen makenWat je maar 'n voordeel
noemt!"
Peter stond op, bukte zich en pakte den stoei
op, waarop hij gezeten had. Het was een licht
stalen ding en woog zeer weinig. Hij zette den
stoel weer neer en keek Clim aan:
„Weet je dat we morgenvroeg in Tampico
aankomen?"
Clim zat nog steeds op den rand van zijn bed,
rookte sigaretten en wreef met tusschenpoozen
met een pijnlijk gelaat zijn hals:
„Weet ik," zei hij, „morgen onder het ontbijt
moeten we die twee stoelen omruilen, want la
ter krijg ik er geen kans meer voor, dan is
iedereen in zijn hut bezig, de laatste dingen in
te pakken."
Peter schudde het hoofd:
„Doe het liever nu! Die drie kerels hebben elk
hoekje en gaatje van jouw hut onderzocht, ze
weten dat het document, dat ze zoeken, niet in
jouw hut te vinden is en zullen je hier heusch
niet meer komen lastig vallen. De eenige veilige
plek voor jouw papier is op het oogenblik je
eigen hut! Misschien gebruikt die Franschman
zijn ontbijt morgenvroeg op bed.... en krijg
dan je papier eens te pakken! Nu heb je een
pracht van een gelegenheid om ongemerkt die
stoelen even om te ruilen. Over een paar mi
nuten begint de eetzaal leeg te loopen en dan
is je kans verkeken. Mijn boksleeraar drukte
me altijd op het hart: Doe het nu! Pak dien
stoel en ruil hem in tegen dien anderen, nu da
delijk, schiet op!"
Clim schoot op. Hij pakte het stalen meubel,
opende de deur, stak zijn hoofd om den hoek,
spiedde links en rechts en was het volgend
oogenblik in de gang verdwenen. Peter volgde
hem, langzamer, en wandelde de gang op en
neer om een oogje in het zeil te houden, terwijl
Clim aan een deur vier nummers verder klopte
om zich ervan te vergewissen, dat de hut in
kwestie inderdaad verlaten was.
Eenmaal passeerde er haastig een kellner, die
enkele schalen op een blad droeg, maar er ver
scheen niemand, die ook maar in de verte be
antwoordde aan de beschrijving: „Franschman
met snorren," en Clim kon ongestoord weer te
voorschijn komen.
„Hier is-ie," zei hij triomfantelijk en liep mei
met den veroverden stoel naar zijn hut terug.
Peter volgde hem. Toen hij binnentrad, zat
Clim alweer op bed, met zijn beenen schomme
lend. De kostbare stoel stond eenzaam in het
midden van het vertrek.
Peter sloot zorgvuldig de deur achter zich en
keerde zich om. Clim wees met een weidsch ge
baar naar den stoel en zei:
„Ziehier den stoel, in welks schoot zich ette
lijke duizenden acres vruchtbare woestijngrond
bevinden. Wat nu?"
Peter zei niets, maar liep op den stoel toe,
pakte hem op en bekeek belangstellend den naad,
die aan de achterzijde van de rugbuis liep. Dan
wreef hij peinzend zijn kin, staarde Clim ver
baasd aan en merkte op:
„Zeg, heb jij kleermakers onder je voorou
ders?"
„Nee," zei Clim, „vast niet, wel een stelletje
zeeroovers of zooiets die lui zijn wel handig
met de naald, maar dat is toch ver in het ver
leden
Peter staarde hem nog steeds peinzend aan:
„Met wat voor kleur garen zei je ook weer.
dat je dien naad had gerepareerd?"
Clim's beenen hielden plotseling op met
schommelen, hij hief met een ruk zijn hoofd op
en zei gespannen:
„Met zwart garenwaarom? Is er iets?"
Peter keerde de rugzijde van den stoel naar
hem toe:
„Dan zijn er kaboutertjes aan het werk ge
weest; deze stoel is uitermate deskundig ge
naaid met fraai gsoen garen in bijpassende
tint."
Clim sprong van zijn bed en had juist twee
passen noodig om bij den stoel te komen. Wat
Peter geconstateerd had, was juist. De naad.
waarvan hij volkomen zeker wist, dat hij hem
met zwart garen had dichtgenaaid op 'n wijze,
die zelfs 'n onhandig vrijgezel 't hoofd zou heb
ben- doen schudden, was nu op deskundige wijze
gestikt met groen garen. Het was zonder eeni
gen twijfel hetzelfde garen, dat voor alle naden
in de heele bekleeding was gebruikt.
Clim zette langzaam het meubel naast zich
neer en staarde Peter perplex aan:
„Er zijn maar twee mogelijkheden," zei hij
dan, „óf dit is een andere stoel dan die ik heb
dichtgenaaid, óf iemand is er achier gekomen,
dat ik iets in dien stoel heb verstopt, heeft het
er uit gehaald en den naad weer netjes dichtge
maakt
Hij pakte den stoel weer op, haalde een zak
mes te voorschijn en peuterde daarmee den groe
nen naad los. Het kostte hem nauwelijks eeii hal
ve minuut, toen lag de blanke stalen buis bloot.
Eén enkele blik was voldoende om te zien dat
de twee helften nooit van elkaar waren geweest.
„Dit is een andere stoel," zei Clim, „geen twij
fel mogelijk, kijk maar, de kit die gebruikt is
om de buizen in de mof vast te zetten, zit nog
gaaf aan den randmaar waar, voor den
drommel, is mijn stoel dan gebleven!"
Hij liet den ledigen stoel los en zonk op zijn
geruïneerd bed terug. Het losgetornde stuk be
kleeding van den stoel hing troosteloos en ver
fomfaaid neer.
„Zeg, kan er soms iemand geweten hebben,
dat jij iets in dien stoel had verborgen?" wilde
Peter weten.
Clim aarzelde geen seconde en schudde het
hoofd.
„Onmogelijk. Dat stuk papier heb ik er in ge
daan in mijn eigen hut, nadat ik zorgvuldig de
deur op slot had gedraaid: Er was niemand in
zicht toen ik die twee stoelen omruilde; er
moet hier het een of ander stom toeval in het
spel zijn. Natuurlijk heeft de een of andere
kellner of een kamermeisje mijn stoel met het
zwarte garen bij het schoonmaken van de hut
ten ergens anders gezet. Maar wat drommel, in
wélke hut? Alleen op het eerste klasse dek zijn
er een kleine tweehonderd!"
Peter zette zich, nog steeds zijn kin wrijven
de, behoedzaam neer op den onvruchtbaren
stoel.
„Dit is een stoel uit een eerste klasse hut.
Die stoel van jou kan dus alleen verwisseld
zijn met een gelijken stoel, óók uit een eerste
klasse hut. Het is natuurlijk het meest waar
schijnlijk, dat jouw zwarte garen terecht is ge
komen in een hut ergens in de buurt van die
van den Franschman met snorren. We hebben
nog een paar minuien tijd vóór de passagiers
uit de eetzaal komen; ga mee, dan kunnen we
vlug even de hutten hier in de buurt onderzoe
ken, dat is zóó gebeurd."
Hij doofde zijn sigaret, mikte het peukje in
een aschbak en glipte de deur uit.
Clim volgde hem op dé hielen.
(Wordt vervolgd.)
